GEEFT.
IN EN OM DE KAS
Telers praten over
buitenlandse aanvoer
Leiiebroeiers mogen alleen
naar nieuwe creaties kijken
LAND EN TUINBOUW
Ceidae Soman!
VRIJDAG 3 OKTOBER 1986 PAGINA 16
Buitenland stelt
belang in NTV
Voor de veertiende editie
van de NTV, die zoals ge
meld van 3 tot en met 7
februari 1987 in de groente
veiling te Bleiswijk wordt ge
houden. blijkt ook nu weer
grote interesse vanuit het
buitenland te bestaan. De
beurs geeft dan ook een com
pleet assortiment van pro-
dukten voor de tuinbouw on
der glas en in de vollegrond.
Door de standhouders wor
den weer vele nieuwe pro-
duktentoepassingen gepre
senteerd. De verwachting is
dat evenals dit jaar, er vooral
belangstelling bestaat voor
nieuwe technologische ont
wikkelingen en automatise
ring.
De buitenlandse aanvoer en
de samenwerking met vei
ling Berkel staan centraal tij
dens de komende ledeneon-
tactavonden van Bloemen
veiling Westland.
De veiling maakt er een goe
de gewoonte van om de half
jaarlijkse algemene ledenver-
Ficus populairste kamerplant
Aan de populariteit van de kamerplant ficus valt niets af te
dingen. Al jaren verkeert deze groene plant in de hoogste
regionen van de potplanten-top-tien. Sinds de ficus in 1984
de eerste plaats op de begonia veroverde, is de superstatus
van de meest verkochte plant bereikt. Een positie die vorig
jaar en de eerste zes maanden van dit jaar niet werd prijsge
geven, maar zelfs verstevigd.
gaderingen te laten vooraf
gaan door dergelijke contact
avonden. Op die manier krij
gen de telers de gelegenheid
om in kleine kring en op in
formele wijze veilingzaken
met bestuur en directie te be
spreken.
De belangstelling voor deze
avonden van de zijde van de
telers is sterk stijgende. Drie
ledencontactavonden worden
gehouden in het Westland.
Verder worden de Zuidhol
landse eilanden, de B-drie-
hoek en Noord-Brabant
„aangedaan". De ledencon
tactavonden worden gehou
den in de tweede helft van
november, de algemene le
denvergadering is op donder
dag 12 december.
Vleestomaten, een van de soorten die er op oe wereia te
koop zijn.
„Iets"meer tomaten geteeld
Nieuws voor de tomatenliefhebbers en de -kwekers: de we-
reldproduktie van deze bolle rode vrienden is vorig jaar
weer „iets" toegenomen. Werd er in 1984 nog 60,3 miljoen
ton ervan geproduceerd, vorig jaar was het 0,5 miljoen ton
meer. Europa neemt dertig procent van de wereldproduktie
voor zijn rekening. Ondanks de grote hoeveelheden, die Ne
derlandse tuinders voor de veilingklok brengen en die ver
volgens weer over de grens verdwijnen, is het Nederlandse
aandeel toch maar heel bescheiden. Het gaat om slechts één
procent van de wereldproduktie. Veel tomaten gaan naar de
industrie om te worden verwerkt tot bijvoorbeeld tomaten
puree. Na de Verenigde Staten (7,8 miljoen ton) is Italië met
6,1 miljoen ton de grootste producent. China en Turkije vol
gen met respectievelijk 5,3 en 4,9 miljoen ton tomaten.
Nauwkeurig onderzoek
klimaatsverschillen
Het is een historisch gegeven dat het klimaat in belangrijke
mate een rol heeft gespeeld bij het ontstaan van de tuinbouw
in het Westland. Klimaatsfactoren zoals temperatuur en het
aantal uren zon steken gunstig af bij veel andere gebieden in
Nederland.
In de winter komt het regelmatig voor dat de temperatuur
vlak langs de kust om het vriespunt schommelt en dat het
een aantal kilometers landinwaarts een aantal graden vriest.
Vergelijkingen tussen de kuststrook en het oosten van Neder
land leveren indrukwekkende temperatuurverschillen op.
Daar staat tegenover dat de temperatuur in de zomer in de
kustgebieden niet zo hoog oploopt. De temperatuurverschillen
in de winter betekenen voor de glastuinbouw een stooktech-
nisch voordeel. Dit moet echter ook weer niet worden over
dreven, omdat een belangrijk deel van dit voordeel weer te
niet wordt gedaan door meer wind. De wind zorgt namelijk
vaak voor een aanzienlijke afkoeling van de glasopstanden.
Het aantal uren zon, of beter de totaal gemeten straling, is
een ander belangrijk gegeven. De metingen van Naaldwijk
steken vaak gunstig af bij die van andere gebieden in Neder
land. Het KNMI is in samenwerking met deskundigen van
het proefstation, het IMAG, LEI en provinciale waterstaat be
gonnen aan een nauwkeurig onderzoek. Dit onderzoek naar
klimaatsverschillen kan een belangrijke rol gaan spelen bij
het bepalen van een een standpunt als het plan Waterman
aan de orde komt. In dit plan wil men de kuststrook gaan
verbreden. De glastunbow heeft tot op heden zeer gereser
veerd gereageerd op dit plan. Men loopt er bepaald niet warm
voor. omdat men vreest dat het het klimaat in negatieve zin
zal beïnvloeden. Het genoemde onderzoek kan er wat dat be
treft toe bijdragen dat er meer duidelijkheid ontstaat. Daar
naast is het interessant om deze klimaatsgegevens met die
van ander gebieden in Nedeland te kunnen vergelijken.
