Howe waarschuwt Botha
voor de allerlaatste maal
Jeruzalem verwacht niet
veel van bezoek Peres
j?t geheim
inde
i uidstaart
Er is hooguit sprake van enige spanning"
Israël maakt duur
gevechtsvliegtuig
Genland
Ceidóe Sou/temt
DINSDAG 22 JULI 1986 PAGINA S
ïhtpartijen rond
^zoekers Berlijn
jJN Bij een tentenkamp voor
Ükers in West-Berlijn is het tot
vechtpartijen gekomen tussen
>n tegenstanders van de aanwe-
k van de vluchtelingen. De asiel-
0 i zelf, vooral Iraniërs. zouden
o het handgemeen betrokken zijn
0 t. Nadat tegenstanders pamflet-
jden verspreid en een spandoek
01 opgehangen met de tekst Asie-
0 roming, protesteerden linkse
0 ringen en kwam het tot rellen,
0 j de politie met de wapenstok
3 hgrijpen. De stroom asielaanvra-
3 aar West-Berlijn ging in het
3 nde onverminderd door. De
3 itingsmogelijkheden in de stad
J niddels uitgeput.
1
Overleg Salt-II
vandaag begonnen
GENEVE Ontwapeningsdeskundigen
van de Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie zijn vandaag begonnen aan het
overleg over Salt-II, de beperking van
strategische wapens. Gisteren werden
de laatste voorbereidingen getroffen
voor het overleg waarin ook over een
verbod op kernproeven wordt gespro
ken. De VS hebben het Salt-akkoord
nooit willen ratificeren en president
Reagan maakte in mei bekend het ver
drag geheel te willen opzeggen, omdat
de Sovjet-Unie zich er niet aan zou hou
den. Hoewel de kernproeven wel aan de
orde worden gesteld, hebben de VS in
middels gezegd geen verbod te willen
instellen; de Sovjet-Unie heeft een een
zijdig moratorium afgekondigd.
Modai neemt ontslag,
maar wil terugkomen
JERUZALEM De Israëlische minister van
justitie, Yitzhak Modai, heeft gisteren aangekon
digd dat hij zijn ontslag zal aanbieden aan pre
mier Shimon Peres. Het ontslag is volgens Mo
dai definitief, maar uit politieke bron is inmid
dels vernomen dat de voormalige minister terug
wil komen wanneer de huidige minister van
buitenlandse zaken Shamir in oktober het pre
mierschap van Peres overneemt. Overigens had
Peres Modai ontslagen als deze niet de eer aan
zichzelf had gehouden en was opgestapt. Door
ontslag te nemen voorkomt Modai een crisis in
de regeringscoalitie van Peres' Arbeiderspartij
en het conservatieve Likoedblok van Shamir,
waartoe Modai behoort. De voormalige minister
veroorzaakte eerder dit jaar bijna een crisis door
zich toen ook al in weinig diplomatieke bewoor
dingen over de premier uit te laten.
Walesa kritisch
over amnestiewet
WARSCHAU Lech Walesa,
de leider van het verboden
vakverbond Solidariteit, heeft
de onlangs door het Poolse
parlement aangenomen am
nestiewet bekritiseerd omdat
deze de vrijlating van voor
aanstaande activisten van Soli
dariteit uitsluit. „Ik betwijfel
of hier sprake is van een am
nestie", aldus Walesa. Hij
voegde hieraan toe dat wet zou
moeten worden ingetrokken.
De strafvervolging bij de mili
taire gerechtshoven tegen
vooraanstaande activisten van
het vakverbond wordt niet ge
staakt, zo verklaarde hij.
Craxi mag opnieuw formeren
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ROME De demissionaire Italiaanse premier Betti-
no Craxi heeft de opdracht gekregen een nieuwe re
gering te vormen. De socialist kreeg de opdracht gis
teravond nadat de christen-democraat Giulio Andre-
otti aan president Cossiga had laten weten, dat hij er
niet in geslaagd was de regeringscrisis op te lossen.
Craxi heeft drie jaar geregeerd en daarmee voor een
na-oorlogs record gezorgd. Craxi staat voor het moei
lijkste karwei uit zijn loopbaan. Hij wil proberen de
coalitie van vijf partijen, waarmee hij tot nu toe suc
cesvol geregeerd heeft, voort te zetten. De christen-
-democraten, die verreweg de grootste regeringspar
tij vormen, zijn echter slechts bereid hem nog voor
hoogstens een jaar als minister-president te accepte
ren. Zij vinden dat Craxi ruim voor de verkiezingen
van 1988 plaats moet maken voor een christen-de
mocraat.
