Ex-secretaresse Bhagwan moet Amerikaanse cel in „Als ik geen dominee was, dan zou ik gangster zijn" £eicL>c Somen aan tafel ffi kerk wereld METHODISTENVROUWEN EISEN GELIJKHEID Eva Burrows generaal van Leger des Heils Zwarte kerkganger brengt onrust in blanke kerk Gezondheidszorg in de krft weer ACHTERGROND £eidóc(Soiitont WOENSDAG 23 JULI 1986 PAGS Spaanse non van 100 werkt gewoon door De Spaanse non Circuncision Eguiluz Urubayen mag dan honderd jaar oud zijn geworden, zij ziet daarin geen reden met haar werk in Bolovia op te houden. Zuster Urubayen vierde twee maanden geleden al feestelijk dat ze 75 jaar geleden intrad in de orde van de „Zusters van Maria" en eergisteren voegde ze daar de gedenkwaardigde honderdste verjaardag aan toe. Haar hele leven heeft zuster Urubayen zich bekommerd om zieken en armen en, in weerwil van haar afnemende lichamelijke krachten, zij gaat ook nu gewoon door met het bezoeken en bemoedigen van zieken. Duitse Katholiekendag ontmoeting tussen joden en christen Op de 89ste Duitse Katholiekendag, die van tien tot veertien september wordt gehouden, zal een opening worden gemaakt naar het jodendom. Zowel van joodse als van katholieke zijde zijn bijdragen te verwachten over de verhouding tussen chris tenen en joden. Er komt een gemeenschappelijk christelijk- joodse bijeenkomst, geleid door opperrabbijn Nathan Peter Le- vinson en bisschop Klaus Hemmerle van Aken. Daarnaast is in het bedevaartprogramma van de manifestatie een christelijk- joodse „gang der hoop" opgenomen. Ma Anand Sheela, de 36- jarige ex-secretaresse van de Indische goeroe Bhag wan Shree Rajneesh, is gisteren door de Ameri kaanse rechtbank in Portland veroordeeld tot vierenhalf jaar gevange nisstraf jaar en vijf jaar voorwaardelijk. Na het uitzitten van haar straf moet zij de Verenigde Staten verlaten. De in India geboren Sheela bekende dat zij verantwoor delijk was verantwoordelijk voor de grootschalige salmo nella-vergiftiging die in 1984 in het naburige plaatsje The Dallas uitbrak. Ze gaf ook toe samen met de 38-jarige Ma Anand Puja, hoofd van de medische dienst van de com mune, te hebben geprobeerd een arts en andere functiona rissen binnen de gemeenschap te vergiftigen. Bovendien be kende Sheela bemiddeld te hebben bij schijnhuwelijken tussen Baghwam-discipelen („sanyassins"), waardoor niet- Amerikanen het recht ver wierven in de Verenigde Sta ten te verblijven. Ma Anand Puja. die de Fili- pijnse nationaliteit heeft, is veroordeeld tot vierenhalf jaar opsluiting en drie jaar voorwaardelijk. De uit India afkomstige Bhag wan (54), die de vrije liefde propageert en het plezier van materiële goederen onder streept, begon enkele jaren geleden een commune in Portland nadat hij uit zijn ge boorteland Poona de over steek naar de Verenigde Sta ten gewaagd had. Maar de commune ligt er nu verlaten bij. Vorig jaar november kocht Bhagwan zich vrij van de Amerikaanse justitie nadat hij beschuldigd was van schending van de immigratie- wetten van de Verenigde Sta ten. In april kreeg hij een voorlopige verblijfsvergun ning in Uruguay, maar vol gens de jongste berichten ver blijft hij op de Bahama-eilan- den. Vrolijk lachend arriveerden de twee Bhagwan- verdachten i Sheela en v Puja gisteren bij de rechtbank in Portland. Beiden werden veroordeeld tot 4.5 jaar cel. Dat het heelal gevormd is door een toevallig sa menkomen van atomen geloof ik net zo min als dat er een diepzinnig fi losofische geschrift zou ontstaan indien men de letters van het alfabet willekeurig dooreengooi- de. Jonathan Swift „Over de hele wereld hebben vrouwen echt wel begrip voor het groeiend aantal mannen dat seksisme