Onstuitbare opmars van de Amerikaanse vrouw Kanaal tunnel is duivels" Pat Nixon betreurde dat haar man niet vervolgd werd Oude huwelijkstradities in China steken weer de kop op £eidóc@ou*mit ^EMANCIPATIE MET VELE SCHADUWKANTEN 11 DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1986 PAGINA 9 I Nixon in 1972. WASHINGTON Patri cia Nixon zou haar man hebben aangeraden de Watergatebanden te ver nietigen, als ze op de hoogte was geweest van hun bestaan voordat de goegemeente dat deed en de ondergang van haar man was begonnen. Dit staat in een boek. „Pat Nixon, The Untold Story", dat Julie Eisenhower-Nixon over haar moeder geschreven heeft en dat haar volgt op haar weg van armoedige jeugd tot intrek in het Witte Huis en haar stoï cijns gedragen en verborgen gehouden beproevingen in de dagen van Watergate. De vroegere First Lady heeft geen memoires geschreven en daarom, is de biografie van haar dochter een belangrijke bijdrage tot de persoonsge schiedenis van die tijd. Pat Nixon was een gesloten vrouw die haar gevoelens verborgen probeerde te houden en zich maar een paar keer blootgaf. Volgens Julie Eisenhower zijn de „pensioengerechtigde ja ren" van Patricia Nixon de ge lukkigste van haar leven. Uit het boek blijkt dat Richard Nixon zijn vrouw niet betrok bij belangrijke beslissingen die in zijn politieke leven ingre pen, juist waar haar raad en gezond verstand hem de juiste koers hadden kunnen doen kiezen. Vaak liet hij zijn oren hangen naar de chefstaf van zijn Witte Huis, H.R. Halde- man, die hem isoleerde zelfs van zijn gezin. Julie Eisenhower-Nixon schrijft dat wat haar moeder na Watergate het meest be treurde, was dat haar man haar niet over de bandjes in moeder, nadat zij door een vertrouwen had genomen lichte beroerte was getroffen voordat iedereen er kennis na lezing van het boek „The van had kunnen nemen. „Zij Final Days", had gezegd: „Wa- zou er met nadruk op aange- tergate is de enige crisis die drongen hebben dat hij ze ver- mij eronder heeft gekregen. Ik nietigde". Toen het schandaal bezit nam van de regering van Nixon, zag de eerste-dame verbeten toe hoe het beeld ontstond van denk omdat er elke dag nieu we afschuwelijke verhalen waren en nog zijn..." Tot het bittere einde toe heeft Pat Nixon haar man aangera- een president die het ambt den zich te verzetten tegen nooit had mogen hebben. De druk dat hij zou aftreden. dag dat Nixons opvolger Ge rald Ford zijn voorganger vrij waarde van strafvervolging .was haar meest trieste dag". Maar tenslotte legde zij zich bij zijn wens neer. toen het on vermijdelijk leek dat de senaat op afzetting zou aansturen. De schrijfster onthult dat haar Julie Eisenhower schrijft dat het gezin bij de ontrafeling van het schandaal nooit rond de tafel zat om erover te pra ten. „Het was een verhaal met een obscuur begin, geen duide lijk midden en geen afzienbaar einde..." Toen op zeker ogenblik een bezoekende groep vrouwen in het Witte Huis zei dat zij voor de president baden, vroeg Pat Nixon scherp of ze het niet voor de pers wilden doen. ..Heeft de pers gebeden no dig?" vroeg een journalist aan Patricia Nixon. „We hebben ze allemaal nodig. Wie niet?" e tel rd. nai 1 iee 'X X 0 vei - (Van onze correspondent Jo Wijnen) WASHINGTON Als Ie „revolutie van de touw" ergens krachtig ?n onstuitbaar om zich teen grijpt, dan is het wel in de Verenigde Sta len. De Amerikaanse /rouw neemt een steeds ïelangrijker plaats in op ie arbeidsmarkt. Boven- lien dringt ze tot steeds logere posities door. Tal van Amerikaanse vrou- ven staan aan de top van >rote bedrijven. Op de televi- ie verschijnen