Kritiek op oproep tot gebed voor Nicaragua ütidteQowum aan tafel kerk wereld „Mijn wereld wordt steeds ruimer' Politieke uitspraken kerken op zakelijke merites beoordelen „NEDERLANDSE BISSCHOPPEN LEUNEN TEGEN LENIN AAN" ACHTERGROND £cidóc(Botwcmt ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1986PAGINH Oprichting Landelijk Missionair Collectief Op 11 oktober wordt in Utrecht een landdag gehouden, die het offcteel begin betekent van het werk van het Landelijk Missio nair Collectief. Dit collectief is ontstaan uit een oproep van dr.mr. A.W. Kist, oud-lid van het directorium van het her vormde vormingscentrum Kerk en Wereld in Driebergen, eind vorig jaar. Hu riep toen „allen die vanuit hun geloof in Chris tus Jezus de Heer lijden aan een groeiend onbehagen over het nauwelijks of niet meer functioneren van henzelf en van hun kerkelijke gemeentes ter voorkoming of beheersing van de ca tastrofes van onze tijd" op tot culturele ongehoorzaamheid. Het Landelijk Missionair Collectief heeft op dit moment ongeveer 1000 sympathisanten. Nieuwe vredesvereniging ziet „gat in de markt" „De vredesbeweging in Nederland wordt overheerst door een aantal stromingen: kerkelijke, radicale en vrouwenor ganisaties. Voor wie zich tot geen van die richtingen aange trokken voelt is er nu OOK (Ontwapening en Ontspanning, Kernwapens weg). De eerste reacties maken duidelijk dat er een gat in de markt is", aldius voorzitter B. Kattenburg in het ledenbulletin van deze nieuwe vredesvereniging die vandaag voor het eerst bijeen komt in Utrecht. Volgens hem is er behoefte aan een nieuwe, algemene en politiek ongebonden vredesorganisatie. Er zijn 130 leden bij de nieu we vereniging ingeschreven. Wanneer men de hoop laat varen, vaart men zeil met Jean de Boisson Schrijven en werken voor de krant, was zijn beroep. Zijn ziekte dwong hem om er mee te stoppen. Zijn ziekte dwong hem ook op enkele vierkante meters in een verpleeghuis. „Een ge vangene heeft het tegen woordig beter dan een ver pleeghuisbewoner. Die wordt nog een keer per dag gelucht. Het personeel heeft daarvoor niet meer de tijd als gevolg van de bezuini ging. Almelo heeft zijn cul tureel centrum weggegevan aan Van der Valk, wanneer valt het eerste verpleeghuis in handen van een prive-on- derneming? In Engeland ko pen rijke nierpatiënten een gezonde nier van een arme uit India. Die laten ze dan overkomen naar een Engels ziekenhuis en daar wordt dan de nier getransplan teerd". Zijn ziekte heeft zijn lichaam wel op enkele vierkante me ters gedwongen, maar zijn geest niet. Het tegengestel de lijkt zelf waar te zijn. Zo als hij zelf zegt: „Mijn we reld wordt steeds ruimer. Ik bouw van hieruit weer nieu we contacten op". Zijn leefpatroon is niet ty pisch het leefpatroon van een verpleeghuisbewoner. Hij stelt zich niet afhankelijk op, maar neemt zelf initia tieven. Tegen de zusters zegt hij: „Schrijf maar op wanneer ik er wel ben". Er werd steeds opgeschreven wanneer hij afwezig was. „Ik ben te porren voor alles wat me buiten dit huis kan bren gen. Ze moesten er eerst wel aan wennen hier. Ik geef toe dat mijn lichamelijke mogelijkheden het ook toe laten. Dat is bij velen hier wel anders. Nu hebben ze er plezier in. Ze zien dat je ook met je handicap om kunt gaan". Hij maakt zich wel grote zorgen om de toekomst van de gezondheidszorg. „Er is alleen nog tijd om je te was sen en te voeren. Die meis jes doen de hele dag niets anders dan rennen. Ik weet niet hoe dat in de toekomst moet." Tegelijk laat hi] zich niet neerdrukken. Hij geeft zelf vorm en inhoud aan zijn le ven. Volgt zoveel mogelijk het nieuws. Zit in de redac tie van het huisblad en zet zo zijn beroep in deze om standigheden voort. Het is niet moeilijk om een uur