Vaticaan publiceert afwijzing ambtsopvatting Schillebeeckx aan tafel £gidae(3oma/rt: EcidaeSommxt beroepingen kerk wereld Amsterdamse Vondelkerk weer in gebruik Overleg CNV met Raad van Kerken vastgelopen Ruim baan voor Ruding ACHTERGROND WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1986 PAGI Ruzie onder Zuidaf rikaanse joden over apartheid In Zuid*Afrika is een heftige strijd gaande tussen rabbijn Ben Isaacson uit Johannesburg en grote groepen joden, naar aanlei ding van de opmerking van de rabbijn dat ..zuidafrikaanse jo den staan minder kritisch tegenover apartheid dan welke an dere religieuze groepering in het land ook De joodse gemeen schap in Zuid-Afrika is na die in de Verenigde Staten de groot ste en invloedrijkste buiten Israël. De uitlatingen worden rab bijn Isaacson, een vriend van o.a. Beyers Naudé en Desmond Tutu, bijzonder kwalijk genomen. Hij is zelfs een paar keer be dreigd met de dood. De rabbijn is niet van plan zijn overtui ging op te geven en wil blijven vechten voor het behoud van zijn geloofsgemeenschap. Kerkelijke zorg om emigratie verzoeken in DDR De Evangelische Kerken van de DDR willen met de rege ring van hun land spreken over het toenemand aantal mensen dat wil emigreren naar het westen. Volgens de leiding van Bond van Evan gelische Kerken stijgt het aantal verzoeken om weg te kunnen uit de DDR „op schrikbarende wijze". Veel mensen willen emigreren wegens „deprimerende erva ringen" op school of in hun werk. Ook wordt steeds va ker als reden opgegeven dat mensen opvattingen moeten verkondigen of volgen die zij niet voor hun geweten kun nen verantwoorden. Een en ander werd bespro ken op de synode van de Bond van Evangelische Ker ken te Erfurt. Arbeidsverkorting hervormde werknemers leverde banen op Het herbezettingspercentage onder kerkelijke medewer kers van de Nederlandse Hervormde Kerk na arbeids tijdverkorting ligt op 46,8. Het streven was 75 procent van de vrijkomende tijd op nieuw te bezetten. Sinds 1 augustus vorig jaar is de ar beidstijd van de meer dan 330 medewerkers van de Ne derlandse Hervormde Kerk met 5 procent verkort. Dankzij de arbeidstijdverkor ting hebben vijftien mensen werk gekregen in de Neder landse Hervormde Kerk. De meesten werden nieuw aan getrokken. Enkelen werkten reeds in deeltijd en konden nu langer gaan werken. De herbezetting in de kerk steekt gunstig af bij die in andere sectoren van de maat schappij. Bij de overheid en in het bedrijfsleven ligt het herbezettingspercentage tus sen de twintig en dertig. Twijfel aan nut terugtrekken beleggingen uit Zuid-Afrika Het breed moderamen (uitge breid bestuur) van de provin ciale kerkvergadering (PKV) Noord-Holland van de Ne derlandse Hervormde Kerk betwijfelt het effect van het verkopen van aandelen in bedrijven die belangen heb ben in Zuid-Afrika. Dat schrijft dit college aan de Amsterdamse predikanten, die er bij de hervormde Raad voor de Predikantspensioe nen op aandrongen, „passen de maatregelen" te nemen op dit punt. De Noordhollandse PKV heeft enkele vragen over de haalbaarheid van de doelstelling: „Stel dat uw verzoek ingewilligd zou wor den, haalt dit dan in werke lijkheid iets uit Als de be leggingen van de raad zou den worden teruggenomen, wordt dan het gat dat ont staat niet door een andere be legger opgevuld De bestuurders van deze PKV vragen de Amsterdam se pastores tevens zich reken schap te geven van de finan ciële consequenties van ande re beleggingen van de Raad voor de Predikantspensioe nen voor de emeriti-predi kanten. „Wie is niet alleen bereid, maar ook in staat een financieel offer te brengen vraagt de PKV. