Nr. 38 - Ruitenpuzzel
ïfflW
g «os
ftHdócGou/icuit'
j Oplossing vorige puzzel
De prijswinnaars van puzzel nr. 37 zijn:
n H. Broers, v. d. Werfstraat 41a,
2313 VT Leiden,
n IA. de Kan, Meeuwenlaan 1,
n 12211 KM Noordwijkerhout.
n De prijzen worden binnen drie weken
:t I per cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 38 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
Rondom de genummerde vakjes dienen antwoorden
van vier letters van navolgende betekenis te worden
ingevuld. Alle antwoorden lezen in de richting van
de wijzers van de klok. De beginletter van het eerste
antwoord komt in het vakje boven het cijfer 1. Het
vakje waarin de beginletter van de overige antwoor
den komt. dient door combinatie met de letters van
de omringende antwoorden te worden vastgesteld.
Bij juiste oplossing vormen de letters op de buiten
rand - te beginnen met de letter in het vakje boven
het cijfer 1 en verder lezend in de richting van de
wijzers van de klok - een spreekwoord.
17. Duinplant.
18. Binnenste v.e. zaad.
19. Bast van zekere
boom.
20. Eenjarig kalf.
21. Dikwijls.
22. Zonder verhoging.
23. Troosteloos
overblijfsel (fig.).
24. Slaapplaats voor
baby's.
25. Mannctjcsgans.
26. Hemellichaam.
27. Hoofddeel v.e.
toneelstuk.
28. Openbaar
vervoermiddel.
29. Staatsiekleding.
30. Getand werktuig.
1.
Mannelijk kind.
1
Plek, plaats.
Watervlakte.
4.
Officiéle naam voor
Ierland.
5.
Stad in Oostenrijk.
6.
Regelmaat.
7.
Roede.
8.
Vrouwelijk dier.
9.
Italiaanse munt.
10.
Bezieldheid.
1 1.
Spaanse schilder.
12.
Roofvis.
13.
Sleuf in een
hoefijzer.
14.
Bonnenpen.
16.
Vierhandig
zoogdier.
16.
Bedaard.
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1986
Het spreekwoord op de buitenrand luidt:
Naam
Adres
PostcodeWoonplaats..
Karpov komt terug
Vorige week maakte ik de gevaarlijke
opmerking dat Kasparov al bijna zijn
titel met succes verdedigd had. In de
zestiende partij werd dit bevestigd,
omdat Karpov in een gecompliceerde
strijd ten onder ging. Het was een par
tij zoals hel publiek ze graag ziet; of
fers en tegenoffers gevolgd door een
aardig slot.
G. KASPAROV-A. KARPOV
16e matchpartij - Spaans.
1. e4 e5 2. PO Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6
5. 0-0 Le7 6. Tel b5 7. Lb3 d6 8. c3 0-0
9. h3 Lb7 10. d4 Te8 11. Pbd2 Lf8 12.
a4 h6 13. Lc2 exd4 14. cxd4 Pb4 15. Lbl
c5 16. d5 Pd7 17. Ta3 c4 18. Rd4.
Vorige week gaf ik in een aantekening
deze zet een naar aanleiding van
een partij van Sokolov. De wereldkam
pioen blijkt een versterking gevonden te
hebben.
18Df6.
Karpov zal deze versterking ook ontdekt
hebben, want hij volgt niet de genoemde
partij waarin zwart beter kwam te staan.
19. P20 Pc5 20. axb5 axb5 21. Pxb5
Txa3 22. Pxa3 La6 23. Te3 Tb8.
Het lijkt erop dat Karpovs voorberei
ding beter is geweest, want het geplande
24. Tc3 faalt nu op 24. Pbd3 25.
Pxc4 Dxc3! en wint. Wit zal nu zeker b2
verliezen, waarna de vrije c-pion de be
slissing moet brengen. Kasparov ziet dit
aankomen en besluit tot een alles-of-
niets-aanval, het zijn dat soort partijen
waarin hij zich als een vis in het water
thuis voelt. Zijn tegenstander zeker niet,
want vanaf dit moment begon Karpov
zeeën van tijd te gebruiken.
