1
na
e
Kleine
„mug"
Prince
muzikale
duizend
poot
1 ^streden
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1986
Mosselen zijn op allerlei manieren klaar te maken. Ze kunnen worden gebakken, geroosterd en natuurlijk ook gekookt zoals het gerecht op deze foto.
Mosselen koken, kooknat bewaren. Van boter en bloem een roux maken, kooknat erbij en de saus op smaak brengen met peper, zout, knoflook en een
scheutje witte wijn. Daarna de mosselen, stukjes gepelde tomaat en tomatenpuree toevoegen, het geheel opdienen en serveren met stokbrood.
Met een mosselkor worden de weekdieren uit de zee opge
vist.
Als er een bestelling wordt gedaan, vaart een mosselschip
de Oosterschelde op, waarna de mosselen nog dezelfde
dag worden bezorgd. Al was het in Parijs.
In de conservenfabriek wordt dit jaar meer dan ooit op
de kwaliteit van de mosselen gelet.
YERSEKE - Heeft de mosselman
kopzorgen? De berichten die over
de Zeelandbrug kwamen aanwaai
en waren de laatste tijd niet best.
De aanvoer van deze weekdieren
zal dit jaar inderdaad veertig pro
cent lager uitvallen dan was be
groot. Men verwacht dit seizoen
slechts zestig miljoen kilo uit het
zilte nat te kunnen opvissen. Maar
wie een kijkje gaat nemen in het
mosselmekka Yerseke zal er snel
achter komen dat de angst voor
een rampjaar ongegrond is. Tien
duizenden Nederlanders zullen dat
ook doen op zaterdag 23 augustus,
als in de Zeeuwse plaats de tradi
tionele Mosseldag wordt gehouden.
Liefhebbers kunnen naar hartelust
gratis mosselen gaan eten. De
streek-VVV van Zuid-Beveland
verwacht op de Zeeuwse feestdag
liefst veertig- a vijftigduizend men
sen, die tevens getuige kunnen zijn
van een vlootschouw op de Ooster
schelde.
Twee uiterst koude winters met veel
storm hebben het bestand van jonge
mosselen flink uitgedund. Toch ziet
mossel kweker P. Boogert uit Yerseke,
voorzitter van de plaatselijke visserijver
eniging, er niet ongelukkig of armoedig
uit. „Minder aanvoer, ja. Maar het ziet
er gelukkig naar uit dat de hogere prijzen
de strop van die mindere aanvoer gaan
goedmaken. Mij horen ze niet klagen",
zegt de mosselkweker. „Ik heb wel eens
meegemaakt dat door noodweer in het
voorseizoen alle mosselen waren ver
dwenen. Meegenomen door de stroom
of bedolven onder het zeezand. Zo erg is
het nu nog niet geweest". Stormweer is
voor Boogert en de zijnen vaak een
nachtmerrie. „Zeker als de windkracht
boven tien komt. Vooral de mosselen
die op de bodem van de Waddenzee lig
gen hebben dan erg te lijden. En vorst
kan weer funest zijn voor het mossel
zaad, de kleine mosselen. Elke keer als
er in Nederland over een Elfstedentocht
wordt gepraat, houden wij ons hart vast.
Afgelopen winter was het weer zover en
prompt halen we in april stukken min
der mosselen op".
Een bezoek aan de bekende mosselcon-
servenfabriek „Roem van Yerseke" laat
zien dat de beperkte malaise de bedrij
vigheid geenszins heeft aangetast. In de
fabriek, waar de walm van gekookte
mosselen zich vermengt met die van de
in potten gestampte zure variant, draai
en de lopende banden als nimmer tevo
ren. Met tonnen tegelijk worden de ver
se weekdieren in open vrachtwagens
aangevoerd. Hier is de verwerking van
dc lekkernij een massaproces, een effi
ciënt en economisch verantwoord gebeu
ren. De Nederlandse mossel moet op de
internationale markt onder meer concur
reren met de Deense, waardoor niet al
leen de prijs maar ook de kwaliteit van
doorslaggevend belang kan zijn. Over de
prijs kunnen we duidelijk zijn: die is dit
jaar hoog. En dus zal het de kwaliteit
I moeten zijn die de Zeeuwse mossel in de
internationale strijd op de been houdt.