Met de export van leliebloe
men verloopt het bepaald
niet volgens plan. Er zit wel
wat groei in, maar als die cij
fers worden vergeleken met
die van de leliebollenexport.
dan ziet het er allemaal nogal
povertjes uit. Terecht heeft
Jos Brockhoff, hoofd van de
afdeling Assortiment van de
Ver. Bloemenveilingen Ne
derland (VBN) daar zijn ver
ontrusting over uitgesproken.
Lelies mogen in theorie een
jaar-rond-artikel zijn, in de
praktijk komt er een heel an
der plaatje op het scherm.
Dan blijkt het aanbod van le
liebloemen in de maanden ja
nuari, februari, maart, no
vember en december maar
minimaal te zijn. En toch is
er dan wel degelijk vraag
naar. De topaanvoer van de
Aziatische hybriden, die ne
gentig procent van de totale
aanvoer uitmaken, valt in de
periode van mei tot novem
ber, van Lilium Speciosum is
het aanbod het grootste in de
maanden augustus, septem
ber en oktober en bij de Ori
entals komt de aanvoer pas
in juni goed op gang en duurt
dan voort tot november. Het
aanbod van kelklelies is het
grootst in de maanden mei
juni, augustus en oktober.
Brockhoff had dan ook gelijk
toen hij opmerkte dat de aan-
voerspreiding allesbehalve
ideaal is. Ook dat heeft zijn
invloed op de export van de
leliebloemen. Er is behoefte
aan een groot assortiment,
het hele jaar door, maar zo
ver is het nog lang niet.
Brockhoff spuide deze klach
ten tijdens de in Rijnsburg
gehouden Lelieproduktdag,
waarop hij trouwens ook ter
sprake bracht, dat het de va
derlandse broeiers steekt, dat
ze maar al te dikwijls niet in
aanmerking lijken te komen
voor het kopen van nieuwere
aanwinsten. Het assortiment
lelies is met name de laatste
jaren sterk verbreed. Die
nieuwe creaties zijn vaak in
handen van kwekersgroepe
ringen en bovendien gaat het
meestal om nieuwe rassen
die onder het Kwekersrecht
zijn gebracht. Op die manier
wordt het arreaal van diver
se uitstekende aanwinsten
met opzet aan de kleine kant
gehouden en als gevolg daar
van blijven de prijzen hoog.
Daar komt nog bij dat die
kwekersgroeperingen duide
lijk hun aanwinsten eerst in
het buitenland bekendheid
willen geven. Met andere
woorden: de bollen worden
het eerst verkocht aan expor
teurs. De binnenlandse broei-
er mag er alleen maar naar
kijken.
Een klein onderzoek bij Ne-
derlanse detaillisten heeft
overigens uitgewezen, dat de
lelie vrijwel nooit los wordt
verkocht. Rond 65 procent
wordt gebruikt in het ge
mengde boeket en de overige
35 procent wordt verwerkt in
bloemstukken en grafkran
sen. Bepaald onthutsend was
de geringe soortenkennis.
Bij het aanbod van leliebloemen spelen de Aziatische hybri
den een rol van grote betekenis.
Rijnsburg in de
clinch met CBTB
over tuingrond
In Rijnsburgse agrarische
kringen is veel deining ont
staan over de manier waar
op de gemeente Rijnsburg
met tuinbouwgrond om
springt. Na het binnen twee
jaar afbouwen van de bijna
voltooide nieuwbouwwijk
„De Hoek" wil de gemeente
nu weer zevenhonderd wo
ningen gaan bouwen. Dat is
een doorn in het oog van de
CBTB, want het kost altijd
tuinbouwgrond. Drie ver
schillende tuinbouwgebie
den zijn bekeken en de kos
ten voor de bouw werden
berekend. Onlangs bracht
een gecombineerde verga
dering van gemeentelijke
commissies een gunstig ad
vies uit over de bouwplaats
„De Kleipetten". Al vorig
jaar was over deze keuze
een hoorzitting gekhouden,
waarbij veel protesterende
kwekers aanwezig waren.
Na de protesten van CBTB
en veiling Flora tegen het
inbouwen van kwekers be
drijven en het dringend ad
vies op één bouwplek alle
tuindersbedrijven weg te
kopen, namen B en W het
voorstel terug om gedetail
leerde tekeningen te kun
nen maken. Een nieuw
plan kwam nu in de com
missievergadering op tafel,
waaruit bleek, dat men pro
testen en adviezen ter zijde
had geschoven. In genoem
de vergadering heeft de
CBTB opnieuw waarschu
wende woorden laten ho
ren. Toch werd het voorstel
aanvaard. waarbij het
GPV-raadslid zich als enige
vierkant tegen het voorstel
keerde. Er zit echter voor
de gemeente nog een adder
onder het gras. Blijkens de
cijfers zal dit nieuwbouw
project per woning dertien
duizend gulden verlies op
leveren. Dat is in totaal 9,2
miljoen gulden en daarover
wil de gemeente eerst nog
een herberekening maken.
Blijft het tekort te hoog,[j
dan zal Rijnsburg niet kun-P
nen bouwen. De gemeente-
lijke financiële draagkracht'
is niet zo sterk. In kwekers-
kringen denkt men echterj
dat de bouw zal worden^
doorgezet. Daar worden de/
gmeentelijke financiële'!
problemen „rookgordijnen" L
genoemd. 1
KERKDIENSTEN
LEIDEN O.L. VR. HEMELVAART/
ST. JOZEF: za.: 19 u.. zo.: 9.30 u.. 11
u. Hoogmis.
