Wim van
Hanegem
is weer
gelukkig
René
van der
Gijp
verandert
niet meer
Jan
UTRECHT - Een partijtje voetbaltennis tijdens de ochtend
training van FC Utrecht. Wim van Hanegem haalt met Nol
de Ruiter en Ton Pattinama een achterstand van 2-0 op tegen
het trio John van Loen, Peter van der Waart en Herman Ver-
rips, dat uiteindelijk de vijfde en beslissende set wint. Van Ha
negem laat zich die ochtend bepaald niet onbetuigd op het
mede door hemzelf uitgezette tennisveldje. Met af en toe een
luide vloek of een van wrange humor voorziene opmerking
buffelt en lacht de 42-jarige Van Hanegem als in zijn jongste;
jaren.
Dc nu precies twee weken in dienst zijn
de technisch adviseur van FC Utrecht
probeert zowel binnen als buiten het
trainingsveld zijn nooit aflatende passie
\oor hel voetbalspel over te brengen op
de zijns inziens momenteel geestelijk af
wezige selectiegroep van verantwoorde
lijk hoofdtrainer Dc Ruiter. ,.De saam
horigheid en het alles voor elkaar over
hebben, moet hier zo snel mogelijk te
rugkomen". klinkt het na afloop van de
och tend training uit de mond van de
52-voudigc international.
In een van dc vele ruimtes in het riante
stadion Nieuw Galgenwaard zet Van
Hanegem. sigaret achteloos in de hand.
de problemen van het deze competitie
tol nu toe slecht presterende FC Utrecht
uiteen. ..Net als bij Fevenoord zijn de
spelers wel lijfelijk, maar niet altijd gees
telijk aanwezig. Dat van ..het komt wel"
is er hier ook een beetje ingeslopen. Het
lijkt net of ze vaak met tegenzin aan het
werk gaan. Dat is voor nuj moeilijk te
accepteren, omdat ik zoveel moois heb
meegemaakt in de voetballerij. Soms
twijfel ik of de spelers wel eens beseffen,
waar ze mee bezig zijn. Het wordt ze te
makkelijk gemaakt. Hier in Utrecht be
stond altijd een bepaalde karaktertrek.
Het meeste dat me opviel toen ik hier
zelf speelde, was de enorme werklust en
inzet. Nou moet ik zeggen, dat er op de
training hard wordt gewerkt. Misschien
kunnen ze zich beter sparen voor de
zondag".
Blok
Van Hanegem herinnert zich nog van
zijn actieve periode bij FC Utrecht (in
de seizoenen '79-'80 en *80-'81dat de
spelers altijd als één blok achter elkaar
stonden en dat dat in die tijd tot aardige
resultaten leidde. Hij schrok dan ook
heel erg toen hij FC Utrecht afgelopen
zondag kansloos en zonder bezieling in
actie zag tegen landskampioen PSV.
..'s Nachts lag ik er nog van te zweten.
Of ik een marathon had gelopen. De
volgende morgen zei ik tegen dc spelers:
als ik zo'n prestatie had geleverd, was ik
niet naar boven naar bed gegaan, maar
was ik in mijn auto gevlucht en wegge
weest".
Nooit van z'n leven zal de voorlopig
voor cén seizoen aan FC Utrecht ver
bonden Van Hanegem er zich bij neer
leggen dat de mentaliteit van de heden
daagse voetballer in negatieve zin veran
derd zou zijn. „Dan kan ik net zo goed
naar het oude-mannenhuis gaan", laat
Van Hanegem weten. Hij roept dan nog
even het onthutsende verlies met 4-1 te
gen PSV in dc herinnering. „Je kunt ver
hezen. maar de manier waarop was zon
dag meer dan erbarmelijk. Ik zal erop
blijven hameren: het gaat om de verant
woordelijkheid die de spelers moeten
dragen. Je kunt ze niet meer helpen als
ze bezig zijn. Daarom moet je zo snel
mogelijk na een wedstrijd orde op zaken
stellen. En dan hoor je zondag dat de
spelers zich achter elkaar verstoppen.
