Scheiding meestal op
initiatief van vrouw
Werknemers gaan
de dienst uitmaken
Kabinet garandeert sociale werkvoorziening
VACATURESTOP BIJ
VIER MINISTERIES
Eredoctoraat
in
Luik
voor
Pierre Dubois
ANTIEKBEURS
Veel leverkanker
bij platvissen
in vies water
lEUWi
Geen vonnis in zaak
tegen Van Zon (ABP)
-iNNENLAND
ftzidóaOowiant
DONDERDAG 2 OKTOBER 1986 PAGINA 3
Controledienst laat
andartsen met rust
ITRECHT De Economische
-Controledienst (ECD) gaat nog niet
rtief optreden tegen tandartsen
r ie zich niet houden aan de unifor
me particuliere tarieven, die sinds
jsteren gelden. Verschillende tan
artsen hebben aangekondigd af-
nien reageren als er klachten over
orpjuiste declaraties komen. Pas in
n-e loop van volgend jaar gaat de
n !ontroledienst zelf onderzoeken of
1e tandartsen zich wel aan de af
braken houden. In principe staat
,nr twee jaar gevangenisstraf op het
e-rhenden van de wettelijke rege-
a-|ng.
Eerste
Amerikanen op
Woensdrecht
Op de vliegbasis
Woensdrecht zijn gis
teren de eerste Ame
rikaanse militairen of
ficieel gelegerd. Na
het vlagceremonieel
werd de Amerikaanse
vlag aangeboden
door het Amerikaanse
congres door de
commandant van het
VS-detachement. lui
tenant-kolonel B.R.
Fullèrton (links), over
handigd aan de basis
commandant van
Woensdrscht, kolonel
H.W. Schut.
Oud-minister Klompé
kandidaat vredesprijs
DEN HAAG Oud-minister dr. M.A.M.
Klompé is voorgedragen voor de „Indira
Gandhiprijs", destijds ingesteld door de Indiase
regering. De prijs wordt toegekend op voor
dracht van de parlementen van de lidstaten
van de Verenigde Naties als erkenning van
bijzondere prestaties op het gebied van vrede,
ontwapening en ontwikkeling. Alle in de
Tweede Kamer vertegenwoordigende politieke
partijen hebben mevrouw Klompé voor deze
prijs voorgedragen. Zowel in het kabinet-Zijl-
stra (1966-1967) als in het kabinet-De Jong
(1967-1971) was zij minister van CRM. Na haar
terugtreden uit de actieve politiek was zij on
der meer werkzaam voor Pax Christi. De toe
wijzing van de prijs wordt 19 november be
kendgemaakt, de geboortedag van Indira Gan
dhi.
Honderd miljoen
extra voor Afrika
WASHINGTON Minis-
ter Bukman voor ontwik
kelingssamenwerking
heeft gisteren tijdens de
jaarvergadering van de
Wereldbank en het IMF
100 miljoen gulden extra
steun toegezegd voor ze
ven Afrikaanse landen die
zich in slechte economi
sche omstandigheden be
vinden en zich aanzienlij
ke aanpassingsinspannin
gen getroosten. De hulp
zal in de vorm van co-fi-
nanciering met de Wereld
bank worden uitgevoerd.
ROTTERDAM In de sterk vervuilde gebieden
van de Noordzee is bij bot en schar een opmerkelijk
hoog percentage leverkanker aangetroffen. Bijna
veertig procent van de onderzochte bot en schar ou
der dan drie tot vier jaar had de vernietigende ziek
te. Een en ander is gebleken uit een onderzoek van
het Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek in
IJmuiden. Totaal werden 20.000 platvissen bestu
deerd. Volgens het Visserij-instituut werd in de be
trekkelijk schone Oosterschelde geen leverkanker
aangetroffen. De leverkanker wordt vermoedelijk
veroorzaakt door chemische stoffen zoals poly-aro-
matische koolwaterstoffen, aldus het rapport.
I ONDERZOEK VAN ITEKE WEEDA EN JAN GROENEWOLD:
•k
WAGENINGEN Het
initiatief voor een echt
scheiding wordt in twee
derde van alle gevallen
door de vrouw genomen.