en racisme verwerpt, maar als de vrouw in de kerk niet als gelijkwaardig aan de man wordt behandeld maakt de Kerk zich schuldig aan ver krachting van diepgaande theologische waarheden". Dat heeft Sarah Matlahari. leidster van de zwarte afvaardiging uit Zuid- Afrika, verklaard op de zevende internationale conferentie van Methodistenvrouwen. In Nairobi zijn daarvoor ruim dui zend vrouwen uit 62 landen bijeen. Sarah Matlahari verweet de kerken de medewerking van de vrouw stelselmatig te ver onachtzamen door ze met minder belangrijke functies af te schepen. „Vrouwen moeten het niet langer nemen dat kerken steeds komen aandragen met bijbelteksten waarin de ongelijk heid van de seksen wordt onderstreept. Dat gold uitsluitend in de tijd waarin de bijbelboeken werden geschreven," aldus Mat lahari. „Traditionele methoden mogen oud zijn, daarom zijn ze nog met uit de tijd: er bestaat gewoonweg geen alternatief voor persoonlijke evangelisatie". Dat zegt de nieuwe generaal van het Leger des Heils, de 54*jarige Eva Burrows uit Australië, in een verklaring die is uitgegeven ter gelegenheid van haar in stallatie. Burrows staat aan het hoofd van anderhalf miljoen „heilsoldaten", verspreid over 87 landen. De nieuwe generaal wil niet zeggen dat nieuwe methoden van evangelieverkondiging niet met beide handen moeten worden aangegrepen. Integendeel, zij is er sterk voor dat geen enkel middel wordt uitgesloten om de boodschap van het heil, ver tolkt in hedendaagse bewoordingen en in cultureel verant woorde gedaante, te verspreiden. Eva Burrows is de enige vrouw ter wereld die een belangrijke religieuze organisatie leidt. Zij is de jongste generaal die het Leger des Heils ooit heeft gekend en de tweede vrouw verko zen op deze post. Evangeline Booth, dochter van de stichter William Booth, leidde het Leger 1934 tot 1939. „Een jongetje van vijf jaar dat de hippo's, de pantserwagens van de politie, zag komen aanrijden, hief zijn vuistje op en riep „power". Ze schoten hem dood. Eén van de omstanders vroeg me: En waar is God nu? Hoe kon ik die vraag beantwoorden?". Dominee Tshepo Motsisa uit Soweto weet het antwoord niet, of het moet zijn dat God mét hen is, met de onderdrukte zwarte bevolking. Met zijn collega Madi Masi- re, ook een zwarte evangelische predikant in Soweto, was hij de afge lopen in Nederland, als deelnemer van de Billy Graham-conferentie voor rondtrekkende evangelisten. Openhartig praten ze over de situa tie in hun land en de rol die kerk moet spelen bij de bestrijding van het kwaad van apartheid. ZUID AFRIKAANSE PREDIKANTEN IN NEDERLAND: „Weliswaar behoren wij tot conservatieve kerkge nootschappen, maar in het Zuid-Afrika van van daag kan niemand afzij dig blijven", zegt Madi Masire. „Er blijft ons geen andere keus dan verzet en strijd". De bei de predikanten dagen hun kerken uit: „Onze kerken kampen met ver deeldheid; de leiding is vaak conservatief, maar de gemeenten maken deel uit van het onder drukte volk. En geestelij ke leiders moeten aan de kant van hun volk staan. Wij zijn ervan overtuigd dat de apartheid nu weg moet, niet morgen. En al les wat dat in de weg staat, moet opgeruimd worden". Zuid-Afrika is een politie staat, zegt Masire. Het geweld van de apartheid dringt door in alle hoeken van het dage lijks leven. Ook van oor sprong behoudende, evangeli sche kerkgenootschappen kunnen zich daarom niet af zijdig houden. „Soweto is een belegerde veste. Op de toe gangswegen staan wegver sperringen, waar je je moet identificeren. Midden in So weto heeft het leger kampen ingericht. De aanwezigheid van de militairen is provoce rend. Soms halen soldaten kinderen van huis om hen