Evacuees Tsjernobyl
klagen over behandeling
Zoeloes
vestigen hoop
op klatergoud
Maffia smeedde
in 1979 plannen
voor staatsgreep
Israël: Overleg met
Sovjet-Unie gaat door
Extreem-rechts groepje
valt in eigen kuil
Reagan overweegt
sancties tegen
regiem Pretoria
BUITENLAND
Ecidóc Sou/tant
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1986 PAGINA
Grenswachten
lopen over
MUNCHEN Drie Oostduitsers,
onder wie twee geüniformeerde
grensbewakers zijn zondag naar
West-Duitsland gevlucht. De Beier
se grenspolitie heeft gisteren ook
bekendgemaakt dat 27 Poolse en
Tsjechische toeristen hun reisgezel
schap verlaten hebben en in West-
Duitsland zijn achtergebleven. Bo
vendien wisten ook twee Tsjechi
sche broers afgelopen donderdag de
Beierse grens te passeren zonder
dat zij door de Tsjechische grens
wachten werden opgemerkt. Het is
nog niet bekend of de overgelopen
toeristen politiek asiel hebben aan
gevraagd.
Nobelprijswinnaars VS
voor evolutietheorie
WASHINGTON De aloude
vraag of de mens geschapen is
door God of de laatste schakel is in
de evolutie, heeft ertoe geleid dat
72 Amerikaanse Nobelprijswin
naars het Hooggerechtshof in Was
hington hebben opgeroepen de
evolutietheorie te erkennen als
enige verklaring van de ontwikke
ling van de mens. De wetenschap
pers keren zich tegen een wet in
de staat Louisiana, die stelt dat het
onderwijs over de evolutietheorie
„in evenwicht" moet worden ge
houden door les in de „scheppings
wetenschap", gebaseerd op het
boek Genesis. Het hof zal in 1987
uitspraak doen.
Kolonel
vermoord
in Baskenland
VITORIA Vermeende Bas-
kische separatisten hebben gis
teren in Villarreal, een stadje
bij Vitoria, de hoofdstad van
Spaans Baskenland, een
Spaanse legerkolonel gedood.
De politie maakte bekend dat
de 58-jarige Jose Maria Pica-
toste Gonzalez de Echevarria
werd doodgeschoten toen hij
na een bezoek aan een restau
rant naar zijn auto liep. De da
ders, vermoedelijk leden van
de Baskische afscheidingsbe
weging ETA, wisten te ontko
men.
Acht doden bij
rellen Pakistan
KARACHI Bij gevechten tussen de
politie en aanhangers van de oppositio
nele Beweging voor Herstel van de De
mocratie (MRD) zijn gisteren in het zui
den van de Pakistaanse provincie Sind
acht doden gevallen. Duizenden Pakis
tani hebben gisteren gedemonsteerd te
gen het bewirïd van president Zia ul-
Haq, die overigens tijdelijk in Mekka
verblijft. De politie verspreidde de me
nigten met hagelschoten en traangas.
In verscheidene kleine steden verniel
den demonstranten stations en spoor
wegverbindingen. De campagne is op
gezet door de MRD, een samenwerking
van elf partijen, die onder meer het
vertrek van Zia, vrije verkiezingen en
vrijlating van Benazir Bhoetto eist.
Nederlandse nierpatiënten naar België
(Van onze correspondent Aad Jongbloed)
BRUSSEL De eerste vier Nederlandse patiënten zijn vandaag
in het Antwerpse Middelheim-ziekenhuis behandeld met de nier
steenvergruizer. Als alles goed verloopt zijn ze morgen weer
thuis, verlost van de pijnlijke nierstenen en met de zekerheid dat
het ziekenfonds de kosten betaalt. De Nederlanders, die zich in
België kunnen laten behandelen, hebben een voorsprong op Bel
gische patiënten, die de kosten 3300 gulden uit eigen zak
moeten betalen.