H. LEONARDUS: za. 19 u. Avondmis:
zo. 11 u. Euch. viering.
H. MIDDELARES: za. 19 u. Avondmis;
zo. 9.30 u. gezongen viering.
H. LODEWIJK: za. 10 u.. 19 u.; zo.
8.30 u.. 10 u. Hoogmis. 11.30 u. 18 u.,
19 u. Lof.
ST ANTHONIUS VAN PADUA: za. 19
u. Euch. viering; zo. 9.30 u. Euch: vie
ring. 11 u. Euch. viering (gezongen).
H. PETRUS: za. 19 u. Euch. viering;
zo. 9 u. Euch. viering, 10.30 u. Hoog
mis.
O.L. VR. ONB. ONTV.: za. 19 u. gele
zen H. Mis; zo. 9.30 u. gelezen H. Mis.
10.45 u. Hoogmis. 12.15 u. gelezen H.
Mis.
OUD KATHOLIEKE KERK: za. geen;
10 u. Hoogmis.
AARLANDERVEEN HEILIGE PE
TRUS EN PAULUS: za. 19 u.; zo.
10.30 u. Hoogmis.
TITUS BRANDSMAKAPEL: za. geen;
zo 9 u. Hoogmis, 12 u.
ALPHEN AAN DEN RIJN H. PIUS:
za. 19 u.; zo 9 en 10.30 u.
H. BONIFATIUS: za. 19 u.; ZO. 9.45 u..
11.30 u.
DE HEILIGE GEEST: za. 19 u.; zo. 9
u.. 11 u.
BOSKOOP ST. JAN DE DOPER:
za. 17.30 u. (de Stek), 19 u. (Kerk); zo.
9.30 u.. 11 u. Oec. dienst b.g.v. be
zoek Jumelage-stad Bruchköbel.
HAZERSWOUDE H.H. ENGELBE
WAARDERS: za. 19 u.; zo. 9.30 u.
Hoogmis, 11.30 u. Dinsdag- en don
derdagavond een stille mis omn
19.00 uur.
HAZERSWOUDE RIJNDIJK BER-
NARDUSKERK: za. geen dienst; zo.
10 u. Volkszang.
DEP. HET ANKER: za. 19 u.; zo. 8.45
u.. 11.15 u. J
HILLEGOM ST. JOZEFPAROCHIE:
za. 19 u. Ned. Liederen; zo. 10 u. 1e
communie m.m.v. kinderkoor, 11.30
u. Ned. liederen.
H. MARTINUS: za. 19 u.; zo. 9 u.. 11
HOOGMADE O.L. VR. GEBOOR
TE: za. 19 u.; zo. 10 u.
KATWIJK AAN DEN RIJN H. JO
HANNES DE DOPER: za. 19 u.
Avondmis; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.15
u. Euch. viering.
DEP. RIJNSBURG: za. geen dienst;
zo. 10.30 u. Hoogmis.
BUITENKAAG JOHANNES EVAN
GELIST: za. 19 u.; zo. 10 u. Hoogmis.
LANGERAAR za. Herenkoor; zo.
10 u. 1e Communieviering.
LEIDERDORP DE MENSWOR
DING: za. 19 u. Jongerenmis; zo. 9 u.
Euch. met samenzang. 10.30 u. Euch.
met dames en herenkoor. kinderne-
vend 13 u. tot 15 u. Receptie.
LEIMUIDEN ST. JAN DE DOPER:
19 u.; zo 9.30 u. Hoogmis, 11.15 u.
samenzang.
LISSE ST. AGATHA: za. 19 u.
Hoogmis; zo. 10 u. 1e Communievie
ring. 11.30 u. H. Mis.
DEP POELPOLDER: za. 19 u. H. Mis;
zo. 9 u. H Mis. 11.30 u. H. Mis.
MARIAKERK: za. 19 u. Hoogmis; zo.
9 u., 10.30 u.. Hoogmis.
H.H. ENGELBEWAARDERS (Beek
brug): za. 19 u. samenzang; zo. 9.30
u. hoogmis. 11 u. samenzang.
NIEUWKOOP O.L. VR. HEMEL
VAART: za. 19 u.; zo. 10 u.. 10.45 u.
NIEUWVEEN H. NICOLAAS: za. 19
u.; zo. 9 u.. 11 u.
NIEUW VENNEP MARIA ONB.
ONTV.: za. 19 u. Avondmis; zo. 10 u.
Hoogmis.
NOORDEN ST. MARTINUS: za. 19
u. Avondmis; zo. 9 u., 10.30 u. Hoog-
NOÖRDWIJK BINNEN ST. JE
ROEN: za. 16 u. H. Mis Kerkhofkapel,
19 u. H. Mis; zo. 8 u. H. Mis, 10 u.
Hoogmis. 11.30 u. H. Mis m.m.v. join
gerenkoor „de Westenwind".
NOORDWIJK AAN ZEE MARIA
TER ZEE: za. 19 u. Euch. viering; zo.
10.30 u. Euch. viering.
NOORDWIJKERHOUT ST. VIC
TOR: za. 19 u. Euch. viering met
koorzang; zo. 9.00 u. Hoogmis. 11 u.
Euch. viering met samenzang, di 19
u.. vr 19 u.
