tussen 2 en 3 uur
Winkeldief in
Delft steelt vooral
Meisjes zelden aangemoedigd
de wiskunde-kant te kiezen
^egin wil
>ver gas-
prijzen
praten
:RIEMELS
KONINKLIJK
HUIS
korthals
\ltes naar
Duitsland
7oor zaak
ïarm Dost
Ontsnapte nog gezien in Schevenings hotel
"BINNENLAND
CiicUcgotncwt
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1986 PAGINA 3
;EN HAAG Minister
orthals Altes van justitie
jat binnenkort naar
fest-Duitsland om met
jn collega-minister al-
aar te praten over de af-
n< lire-Dost. De Nederlan
der Harm Dost werd vori-
le week in Düsseldorf
stoor de rechter tot tien
is ar gevangenisstraf ver-
r ordeeld wegens handel
softdrugs. Voor de
vro-radio zei de be
windsman met zijn Duitse
^ollega een „indringend
esprek te willen voeren".
[orthals wees er op dat hij
an de rechterlijke uitspraak,
ie hij te hoog achtte, weinig
kPl kunnen veranderen.
paEvenals in Nederland is in
irjuitsland de rechterlijke
lacht onafhankelijk en kun-
en ministers niet zorgen voor
o<en lager vonnis. Ik kan hem
odleen vragen wanneer het te
le ijnertijd om een gratiever
zoek gaat. daar medewerking
an te verlenen". Vorig jaar
erd besloten de grenscontro-
:s tussen Nederland en Duits-
ikhnd af te schaffen. Dat bete-
echter dat er een nauwe-
vle samenwerking tussen beide
einden moet komen in de cri-
peiinaliteitsbestrijding. Volgens
eie bewindsman is een nauwe-
•e samenwerking pas mogelijk
ils over een aantal zaken ge-
ijk wordt gedacht. „Hier blijkt
hter een wereld van verschil
bestaan tussen de Neder-
idse en Duitse rechtspraak".
[LPELDOORN De Ver
eniging van Exploitanten
fan Gasbedrijven in Ne-
lerland (Vegin) is onder
foorwaarden bereid te
fraten over de kabinets
plannen per 1 januari de
iasprijs voor huishoudens
ïhinder te verlagen dan op
jrond van het contract
pet de Gasunie strikt ge-
Jomen mogelijk is. Het
ladeel van zo'n geringere
Jerlaging voor de klein-
erbruikers moet volgens
e Vegin na volgend jaar
an wel weer volledig
gorden „rechtgetrokken".
[et de maatregel kan volgens
et kabinet de eerder aange-
ondigde tijdelijke gasaccijns
oqr de periode van 1 januari
it 1 juli 1987 achterwege blij-
1?en. Vegin en Gasunie protes-
15 ;erden eerder deze week hef-
58 g tegen het plan voor die tij-
15 elijke accijns op aardgas,
^olgens een Vegin-woord
voerder is overigens nog niet
ekend hoeveel de gasprijs per
22 januari volgens het con-
18 act tussen Vegin en Gasunie
- omlaag kan. „Er wordt ge-
ïroken over achttien cent.
5'aarvan het kabinet dan
I8tvaalf cent zou willen maken,
n laar niemand weet of het in-
erdaag achttien cent wordt".
g Volgens het contract met de
4 iasunie wordt de gasprijs voor
27 leinverbruikers per 1 januari
astgesteld op basis van de
j asolieprijzen in de maanden
22 »ei tot en met oktober van dit
18 iar.
DELFT De tijd waar
op het meest wordt ge
stolen in winkels ligt tus
sen twee en drie uur
's middags. Vooral boe
ken, strips, boetiek-klei-
ding, snoep en etenswa
ren zijn dan in trek, zo
blijkt uit een onderzoek
dat de Delftse politie
heeft verricht.