nagenoeg da- jelijks vrouwelijke deskundi gen die met groot gemak en ndrukwekkende kennis van aken praten over politieke raagstukken. internationale intwikkelingen en economi- che aangelegenheden spre ien. Het alleenrecht dat de mannen op tal van terreinen tot voor kort hadden, wordt door de ambitcuze, hardwer kende, goed geschoolde en voortdurend voor haar zaak vechtende Amerikaanse vrouw danig ondermijnd. De waardering voor vrouwen in hoge managementsfuncties, het bedrijfsleven en de publi citeit is zeer groot. Rond de eeuwwisseling nam slechts vijftien procent van alle Amerikaanse vrouwen aan het arbeidsproces deel. Nu is dat 71 procent. Aan het einde van de Tweede We reldoorlog werkte slechts tien procent van alle ge trouwde vrouwen met jonge kinderen. Nu werkt de helft van alle jonge moeders met kinderen onder de zes jaar Het leger van werkende jon ge moeders is in de VS aan gezwollen tot 6,2 miljoen. Daar moeten dan nog de 1,8 miljoen gescheiden of alleen staande vrouwen met jonge kinderen aan worden toege voegd. Meer dan 26 miljoen echtparen van alle leeftij den hebben een plaats op de Amerikaanse arbeids markt gevonden. Ongeveer veertig procent van alle vrouwen tussen de 20 en 45 jaar heeft een vaste baan. Van de gehuwde vrou wen heeft 29 procent een vaste baan. Bovendien groeit het aantal vrouwelijke zelf standige ondernemers zeer snel. Uit bovenstaande cijfers mag overigens niet worden afge leid dat de emancipatie van de vrouw in de VS zich vrij wel voltrokken heeft. De meeste werkende vrouwen doen nog steeds „vrouwelijk werk". Pogingen van grote bedrijven en arbeidsbureaus vrouwen op te leiden tot loodgieter, electricien of tim merman zijn op nagenoeg niets uitgelopen. Daarentegen hebben talloze vrouwen zich hoge posities weten te verwerven in grote bedrijven. In de financiële wereld en het bankwezen spelen zeer veel vrouwen een prominente rol. In vijftien jaar tijd steeg het aantal vrouwelijke topfunctionaris sen in die laatste sector van negen tot 39 procent. In die zelfde periode nam het aantal vrouwelijke juristen van twee tot vijftien procent toe. Toch hebben vooral de vrou wen in de hogere functies het vaak bijzonder moeilijk. Zij hebben niet alleen een in spannende en veeleisende baan, maar zijn in veel geval len ook nog echtgenote en moeder. Uit onderzoeken is gebleken dat de vrouw, of ze een baan heeft of niet. nog steeds het meeste werk in de huishouding doet en nage noeg alleen belast is met de opvoeding en begeleiding van de kinderen. Tegelijker tijd moet ze ook nog optreden als „versiering" van haar echtgenoot, vooral als die een hogere functie met tal van sociale verplichtingen heeft. De soms onder zeer zware druk staande werkende vrouw in de hogere beroeps groepen rookt en drinkt dan ook te veel. Ook het drugsge bruik bij vrouwen die een hogere functie hebben is zeer hoog. Bovendien gaan steeds meer vrouwen naar hun arts omdat ze een onbedwingbare lust tot eten hebben. Met ro ken, drinken en eten reage ren veel vrouwen de span ningen af waaronder ze vooral als ze een verant woordelijke baan hebben én ook nog echtgenote én moe der zijn dagelijks gebukt gaan. Onderzoekers hebben cijfers op tafel gelegd waaruit onder meer blijkt dat man nen minder roken naarmate ze hoger op de carrièreladder klimmen. Bij vrouwen is dat precies andersom. Mannen in hogere functies eten minder en besteden meer aandacht aan hun lichamelijke condi tie. Vrouwen in hogere func ties hebben daarentegen de neiging meer te eten en hele maal geen aandacht meer aan hun conditie te besteden. Bij vrouwen neemt het