24. e5!? dxe5 25. Pxe5 Pbd3 26. Pg4
Db6 27. Tg3 g6!
Maansverduistering
Op vrijdag 17 oktober 1986 van 18.29
lol 22.06 uur zal de Volle Maan in de
schaduw van dc Aarde zijn. Eerst is er
j een heel klein „deukje" in de vol ver-
lichte schijf, maar al vrij snel groeit het
verduisterde deel lot een flinke „hap".
Om 19.41 uur is de Maan geheel ver-
j duisterd en dat blijft zo tot 20.55 uur.
Dan komt aan de linkerkant een deel
I van de Maan weer in het zonlicht en om
i 22.06~uur is de Maan weer volledig ver-
licht.
I Als dc Maan TOTAAL verduisterd is, is
i hij toch nog zichtbaar als een rood/oran-
i jc bol. De verkleuring is het gevolg van
lichtstralen die door de dampkring van
dc Aarde worden afgebogen.
I Tevens valt op dat er plotseling veel
I meer sterren zichtbaar zijn: het maan-
licht overstraalde dc zwakkere sterren en
I die komen nu weer tevoorschijn. Al met
al een zeer fascinerend schouwspel zo'n
maansverduistering! Een MAANSver-
duistering is minder zeldzaam dan een
ZONSverduistcring, maar spectaculair
genoeg. Dit jaar is al eerder een maans
verduistering geweest (24 april) maar die
was in Nederland niet zichtbaar. In 1987
zal er evenmin een totale verduistering
bij ons te zien zijn, zodat u wel nu uw
kans moet grijpen!
Overigens op 3 oktober 1986 is er ook
nog een ZONSverduistcring, zij het een
gedeeltelijke, maar daarvoor moeten we
naar de Verenigde Staten of Canada. Bij
ons is de Zon dan onder de horizon.
PLANETEN IN OKTOBER
Mars, Jupiter en Saturnus zijn in okto
ber 's avonds zichtbaar. Saturnus staat
na zonsondergang laag boven de zuid
westelijke horizon. Op 7 oktober pas
seert de Maan Saturnus. De planeet staat
boven de Maan.
Op 11 oktober trekt de maan langs de
planeet Mars, ook nu staat de planeet er
boven. Mars is in oktober het beste te
zien op de vroege avond. Hij staat dan
laag in het zuiden, in het sterrenbeeld
Steenbok.
Jupiter is de meest opvallende avond
verschijning. Hij straalt zeer helder: aan
het begin van de avond in het zuidoos
ten, tegen 22.00 uur hoog in het zuiden.
Op 14 oktober trekt de Maan onder Ju
piter langs.
METEOREN
Omstreeks 21 oktober 1986 is er weer
een verhoogde kans op meteoren („val
lende sterren"). Ze behoren bij de Orio-
nidengroep, omdat ze schijnbaar uit de
richting van het sterrenbeeld Orion ko
men. In de nanacht is de meeste kans
om deze meteoren te zien. Ze zijn oor
spronkelijk wellicht afkomstig van ko
meet Halley, die nu langzaam weer in de
diepten van het heelal verdwijnt.
Voor meer informatie over sterrenkun
dige zaken kunt u altijd terecht bij een
Volkssterrenwacht of bij Stichting „De
Duitse zegels
Met als thema „Denkmalschutz" heeft
de PTT van West-Duitsland een bijzon
dere postzegel uitgebracht. Dit thema
komt zo ongeveer overeen met monu
mentenzorg, en met deze zegel wordt on
der de aandacht gebracht dat het nood
zaak is kunstschatten en dergelijke tegen
invloeden van weer en schadelijke stof
fen in de atmosfeer te beschermen.
Het motief van de zegel, die een waarde
heeft van 80 pf„ is een fragment van een
gebrandschilderd raam uit de Dom te
Augsburg als voorbeeld van de invloed
van luchtvervuiling. Links ziet men een
gedeelte van dit raam vóór de restaura
tie. Het rechter gedeelte laat het raam
zien nadat de restauratie is uitgevoerd.
Verder ziet men het embleem van het
„Deutschen Nationalkomitees für Denk
malschutz".
