De plotselinge
aftocht van
Joop van
der Rei jden
BENDE VAN NUVEL BLIJFT RAADSEL
Gandhi denkt Sikhs
te ontmoedigen
BINNENLAND/BUITENLAND
CetdóegotvKuii
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1986PAGINJ
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL Het onderzoek naar
de Bende van Nijvel, die jarenlang
Belgie onveilig maakte met zinloze
roofovervallen op met name su
permarkten en daarmee zeker 27
dodelijke slachtoffers maakte, zit
muurvast. Dat is te concluderen
uit het feit dat de raadkamer van
Nijvel van plan is de hoofdver
dachte, de voormalige rijkswach
ter Michel Cocu, vrij te laten. Om
dat het parket daartegen geprotes
teerd heeft, zal die beslissing pas
over veertien dagen vallen.
Bij de aanhouding van Cocu, een
half jaar geleden, dacht de Belgi
sche justitie het brein achter de
bende te pakken te hebben. Hij
zou ervoor hebben gezorgd dat de
bende in een steeds andere samen
stelling hetzelfde soort misdrijven
pleegde en dat er steeds weer ali
bi's voor de leden voorhanden wa
ren. Twee jaar geleden arresteerde
men Cocu ook al. Hoewel de ex-
-rijkswachter toen aanvankelijk
bekende deel uit te maken van de
Bende van Nijvel, trok hij zijn be
kentenis in en moest men hem
vrijlaten wegens gebrek aan be
wijs.
Het lijkt erop dat de Belgische jus
titie ook nu weer onvoldoende be
wijs kon verzamelen om de Bende
te ontmaskeren. Daar komt bij dat
de verschillende onderdelen van
de politie de gewoonte hebben el
kaar bij een onderzoek niet alleen
in de weg te lopen, maar ook
moedwillig tegen te werken.
Tegen zes anderen, die er even
eens van verdacht worden lid te
zijn geweest van de Bende, zijn de
bewijzen ook niet erg sterk. Zij
zullen de dans evenwel niet ont
springen, omdat zij als leden van
andere benden bewijsbare over
vallen hebben gepleegd. Een on
derzoek naar de aanslag op het
Luikse paleis van justitie, waarbij
op 6 december vorig jaar één dode
viel, is inmiddels wel vastgelopen.
Het is vrijwel zeker dat de terreu
rorganisatie CCC, waarvan de
kopstukken nu in hechtenis zitten,
er niet de hand in heeft gehad.
Vermoedelijk heeft een andere
groepering het gemunt op minister
van Justitie Jean Gol, die op de
bewuste dag een bezoek aan het
justitiepaleis bracht, maar te laat
arriveerde.
Slechts vijf jeugdherbergen
worden gesloten
AMSTERDAM Het bestuur van de NJHC, de Neder
landse Jeugdherberg Centrale, heeft besloten minder
jeugdherbergen te sluiten dan eerder was geraamd. In
maart maakte de NJHC bekend in het kader van een reor
ganisatie elf van de 50 jeugdherbergen te zullen sluiten.
Dat zijn er nu vijf geworden. Het plan is al aan de onder
nemingsraad en vakbond voorgelegd. Gesloten worden de
jeugdherbergen in Amersfoort, Ernst, Overveen, Putten en
Vaals. Over de toekomst van de jeugdherberg in Schoorl
wordt nog gesproken. In totaal heeft de NJHC twee nieu
we jeugdherbergen in gebruik genomen, een in Domburg
en een in Bergum en in Maastricht wordt er een gebowd.
Op het programma staan nog drie nieuwe, in Hoorn, Haar
lem en Amsterdam. De jeugdherberg werkt al geruime tijd
aan een nieuw, modern gezicht. Zo is de leeftijdsgrens (35
jaar) losgelaten en is het verplichte lidmaatschap voor
groepsbezoek vervallen. In totaal registreert de NJHC
700.000 overnachtingen per jaar.