M. Wiegman van het bureau
voorkoming misdrijven van
de Delftse politie heeft nu
ook van de daders een veel
exacter beeld dan voor het
onderzoek. Wiegman: „Op
vallend is dat er behalve uit
Delft veel uit Den Haag ko
men. Deze ervaring hebben
ook andere gemeenten in de
omgeving. Eveneens valt op
dat het vaak groepen zijn die
elke dag actief zijn en zo nu
en dan hun werkterrein ver
leggen". De meeste daders
zitten in de leeftijdsgroep van
23 tot 27 jaar, gevolgd door
de veertien- tot zeventienja
rigen. Ze worden vooral tot
winkeldiefstal gedreven door
geldgebrek (of „te lage uitke
ring"), drugsgebruik of om
dat ze spullen voor eigen ge
bruik nodig hebben.
Toen in 1984 bleek dat het
aantal winkeldiefstallen in
Delft met bijna veertig pro
cent was. gestegen ten opzich
te van het jaar daarvoor nam
de Delftse politie het initia
tief tot een onderzoek. Dit is
uitgegroeid tot een preventie
project dal ruim 23 mille sub
sidie krijgt uit de „experi-
mentenpot" van Justitie. De
belangrijkste voorlopige con
clusie luidt dat politie, justitie
en ondernemers samen moe
ten werken om de winkel-
siefstallen terug te dringen.
Remedie
Na de inventarisatie werd ge
zocht naar een remedie. De
politie ging in op het verzoek
om meer regelmatige surveil
lance: begin dit jaar werd zes
man extra ingezet in de win
kelcentra, eerst geilnifor-
mm*
meerd, later in burger. Dit
sloot aan bij de algemene ten
dens in de politiewereld de
„straatagent" beter bereik
baar te maken voor het pu
bliek en hem meer bevoegd
heden te geven.
Een aderlating voor het
Delftse korps, zo'n intensieve
surveillance? Wiegman: „We
hebben sommige zaken, zoals
bijvoorbeeld de sport, soms
laten vallen en het betekende
een fikse druk op het rooster.
Maar ja, meer mensen krijg
je niet...".
Hij deelt volmondig de kri
tiek van voorzitter Van der
Linden van de Nederlandse
Politiebond op het feit dat er
nu opeens geld vrij komt
voor. de experimenten met
kleine criminaliteit: „Eerst
hebben ze de pakkans steeds
kleiner laten worden en de
misdaad steeds lonender. Er
is voor de politie bijna geen
geld meer voor overwerk, de
onregelmatigheidstoeslag is
nog altijd niet goed geregeld.
En nu wordt er aan de ande
re kant geld in gepompt,
worden extra inspanningen
getroffen om de kleine crimi
naliteit te bestrijden. De
mensen hier zijn goed gemo
tiveerd hoor, daar niet van,
maar dit had hoogstwaar
schijnlijk voorkomen kunnen
worden als er in een eerdere
fase meer geld naar de politie
was gegaan".
Aan het Openbaar Ministerie
IN Den Haag werd gevraagd
speciale „winkeldiefstalzit
tingen" te houden. Wiegman:
„Ik dacht dat daar een pre
ventieve werking van kon
uitgaan, maar het OM wilde
er niet aan, want ze dachten
dat het niets op zou leveren.
Maar ik hoop ze alsnog in
een gesprek te kunnen over
tuigen."
Winkelier onwetend
Na politie en justitie volgde
het derde onderdeel van het
preventieplan: de winkeliers.
Wiegman overlegde met on
dernemers, belegde foruma
vonden, maakte een map met
informatiemateriaal, schakel
de deskundigen en belegde
een cursus voor personeel.
Wiegman: „Liefst 55 procent
van de winkeliers steekt de
hand in eigen boezem en
vindt dat ze zelf in de eerste
plaats iets moet doen". Daar
mee onderschrijven ze de
conclusies van de commissie
Roethof, aldus Wiegman.
Het viel hem op dat bij een
onderzoek onder negen win
keliers bleek dat men nau
welijks inzicht had in het
„netto-brutotraject" van het
assortiment: „Daarmee be
doel ik: weten wat je ver
kocht hebt, wat je voorraad
is, je verlies en het aandeel
daarin van diefstal, breuk,
fouten enzovoorts". Hij nam
met drie man steekproeven
in winkels en daarbij bleek
dat bij bijna alle winkels één
man van de drie zich „erg
vrij" door de winkel kon be
wegen. „Laten we maar zeg
gen dat hij het verdedigings
systeem testte. Nee, hij stal
niets, maar kon als hij dat
had gewild prijskaartjes ver
wisselen, in de kassa komen
en ongezien pikken".