ST. JOZEF: za. 19 u.; zo. 9 u.. 10.30
OEGSTGEEST ST. WILLIBRORD:
za. 19 u.; zo. 9 u.. 10.30 u. Hoogmis.
OUD ADE ST. BAVOKERK: za. 19
u. Gez. H. Mis; zo. 8.30 u. Stille H.
Mis, 10.30 u. Gez. Hoogmis.
OUDE WETERING JAC. DE MEER
DERE: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis,
11.30 u.
ROELOFARENDSVEEN MARIA
PRESENTATIE: za. 19 u.; zo. 9 en 11
ST. PETRUS BANDEN: za. 19 u.; zo.
9.30 u. Hoogmis. 11.30 u.
RIJPWETERING O.L VR. GE
BOORTE: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u.
Hoogmis, 10.30 u. H. Mis met samen
zang.
SASSENHEIM ST. PANCRATIUS:
za. 19 u. Hoogmis; zo. 9.30 u. Euch.
viering met samenzang. 11 u. Gezins-
STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za.
19.30 u. Avondmis; zo. 9.30 u. Hoog
mis. 11 u. Stille H. Mis.
VOORHOUT BARTHOLOMEUS
KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS:
za. 19 u. Euch. viering; zo. 11 u. Euch.
viering.
H. MOEDER GODS: 19 u. Euch. vie
ring; zo. 9.30 u. Euch. viering.
WARMOND ST. MATTHIAS KERK:
za. 19 u.; zo. 8.30 u., 10.00 u. Hoog
mis, 11.30 u.
WOUBRUGGE GOEDE HERDER:
za. 19 u.; zo. 10 u.
ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN
NES GEBOORTE: za. 19 u. Avondmis;
zo. 9 u. Hoogmis. 10.45 u. Stille Mis.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER
BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misviering
(afwisselende koren); zo. 9.30 u.
Hoogmis (wisselende koren), 11 u.
Misviering (volkszang).
ZOETERWOUDE ST. JAN'S ONT
HOOFDING: za. 19.30 u. Avondmis;
zo. 9.30 u. Woord en Communie
dienst.
CHR. DIENAARKERK: za. 19 u.
AvondnUs; zo. 10 u. Hoogmis.
DE ZILK HEILIGE HARTKERK: a.
19 u.: zo. 10 u. Hoogmis, 11.30 u.
Euch. viering.
Zondag 5 oktober 1986
STAD LEIDEN Herv. Gemeente:
Hooglandse kerk: 10 u. ds. E. M.
Pannekoek, 11.45 u. Oec. Studenten-
dienst. Marekerk: 10 u. ds. G. Juke-
ma. Berkel en Rodenrijs; 17 u. ds. G.
C. Post. Ermelo. Maranathakerk: 10
u. ds. A. Keyser, Utrecht. Regenboog:
9.30 en 11.15 u. pastoor J. A. A. v.
Well. Bethlehemkerk: 10 u. ds. H.
Hortensius, Herv./Geref. dienst, H.A.
Bevrijdingskerk: 10 u. ds. K. J. Jan
sen. H.A. Vredeskerk: 10 u. ds. S. T.
de Mey-Meulendijk. m.m.v. Emoena-
koor. Stevenshof: 10 u. ds. A. Th.
Kramer. Eglise Wallone (tijdelijk Ra
penburg 6): 10.30 u. pasteur D. Ribs.
Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. ds. M. W.
van Beinum, H.A. Diaconessenhuis:
10.30 u. ds. H. G. van 't Hof. Jeugd-
kapeldiensten: Vredeskerk: 10 u. Be
vrijdingskerk: 10 u. dhr. J. P. Kar
stens.
Gereformeerde en andere kerken:
Vredeskerk: 10 u. ds. S. T. de Mey-
Meulendijk, m.m.v. Emoenakoor. Pe-
trakerk: 10 u. Gez.dlenst in Bethle
hemkerk, H.A. Oude Vest: 10 u. ds.
D. Veenstra, H.A. Maranathakerk: 10
u. ds. A. Keyser. Utrecht, H.A. Bevrij
dingskerk: 10 u. ds. K. J. Jansen,
H.A. Bejaardenhuis Groenhoven: 10
u. ds. S. Oegema. H.A. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 17 u. ds. G. C. den Her
tog. Geref. Kerk Vrijgem.: 10 u. dï.' P.
Houtman; 17 u. ds. H. J. Room.
Doopsgez./Rem.kerk: 10 u. ds. 8. A.
Koek. Bapt. Gem.: 10 u. ds. A. H. Ag-
tereek. Evang. Luth. Kerk: 10.15 u.
ds. J. Mostert. Nieuw Apost. Kerk:
diensten 9.30 en 16 u. Evang. Ge
meenschap: 10 u. Evang. Dikkes. Le
ger des Heils: 10 en 17 u. Samen
komsten. Zevende-Dag-Adventisten:
zaterdag: 9.45 u. Bijbelstudie, 10.45
u. Eredienst. Evang. Centrum - Zijl
singel 2a. 10 u. dhr. J. Zijlstra. Zen-
dingsgroep „Jeruel": samenkomst 17
u. Pinkstergemeente Oude Vest 13:
10 u. dhr. J. Eikerbout.
AARLANDERVEEN Herv. Gemeen
te: 10 u. ds. G. van Driel, 19 u. ds. P.
Taselaar, Alphen a.d. Rijn. Geref.
kerk: 10 en 18.30 u. ds. ds. P. W. van
Wijngaarden. T.H.A. Chr. Geref. kerk:
9.30 en 16.00 u. ds. G. R. Procee.