Leerstoel bepleit voor
geschiedenis Nederlands-Indië
NIJMEGEN Er moet zo snel mogelijk een le
stoel worden ingesteld in de geschiedenis van
voormalig Nederlands-Indië. Daarvoor pleitte 1
lonel b.d. R. Boekholt tijdens een bijeenkomst
gelegenheid van de beëindiging van de Japai
overheersing in Zuidoost-Azië op 15 augustus 19
Voor de slachtoffers van de Japanse bezetting v
de capitulatie op 15 augustus 1945 geen bevrijdii
Er was in Indië een revolutie uitgebroken en
kampleven ging zowel voor burger als militair r
maandenlang aoor. Volgens voorzitter Boekh
van de Stichting Herdenking 15 augustus 1!
werd daarom gisteren niet de bevrijding van 1
derlands-Indië herdacht maar het grote aan
slachtoffers van de Japanse bezetting.
In Enschede werd gisteren het officiële einde v
de Tweede Wereldoorlog herdacht in het BIijd<
steinpark in bij het Indië-monument.
„Nee, dan mijn ambtenaren! Zeer
aandoenlijke epistels heb ik ontvangen
DEN HAAG „Afgezien
van Elco Brinkman, met
wie ik vier jaar op WVC
heb gezeten, zijn er maar
twee oud-collega's die
leuk en menselijk op mijn
heengaan als staatssecre
taris hebben gereageerd.
Onno Ruding en Henk
Koning. Zij schreven me
ieder een uiterst hartelijke
brief. Verder heeft nie
mand iets laten horen.
Ook Ruud Lubbers niet
en evenmin Piet Bukman,
die ik toch al zo'n vijftien
jaar ken. Zelfs geen tele-
Oeverloos
Terwijl de ex-staatsse
cretaris met de ene hand
frunnikt aan het touwtje
van z'n zwembroek en
met de andere zijn Sia
mese poes streelt die
zich tegen z'n blote kuit
heeft gevlijd, blikt hij
terug op zijn ervaringen
met de Tweede Kamer.
„Daar heerst een cultuur
waarvan ik vaak heb ge
dacht: moet dat nou?".
Al die oeverloze commis
sievergaderingen, vaak
van 's morgens elf tot
's avonds elf. En die tijd
werd helemaal volge
praat. Vaak dacht ik al
na een uur of twee, drie:
Nou hebben we het wel
gehad. Nu is het onder
werp al voldoende uitge
kauwd. Maar nee hoor,
dat ging maar door. En
daarna kwam vaak de
hele handel weer terug
in een plenair debat.
Volgens mij zou de Ka
mer heel wat efficiënter
kunnen werken".
foontje met „Sorry, Joop",
helemaal niets.
„Ik kreeg nog wel een net
briefje van de waarnemend
voorzitter van het CDA,
Fleers, en ook iets van fractie
leider Bert de Vries. Vier re
gels. En dat was het, althans
wat de mensen uit de politiek
betreft. Nee, dan mijn ambte
naren! Zeer aandoenlijke epis
tels heb ik ontvangen. Daar
springen soms de tranen van
in je ogen".
De 59-jarige Joop van der
Reijden, voormalig staatssecre
taris van WVC. zit slechts ge
kleed in een zwembroek op
het terras achter zijn huis. Het
water druipt nog van zijn huid
omdat hij zojuist z'n zwembad
ontstegen is. Op zo'n druk
kend warme dag als deze ver
kwikt een frisse duik lichaam
en geest. Er is trouwens tijd
genoeg voor ontspanning. De
man die na vier jaar politieke
arbeid door links en rechts
werd geprezen om zijn kunde
en z'n onconventionele manier
van optreden en die op de no
minatie stond om minister van
Volksgezondheid te worden, is
nu ambteloos burger.
„Enkele weken voordat het
tweede kabinet-Lubbers aan
trad wist ik al dat ik er niet
meer bij zou zijn. Ik heb m'n
bureau volledig opgeruimd en
alles afgehandeld wat nog ge
daan moest worden. Truus,
m'n secreteresse, was hoogst
verbaasd, maar ik zei: „Ik voel
m'n einde naderen. Weg met
die boel".
