Omwegen
hovenier Ad van Nieuwland vindt
ederc tuin een nieuwe uitdaging
,t Huys Dever wordt
net liefde beheerd
DINSDAG 22 JULI 1986 PAGINA 9
Op mijn omwegen door stad en lqnd S|H
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen jflUk JÊÊ,
wie u graag in deze rubriek zou willen mÊÊÊÊÊÊt N..yjjB
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 HSHu
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Picters
sierplantenkennis, landme
ten, wiskunde, scheikunde,
natuurkunde, Engels als
vreemde taal en ook Duits.
Alles om beslagen ten ijs te
komen. Zo word je tuinman,
ja. Althans, het is één der
mogelijkheden".
Zelf proberen
Van Nieuwland liep stage bij
een boomkweker, later bij
i hoveniersbedrijf en ging
in militaire dienst waar hij
met kanonnen op vliegtuigen
leerde schieten. Daarna
werkte hij bij verschillende
bazen, plantenkwekers.
„Maar daar miste ik toch het
contact met de mensen, het
was vrij eentonig werk".
Geen wonder, dat Ad dacht:
„Waarom zou ik het niet zelf
gaan proberen in het hove
niersvak". Zo startte hij als
kleine zelfstandige in oktober
'80. „Met niks beginnen, geen
klant. Het was rustig opbou
wen via recommandatie, met
mond tot mondreclame. Dan
krijg je een beetje vaste
greep. Men vertelt het door
aan vrienden en kennissen,
en zo is het lekker uitge
bouwd in ruim 5 jaar tijd".
Uiteraard huurde Van
Nieuwland ruimte, wat
grond, om z'n spullen op neer
te zetten, „maar dat was niet
voldoende om potentiële
klanten te ontvangen". Den
Haan bracht tenslotte uit
komst. Ad van Nieuwland is
nu (bijna) in staat zijn ideaal
uit te dragen: mensen op
ideeën brengen, via een com
binatie van verschillende
materialen, zoals sierbestra
ting, hekwerken, beplantin
gen, vijvers en vijvertjes,
pergola's en dat soort dingen.
Deskundig hovenier-advi
seur, met als belangrijkste
poot het aanleggen zelf, het
eigenlijke hovenierswerk.
Oude tuinen renoveren en
tuinen onderhouden: een
snoeibeurt, het helemaal
schoonmaken van borders.
Tuinarchitectuur, van „duur"
tot vrij simpel, voor niet al te
veel geld. Al praat je al gauw
over duizend gulden. Ar
beidsloon hè. Men kan geld
uitsparen door alvast de
grond zelf „bouwrijp" te ma
ken, zodat de hovenier daar
op verder kan gaan. Het gaat
ook om ruimtewerking, met
een evenwicht tussen bestra
ting en beplanting, met vij
vers, een zandbak, barbecue-
hoek, plaats voor een droog
molen overhouden, een scha-
duwhoekje maken.
Geen schone perkjes
„Een tuin is steeds weer een
nieuwe uitdaging voor mij.
Ik ben geen man van steriele
tuintjes, schone perkjes met
een rijtje afrikanen zonder
grassprietjes. Ik hou ook niet
van gif spuiten, hooguit voor
de bestrating om het onkruid
weg te houden. Ik ga geen
plantjes bespuiten. Snoei
maar een beetje terug, dat
geeft betere resultaten. Je
kunt beter vervangen dan
troep erop gooien".
De hovenier als ondernemer
van vandaag houdt zich dus
bezig met de complete inrich
ting van „de tuin", groot of
klein, „riant" of brandhout.