Daarom zitten de jonge Yersekers dif de
1 kwaliteit moeten controleren, met een zo
Prince doet zijn naam eer aan. De
Europese tournee, die dinsdag van
start ging met een concert in de
Londense Wembley Arena, heeft
dan ook meer weg van een konink
lijke rondreis dan van een rock-
and-rollcircus in de traditionele be
tekenis van het woord. Reizen in
luxe, met privévliegtuigen en zwar
te limousines en omringd door de
beste verzorging van zijn eigen
kokkin, bodyguards en kleedsters.
Zijn Europese tournee kan worden
vergeleken met een reisje Zuid-
Frankrijk zoals welgestelde families
die plachten te ondernemen aan
het begin van deze eeuw: het com
plete huisraad werd meegesleept in
een eindeloze reeks hutkoffers ter
wijl ook de huisknecht, de butler
en ander personeel afreisden.
Zijn koninklijke manier van reizen lijkt
echter een noodzakelijk kwaad. Hij moet
tenslotte avond aan avond in optimale
conditie het podium betreden om die
heel lang gekoesterde verwachtingen en
inmiddels behoorlijk uit de hand gelo
pen verhalen over vroegere concerten,
waar te maken. Soms is het beter niet
meer op een podium terug te. keren als
de legendevorming al aan de gang is.
Tenzij je natuurlijk ijzersterk in je (mu
zikale) schoenen staat.
Extra probleem voor Prince is boven
dien dat zijn ster dank zij de verhalen,
videoclips en elpees als „1999",
„Around the World in a Day" en de
films-met-soundtracks „Purple Rain" en
„Parade", behoorlijk is gestegen. De ver
legen Prince Rogers Nelson, die aande
len lijkt te hebben in de grootste linge-
riefabriek van Amerika, is een superster.
Nieuwsgierigheid
En hij heeft bewezen dat je geen slopen
de tournees hoeft te maken of eindeloze
reeksen interviews te geven om die sta
tus te verwerven. De verhalen aan het
begin van zijn carrière, waarvan hij on
langs zei dat hij de journalisten maar
iets op de mouw spelde, zijn een eigen
leven gaan leiden en hebben niet alleen
op de fantasie van het groeiend aantal
fans gewerkt, maar ook de nieuwsgierig
heid aangewakkerd. Misschien had Prin
ce in die tijd gewoon niets te vertellen of
schaamde hij zich voor zijn jeugd die
zich afspeelde in de zwarte sloppenwijk
van Minneapolis. Feit blijft echter dat
hij sinds 1981 zijn mond nauwelijks
heeft opengedaan, behalve dan in de
opnamestudio, waar hij bewees een be
gaafd muzikant te zijn die zijn talenten
niet uitsluitend voor zichzelf aanwend
de. Hij is inmiddels de leider van een
mogelijk nog fanatiekere blik aan de lo
pende band dan vorig jaar.
En de kwekers treffen het: de kwaliteit
staat dit jaar volledig buiten kijf. „De
consument betaalt wel meer, maar krijgt
ook meer waar, voor z'n geld", zegt M.
Schcele, voorzitter van vereniging De
Mosselhandel. Hij legt uit dat het vlees
percentage hoger is dan ooit. „Vorig jaar
bevatte een zak mosselen-met-schelpen
achttien tot twintig procent visvlees, dit
jaar zitten we gemiddeld wel aan de vijf
entwintig procent. Wie dat gegeven in
het achterhoofd houdt, begrijpt dat de
hogere prijzen van dit jaar in feite maar
gezichtsbedrog zijn. Minder afval per
zak mosselen, daar gaat het om. De pro
blemen die we eerst leken te krijgen met
de mosselen, hoeven ons niet de das om
tevdoen. Wel is het zo dat de marges
voor de handel kleiner zijn dan anders.
Ik weet zeker dat een groot deel van de
handelaren de eerste weken van het
muzikale clan, waarvan Apollonia, Van
ity. Mazarati, Sheila E en The Family
deel uit maken. Even buiten die „fami
lie" vallen de Engelse zangeres Sheena
Easton voor wie hij „Sugar Walls" pro
duceerde en de vrouwengroep The Ban
gles, die hij aan de wereldhit „Manie
Monday" hielp.