Verder bleek dat winkeliers
een chronisch gebrek hebben
aan goed personeel en dat
personeel niet met de dief
stallen en daders kan om
gaan, zeker niet als daar eni
ge agressiviteit bij komt kij
ken. Wiegman, met enige
verbazing: „Ook al zag 55
procent zijn eigen verant
woordelijkheid in winkel
diefstallen, toch was het
moeilijk om maatregelen te
treffen en bij voorbeeld tot
meting van resultaten te ko
men. Zo kreeg ik ook nauwe
lijks voldoende cursisten bij
elkaar".
Wiegman is niet ontevreden
over de eerste resultaten. De
aantallen winkeldiefstallen
in het eerste halfjaar van
1986 waren duidelijk gedaald
ten opzichte van dezelfde pe
riode in 1985: van 30L naar
247. De opsporing is actiever
en winkels doen meer aan
giftes.
Wiegman in het algemeen
over de kleine criminaliteit:
„Mijn filosofie is dat je de
pakkans moet verhogen en
de misdaad minder lonend
moet maken. Door meer poli
tie aan de basis, maar niet
door een blik agenten open te
trekken. Door de burger
dus ook die winkelier
wakker te schudden en te la
ten zien hoe nonchalant hij
zelf kan zijn, hoe makkelijk
hij slachtoffer wordt. Maar
bestrijding van de kleine cri
minaliteit is bepaald niet
makkelijk zolang de politie
kampt met tekorten, zolang
cellentekort de mentaliteit
van daders lijkt te bepalen en
een minister met één zin de
helft van het sociaal cultu
reel werk wil schrappen".
Naast boeken en etenswaren behoort kleding tot de voor win
keldieven meest aantrekkelijke doelen.
Steeds belangrijker taak voor gemeenten
gesneden is in overwerk door
de politie.
DEN HAAG Gemeenten
moeten steeds meer gaan
doen aan het voorkomen van
kleine criminaliteit. Het
voorkomen van dit soort mis
drijven is niet alleen een taak
van politie en justitie, maar
ook van bestuurders, maat
schappelijke instellingen en
„de burger" zelf.
In het beleidsplan Samenle
ving en Criminaliteit gaat
het kabinet ervan uit dat de
gemeenten primair verant-
woordelijk zijn voor voorko
ming en bestrijding van klei
ne misdaad. Er wordt voor de
komende vijf jaar 45 miljoen
gulden uitgetrokken voor ex
perimenten op dit terrein. De
eerste subsidie vijf miljoen
gulden in het eerste jaar is
echter niet overal onverdeeld
gunstig ontvangen. Zowel uit
gemeentelijke als uit politie
kringen werden kritische ge
luiden gehoord. Het beschik
bare geld is veel te weinig en
de problemen zijn juist ont
staan doordat in het verleden
Kleine criminaliteit richt in
onze samenleving jaarlijks
voor omstreeks drie miljard
gulden schade aan. De schade
aan gemeentelijke eigendom
men als gevolg van vandalis
me vormt daar maar een
klein deel van: naar schat
ting honderd miljoen gulden.
Tot de gesubsidieerde projec
ten hoort het preventiepro
ject in Delft.
SN pSyCW/A1ER H0EFTIANJ CSZCXMT NAAK CS
K2/VAK VAN NMN NEEfiSlACMICHBD. HM
Die -roeN K es mijn pc«reM0NW6E EER
3AEK Ufo
T
25 augustus
Prinses Margriet en mr. P. van
Vollenhoven wonen de officiële
gastenavond van de Nationale
Taptoe Breda bi).
26 augustus
Prinses Margriet woont In het
Nederlands Congresgebouw in
Den Haag de openingszitting bi)
van de „Second International In
tensive Care Nursing Conferen
ce".