Het feit dat Nederlanders kosteloos gebruik kunnen maken van de Dornier-
-vergruizer heeft kwaad bloed gezet in België. Een andere vergruizer in een
Brussels ziekenhuis wordt wèl door het ziekenfonds vergoed, maar patiënten
staan jaren op de wachtlijst. Vandaar dat veel Belgen zelf naar West-Duist
land moeten uitwijken om van de pijnlijke aandoening af te komen. Hoe
groot inmiddels de wachtlijst is voor Nederlandse patiënten om in Antwer
pen behandeld te worden, is nog niet duidelijk.
In Toulon is gisteren een auto ontploft, waarbij vier extreem
rechtse Fransen de dood vonden. De vier waren van plan een
aanslag te plegen, maar de springstof kwam vroegtijdig tot ont
ploffing.
TOULON De president van de kleine Franse groepering
„S.O.S. France" en drie volgelingen hebben gisteren de dood ge
vonden toen hun auto in Toulon ontplofte. Zij bereidden waar
schijnlijk een aanslag voor, zo vermoedden Franse officiële
kringen. Yvon Richard, Raymond Segara en Henri Bahri zaten
in de auto van president Claude Noblia, toen de springstof in de
wagen explodeerde. De ontploffing is waarschijnlijk te wijten
geweest aan een verkeerde manoeuvre met de plastieklading.
ROME In Italië bestaan nauwe banden tussen maf
fia en rechts-extremisme. Bij plannen voor rechtse
staatsgrepen in 1970 en 1979 deden de samenzweerders
een beroep op de maffia om na de machtsovername
„de orde in Zuid-Italië te handhaven". De staatsgrepen
werden echter nooit uitgevoerd bij gebrek aan steun.
Dat is gebleken tijdens het grote maffia-proces in Palermo op
Sicilië. De overgelopen maffia-baas Tommaso Buscetta heeft er
op gewezen dat er in de jaren zeventig volop contacten waren
tussen maffia, rechtse extremisten en terroristen en vrijmetsela
rij. Zijn verklaringen worden bevestigd door een van de hoofd
verdachten bij het proces: Luciano Liggio, de baas van de Corle-
onesi, de meest moordzuchtige maffiaclan.
Buscetta nam in 1970 met andere maffia-kopstukken deel aan de
voorbereidingen van een staatsgreep onder leiding van de recht-
s-extremistische ex-generaal Junio Borghese. De samenzweer
ders vroegen om de inzet van 1000 maffiosi. De plannen waren
al in een vergevorderd stadium toen er een kink in de kabel
kwam.
Buscetta: „Hoog, heel hoog, wilde iemand precies de namen we
ten van alle maffiosi die aan de operatie-Borghese deel zouden
nemen. Veel maffia-bazen vonden dat te riskant. De lijst zou
een onschatbaar document voor Justitie kunnen zijn. Vervol
gens ging het hele plan in rook op".
MOSKOU Het Russi
sche partijblad Pravda
heeft gisteren brieven af
gedrukt waarin evacué's
uit het gebied rond de
kerncentrale van Tsjerno
byl klagen over de slechte
behandeling door lokale
partijfunctionarissen en de
gebrekkige informatie
over de gevolgen van de
straling.
De krajat sloot zich bij de
klachten aan en riep partij
functionarissen in de Oekraï
ne op vollediger en openharti
ger informatie te geven over
de gevolgen van straling en de
vooruitzichten op terugkeer
naar het geëvacueerde gebied.
„Wij hebben te maken met
i rod-
lijk die van geruchten
del", aldus de krant.
Volgens Pravda waren er ook
lezers die het Politburo prezen
voor de bestraffing van func
tionarissen die verantwoorde
lijk waren voor de kernramp.
Anderen gaven echter lucht
aan hun frustraties over de
ambtenarij en aan hun angst
over het lot van de evacuées
en hun woningen.
De kernramp van 26 april in
Tsjernobyl heeft aan minstens
30 mensen het leven gekost.
Honderden mensen moesten
in ziekenhuizen worden opge
nomen en 100.000 bewoners
van de streek rond de getrof
fen centrale werden geëva
cueerd. De regering heeft spe
ciale medische teams opgericht
die de evacué's controleren op
een mogelijke stijging van het
aantal kankergevallen als ge
volg van de straling.