Een slecht teken, want ze moeten eerst
bij zichzelf te rade gaan. Je moet probe
ren ze zelf tc leren denken".
Zonder werk
Van Hanegem zelf moet ook veel ge
dacht hebben, de afgelopen maanden
Wim van Hanegem kan zich weer uitle
ven in wat bijna zijn enige passie kan
worden genoemd, het voetbal.
toen hij zonder werk zat in de voetballe
rij. Wat hij ook dacht en deed. de voet
balsport liet hem niet los. Zonder er ac
tief bij betrokken te zijn. volgde hij alles
over en in zijn grote liefde met de we
tenschap, dat er toch wel weer een club
voor hem zou komen.
Het „voetbaldier", zoals Van Hanegem
bij FC Utrecht het liefste genoemd wil
worden: „Ik ben helemaal gestoord van
dat spel. Het interesseert me niet wat an
deren ervan vinden dat ik ben terugge
keerd in de voetballerij. Daar sta ik niet
bij stil. Belangrijk is wat ik er zelf van
vind en ik ben er erg blij mee. Er zullen
ook genoeg mensen zijn die zeggen: „We
hebben weer last van hem". Ik kan me
daar niet druk om maken".
Pogingen om Van Hanegem eens op an
dere gespreksonderwerpen te brengen lo
pen op mets uit. Steeds weer valt de le
gendarische „Kromme" terug op zijn
passie voetbal. Nogmaals: „Ik wil zelf in
de voetbalwereld leven en kan me daar
om niet druk maken om wat anderen
daarvan vinden. Als je iets leuk vindt,
moet je dat goed doen en daar mee bezig
zijn. Ik kan me voorstellen dat het voor
sommigen wel eens vervelend is dat ik
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1986
er met m'n gedachten helemaal niet bij
ben als ze met me praten".
Goed gesprek
Toch moet Van Hanegem dc afgelopen
periode juist de behoefte hebben gevoeld
aan een goed gesprek. Niet alleen was hij
werkloos in de voetballerij, maar ook op
het privévlak kende hij de nodige pro
blemen. Een eigenlijk voorbestemd gou
den huwelijk met zijn vrouw Truus liep
onverwacht stuk. Niettemin heeft Van
Hanegem zijn verdriet zelf moeten en
willen verwerken.
„Want", zegt hij enigszins verbitterd,
„als het slecht met je gaat. vallen er
steeds meer vrienden af. Het punt is dat
je dat weet en het altijd zo is. Ik denk
dat mensen met twee goede vrienden
hécl blij mogen zijn".
Van Hanegem zelf heeft slechts één heel
goeie vriend. Iemand die hem ooit eens
een tegeltje gaf met de spreuk: „Een
vriend is iemand die alles van je weet en
toch van je houdt". Hij heeft zich on
danks zijn problemen van de laatste tijd
nooit in de steek gelaten gevoeld. Van
Hanegem, wat wrang: „Er is niemand
iets kwalijk te nemen. Dat ga je vanzelf
leren. Dat leert heel snel. Ik ben altijd
hard voor mezelf geweest. Mijn privé-
problemen hou ik voor mezelf. Daar
heeft helemaal niemand iets mee te ma
ken. Die wil ik zelf oplossen en voor de
rest gaat het niemand wat aan. Ik los al
tijd zelf mijn problemen op".
Gelukkig
Is Wim van Hanegem momenteel een
gelukkig mens?
Een direct ja of nee enigszins ontwij
kend. terwijl hij wat zenuwachtig en
schuchter aan zijn nagels zit, zegt hij eer
lijk, uit dc grond van zijn hart: „Ik ben
weer bezig met iets waar ik gek op ben,
v.aar ik het meeste van hou en wat toch
het mooiste is. Ik kan me heel goed al
leen vermaken. Dat stompt mij niet af.
Er zit zoveel in het voetbal, dat je daar
dag en nacht mee bezig kunt zijn. Voor
de rest heb ik dan geen tijd. Je moet je
bewust zijn van waar je mee bezig bent.
Dat moeten de spelers ook. Die moeten
zich uitverkoren voelen om in het be
taalde voetbal te mogen spelen".