GRAND SEIGNEUR
VOOR VAN GILS
AMSTERDAM De derde Grand
Seigneur, een belangrijke Nederland
se mode-onderscheiding, is vanmid
dag door de vereniging Nederlandse
Modebeurs toegekend aan de ontwer
per en zakenman Jacques van Gils.
De prijs, een sculptuur van de kun
stenares Wendels Gevers Deynoot en
een geldbedrag van 2500 gulden,
werd Van Gils overhandigd op de
MODAM, de Modebeurs Amsterdam
in de RAI. Volgens de jury wist Van
Gils door de vondst van het zoge
naamde spencerpak een hernieuwde
belangstelling voor het kostuum te
bereiken. Het daarna doorgevoerde
karakter van „gedisciplineerde non
chalance" werd door velen een we
zenlijke vernieuwing erkend.
Vachtclubportier in
)elft doodgestoken
)ELFT De 35-jarige Delftenaar R.J.
lartineau is in de nacht van vrijdag op za-
irdag doodgestoken bij een nachtclub in
(elft waar hij als portier werkte. De ver
achte, de 26-jarige R.M.S., eveneens uit
rniielft, meldde zich anderhalf uur na zijn
jaad bij de politie. De steekpartij volgde op
en schermutseling toen de verdachte door
e portier niet in de nachtclub werd toege-
iten omdat hij in het verleden problemen
>u hebben veroorzaakt. Bij dit incident
erwondde de portier de man aan een arm.
n ierop zou de verdachte naar zijn zeggen
dreigement een mes hebben getrokken
.,i de portier een dodelijke steek in de hart-
reek hebben toegebracht. Het slachtoffer
verleed ter plaatse.
Parket van
zeilplanken
Nederland is niet alleen
op land één van de
drukst bevolkte naties
ter wereld, ook op het
water moeten de vele
inwoners alle zeilen bij
zetten om niet tegen el
kaar te botsen. Vooral
afgelopen zaterdag,
toen honderden plank
zeilers naar Zeewolde
waren gekomen om
deel te nemen aan de
Nationale Jongeren
Surfdag van de ANWB.
Op sommige plaatsen
lagen zoveel planken op
het water, dat bijna van
een parketvloer kon
worden gesproken.
Van Eekelen: stop
op kernproeven
DEN HAAG Nederland zal
bij de Verenigde Staten aan
dringen op een volledige stop
van kernproeven. Minister
Van Eekelen zei dit gisteren
voor de Avro-radio. Volgens
de minister zal de harde afwij
zing van de Amerikaanse pre
sident Reagan op het voorstel
van Sovjet-leider Gorbatsjow
om te komen tot een test
stop" slecht vallen in de
NAVO. „Ik denk dat de ande
re bondgenoten ook vinden
dat Reagan zich positiever
moet opstellen tegen over dit
gebaar van de Sovjet-leider",
aldus Van Eekelen.
Ruiten drie Turkse
zaken ingegooid
DEVENTER Onbekenden hebben in
de nacht van vrijdag op zaterdag stenen
gegooid door grote spiegelruiten van drie
Turkse zaken in Deventer. Op de stenen
waren hakenkruisen getekend. De totale
schade die daarbij is aangericht bedraagt
enkele duizenden guldens. Volgens de
Deventer hoofdinspecteur R.W. Van
Soest is „duidelijke sprake van een
enigszins georganiseerde actie." Hij
voegt daar echter direct aan toe niet de
indruk te hebben dat bijvoorbeeld een
bepaalde ultra-rechtse groepering achter
de vernielingen zit. De politie zoekt, met
het oog op de vernielingen, naar drie
jeugdige fietsers, die zijn gesignaleerd bij
de betrokken panden.
PREVENTIE-ONDERZOEK LEVERT RESULTAAT OP
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Drie van
de vier gedetineerden die
afgelopen vrijdag uit de
Scheveningse strafgevan
genis ontsnapten, zijn nog
voortvluchtig. Uit een tip
die bij de Haagse politie is
binnengekomen kan wor
den afgeleid dat één van
de gezochte misdadigers
zich anderhalf uur na de
geslaagde uitbraak nog
steeds in Scheveningen
bevond. Hij is daar om
streeks vier uur 's mid
dags in een hotel gezien.