onder dwang naar school te brengen. Het komt voor dat de militairen in de klasloka len doordringen. Ze gooien traangas op het schoolplein en laten honden los op de leer lingen. Ik heb gezien hoe vijf tien gewapende politieman nen uitrukten om een meisje van vijftien jaar naar een po litiebureau te brengen. Ze schieten op kleine kinderen. Mensen verdwijnen zonder dat de politie zich hoeft te verantwoorden. Ze doen wat ze willen, want ze staan bo ven de wet". Geweld Volgens de twee predikanten is de politie in hun land vol strekt losgeslagen. „Ze nege ren bevelen van hun supe rieuren en doen wat ze wil len. Ze hebben er plezier in om mensen dood te schieten. Een oude vrouw liep even haar huis uit om naar de w.c. te gaan, buiten. Ze schoten haar een kogel door de mond. De familie zag haar bloedend naar binnen wankelen en neervallen. Ik weet niet of dat instructies zijn van de po litie, maar als je probeert tus senbeide te komen om met de politie te praten slaan ze je in elkaar. Of ze halen je twee weken later van huis". De predikanten hebben zo talloze voorbeelden van politie-ge- weld. Verhalen over soldaten en politiemannen die vrou wen met zwepen afranselen, meisjes verkrachten, schieten op omstanders, voedsel stelen, huizen binnenvallen, begrafe nissen verstoren. Vragen over het toenemend geweld van zwarten tegen zwarten roepen bij de domi nees een wat geïrriteerde re actie op. „De meeste slachtof fers van de „halsbanden" (waarbij mensen verbrand worden door een met benzine gevulde autoband om hun hals krijgen) zijn collabora teurs, leden van gemeentera den en dergelijke, verraders die zich tegen de strijd van het volk keren. Misschien valt er weieens een onschuldig slachtoffer, maar veruit de meesten worden gestraft voor hun misdaden". „De mensen die nu zo'n ophef maken over geweld door zwarten, hoorde je een paar jaar geleden niet, toen het ge weld alleen van de staat kwam", zegt Masire. „Hoe kan men verwachten dat wij ons rationeel gedragen in een situatie van burgeroorlog? Het hele land is gemilitariseerd, zelfs kinderen yan drie of vier jaar reageren op het ge weld, ze maken schietgebaren als ze politie zien of roepen „amandla" (de macht aan het volk)". Een belangrijk deel van het geweld dat gezien wordt als geweld tussen zwarten onder ling, is aangesticht door de politie, meent Motsisa, predi kant van de Full Gospel Church of God. „In sommige gevallen hebben mensen ook bekend dat ze in opdracht van de politie huizen van de zoge heten „kameraden" (radicale activisten) in brand hebben gestoken, daar worden ze voor betaald. De politie huurt zwarten in om het vuile werk op te knappen en maakt vaak ook gebruik van gangsters. En dan zijn er nog de stammente genstellingen: de mensen van Inkatha die zich tegen de or ganisaties van het volk ke ren". Halfgare pap „Apartheid zelf is geweldda dig. Als de mensen wisten hoe het is om als zwarte in een Zuidafrikaanse gevangenis te zitten, zouden ze zich niet af vragen waarom de zwarten in Zuid-Afrika zo gewelddadig worden. De politie laat je de hele nacht naakt tegen de muur staan, ze slaan je hoofd tegen de muur, tuigen je af, laten je niet naar de w.c. gaan, geven je niet te eten of te drinken. Dan moet je niet verwachten dat deze mensen na hun vrijlating als brave burgers door het leven gaan. Als je weet dat je buurman een verrader is, wil je met hem afrekenen. Kinderen zien hun hele leven hoe hun ouders vernederd worden door jonge politie-agenten, ze worden afgescheept met min derwaardig onderwijs, ze zien hoe hun ouders hun hele le ven hard werken en toch ge brek lijden: dan kun je niet verwachten dat ze altijd ratio