bij hem op bezoek te zijn. „Aan mijn sponde", zegt hij spottend. Er is voldoende gespreksstof. Hij blijft op de hoogte van de actualiteit. „Wat vind je van mijn plan tenbak, daar op het bal kon? Ik kan er zo prachtig naar kijken". Wat is de kwaliteit van het leven. Er wordt tegenwoor dig veel nadruk gelegd op kwaliteit. „Hoor je als zieke, als gehandicapte er nog bij..." vraagt het thema van de Nationale Ziekendag zich af. Als ik weer terugfiets naar huis en nadenk over deze ontmoeting, denk ik: „Kwaliteit dat ben je ook zelf". Wie je bent, hoe je je zelf openstelt, hoe je be langstellend blijft, zover je kunt, is belangrijker dan wat je allemaal kunt. Je hebt ook zelf een stem in het kapittel als het gaat om de vraag: „Hoor ik er nog bij...?" Je wijze van zijn kan ertoe bijdragen dat de be zoeker bij het weggeaan van harte gemeend zegt: „Graag tot ziens". MAPINUS VAN DEN BERG CNV VERWIJT PROTESTANTSE KERKEN EENZIJDIGHEID De oproep om morgen in protestantse kerken te bidden voor Nicaragua, gedaan door organisaties voor zending en werelddiakonaat van de Ne derlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken, heeft veel reacties opgeroe pen. Behalve critische vragen die individuele kerkleden hebben gesteld, heeft het CNV zich nadrukkelijk nega tief uitgelaten over de oproep. Volgens Gerrit Pruim, secre taris van de CNV-aktie „Kom Over", is de kerkelijke oproep tot gebed „eenzijdig, ten gun ste van het sandinistisch be wind". In de brief van de ker kelijke organen voor zending en werelddiakonaat wordt wel gesproken over het kwaad van de Amerikaanse steun aan de contra's in Nica ragua, maar niet over de schendingen van mensen rechten door het sandinisti- sche bewind, aldus Pruim. De oproep aan de plaatselijke kerken om morgen voor Ni caragua te bidden, is gedaan op verzoek van Cepad, de commissie voor hulp en ont wikkeling van 42 kerken in Nicaragua. Cepad is voor de protestantse kerken de part ner voor de hulpverlening aan de kerken in Nicaragua. De organisatie heeft in een pastorale brief de volken en kerken in de wereld gevraagd „van hun geestelijke bronnen gebruik te maken om de op gedrongen oorlog in Nicara gua te doen ophouden en de leiders trouw te maken in hun werk ten behoeve van het land". Volgens het CNV is deze op roep eenzijdig, omdat niet wordt gesproken over de ver volgingen door sandinisten in het land. De oppositie en de Kinderen zijn het slachtoffer van de strijd tussen Sandinisten en contra's in Nicaragua. onafhankelijke vakbeweging die met vreedzame middelen streven naar een pluriforme en democratische samenle ving in Nicaragua wordt door middel van gevangenneming, marteling en persbreidel, zwaar onder druk gezet. Ook dat aspect had in de oproep tot gebed aan de orde moeten komen, aldus Pruim. Zijn ver- wijt jegens de protestantse kerken is dat zij blind varen op de koers van het Cepad. Pruim herinnert aan een ver slag van CNV-secretaris Henk Hofstede naar aanleiding van een bezoek aan o.a. Cepad, waarin Hofstede concludeert dat sommige leiders van Ce pad in de sandinistische revo lutie het begin zien van de christelijke verlossing. „Wij vinden dat een uiterst gevaar lijk standpunt. Noch kerken noch vakbewegingen moeten zich ooit identificeren met een regime, van welke kant dan ook". De relatie die er volgens Pruim tussen Cepad en het sandinistisch bewind is, zou voor de kerken in Nederland aanleiding moeten zijn zich uiterst critisch op te stellen je gens de organisatie van de Integer Ds. P. Gilhuis, secretaris van de gereformeerde zending in Latijns-Amerika zegt dat er W>or de kerken geen aanlei ding is de integriteit van Ce pad in twijfel te trekken. Daarom is de oproep van Ce pad doorgegeven aan de ker ken. „We