„Er is in het CDA lange tijd
sprake van geweest dat Brink
man niet op WVC zou terug
keren, maar kamerlid zou
worden. In dat geval maakte
ik een kans op het minister
schap. Ik heb over mijn eigen
positie ook enkele malen met
Lubbers gesproken. Om ver-
Sport
verslaggevers
„Mijn sportbeleid is niet
altijd uit de verf geko
men omdat sportverslag
gevers vaak niet begre
pen wat ik bedoelde. Tij
dens een etentje dat ik
gaf in de Dominicaanse
Republiek voor leden
van het IOC, het Interna
tionaal Olympisch Co
mité, had ik het slechts
summier over Amster
dam en de Olympische
Spelen van 1992. Ik zei
dat ik uiteraard niets
hoefde te vertellen over
de geschiktheid van onze
hoofdstad, omdat men
natüürlijk allemaal wel
wist dat wij de beste ac
commodaties hebben, het
best kunnen organise
ren, enzovoorts".
In plaats daarvan sprak
ik over dè twee grote be
dreigingen voor de sport:
het vandalisme en de do
ping. Eén van de IOC-le-
den was zo ontroerd dat
hij mij met tranen in de
ogen bedankte. Zo'n aan
pak zijn die lui niet ge
wend, hè. Maar ja, de
meeste voetbalverslagge
vers pakken dat niet op.
Zulke jongens zijn eigen
lijk alleen maar geïnte
resseerd in de vraag of
de bal in het net komt.
En de ongebruikelijke
manier waarop ik recla
me maakte voor Amster
dam, daar snapten ze he
lemaal niks van".
schillende redenen vond ik dat
Volksgezondheid door een mi
nister moest worden gedaan
en niet meer door een staatsse
cretaris. Maar uiteindelijk
koos Ruud toch voor Brink
man als minister. Hij wilde de
oude ploeg zoveel mogelijk in
tact laten. Volgens mij ziet
Ruud in Elco iets van zichzelf.
Hij beschermt hem min of
meer. Ruud is immers inder
tijd ook heel jong en veelbelo
vend als minister begonnen.
Als staatssecretaris wilde ik
niet terugkomen, dat wist
Lubbers. Bovendien had ik al
geruime tijd irj de gaten dat de
VVD Volksgezondheid claim
de. Dick Dees werd als kandi
daat-staatssecretaris naar vo
ren geschoven".
Winsemius
„Eén keer heb ik gedacht dat
het toch allemaal nog anders
zou worden. Toen ging het ge
rucht over het Binnenhof dat
Pieter Winsemius naar WVC
zou gaan. Er was sprake van
het duo Winsemius-Van der
Reijden. Toen heb - ik Pieter
gebeld en hem gevraagd of dat
waar was, wapt in dat geval
had ik, om zorgvuldig te zijn,
opnieuw mijn standpunt wil
len bepalen. Maar het bleek
niet te kloppen. Ik heb Lub
bers uiteindelijk nog gezegd
dat ik wel zin had in de post
van staatssecretaris voor bui
tenlandse handel. Dat ging ook
niet door vanwege de oude
bloedgroepen-theorie van het
CDA. Die baan moest naar ie
mand van ARP-huize en ik
ben nu eenmaal uit de CHU
afkomstig".
„Eigenlijk zijn er drie oorza
ken die ertoe hebben geleid
dat ik nu geen bewindsman
meer ben. De keus van Lub
bers om Brinkman te handha
ven is er maar één van. Maar
eigenlijk begon het allemaal al
in het voorjaar, toen mijn goe
de collega Koos Rietkerk over
leed. In het kabinet, maar ook
in zijn eigen partij was Koos
een zeer stabiliserende factor.