Op 17 augustus 1786 overleed Frederik
de Grote op het slot Sanssouci. Hij was
de grondlegger van de staat Pruisen en
was een voorvechter van geloofs- en ge
wetensvrijheid. Ook droeg hij de weten
schap en de schone kunsten een warm
hart toe. Ter herinnering aan Frederik
de Grote heeft de Westduitse PTT een
bijzondere postzegel uitgebracht in de
waarde van 80 pf. Op de zegel ziet men
zijn portret en de jaartallen „1712-
1786". Dit naar een schilderij, gemaakt
door Anton Graff. Het ontwerp voor
deze zegel werd vervaardigd door Elisa
beth von Janota-Bzowski te Düsseldorf.
Zoals de Hollanders klaverjassen, spelen
de Duitsers „skat". Men neemt daar dit
tijdverdrijf dermate ernstig op, dat er
b.v. ook congressen over gehouden wor
den. Dit jaar wordt dan ook al het 100e
jaarlijkse congres gehouden. Met een bij
zondere postzegel in de waarde van 80
pf. wordt aandacht gegeven aan dit jubi
leum-congres. Op de door Erna de Vries
uit Frankfurt am Main ontworpen zegel
ziet men een hartevrouw, omgeven door
speelkaart-symbolen.
De organisatie voor maatschappelijke
samenwerking en ontwikkeling „OECD"
bestaat dit jaar 25 jaar. Ook deze instel
ling werd bedacht met een bijzondere
postzegel, eveneens in de waarde van 80
pf. De door Michaela Graml uit Schon-
dorf ontworpen zegel draagt een symbo
lische afbeelding.
Ook op 16 oktober a.s. zal in West-
Duitsland een reeks van bijzondere post
zegels worden uitgebracht. Op de eerste
plaats zijn daar de „Welzijnszorgzegels
1986", waarvan de eerste emissie in
1949 uitkwam. De serie bestaat uit vier
zegels met toeslag: 50 25 pf., 60 30
pf„ 70 35 pf. en 80 40 pf.
Ook de PTT van W.-Berlijn komt met
een vierdelige serie met zegels in gelijke
waarde als die van W.-Duitsland. Slechts
de motieven verschillen en in dit geval
dragen de zegels als tekst „Deutsche
Bundespost Berlin".
250 Lokzetten, deel 2
Van dc hand van dc Zeister problemist
i H. de Waard is onlangs het boek „250
Lokzetten deel 2" uitgekomen. Het is
een vervolg op het vorig jaar van dezelf-
I dc auteur verschenen „250 Lokzetten
I deel 1". Dat boek begon met posities
j van 5 tegen 5 schijven, gevolgd door
stellingen met meer schijven, en eindigt
in standen waarin iedere kleur 12 stuk-
I ken heeft. (Een dergelijke indeling, lou
ter gebaseerd op het criterium „aantal
stukken", is onder problemisten zeer ge
bruikelijk). Het nu verschenen tweede,
cn tevens laatste deel, sluit hier op aan:
de eerste posities zijn 13-om-13 standen
i cn de laatste 20-om-20. Aan het eind
van ieder hoofdstuk krijgt de lezer, ter
j oefening, een vaardigheidstest aangebo
den.
Met dit werk hoopt de auteur weer een
zo breed mogelijk publiek te bereiken,
en dat zal gezien het onderwerp ook wel
lukken: combinaties spreken zowel de
beginnende als de meer ervaren speler
aan.
Om u een indruk te geven van het boek,
heb ik er een viertal Roozenburgposities
uitgehaald. Zie het eerste diagram.
In deze positie, diagram 127 in het boek,
speelt wit de lokzet 39-33?!. Zwart kan
dan menen te winnen met 7-11. Immers:
hij dreigt dan dam met 13-19, 24x22,
17x50, en aan deze dam lijkt niets te
doen; sluit wit 39 met 44-39, dan volgt
dam op 48 middels 26-31, 37x26, 13-19,
24x22, 17x48 enz., en loopt wit er met
33-28 op dan volgt 1-6, 28x19, 10-14,
19x10, 26-31. 37x26, 13-19, 24x22,
17x48, 26x17, 11x31, 36x27, 20-24,
29x20 en 25x5.