hebben brieven van Cepad waaruit blijkt dat deze organisatie opkomt voor men sen die door de regering ge vangen worden genomen of gemarteld. Met naam en toe- kend die dankzij protesten van Cepad bij de regering zijn vrijgelaten", aldus ds. Gilhuis. „Je kunt dus niet zomaar spreken van eenzijdige, sandi nistische trekken bij Cepad", vindt hij. De predikant wijst er op dat het in de oproep niet gaat om een gebed voor de sandinisti sche regering, maar voor recht en gerechtigheid in Ni caragua. Dat daarbij de steun van Reagan aan de contra's wordt genoemd en niet de schendingen van mensen rechten door de sandinisten heeft er mee te maken dat naar het oordeel van Cepad die Amerikaanse steun „het grote kwaad" is. Het „kleine kwaad" door de sandinisten is mee een noodgedwongen re actie op de Amerikaanse steun. „Als de bemoeienissen van de Verenigde Staten met het land ophouden, heeft dat zeker gevolgen voor de bin nenlandse verhoudingen". Ds. Gilhuis meent tenslotte dat er in Nederland een gepo lariseerd klimaat is ontstaan rond Nicaragua,waardoor aan standpunten geen recht wordt gedaan. Zo is bijvoorbeeld de mening ontstaan dat de prote stantse kerken in Nederland pro-sandinistisch zijn en de schendingen van mensen rechten door de sandinisten niet willen zien. „Dat is een groot misverstand; natuurlijk zien wij die en stellen wij onze vragen daarover bij onze partner, Cepad. Maar het is onzin dat de kerken in Neder land de regering in Nicaragua zouden willen steunen. Wij hebben een relatie met kér ken en we hebben geen enke le behoefte om ons in te zet ten voor welke regering dan ook". LÜTSEN KOOISTRA OUD-PREMIER DE JONG: BUSSUM Oud-premier P. De Jong meent dat de ker ken bij betwistbare politieke uitspraken zoals over de kernbewapening duidelijk moeten aangeven op welk gezag zij zich beroepen. Uit spraken van de kerken die niet betrekking hebben op theologische kwesties moeten net als die van iedere andere instantie zakelijk op hun me rites worden bekeken. De kwaliteit van de argumenten is bepalend voor het feit of naar die uitspraken dient te worden geluisterd. De Jong sloot daarmee een tweedaagse conferentie af over de rol van de kerken in het nucleaire tijdperk van de Stichting Vredes Politiek, een met de Atlantische Com missie gelieerde instelling, die weinig op heeft met het politiek spreken van de kerk. Prof. P. Teunissen, oud-vice- voorzitter van Pax Christi plaatste kritische kantteke ningen bij de nieuwste cam pagne van het IKV over de verbetering van contacten naar Oost-Europa. Hij meen de dat het onderscheid tussen de beide blokken in Europa geen kwestie is van vooroor delen of vijandbeelden die men wel met een gesprek de wereld uit zou kunnen hel pen. Hij vroeg zich af of de kerken wel voldoende geë quipeerd zijn om het schaak spel te doorzien tussen Oost en West. De Rotterdamse bisschop mgr. Bar legde er nog eens de nadruk op dat het bij de spanning tussen oost en west niet gaat om de wapens die het kwaad veroorzaken, maar dat het de mensen zijn die daar de beslissende hand in hebben. De Rotterdamse gerefor meerde predikant J. Vlaar- dingerbroek gaf een over- P. de Jong zicht van het zeer uiteenlo pende spreken van de ker ken sinds 1979 over het kern- wapenvraagstuk in binnen- en buitenland. Hij meende dat er sprake was van een verkerkelijking van de poli tiek, maar meende dat dit een onjuist antwoord is op het verschijnsël van de ont kerstening. De directeur van het weten schappelijk bureau van het CDA, dr. A. Oostlander stel de dat de politiek wel dege lijk een boodschap moet heb ben aan de uitspraken van de kerk. Hij bepleitte echter verbreding van het beraad van de kerken onderling al vorens zij tot uitspraken komt. Hij waarschuwde ver