Pax Christi gaat Afghaans Vredeskomitee oprichten Ikonen: Spiegel voor het dagelijks geloofs)leven aan tafel £eidóe6ou4a/tit kerk wereld weer ACHTERGROND Said&Qowuvnt WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1986 PAGINA 2 j Indonesische bisschoppen niet tegen voorbehoedmiddelen Hoewel de r.-k. bisschoppen van Indonesië aan natuurlijke ge zinsplanning de voorkeur geven, keren zij zich niet tegen kunstmatige voorbehoedmiddelen. Wel keuren zij uitdrukke lijk sterilisatie en abortus af. Dat heeft John Riberu, woord voerder van de Indonesische bisschoppenconferentie ver klaard. Het verschil met de Kerk van bijvoorbeeld de Filipij- nen of Latijns-Amerika is. dat in Indonesië confrontatie van standpunten geen populariteit geniet. De bevrijdingstheologie met haar aanscherping van tegenstellingen vindt daarom geen aanhang. De R.-K. Kerk heeft te maken met door de overheid bevorderde bevoordeling van de islam, zoals het sturen van is lamitische onderwijzers naar een streek waar hat katholicisme de boventoon voert. De kerk ziet achter zulke voorvallen een politiek doel: de regering lokt religieuze conflicten uit om daarna de rol van bemiddelaar te kunnen spelen. Daarmee legt zij dan een onaantastbare basis onder de staatsideologie, be kend onder de naam Pancasila en rustend op geloof aan God, humaniteit, nationale eenheid, democratie en sociale gerechtig heid. Indonesië is het land met de meeste protestanten in Aziè: zo n twaalf miljoen. Na de 5 miljoen rooms-katholieken komen de 4 miljoen buddhisten, meest Chinezen, en 2 procent hindu's op Bali. Tenslotte zijn er «ook nog animisten die zich bij geen der genoemde stromingen hebben aangesloten. Het zijn meestal de mensen die het minst hebben te zeggen, die het moeilijkst hun mond kunnen houden William Moore JAN TER LAAK: DEMONSTRATIES TEGEN SOVJETS De rooms-katholieke vredesbeweging Pax Christi gaat, samen met andere Westeuropese vredesbewegingen, een Afghaans Vredeskomitee oprichten en grote de monstraties organiseren om de Sovjet-Unie te be wegen Afghanistan te verlaten. Dat heeft secre taris Jan ter Laak giste ren gezegd na een reis door Pakistan en Afgha nistan, waar hij gesprek ken heeft gevoerd met leiders van het Afghaan se verzet en vluchtelin genkampen heeft be zocht. De reis van Ter Laak was voorbereid is samenwerking met dit komité. Zijn reiskosten werden betaald door de r.-k. hulporganisatie „Mensen in Nood". Doel van de vredesbeweging is om de publieke opinie in West-Europa te mobiliseren. Sovjet-leider Gorbatsjov heeft laten blijken gevoelig te zijn voor de wereldopinie en dat geeft volgens de Pax Christi-secretaris de vredes beweging de kans om invloed uit te oefenen. „Afghanistan is voor de Russen immers een zwerende vinger". Dat laatste verklaart volgens Ter Laak waarom de Verenigde Staten zich nooit al' te druk om Afghanistan gemaakt hebben. De vredesbeweging. Pax Christi incluis, heeft Afgha nistan, dat in 1979 door de Sovjets werd aangevallen, te lang links laten liggen, zo gaf Ter Laak toe. Hij zei dat dat vooral komt omdat Afghanis tan zo ver van ons bed ligt. „Wij weten geen fluit van deze islam-samenleving af en het is moeilijk er contact mee te krijgen". Ter Laak liet doorschemeren dat de ver loren strijd tegen de kruis raket er ook iets mee te ma ken heeft. Pax Christi heeft daar veel tijd in gestoken, terwijl Afghanistan „geen prioriteit" had. Bovendien was Pax Christi bang om na protesten tegen de Russen in Afghanistan in de „anti-Sov- jet-hoek" gedrukt te worden. Nu wil Pax Christi echter de monstratie tegen de Sovjets organiseren en aandacht vra gen voor Afghanistan op de eigen congressen en op de komende wereldconferentie voor de vrede. Pax Christi gaat een werkgroep oprich ten die