Op zijn eigen elpees leefde de 28-jarige
muzikant misschien zijn sex-fantasieèn
op een wat excentrieke manier uit, maar
vond daardoor wel de wereld aan zijn
voeten. De drie in recordtempo uitver
kochte concerten in het Rotterdamse
Ahoy' zijn daar een klein voorbeeldje
van.
Psychedelisch
Zijn nieuwste muzikale prestatie heet
„Parade". Het is een elpee vol ideeën,
die dank zij de psychedelische aanpak en
de kaleidoscoop aan stijlen wel de „Sgt.
Peppers" van de jaren tachtig wordt ge
noemd. Het daarvan afkomstige en heel
eigenzinnige „Kiss" werd al een hit en
nu is het de beurt aan „Boys Girls".
Er is lang en heftig gediscussieerd over
de reden waarom Prince deze tour-de-
force onderneemt. Veel mensen geloof
den ook niet dat hij zich nog ooit op een
Europees podium zou wagen. Zijn laat
ste concerten, waarbij hij ook het Am
sterdamse Paradiso aandeed, waren hem
niet zo goed bevallen. De conclusie moet
misschien wel zijn dat hij in de tournee
een een aardige manier ziet om zijn
nieuwste film „Under The Cherry
Moon" onder de aandacht te brengen.
De rolprent, die in september in de Eu
ropese bioscopen te zien zal zijn, is in
Amerika namelijk massaal door de criti
ci gekraakt. „Zorg ervoor, dat je je nooit
op hetzelfde continent bevindt als waar
deze film wordt gedraaid", aldus USA
Today. „Hoeveel je ook van Prince
houdt, hij houdt altijd nog meer van
zichzelf', is de al even onvriendelijke
waarschuwing van de New York Daily
News. De popster heeft met deze nieuwe
film, die een romance aan de Franse Ri-
vièra beschrijft, duidelijk een nieuwe
richting ingeslagen.
Omstreden
En zo blijft Prince een omstreden per
soonlijkheid, die ondanks alle controver
se de blonde Madonna aan zijn zijde
vindt. Ze noemt hem „kleintje" en ont
moette Prince voor het eerst in San
Francisco. Daar ontdekte Madonna dat
zij en Prince meer gemeen hadden dan
geld en een oogstrelende navel. „Ik kan
goed met hem opschieten", zegt dit ka
tholieke meisje uit Michigan. Prince's
grootste concurrente waar het om het
hyperster-zijn gaat. „Het is een lichtge
raakt type. eerzuchtig, maar ook heel
professioneel".
mosselseizoen met verlies heeft ge
draaid. Hoge prijzen zijn niet volledig
aan de klanten doorberekend om het
Zeeuwse marktaandeel niet aan de bui
tenlandse concurrentie te verliezen. Veel
zal afhangen van de prijsontwikkeling
van de komende weken. De klanten
wachten lagere prijzen af, maar voor hoe
lang?".
Storm
Bij Bolton, een verwerkingsbedrijf van
verse mosselen, zijn ze klaar voor de
storm. Maandenlang is men in de weer
geweest met het gereedmaken van de
spoelmachines. Elk jaar omstreeks deze
tijd krijgen die het zwaar te verduren
door al het zoute water dat er doorheen
stroomt. Zo tegen het eind van het mos-
selseizocn begint dan ook alles wat in
die machines moet bewegen te proteste
Het is een goede karakterbeschrijving
van dit aan grootheidswaanzin lijdende
„kleintje" uit Minneapolis, deze ongrijp
bare en gladde eenling, die in een purper
geschilderd huis woont, niet rookt, geen
drugs gebruikt en naar verluidt zijn le
ven aan de Heer heeft gewijd. „Alleen
God is groter dan Prince", moet een
vriend van hem eens hebben gezegd.
Prince's eerste elpee „For You", werd in
1978 uitgebracht. De plaat was opgedra
gen aan God. maar er werden maar hon
derdduizend exemplaren van verkocht.
Daar was Pnnce niet tevreden mee. Het
jaar daarop kwam hij met een tweede
langspeler waarvan een miljoen exem
plaren werden verkocht. In de Roxy in
Los Angeles verscheen hij in die tijd ook
voor het eerst in lingerie op het toneel -
in een bikini-broekje met tijgerprint.