TER AAR Herv. Gemeente: 9.30 en
19.30 u. ds. P. J. Stam. Geref. kerk:
9.30 u. ds. A. J. Damsma, Rijnsburg;
18.30 u. ds. J. Cziria, Rijnsburg.
ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. dhr.
P. Drijver, Voorschoten.
ALPHEN AAN DEN RIJN Herv. Ge
meente: Opstandingskerk: 10 en
15.30 u. ds. J. J. v.d. Heiden, H.A.
Adventskerk: 10 u. ds. C. A. van 't
Hoff. Kruiskerk: 10 u. ds. A. Jonk
man. Geref. Kerk: Maranathakerk: 10
u. drs. P. Wilschut; 17 u. ds. A. L. La-
pré, Koudekerk, Jeugddienst. Salva-
torikerk: 10 u. ds. F. J. Boer; 18.30 u.
drs. P. Wilschut. Baptistengemeente:
10 en 18.30 u. ds. H. G. Koekkoek.
Leger des Heils: 10 en 17 u. Samen
komsten. Volle Evangelie Gem.: 10 u.
ds. A. v.d. Hoorn.
ALPHEN NOORD (Herv./Geref.
diensten): Goede Herder: 10 u. ds: J.
Verheul; 17 u. ds. R. Nieuwenhuis,
leerdienst. De Bron: 9.15 u. ds. R.
Nieuwenhuis. 10.15 u. ds. P. Taselaar,
Jeugddienst; 18.30 u. ds. J. Verheul,
leerdienst. Ashramcollege: 10 u. ds.
G. Mulder. Drlehoorne: 19 u. ds. G.
Mulder. Herv. Gem. Sionskerk: 9.30
en 18.30 u. ds. J. Ouwendijk. Oud-
hoornseweg: 10 u. ds. W. H. Stenfe-
ret-Kroese, Bilthoven.
BODEGRAVEN Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 10 u. ds. J. Wieman;
18.30 u. ds. R. J. v.d. Hoef. Salvator-
kerk: 10 u. ds. H. Groenendijk, Den
Haag; 18.30 u. ds. R. Pytsma, R'dam.
Bethlehemkerk: 10 u. ds. R. J. Hoef;
18.30 u. ds. J. Wieman. Geref. Kerk:
10 u. ds. W. A. v.d. Berg; 18.30 u. ds.
D. H. Elderman.
BOSKOOP Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 9.30 u. ds. H. A. v.d. Pol;
18.30 u. ds. W. A. Vlasblom. De Stek
(Herv. Gem.): 9.30 u. ds. G. de Jong.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. J. C. W. van 't
Hoff; 17 u. ds. G. de Jong. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 17 u. ds. J. Breman.
Mijdrecht.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30
u. ds. Z. de Graaf; 18.30 u. ds. D. v.d.
Linden. Hattum. Geref. Kerk: 9.30 en
17 u. ds. P. Huisman.
HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds.
H. L. Boonstra.
DE KAAG Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
Chr. Koldewijn.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gemeente: Dorpskerk: 10 u. ds. M. J.
Aarents. H.D.; 18 u. ds. W. Wagter.
Rijnsburg. Ontmoetingskerk: 10 u. ds.
G. Boer, Driebergen; 18.30 u. kand.
A. Lagendijk, Leiden.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Ge
meente: Nieuwe kerk: 10 u. ds. D.
Driebergen. H.D.; 18 u. ds. J. Vroe-
gindeweij. Oude Kerk: 10 u. ds. C.
van Sliedregt. H.D.; 18 u. ds. Ch. J.
Sjollema. Ichtuskerk: 10 u. ds. S. de
Jong; 17 u. ds. C. B. Schuurman.
Pnielkerk: 9.30 u. ds. Ch. J. Sjollema.
H.A.; 18 u. ds. C. van Sliedregt. Ma
ranathakerk: 10 u. ds. J. Vroeginde-
weij, H.D.; 18 u. ds. D. Driebergen.
Kapel Overduin: 14.15 u. ds. H. v.d.
Beid. Geref. kerk: Open Hof: 9.30 u.
ds. A. C. Kersten; 17 u. ds. D. W. Ge-
sink, Noordwijk. Triumphator: 10 u.
ds. P. C. Koster; 17 u. ds. P. v.d.
Horst, Open Deurdienst. Vredeskerk:
10 u. ds. F. A. L. Franken, Zeist; 17 u.
ds. P. C. Koster. Chr. Geref. kerk; 10
en 17 u. ds. D. Slagboom.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem.: 10 u. ds. A. L. Laprè, 19
u. ds. G. F. Heeneman, A'dam. ge-
z.jeugddienst Herv. kerk. Geref. kerk.
Geref. kerk: 10 u. dr. R. Fernhout. Al
phen; 19 u. ds. G. P. Heeneman,
A'dam, gez.jeugdd. Herv.kerk.
LEIDERDORP (Herv./Geref. dien
sten) Israeizondag: Dorpskerk: 10 en
18.30 u. ds. G. van Loenen. Hoofd
straat: 10 u. ds. Tj. Doesburg. Schep-
pingskerk: 9 en 10.30 u. ds. G. Stege-
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. A. Schilt. Geref. kerk.: 9.30 u.
ds. D. H. Elderman. Bodegraven; 19
u. dhr. L. Broek, Oegstgeest.