Van Nieuwland: „Dat biedt
erg veel mogelijkheden, het
houdt je vak levend. Grintte-
geltjes, keitjes, natuursteen,
maar ook vlonders van geïm
pregneerd hout voor terras
sen. Er zijn zoveel aardige en
leuke materialen, van die
kleine dingetjes vaak: gra
nietkeitjes, oude bakstenen
van de bouw, klinkertjes,
kinderhoofdjes ofwel Belse
kasseien laat ze het maar
niet horen vaak in combi
natie met elkaar. De flagsto
nes zijn er een beetje uit, die
liggen uit de gunst. Maar de
bestrating is de basis van de
tuin. Daarop wordt voortge
borduurd. De klant maakt
soms zelf een schets en dan
komen mijn suggesties en
ideeën eventueel".
En dat zegt een jongeman die
ooit een blauwe maandag
voor grafisch technicus heeft
geleerd, maar toch liever in
de weekeinden door de na
tuur ging fietsen en kruiden
in heemtuinen bekijken. Dan
zie je wat moois. Ad van
Nieuwland werd „grondwer
ker", doorkneed en bevoegd.
Zijn vrouw Josée houdt dan
z'n agenda wel bij en schrijft
rekeningen omdat ook dit
echtpaar niet van de wind al
leen kan leven. Het voorjaar,
de lente, is het drukst voor
de hovenier, en dan de
herfst, met het „winterklaar"
maken overigens een uit
de mode geraakt trefwoord.
Trouwens het hele jaar door
gaat de tuinaanleg van de ho
venier. Ook in de winter:
„Dan gaan we gewoon snoei
en. En dan is het zö weer
voorjaar, nietwaar. Het gaat
vanzelf". Ad van Nieuwland
blijft geestdriftig. „Hovenier
zijn. Je moet het eigenlijk in
de vingers hebben. Maar je
raakt er niet over uitgepraat.
Het is een gezond, creatief en
boeiend vak. Vraag eens of
ferte..." Ik weet, bijgevolg,
tot wie ik me moet wenden,
als ik m'n onverwoestbaar
onkruid (met die hardnekki
ge, stomme wortels in de
grond) wil verdelgen. Ad is
eerlijk: „Zevenblad? Ik geef
u weinig kans". Voor dit do
delijke advies brengt hij niets
in rekening.
Bijdrage:
Jacob Bergsraa
Foto's:
Wim van Noort
Tips:
071-122244, toestel 23
-OEN OMGEVING
CiidaeSoiutwt
zÖN JONGE INVESTEERDER IN TUINARCHITECTUUR EN ONDERHOUD
kc
rle
z|
aid
ke
>ei<sen staan soms raar te
'tein als ze van me horen,
een hovenier een tuin-
is. Dan zeggen ze ver-
jl: o, dus zo'n schoffelaar,
ok nog maait en border-
ipknapt? Daar zien ze me
ryjvoor aan". Nu lijkt Ad
Nieuwland, als hij de
^seizoenen volmaakt, in
w( meer op dat uitgestor
te type met klompen aan
rjs#n strooien hoed op. Die
[VJÏ hovenier, die vroeger
jgje „hof" zwoegde is zo
als verdwenen. Vaklui
Iten Nieuwland zijn te-
roordig grondig ge-
Dld en gediplomeerd en
stejpt met nieuwe denkbeel-
Die kunnen met allerlei
'Officaten zwaaien en ge-
deskundige adviezen. Ze
'Oóvan een ander hout ge
en dan de beunhazen,
'wm vooral in de nieuw-
^w ijken eventjes een
tje in mekaar rammen in
'tefvrije tijd. Daarom ook
men al gauw een beetje
teteen scheef gezicht naar
jovenier, of dat wel zui-
koffie is. Maar een beet-
fbvenier geeft ook garan-
iD z'n werk", aldus Ad
^Nieuwland'.
Oegstgeestenaar in hart
Mieren is nu bezig met het
wezenlijken van een ide-
aan de rand van de
r wbouwwijk Haaswijk in
or geboortedorp. Ad van
iwland (29) heeft het
gedurfd om, na enkele ja-
ervaring als „reizend"
;nier te hebben opge-
ba, een eigen kwekerij op
ïtten. „Tuincentra zijn er
>eg", zegt hij, „maar een
Ie kwekerij adviseert,
or' heeft men kennis van
»n en werkt men volgens
,-jerne, originele inzichten.