Zijn zij dus mede-aan
stichters van het morele
verval van Nederland,
veroorzaakt door crimi
naliteit, druggebruik en
scheidingen? Nee, zegt
prof. Iteke Weeda. Echt
scheidingen horen niet
in het rijtje thuis. „Ik
kan me wel voorstellen
dat zo'n maatschappelij
ke vernieuwing als een
probleem wordt gezien,
maar ik vind dat niet te
recht", zegt de gezinsso
ciologe en hoogleraar
emancipatievraagstuk
ken. Samen met Jan
Groenewold schreef ze
het boek „Scheiden doel
lijden?" en concludeert
ze dat „we gerust mogen
aannemen dat er nu in
Nederland naast enkele
tienduizenden mensen
die misschien beter niet
hadden kunnen schei
den, vele honderddui
zenden rondlopen die
beter af zouden zijn als
ze het wél deden".
Om de publieke opinie
(„scheiden doet lijden") aan
de werkelijkheid te toetsen
hebben Weeda en Groene
wold gebruik gemaakt van
interviews met honderd ge-
icheiden echtparen; honderd
vrouwen en honderd man
nen. Hun uitlatingen vormen
3en goede indicatie voor de
beleving van de dertigdui-
zend echtparen die per jaar
- uit elkaar gaan. Niet zo mooi,
B vindt „de samenleving". „We
B' hangen nog sterk aan die
B duurzame, heteroseksuele re-
latie, waarin alle goeds wordt
gevonden en waarin alle tus
senmenselijke behoeften
worden bevredigd", schrijven
Weeda en Groenewold, een
beetje ironisch. „Je hecht je
aan je moeder, je hecht je aan
je partner, je hecht je even
tueel tot je stikt".
Volgens de schrijvers is het
echter een vooroordeel om te
veronderstellen dat alleen de
dood een echtpaar zou mogen
scheiden; de meeste geschei
den mannen en vrouwen
hebben geen spijt van hun
beslissing. „Ik heb spijt dat ik
niet veel eerder ben geschei
den. Ik had die vrijheid van
nu best eerder willen heb
ben", zegt één van de geïn
terviewde vrouwen zelfs.
Lijdensweg
Aan de meeste scheidingen
gaat een lange lijdensweg
vooraf. Vrouwen beleven die
intenser dan mannen. Zij sig
naleren problemen eerdei
dan hun echtgenoten en sig
naleren ook méér moeilijkhe
den dan hun mannen. Blijk
baar verwachten ze meer
van het huwelijk, of hechten
ze er meer waarde aan. Wee
da: „Vrouwen ontlenen hun
identiteit vaak aan hun hu
welijk en gezin. Ze ervaren
meer problemen omdat ze
daar gevoeliger voor zijn.
Voor hen is het de eerste
verantwoordelijkheid, terwijl
mannen daarnaast hun werk
hebben. Die merken strubbe
lingen minder op en zijn
doorgaans verbaasd als hun
vrouw wil scheiden". Een
geïnterviewde „exgenoot"
vertelt: „Het laatste wat ik
zei in de rechtzaal was dat ik
geen reden zag om te schei
den. Voor mij was het huwe
lijk vijftien jaar lang goed ge
weest. Plotseling kwam er
een ommekeer en ik was
verbijsterd".
Uit het onderzoek van Wee
da en Groenewold blijkt dat
vrouwen veel vaker het initi
atief voor een scheiding ne
men dan mannen, juist om
dat ze zoveel waarde aan hun
huwelijk hechten. „Als je hu
welijk in hoge mate de kwa
liteit van je leven bepaald,
kun je niet verdragen dat het
niet goed gaat", zegt Weeda.
Oude schoen
Omdat vrouwen de proble
men in het huwelijk door de
bank genomen intenser bele
ven dan mannen, is het niet
verwonderlijk dat van de on
dervraagde vrouwen 64 pro
cent zei opgelucht te zijn na
de scheiding, terwijl dat bij
de mannen slechts 37 procent
was. Mannen hebben vaker
het gevoel „afgedankt te
worden als een oude schoen".
Overigens voelen meer man
nen (44 procent) zich na de
scheiding „psychisch" beter
dan slechter (16 procent).
Maar -bij de vrouwen geldt
voor zeventig procent dat de
geestestoestand er op is voor
uitgegaan: „Toen hij dan ook
werkelijk weg was, voelde ik
opluchting. Hetzelfde gevoel
dat je hebt na een avond met
veel bezoek: gezellig als er
mensen zijn, maar als ze
weggaan is er weer rust in de
tent".
Weeda: „Je moet niet verge
ten dat een scheiding vaak
een aantal problemen oplost,
dat het een verbetering van
de omstandigheden inhoudt.
Er is teveel aandacht voor
het negatieve moment van de
scheiding zelf, maar niet die
scheiding is erg; het slechte
huwelijk, dat is erg". Volgens
Iteke Weeda: „Het systeem van het huwelijk dat levenslang duurt wordt opengebroken. Dat is
een onafwendbare maatschappelijke ontwikkeling".