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Helmond (part-time) mw. H.A. Keur, kandidaat te Gro ningen. Os. R.A. Witvoet te Gronin gen is ontheven van de toezegging van beroep naar Doetinchem. Gereformeerde Kerken Beroepen te Domburg en Westka- pelle drs. A.W. Mol, kandidaat te Domburg, die dit beroep heeft aan genomen. Aangenomen naar Twij- zel, in combinatie met Kollumer- zwaag, drs. A. van Houweiing, kan didaat te Kampen. Joods-islamitisch overlegorgaan in Nederland In moslimkringen in Nederland is voorzichtig positief gerea geerd op het voorstel een overlegorgaan op te richten voor jo den en moslims. R. Naftaniël, directeur van het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël (CIDI), had gepleit voor een gesprek tussen joden en moslims op basis van gelijkwaardig heid. Rabbijn E. van Voolen (liberaal joodse gemeente Arn hem) zullen eind oktober gesprekken worden gevoerd. Mensen op persoonlijke titel zullen voor deelname worden uitgenodigd. Alleen religieuze vraagstukken zullen worden besproken. Het is volgens Van Voolen niet de bedoeling dat de situatie in het Midden-Oosten ter sprake komt. „Joden en moslims in Neder land zijn niet de juiste personen om die problemen op te los sen", meent de rabbijn. Men hoeft niet de hele wereld af te reizen om te weten dat de hemel blauw is mm Het Vaticaan heeft enke le opvattingen van de Nijmeegse emeritus hoogleraar theologie dr. E. Schillebeeckx (Domi nicaan) over het prieste rambt veroordeeld als „niet in overeenstem ming met de leer van de Rooms-Katholieke Kerk". Dit blijkt uit een verklaring van kardinaaal Joseph Rat- zinger, hoofd van de Vati caanse congregatie voor de geloofsleer. De publicatie van de verklaring geschiedt on der goedkeuring van de paus. In de verklaring wordt niet gerept over eventuele maat- regeien tegen de Nijmeegse emeritus-hoogleraar. Ratzinger wijst met name Schillebeeckx' opvatting af dat in bepaalde uitzonderlij ke gevallen leken in de eu charistie kunnen voorgaan. Deze gedachten komen voor in het boek „Kerkelijk ambt. Voorgangers in de gemeente van Jezus Christus" uit 1980. De Westduitse curiekardinaal betreurt dat Schillebeeckx in tegenstelling tot wat deze had toegezegd in diens la tere boek „Pleidooi voor mensen in de kerk. Christe lijke identiteit en ambten in de kerk" uit 1985 de kwestie van de „buitengewone bedie naars van het ambt" niet op nieuw aan de orde heeft ge steld en daarmee niet heeft gecorrigeerd. Daarin heeft Schillebeeckx weliswaar geen afstand genomen, maar ook geen instemming betuigd met het document uit 1983 van het Vaticaan over het priesterambt, aldus de ver klaring van kardinaal Rat zinger. Inzake de door Schillebeeckx gebruikte methode verwijt de. congregatie hem dat hij in zijn boek „Pleidooi" te on zorgvuldig de inhoud en de samenhang van de bijbel in acht heeft genomen en dat hij te weinig rekening met de levende traditie van de R.-K. Kerk heeft gehouden. Bo vendien is alle uitleg van de bijbel onderworpen aan het oordeel van de Kerk, zo schrijft Ratzinger. Schillebeeckx heeft in twee brieven (26 december 1982 en 30 juli 1983) vragen van de congregatie over het boek „Kerkelijk ambt" beant woord. Deze toelichting vol deed kardinaal Ratzinger niet, zoals hij per brief van 13 juni 1984 liet weten. Daarin nodigde hij Schillebeeckx voor een gesprek naar Rome uit. Vergezeld van de generaal overste van zijn orde, pater Damian Byrne, had de Nij meegse theoloog op 24 juli 1984 volgens eigen zeggen „een open gesprek" met kar dinaal Ratzinger. Op 5 okto ber van dat jaar schreef hij aan Ratzinger dat hij in zijn nieuwe boek („Pleidooi") re kening had gehouden met de kritiek die op „kerkelijk ambt" was geuit door theolo gen, historici en vooral de congregatie voor de geloofs leer. In het nieuwe boek „is niet langer sprake van een .buitengewone bediening' van de eucharistie. Verder vindt men er