I vertelt de mensen daar
over het hoe, het waar
wanneer. Dat is wat an-
i dan een tuincentrum
tC(^", zet hij zich af.
\stelijke grond
hc mag derhalve duidelijk
dat de opzet van hove-
r Ad (bijna een jaar ge-
iwd; zijn Josée zelf uit
tuindersfamilie stam-
,e/id doet zijn admini
Ad van Nieuwland, hovenier: „Niet zomaar een tuintje in mekaar rammen".
stratie, is Ad's stut en steun)
geen tuincentrum is. Hij
heeft iets anders voor met de
3000 vierkante meter grond
die hij aan de Haarlemmer-
straatweg, even voorbij het
Groene Kerkje, onlangs ver
worven heeft van de nu met
emeritaat zijnde bloemen-
kweker Den Haan, die ter
plaatse ruim 30 jaar lang als
eerste klas kweker met kwa
liteit gewerkt heeft. Van
Nieuwland: „Ik heb veel met
hem gepraat toen ik hoorde
dat hij ermee wilde stoppen.
Ik had en heb nog steeds een
goede band met Den Haan,
een man met een geweldige
know how op zijn gebied. Hij
heeft nu met een gerust hart
de kwekerij aan mij ver
kocht. Het is een geweldige
ruimte, met een trekkas waar
de tulpen in getrokken wer
den. Nu is er nog een stalling
in voor antieke auto's van
een paar liefhebbers. Verder
op staat één van de eerste ty
pes rolkassen, die door Den
Haan zelf ontworpen wer
den. Voorlopig is dat alle
maal nog best te gebruiken
voor mijn kwekerij, waar ik
ook mijn collectie tuinplan
ten wil gaan exposeren: vaste
planten, coniferen, bomen
ook en vruchtgoed. Ik kan
daar ook zelf gaan door- en
opkweken. En uit de sloot die
erlangs loopt haal ik prima
sproeiwater
Mijn liefje, wat wil Van
Nieuwland nog meer! Hij is
ambitieus en enthousiast, bijt
door, want het is een enorme
onderneming en geweldige
investering waar hij mee be
zig is als eigen baas met een
gediplomeerde vakkracht in
dienst. Ad is als hovenier
netzogoed stratenmaker. Zo
legt hij op het ogenblik
ook in de zomer is het hard
werken, al ligt de „handel"
dan bijna stil in een bijna
fleurig patroon vóór ziin be
drijf een stenen „mat' aan
als entree, waarop ook gepar
keerd kan worden, zo tegen
het najaar. Een „showtuin",
waarin ook „dode" materia
len uitgestald kunnen wor
den. Sierbestrating is overi
gens in zijn pakket opgeno
men.
„Mijn vader was kleermaker,
helemaal geen tuinbloed.
Maar ik heb er geen moment
spijt van gehad, dat ik in
Boskoop aan de Middelbare
Tuinbouwschool mijn oplei
ding voor het middenkader
heb gevolgd. Dat was precies
in mijn straatje. Ontwerpen
ook, tuinarchitectuur. Mijn
grote liefde ging al naar
planten uit. Boskoop geeft
een algemene dagopleiding
tot een vakdiploma en het
middenstandsdiploma. Het
was een hele klus: rechts- en
wetskennis, boekhouding,
economie, bemestingsleer,
men", vervolgt Wassenaar.
„Dan zeg ik: niets, u komt
nu in een stukje van uw ei
gendom. De mensen moeten
zich ervan bewust worden
dat dit een stukje van ons
erfgoed is, dat wij moeten
doorgeven aan de volgende
generatie".
