„Kerkelijke vredesbeweging moet werken aan spirituele achtergrond aan tafel kerk wereld HOOFD LUCHTMACHTAALMOEZENIER LAMPE: ACHTERGROND £eidóc6ou*a/nt DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1986 PAGINA Kardinaal Simonis solidair met Oekraïener Kardinaal Simonis heeft in een brief aan de Russische autori teiten zijn solidariteit uitgedrukt met de Oekraïnse gevangene Iosip Terelja, zo meldt de Boekovski-stichting in Amsterdam die zich het lot aantrekt van politieke gevangenen in de Sov jet-Unie. De 42-jarige arbeider Iosip Michailovitsj Terelja werd op 8 februari 1985 gearresteerd en naderhand tot 7 jaar kamp streng regiem en 5 jaar verbanning veroordeeld wegens „anti- sovjet-agitatie en propaganda". Terelja is lid van de werkgroep ter verdediging van de rechten van gelovigen van de Katholie ke Kerk in de Oekraïne. Onder zijn verantwoordelijkheid ver schenen acht nummers van de ondergrondse „Kroniek van de Oekraïnse Katholieke Kerk". Boesak gekozen tot voorzitter NG-Sendingskerk Allen Boesak is in Kaapstad met krappe meerderheid gekozen lot voorzitter van de Nederduits Gereformeerde Sendingskerk, de „dochterkerk voor kleurlingen" van de Nederduits Gerefor meerde Kerk in Zuid-Afrika. Zijn belangrijkste tegenkandi daat was de voormalige conservatieve voorzitter Isak Mentor. Na onregelmatigheden in de eerste ronde moest de synode tot herstemming overgaan. Maar bij de herstemming waren de verhoudingen omgekeerd: Boesak werd gekozen met 258 stem men. terwijl op Mentor 227 stemmen waren uitgebracht. De verkiezing van Boesak zal vermoedelijk de kloof verdiepen tussen de Sendingskerk en de „moederkerk", de blanke Neder duits Gereformeerde kerk, die in oktober haar synode houdt. ,,Een kerkelijke vredes beweging die zich vooral druk maakt over de in spiratie achter haar acti viteiten, dus een spiritue le grondhouding heeft, zou mij zeer dierbaar zijn. Die zich dus niet uitsluitend druk maakt over de vraag: hoe krijg ik die wapens weg, maar vooral: waarom hebben we wapens nodig. Wie weet is de nieuwe koers van het IKV een stap in die richting". Hoofdluchtmachtaalmoeze- nier E.J. Lampe s.j. moet tot zijn spijt constateren dat van die spirituele grondhouding tot nu toe te weinig merk baar is geweest. Te veel is het beeld van de kerkelijke vre desbewegingen bepaald door onderlinge strijd (IKVIC- TO) en door politieke stel- lingnames, van „kruisraket ten weg" tot en met hartelij ke steun aan Star Wars van president Reagan. „Je moet zeggen dat het IKV een tegen-vredesbeweging heeft opgeroepen, het ICTO. Die tegenbeweging is niet op geroepen omdat mensen niet zouden mee willen gaan in de IKV-oproep tot vrede, maar omdat het IKV voor veel mensen in zijn concrete uitspraken voorbijging aan de behoefte aan veiligheid. Ik denk dat je dat gevoel, een angst voor onvrijheid, onder drukking of bezetting, moet onderscheiden van het ver langen naar vrede. Het IKV heeft die heel menselijke be hoefte aan veiligheid en de wens naar vrede door elkaar gehaald. Daardoor worden mensen die zich bedreigd voelen in hun veiligheid, er van beschuldigd niet mee te willen werken aan de bijbel se vrede. En daardoor voelen ze zich, terecht, op hun ziel getrapt". In zo'n klimaat kan het niet anders dan dat over en weer onzindelijk wordt gedacht en er dingen gebeuren die niets meer van doen hebben met de zaak waar het om gaat, meent pater Lampe. „Ik be treur dat heel erg. Die ge scheidenheid van de kerkelij ke vredesbewegingen vind ik eigenlijk net zo erg als het bestaan van zoveel verschil lende kerken. Want net als al die kerken de ene Christus als middelpunt