aan tal hart-infarcten dan ook snel toe Onderzoeken hebben voorts aangetoond dat er bij zeer veel vrouwen een voorkeur bestaat voor part-time werk. De meeste vrouwen willen nog altijd tijd beschikbaar hebben voor net huishouden en de kinderen. Bovendien is er onder de Amerikaanse vrouwen zelf een levendige In 1976 riep het weekblad Time „vrouwen die het gemaakt had den" uit tot „man van het jaar". Onder de vrouwen op de voor pagina van Time tennisster Billie Jean King; Betty Ford, de echtgenote van de toenmalige president, en andere vrouwen met hoge maatschappelijke posities. discussie gaande over de vraag of het maken van een carrière belangrijker is dan het overeind houden van een gezin. Sommige deskundigen spreken al van een vrouw- -tot-vrouw-discriminatie, omdat juist werkende vrou wen met goede banen in toe nemende mate neerkijken op hun zusters die, ten faveure van hun gezin, geen carrière nastreven en bewust volstaan met een eenvoudige part-ti me baan. De vrouwen die minstens voor een deel van de werkdag in hun gezinnen willen blijven, worden ge steund door het gegeven dat steeds meer kinderen van carrière-ouders, vooral op la tere leeftijd, op drift raken of met gedragsproblemen te maken krijgen. rhatcher \oodsbang an de \uisternis (Van onze correspondent Roger Simons DNDEN De Britse pre- Ier Margaret Thatcher, die vr de Russen de IJzeren wordt genoemd, heeft tijd lang last gehad van rtofobie. Thatcher was toen sbang van het donker en altijd een zaklantaarn \atchers nachtelijke vrees s een gevolg van de zware Vbomaanslag. die in '84 in jhton werd gepleegd op het lel waarin haar Conserva- partij congresseerde. p nacht voelde ik mij opge- \ht, dat niet alle lichten wa- 1 uitgegaan," vertelt ze in ji bekend Brits damesblad, het interview onthult Mag- dat zij dolgraag grootmoe- r zou zijn. De premier ver- \gt naar het getrippel van ^dervoetjes in haar Londen - ambtswoning. Downing et 10. Maar de Thatcher-t- fiing, Carol en Mark (32). is l niet getrouwd. Hun moe- f verklapt evenwel, dat haar pigenoot Denis en zijzelf la- f met plezier de rol van ba- |iiter zullen spelen. Thatchers hebben proble- i op hun nieuw prive-adres Dulwich in Zuidoost-Lon- l Hoewel ze 400.000 pond irtelden voor een huis dat nog in aanbouw was en zou worden voorzien van modernste snufjes inzake ei ligingkrijgen zij nu van ligheidsspecialisten de raad maar liever te verkopen, •ns deze experts is Dul- 'Gate 11, waarvan de e inmiddels al 600.000 bedraagt, een hoogst on- 'ige woning. Geen enkel itgelegen huis is bewoond. a Ieocamera's en politiebewa- rond-de-klok volstaan om nummer 11 te be- wrmen. Thatchers hebben zelfs nog nacht in nummer 11 —6ebracht. Volgens Scot- I >d Yard is het risico van een *~lag op hun nieuwe huis van denkbeeldig. Marga- en Denis Thatcher geven ook nog steeds de voor- ir aan hun kosteloze flat iven de winkel", dat wil •n boven de salons, de ka- waarin kabinetsvergade- en worden gehouden en kantoren van Downing t 10. Een jong gezin in Peking. Voor veel Chi nezen is het stichten van een gezin een bijna onbe taalbare aan gelegenheid geworden. PEKING Als gevolg van de welvaartsgroei in China is trouwen zo kost baar geworden, dat dat hele families opbreekt, leidt tot meer gevallen van bigamie en een ople ving van huwelijkskoppe larij. En dat terwijl de communisten zich voorna men na hun machtsover name in 1949 een eind te maken aan de Chinese huwelijkstradities waarbij huwelijken werden gear rangeerd en een bruids schat moest worden be taald. Veel van die oude gewoonten zijn weer sterk in de mode na de in 1979 ingevoerde