naar mijn me ning niets in dat in strijd is met het document van 6 april over het priesterambt," zo schreef Schillebeeckx aan Ratzinger. Bij de presentatie van „Plei dooi" in januari 1985 zei Schillebeeckx dat hij daarin zijn opvatting dat een leek in Dr. E. Schillebeeckx de eucharistie kan voorgaan, niet had ingetrokken. Het feit dat in dit boek het hele probleem niet ter sprake werd gebracht, is voor Rat zinger echter aanleiding ge weest zijn afwijzend stand punt in een officiële verkla ring wereldkundig te maken. De Belg Schillebeeckx, die in november 74 wordt, was van 1958 tot 1982 hoogleraar sys tematische en historische theologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. De congregatie voor de ge loofsleer heeft tweemaal eer der een onderzoek naar de rechtzinnigheid van Schille beeckx gedaan. In beide ge vallen is het niet tot een ver oordeling gekomen. Een deel van het vernieuwde interieur Na zes jaar actievoeren en anderhalf jaar bouwen wordt eind deze maand de Amster damse Vondelkerk weer in gebruik gesteld. De kerk gaat een nieuw leven beginnen als cultureel centrum. De Am sterdamse wethouder M. Luimstra-Albeda zal op vrij dag 26 september het sluit stuk van de restauratie vol tooien door met behulp van een hoogwerker de laatste gerestaureerde wijzerplaat op de toren te plaatsen. De zaterdag daarop wordt open dag gehouden tussen twaalf en 24.00 uur. De Vondelkerk, oorspronke lijk de parochiekerk Aller heiligst Hart van Jezus, werd in de jaren 1881 1885 ge bouwd naar het ontwerp van P.H.J. Cuypers, de bouwer van het Rijksmuseum en het Centraal Station. De kerk was gepland als hart van de eveneens door Cuypers ont worpen Vondelstraat. Hoewel de kerk algemeen beschouwd wordt als Cuy pers mooiste kerk en een hoogtepunt vormt in de ne- gentiende-eeuwse bouwkunst in Nederland, werd de kerk in 1978 gesloten. Een jaar la ter werd zij voor een gulden verkocht aan een projectont wikkelaar die echter voorna melijk sloopplannen ontwik kelde. Weer een jaar later werd ze gekraakt. Omdat aankoop de enige manier bleek te zijn om afbraak te voorkomen, werd de Stich ting Vondelkerk in 1984 voor 55.000 (geleende) guldens ei genares van het gebouw. De daarop volgens plannen van architect A. J. van Stigt uitgevoerde restauratie droeg een sober en doelmatig ka rakter. Absolute voorwaarde voor overheidssteun was een sluitende exploitatiebegroting met alle huurcontraten. Dat bleek alleen mogelijk met meer vierkante meters ren dabel vloeroppervlak, dus extra vloeren en binnenpui en in het schip en het koor van de kerk en om het on ontbeerlijke daglicht te ver krijgen extra vensters in de borstwering van het ge bouw. Dit alles is met de grootst mogelijke zorgvuldig heid en terughoudendheid en met groot respect voor het monument gerealiseerd. De totale kosten van het pro ject bedroegen ongeveer drie miljoen. Daarmee heeft men niet alle doelstellingen van de restauratie kunnen ver wezenlijken. Daarom wordt de fondsenwerving voortge zet. In de Vondelkerk wordt per manent gevestigd de Stich ting Openbaar Kuntsbezit, een theatertje en een anti quariaat. Ook worden er cul turele activiteiten gehouden. Bezinnings- weekeinden in abdij Heeswijk Het abdijhuis van de Norber- tijner Abdij te Heeswijk-Din- ther, Noord-Brabant, houdt in november twee bezin- ningsweekeinden. Het eerste weekeinde, van 14 tot 16 no vember, wordt gewijd aan het werk van de Zuidameri- kaanse bevrijdingstheoloog Leonardo Boff, in het tweede weekeinde worden bijbelver halen gelezen over de profeet Elia, die leefde in een tijd van religieuze ontreddering. Opgave en informatie: tel. 04139 -1755. MEER STUDENTEN AAN KTHA Het aantal eerstejaars studenten aan de Katholieke Theolo gische Hogeschool in Amsterdam (KTHA) is voor het eerst sinds jaren toegenomen. Er hebben zich dit jaar 46 eerste jaars studenten ingeschreven; vorig jaar waren het er 31. Het totale aantal studenten aan de KTHA bedraagt nu 240. Ook het aantal nieuwe studenten van de MO-theologie op leidingen van de KTHA is dit jaar gestegen. 