hebben, heb ben die vredesebewegingen één grond van bestaan: het werken aan een wereld van recht en gerechtigheid". De problematiek van vrede en het gevoel van veiligheid Hoofdluchtmachtaalmoezenier E.J. Lampe s.j. verduidelijkt de hoofdlucht machtaalmoezenier aan het voorbeeld van de Tamils in ons land. „Sommige mensen waren woedend toen de rege ring een ontmoedigingsbeleid jegens de Tamils aankondig de. Het was een schande, dat ons land deze vluchtelingen wilde ontmoedigen om hier te komen. Wij hebben toch de plicht deze mensen te hel pen? Anderen reageerden precies omgekeerd. Die wa ren blij met het aangekondig de beleid. Want ze zagen in een toevloed van Tamils steeds meer problemen in de Nederlandse samenleving, een verstoring van de maat schappelijke orde, van hun eigen veiligheid. Natuurlijk zagen ook deze mensen de noden van de Tamils, maar ze waren bang voor chaos als we ze massaal hier naar toe zouden halen". „Niemand ontkent dus het goed recht van Tamils op een veilig heenkomen. Je zou dat kunnen vergelijken met het verlangen naar vrede dat ie dereen heeft. De problemen komen bij het gevoel van on veiligheid: ben ik er bang voor dat mijn straat mijn straat niet meer is als er Ta mils komen wonen"? „Het verlangen naar vrede loopt niet parallel aan de be hoefte aan veiligheid. Dat feit ligt er en het is een psy chologische blunder om daar niet mee te rekenen". De kerk staat midden in de spanning tussen de plicht om te streven naar vrede en ge rechtigheid en de levensbe hoefte van mensen naar vei ligheid. „De boodschap van de kerk is tweeërlei: er is de verkondiging van de troost, dat wat er ook gebeurt. God er bij is. Het andere is de op roep om uit de eigen veilig heid weg te trekken en op te komen voor de ontrechte, te werken voor de vrede. Het spirituele voor de kerkelijke vredesbeweging ligt erin die twee elementen in het oog te houden. Gebeurt dat niet, dan krijg je vrome mensen die zich laven in de troost van Gods aanwezigheid, maar vergeten dat die troost juist de kracht is om zelf te werken aan een rechtvaardi ge wereld. Of je krijgt men sen die alles zien in de actie en denken dat ze deze wereld kunnen veranderen in een paradijs". Kerken „Als de kerk iets zou kunnen doen dan is het, om bij het voorbeeld van de Tamils te blijven: proberen de staatsse cretaris van justitie een maatschappelijk klimaat te bieden waarop zij meer Ta mils kan toelaten. Dat heeft alles te maken met wij we in de kerk bekering noemen. Op het gebied van de bewa pening zou de kerkelijke vre desbeweging moeten probe ren een overheid in staat te stellen met minder wapens toe te kunnen, omdat er min der verdedigd hoeft te wor den. Ik ontken het kwaad in de mens niet, maar wil van Jezus leren die ons oproept om minder benauwd te zijn voor verlies van bezit". „Van de kerk mag je ver wachten dat ze „christelijke begeleidende overwegingen geeft": geen concrete politie ke uitspraken of, aan de an dere kant, geen abstracte cre do's waar iedereen het mee eens kan zijn. De kerk en haar vredesbeweging kunnen mensen helpen „bevrijd" te denken vanuit het geloof. Waar zit je aan vast, door welke angsten laat je je lei den? Godsvertrouwen en menselijke verantwoordelijk heid hun eigen plaats geven waar die worden verward. Die taak is niet gemakkelijk: mensen die de wreedheid van een oorlog hebben mee gemaakt gaan anders met de vragen van vrede en veilig heid om dan de na-oorlogse generatie. Ook de maatschap pelijke positie en de persoon lijke omstandigheden kun nen mee bepalen hoe mensen over vrede en veiligheid den ken". Pater Lampe zegt dat er wat