zich met Afghanistan bezig gaat houden. Ter Laak vindt ook dat er meer aan humanitaire hulp moet wor- Jan ter Laak heeft uitvoerige contacten gehad met verzetsstrijders. Tijdens die ontmoetingen maakte hij deze foto. den gedaan. Sinds 1979 zijn, als gevolg van Russische bombardementen en beschie tingen, een half miljoen Af- ghanen gedood, terwijl mil joenen Afghanen op de vlucht zijn. De Afghaanse verzetsstrij ders (de Mudjahedien) zijn overigens sceptisch over de nen) en de communistische aangekondigde terugtrekking regering in Kaboel) die nu al van een deel van de Russi- jaren vruchteloos gevoerd sche troepen, zo meldde Ter worden over terugtrekking Laak. Het verzet vindt dat van de Russische troepen alle Russen direct moeten noemt het verzet „een la- vertrekken. De onderhande- chertje". lingen tussen het buurland Pakistan (namens de Afgha- „God zorgt wel eens te veel voor Egyptenaren, maar heel vaak veel te weinig voor de westerse christen". Dat is heel kort samengevat de ervaring van de theoloog dr. Meindert Dijkstra en zijn vrouw Coby na zes jaar in Cairo te hebben gewoond en gewerkt midden tussen de Koptische (Egypti sche) christenen. Ze zijn met hun kinderen even in Neder land; eind van deze week gaan ze weer terug naar Cai ro. Nog twee jaar duurt het contract van Dijkstra als do cent aan de Theologische Ho geschool van de Koptisch Evangelische Kerk met de hervormde Raad voor de Zen ding. „In die zes jaar hebben we veel geleerd. We hebben de slogan: „gaven delen, wereld wijd" aan den lijve ondervon den. De westerling heeft al heel gauw de neiging om zijn inbreng, in ons geval in de theologische opleidingen, in een land als Egypte, veel belangrijker te achten dan wat de christenen daar óns hebben te bieden. Maar dat is onjuist. We hebben in Egypte heel veel terug gevonden wat we in Nederland kwijt waren geraakt". Bijvoorbeeld het vertrouwen op God. „Een Afrikaan zei eens: „Waarom bidden jullie nog? Jullie kunnen alles en jullie hebben alles al". Daar zit een heel grote waarheid in. In de westerse samenleving wordt niets meer aan God overgelaten; we plannen alles, we gaan berekenend door het leven. Maar we komen bedro gen uit. De Egyptenaar (chris ten én moslim) christen leeft anders. Bij alles wat hij zegt, volgt: „zo God het wil", of: „geprezen zij God". Dat is erg wennen, vooral als het om „onbenullige" dingen gaat, die ogenschijnlijk niets met God hebben te maken. Zoals die ervaring van Coby Dijkstra, die meer dan een hele och tend nodig had om een nieu we autoruit te krijgen. De ga ragehouder verwachtte dat het karwei gauw gefikst zou zijn. Er bleek echter geen pas- Coby Dijkstra-Stutvoet 'sende ruit voor handen te zijn. Maar. zo zei de garage houder, zo God het wil, kan ik ergens anders wel een krij gen. En na diverse vergeefse ritten, die uren duurden, ko men de monteurs terug, mét een ruit. „Geprezen zij God", riep de garagehouder enthou siast. Er was een hele tijd no dig om het frame van de auto passend te maken voor de te grote ruit. Na de laatste klap pen op het autoblik zat de ruit eindelijk. De garagehouder en het voltallige personeel drom den samen rond de auto en riepen om het luidst:????? „Prijs de Heer! Hij zit". Achter de gewoonte om over al God bij te halen, zit bij de Koptische christen volgens Meindert en Coby Dijkstra een diep besef van afhanke lijkheid. „Voor veel Koptische christenen is God een werke lijkheid in hun dagelijks le ven, een God die bij alles be trokken is. In onze ogen is dat wat naïef en soms hinderlijk. We denken al gauw dat daar door de eigen verantwoorde lijkheid wat wordt wegge drukt. En natuurlijk werkt dat soms ook weieens zo Maar onze ervaring is dat die afhankelijkheid een aspect is van een authentieke geloofs