LISSE Herv. Gemeente: Dorps
kerk: 10 u. ds. P. C. 't Hooft, gezins-
dienst. Pauluskerk: 10 u. ds. S. Kooi-
stra, Apeldoorn; 19 u. ds. P. C. 't
Hooft. Geref. kerk: 10 u. ds. E. Bos
wijk; 17 u. drs. J. Broer. Ter Aar. Chr.
Geref. Kerk: 10 en 16.30 u. ds. J. van
Dijken. Geref. Gem.: 10 en 16 u. ds.
A. M. den Boer. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori) 10 u. ds. A. W. Vos; 19 u.
ds. H. de Jong, A'dam.
NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. A. Wegerif, 18.30 u. Jeugd
dienst. Geref. kerk: 9.30 u. drs. H. R.
Stroes. Nw.kerk a.d. Ussel; 17 u. drs.
G. P. Nooteboom.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. Chr. van Andef; 18.30 u. kand. N.
Tramper.
NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30
u. ds. H. W. B. ten Voorde; 19 u. ds.
Van Rhoon. Geref. kerk: 9.30 u. ds.
N. Wijngaarden; 16.30 u. ds. G. Rang,
Ontmoetingsdienst. Chr. Geref. kerk:
9.30 en 16.30 u. ds. D. Visser.
NOORDWIJK Herv. Gemeente:
Grote Kerk: 10 u. ds. P. J. Mackaay,
Leiden; 17 u. dhr. A. Gooijert, 't Har
de. Kerk aan Zee: 10 u. ds. G. J. Rui
tenburg, 17 u. ds. D. Keuning. De
Rank: 10 u. dhr. A. Gooijert. 't Harde.
Geref. kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk)
10 u. drs. G. A. Scholte. Vinkenlaan:
10 u. ds. R. S. Elgersma; 19 u. drs. G.
A. Scholte. G.D. Stichtingskerk: 11 u.
ds. E. E. Slofstra. Sole Mio: 9 u. dhr.
Th. de Bock, Den Helder.
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.:
10 u. ds. A. v.d. Mey, Gezinsdienst.
OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien
sten): Endegeest: 10 u. mw. ds. M.
Bezemer. Mauritskerk: 10 u. ds. H. R.
Plomp. Groene Kerkje: 10 u. ds. W.
v.d. Zwaan. Pauluskerk: 10 u. ds. D.
C. Nicolai. Gemeentecentrum: 10.30
u. prof. dr. H. Faber; 19 u. mw. ds. C.
H. Visch-Tonsbeek. Van Wijckersloot:
16 u. ds. H. Rljksen. Acad. Zieken
huis: 10.15 u. mw. ds. M. W. van Bei
num. H.A. Genootschap der Vrienden
(Quakers): 10.30 u. Dienst des
Woords. Ned. Geref. kerk: 8.45 u. ds.
G. de Lange; 16 u. ds. W. Smoutet.
Rijswijk.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem.: 9.30 u. Jeugdteamdienst
Herv. kerk. Geref. kerk: 9.30 u.
Jeugdteamdienst Herv. kerk; 18.30 u.
ds. W. J. A. P. Stolk, Aalsmeer. Re
monstrantse Gem.: 10 u. drs. A. E. A.
Went-v.d. Vring. Bloernendaal.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 u. ds. W. v.d. Kamp. 19 u. eerw.
hr. J. de Haan. Zevenhoven.
RIJNSBURG Herv. Gemeente:
Grote kerk: 9.30 u. ds. Wagter; 17 u.
ds. Smallng. Bethelkerk: 9.30 u. ds.
Smaling. Geref. kerk: Petrakerk: 9.30
u. ds. Rlbberink; 17 u. ds.F Cziria. Im-
manuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Baay-
en; 17 u. ds. Damsma. Maranatha
kerk: 9.30 u. ds. Cziria, 17 u. ds. Rib-
berink. Chr. Geref. kerk: 9.30 en 17 u.
ds. W. van Sorge.
SASSENHEIM Herv. Gem.: 9 en
10.30 u. ds. G. H. N. Germans; 19 u.
dhr. M. de Ridder. Geref. kerk: 10 u.
ds. C. J. de Jong, Voorhout. Chr. Ge
ref. kerk: 10 en 17 u. ds. J. M. Aar-
noudse. Ned. Prot. Bond Sassen-
heim/Lisse: Geen opgave.
VALKENBURG Herv. Gem.: 10 en
18.30 u. ds. C. Vermeulen. Geref.
kerk: 9.30 u. ds. J. J. Kuiper, Noord-
wijk; 18.30 u. ds. S. Oegema. i
VOORHOUT Herv. Gem.: 10 u. ds.
W. Baas, Sassenheim.
VOORSCHOTEN Herv. Gem. Dorp:
10 u. ds. A. K. v.d. Schout; 19 u. ds.
J. D. A. de Zwart, in Geref. kerk. Ge
ref. kerk.: 10 en 19 u. ds. J. D. A. de
Zwart. „Ontmoeting" (Herv./Geref.):
10 u. ds. W. Blanken.
WARMOND Herv. Gem.: 10 u. ds.
J. Muis.
WASSENAAR Herv. Gem.: Dorps
kerk: 10 u. ds. R. Steenstra. 16.30 u.
kand. C. N. v. Dis; 19 u. Open Deur-
dienst. Kievietkerk: 10 u. dr. J. A.
Montsma, A'dam. Messiaskerk: 10 u.
ds. W. van Waasbergen. Dorpscen
trum: 9.30 u. ds. W. Dekker. R'dam.