neel en evenwichtig hande len," aldus Masire. „Het do den van mensen met halsban den noemt men barbaars. Maar als het doodschieten van mensen met een geweer dan zo fatsoenlijk is, waarom ge ven de mensen ons dan geen geweren, als ze zo'n bezwaar hebben tegen stenen en benzi ne?" Masire vertelt dat hij vroeger als tuinjongen heeft gewerkt bij een blanke familie. „Ik kreeg half rot voedsel te eten, halfgare pap en oud brood. Voor de hond kochten ze vers brood en vlees. Ze betaalden me een rand per week, en verwachtten nog dat ik daar dankbaar voor zou zijn. Een zwarte in Zuid-Afrika maakt zijn hele leven vernederende ervaringen mee. Als ik geen dominee was geworden zou ik gangster zijn, op grond van dezelfde beweegredenen". Ondanks hun verhaal vol verschrikkingen zijn de twee predikanten, die ook actief zijn in gemeenschapsorganisa ties in Soweto, optimistisch over de toekomst. Lang kan het niet meer duren, menen ze. „De zwarte gemeenschap krijgt steeds meer controle over haar eigen zaken. Niet de regering, maar de burge rorganisatie van Soweto heeft Soweto onder controle. Als er problemen zijn op de scholen, gaat de schoolleiding niet naar het ministerie van derwijs, maar dan komen ze bij ons. Dat kan niet meer te ruggedraaid worden, noodtoe stand of geen noodtoestand". Jongeren te ongeduldig om op kerk te wachten De voorzitter van de Zuidafri kaanse Raad van Kerken, bis schop Manas Buthelezi, vreest dat de jongeren in zijn land te ongeduldig zijn om „te opere ren binnen de grenzen van wat de kerk kan doen om on gerechtigheid te overwin nen". In de Verenigde Staten, waar de bisschop is in ver band met een zendingsconfe- renïie van de Amerikaanse lutherse kerk, verklaarde Bu thelezi dat de Zuidafrikaanse kerk „als grote bemiddelaar" kan optreden tussen de blan ke regering en de zwarten. Het leek hem echter ..twijfel achtig" of de zwarten op de kerk kunnen wachten, omdat het om een „langdurig en langzaam" proces gaat. Een zwarte kerkganger heeft deze maand voor de nodige opgetrokken wenkbrauwen gezorgd in de gereformeerde Dopperkerk van Middelburg, op het platteland van het Zuidafrikaanse Transvaal. Voordat de zwarte zich een maand geleden voor het eerst in de geheel blanke gemeente waagde, had nog nooit een niet-blanke er een kerkdienst meegemaakt. De zwarte gelovige bezocht ook de tweede en derde zon dag van deze maand de blanke kerk, maar daarna werd het de kerkeraad te machtig: een ouderling wendde zich tot de ongenode bezoeker met het aanbod hem naar een voor zwarten bestemdekerk te brengen. De zwarte weigerde beleefd doch beslist. De Dopperkerk is niet officieel blank, maar wel op elk niveau gescheiden in blanke en zwar te afdelingen en gemeenten. De dominee van de Middel burg legde dat op een speciale vergadering nog eens uit. „Kerkdeuren behoren nooit voor christenen gesloten te blijven", aldus ds. Bingle. Hij voegde daar aan toe dat „de Schrift echter leert dat er ver schil is in mensen en hun geaardheid, zodat het verre weg het beste is als mensen naar ras en cultuur over eigen kerken beschikken". Nu de eenzame zwarte kerkganger van geen wijken wil weten, dreigt er in de kerk van Mid delburg een scheiding der geesten te ontstaan over de plaats van „anderkleurige mense" in de kerk. Bami met atjar van komkommer en tomaat hopjesvla Nodig voor twee personen: 250 g mie, zout, 2 dl water, 200 g varkenspoelet, peperkorrels, laurierblaadje, 1 grote ui; knoflook, 2 lepels olie, 100 g spitskool, 100 g taugé, selde rij, peper, ketjap, djahé; stukje komkommer, 1 tomaat, uitje, 1 lepel azijn, zout, sambal: 75 g suiker, 1 lepel water, 0,5 liter melk, 25 g maizena, 1 theelepel