beleving, dat wij zijn kwijtge raakt. En dat wreekt zich. Je ziet hun rijkdom aan heel veel dingen, ook in het sociale leven. Bijvoorbeeld de gast vrijheid. Die is bij de Kopt heel groot. Omdat hij het be sef heeft dat God zich kan aandienen als gast. De armoe de van ons sociaal leven steekt scherp af tegen dat in Egypte. Hoe gaan wij met onze gasten om. met de men sen in onze straat, of met de collega's?" „In Egypte is het altijd de mens die voorgaat, boven din gen. Je merkt dat heel duide lijk bij een sterfgeval. Als een werknemer hoort dat zijn neef is overleden, legt hij bij wijze van spreken zijn hamer neer en gaat direkt naar zijn familie. Om mee te rouwen. En dan niet stijf en formeel, maar echt „nederzitten" om het verdriet uit te huilen. Zijn collega's nemen als vanzelf sprekend zijn werk over. Want iedereen weet dat de hele familie dan bijelkaar moet zijn, ook al gaat het „maar" om een neef. Stel je voor, hier in Nederland, dat iemand op kantoor zo opstaat en zonder nadere uitleg voor onbepaalde vertrekt tijd om samen met zijn familie het verlies van een neef te ver werken". „Wij vinden in ons land vaak dat het werk, de zaken, vóór gaan. Een begrafenis die een paar uur duurt, kan nog net. Maar het is de vraag wie be ter uit is: De Egyptenaar die in de ruimte van zijn wijdver takte familieverband troost en bemoediging vindt, ook lang na de dood van een verwant, of de Nederlander, die, mét zijn familie, de dood maar zo gauw mogelijk wegdrukt. Ei genlijk weten we het ant woord wel. Want de eenzaam heid, het stille verdriet en de geestelijke nood groeien hier, naarmate de samenleving Dr. Meindert Dijkstra verkilt en steeds meer dingen en zaken boven mensen stelt". Een prachtig voorbeeld van de totaal andere manier van geloven van de Koptische christenen is de traditie van de ikonen. Vooral prote stantse Nederlanders hebben moeite met het in'ere houden van soms maar wat kinderlijk geschilderde schilderijen van bijbelse figuren of van heili gen. De Reformatie leerde im mers dat het hebben ervan „afgoderij" is. „Een heel bekende ikoon is die van de heilige Bisjooi, een geloofsheld uit de vierde eeuw. We zien hem lopen met een kind op de schouder. Het verhaal dat er bij hoort luidt ongeveer als volgt: Leerlingen van hem vroegen hem of ze eens mee mochten naar de plek waar Bisjooi geregeld vi sioenen kreeg. Christus zelf verscheen dan aan hem en zij wilden Christus ook zo graag zien. Bisjooi stemde toe. De leerlingen, in hun haast om Christus te zien, liepen de heilige vooruit naar de be wuste plek. Onderweg zagen ze een mismaakt kind, dat, toen het wist waarheen ze op weg waren, smeekte mee te mogen. Maar de leerlingen hadden geen tijd; ze wilden snel doorlopen. Bisjooi zag het kind ook en kreeg medelij den. Hij nam het op en liep verder. Toen hij aankwam op de plaats waar hij zijn visioe nen kreeg, was het kind plot seling van zijn schouder ver dwenen. Het was Christus die daar aan de kant van de weg had gezeten en had gevraagd om mee te mogen. De leerlin gen, in hun haast, hadden Hem niet herkend...". Dit verhaal is, aldus dr. Dijk stra, mee de achtergrond van de grote gastvrijheid, die, zo als gezegd, voor de Egypte naar een heilige plicht is. Het verhaal van Bisjooi moet daarom worden bewaard. Een ikoon helpt daarbij. Want wie er naar kijkt, ziet het voor zich: Christus is in de naaste en wie alleen aan zichzelf denkt, loopt aan Hem voorbij. „Je kunt deze bijbelse waar heid verwoorden in een dog ma, of in een catechismus, maar je kunt ook, zoals de de Koptische christen, die waar heid via verhalen, legenden, steeds opnieuw tot leven laten komen of er een plaatje van maken, dat je jezelf steeds als spiegel kunt voorhouden". Veel westerse christenen la ten in de