Geref. kerk: Bloemcampkerk: zie Kie
vietkerk. Zijllaan 4: 10 u. ds. Joh.
Heule; 9 u. Open-deurdienst in N.H.
Dorpskerk. Ned. Prot. Bond: 10.30 u.
ds. F. H. Fockema Andreae, familie-
WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30'u.
ds. W. A. Vlasblom, Boskoop; 18.30
u. ds. C. A. v.h. Hof. Geref. kerk: 9.30
u. drs. M. J. Aalders; 18.30 u. drs. P.
Buikema, Zwammerdam. Ned. Prot.
Bond: 10.30 u. ds. A. J. v.d. Poel. Pa-
ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u.
dhr. J. de Haan. Geref. kerk. Geref.
kerk: 9.30 u. Dienst des Woords; 19
u. eerw. hr. M. Schreuder.
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u.
ds. T. A. Eijsenga; 18.30 u. ds. F. J.
Veldman, Nunspeet. Geref. kerk: 10
u. drs. P. B. Buikema; 18.30 u. drs.
M. J. Aalders, Woubrugge.
dienstverlening
ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan.
Janssen, Zwijnenburg, Meyer. R. van
Leeuwen, Verhage, Groeneveld en De
Ruiter: za. en zo. dr. R. van Leeuwen,
tel. 218661 Groep 2: Bergmeyer,
Pieterse, Van Gent, Taytelbaum, Van
Luyk, Klaassen, Rus. Kruis en E. de
Lange: za. dr. Bergmeyer, tel. 121701
en zo. dr. Kruis. tel. 126371 Groep
3: Pleiter. J. van Leeuwen. Smit, W.
de Bruijne, J. de Bruijne. Stolk, Jür-
gens. Fogelberg en Muysenbergh: za.
dr. Van de Muysenbergh. tel. 122951
en zo. dr. Stolk, tel. 125820 Groep
4: Van Wingerden, Lahr, Van Rijn, Bé-
nit, Nieuwenhuis, Roos, Boer. Van de
Waardt, Arnou, J. Zaaijer en R. Zaaij-
er: za. dr. Nieuwenhuis. tel. 768918
en zo. dr. Roos. tel. 766123. Groep
5: Schaefer. Jasperse, Crul, Kooy-
man. De Jong, Prince, Reinders. D.
Hammerstein en A. Hammerstein: za.
dr. Prince, tel. 761754 en zo. dr. Vrij
land. tel. 897577 Oegstgeest: 3 okt.
Dr. Van Walchren, te. 174830 en van
af za. 10 uur: dr. Van Overvest, tel.
173994. Patiënten van dr. Steenho
ven of dr. Voorzaat: bellen naar
176867. Spreekuur za. en zo. 11.30-
12.30. Kaag Abbenes -Nieuw
Vennep: tel. 02526-72850 e Leider
dorp: 3 okt. Dr. Landsmeer, tel.
413913, za. dr. Van de Leden. tel.
894539 en zo. dr. Van Velzen, tel.
891100. Spreekuur van 12.30 tot
13.00. Voorschoten: za. dr. Meijer,
tel. 2493 en zo. dr. Prescott. tel. 2356
Warmond - Voorhout: dr. Hoorn
weg/Sleeboom, tel. 02522-11393
Noordwijk: Groepspraktijk tel. 19300.
Katwijk aan Zee: dr. Schonenberg,
tel. 12336 en Katwijk Rijnsburg -
Valkenburg: dr. Hagen. tel. 13222
Sassenheim: dr. Van Riet, tel. 11777
Alkemade - Rijnsaterwoude: dr.
Beekhuis, tel. 01712-8202. Praktijk
Saeys/van Mierlo/Roelen/Brock: dr.
Roeien en dr. Brock, tel. 01713-2329
Alphen: groep 1, za. dr. Eyssink
Smeets, tel. 32059 en zo. dr. Smit.
tel. 45371, groep 2, za. dr. Boss, tel.
72472 en zo. dr. Eradus, tel. 72072
Hazer8Woude-Koudekerk: dr. Van
Buuren, tel. 01714-2020 Benthui
zen - Boskoop: dr. Hermans, tel.
01727-2038 Langeraar - Nieuw-
veen - Ter Aar Woubrugge: dr. Go-
rissen, tel. 01722-2139 Nieuwkoop
Noorden: dr. Essens, tel. 0172^r
8482.
TANDARTSEN *- Leiden Leider
dorp Oegstgeest: dr. Laqbruyère,
tel. 134244, za en zo spreekuur om
13.00 uur. Alkemade Leimuiden:
eigen tandarts bellen voor 15.00 uur.
Leidschendam: Voor spoedgevallen
tel. 974491. Bollenstreek: dr. Hem-
minga. tel. 02521-10724.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest Voorschoten: vanaf 3
oktober. Apotheek Kok in Leiden,
Apotheek Boehmer in Leiderdorp en
en Apotheek Hofland in Voorschoten
Alkemade: Apotheek Alkemade.
open: zat 12-13, 17.30-18 u. zon
feestdagen 12.30-13 en 17.30-18 u.