Een toeriste werd afgelopen
zaterdag onwel bij het zien
van een krantefoto van de
ontsnapping. Daarop herkende
ze één van de gevangenen als
de man die haar daags daar
voor in het bewuste hotel bij
een lift bruut opzij had ge
duwd. Het was haar opgeval
len dat de bewuste man ook
erg bezweet was. Dit voorval
wordt nog eens bevestigd door
een baliemedewerkster van
het hotel.
Dit is tot nog toe het enige
concrete spoor dat de politie
heeft van de ontsnapte gevan
genen. Er zijn nog wel zes tele
fonische tips binnengekomen,
met name uit Amsterdam en
omgeving, over de mogelijke
relatie- en onderduikadressen
van de gevluchte Joegoslaaf.
Via de Centrale Recherche In
formatiedienst (CRI) heeft de
Haagse politie nog op de dag
van de geslaagde ontsnapping
een internationaal opsporings
verzoek laten uitgaan. Ook
alle korpsen in eigen land heb
ben een telex met een derge
lijk verzoek ontvangen.
Op het hoofdbureau van de
Haagse politie zit nog steeds de
ontvoerder van Heineken en
Doderer vast, die vrijdag als
enige van het viertal kon wor
den aangehouden. Hij zit in
een politiecel in verband met
een nieuw strafbaar feit dat
hem ten laste zal worden ge
legd: bedreiging met geweld.
De Mercedes waarmee hij zich
tijdens een wilde achtervol
ging over de Laan van Nieuw-
Oost-Indië klemreed, blijkt
vrijdagochtend te zijn gestolen
in de Haagse Copernicusstraat.
Geruchten over ontsnappings
plannen waren ook bij de
Haagse politie bekend. „En die
informatie hebben we niet
naast ons neergelegd". Volgens
een politiewoordvoerder is in
het „recente verleden" meer
malen extra gesurveilleerd
rond de Scheveningse gevan
genis, vaak op verzoek van de
directie. Afgelopen vrijdag ge
beurde dat niet.
Het Tweede-Kamerlid H.F.
Dijkstal van de VVD heefi
aangekondigd over deze affai
re vragen te stellen. Zo wil hij
weten hoe het mogelijk is ge
weest dat verschillende instan
ties op de hoogte waren van de
uitbraak en hoe de wapens in
de gevangenis konden worden
binnengesmokkeld.
Een verslaggever van De Tele
graaf was op de dag van de
ontsnapping op bezoek bij de
33-jarige Heineken-ontvoer-
der, voordat deze deelnam aan
de ontsnapping. De politie
heeft de verslaggever afgelo
pen vrijdag enkele uren on
dervraagd.
NIJMEGEN Meisjes zijn op
school ijveriger, volgzamer, kwets
baarder en dommer dan jongens.
Die mening kwam in 1982 naar vo
ren tijdens een onderzoek onder Ne
derlandse leraren in het voortgezet
onderwijs. Het ministerie van on
derwijs vond dat dit soort opvattin
gen doorbroken moest worden en
gaf daarom opdracht tot het schrij
ven van een lesboek voor aanstaan
de docenten. Vorige week kwam
het uit.
Het boek draagt de titel „Sekse-ongelijk
heid en onderwijs Wat Jip en Janneke
(nog) niet leren in de docentenopleiding".
De schrijfsters zijn onderwijssociologe
Carla Petit en theologe en docente maat
schappijleer Bientje Sterringa. Zij hebben
het handboek ontwikkeld aan de Lera
renopleiding Maatschappijleer van de Ka
tholieke Universiteit Nijmegen. Het is be
stemd voor studenten van de Nederlandse
lerarenopleiding (NLO) en de Universitai
re lerarenopleiding (ULO). De schrijfsters
zeggen door hun boek aanstaande docen
ten ervan bewust te willen maken dat
meisjes vaak anders behandeld worden op
school dan jongens. Ze willen dat de lera
ren dat gaan signaleren en er verandering
in gaan brengen, zodat de ontplooiings
kansen van meisjes vergroot worden.