praktijk zien dat ze zich eigenlijk beter christen voelen dan de Kopten. Dat blijkt uit het feit dat er nog steeds groepen christenen zijn die naar Egypte komen om daar het Evangelie te bren gen. „Terwijl nota bene de Koptische Kerk een van de oudste kerken ter wereld is. Je ktint helemaal niet meer spreken van westerse zending in Egypte. Toen wij hier nog in berehuiden rondliepen en de Germaanse goden vereer den, bloeide de kerk daar. En die kerk is er gebleven, tot vandaag toe". „Het „zich beter voelen" van deze christenen is niet alleen onterecht jegens de Koptische kerken, maar is ook gevaar lijk voor de toch al kwetsbare verhouding tussen het chris tendom en de islam, die in Egypte veruit de grootste godsdienst is. Want zulke overijverige zendings-christe- nen treden de islam meestal zeer ongenuanceerd tegemoet. En dat zet, terecht, kwaad bloed". LÜTSEN KOOISTRA Kerkelijke instemming over thema Vredesweek Het thema van de komende Vredesweek van het IKV, „ontspanning is ondeelbaar", heeft de instemming gekre gen van dr. R.J. Mooi, secre taris-generaal van de Neder landse Hervormde Kerk, en van dr. H A. van Munster OFM. secretaris-generaal van de Rooms-Katholieke bis schoppenconferentie. „Een IKV dat zich met de Oost-West-vragen gaat bezig houden, vind ik pas echt inte ressant worden," aldus ds. Mooi in een vraaggesprek met het IK V-kernblad. Pater Van Munster zegt daarin dat het thema hem zeer aanspreekt. „De opheffing van de tweede ling in Europa beschouw ik als een geweldige bijdrage aan de vrede in de wereld, al moet er nog van alles voor ge beuren: veel meer contacten, toenadering, alles stap voor stap." Naar de mening van Van Munster zouden er in het Westen, ook in de kerken, veel betere informatie over en communicatie met Oost- Europa moeten komen. Het ontbreken daarvan wijt hij niet alleen aan de gesloten heid van het Oostblok. „In het Westen hebben we altijd met onze rug naar het Oosten gestaan. We zijn niet echt ge ïnteresseerd en weten er veel te weinig van af." Ds. Mooi waarschuwt ervoor dat de kerken in Oost-Europa slechts geduld worden. Daar door lopen ze vaak „langs de rand" van wat kan in de sa menwerking met de overheid. Aan de andere kant kunnen Westeuropese kerken van hen leren hoe je een echt evange lisch geluid in de samenleving kunt laten horen. Kardinaal Simonis vraagt aandacht voor migranten Kardinaal dr. A.J. Simonis, voorzitter van de R.-K. Bis schoppenconferentie, heeft in een brief aan alle paro chies aandacht gevraagd voor de migranten in ons land. „De laatste 25 jaar zijn wij onze samenleving gaan delen met vreemdelingen, met vele landgenoten die uit een geheel andere cultuur komen. Daadwerkelijke aandacht voor hun situatie binnen onze Nederlandse sa menleving is geboden. De brief van kardinaal Si monis ter gelegenheid van migrantenzondag 28 septem ber is gaat vergezeld van li turgisch en gespreksmateri aal, dat door de stichting „Cura Migratorum" (zorg voor migranten) is samenge steld. Het vele en waardevolle werk van deze stichting en van de vreemdelingenpasto res ontslaat onszelf geens zins van de plicht aandacht te hebben voor de situatie waarin migranten verkeren en voor de problemen waar voor wij in verband met hun komst staan, aldus mgr. Simonis. Die problemen om schrijft hij als volgt: „de op gave dat zij hier een bestaan kunnen opbouwen, in een voor hen vreemde omge ving, andere cultuur en taal, maar ook de opgave oog te hebben voor de specifieke situatie van de mensen die hun woonomgeving en hun werk delen met migranten en zich daardoor bedreigd of minstens onzeker voelen". Gepaneerd speklapje met gesmoorde spitskool en aardappelen vla met aardbeien Nodig voor twee: 2 speklapjes a 125 kg, 1 klein ei, pa neermeel, zout, 30 g