der voor het gevaar van een nieuw clericalisme en wees op het belang van een open dialoog en op de noodzaak van het sluiten van compro missen. JOODSE PELGRIMAGES NAAR AUSCHWITZ Deze herfst beginnen joodse pelgrimages naar het vroege re concentratiekamp Ausch witz in Polen, om kracht bij te zetten aan de joodse eis, dat als er daar zo nodig een Karmelietessenklooster blij vend moet komen, dat mijlen verwijderd blijft van de plaats waar het kamp is ge weest. Joodse groeperingen in Frankrijk en België de protesttochten in voorberei ding hebben genomen. Op een in juli te Genève ge houden bespreking tussen vertegenwoordigers van joodse organisaties en leiders uit de rooms-katholieke we reld is afgesproken dat het vroegere theater van het kamp, waar de nazi's het gif gas bewaarden waarmee de gevangen werden omge bracht, geen kapel zal gaan bevatten. Ook zouden voor genomen verbouwingswerk zaamheden niét doorgaan en zou het klooster geen uiterlij ke aanduidingen krijgen. De voorzitter van de Katho lieke Raad voor Kerk en Sa menleving (KRKS), prof.dr. A.G.Weiler, meent dat de Ne derlandse bisschoppen de ka tholieke leken „in het volle vertrouwen dat de H. Geest ook in niet gewijde mannen en vrouwen aanwezig is" moeten oproepen mee te wer ken aan de totstandkoming van een rechtvaardige, demo cratische en voor alle mensen draaglijke samenleving. Zij moeten niet heimelijk het herstel nastreven van een po litiek katholicisme. Volgens prof. Weiier lijkt het er nu op dat de Nederlandse bisschoppen bij het zoeken van oplossingen voor de pro blemen in de kerkprovincie zich bedienen van een „leni nistische recepten": „Vertrou wen is goed, maar controle is beter". De voorzitter van de KRKS hield tijdens de katholieken dagen in Aken een voor dracht over de situatie van de katholieke geloofsgemeen schap in Nederland. Weiier noemde de tijd van een theocratie, waarin de cle rus in naam van God de heer sers kan voorschrijven hoe de maatschappij moet worden geordend, definitief voorbij. Maar hij wees erop dat „deze mogelijkheid tot een totalitai re ingreep in de ordening van het menselijk leven" nog al tijd zeer veel steun vindt in fundamentalistische kringen, of het nu om christenen, isla mieten, joden of marxisten faat. Hij riep de katholieke erk op zich met kracht erte gen te verzetten dat katholi cisme en fascisme elkaar nog eens omhelzen. „Het neo-con- servatisme leidt gemakkelijk in anti-democratische richtin gen", aldus Weiier. De voorzitter van de KRKS wees erop dat katholieken in de moderne westerse samen leving soms moeten instem men met politieke oplossingen waarmee ze het als christen niet eens zijn, maar die ze toch accepteren wegens het grotere belang van de regeer baarheid van het land. Dat betekent volgens Weiier niet per se dat katholieken zich in de politiek van een dubbele moraal moeten bedienen, maar wel dat het standpunt van de kerk niet het enige richtsnoer is bij het bepalen van een standpunt. „Als de kerk zegt dat men nooit ofte nimmer mag instemmen met een in wezen immorele wet, dan kan een katholiek politi cus er toch toe verplicht zijn deel te nemen aan het wetge vende werk, tot een door zijn geweten te bepalen grens", zo betoogde hij. Weiier riep de kerk, „vooral de theologen, filosofen, we tenschapsmensen" op samen met de pastores en bisschop pen een hiërarchie van waar den voor deze tijd op te stel len. Dan zou duidelijk worden op welke fundamentele waar den het handelen van de ka tholiek altijd moet steunen. Fruitsalade - rosbief met broccoli en aardappelen - feestelijke vanillevla Voor twee: trosje druiven, 1 rijpe peer, glaasje zoete rode wijn (of limonade of dubbeldrank), 2 lepels room, 2 blaadjes munt; 400 g rosbief (voor 2 dagen), 