42 studenten dit jaar tegen 24 in het seizoen 1985-1986. De KTHA heeft vorig jaar veel aandacht besteed aan het werven van nieuwe stu denten, omdat de daling volgens sommigen bijna zorgwek kend begon te worden. De afname van de geboortegroei, een slinkende interesse in een theologiestudie en een sterke af name van het aantal priesterstudenten waren debet aan de daling. Hoewel er steeds meer vrouwen en oudere mensen aan een theologiestudie begonnen, bleef het aantal nieuwe studenten dalen. Voorstel aan gereformeerde synode: Verkoop aandelen Shell en Philips De deputaten (deskundigen) voor Zending en We- relddiaconaat van de Gereformeerde Kerken in Nederland stellen de gereformeerde synode voor dat alle aandelen in Shell en Philips worden ver kocht „als dringend signaal naar deze bedrijven om hun beleid te wijzigen'en zich uit Zuid-Afrika terug te trekken". De synode zal het voorstel dinsdag 7 oktober bespreken. De deputaten voor Zending en Werelddiaconaat beseffen dat zwarten door een terugtrekking van investeringen zwaar kunnen worden getroffen. Maar al de nadelen van een terugtrekking van de investeringen zijn volgens de de putaten klein vergeleken bij het voordeel dat Zuid-Afrika niet langer economische, technologische en morele steun ontvangt die bevordert dat het apartheidsbewind kan blij ven bestaan en ertoe kan leiden dat wezenlijke hervormin gen op de lange baan worden geschoven. De deputaten leggen er de nadruk op dat een besluit van de synode de aandelen af te stoten niet betekent dat de Gere formeerde Kerken het de werknemers van Shell en Philips en dan vooral de gereformeerden onder hen kwalijk nemen dat zij bij deze bedrijven werken. Een dergelijk besluit bete kent hoogstens een signaal in hun richting dat zij binnen het bedrijf voorzover dat mogelijk is moeten meewerken aan een verandering van het beleid inzake Zuid-Afrika, zo me nen de deputaten. OVER STEUNBELEID NEDERLANDSE KERKELIJKE ORGANISATIES Het overleg tussen de Raad van Kerken in Ne derland en het CNV is vastgelopen. Tijdens een gesprek tussen de sectie Kerk en Ontwikkelings samenwerking en een delegatie van het CNV, gisteren, is dat gebleken. Inzet van het conflict is de bezorgdheid van het CNV over de vakbondsvrijheid in de ontwikkelingslanden. Het CNV oefende in maart in een brief aan onder meer de Raad kritiek uit op het een zijdige steunbeleid van voor al de kerkelijke medefinan cieringsorganisaties ICCO en Cebemo en de interkerkelij ke adventsactie Solidaridad. Volgens het CNV dreigen door dit beleid, dat mank gaat aan „sectarisme" en een „zwart-wit analyse" van de verhoudingen in de derde wereld, de niet-linkse vak bonden „buiten de soiidari- teitsboot" te vallen. De Raad van Kerken zal, zo is afgesproken, initiatieven nemen tot een nader gesprek. Het CNV heeft zich bereid getoond opnieuw rond de ta fel te zitten, maar volgens al gemeen secretaris Hordijk moet het gesprek wel zin en inhoud hebben en moet van de zijde van de sectie niet worden geprobeerd „de kern van de zaak via ideologische discussies te omzeilen". Behalve algemeen secretaris A. Hordijk maakte onder an deren toekomstig voorzitter H. Hofstede deel uit van de CNV-delegatie. Namens de Raad van Kerken namen on der anderen voorzitter dr. D.C. Mulder en secretaris W.R. van der Zee deel aan het gesprek. Naar het CNV eerder mee deelde heeft een gesprek met Cebemo tot positieve resulta ten geleid. In oktober vindt een gesprek plaats met ICCO. Van