Engeland L
betreurt
verlenging
moratorium!
(Vervolg van voorpagina lc
LONDEN In Londen he11^
het ministerie van buitenlar?1
se zaken gisteren zeer geresci
veerd gereageerd op het
sluit van de Sovjet-Unie h Êl
moratorium op kernproe\
tot 1 januari te verleng 3
Groot-Brittannië „betreu
het Russische besluit, „om
het niet de beste manier is i
een akkoord te bereiken o\1
wapenbeheersing".
„We betreuren dat de Sovj
Unie zich concentreert op t
dergelijke eenzijdige bena
ring en hadden liever dat i]i
moeite wordt gericht op
westerse initiatieven bij r
ontwapeningsconferentie
Genève, waar de werkelij
problemen behandeld wi
den". [i
Britse oppositiepartijen juii
ten het Russische besluit ecjo
ter toe. n
De Westduitse regering zal
bij de VS op aandringen, op n
topconferentie tussen preja'
dent Reagan en Sovjet-lei<
Gorbatsjov een algemeen v t
drag te bereiken over de st(
zetting van kernproeven.
De staatssecretaris van buitev
landse zaken, Stavenhagen,
echter dat'het door Gorbatsj0
verlangde moratorium op oz
deraardse kernproeven 1r
probleem niet oplost. „Er miE
een verdrag komen dat o F
controleerbaar is. Een moratn
rium is alleen een positief 1
ken als inleiding op een v»
drag".
GOUDKOORTS GEÏNSPIREERD
DOOR MYSTERIEUZE SLANG:
DURBAN Klinkende taculaire aanwinst voor Afri-
hamerslagen vormen een jjfs Pe .•■Sou(i-
ritmische beeeleidine WomMes z'jn brokjes ijzerpy-
mibcn j. uegeieiuing net en n0g met eens 3 gulden
voor net diepe stemgeluid waard. Deze boodschap moet
van Zoeloes die „Umcebo echter nog doordringen tot de
owethu" De rijkdom is ongeveer duizend amateur
van onszingen De ge- gouddelvers die als bezetenen
luiden galmen door de ^!.i"^rn,°pT±,r°tsc'n langs
0 j -t_ de rivier de Insuze.
vallei en over de berghel- jjet nUmcebo owethu" dat de
lingen van Natal en zijn zwarte goudzoekers zingen is
het bewijs van de nieuw- een strijdlied en geeft aan
Ste goudkoorts in Zuid- waarom de zwarte goudzoe-
Afrika ^ers Seen 8ehoor geven aan
de boodschap dat hun vond-
I sten waardeloos zijn. Ze gelo-
Langs de stoffige wegen van ven even heilig in het feit dat
Kwazulu, ten noorden van de ze een goudmijn gevonden
stad Kranskop, bevinden zich hebben als in het feit dat de
winkeltjes waar geestdriftige blanken er weer op uit zijn
jonge Zoeloes goudklompjes om hen te misleiden en te be-
aanbieden voor de „spotprijs" roven van hun rijkdommen,
van 1200 gulden, maar als ze De handelaren in de winkel-
onze kritische blikken zien la- tjes hebben al verscheidene
ten ze ogenblikkelijk de prijè blanken weggejaagd: „verbo-
Met eep verbeten gezicht, hakt een jonge Zoeloe het vrijwel waardeloze ijzerpyriet uit de rotswand.
zakken tot 3 gulden.
den voor blanken" zeggen ze
De internationale goudmarkt schouderophalend,
behoeft zich geen zorgen te Zo komt het dat als we langs
maken over een nieuwe, spec- de berghellingen lopen er on
middellijk een woeste menig
te op ons afstormt, zwaaiend
met mokers. Anderen maken
juist dat ze wegkomen met
hun glimmende steentjes in
de veronderstelling dat de
blanke dieven ten slotte toch
gekomen zijn. Waardige oude
heertjes, fabrieksarbeiders in
hun overalls, vrouwen gehuld
in dekens en tientallen kinde
ren hakken erop los met mo
kers, klauwhamers, beitels en
schroevedraaiers, hun gezich
ten bedekt met een laag stof.