Wim van Hanegem mag dan geen waar
de hechten aan een psycholoog bij FC
Utrecht, volgens Peter Blitz bedoelt de
nieuwe technisch adviseur dat persoon
lijk. Om onder meer niet op eikaars
werkterrein te komen, sprak de sinds du
seizoen als psycholoog aan FC Utrecht
verbonden Blitz uitvoerig met Van Ha
negem. Het lijkt wat overbodig op het
eerste gezicht: een praatpaal (Van Hane
gem) en een psycholoog (Blitz) bij een
Voetbalclub, maar laatstgenoemde is dc
eerste om dat misverstand direct uit de
wereld te helpen.
Blitz: „Onzin die term praatpaal. Praten
kunnen we allemaal. Die functie wordt
schromelijk overschat. Het begint met
een praatpaal, maar daar houdt het wel
mee op. Wint van Hanegem kun je zien
als mentale begeleider. Natuurlijk pro
beert iedereen de spelers ook mentaal te
beïnvloeden. Ik probeer het echter pro
fessioneel te doen. Ik kan niet ontken
nen dat Willem ook met die functie be
zig is. Ik heb Willem heel duidelijk laten
blijken wat ik denk te doen. Ik heb hem
daar inzicht ingegeven. Het is een goed
gesprek geweest. Ik heb er totaal geen
moeite mee dat hij op mentaal gebied
invloeden heeft".
HANS ENGELBRECHT
EINDHOVEN - loen technisch
manager Hans Kraay vlak voor de
eerste ontmoeting tegen Bayern
München onverwacht fel uithaalde
naar de selectie van PSV moet dat
voor in elk geval één speler geen
onbekend geluid zijn geweest. René
van der Gijp loopt immers al enke
le jaren rond met het stempel meer
oog voor humor te hebben dan
voor een serieuze aanpak van het
vak van profvoetballer. De met
Feyenoorder Mario Been om de ti
tel „Pietje Bel van het vaderlandse
voetbal" wedijverende Van der
Gijp voelt er evenwel weinig voor
zijn levenswijze drastisch aan te
passen.
„Dat heeft toch geen nut, ik doe dit zo al
een tijdje tenslotte. De mensen denken
nu eenmaal dat ik de hele dag lach. Zo is
het natuurlijk niet. maar die naam heb
ik en ik zal er nooit meer afkomen. Als
ik zou willen zou ik best heel interessan
te dingen kunnen zeggen, zodat men
gaat vinden dat ik volwassen word.
maar daar voel ik niet zo veel voor. Ik
had bijvoorbeeld na die 3-0 tegen Ajax
ook best drie dagen niks kunnen zeggen,
maar zo zit ik niet in elkaar. Iedereen
denkt dat het na die afstraffing groot
feest was bij mij. Flauwekul uiteraard,
maar je zult me inderdaad ni^t gauw
chagrijnig zien. Dat wil echter niet zeg
gen dat ik niet wil presteren".
Etiket
Hij is nu vijfentwintig jaar. René van
der Gijp, maar van een redelijk constan
te prestatiecurve is nog immer geen
sprake, geeft hij zelf toe. „Bij mij gaat al
les met pieken en dalen. Ik probeer dat
echt wel te veranderen, het aantal min
dere wedstrijden te beperken, maar het
'valt niet altijd even hard mee. Kijk, je
kunt toch nooit vierendertig wedstrijden
achter elkaar goed spelen. Er is niet één
aanvaller die dat lukt, met uitzondering
misschien van Maradona. Je speelt tien
hele goede, zes goede en de rest is min
der. Maar ik zal me wel moeten aanleren
dat het minder opvalt als ik niet best
speel. Ben ik niet in vorm dan is het net
of ik geen bliksem uitvoer, dat moet an
ders. Wim van Hanegem had ook wel
eens drie keer achter elkaar niet zijn dag,
maar dan deed hij andere dingen, waar-
René van der Gijp in actie in een van zijn schaarse interlands.
door hij toch voor de ploeg nuttig was,
die kant zal ik ook op moeten".