de Gereformeer de Kerken en van de Neder landse Hervormde Kerk zijn nog geen reacties op de maart-brief binnengekomen. Slavink, snijbonen met room en aardappelen - zach tzure lammetjesvla Als u met zijn tweeën bent dan heeft u nodig: 2 slavin ken, 25 g margarine, mespuntje bloem; 500 g snijbonen, zout, 0,5 dl koffieroom, 50 g geraspte kaas; 0,5 tot 1 kg aardappelen; 40 g bloem of volkorenmeel, 2,5 dl melk, 2,5 dl karne melk, stroop. Leg de slavinken in lichtbruin geworden margarine en bak ze op een klein vuur, onder regelmatig keren, bruin en gaar in twintig minuten. Houd het vlees op een bord warm. Bak de bloem in het overgebleven vet lichtbruin en maak vervol gens de jus met weinig water af. Haal de snijbonen af, was ze en snipper ze met een aardap pelschilmesje of een snijbonenmolen fijn. Kook de bonen in weinig water met zout in vijftien minuten gaar. Leg de groente, zonder kooknat, in een ovenschaal, schenk er de room over en strooi er de geraspte kaas bovenop. Zet de schaal even onder een hete grill om de kaas te laten smelten. Zonder grill kan het ook: zorg dan dat de snijbonen gaar zijn als de aardappelen net koken en zet de gevulde groente- schaal met deksel op de pan met aardappelen. Roer van de bloem of het volkorenmeel met weinig koude melk een dik en glad papje. Breng de overige melk aan de kook, schenk er al roerende wat van bij het papje en doe het mengsel in de pan. Laat de vla onder een voortdurend roe ren drie minuten zacht koken. Zet de pan vervolgens in een bak met koud water en laat de vla onder af en toe roeren lauw worden. Voeg de karnemelk toe. Geef de lammetjesvla geheel afgekoeld met apart de stroop. JEANNE MINISTER Ruding van financiën zal vrijwel zeker inf volgend jaar directeur worden van het IMF, het in WasM ton gevestigde Internationale Monetaire Fonds, een orgaL tie die zich in hoofdzaak bezighoudt met steunverlening^ in financiële moeilijkheden verkerende landen. Dat isr1 alleen een hele eer voor de minister maar ook voor ons lfn Nederland is op dit moment in tal van belangrijke internjf1 nale functies slecht vertegenwoordigd. Een topfunetie bi|r IMF zal ons land daarom goed van pas komen. i r De vraag is opgeworpen of minister Ruding, die nog slft- een paar maanden geleden begon zijn karwei binnen her binet-Lubbers af te maken, dat werk zo maar terzijde leggen om over te stappen naar het IMF. Het kabinet, z<j deneert men, heeft immers opnieuw een ambitieus onn, gingspakket samengesteld voor de komende jaren en hetf niet te ontkennen dat minister Ruding daarin een spil v^ waar veel om draait. Dat hij dan al na een paar maaip opstapt gaat sommigen te ver. Op het eerste gezicht lijkt dat een logische redenering, n 1 het is een kortzichtig standpunt. Allereerst gaat het hierM om zomaar een functie, die vergeleken kan worden met burgemeesterschap of een commissariaat der koningin.™ betreft daarentegen een functie die internationaal in le aanzien staat. Het is wel degelijk ook voor ons land van ge belang, indien die post door een Nederlander wordt bL Het gaat er niet om of minister Ruding wel of niet into' vroeg stadium het tweede kabinet-Lubbers kan verl#"' maar veel meer of Nederland een zo belangrijke functie^ zijn neus voorbij kan laten gaan, waardoor een andere EL peaan op die post terecht zou komen. L PREMIER Lubbers heeft terecht besloten zich niet al zend op te stellen tegenover een vertrek van zijn mini van financiën. Het is bovendien ook niet zo, dat Rudingjh maar net een paar maanden minister is. Hij heeft ledige rit in het eerste kabinet-Lubbers uitgezeten, een doelmatig programma uitgestippeld, waar nu volg op wordt gegeven. Lubbers en Ruding hebben gesproken dat de minister van financiën eerst nog zijn b^t< ting in het