Ze komen overal vandaan,
Durban, Johannesburg, Swa
ziland en Ciskei, allemaal op
zoek naar „hun" rijkdom.
Voortdurend worden we aan
onze mouw getrokken en
wordt er een stoffige hand
met een glimmend stukje erts
naar ons uitgestoken met een
vragend gezicht erboven: „Is
het goud? De goudkoorts
schijnt te zijn veroorzaakt
door bijgeloof, waarin een
mysterieuze slang, die in de
rivier de Insuze woont, een
hofdrol speelt. De slang laat
zich alleen zien in de scheme
ring, vertellen de goudzoe
kers, maar niet als er blanken
bij zijn. De slang zou zou bij
voorbeeld een keer een oude
manen vrouw hebben gezon
den, die zeiden dat het goud
kwam van de rijkdommen
van Shaka, de legendarisch»
Zoeloekeizer, en was bestemt
voor zijn volk.
Eigenlijk is het een tragische'
situatie. Er is al een dode ge-
vallen en er zijn twee mensen 1
zwaargewond geraakt door)
vallend gesteente. Maar, zoals
algemeen bekend is: een slang'
is nu eenmaal een onbetrouw
baar schepsel.
DAVID BERESFORD
Copyright The Guardian
Zes doden na
aanslag in Teheran
TEHERAN In de Iraanse
hoofdstad Teheran is vanoch
tend een autobom ontploft
waarbij zes mensen om het le
ven zijn gekomen en vele an
deren gewond zijn geraakt. De
ontploffing deed zich voor tij
dens het spitsuur op het druk
ke Ferdowsiplein. Een passe
rende bus werd ernstig be
schadigd door de ontploffing,
waardoor een aantal passagiers
gewond raakte en naar een
ziekenhuis moest worden ge
bracht. Het Iraanse persbureau
IRNA stelde „imperialistische
agenten" verantwoordelijk
voor de aanslag, daarmee doe
lend op ondergrondse anti-re
geringsgezinde groeperingen.
SMIDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
21) Smidje Verholen en Kareltje Knetter kwa
men na'ampele bestudering van hun kerstarti
kelen tot de overtuiging dat er nog wel het een
en ander aan hun voorraadje ontbrak. Om dit
tekort op te heffen betraden ze de volgende
dag het bekende winkeltje in galanterieën en
huishoudelijke artikelen van de ijverige koop
man David Aardewerk. Deze had héél wat kerst
artikelen in zijn zaakje aan te bieden en hij
spreidde zijn koopmanschap vol vuur ten toon.
Het resultaat hiervan was dan ook dat smidje
Verholen en Kareltje Knetter een poosje later
naar huis gingen, zwaar beladen met een stapel
dozen en pakjes. Voor de nauwkeurige toe
schouwer valt trouwens op te merken, dat het
niet alleen kerstartikelen waren, die de smid en
zijn assistent droegen. David Aardewerk was er
namelijk in geslaagd om na een indrukwekkend
betoogje een taartvorm en wat pannen bij te le
veren „voor het toebereiden van een lekker
kerstmaal". Verder torste Kareltje nog een paar
gloednieuwe schaatsen, want volgens David
„moest een Hollandse jongen toch op het ijs
kunnen rondkrassen". We mogen dus rustig
vaststellen, dat de winkelier D. Aardewerk over
grote koopmanstalenten beschikte en daar
spraken de smid en zijn knechtje dan ook over.
Ze spraken er zelfs nog over toen ze thuis bezig
waren de kerstboom op te sieren. „Goeie he
mel," zuchtte Kareltje, toen hij in wankel even
wicht trachtte de mooie piek op de boom te be
vestigen. „Die David dat is een bovenste beste
man. Maar als je niet oppast dan smeert-ie je
zijn hele winkeltje aan." „Nou ja," lachte de
smid. „Jij hebt niet te klagen met die mooie
schaatsen." Maar noch de smid, noch Karel
tje Knetter konden weten, dat het juist die
schaatsen zouden zijn, die
.V
m*
SÈÊËÈfê
b y ga -
Brand
HELSINKI De eerste
officiële besprekingen tus
sen Israël en de Sovjet
unie in 19 jaar zijn giste
ren in de Finse hoofdstad
Helsinki al na 90 minuten
beëindigd.