margarine, mespunt bloem, kerrie, aroma 500 g spitskool, 1 lepel olie, uitje, knoflook, paprikapoe der, zout, ketjap, selderij 0,5 tot 1 kg aardappelen; 100 g aardbeien, basterdsuiker naar smaak, 4 dl gele vla (4 dl melk, 20 g custard, 24 g suiker), 1 lepel citroensap, iets essence. Klop het ei los met een lepel koud water, zonder dat het gaat schuimen. Haal de speklapjes door het ei en vervolgens door paneermeel. Bak het vlees in hete margarine met zout bruin, houd daarbij het deksel zo veel mogelijk schuin op de pan om de vetspatten op te vangen. Bak de lapjes op een kleinere pit na, zodat ze gaar kunnen worden. Reken een totale bak tijd van twintig minuten. Leg het vlees op een warm bord en maak de jus afmet even gebakken bloem, kerrie, weinig wa ter en aroma. Snijd de van lelijk blad ontdane en afgespoelde spitskool in smalle reepjes. Fruit de kleingesneden ui en knoflook goud geel in de olie, bak vervolgens de kool al omscheppende een paar minuten mee, voeg twee lepels water toe en laat de groente in tien minuten gaar worden. Maak de spitskool op smaak af met paprikapoeder, zout en ketjap en strooi er fijn geknipte selderij overheen. Was de aardbeien, laat ze uitlekken en ontdoe ze van de groene kroontjes. Snijd de vruchten in plakjes en zet ze een half uur weg met basterdsuiker. Meng een koude vla met ci troensap en -essence en leg haar op de vruchten. Garneer de vla met een paar achtergehouden stukjes aardbei. JEANNE Ommezwaai in FNV ONDER de titel „De FNV over veertien jaar" is een studie verschenen over de plaats van de vakbeweging in de veran derende samenleving. Gezien die titel gaan de samenstellers er kennelijk van uit, dat er in het jaar 2000 nog een vakbe weging zal zijn. Dat moeten we ook vurig hopen, want de vakbeweging vervult een duidelijke en onmisbare rol in de samenleving. De vraag is echter wel hoe die vakbeweging er over veertien jaar uit moet zien. De FNV, niet de enige maar wel de grootste vakbeweging in ons land, verkeert door het dramatische ledenverlies van de afgelopen jaren in grote moeilijkheden en zal haar koers drastisch moeten bijstellen om te kunnen overleven. Een van de oorzaken van de malaise is dat velen die hun baan verliezen uit teleurstelling ook de bond vaarwel zeggen. Naarmate het leven voor velen duurder werd en het inko men kleiner, vormde de hoogte van de vakbondscontributie ook nog al eens een reden te kappen. Maar dat verklaart niet alles. Als een bond werkelijk wat betekent voor de leden zul len die wel degelijk zwaar tillen aan het lidmaatschap en daardoor zullen jonge werknemers, die nu veelal de weg naar een organisatie niet weten te vinden, zich ook aanslui ten. De samenleving verandert in snel tempo. Niet alleen ster ven allerlei beroepen uit en komen er voortdurend nieuwe bij, ook de vorm van dienstverband is aan grote wijzigingen onderhevig. Bondsbestuurders wil het nog wel eens ontgaan, dat menige werknemer zich tegenwoordig drukker maakt over andere zaken dan de hoogte van het inkomen. Het klas sieke beeld van de klassemaatschappij, waaruit de vakbon den zijn voortgekomen en waaraan zij in zekere zin hun be staan te danken hebben, is verleden tijd. In de loop van de jaren negentig zal dat beeld nog meer ver anderen. Vakbondsbestuurders zullen hun oude geloof moe ten afleggen, dat alleen de koopkracht van belang is. De on gezonde situatie, dat in onze samenleving bepaalde soorten werk niet gedaan (kunnen) worden, terwijl tegelijkertijd honderdduizenden werklozen aan de kant blijven staan, vraagt om een oplossing. De vakbeweging moet daarbij het voortouw nemen. TERECHT wordt in de nota gesteld, dat van de vakbewe ging gaandeweg een verkeerd beeld is ontstaan: in de publie ke opinie is de nadruk komen te liggen