oploskoffie (maak desgewenst anderhalf maal zo veel en bewaar een derde van de vla tot overmorgen voor een vla-flip). Kook de mie gaar zoals op de verpakking is aangegeven. Breng het water aan de kook, voeg varkenspoelet, paar pe perkorrels en laurierblad toe en laat het mengsel een half uur trekken. Zeef de massa, zoek het vlees uit de kruiden en snijd het zo nodig in gelijke stukjes. Fruit de kleingesneden ui met de geperste knoflook en het vlees lichtbruin in de olie in een ruime braadpan of wadjan. Bak de kleingesneden kool vervolgens al omscheppende mee, zonder dat de groente bruin wordt. Doe een paar lepels van de vleesbouillon bij het mengsel, sluit de pan en laat vlees en groenten vijf minuten smoren. Was de taugé, haal er de groene dopjes zo veel mogelijk uit en laat de groente uitlekken. Doe de taugé met de gare mie bij het vlees-groentemengsel en laat de massa onder geregeld omscheppen warm worden. Voeg fijngeknipte selderij toe en maak de bami op smaak af met zout, peper, ketjap en djahé. Snijd de geschilde komkommer en de ontvelde tomaat in blokjes. Snipper de ui zo fijn mogelijk, meng er azijn, weinig zout en sambal door en schep het sausje door de groenten. Brand de suiker lichtbruin in een droge braadpan tot de helft van het oppervlak bruist, doe er water en melk bij en laat de karamel rustig oplossen. Bind de vloeistof met de met water aangemengde maizena, voeg van het vuur de koffie toe en laat de vla koud worden. JEANNE De reacties op de aankondiging van minister De fcf dat ook volgend jaar de lonen van de werkers in de y s dieerde sector zullen moeten achterblijven bij die0£ bedrijfsleven, hebben niet lang op zich laten wachte^ eenvoudig onvoldoende ruimte, aldus de minister, lt reeds bestaande achterstand te kunnen inlopen. Br B Zo'N mededeling biedt maar weinig uitzicht op enig^ digend resultaat van het overleg dat de minister v( maand gaat voeren met werkgevers en werknemer^ gezondheidszorg. De teleurstelling over het standpunt minister is uiteraard zeer groot. Er is al jarenlang ge!" de vrees dat volgend jaar de achterstand met het h leven nog groter wordt is zeker reëel. Er is nu opnieuw aan de bel getrokken om de mini op te wijzen dat bij voortzetting van zijn beleid de heidszorg in de gevarenzone dreigt te belanden. Gezie t vergelijking minder goede arbeidsvoorwaarden zal hj ziekenhuizen, maar vooral ook voor inrichtingen voot. zinnigenzorg en verpleeghuizen steeds moeilijker personeel te werven dat zowel in kwantitatieve als tieve zin voldoet. Ook het enthousiasme voor het verj beroep, de roeping die menigeen voor de gezondht doet kiezen, kent immers zijn grenzen. BlJ die wervingsproblemen moet op de eerste pla dacht worden aan verplegend personeel. Het geldt ecl| ker ook voor technisch goed geschoolde werkers en aj, die voor het soepel functioneren van bijvoorbeeld kenhuis onontbeerlijk zijn. Voor hen biedt het bedrijip veel betere perspectieven. 0 Er valt niet te ontkennen dat ook in de gezondheg bezuinigd kan en moet worden. Maar de weg die de rr wil blijven volgen, zal de reeds bestaande problemen aard alleen maar groter maken. Het zal voor de nt geen eenvoudige zaak zijn de gesprekspartners bij h mend overleg ervan te overtuigen dat een tussenwt mogelijk zou zijn. i: Elv 1 levensmiddelenconcern wijkt voor superhej Wessanen bouwt kaasfabriek in IerJ AMSTELVEEN Het levensmiddelenconcern Wessaner! plan een kaasfabriek in Ierland te bouwen. Onderhand}, met een Ierse coöperatie zijn in volle gang. De AmsteC zuivelgroep wil met deze fabriek productiebeperkende i[ gelen in Nederland, waaronder de superheffing op melk' pen. 1 De bouw van de