dit betreft in de kerken wat nog veel moet gebeuren. Hij herinnert eraan hoe beroeps militairen zich verraden kunnen voelen door de kerk. „Je merkt het zo vaak: Ter wijl het leger een symptoom is van een gebroken wereld, heeft men te gemakkelijk, ook in kerkelijke kring, het kwaad willen lokaliseren in de beroepsuitoefening van de militair. Ik denk hier ook aan de al te simpele kreet: Als we maar geen leger heb ben, hebben we vrede". Een ander voorbeeld van „onbevrijd denken" is de wij ze waarop mensen vaak wes terse waarden en vrijheden verdedigen. „Zelfs politici durven beweren dat we bij voorbeeld de vrijheid van godsdienst te danken hebben aan de meest afschuwelijke wapens. Dat kan natuurlijk niet, dat is een verdraaiing; het kwaad of goed zit nooit in wapens, het zit in mén sen". De aalmoezenier meent dat het beste uitgangspunt om met het vraagstuk van oorlog en vrede om te gaan, de er kenning van het conflict is. „Wie naar zichzelf ziet en naar de ander, ontkomt niet aan de realiteit van het con flict, in het klein en in het groot. Leren omgaan met dat gegeven is veel vruchtbaar der dan bevlogen uitspraken doen over wereldvrede. Te gelijkertijd moet je werken aan het gevoel van onveilig heid. Want dat gevoel be paalt mee het denken over het omgaan met conflicten. Spirituele verdieping van het vraagstuk van vrede en vei ligheid leidt tot relativering van wat misschien onopgeef- baar lijkt: wat wil ik ten kos te van wat eigenlijk verdedi gen? Verdieping van het ge loof in God maakt mensen ontwapenend naar elkaar toe, omdat God mensen vrij maakt". LÜTSEN KOOISTRA Geïsoleerde blanke kerk wil praten met andere kerken Het bestuur van de blanke, regeringsgezinde Neder duitse Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika is bereid tot informele gesprekken met de Zuidafrikaanse Raad van Kerken. Deze raad, die de apartheid fel veroor deeld heeft, had de blanke kerk in juni uitgenodigd weer lid te worden van de raad op voorwaarde dat zij bereid is de apartheid te veroordelen. Volgens de woordvoerder van de NG- kerk, ds. D. Viljoen, is het dagelijks bestuur van de NG-kerk bereid „te luiste ren" naar de Raad van Kerken, maar verkeert het niet in de positie een over eenkomst te sluiten. Gezien de nauwe relatie tussen deze kerk en de regerende Nasionale Party wordt een veroordeling van apartheid door de NG-kerk van groot belang geacht. Papoea's tekenen protest aan tegen herdenking met Indonesiërs Voor de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gere formeerde Kerken in Nederland té er alle aanlei ding, de uitnodiging in te trekken voor de Indone sische delegatie naar de voor 27 september aange kondigde herdenking van de oprichting van de Evangelisch Christelijke Kerk in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Dat is de mening van de vereniging van Papoea-vluchtelin gen „Kobe Oser". Zij wijst erop, dat sinds februari 1986 we derom 1250 Papoeas uit westelijk Nieuw-Guinea hun toe vlucht hebben gezocht in het oostelijk daarvan gelegen zelf standige Papoea Nieuw-Guinea. Ook herinnert de vereni ging aan het feit, dat een elite-afdeling van het Indonesische leger op 3 maart het dorpje Kiwirok, honderden kilometers verwijderd van de grens met Papoea Nieuw-Guinea, heeft overvallen, daar de rooms-katholieke catecheet Tuberies Uropdana heeft onthoofd en vijf jonge dorpelingen doodge schoten. Intrekking van de uitnodiging, uitgegaan aan de Indonesi sche Kerk GKI, zou volgens „Kobe Oser" duidelijk blijk ge ven van bezorgdheid over de situatie waarin het Papoea volk verkeert en over de politiek van de Indonesische