Toch stoort het Van der Gijp wel dat hij
het etiket met zich meedraagt de eeuwi
ge lachebek te zijn, de man die van alles
een lolletje maakt, ook als er reden is
bloedserieus te zijn. „Als je lacht en het
naar je zin hebt, ben je zogenaamd niet
met je vak bezig. Dat vind ik onzin. Dat
irriteert me ook, ik ben er zelfs geregeld
misselijk van als ik dat hoor. Als je gela
chen hebt voor een wedstrijd tegen Go
Ahead Eagles en het ging goed, dan hoor
je daar nooit wat van. Maar o wee als
het slecht gaat, dan ligt het opeens daar
aan".
„Ik heb het er bij PSV ook vaak over.
Het voetbal hier is een hele opgefokte
boel geworden. Met de komst van Hans
Kraay is het gelukkig wat beter gewor
den. Maar in dat eerste jaar onder Jan
Reker was het echt verschrikkelijk. Als
we uit tegen Den Bosch moesten mocht
er in de bus niet gepraat en in de kleed
kamer niet gelachen worden. Toen
kwam Ruud Gullit erbij en werd het al
lemaal wat meer ontspannen. En met
Kraay helemaal. Die weet hoe het er in
Amerika vlak voor wedstrijden aan toe
gaat. Bij basketbal en voetbal daar heb
ben ze vlak voor ze het veld opmoeten
de radio's aanstaan, zit iedereen te dan
sen en gaat alles er absurd relaxed aan
toe. Ik wil niet zeggen dat het hier pre
cies zo moet. Het hoeft echt geen carna
val te zijn, maar een beetje ontspanning
mag toch wel hè".
Geen spijt
„Toen Glenn Hysen nog bij ons was
ging die altijd van kwart voor zeven tot
zeven uur op zijn rug liggen om zich te
concentreren. Dan was hij helemaal van
de wereld. Een toestand Maar als het
drie uur voor een wedstrijd nog moet ge
beuren ben je natuurlijk ook niet goed
bezig. Dat overdreven gedoe allemaal. Je
mag hier na donderdag niets meer doen
voor jezelf. In Engeland geven de spelers
een half uur voor de wedstrijd nog inter
views weg. En je kunt toch niet zeggen
dat ze daar slecht bezig zijn wel?"
Toch heeft de in Son en Breugel woon
achtige Dordtenaar er nog geen moment
spijt van gehad bij PSV verzeild te zijn
geraakt. „Je doet de hele dag niets an
ders dan voetbal en het is allemaal per
fect georganiseerd. Je doet je schoenen
aan en voor de rest wordt alles voor je
geregeld. Ik verdien goed. heb het op
trainingen best naar de zin. Maar het is
natuurlijk wel heel wat anders dan bij
Sparta. Nadat ik op mijn zeventiende
van school kwam was ik daar met Ruud
Geels, Pim Doesburg en later Gerard
Meijer, Gerard van der Lem en David
Loggie de enige full-prof. Bij Sparta ging
het erom de training zo aangenaam mo
gelijk te maken. Vooral Barry Hughes
was daar een kei in. Als we van Ajax
wonnen mochten we vijf dagen lang de
bal hoog houden, dan was het de hele
week feest".
„Bij PSV is zoiets uiteraard ondenkbaar.
Hier gaat alles veel gerichter, krijg je ook
op een training opdrachten. Je zou er bij
een club als Fortuna niet mee moeten
aankomen de spelers dertig sprints te la
ten afwerken. Dan zeggen ze: „Vergeet
het maar, we hebben de hele dag al ge
werkt". Maar bij PSV proberen ze je
vanzelfsprekend niet gelukkig te maken
op de training. En eigenlijk ben ik daar
ook wel blij om, het komt je prestaties
ten goede".
Geluk
Daar komt bij dat René van der Gijp
blijkbaar toch voor het geluk geboren is.
Hij was immers voorbestemd om dit sei
zoen op de reservebank door te brengen
of naar een andere club te verhuizen,
maar door een grillige speling van het
lot staat hij sinds dc start van de compe
titie in de basisopstelling bij PSV.
„Dat is misschien wel typisch voor mij.