Het seksuele element zorgde ervoor dat
mensen nota van hem gingen nemen. Al
gauw had Prince het toneel veranderd in
een waar bordeel. De ster hulde zich in
jarretelgordeltjes en zwarte kanten kou
sen en de meisjes van het achtergrond
koortje leken regelrecht uit een porno
ren. Maar nu alle onderdelen weer ge
smeerd zijn, kunnen de klanten bellen,
zegt de bedrijfsleider met enige trots.
„Als we 's morgens om elf uur een be
stelling uit Parijs krijgen, staat onze
vrachtwagen daar 's avonds om elf uur
met de mosselen op de stoep. In die tijd
is er een schip de Oosterschelde op ge
weest om de mosselen op te vissen, is al
les schoongemaakt, in zakken van vijf
entwintig kilo verpakt en verstuurd.
Daar kunnen de klanten op rekenen".
Zo langzamerhand lijkt de echte mossel-
drukte goed op gang te komen. Dat
blijkt op de mosselveiling, waar deze
week in één dag al eens zestig scheepsla
dingen zijn verkocht aan de handel. Het
moge vreemd klinken, maar de mosse
len die op zo'n dag in het ruim van de
mosselschepen hun lot liggen af te wach
ten, worden na veiling weer in het water
gegooid. Dal gebeurt op bepaalde, streng
geselecteerde delen'van de Oosterschel
de. Verwaterplaatsen noemen ze die in
Zuid-Beveland. Op die beschutte plek
ken krijgen de mosselen de kans tot een
marktrijp produkt uit te groeien, door
dat het heldere water in dit watergebied
het zand en slib uit de schelp spoelt. Ie
dere mosselhandelaar heeft één of meer
van deze verwaterplaatsen van de staat
gehuurd. Het aantal geschikte lokaties is
beperkt, want er worden nogal \yat voor
waarden aan gesteld. Zo moet er bij
hoog tij ongeveer drie meter water op
staan en bij eb moeten ze droogvallen.
De bodem dient bovendien hard en vlak
te zijn. Voorts moeten ze beschermd zijn
tegen te sterke stromingen of te veel
golfslag. Ook de mosselen die in de
Waddenzee zijn opgevist, worden uitein
delijk op deze verwaterplaatsen schoon
gespoeld. Voor de handelaren zijn hel in
feite natte pakhuizen. Mosselen die hier
liggen te wachten op een klant, sterken
in de loop van het seizoen alleen maar
aan, wat de marktwaarde uiteraard ver
groot.
Zeeland dankt de mosselcultuur, maar
ook die van oesters en kokkels, aan dc
Oosterschelde. Met name de kwaliteit
van het water draagt daartoe bij. Daar
om zijn ze er in Yerseke ook zo blij mee,
dat er geen vaste dam is aangelegd in de
Oosterschelde, maar dat is gekozen voor
de onlangs gereedgekomen stormvloed
kering, die op 4 oktober door koningin
Beatrix in gebruik zal worden gesteld.
Deze zal alleen met noodweer de zeearm
afsluiten en de Zeeuwen beschermen te
gen de woedende zee. „Als men indertijd
had besloten de zaak rigoureus af te slui
ten, was het gedaan met de mosselteelt.
Dan hadden we geen instroom meer ge
had van zout water en aan zoet water
hebben we immers niks", zegt de Yerse-
ker mosselkweker P. Boogert. „Dan had
ik mijn tent wel kunnen sluiten".
ARJEN VAN DER SAR
Rain", een gedetailleerd, fictief verhaal,
dat een kern van waarheid bevat. „Pur
ple Rain" is de autobiografie van een
briljant jongetje (Pnnce) uit een gebro
ken gezin, wiens vader wordt afgeschil
derd als een gekwelde man. die zijn frus
traties afreageert door stapels muziek te
componeren en zijn vrouw bont en
blauw te slaan.
Prince's echte vader, John Nelson, was
een zwarte. Italiaanse jazz-musicus. die
zichzelf Prince Rogers noemde en zijn
naam aan het Prince Rogers trio leende.
John Nelson besloot zijn fantasie werke
lijkheid te maken en doopte zijn zoontje
Prince Rogers Nelson. Toen Prince ze
ven was, verliet Prince senior voorgoed
het huis; met achterlating van een vleu
gel om de emotionele verwarring op weg
te spelen.