Maar zover komt het allemaal niet, want
na 7-11 speelt wit 34-30! en nu:
- 23x34, 40x29, 25x23, 33-29, 23x34,
42-38, 20x29, 38-33, 29x38, 37-31,
26x28, 43x5 enz.
- 25x34. 35-30, 34x25, 33-28, 23x34,
46-41, 20x29, 28-22, 17x28, 32x5 enz.
Deze lokzet had uitgevoerd kunnen wor
den in de partij tussen Vermeulen en
Van Krieken, competitie 1980.
- Zie diagram 2. Deze positie kwam voor
in de partij tussen de Russische oud-we
reldkampioenen Andreiko en Sjtsjegolev
uit het Kampioenschap van Rusland
1970. De alweer jaren geleden gestorven
witspeler deed hier de fantastische zet
30-24!!, en zwart liep er in: 26-31, 37x26,
23-28 (na 13-19, 24x22, 17x46, 29x18,
12x23 volgt 42-37, 46x21 en 26x6)
32x23, 14-19, 23x14, 26-31, 37x26, 17-
21, 26x6, 7-11, 6x17, 12x32, 38x27, 18-
23, 29x18, 20x47. Dit lijkt beslissend,
maar er volgde: 18-13! 9x20, 34-29!
8x17, 40-34, 47-24, 34-30, 25x34, 39x8,
3x12 met schijfwinst voor wit. In het
boek is dit diagram 162.
17, 29x18, 17x30, 35x24, 20x29 foutief
wegens 18-13! 9x18 of 8x19, 38-33,
29x38, 37-31, 26x28 met 43x1 of 43x5.
Diagram 4 (boek diagram 142)
Hierbij staat aangegeven dat deze positie
afkomstig is uit de partij Vermin-Van
der Wal NK 1980. Dit is niet juist, het
betrof de partij tussen schrijver dezes en
Van der Wal uit het NK 1981. De dia
gramstand ontstond na de volgende ope
ningszetten:
1. 32-28 19-23 2. 28x19 14x23 3. 37-32
10-14 4. 41-37 14-19 5. 46-41 5-10 6. 32-
28 23x32 7. 37x28 16-21 8. 31-26 18-22
9. 42-37 9-14 10. 34-30 11-16 11. 30-25
12-18 12. 40-34 7-12 13. 34-30 21-27 14.
45-40 4-9 15. 37-32 2-7 16. 32x21 16x27
17. 40-34 6-11 18. 48-42. Zie het dia
gram. Vervolg: 18-23 19. 44-40 23x32
20. 34-29 12-18 21. 30-24? 19x30 22.
35x24. Gespeeld iq de veronderstelling
dat zwart nu, i.v.rh. de dreiging 24-19,
gedwongen is tot 22... 18-23 23. 29x18
20x29 24. 33x24 12-18, waarna wit met
25. 40-34 13x22 26. 24-19 14x23 27. 36-
31 27x36 28. 38x29 het spel gelijk houdt.
Maar er volgde: 22. 18-23 23. 29x18
20x29 24. 33x24 27-31! en wit gaf op: na
25. 26x28 22x35 gaat ook 18 nog verlo
ren.
Ondanks de foutjes een waardevolle
combinatieverzameling voor dammers
van alle niveaus. U kunt het boek bestel
len door 19,- f 16.50 ƒ2.50 porti)
over te maken naar giro 710340 t.n.v.
H. C. de Waard, Roemer Visscherlaan
13 3705 SB Zeist. Als u deel 1 nog wilt
bestellen kan dat ook, door 16,- over te
maken (f 13.50 2.50 porti) naar het
zelfde nummer. Samen kosten de boe
ken 27.50 (excl. porti).
«1111
1 «PI
m m m a
i U I 8 O
mam
I B B B C
3 8 B S
,W V
m m
I
i m 9 m
1JLIJ
i;
rs o
O O M sL
1 8 e
Ejjjr
urm uin
i «Ti '«f m
m m m mm
DIAGRAM 1.
DIAGRAM 2.
Cap Geminitoernooi
Vorige week hebben we al een interes
sant spel behandeld uit het Cap Gemini/
GBC-viertallentoernooi, al 34 jaar lang
de traditionele opening van het viertal-
lenseizoen, dat vanaf dit seizoen 1986-.