Ik heb tijdens de hele voorbereiding niet
meegedaan, maar ben niet in paniek ge
raakt; ik ben blijven doortrainen. In de
voorbereiding vind ik het trouwens niet
zo erg op die bank te moeten zitten. Ik
ben niet zo'n liefhebber van wedstrijdjes
tegen Schin op Geul. Voor de mensen is
het leuk, maar zelf heb je er geen bal aan
als je met 16-0 wint. Toen bleek het in
Zwitserland en in ons eigen toernooi
slecht te lopen van achteruit. In Barcelo
na werd besloten Ruud Gullit weer libe
ro te zetten en toen was er weer een
plaatsje voor me vrij. Ik heb inderdaad
gewoon het geluk gehad dat het niet liep.
Was het als een trein gegaan, dan was ik
er waarschijnlijk nooit meer bijgeko
men".
En met het fortuin op je hand is er wel
licht ook minder reden om jezelf te ver
anderen. René van der Gijp: „Ik blijf
wie ik ben. Ik heb veel vrienden en ken
nissen, dat vind ik ook" belangrijk. Ik
weiger de hele week met zo'n gezicht
rond te lopen. Iedereen zegt dat ik meer
uit mijn voetballoopbaan had kunnen
halen dan ik tot nu toe gedaan heb. Mis
schien hebben ze wel gelijk, maar voor
wie geldt dat niet? Als Eric Gerets mijn
techniek had gehad en ik zijn karakter
hadden we misschien allebei wel in een
absolute wereldploeg gespeeld. Maar wat
heeft het voor zin daaraan te denken.
Het is zo gelopen, het verleden verander
je toch niet meer".
Aan de toekomst kan echter wel gewerkt
worden. En met de duels tegen Feye-
noord (morgen) en Bayern München
(woensdag) voor de deur kan levensge
nieter René van der Gijp zichzelf en
PSV daarom wel degelijk een goede
dienst bewijzen.
WILLEM PFEIFFER
I 'anaf volgende \veel< treedt onze natio
nale heren hockeyt rots in Londen in het
krijt tegen de mondiale top in een hij
voorhaal tot mislukken gedoemde poging
de triomftocht van de Oranjevrouwen te
evenaren. De Juichkreten van de aan
hang. bestaande uit blazers, geruite broe
ken. driekwart rokken, beschaafd ge
kleurde panty's en modebewust schoeisel,
zijn nog maar nauwelijks verstomd. En
nu moeten dus de mannen aan de bak.
Maar de wereldtitel ~al buiten hun bereik
blijven. Dat is zeker.
Er is iets vreemds aan de hand met de
sport hockey in ons land. De sport met de
kromme houten slok kan nog immer als
tamelijk elitair worden aangemerkt. Dat
is niet erg - integendeel, als die hockey
ers dat willen is dat hun zaak. En ze wil
len het. En juist daarin onderscheiden de
hockeyers zich van andere nog immer als
select tc boek staande activiteiten.
Neem nu eens golf. Spreek eens met een
official uit die kringen en je krijgt stee
vast te horen dat de betrokken sport moet
worden gepopulariseerd. Golf voor hel
volk zogezegd. Maar probeer niet op een
achternamiddag onder een mild herfst
zonnetje een paar holes te gaan slaan op
willekeurig welke baan. Je wordt even be
slist als afwijzend bij de entree van het
complex tegengehouden. Dus golf vóór
een bepaald volk.
Dat geldt eveneens voor cricket. En ook
voor tennis. Klamp een bestuurder aan
en vraag naar de mogelijkheden voor Jan
Modaal bij hun club en een niet-begrij
pend. wat meewarig hoofdschudden is je
deel. Je vangt iets op van ballotagecom
missie en ledenslop en dat is hel.
In de hockevwereld hoor je nooit iets
over populariseren. Die sport is al popu
lair genoeg, vindt men kennelijk. Sterker
nog. naar de smaak van een aantal
hondsbestuursleden is hockey zelfs te po
pulair geworden. Althans af te melen
naar de manier waarop de heren hockey
ers zich tegenwoordig gedragen.