Na zijn dood gingen bij de
VVD de poppen aan het dan
sen. Het hele plaatje werd om
gegooid. De Korte kwam in
het kabinet en in de VVD ont
stond een interne machtsstrijd
met als resultaat dat er voor
Ed Nijpels een ministerspost
gevonden moest worden".
„Ik vermoed dat het uitlekken
van een interne notitie die ik
had gemaakt over het toekom
stige volksgezondheidsbeleid
ook heeft bijgedragen tot mijn
afscheid, uit de politiek. Jullie
Zoen van
Ria Beckers
„Mijn allereerste con
frontatie met de Tweede
Kamer, in 1982, zal ik
nooit vergeten. Een hoge
ambtenaar had mij een
verkeerde brief laten
versturen en dus moest
ik opdraven in de com
missie WVC. Het ging
om een bedrag van ne
gen ton dat ergens voor
nodig was. Dat geld was
er niet, had die ambte
naar geschreven. Ik heb
hem voor straf persoon
lijk de vragen van de ka
mercommissie laten be
antwoorden en vervol
gens heb ik het woord
van hem overgenomen
en toegezegd dat het be
loofde bedrag alsnog op
tafel zouden komen. Ria
Reekers van de PPR, die
trouwens altijd heel zin
nige dingen naar voren
placht te brengen, zei
toen dat ze zin had om
mij een zoen te geven.
En onmiddellijk sloten
alle andere aanwezige
dames zich daar spon
taan bij aan".
krant kwam daar als eerste
mee. Dat verhaal over duizend
gulden eigen risico bij opname
in een ziekenhuis. In eerste in
stantie was de VVD daarover,
naar ik aanneem, heel enthou
siast, want men vindt daar:
hoe meer eigen risico's, hoe
beter. Maar toen de VVD mijn
werkelijke bedoelingen door
had ik zal daar straks op te
rugkomen ontstonden er
kennelijk weerstanden. Zó
wilde men het toch niet heb
ben. Er moest nu maar eens
een liberaal op Volksgezond
heid komen. Toen wist ik ze
ker: nu zijn mijn dagen ge
teld".
Zwakke groepen
„Wat wilde ik nou precies?
Heel eenvoudig. Het gaat om
de beantwoording van twee
vragen. De eerste is: wat komt
er op het terrein van de volks
gezondheid in de toekomst op
ons af? Het antwoord luidt:
een enorme hoeveelheid oude
ren, die alleen al op grond van
hun leeftijd gezondheidsrisi
co's meebrengen. De geboorte
golf van vlak na de oorlog gaat
vanaf 1995 grote bedragen
kosten, let maar op. Vraag
twee: wie zijn de zwaksten in
de samenleving, voor wie in
elk geval een goede zorg nodig
is? Dat zijn de zwakzinnigen,
de ongeneeslijk zieken, de ern
stige psychiatrische patiënten
en de hulpbehoevende bejaar
den. D^ alles tezamen kost
geld, heel veel geld. En dat
moet ergens vandaan komen,
nietwaar?"
„Nu staat één ding voor mij als
een paal boven water, name
lijk dat die zwakke groepen in
ieder geval beschermd moeten
blijven worden. Ik had daar
om voorgesteld om naast de
ziekenfondsverzekering de Al
gemene Wet Bijzondere Ziek
tekosten, de AWBZ dus, uit te
Spannend
truitje
„Nee hoor, het is abso
luut niet waar dat ik een
keer tegen Andrée van
Es van de PSP heb ge
zegd dat ze niet van die
spannende truitjes
moest dragen, omdat
Frits Korthals Altes en
ik daar niet tegen kon
den. Het is zó gegaan: na
een heel lang debat,
waarbij ik met Frits
achter de regeringstafel
had gezeten, zei ik eens
gekscherend tegen An
drée dat onze belangstel
ling voor haar interrup
ties niet louter en alleen
te maken had met de in
houd en de diepte van
haar argumènten. Jam
mer dat Andrée die op
merking zo grofstoffe-
lijk heeft vertaald en
vervolgens in de publici
teit heeft gebracht. Frits
heeft zich daar toen on
middellijk van gedistan
tieerd. Ik vermoed dat
hij niet betrokken wen
ste te worden in een dis
cussie over seksisme".