rege ring ten opzichte van de oorspronkelijke bewoners. Handha ving van de uitnodiging betekent volgens haar goedkeuring van de moord op ds. Rumainum en ds. Mamoribo, de grond leggers van de ECG, door de Indonesiërs en van de huidige Indonesische politiek. „Wij roepen alle gelovigen op, deze medeplichtiogheid van de Nederlandse Kerken te verhinde ren", aldus de vereniging van Papoea-vluchtelingen. beroepingen Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen: te Nieuwe Tonge. drs.W.J.Op 't Hof te Ouddorp; te Opheusden. P.de Vries te Zwarte- Gereformeerde Kerken Beroepen te streekgemeente Mid den Betuwe (in dienst van de raad voor de zending van de NH Kerk) mevrouw drs. C.A.van 't Leven, kandidate te Oegstgeest, die dit be roep heeft aangenomen. Christelijke Gereformeerde kerken Beroepen te Vlaardingen W. van Sorge te Rijnsburg. Voorafschaduwing van pausbezoek aan Frankrijk In Frankrijk werkt, ter voorbereiding op het pausbezoek in oktober, de religieuze souvenir-industrie op volle toeren. Zo als hier, in Lyon, waar druk wordt gewerkt aan wandtapijten met de beeltenis van de paus. Wie van ons wordt niet somtijds, bijna tot wanhoop, bewogen door het machtige beeld dat aarde en he mel ons bieden? Anglicanen boos over misbezoek prins Charles Ontzetting heerst in behou dende kringen van de (Angli caanse) Kerk van Engeland over het feit, dat kroonprins Charles is gesignaleerd bij een katholieke misviering. Als erfgenaam van de kroon zal Charles eens hoofd worden van de Anglicaanse Kerk. Zondagochtend om 9 uur zat de prins op de achterste bank in de rooms-katholieke kerk van Kirkby Stephen in Cum bria toen daar de mis werd opgedragen. Hij was niet in het gezelschap van prinses Di ana maar ging gewoon mee ter kerke, samen met een be vriende familie bij wie hij lo geerde. Het is overigens niet de eerste keer dat prins Charles een rooms-katholieke kerk van binnen ziet. Ook werd hij bij zijn bezoek aan Rome irt april 1985 in particuliere audiëntie ontvangen door de paus. Dr. David Samuel, leider van de Church Society binnen de Kerk van Engeland, verge lijkbaar met de Gereformeer de' Bond binnen de Neder landse Hervormde Kerk, ver klaarde dat de prins met zijn misbezoek de positie van de Kroon onrecht doet. Immers eens zal hij als monarch de kroningseed afleggen en dan beloven de protestantse her vormde religie in ere te zullen houden. Juristen vinden dat dat hier sprake is van storm in een glas water. In de Act of Sett lement van 1701 is vastgelegd, dat iemand geen troonopvol ger kan zijn die terugkeert tot de Rooms-Katholieke Kerk, deelneemt aan de communie of met een katholiek trouwt. Naar hun mening valt het zich ophouden op de achterste bank in een roomse kerk niet onder één dezer categorieën. Als het ooit komt tot hereni ging van de Anglicaanse met de Rooms-Katholieke Kerk, betekent dat automatisch ook herziening van de Act of Sett: lement. Niemand durft even wel te voorspellen of het bin nen afzienbare tijd erop gaat lijken dat die verzoening een feit wordt. Dr. J.A.B. Jongeneel hoogleraar in Utrecht De raad voor de zending van de Nederlandse Hervormde Kerk heeft besloten dr. J.A.B. Jongeneel te benoe men tot bijzonder hoogleraar in de missiologie bij de facul teit der godgeleerdheid aan de rijksuniversiteit Utrecht. Dr. Jongeneel (47) was van 1971 tot 1980 zendingspredi kant in Indonesië, doceerde daar aan de theologische ho geschool te Ujungpandang en de theologische faculteit van de christelijke universiteit te Tomohon en vervulde een gastdocentschap aan de South East Asian Graduate School of Theology te Manila op de