De woordvoerder van de Is
raëlische delegatie, Ehud Gol,
zei dat beide landen hebben
afgesproken via de „normale
diplomatieke kanalen" contact
te blijven onderhouden. Ne-
Sovjet-Unie worden behartigd
door de Nederlandse ambassa
de in Moskou en omgekeerd
vertegenwoordigt Finland de
Sovjet-Unie in Tel Aviv.
Het ministerie van buitenland
se zaken in Den Haag wilde
niet ingaan op de vraag of Ne
derland een rol heeft gespeeld
bij de totstandkoming van het
gesprek. Ook wilde hij niets
zeggen over eventuele Neder
landse betrokkenheid in de
toekomst.
Nederland doet geen uitspra-
derland zal daarbij als bemid- ken over belangenbeharting
delaar worden gebruikt.
door Nederland voor andere
De Israëlische belangen in de landen. Wel liet de woord
voerder los dat Den Haag via
de „geëigende kanalen" met
Israël van een en ander op de
hoogte wordt gehouden.
Het Israëlische ministerie van
buitenlandse zaken verklaarde
dat er geen sprake is van een
„breuk" maar alleen van een
einde van de besprekingen.
Volgens Gol duurde het over
leg zo kort opmdat beide par
tijen het erover eens waren
dat één ontmoeting in Helsinki
voldoende was. De Sovjets
zouden echter niet hebben
willen praten over de joden in
hun land. De Sovjet-ambassa
de had geen commentaar.
WASHINGTON Presi- heeft voor het eerst een li
dent Reagan overweegt gepubliceerd met de nam;
nieuwe sancties af te kon- van 8^01 personen die zi
digen tegen Zuid-Afrika
van
j nationale noodtoestand,
om het Congres, dat voor- minister van politie, Louis
stander is van strengere Grange, legde de lijst van 1
maatregelen tegen het bladzijden gisteren
apartheidsbewind, de
wind uit de zeilen te ne
men. Dit meldt de gezag
hebbende krant Washing-
het parlement. Pretoria
tot nu toe geweigerd te zeggf
hoeveel personen werd»
vastgehouden. Diverse groep
ringen hadden het aantal a
ton Post vandaag op gezag restanten eerder_ geschat
van functionarissen van
het Witte Huis. Welke
maatregelen Reagan op
het oog heeft, is niet dui
delijk, maar hij zou ze me
dio september bekend
willen maken. Reagan, ei
genlijk een sterk tegen
stander van sancties,
hoopt op die manier vat te
houden op het buiten- wil praten: ",HeT Westen w
landbeleid van het Con- terrorisme uitroeien,
gres.
De regering van Zuid-Afrika
12.000 mensen. De Zuidafi
kaanse minister van voorlic
ting Louis Nel heeft het Afi
kaanse Nationale Congr
ANC de schuld gegeven
de landmijnexplosies van afg
lopen weekeinde. Bij die e:
plosies kwamen vijf mense
onder wie twee baby's, om h
leven. In dat verband
Nel het „cynisch" dat de bi
tenwereld nog met het AN
Rode Kruis stopt hulp Soedar
KHARTOUM De voedselhulp die onder meer door het Roi
Kruis naar het zuiden van Soedan werd gebracht, is stop gezc
nu rebellen hebben gedreigd alle overkomende vliegtuigen nel
te halen. De hulpdiensten in het Westen schatten dat twee mi
joen Soedanezen met de hongerdood worden bedreigd.
Het Soedanese leger heeft gisteren laten weten dat de redding
teams in hun pogingen de plaats te bereiken waar een Fokki
Friendship van de Soedan Airlines zaterdag door rebellen wei
neergeschoten, worden gehinderd door zware regenval en n
tuurlijke obstakels. Bovendien is een van de reddingsteam gisü
ren slaags geraakt met de rebellen.