Daarom is Wassenaar er al
les aan gelegen om het huis
beslist niet als een museum
te presenteren. „Daar schui
felt iedereen maar voor die
vitrines langs en durft nie
mand iets te vragen. Ieder
een loopt daar maar zijn
stand op te houden, maar de
mensen leren er niks. Er
moet gepraat kunnen wor
den. Het moeten levende
dingen voor de mensen wor
den. Dat kan alleen met dis
cussie".
Het was dan ook een teleur
stelling, toen de burgemees
ter van Lisse, de gemeente
die eigenaar is van 't Huys
Dever, tijdens de vergade
ring over de bestemming
van het pand opmerkte:
„Maak er toch een oudheids
kamer van, dan ben je van
alles af". Bergman begrijpt
dat nog steeds niet: „Dan
hadden we hier nu onder
het stof gezeten". „De beste
conservering van het huis
zou dan ook zijn om het te
bewonen", haakt Wassenaar
in. „Er moet in geleefd wor
den. Maar dat kan nu een
maal niet. Dus hebben we
geprobeerd om het zo open
mogelijk te houden. De
mensen kunnen hier ge
woon binnen lopen. Alles
kan hier".
Na een kapitaal restauratie
plan, dat zeker een half mil
joen gaat kosten *>r. aat de
beide heren als een soort
laatste levensdoel voor ogen
staat, moeten de gebruiks
mogelijkheden van 't Huys
Dever nog groter worden.
„Muziekopvoeringen op late
zomeravonden en open-
luch t-spelen dagdroom t
Bergman. Het binnenhof
zou hersteld moeten wor
den, de muren moeten wor
den opgehoogd tot een me
ter boven het maaiveld en
daar omheen moet een slot-
fracht komen met twee
outen toegangsbruggen.
Met name het herstel van de
slotgracht en nieuwe aan
plant van groenbegroeiing
lacht beiden, als natuurlief
hebber, toe.
„Je moet hier eens komen
als het 's avonds stil is", zegt
Wassenaar. „Dan hoor je de
boerennach tegalen zingen
Hij doet het geluid van de
kikkers na en moet er zelf
om lachen. Bergman: „Lisse
heeft geen groene long. Zorg
dat hier een stukje ongerep
te natuur komt, en laat dat
tien jaar met rust. Ik zal het
niet meer meemaken, maar
moet je eens zien wat er dan
gebeurt. Nu al, met dat mi
nimale stukje groen hier, is
het verbazingwekkend wat
voor aantrekkingskracht er
van uitgaat. Er bloeien or
chideeën, we hebben hier
een steenmarter en een pa
trijs met jongen".
„Deze plek moet uniek ge
schikt geweest zijn voor be
woning. We hebben bij de
opgravingen voorwerpen uit
de ijzertijd gevonden. Rei-
nier kan niet geweten heb
ben, dat er 1300 jaar voor
hem ook al bewoning was
op deze plaats. Maar hij
heeft de situatie net zo inge
schat als 1300jaar eerder. Er
was water met vis en een
transporttnogelijkheid, veen
voor brandstof en zand
grond voor akkerbouw en
jacht Ze hebben in Lisse
ook een zogenoemde knup-
pelweg gevonden. Die wa
ren voornamelijk uit Drente
bekend. Dat betekent dus,
dat er contact moet zijn ge
weest tussen de mensen van
hier en die uit Drente".
Beneden, onder een wand
kleed („Een Afghaan vertel
de ons dat het eigenlijk een
beddesprei was, waar het
beddegoed opgegooid werd.
Dan werden de vier punten
bij elkaar gebonden en werd
het als een soort bank ge
bruikt") staat een witte ma
quette van hoe het allemaal
moet worden. Boven mag
een kleine jongen op grijze
vuilniszakken zijn eigen
tentoonstelling van gevon
den scherven maken. „Ik
hoop dat er over twee jaar
geld vrijkomt voor de rest
van de restauratie", biecht
Bergman uit de grond van
zijn hart op. „Het moet weer
worden zoals het was. Het is
zo waardevol, dit moet be
houden blijven. Voor zo'n
kleine iongen bijvoorbeeld.