VANDAAGi
IN HET t
Weeda is scheiden niet de
weg van de minste weerstand
en is het overbodig nogmaals
een pleidooi te houden voor
allerlei huwelijkstherapieën
en dergelijke.
„Je gaat niet bij het eerste
rimpeltje uit elkaar, dat weet
iedereen. Je doet dat alleen
als het risico te groot is om
door te gaan. In menselijke
relaties moet je realistisch
zijn, en niet uitgaan van het
sprookje van eeuwig en al
tijd".
Los-vast
Weeda verwacht dat schei
den minder problemen met
zich mee zal brengen als de
relatie tussen partners min
der vast en definitief wordt.
„Natuurlijk, het is prima als
mensen in opperste tevre
denheid vijftig jaar bij elkaar
blijven, maar het is ook pri
ma als de relaties wat los-
vaster worden. Je moet je
niet volstrekt willen vastleg
gen op de paarrelatie: twee
mensen die hun hele leven
delen. Dan kweek je te hoge
verwachtingen en dan is het
gat des te groter als je uit el
kaar groeit. Als je wat losser
met elkaar om gaat hoef je
ook niet zo drastisch te bre
ken".
„Ik vind dat vriendschapsre
laties belangrijker moeten
worden en de partnerrelaties
wat minder belangrijk. Die
twee moeten naar elkaar toe
groeien. Het systeem van het
huwelijk dat levenslang
duurt wordt opengebroken.
Dat is een onafwendbare
maatschappelijke ontwikke
ling die onder jneer samen
hangt met de emancipatie.
Natuurlijk geeft dat proble
men, maar die waren er ook
toen kinderen niet meer bij
hun ouders wilden inwonen
en het drie-generatie-gezin
verdween. Het moet duide
lijk worden dat er andere
mogelijkheden zijn, dat schei
den een gewone sociale ont
wikkeling is, die in goede ba
nen kan worden geleid.
Daarom hebben we in ons
boek de bestaande vooroor
delen, waarin scheiden een
uitsluitend negatieve klank
heeft, genuanceerd. Scheiden
is niet slecht, maar slecht
scheiden is slecht".
STEVO AKKERMAN
De sprekers tijdens het vandaag gehouden Sijthoff-Perssymposium „Arbeidsmarktkrapte, my
the of methode?" in het Museon te Den Haag: v.l.n.r. prof. dr. H.W.C. van der Hart, dr. H.G.
Hamaker, drs. R.W. Bartelds, drs. J.P. Ebbinge, drs, L. de Vries, H.K.R. Wolfensberger en Ae.
Steensma. p010: MILAN KONVALINKA
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Volgens
schattingen van het Cen
traal Planbureau kent
Nederland tot het jaar
2000 nog een groei van
zes naar zeven miljoen
personen in de arbeids-
bevolking, terwijl het
aantal arbeidsjaren stijgt
van 5,3 naar 5,9 miljoen.
De vergrijzingsgolf die
de naoorlogse geboorte
golf dreigt te overspoe
len plus het verbeteren
de economisch klimaat
stelt de werknemers in
een machtiger positie.
Professor Van der Hart wees
vanmorgen tijdens het Sijt
hoff-Perssymposium over de
arbeidsmarkt op het boek
„Re-inventing the corpora
tion" van de futuroloog Nais-
bitt. Deze Amerikaan signa
leert een nieuwe trend: de
arbeidsmarkt zal veranderen
van een markt waar werkge
vers het voor het zeggen heb
ben, een markt voor de ko
pers van arbeid, naar een
markt waar in toenemende
mate de verkopers van ar
beid, de werknemers, de
dienst zullen gaan uitmaken.
Bedrijven zullen derhalve
een aantrekkelijk werkkli
maat moeten creëren, ar
beidsplaatsen moeten ont
wikkelen die op de arbeids
markt concurrerend zijn. Het
bieden van meer zelfstandig
heid, meer verantwoordelijk
heid en een winstafhankelijk
loondeel, plus het niet stellen
van te hoge of te lage func
tie-eisen zijn voor onderne
mers de te overwegen basis
strategieën voor de toekomst.
Over te hoge functie-eisen
gesproken: bedrijfseconoom
drs. J.P. Ebbinge van Ebbin
ge Cosultants wees er tijdens
het symposium op dat niet
meer moet worden gezocht
naar de perfecte manager.
Volgens hem belemmeren
onmogelijke eisenpaketten en
selectieprocedures de wer
ving, reden waarom nog al
tijd veel vacatures in mana
gement en kader niet vervul
baar blijken te zijn. „De per
fecte manager, het schaap
met de vijf poten, bestaat
niet", weet Ebbinge zeker.