econo mische hervormingen, die hebben geleid tot een sterke stijging van de inkomens en de levensstandaard van de Chine se bevolking, vooral op het platteland. Daar moet vergele ken met vijf jaar geleden tien keer zo veel worden betaald voor een bruidsschat, terwijl de inkomsten van de boeren maar twee keer zo hoog zijn. Dt< kosten van een bruidsschat zijn veel sterker gestegen dan de lonen omdat niemand in het dorp wil onderdoen voor de ander uit vrees om voor krenterig door te gaan. „De traditie wil dat de familie van de bruidegom een bruidsschat betaalt aan de ouders van de bruid als compensatie voor het verlies van hun dochter die intrekt bij de familie van haar man. Hoe armer de familie van de bruidegom, hoe meer zij moet betalen. Als de familie rijk is, vragen de ouders van de bruid minder omdat ze we ten dat zij het goed krijgt en zij misschien ook de vruchten daarvan zullen plukken. Volgens de Chinese huwelijks wet is het eisen van „geld of cadeaus voor een huwelijk verboden". De traditie leeft echter nog steeds op het plat teland, waar niemand zich er aan onttrekt. De nieuwe wel vaart op het platteland heeft geleid tot een opleving van de huwelijksmakelaardij. Het gaat vaak om vrouwen van middelbare leeftijd voor wie er meer aan gelegen is om geld te verdienen dan om een duur zaam huwelijk te bewerkstelli gen. Een dorpsbewoner uit de oos telijke provincie Jiangsu be klaagde zich vorige maand in een brief aan een jongerenblad erover dat het beroep van koppelaarster steeds populair der en lonender wordt en dat vaak echte romances worden verbroken. Door de grote arbeidsmobili teit als gevolg van de economi sche hervormingen is het aan tal gevallen van bigamie op het platteland fors toegeno men. De schuldigen zijn veelal boeren die voor de tweede keer trouwen en naar elders verhuizen om werk te zoeken De forse prijsstijgingen sinds 1983 hebben er ook toe geleid dat de ouders van bruid en bruidegom anderhalf keer zo veel moeten betalen als in 1982 als bijdrage voor een huis voor het jonge echtpaar. De kosten zijn gestegen tot «5.000 yuan (3.100 gulden) vorig jaar. Een bruidspaar wil vandaag de dag gloednieuwe meubels, een kleurentelevisie, een was- machine, een volledige garde robe. een huwelijksreis en een huwelijksdiner. Veel ouders moeten zich in de schulden steken of er een tweede baan bij nemen om de trouwkosten te kunnen betalen. „Als ze niet over de brug komen, zal de zo<vn thuis ruzie 'maken, het meisje weigeren te trouwen en de buren hen uitlachen aldus het Arbeidersdagblad. In de steden fungeren in plaats van koppelaars huwe lijksbureaus, die zijn voorzien van èen computerbestand en die bemiddelen tussen het toe nemend aantal vrijgezellen dat een partner zoekt. Het aantal ingeschreven vrouwen over treft ruimschoots het aantal mannen. Veel van hen zijn ou der dan 30 en goedgeschoold, maar konden geen partner vinden omdat ze in de jaren '60 en '70 naar het platteland werden gestuurd om te wer ken, aldus het blad. „Als je een ongetrouwde vrouw van 30 jaar of ouder bent, vinden de mensen je een zonderling", zegt de 29-jarige onderwijzeres Chen Mei. De ideale echtgenoot is veran derd", aldus Zhang, „In de ja ren '50 was een communisti sche guerrillastrijder de ideale echtgenoot. Tegen het einde van de jaren '60 was dat een militair, omdat die toen een heerlijk leventje lijden. Van daag de dag is dat een man die familie in het buitenland heeft". PROTESTEN IN DOVER EN HYTHE: (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN Een Britse parlementaire commissie heeft in de Zuidengelse kustplaatsen