Ik vind dat prachtig, die be
langstelling van zo'n jongen.
Echt ik hoop, dat ik het alle
maal nog mag meemaken
it pet u, meneer", zegt
eerder G.J. Wasse-
T van 't Huys Dever,
ga er niet van naast
d schoenen lopen,
2r het wordt een beet-
p tweede huis. Je gaat
toch van houden. Als
een liefhebber bent
oude dingen, dan
:t dit je. Ik was op va-
Mie in Florence.
ichtig, al dat Barok.
ar als je dan in zo'n
naans kerkje komt,
i is dat door al z'n een-
toch zo veel mooi-
tys Dever aan de Heere-
f in Lisse. Zo maar mid-
tussen de landerijen.
Een oude woontoren, die
door heer Reinier d'Ever,
ridder en vazal van graaf
Albrecht van Beijeren, rond
1380 gebouwd moet zijn. De
toren heeft de vorm van een
halve ellips: rond aan de
voorkant, recht, alsof er een
stuk afgeslagen is, aan de
achterkant. Groene luiken
met gele en rode driehoeken
voor de kleine getraliede
raampjes. Waar vroeger ooit
een trap moet hebben geze
ten, is het gat nu dichtge
metseld. Er is geen moeite
gedaan om een blauw-wit-
rode PTT-kabel fatsoenlijk
weg te werken. Hetzelfde
geldt voor de ook al niet
echt middeleeuwse bliksem
afleider. Gerommel van na
derend onweer en een daar
mee gepaard gaande zwarte
lucht geeft de toren een on-
heilspellend karakter, klaar
om er zo de volgende afleve
ring van Floris of Ivanhoe
op te nemen. Vanuit de ach
terdeur van een nabijgele
gen huis gooit een oude
vrouw het braadvet uit haar
Tefal-an ti-aan bak-koekepan
op één van de zandhopen
Bergman, met een bij 't Huys Dever gevonden Chinees porseleinen bord, en G.J. Wassenaar,
d'f de maquette van het restauratieplan: „Muziekopvoeringen op late zomeravonden en open-
ntfht-spelen.
die door opgravingen rond
om 't Huys Dever ontstaan
zijn.
De binnenkant, te bereiken
door een deur die volgens
een bordje klemt, heeft hoge
gewelven. Boven de ingang
hangt een groen-wit neon
bordje met in kapitalen het
woord „UIT". Hangende
glazen bollen zorgen voor
schaarse verlichting. Het ge
luid van overtrekkende
vliegtuigen verscheurt op
gezette tijden de serene rust
Dit is het domicilie van
Wassenaar en zijn kompaan
B. Bergman.
„Ik verzamelde wat oude
gebruiksvoorwerpen uit het
steentijdperk en ik had wat
fossieletjes", vertelt Wasse
naar. „Ze zochten een be
heerder en de directeur van
het arbeidsbureau zei: „Dat
is wat voor jou". Ik ben een
bollenjongen, mijn leven
lang in de bollen gewerkt.
Ik ben geen historicus, ik
ben geen archeoloog, geen
geoloog. Maar ik mag er nu
aan ruiken. Ik heb trouwens
wel een museumcursus ge
volgd".
Wassenaar doet wat kleine
onderhoudswerkzaamheden
(„Er komt altijd vocht door
de muren") en ontvangt de
bezoekers. „De mensen vin
den het hier prachtig. Die
eenvoud, die rust. Ik heb
ooit eens twee oude dametjes
gehad, die vroegen of er nog
wat te zien was. Toen heb ik
gezegd, nee nauwelijks, het
is maar een leeg huis. Het
heeft geen nut om die men
sen de schoonheid van zo'n
huis te leren zien
„Ze vragen ook altijd wat de
entree is als ze binnen ko-
't Huys Dever, klaar om er de volgende aflevering van Floris of Ivanhoe op te nemen.