„Hij moet dus ook niet wor
den gezocht. Het nieuwe type
manager is de no-nonsense
manager. Deze hecht waarde
aan doelmatig handelen. Hij
heeft een afkeer van oever
loos overleg. In onze tijd van
nieuwe zakelijkheid is er niet
meer zoveel plaats voor zelf
genoegzaamheid en risicomij
dend gedrag. Niets is voor
een onderneming van groter
gewicht dan goede managers.
Deze zijn schaars en zij kun
nen dus zelf kiezen waar zij
willen werken. De meest re
cente ontwikkeling is dat de
nieuwe generatie van capa
bele managers zich minder
aangetrokken voelt tot de
grote organisatie. De truc
voor grote organisaties is
daarop te reageren met de
centralisatie. Dus meer ma-
nagament-functies creëren".
Bundel
Tegelijk met het symposium
in Den Haag vandaag ver
scheen de bundel „Van per-
soneelswerving tot arbeids-
marketing". In deze uitgave
van Sijthoff Pers Rijswijk be
handelen prof. dr. van der
Hart en drs. Ebbinge respec
tievelijk de thema's „Vart
werving naar arbeidsmarke-
ting" en „Crisis en valkuilen
in de carrière". Drs. B.J.M.
Verwaaijen gaat in op het on
derwerp Marketing-aspecten
in personeelswerving en
H.K.R. Wolfensberger pakt
Reclame en de evolutie van
personeelswerving bij de
staart. Verwaaijen, plv. direc
teur van ITT Nederland,
geeft het praktijkvoorbeeld
van een Amerikaans High
Tech onderneming die speci
alistisch getraind personeel
aantrekt zonder dat dit leidt
tot buitensporige arbeids
voorwaarden. Wolfensberger,
directievoorzitter van HCM
Reclame adviesbureau, stelt
dat het imago van een bedrijf
van grote invloed is op het
succes bij de werving van be
kwaam personeel.
HERMAN JANSEN
'DEN HAAG Vier mi
nisteries hebben besloten
5 tnet onmiddellijke ingang
ten vacaturestop in te
gtellen, bij wijze van eer
ste stap in de voorgeno
men afslankingsoperatie
t>ij de rijksoverheid.
4}et gaat hier om de ministè
res van Binnenlandse Zaken,
tl
r-
tl
Onderwijs en Wetenschappen,
WVC en VROM. De betroken
departementen geven geen va
catures meer door aan de
Rijkspsychologische Dienst,
die zorg draagt voor de wer
ving en selectie. De kans is
groot dat andere ministeries
dit voorbeeld zullen volgen.
Zoals bekend wil het kabinet
de komende vier jaar het aan
tal arbeidsplaatsen bij de rijks
overheid met 20.000 verminde
ren; een jaarlijkse afslanking
van drie procent. De ministe
ries die nu een vacaturestop
hebben, menen dat de inkrim
ping minder moeizaam zal
verlopen als het opvullen van
vacatures voorlopig achterwe
ge blijft. Via interne reorgani
saties zal een oplossing moeten
worden gevonden om de open
gevallen functies en taken te
blijven vervullen.
De ambtenarenbonden Abva
Kabo (FNV) en CFO (CNV)
hebben de maatregel inmid
dels als „slecht" en een „pa-
niekbesluit" van de hand ge
wezen. Volgens de zegsman
van het CFO zal een vacature
stop alleen leiden tot interne
machtsstrijd binnen de betrok
ken ministeries, terwijl het ap
paraat toch al zwaar belast is.
-r>
DEN HAAG Het aantal ar
beidsplaatsen in de sociale
werkvoorziening (WSW) zal in
deze kabinetsperiode niet wor
den verminderd. Een daartoe
strekkend besluit is in voorbe
reiding. Staatssecretaris De
Graaf (Sociale Zaken) zei dit
vanmiddag in Zwolle op een
studiedag over werkloosheid
bij degenen die voortgezet spe
ciaal onderwijs (VSO) voor
moeilijk lerende kinderen
hebben gevolgd. Op dit mo
ment kent de WSW 75.000
plaatsen.
De Graaf hield zijn gehoor
voor dat er geen financiële
ruimte is voor een groei in het
aantal arbeidsplaatsen bij de
WSW. Dat betekent dat niet
iedereen die een beroep op de
WSW doet meteen werk zal
kunnen krijgen. Ruimde daar
voor zal alleen kunnen ont
staan door het vertrek van
mensen uit de WSW, aldus de
bewindsman. In 1985 kostte de
WSW de overheid drie miljard
gulden.