Hythe en Dover kennis genomen van plaatselijke en regionale bezwaren tegen het Brits-Franse kanaaltunnelproject. Zo'n vierduizend mensen uit de regio hadden elk twee pond betaald om gehoord te kunnen worden. Maar de commissie, die bang was voor tijdverlies als iedereen met dezelfde klachten zou komen aandraven, had bepaald dat alle op- en aanmerkingen in groepsverband naar voren ge bracht moesten worden. De inwoners van Hythe en Dover zijn in de eerste plaats bang voor ernstige waardevermindering van hun eigendommen. John Mackenzie, een gepensioneerde generaal die in Hythe een eeu wenoud landhuis bewoont, sprak tijdens een van de zittingen de mening uit dat wat de plaatselijke bevolking daar tijdens de Tweede Wereldoorlog had beleefd, totaal onbeduidend was in vergelijking met wat haar nu te wachten staat. „Zelfs in z'n beste tijd kon Hitier dit ons niet aandoen", zo riep de besnorde generaal dramatisch uit, „maar Margaret Thatcher note bene een van de onzen koestert wel degelijk dat soort duivelse plannen. De Kanaaltunnel is een cadeau van Al lah aan de terroristen. Na de eerste bomexplosie zal iedereen bangelijk wegvluchten en opnieuw gebruik maken van de veer boten. De kostbare tunnel wordt dan een kolossale witte oli fant". De Britten noemen alles wat veel geld heeft gekost en dat daarna compleet waardeloos is geworden een „witte olifant". In Hythe komt het rangeerstation van de Tunneltreinen. Dat betekent veel lawaai en ellende. De mensen die daar wonen kunnen er nu al niet meer van slapen, en het graafwerk moet nog beginnen. Een plaatselijke dominee vreest dat het graven van de tunnel grote schade zal berokkenen aan de begraafplaats van z'n kerk je. „Alle grafzerken zullen in de grond verzinken", voorspelde hij bezorgd tijdens een van de zittingen. En een groepje natuur beschermers wees op de mogelijkheid dat zeldzame vogels met broedkolonies in de regio van Hythe en Dover door de Kanaal tunnel voor altijd worden verdreven. Maar ook de grote rederijen, die de veerdiensten over het Ka naal exploiteren, willen een woordje meespreken. Zij hebben er veel belang bij, dat het nieuwe Kanaaltunnelproject nooit ten uitvoer wordt gebracht. De directeur van Sealink, de Amerikaan James Sherwood, is de aartsvijand van de geplande Kanaaltunnel omdat Groot-Brittan- nie en Frankrijk zijn eigen voorstel om onder het Kanaal een „expresse-weg" voor auto's en treinen aan te brengen, hebben verworpen. Sealink zegt nu dat de constructie van een Kanaal tunnel bij haar onderneming zou leiden tot het verlies van hon derden arbeidsplaatsen. Zij eist van de Britse staat honderd mil joen pond schadeloosstelling. Steppenland in Oekraïne levert een rijke oogst MOSKOU We hebben ei genlijk altijd gedacht dat het steppenland van de Oekraïne vlak en uitgestrekt was. Toen we er door heen reden zagen we dat gedeeltes inderdaad ta melijk vlak waren, met zo hier en daar lange rijen bomen langs de weg en groepjes strui ken en kreupelhout, die het uitzicht interessant maken. Over het algemeen zijn de steppen echter golvend en strekken zich tot aan de hori zon uit als een oceaan. We reden van de kustplaats Odessa aan de Zwarte Zee lan dinwaarts naar Kiev, en daar na verder langs de Desna ri vier, waar we tegenover Tsjer- nobyl uitkwamen. In de nazomer, tijdens de oogst, is hét steppenland een lust voor het oog. Overal waar je kijkt kabbelen de lichtgele heuvels en dalen voort. De wegen kronkelen niet zoals bijvoorbeeld in Engeland en Frankrijk, maar ontrollen zich kaarsrecht. De weinige dorpjes die zich in dit gebied bevinden zien er nogal stoffig