87 door de play-offs op nieuwe leest ge
schoeid wordt. Nu de parencompetitie
nog.
BIEDPROBLEEM
Op het volgende spel moet u op het juis
te moment over de juiste conventionele
middelen beschikken. Als west heeft u
(O/OW):
7AHV6
o A H 9
+V8652
1 Ha
2 Ru 1)
4 KI 2)
1). Vierde kleur
2). Slempoging in
3). Schoppenaas.
OOST
1 KJ
1 Sch
2 Ha
4 Sch 3)
Wat biedt u nu?
Het gebied rond azen vragen en cuen
wordt heel verschillend aangepakt. In dit
geval heeft u het minder moeilijk, aange
zien u en uw partner uitsluitend eerste
controles cuen. Op dit moment weet u
dat u in de bijkleuren welgeteld nul sla
gen verliest. Uw enige zorg is de klaver-
kleur. Als partner daar aas-heer in heeft,
is 7 klaver een „vlijer". Misschien zals 7
SA, maar dat is in dit geval minder be
langrijk, aangezien het een viertallen- en
geen pa ren wed strijd betreft.
Het bod dat u nu nodig heeft, is 5 SA,
wat partner vraagt naar zijn tophon-
neurs - en daar zijn er maar drie van - in
klaver. Met nul tophonneurs wordt over
het algemeen 6 in de troefkleur geboden
(in dit geval dus 6 klaver en dat zal he
laas down gaan), met één tophonneur 6
ruiten of 6 in een kleur waarvan de heer
nog niet is gemeld en met twee tophon
neurs 7 klaver.
Zoals u ziet, gaat dit 5 SA-bod met kla
ver als troef niet helemaal geolied, want
na 6 ruiten zult u in 6 harten of 6 SA
moeten aanleggen. Een veel gebruikte
oplossing daarvoor is om het bod van 5
SA te gebruiken wanneer schoppen troef
is 5 schoppen bij harten als troef, 5 har
ten bij ruiten als troef en 5 ruiten bij kla
ver als troef. Dan komt alles op zijn
pootjes terecht.
Op uw 5 SA biedt uw partner 7 klaver
en net op het moment dat u als a.s.
dummy voldaan achterover gaat leunen,
wordt er rechts van u als een donderslag
bij heldere hemel 7 ruiten geboden. U
gaat natuurlijk rekenen. Zeven klaver
zou u 2210 opleveren en voor die prijs
mag de tegenpartij (met kwetsbaar tegen
wel) elf down. Doubleert u of biedt u
nog iets hogers?
ENTREE
Als u uw antwoord op de laatste vraag
klaar heeft, gaan we spelen. Laten we.
zeggen dat u 7 SA hebt geboden. Uw lin
kertegenstander komt met ruiten uit:
WEST
OOST
4
A H 9 5
A H V 6
V 9 8 5
O A H 9
0 7 2
V 8 6 5 2
A H B 7
Eigenlijk kunt u na deze start dit spel in
de eerste slag al claimen, want van de
drie kleuren die een dreiging vormen,
kan geen van beide tegenstanders er
twee blijven stoppen.
Na de eerste slag in de hand te hebben
genomen, speelt u vijf maal klaver (in
oost een schoppen weg) en driemaal har
ten. Als harten 3-3 zit, is er natuurlijk
geen enkele dwang nodig, maar noord
blijkt te zijn begonnen met boer-vierde
en die heeft hij natuurlijk braaf vastge
houden. Dit resteert:
X
k w
i
k
A
4-A i
l
K&Üj
ih
i
w
mêmï
is a i
Karpov verdedigt zich in eerste instantie
goed, want 27. Kh8 is jiict mogelijk
vanwege 28. Pxh6! gxhó 29. Dg4 Dg6 30.
Dh4 Dd6 31. Lg5! en de aanval wordt te
sterk.
28. Lxh6 Dxb2 29. DO. Zie diagram.
29Pd7.
Objectief gezien misschien de beste zet,
maar gezien de tijdnood had Karpov be
ter 30. Dxa3 kunnen spelen, het is dan
niet te zien wat wit anders heeft dan: 30.