op stakingsacties ter wijl het merendeel van het vakbondswerk zich achter de schermen afspeelt. Er zal een eind moeten komen aan de ru zies tussen de bij de FNV aangesloten bonden. En er zal ook een betere samenwerking moeten worden gezocht met ande re vakcentrales. Dat is een opmerkelijke en hoopgevende uitspraak. Tot dusverre was er met de centrales voor middel baar en hoger personeel, die nu als gesprekspartners worden genoemd, nauwelijks enig overleg. OOK de verhouding met een aantal bonden van het Chris telijk Nationaal Vakverbond (CNV) liet veel te wensen over. De onbehoorlijke FN V-aanval op de Vervoersbond CNV over het afsluiten van een cao met de Nederlandse Spoorwe gen was daarjndèrtijd een triest voorbeeld van. De voorzit ter van de Hout- en Bouwbond van het CNV, Dilo van Com- menée, verweet bij zijn afscheid enige tijd geleden zijn FNV- collega's, dat zij zich door hun opstelling niet alleen van de werkelijkheid aan het vervreemden waren, maar ook van een steeds groter aantal leden en potentiële leden. Dat is kennelijk niet aan dovemansoren gezegd. De nieuwe voor man van de FNV, Hans Pont, geeft blijk van een realistische kijk op de situatie. Het is te hopen dat de meest radicale sec toren binnen zijn FNV, de Voedingsbond en de AbvaKabo, hem bij zijn hervormingsplannen niet te veel voor de voeten zullen lopen. Enkele buien DE BILT (KNMI) Het ko mende etmaal trekt een de pressie van Ierland naar de noordelijke Noordzee. Het bij behorende koufront trekt de komende nacht over ons land. Dit gaat gepaard met veel be wolking en enkele buien. Ach ter het front stroomt koelere lucht naar ons land. De mid- dagtemperatuur loopt daarin morgenmiddag op tot rond 21 graden. De lucht is onstabiel van op bouw. Dit betekent dat de lucht in de hogere niveaus ten opzichte van de grond erg koud wordt. Bij een dergelijk verschil kunnen zich buien vormen. In de avond gaan deze mogelijk vergezeld van onweer. De genoemde depres- sie bepaalt ook op vrijdag nog ons weer. Daarna brengt een nieuw hogedrukgebied stabie ler weer met geleidelijk wat hogere temperaturen. Na vrij dag zijn de regenkansen weer klein. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor donderdag en vrijdag: Zuid-Scandinavië: Morgen vooral In het zuidwesten enige regen, vrijdag veranderlijk be wolkt en plaatselijk een bui. Middagtemperatuur 17 tot 22 graden. Denemarken: Wisselend be wolkt. Enkele buien. Middag- temperatuur ongeveer 18 gra den. Britse eilanden: Flinke zonni ge perioden maar morgen in het noorden en oosten bewol king. Middagtemperatuur van 17 graden in het noorden tot 23 graden in het zuiden. Noordwest-Duitsland en Bene lux: Wisselend bewolkt. Voor al op donderdag enkele buien. Op vrijdag vanuit het zuidwes ten meer zon. Middagtempera tuur 18 tot 20 graden. Zuidoost-Duitsland: Morgen Tei-Aviv een enkele bui, vrijdag meer zón. Temperatuur 18 tot 23 graden. I Frankrijk: Morgen in het noordoosten een enkele bui, overigens zonnig, vooral in het zuiden en westen. Middagtem peratuur van 19 graden in het noordoosten tot 27 graden in het zuiden. n Alpengebied: Vooral in het westen zonnig. Met name in Oostenrijk aan de noordzijde eerst nog bewolking. Spanje en Portugal: Zonnig. Middagtemperatuur van 21 graden langs de Spaanse noord- en westkust en in noordwest Portugal tot 25 a 35 graden elders. Italië en Adriatische kust. In de middaguren voornamelijk in zuid-Italië een enkele loka le onweersbui, overigens zon nig. Middagtemperatuur tus sen 28 en 34 graden. Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Dublin Frankfort Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen onbew. 33 26 onbew. 28 20 >nbew. 25 U 20 12 0.8 inbew. 31 21

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2