Noordwijk - Katwijk: Apotheek De
Jong. Kon. Julianalaan 22, tel. 01718-
14370. Noordwijkerhout: za geo
pend van 9-13. u. en van 17-18 u. en
zo van 12-13 u. en 17-18 u. Spoedre-
cepten tel. 3511 of dienstbel. Sas
senheim: 02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden
Noordwijkerhout - De Zilk - Voor-,
hout: tel. 071-122222. Bollen
streek: Wijkverpleging Gezondheids
centrum. tel. 02522-14147. Hille-
gom: Opgave via het antwoordappa
raat. tel. 02520-16217. e Leidschen
dam: Kruisvereniging, tel. 070-
455300. Oegstgeest: Kruisvereniging,
tel. 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: dr.
Roest. tel. 890405 en dr. Vestjens,
tel. 144323 Voorschoten - Leid
schendam: dr. Westgeest. tel.
768616
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis polikli
nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel
175639) en van vrijdag 13.00 u. tot
zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zieken-
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patiënt.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling:
dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-
19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen
voor vaders. Kinderafdeling dag.
15.00-18.30 u. CCU (hartbewaking)
dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00-
19.30 u. Intensieve verpleging: dag.
van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19.00 u. Sport-Medisch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u.
in het St. Elisabeth-ziekenhuis. En
degeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo.
11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag. Jelgers-
makliniek: Jongerenteam: za. en zo.
14.00-17.00 u. Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag.
10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team
A. C en D: dag. tot 21.00 u. met uit
zondering van behandeltijden en
etenstijden. Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.30 u. Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling: voor ouders en fa
milie is na overleg met patiënten
doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. Kinderkliniek:
zalen voor peuters, kleuters en grote
kinderen 15.15-17.00. babyzaal en
boxenafdeling: volgens afspraak met
het verpleegkundig hoofd. Bezoektij
den kinderafdelingen: voor ouders
van opgenomen kinderen na overleg
met verpleegkundig hoofd. Voor an
dere bezoekers van kinderen: Keel-,
neus- en oorheelkunde en neurologie:
14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel
kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en
18.30-19.00. Rijnoordziekenhuis:
Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-
19.30 u. Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders
kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder
afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor
ouders 18.00-18.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Ketelboeters-
steeg 10. tel. 130775; afdeling belas
tingen: alleen op afspraak, klachten
bureau: di. en do. 18.30-20.30. afde-
en8dof*?8.30-20930. afdeling vrouw:
vr. 10-12.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst, tel. 071-125202. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50. tel. 123942; spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 u.. wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
DIERENHULP- EN AMBULANCE
DIENST Hulpverlening in Leiden.
Leiderdorp, Oegstgeest. Rijnsburg.
Valkenburg. Voorschoten. Warmond
en Zoeterwoude. Tel. 071-174141.
BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo.
11.00-12.00 u.. do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17. tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Op woensdag- en zaterdagmiddag
van 14-18 u. telefoon 071 - 120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Stich
ting Maatschappelijk werk, Oude Rijn
44c, spreekuur ma. t/m yr. 09.00-
10.00 u. en volgens afspraak, tel.
142144. Gezondheidscentrum Meren-
wijk, spreekuur ma. 11.00-12.00 en
do. 14.00-15.00. tel 212195. Gezond
heidscentrum Stevenshof. spreekuur
do. 10.00-11.00. tel 311506. Bree-
straat 24: spreekuur ma. t/m vr. 9.00-
10.00 u. en volgens afspraak, tel
254782/254756.
SCRIMP
sreety
nsla&
X) u£
16. m£
it 49a<
MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRI
NATIE HOMOSEXUALITEIT
221008. zo. 20-24.
RAAD VAN ARBEID Hoge
306. Leiden, tel 071-899375.
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 t|
Telefonische informatie over kin
bijslag: 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW Spre<
uren sociale raadsvrouw. Binnenstai
Gerecht 10. wo. 17.00-18.00
Noord: Van Hogendorpstraat 36. i
10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat A
di. 10.30-11.30 u.; Morskwartieè
Buurthuis Morskwartier. Topaaslaan!
10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 ui,
Tuinstadwijk: Herengracht 45. vr
10.30-11.30 u.
SOCIALE RAADSVROUW VOOR*
SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00,
20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. Leid,,
seweg 33, Voorschoten. Tel. 3254.
SP HULP- EN INFORMATIEDIENST
Groenesteeg 33. Leiden. Tel. 07r'
134640 of 071-144600. Hulp en Info*
matie op medisch, juridisch en milieit
gebied, werk. sociale verzekering efc
huurkwesties. Spreekuur: elke don!
derdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS CEN»
TRALE Pallasstraat 1. Alphen aalt
den Rijn. Tel. 01720-33033. Begekty
ding en opvang van mensen, die on
welke reden dan ook. tijdelijk I
nodig hebben. Bovendien wordt ir
matie verstrekt over andere mogelijk
heden van hulpverlening en de I
reikbaarheid daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRALE l
gegracht 246a, Leiden. Tel. 149<
Dagelijks bereikbaar van 9.00-17.0j
u. voor informatie over vrijwilligerd
werk en cursussen of een persoonlij|
gesprek.
WERKENDE JONGEREN Klactfl
ten- en informatieuur Elke dinsdag
avond van 17.00 tot 20.00 i
kantoor Koppenhinksteeg 2, Leldeif
Tel. 071-121139. B
Borstvoeding i
Leiden. Telefonische Tiulpdlenst"(vo<
praktische hulp en informatie): tel
170083, 215332 of 312556.
Koningin Wilhelmina Fonds voor de Kankerbestrijding
Sophialaan 8,1075 BR Amsterdam.
Telefoon. 020 - 640991.
Postgiro: 26000. Bankrekening: 70 70.70.007.