fabriek is volgens Wessanen noodzakel de sterk groeiende vraag van Nederlandse kaas in li tenland te blijven voldoen In Ierland zijn ook bepe maatregelen van kracht maar wordt tot nu toe nauf marktgericht geproduceerd. Met de investering is zo'n joen gulden gemoeid. Gedacht wordt aan enkele special waaronder de Leerdammer kazen. Volgens het Landbouwschap betekent de stap van Wessat nu wel duidelijk is dat Nederland niet meer hetzelfde zuii is al een paar jaar geleden en dat kritisch gekeken moet naar de gevolgen van de superheffing op melk. Het Lan^ schap denkt dat de bouw van de kaasfabriek van Wessa Ierland niet alleen door de geringe hoeveelheid te prodf melk komt, maar ook te maken heeft met het betere ii rings- en fiscale klimaat op dat eiland. Dit wordt door de groep uit Amstelveen ontkend. Volgens de werkgroep Beter Zuivelbeheer zou een prijd ging van de melk voor de boeren de enige uitkomst zijn gevolgen van de superheffing op te vangen. De heer Bk voorzitter van de commissie melkveehouderijen van het bouwschap, ziet echter grote bezwaren in een prijsver voor de melk. De melkprijs in de Europese Gemeenschj volgens hem, dan te veel gaan afwijken van de nu al lagë reldhandelsprijs. De afzet van melk en zuivelprodukten de Europese Gemeenschap, een gebied dat voor 70 proc Nederlandse handen is, ernstig verstoord raken. „Ooi markt is voor de Nederlandse zuivel van groot belang" Blokland. Koel en wisselvallig DE BILT (KNMI) Een de- pressie die vandaag nog boven de Noordzee lag wordt morgen boven zuid-Zweden verwacht. Er komt dan een noordweste lijke stroming tot stand waar mee koele lucht wordt aange voerd. De middagtemperatuur ligt daarbij rond de 18 graden. Dit is volgens het KNMI 4 gra den te koud voor de tijd van het jaar. Omdat de aangevoerde lucht ook op grotere hoogte vrij koud is kunnen er zich ge makkelijk buien vormen. Daarnaast zal ook de zon af en toe te zien zijn. De wind is ma tig, aan de kust af en toe krachtig en waait uit het noordwesten. Ook vrijdag is het nog koel en wisselvallig. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor vrijdag en zaterdag: Zuid-Scandinavië en Dene marken: Half tot zwaar be wolkt. Enkele buien. Middag- temperatuur rond 17 graden, landinwaarts in Zuid-Scandi navië iets hoger. Britse Eilanden: Donderdag vooral in het noorden en wes ten regen. Vrijdag zonnige pe rioden en plaatselijk een bui. Middagtemperatuur van 15 graden in het noorden tot 22 graden in het zuidoosten. Benelux en noord-Duitsland: Half tot zwaar bewolkt. Van tijd tot tijd enkele buien of enige regen. Middagtempera tuur ongeveer 18 graden. Noord-Frankrijk en zuid- Duitsland: Zonnige perioden. Voornamelijk landinwaarts plaatselijk een bui. Middag temperatuur 19 tot 23 graden. Zuid-Frankrijk: Zonnig. Mid dagtemperatuur 23 tot 27 gra den, in het zuiden pl< tot 30 graden. Alpengebied: Donderd de noord en noordoostz wolking en plaatselijk overigens zonnig. Mid( peraturen in de noor 15 tot 20 graden, in de 2 len 23 tot 28 graden. Spanje en Portugal: In gal en later ook in n< midden-Spanje plaatse! weer. Elders zonnig. 1 temperatuur van 20 langs de Portugese v en noordwest-Spanje graden landinwaarts i oost-Spanje. Italië en Adriatischi Zonnig. Middagtemp meest tussen 27 en 33 j WEERRAPPORT HEDENMORt Vlissingen zw.bew. TA. Limburg regen Aberdeen regenbui Athene onbew Barcelona zw.bew. Berlijn onweer Bordeaux zw.bew. Brussel regen Dublin zw.bew. Helsinki zw.bew. Innsbruck onbew. Klagenfurt onbew Kopenhagen zw.bew. Lissabon zw.bew. Locarno zw.bew. Londen h.bew Luxemburg regenbui Mallorca Malta Moskou MUnchen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2