Hun hang naar etiquette leidde ertoe dat
het officia/dom een aantal weken geleden
de noodklok heeft geluid. Wat was name
lijk het geval.' De blazers ervoeren het als
een smet op vooral hun blazoen dat de
huidige hockcy-generatie het niet meer
zo nauw neemt met de omgangsvormen.
Tegenwoordig wordt er maar wat op los
gescholden. En dat is de heren officials
een doorn in hel oog.
Hockevbonzen houden kennelijk niet van
een stevige knoop. Dal hoort thuis op de
voetbalvelden; vinden ze. Hockevbonzen
houden overigens ook niet van de blauwe
knoop. Hei consumeren van een alcoholi
sche versnapering, voor. tijdens en na af
loop van een wedstrijd is volgens mij
trouwens in de hockevwereld uitgevon
den. En de heren spelers zelf weten er
doorgaans ook best weg mee.
Waarmee niets ten nadele zij gezegd
over hun vrouwelijke collega's. Ik herin
ner me een uitspraak van ik meen Sop
hie von Wei Ier. Die riep nadat de hoc-
keysters de wereldtitel hadden veroverd:
..En nu ga ik vanavond eens lekker dron
ken worden". Daar heb ik toen geen en
kele official over gehoord. Maar mis
schien waren die al brooddronken op het
moment dat Sophie deze prikkelende uit
spraak deed. Wat is er tenslotte niet
mooier voor een official dan getuige zijn
van het veroveren van de hoogste eer
door leden van je bond. Leden, voor wie
jij dagelijks stevig in louw bent.' Dal mag
toch best enige alcoholische luister wor
den bijgezet.'
Natuurlijk. Maar dan moet je niet zo hy
pocriet zijn en spelers de mantel uitvegen
als ze in het vuur van de strijd eens stevig
van leer trekken. Geen mens is foutloos
tenslotte. En dat geldt ook voor hockey
ers. Dat zat straks in Londen blijken.
Er is nóg iets opvallends aan de hand bij
die lierenhockeyploeg Waar niet een
•hockey-official zal pleiten voor populari
sering van zijn sport (zie boven) is die
ontwikkeling langs een achterdeurtje toch
ingezet. Al is de manier niet voor ieder
een direct even duidelijk. Want wat is er
aan de hand'.' Sinds die oude 1 'an Heu-
men weg is als coach van de beste hoc-
keymannen is er een opmars van eenvou
dige jongens te bespeuren. Anders kan
toch niet worden geconcludeerd als je de
namen bekijkt van de selectie van Oran
je. I 'an een zestiental spelers heten er
niet minder dan zes Jan. En met alle res
pect. een simpeler aanduiding dan Jan is
toch nauwelijks denkbaar.
Zes Jannen in één ploeg, dal is natuur
lijk vragen om moeilijkheden. Je kunt je
de communicatieproblemen voorstellen
als al die Jannen samen in hel veld
slaan. Dat gaat gewoon niet. Daar zou
dus van hogerhand iets aan moeten wor
den gedaan ware het niet dat ze daar in
de hockevwereld iets op hebben gevon
den. Zoals dat in sportieve families door
gaans gaat kiezen dochter- en zoonlief
vaak de tak waaraan pa of ma zich ja
renlang hebben vastgehouden. En een
hockeystok heeft wel iets natuurlijks wat
dat betreft. Dus in die kringen zijn ze ex
tra beducht voor communicatieproble
men.
Vandaar dal vanaf volgende week niet
één Jan als Jan het hockeyveld betreedt.
In Londen heten onze mannen namelijk
Ronald-Jan. Floris-Jan. Gert-Jan, Cees-
Jan en Hendrik-Jan. En om het hockey-
plaatie helemaal compleet te maken is
bij de zesde Jan een speelsigheidje be
dacht. Die heet namelijk Jan-Hidde.
Hel gaat dus de goede kant op met hoc
key. Een sport voor en door Jannen.
Maar hel wordt pas echt goed als in het
Nederlandse team een speler wordt opge
steld die Piet-Jan heet. Dan word ik ook
nog een fervente hockevsupporter.
BUYS
"£etcióe Qowuvnt