Filipijnen. Na een periode van twee jaar als hervormd predikant van de Boshuizerwijkgemeente in Leiden werd hij in 1982 be noemd tot wetenschappelijk hoofdmedewerker missiolo gie aan de rijksuniversiteit Utrecht. Het was aan de Utrechtse universiteit sinds 1980 niet meer mogelijk te promoveren in de missiologie. Om in de behoefte op dit gebied te voorzien vroeg de hervormde raad voor de zending over plaatsing van zijn bijzondere leerstoel in de missiologie uit Leiden naar Utrecht. Dat is bij Koninklijk Besluit van 1 augustus goedgekeurd. Gegrilleerde poon met peterseliebotersla en patates frites - citroenrijst met vla De benodigdheden voor twee zijn: 2 rode ponen a 250 g, zout, 1 lepel citroensap, 1,5 lepel olie, halve citroen; 20 g boter (of margarine), 1 theelepel citroensap, peterse lie, zout, peper; sla, 3 lepels yoghurt, 1 lepel tomatenpuree, halve lepel azijn, zout, peper, suiker, bieslook, peterselie, 1 klein hardgekookt ei; 0,5 tot 1 kg aardappelen of voorgebakken patates frites, frituurvet, zout; 50 g rijst, 2,5 dl water, 1 citroen, 45 g suiker, 2,5 dl gele vla (2,5 dl melk, 12 g custard, 15 g suiker). Verwijder (of laat dat doen) van de ponen alleen de buikin - houd en de vinnen. Spoel de vissen af met koud water en laat ze uitlekken. Roer zout, citroensap en olie zo lang door elkaar dat het zout opgelost is. Bestrijk de met keukenpapier afgedroogde vissen met het oliemengseltje en zet ze zo een half uur koel weg. Leg de vissen op een met olie ingevet rooster (of ovenschaal) op circa tien centimeter afstand onder een hete grill. Reken ongeveer twaalf minuten voor het gaar worden van de vissen. Keer ze halverwege. Garneer de poon met parteq citroen en leg er stukjes peterselieboter op. Roer daarvoor de boter zacht, voeg druppelsgewijs citroensap toe en doe er naar smaak fijngeknipte peterselie, zout en peper bij. Laat de boter in de koelkast opstijven. Maak een rode saus voor de sla van: yoghurt, tomatenpuree, azijn, zout, peper, suiker met fijngeknipte peterselie en bies look. Garneer de groente met plakjes ei. Strooi de afgespoelde rijst in het aan de kook gebrachte wa ter. Roer tot het mengsel kookt, sluit de pan en laat de rijst in een half uur zacht koken gaar worden. Voeg van het vuur citroensap en suiker toe. Laat de citroenrijst koud worden en leg er de gele vla op. JEANNE Nuchtere aanpak parlemer Staatssecretaris Brokx van volkshuisvesting een opvallend groots opgezet onderzoek instellen om gaan of beleggers in de afgelopen tien jaar te veel rijkss die hebben opgestreken voor de bouw van premiehuu ningen. Dat onderzoek vergt ruim twee miljoen gulden geveer evenveel als de hele parlementaire enquête naa RSV-kwestie hoeft gekost. Bij het onderzoek zullen desondanks slechts steekproj- kunnen worden genomen uit de ongeveer tweeduizend sidie-aanvragen sinds 1975. In dat jaar werd een nieuw geling van kracht, die het voor beleggers eenvoudig en trekkelijk maakte op papier te hoge kosten van een wo op te geven. Beleggers die zich daaraan schuldig maq kregen daardoor meer subsidie en huurpenningen ir laadje. De zaak is aan het rollen gebracht door een ondei naar subsidiefraude door het Algemeen Burgerlijk Pens fonds, ABP. MEER nog dan de omvang van het onderzoek is opm< lijk, dat alle grote fracties in de Tweede Kamer niet a zend hebben gereageerd op de plannen van de staatssec ris. Daaruit kan de conclusie worden getrokken dat de T de Kamer de h?ie affaire rond de subsidies van volks! vesting in politiek opzicht aanmerkelijk minder z opneemt dan indertijd de RSV-kwestie. Dat geldt niet a voor de regeringspartijen, maar