Pf6+ Kh8 31. Lxf8 Txf8 32. Dg4 Kg7
33. Ph5+ met remise. Vermoedelijk
speelde Karpov op winst, wat gezien de
matchstand niet onbegrijpelijk is.
30. Lxf8 Kxf8 31. Kh2 Tb3.
Nu is nemen op a3 niet mogelijk: 31.
Dxa3 32. Ph6 Pde5 33. Df6 met dc niet
te pareren dreigingen 34. Txgó en 34. d6.
32. Lxd3 cxd3.
Karpov gebruikte hier zijn laatste tijd en
niet ten onrechte, want de 32. Txa3
33. Df4! Txd3 34. Dd6+ Kg7 35. Dxd7
Txg3 36. fxg3 is de witte vrijpion sterker
dan de zwarte vanwege de onveilige ko
ningsstand (36. c3 37. Pe5) en na 32.
Txd3 33. Df4 ontstaat een soortgelij
ke variant, maar dan nog met Pa3 op
het bord.
33. Df4 Dxa3?
Direct verliezend. Kans op behoud was
er alleen na 33. Tb6 om het schaak
op d6 te verhinderen.
34. Ph6 De7 35. Txg6 De5 36. Tg8+
Ke7 37. d6+.
In tijdnood heeft Karpov dit overzien;
hij verliest nu dc dame.
37Ke6 38. Te8+ Kd5 39. Txe5 Pxe5
40. d7 Tb8 41. Pxf7.
Zwart geeft het op.
Er zullen weinig spelers zijn die na een
dergelijke nederlaag dc moed niet zou
den opgeven. Karpov loonde echter
aan niet voor niets tien jaar op dc
schaaktroon te hebben gezeten. In de
17e partij weerlegde hij de openings-
opzet van de 15e partij en won soepel.
Dc 18e partij leek veel op boven
staand gevecht. Kasparov kreeg weer
een levensgevaarlijke aanval, ging re
mise uit de weg (onverstandig met
twee punten voorsprong) en verloor
tenslotte tegen een zich koelbloedig
verdedigende uitdager. De spanning is
weer enigszins terug, hoewel ik nog
steeds mijn geld op Kasparov zou zet
ten; hij zal nu toch wel wijzer zijn ge
worden en zich niet meer op dubieuze
avonturen inlaten. Schaaktechnisch
lijkt de wereldkampioen mij de betere
cn dat moet voldoende zijn om in ie
der geval 2Vi punt uit de laatste zes
partijen te halen.
Verliest Karpov deze match, dan heeft
hij op waardige wijze afscheid geno
men van de titel. Deze en de vorige
WK-match zijn hoogtepunten geweest
in de schaakgeschicdenis. Toch zou ik
nu graag beide heren eens tegen ande
ren zien spelen, want het is altijd een
lust voor het oog om te zien hoe bij
voorbeeld Kasparov een mindere
grootmeester afranselt.
U incasseert nu ruilenheer, waarop
noord zijn harten niet weg kan doen en
als zuid inmiddels zijn ruitendekking
niet heeft opgegeven, zijn de laatste drie
slagen automatisch voor de dummy,
aangezien noch noord noch zuid op dit
moment nog over een driekaart schop
pen kan beschikken.
Zo lag het hele spel:
V B 8 7 6 3
B 10 4 2
0 8 6
10
♦4 N A H 9 5
A H V 6 WO ^9 85
O A H 9 z O 7 2
j, V 8 6 5 2 iAHB7
Zoals u na analyse van dit spel zal op
vallen. is west 7 SA een minder fraai
bod dan het lijkt, want als noord met
schoppen was gestart dan was op slag
oosts entree voor de lange dreiging
(schoppen) van tafel gespeeld, met cata
strofale gevolgen voor de dwang. Het
spel zou dan alleen nog maar te maken
zijn geweest als zuid de ruiten en de har
ten zou hebben gestopt. Of de harten na
tuurlijk 3-3.
AGENDA: 3-5 okt. Minihouse, Hilton
Rotterdam; 18-19 okt. Kuiperstoernooi
Zwolle (038-531485).
Corr. p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lisse.
(Vergeet u s.v.p niet een postzegel voor
antwoord mee te zenden).