parlement zal verdedigen en nog enkele rested de problemen zal helpen oplossen, alvorens te vertrekt' Dan heeft hij er al bijna zijn vijfde jaar als minister opzit) zodat echt niet kan worden volgehouden dat Ruding hefg binet verlaat terwijl hij nog maar net is aangetreden. U LiOS van de vraag wie Ruding in mei volgend jaar gaa|sc volgen is het zeer wel mogelijk, dat het vertrek van de hE ge minister van financiën een lichte wijziging in het fyi( netsbeleid tot gevolg zal hebben. Meer dan Ruding heeftjf mier Lubbers de neiging de bestrijding van de werkloos# binnen het kabinet de hoogste prioriteit te geven. Ru<P; wiens grote financieel-economische bekwaamheid L vriend en vijand wordt erkend, wil dat zelfde doel niet c|a laatste plaats bereiken door het verder terugdringen van financiële tekort van de overheid. Hij wekt wel eens d| druk de vermindering van het financieringstekort als! langrijkste opgave te zien. Ongetwijfeld zou Lubbers ooit men met minister Ruding tenslotte wel een strategie overeengekomen die meer aansluit bij die van de pren Het vertrek van Ruding zal dat proces hooguit wat kul* versnellen. Dat hangt echter mede af van het karakterj Rudings opvolger. Want in principe ziet iedere ministerjr financiën het als zijn taak de hand op de knip te hoir- maar de een is daarin wat strenger dan de ander. Wolkenvelden DE BILT (KNMI) Het weer wordt bepaald door een hoge- drukgebied boven Engeland met een uitloper over ons land. Het gebied verplaatst zich langzaam naar de Noord zee. Vandaag is echter met de noordenwind wat koelere lucht binnengekomen, waar door de temperatuur op een wat lager niveau ligt. De ko mende nacht en ochtend ont staan weer mistbanken. Mor gen overdag zullen er naast wolkenvelden ook perioden met zon zijn. Het is droog en de middagtemperatuur va rieert van 15 graden in het noorden tot 18 graden in het zuiden. Er staat een matige noorden tot noordoosteh wind. Voor vrijdag tot en met maan dag wordt droog en overwe gend zonnig weer verwacht. De middagtemperatuur zal dan rond 16 graden liggen. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen geldig voor morgen en vrijdag: Zuid-Scandinavië: verander lijk bewolkt. Hoofdzakelijk droog. Middagtemperatuur 10 tot 14 graden. Denemarken: wolkenvelden afgewisseld door zon. Middag temperatuur rond 14 graden. Britse eilanden: in de nacht en ochtend plaatselijk mist. Ove rigens droog en vooral in het midden en zuiden zonnig. Middagtemperatuur van 14 graden in het noorden tot 21 graden in het zuiden. Benelux, Duitsland: droog. Flinke zonnige perioden. Mid dagtemperatuur 17 tot 21 gra den. Frankrijk, in het noorden zon nig. In het zuiden veranderlijk bewolkt en vooral ten zuiden van de lijn Bordeaux - Lyon enkele regen of onweersbuien. Middagtemperatuur van 19 graden in het noordwesten tot 25 graden in het zuiden. Alpengebied: zonnig. In de zuidelijke Alpen mogelijk een bui. Middagtemperatuur in de dalen tussen 18 graden in het noordoosten tot 24 w het zuiden. Nulgradengrej ongeveer 3200 meter ii middag. jv Spanje en Portugal: veraf1' lijk bewolkt. Voornamelif noord- en noordoost-Sr enkele regen of onweerstl Op vrijdag vanuit het zui<f ten meer zon. Middagtemi tuur 21 graden in het ntf1 westen tot 29 graden ir^ zuiden. Italië Adriatische kust: toe zon. Vooral op Sardinië in zuid en midden Italië e le onweersbuien. In het i, den en in Joegoslavië ovë gend zonnig. Middagtemi,' tuur 23 tot 28 graden. WEERRAPPORT HEDENMORGEtfie Zd. Lim Aberdee Athene Brussel Dublin Frankfort 5 F i2 h- 12 èl 20 h, motregen 16 10 I regenbul 24 18 Tel-Aviv l.bew. GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEf THEATER, RECREATIE,EXPOSITIE, EN EEN COMPLETE AGENDA O

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2