ook voor de oppositie. De Kamer stemt er nu mee in, dat een betrokken ti want dat is in dit geval immers staatssecretaris Brokxf zijn ambtenaren van volkshuisvesting zelf het onder! doet naar wat er eventueel fout gegaan kan zijn. De K# heeft in elk geval op dit moment het vertrouw^ deze bewindsman zeker niet verloren. En daarmee is d| faire rond staatssecretaris Brokx in een heel ander dagf komen te staan dan indertijd de RSV-affaire rond mirt Van Aardenne. BlJ de RSV-affaire was van het begin af aan sprake! enig vermoeden van het niet juist of niet optimaal functi ren van de politiek verantwoordelijke bewindsman. UI gang van zaken bij het onderzoek rond volkshuisvei denken de fracties in eerste instantie niet in die richting! pleit voor de nuchterheid van het parlement, in het bij' der van de oppositie. Een affaire die, naar op dit mon mag worden aangenomen, buiten de politieke verantwoi| lijkheid is ontstaan, wordt niet op voorhand door de oppti aangegrepen om regering en regeringspartijen voor def ten te lopen. Dat is een houding die waardering verdief Dat neemt uiteraard niet weg dat de zaak belangrij# noeg is om tot op de bodem te worden uitgezocht. Zi| voor de fraude verantwoordelijk zijn moeten aan de f worden gesteld en de gedupeerden dienen zo enigszins nt lijk schadeloos te worden gesteld. Het breed opgezette orj zoek biedt daar in elk geval de mogelijkheid toe. t Aanhoudend droog DE BILT (KNMI) Een ho- gedrukgebied bepaalt het ko mende etmaal ons weer. De kern daarvan ligt boven de zuidelijke Noordzee. Bij ons houdt dit weerssysteem -een noordoostelijke stroming in stand. Daarmee wordt droge lucht uit de omgeving van zuid-Scandinavie aangevoerd. Hierin komen flinke opklarin gen voor. In de komende nacht kan het tijdens deze opklaringen flink afkoelen. De minima liggen in een groot deel van het land rond de 4 graden. Dicht bij de grond is op daarvoor gevoelige plaatsen zelfs vorst mogelijk. Morgenmiddag wordt het tij dens flinke zonnige perioden een graad of 16. Het genoemde hogedrukgebied blijft tot en met het komende weekeinde ons weer bepalen. Het overwe gend zonnige weer duurt daar door voort. Weersvooruitzichten vooj verse Europese landen, gi voor vrijdag en zaterdag:! Zuid-Scandinavië en l markenflinke periodenii zon, maar vrijdag in Dené ken tijdelijk meer bewoj en mogelijk een bui. Mi$ temperatuur van 10 grad(i Noorwegen tot 15 grad^ zuid-Denemarken. -i Britse eilanden: perioden? zon, vrijdag in Ierland ve$ wolking en mogelijk it Middagtemperatuur var^ graden in Schotland tot li den in zuid-Engeland. Benelux-landen, Duitslari noord-Frankrijk: perioden zon en droog. Middagtemf tuur tussen 16 en 20 gradj DIABETES IS OVERAL Diabetes (suikerziekte) is een ingrijpende aandoening die Roy altijd en overal met zich meedraagt. begint het al als hij insuline moet spuiten. Niet één dag, maar de rest van zijn leven! De wetenschap probeert een oplossing te vinden voor deze ongeneeslijke ziekte. Steun dat weten' schappelijk onderzoek, steun het Diabetes Fonds Nederland. tsvooR plAl NATIONALE OIABETESWEEK 10 t/m 16 NOVEMBER 1986 GIROREKENING 5766 t.n.v. OFN. AMERSFOORT plaatselijk Middagtemperatuur vari graden in noord-Frankij' de Alpen tot 24 graden Riviera. Spanje en Portugal: ip' noorden eerst nog een bui, overigens perioden; zon en droog. Middagterhi tuur van 18 graden aa| noordkust tot 28 graden ir zuiden. "j Italië en Joegoslavische J half tot zwaar bewolkt en. en, waarvan sommige me weer. Middagtemperatuu/j 20 graden in het noorde? 26 graden in het zuiden, j 19 I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2