bouwen tot een soort volksver
zekering voor iedereen. Daar
in zou een basispakket aan
voorzieningen zitten: de huis-
artsenhulp, althans een deel
daarvan, de wijkverpleging en
de gezinsverzorging, en ook de
nu al in de AWBZ begrepen
opname in verpleeghuizen,
psychiatrische inrichtingen en
tehuizen voor zwakzinnigen
zorg. Maar om dat te kunnen
bekostigen, moest ik van dege
nen die niét tot de zwakkeren
in de samenleving behoren,
SUSKE EN WISKE DE GLANZENDE GLETSJER
Geld
„Ik wil zo snel mogelijl
weer aan het werk. Tei
eerste ben ik niet he
type dat graag stilzit ei
ten tweede ben ik er d
laatste tijd financiee
wel erg op achteruit ge
gaan. Als directeur soci
ale zaken bij het VNO en
met mijn bijbaantje als
president-commissaris
van het Zilveren Kruis
had ik zo'n twee en een
halve ton per jaar. Toen
ik staatssecretaris werd,
kreeg ik een ton minder
en nu heb ik nog eens
een vijfde daarvan moe
ten inleveren. Dat is
weer zo'n dertigduizend
minder".
een eigen risico gaan vrag
voor opname in een ziekt
huis en dergelijke. Dat
naar mijn overtuiging
kunnen. Let wel: dat eigen
sico zou dus niet gelden vc
de al genoemde zwakke gri
pen, en óók niet voor mens
met een kleine beurs, zo
uitkeringstrekkers en thuisv
nende bejaarden".
„De VVD wil niets weten 1
een uitgebreide AWBZ. Dat
bekend en dat is haar goe
recht. Maar nu heeft mijn c
volger Dick Dees onlangs
Ziekenfondsraad gevraagd
men ervan vindt om links
rechts binnen het huidige st
sel van ziektekostenverzei
ringen eigen bijdragen en
gen risico's in te voeren,
dan denk ik: nee, zo moet
niet. Lapmiddelen zijn
Dat staat echt héél ver van
af".
DICK VAN RIETSCHOT
RIK IN 'T HO
NEW DELHI Veilig
heidstroepen hebben de
laatste tijd vooraanstaande
extremistische Sikhs ge
vangen genomen en ge
dood en de Indiase rege
ring denkt dat het terro
risme nu binnen enkele
maanden de kop zal zijn
ingedrukt. Dat zei pre
mier Rajiv Gandhi giste
ren bij de herdenking van
veertig jaar Indiase onaf
hankelijkheid. Hij hield
zijn toespraak achter ko
gelvrij glas.
Gandhi sprak zijn afschuw uit
over de moordaanslag die vo
rige week een eind maakte
aan het leven van India's
meest gedecoreerde generaal
Arun S. Vaidya. Intussen werd
gisteren in Punjab Ajit Singh
vermoord, de leider van de
Taruna Dal sekte. Hij werd
door sikh-terroristen in zijn
hoofdkwartier doodgeschoten.
Zijn voorganger, Kahan Singh,
werd vorig jaar vermoord. De
politie in Punjab arresteerde
meer dan 100 leden van een
sikh-groepering die in Chandi
garh demonstreerden tegen de
regering. Het dodental in In
dia is dit jaar opgelopen tot
120. In sommige westelijke dis
tricten van New Delhi bleef de
avondklok van kracht, omdat
botsingen tussen sikhs en hin
does werden verwacht.
De Canadese politie arresteer
de een leider van de Sikhs,
Gurmej Gill, toen deze Canada
binnenkwam. Gill noemt zich
premier van de republiek
Khalistan, de onafhankelijke
Sikh-staat waar de Sikhs naar
streven.
Gevolgd door een tv-camera houdt premier Gandhi zijn toepsraak, achter kogelvrij glas.