50 g boter, zout, peper, wor- oestersaus, 1 lepel cognac; 500 g broccoli, zout, 10 g boter, nootmuskaat; 0.5 tot 1 kg aardappelen; 1 ei, 25 g suiker, 10 g maizena, 4 dl melk, pakje vanille suiker, 5 bitterkoekjes, 2 lepels rum of melk, 0,5 dl slag room 10 g basterdsuiker, Frans vruchtje. Ontvel en ontpit de druiven. Snijd de geschilde peer in gelij ke stukjes. Zet de vruchten een half uur koel weg met de wijn, leg er dan de room op en garneer ze met een blaadje munt. Schroei het stuk rosbief rondom dicht in de helft van de heet gemaakte boter, temper het vuur en strooi zout en peper over het vlees. Leg het deksel op de pan en braad de rosbief nog vijftien minuten. Voeg tijdens het braden de rest van de boter in gedeelten toe. Laat het vlees vijf minuten liggen voor het aansnijden. Maak de jus af met weinig water, wor- cestersaus en cognac. Verdeel de broccoli in kleinere stukken en schil de dikste stengels. Kook de groente in weinig water met zout in tien minuten gaar. Laat de broccoli uitlekken, leg er stukjes boter op en strooi er nootmuskaat over. Roer ei en suiker schuimig en maak er met maizena en wei nig koude melk een glad papje van. Kook de rest van de melk. Schenk wat hete melk bij het papje, doe het mengsel in de pan en laat de vla al roerende een minuut koken. Voeg van het vuur de vanillesuiker toe. Week de in vieren gesne den bitterkoekjes in rum of melk en leg er de afgekoelde vla op. Garneer met stijfgeslagen room en stukjes Franse vrucht. Menutip voor maandag: rosbief met ijsbergsla en aardappelen - chocolade-havermoutvla JEANNE Geen hoop voor Chilenen De dertiende verjaardag van de staatsgreep tegen Salv Allende, de president die Chili via democratische midd trachtte te regeren, heeft de huidige machthebber, diet Augusto Pinochet, deze week kunnen vieren terwijl hij i nieuw stevig in het zadel zit. De mislukte aanslag die b deze week op hem werd gepleegd, heeft hem de gelegen gegeven furieus te reageren. De afkondiging van de van beleg ging gepaard met razzia's op grote schaal, wai ook de Nederlandse ambassade niet buiten schot is geble Het Chileense regime is een van de onmenselijkste Zuid-Amerika, een werelddeel waar men op dat gebied wel het een en ander gewend is. Leger en politie hebbe een ware terreur ontketend tegenover de bevolking, die een groot deel in bittere armoede leeft. In de afgelopen j; is weliswaar het aantal protestdemonstraties en stakin toegenomen, maar het effect is welhaast averechts gew Het overgrote deel van de bevolking is verlamd van a voor de onderdrukkers. De Kerk, die zich uiteraard he van de verdrukten aantrekt, heeft geregeld geprotesteen gen het beleid van de Chileense machthebbers, maar daarop werd hardvochtig gereageerd. I OOK de wereldopinie keerde zich tegen de Chileense dij tuur, maar die kon ongehinderd haar gang blijven gaan. l vindt voor een deel zijn oorzaak in de verdeeldheid va% oppositie. De onderlinge rivaliteit speelt Pinochet ine kaart. De christen-democraten, die fel tegen zijn bewind gekant, willen onder geen beding samenwerken met radii" groeperingen, die eveneens op de val van de dictator uit maar daarbij geweld niet schuwen. EVEN gloorde er hoop toen vorig jaar een poging werd* daan een nationaal akkoord tussen regering en oppositi^ stand te brengen, maar die poging was tot mislukken^ doemd. Pinochet zit zo stevig in het zadel dat hij zichg soort vluchtige uitstapjes naar de democratie moeiteloos k veroorloven. Hij kon zich ook soepel voordoen door de van zijn presidentschap, dat hij leven" had toegeëigend, wat i verklaren dat hij zeker tot 1989 3 immers wel weer. '4 Hu zal zich ook weinig zorgen maken over de groep Chileense officieren, die de moord deze week op de journalist