en armzalig uit. Het zijn geen dorpjes zoals wij die kennen: er zijn geen kerk jes, geen kroegen en geen klei ne winkeltjes die interessant zouden kunnen zijn voor toe risten. Meestal zitten er langs de kant van de weg een aantal in sjaals gehulde oude vrouw tjes achter emmers met toma ten. aardappelen of appels, die ze te koop aanbieden De belangrijkste knooppunten langs deze weg worden ge vormd door benzinestations. Een paar honderd meter van tevoren worden deze al aange kondigd door de lange rijen vrachtwagens die op hun beurt wachten om te tanken. De chauffeurs brengen hun tijd door met het roosteren van ..sjasjliks", spiezen met blokjes vlees, op kleine barbe cues. De pompstations zijn op z'n zachtst gezegd armoedig. Eerst moet je informeren of ze wel benzine voor personenauto's in voorraad hebben. Als je geluk hebt. kun je je benzinebonnen inleveren en zelf je tank vul len. De toiletten zijn droogclo- sets, zoals overal op het Russi sche platteland. Bij een „luxe" benzinestation worden de la trines voorzien van aan stuk ken gescheurde Pravda's, maar meestal moet je die zelf meebrengen. In dit gedeelte van het land zijn paard en wagen geen zeld zaamheid en draven langs de kant van de weg. Als je door een dorpje rijdt, moet je wel geduld hebben, want de rustig rondpikkende kippen laten zich niet snel verstoren. Over de uitgestrekte velden dende ren, omdat het oogsttijd is, gro te legers combines. Soms tref je een bijzonder schilderachtig dorpje aan. dat in een ondiep dal is gélegen. alsof het bijeen is geveegd Langs de oevers van traagstro- mende riviertjes vindt men de „izbas", de oude blokhutten uit vervlogen tijden met de prach tige bewerkte raamkozijnen. Aan de noordzijde liggen hoge stapels houtblokken om 's win ters de ijzige wind wat af te zwakken. Als dit het Westen zou zijn. zouden deze hutten vakantie huizen zijn van rijke stads mensen. Óf ze zouden omgeto verd zijn tot theehuizen of sjie- ke restaurants die „borsjt". de traditionele bietensoep, a la nouvelle cuisine serveren. In Rusland vindt men de „das- has", de buitenverblijven, al leen in de buitenwijken van de steden. Naast de landbouwmachines en de pompstations wordt het steppenland nog op een andere manier overspoeld door het le ven uit de grote stad. Soms staan er plotseling langs de kant van de weg een groot aantal schoolbussen gepar keerd. In de verte ziet men groepjes schoolkinderen die hun lessen in de landbouw economie in praktijk brengen door aardappels te rooien. Toen we Moskou naderden, kwamen grote konvooien van lege vrachtwagens ons tege moet. We telden zo'n veertig a vijftig vrachtwagens per groep en tijdens de 300 kilometer lange rit van Orel naar de hoofdstad, trokken zich zo'n 40 konvooien aan ons voorbij. Net als de schoolkinderen en de militairen die eveneens zijn opgeroepen om de oogst bin nen te halen, worden ook deze vrachtwagens ingezet om te helpen de enorme hoeveelhe den groente en fruit te ver werken. Voor ons uit reden met een slakkegangetje hoog opgetaste vrachtwagens. Bij de posten voor stralings-contróle. die na de ramp van Tsjernobyl zijn ingesteld, verloren ze bij het wegrijden regelmatig aard appels, wortels en kool. Ge noeg voor de verkeersagenten bij de posten en de mensen die de geiger-tellers bedienen om hun gezinnen een week te eten geven. In het toilet van het laatste benzinestation dat ik bezocht, las ik op een stuk voorpagina van de Pravda de kop ..Alles rijp en volgroeid tijd voor oogsten en conserveren". MARTIN WALKER Copyright The Guarditn

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 9