Doorbraak
„Purple Rain" werd gefilmd in en rond
de First Avenue Club in Minneapolis, dc
plek waar Prince en vele andere zwarte
musici uit de buurt hun eerste kans op
een doorbraak kregen. In de film werden
twee protégés van Prince geïntroduceerd,
de popgroepen The Time en Apollonia
6. Hoewel de laatstgenoemde groep al
leen uit dames bestaat, was de film on
miskenbaar doorspekt met een vleugje
sadisme en macho-seksisme. Prince was
de grote manipulator, maar had zichzelf
tegelijkertijd de rol van slachtoffer toe
bedeeld: fragiel, sensueel en zeer drama
tisch.
Minneapolis en zwarte muziek in het al
gemeen hebben heel wat aan Prince te
danken. Jimmy Jam en Terry Lewis, de
beste soul-muziekproducenten van dit
moment, noemen Prince's recente hit
„Kiss" „een van zijn „zwartste" platen".
Zo'n plaat brengt disc-jockeys tot andere
gedachten. Ze zeggen niet langer: „Ach,
dat is toch veel te funky voor ons radio
station".
De elpee „Around the World in a Day"
uit 1985, een plaat vol wat je licht getik
te nummers zou kunnen noemen en het
werk had kunnen zijn van Beatles-pro
ducent George Martin in de hoogtijda
gen van de jaren zestig, bewees dat Prin
ce de professionele status had bereikt.
Zonder eigenlijk daarvoor zijn best te
hebben gedaan, staken moderne Ameri
kaanse groepen als Rain Parade bleek en
belachelijk af bij het werk van Prince.
Door een combinatie van systematische
extravagantie en een enorme inventivi
teit heeft Prince een ongekend grote be
wegingsvrijheid voor zichzelf geschapen.
Hij overschrijdt ongestraft de imaginaire
grenzen tussen zwarte, blanke en beige
muziek. Hij heeft rock and roll gespeeld,
soul, funk en ballades en wanneer hij
plotseling voor een free-jazz-sextet zou
staan, zou dat niemand echt verbazen'.
ADAM SWEETING
HANS PIET
Prince: e
Persoonlijkheid
blad te komen. De schrijver van songs
als „Head" en „Jack U Off' combineer
de extravagante travestieten-fantasieën
met een tot in het uiterste doorgevoerde
heteroseksuele wulpsheid. Op de elpee
„Dirty Mind", die in 1980 uitkwam,
ging hij voor sommigen echt te ver. Ook
voor solo-gitarist Dez Dickerson, die de
groep later verliet. Vooral het nummer
„Sister" was velen een doorn in het oog,
omdat het erop leek of Prince incest pro
beerde te promoten. Hij schreef altijd uit
persoonlijke ervaring, zei hij aanvanke
lijk. Later ontkende hij dat. waarschijn
lijk onder druk gezet door zijn mana
gers, en hij verklaarde dat het nummer
over liefde ging en over „vrij zijn".
Taboes
Volgens zijn platenmaatschappij pro
beerde Prince slechts seksuele taboes te
doorbreken. Anderen merkten op dat je
van de kleine superster (wanneer je zijn
twaalf centimeter hoge hakken af zou za
gen. blijft er voor Prince nog een lengte
van 1,60 meter over) niets anders kon
verwachten omdat hij de heren Cavallo,
Rufallo en Fargnoli als managers had,
rouwdouwige muziekbazen, die ook
groepen als The Lovin' Spoonful, Little
Feat, Weather Report en Earth, Wind
Fire onder hun hoede hadden gehad. En
weer anderen waren van mening dat een
morele heropvoeding kennelijk laag op
het lijstje van prioriteiten van deze ar
tiest stond.
Een vergelijking met Little Richard, de
rock 'n roller die zich bekeerde na jaren
lang het pad van de artistieke uitspattin
gen te hebben gevolgd, ligt voor de
hand. Ook zijn er invloeden van Jimi
Hendrix te ontdekken, vooral wanneer
je naar Prince's „purperen periode"
kijkt. Het bewijs is overduidelijk: de Re-
gency-jasjes. de befjes, sjaaltjes, kanten
mouwen en de brullende gitaarsolo's en
niet te vergeten zijn onderdrukte psyche
delische neigingen.
Net als David Bowie dat deed met zijn
„Ziggie Stardusf'-elpee, „herontdëkte"
Prince zichzelf in zijn film „Purple
£etdóe@owtarit
L._11 '1.