Jose Carrasco Tapia scherp heeft veroordeeld! een snel onderzoek naar de daders en strenge bestraf! heeft geëist. Het is zelfs niet uitgesloten, dat deze verklaif slechts is bedoeld om ons te doen geloven, dat leger en pol niets te maken hebben met de „onbekenden" die de jour) list hebben ontvoerd en vermoord. De grootste oppositiepartij, die der christen-democrai houdt ondertussen vast aan een geweldloos protest en w daarbij gesteund door de VS. Washington heeft het reg van Pinochet echter jarenlang vierkant gesteund en de nog steeds hem te kunnen overtuigen van zijn ongelijk, tweeslachtige houding biedt geen uitzicht op wezenlijke leidsveranderingen op korte termijn. Zoals wel vaker be den de VS zich in een positie om verbetering te brengei de situatie. Maar aan het eind van een voor de Chile grimmige week is er bepaald geen uitzicht op een keer Mededeling Naar aanleiding van de King Kong-affaire zijn in februar van dit jaar in een artikel in De Leidse Courant over me vrouw É.M. Thöne-Siemens te Haarlem uitspraken gedaan die bij nader inzien een feitelijke grondslag blijken te misj sen. j Wij hechten er aan te verklaren, dat het aan mevrouw Thöne toegekende verzetsherdenkingskruis niet wordt inj, getrokken. Van collaboratie met Duitsers is niets geblekei^ evenmin als van een verhouding met C. Lindemans, alia), King Kong. Vast staat dat mevrouw Thöne verzetswerk heeft verricht Anders dan gesuggereerd heeft zij zich daarop niet latei voorstaan. Ook heeft de Stichting 40-45 niet afwijzend bej slist over de toekenning van een verzetspensioen aan mej vrouw Thöne. HOOFDREDACTIE In het zuiden regen, elders droog DE BILT (KNMI) Tussen een lagedrukgebied boven zuid-Scandinavië en een hoge- drukgebied ten westen van IJsland wordt koele en vrij droge lucht over de Noordzee aangevoerd. Deze lucht be reikt het zuiden van het land echter niet meer. Daar staat men onder invloed van een storing die boven Frankrijk ligt en die daar de afgelopen 24 uur voor veel regen heeft gezorgd. Deze storing trekt on der ons door. In de Golf van Biscaye ligt echter alweer een nieuwe storing die morgen voor veel bewolking gaat zor gen met plaatselijk wat regen. De middagtemperatuur wordt ongeveer 16 graden, bij een matige oostelijke wind, die naar het zuidoosten draait. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor zondag en maandag: Zuid-Scandinavië: wisselend bewolkt, kans op een bui. Mid dagtemperatuur tussen 8 en 14 graden. Groot-Brittannie en Ierland: in het noorden perioden met zon. In het zuiden veel bewol king en af en toe regen. Mid dagtemperatuur van 12 graden in het noorden tot 20 in het zuiden. Benelux: veranderlijke bewol king en vooral in het zuiden, kans op wat regen. Middag- temperatuur van 17 graden in het noorden tot 23 in Luxem burg. Frankrijk: af en toe zon, voor al langs de oceaankust kans op regen. Middagtemperatuur van 20 graden in het noord westen tot 29 in het zuiden. Duitsland: veranderlijke be wolking en op de meeste plaatsen droog. Middagtempe- Spanje en Portugallangs Portugese en Spaanse west] en de kust van Biscaje kaï wat regen. Elders met zon en droog. Middag peratuur tussen 25 en 31 den. Italië en Joegoslavische droog en zonnig. Middag peratuur van 24 graden in noorden tot 30 in het zuidf Alpengebied: perioden I zon en droog. Middagtempl tuur omstreeks 23 graden, i Weerrapporten 12 ieptemb«r 20 uur. Weer M«x. N| Eelde l.bew. I Eindhoven zw.bew. 13 Den Helder I bew, 14 Rotterdam h.bew 14 I Geen krant ontvangen Bel tu 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tui 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.i 122248 en uw krant wordt nog ds de avond nabezorgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2