Carla Petit zegt: „De traditionele rolver
deling wordt jongens en meisjes van jongs
af aan met de paplepel ingegoten. Door
het speelgoed dat ze krijgen bijvoorbeeld.
Later op school wordt die ontwikkeling
doorgezet. Meisjes worden, ook bij de keu
ze van hun vakkenpakket, gestimuleerd
om te kiezen voor de zogenaamde vrou
welijke, verzorgende beroepen. Ze wor
den vaak niet aangemoedigd om de B-
kant op te gaan. Bovendien verwacht men
dat zij later echtgenote en moeder wor
den. Jongens worden veel meer voorbe
reid op het functioneren als kostwinner.
Veel leraren blijken ook het meest be
trokken te zijn bij goed presterende jon
gens".
De schrijfsters hebben voor hun onder
zoek geen lange dagen incognito in leslo
kalen doorgebracht. Hun enige veldwerk
bestond uit acht interviews die zij aan het
begin van hun onderzoek hielden met do
centen van lbo en mavo. Verder is het
boek geheel gebaseerd op literatuurstudie:
ruim tweehonderd titels staan in de lijst
vermeld. De meeste informatie kwam uit
de VS, de rest uit Duitsland, Engeland en
Nederland. Het zoeken en verwerken van
de literatuur nam twee en een half jaar in
beslag.
Het boek telt acht hoofdstukken over on
derwerpen als vrouwelijke leerkrachten,
de jeugdcultuur, leermiddelen en verschil
len in de keuze van het vakkenpakket.
Elk hoofdstuk wordt vooraf gegaan door
een serie verwerkingssuggesties. Zo zijn
er opdrachten voor leerling-docenten om
opstellen te schrijven, dia-series en colla
ges te maken, een rollenspel op te voeren
en interviews te houden.
Bientje Stellinga:„Het is de bedoeling dat
de leraren later het geleerde gaan toepas
sen in hun eigen lessen. De beïnvloeding
van jongens en meisjes gaat vaak onbe
wust. Dat is bij systematisch onderzoek
gebleken. Daarom is die bewustwording
zo belangrijk. Vaak bleef de aandacht
daarvoor beperkt tot de nascholing van
docenten. Nu wordt er structureel iets aan
gedaan".
Is er veel belangstelling voor het boek?
Carla Petit: „We hebben 9 studiedagen ge
houden door het hele land heen. Het ma
teriaal is ook in 17 groepen gebruikt en
getoetst. We hebben veel positieve reak-
ties gehad. Ook wel kritiek, zodat we be
paalde onderdelen konden bijstellen.
Sommige docenten hebben al beloofd dat
ze het boek gaain gebruiken. Maar dat
blijft altijd afwachten natuurlijk".
Op de vraag waarom die doorbreking van
alle traditionele rollen nu eigenlijk zo be
langrijk is, kijken de schrijfsters, beiden
actief in het emancipatiewerk, elkaar
lichtelijk verbaasd aan. Carla Petit: „Wel,
de maatschappelijke ongelijkheid tussen
mannen en vrouwen moet weg. Ook in
het onderwijs. Wat intelligentie betreft
zijn jongens en meisjes gelijkwaardig. Of
sommige verschillen aangeboren zijn weet
ik niet. Dat valt ook niet te bewijzen. Wij
zijn ervan overtuigd dat veel verschillen
aangeleerd zijn en dus te veranderen. Dit
boek zal natuurlijk niet de wereld verbe
teren, maar we hopen een steentje bij te
dragen".
Dat „steentje" telt 223 pagina's en is ver
schenen bij uitgeverij Versluys in Almere
(prijs ƒ27,50).
PETRA DE VRIES
Prins Claus (foto rechts) bekeek zaterdag de gepavoiseerde vis
sersschepen tijdens de Nationale Dag voor de Zeevisserij in Den
Helder. Verder reikte hij prijzen uit aan de eigenaren van de kot
ters die de mooiste partijen vis hadden aangevoerd. In een ande
re hoek van Nederland, Yerseke (foto boven), snoepte ook de po
litie mee van de 30.000 gratis porties ter gelegenheid van een
mosseldag,
LESBOEK VOOR AANSTAANDE LERAREN
Vissen en mosselen