De Graaf hield tegen dat
VSO-leerlingen bewust ge
weerd worden uit de WSW.
Hij stelde echter dat de toela
ting tot deze voorziening een
zaak is van het gemeente- of
schapsbestuur. Bovendien zal
de beperkte ruimte in de
WSW ook voor VSO-leerlin
gen gelden.
Pierre H. Dubois.
men met zijn echtgenote deed
hij een biografie het licht zien
met de complete geannoteerde
werken van de achttiende-
eeuwse in het Frans schrijven
de Nederlandse vrouwelijke
auteur Belle van Zuylen.
ADVERTENTIE
"KUNSTMIN", Gouda
vrijdag 3 oktober 19-22 uur, zaterdag 4 oktober 14-22 uur
zondag 5 oktober 11-18 uur
FRIEMELS
i6o8
fa'IN aXHTW,Dl£ NArrUUEUIK OOK FKUlTVLIBl
metêen vl£ES\JUE6 -rcruwÉM
V>VÏP- K0M6N NRTUUtó'ljKM^peN vWN Dte.
wÉys-rriifrira //(ff
Ujneiy.
tzT
t&JJ
MAASTRICHT Ir. Jacobus van Zon (67) één van de twee
hoofdverdachten in de slopende ABP-zaak is geheel tegen de
verwachting in vanmorgen niet veroordeeld of vrijgesproken
door de Maastrichtse rechtbank. De rechtbank heeft niet genoeg
informatie om een oordeel te kunnen vellen over de verdenkin
gen tegen Van Zon: het aannemen van steekpenningen en vals
heid in geschrifte. Het onderzoek dat begin juni begon duurt
daarmee zeker nog weken voort.
Begin september eiste officier van justitie mr. H. Laumen twee
en een half jaar gevangenisstraf en een boete van honderddui
zend gulden tegen Van Zon. Daarnaast moet volgens de officier
Van Zon verplicht worden 667.000 gulden die.hij als smeergel
den zou hebben opgestreken af te dragen aan de staat.
Het tussenvonnis van de rechtbank is indirect een pluim op de
hoed van advocaat mr. F. Duynstee van Van Zon. Eén van zijn
juridische wapens in de ABP-strijd was het punt van de dubbele
strafbaarheid waarover de rechtbank nu twijfelt.
Nederlanders kunnen voor in het buitenland gepleegde feiten
alleen in Nederland veroordeeld worden als die feiten ook in
het buitenland strafbaar zijn. De „smeergelden" waarvan Van
Zon en Masson beticht worden, werden via hun maatschappijtjes
op Jersey in ontvangst genomen. Alleen wanneer dit ook naar
Engels recht (Jersey is een Brits kanaaleiland) strafbaar is kan
dit Van Zon (en Masson) hier worden aangerekend. Hetzelfde
geldt voor de valsheid in geschrifte die in België gepleegd zou
zijn.
Getuigen van de officier verklaarden dat de feiten in Engeland
en België wel strafbaar zijn. Getuigen van de raadsman echter
zeiden het tegenovergestelde.
DEN HAAG Voor het
eerst in de geschiedenis
van de universiteit van
Luik zal een Nederlander
een eredoctoraat in de let
teren worden toegekend.
De eer valt te beurt aan
de Haagse auteur Pierre
H. Dubois, die voor zijn
oeuvre vorig jaar de Con-
stantijn Huijgensprijs
kreeg en die tot en met
1980 werkzaam was als
chef kunst van het Haagse
dagblad „Het Vaderland".
Zowel de Franstalige als de
Nederlandstalige faculteit van
de filosofie en letteren heeft
dit besluit genomen op grond
van het literaire werk en de
persoonlijkheid van de Neder
landse auteur, mede gelet op
zijn talrijke wetenschappelijke
publikaties. Pierre Dubois
werd op 2 juli 1917 geboren te
Amsterdam maar heeft zijn
produktieve schrijversloop
baan geheel in Den Haag afge-
hoff, ook verbonden aan „Het
Vaderland", ontwikkelde Du
bois zich tot een kenner van
de Franse literatuur. Hij publi
ceerde daarover twee bundels,
„Schrijvers in hun landschap",
die kortgeleden zijn herdrukt.
Zijn roman „Een vinger op de
lippen" bracht hem na de
Tweede Wereldoorlog reeds
roem. Na zijn afscheid als chef
kunst publiceerde hij de ro
mans „Najaar" en „Requiem
voor een verleden tijd". Sa-