Bodem Californië
beeft weer hevig
BISHOP Voor de tweede keer in
twee dagen is de Amerikaanse staat
Californië gisteren getroffen door
een aardbeving. Het ging om een
krachtige beving van 6,0 op de
schaal van Richter. Er zijn echter
geen berichten over schade of ge
wonden. De beving deed zich voor
om 7.45 uur in de ochtend (16.15 uur
Ned. tijd) en werd binnen een
kwartier gevolgd door zeker vier
korte naschokken. De beving kon
worden gevoeld van San Francisco
tot het 700 kilometer zuidelijker ge
legen Los Angeles. In Salt Lake
City, meer dan 1.100 kilometer ver
der, stonden hoge gebouwen te tril
len.
9EN KLAAR VOOR
WKLIJKE
io ÏOFT
s
50 r
.00 I
oo
00 \)EN Alleen de re-
tan nog een spel b re -
Worden, morgen bij
wmuwelijk van prins
pw en Sarah Fergu-
jjj jn Londen. Bij alle
oos pellingen en vooruit-
00 en richt de aandacht
53 rfe Britten zich mo-
50 pel vooral op de
woorspellers. Het
oo I niet net zulk mooi
oo 'te worden als bij de
so )ft van prins Charles
oo inses Diana in de zo-
van 1981, als het
oo droog blijft. Maar
ff \dat is nog lang niet
00 f/iden zijn vandaag de
50 voorbereidingen getrof-
90 por de bruiloft die, hoe-
gj tor het koninkrijk van
2Q Ir belang dan die van
30 fs en Diana, de konings-
30 fe Britten al weken be-
■jOSjKft. En niet alleen de
£jsp. Honderden miljoenen
50 In zullen morgenochtend
?0 de televisie plaatsne-
30 lm de uitzending vanuit
mi te volgen.
I centrum van Londen,
jo Rwegen langs de paleizen
'0 Westminster Abbey, zijn
>0 nden dranghekken ge-
|0 it en politie en veilig-
,0 flensten hebben hun po
rn ingenomen. De eerste
yuwers hebben zich met
ik en al langs de route
Ueerd. Alle onderdelen
optochten en ceremo-
jn uitgebreid gerepe-
De paarden van de ko-
jke stoet trokken vorige
in alle vroegte door de
Londense straten. En
Ie aartsbisschop van Can-
—<y oefenden de bruid en
%gom verscheidene ma
kt langzame, statige door
■Irk schrijden. Dat Sarah
1 |son daarbij haar schoe-
j litdeed en even later wat
5 let orgel pingelde, was
2 de populaire Britse bla-
5 natuurlijk belangrijk
iratie
Hie sensatiebladen, zoals
aily Mirror, de Daily
Waily Express en The
is een huwelijk tussen
ins met een uitgebreid
verleden en een dito
trouwens toch een bron
\itputtelijke inspiratie,
an de bladen drukte pro-
t de foto's af van alle
p kant gezette vriendin -
van de prins. En de Dai-
ror hulde de gebruikelij-
lf-blote dame op pagina
gisteren in een weinig
llend bruidsgewaad.
zelfde kranten ook rui-
\n indacht voor de vader
Iarah Ferguson, die zich
te in superlatieven bij
ischrijven van zijn doch-
zich boos maakte over
r zijn idee overdreven
cht voor haar kleding en
figuur in de pers. „De
dat ze niet lacht is
ze spottend Fatty
jenoemd in plaats van
aldus vader Ferguson.
Met veldbedjes, slaapzakken en een grote parasol hebben de
39-jarige Sue Hammond (I) en de Zoe Nicholls (14) zich gisteren
al vast tegenover de kathedraal geposteerd, waarin prins Andrew
en Sarah Ferguson morgen in het huwelijk treden. „Bij het vorige
huwelijk van prins Charles en lady Diana hadden we geen goede
plaats, dus besloten we nu het zekere voor het onzekere te ne
men", aldus Sue Hammond.
JE VERHOLEN KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
Maar, zo noteerden de Britse
bladen uit zijn mond: „Mijn
dochter trouwt met Andrew,
die haar aanvaart zoals ze is.
Ze trouwt niet met de media".
Voor de Britten blijft het ech
ter wennen. Toen een bezoe
ker bii Madame Tussaud er in
slaagde een centimeter te leg
gen rond Fergies wassen beeld
was er bijna sprake van een
nationale schok: de heupom-
vang van de aankomende
prinses bedraagt 106 centime
ter.
Het komt op veel Nederlan
ders misschien allemaal wat
overdreven over, de manier
waarop de Britten hun ko
ningshuis vereren. Daar staat
tegenover dat aan de andere
kant van de Noordzee weer
met de nodige verbazing
wordt gekeken naar bijvoor
beeld de nationale gekte die
zich van de Nederlanders
meester maakt, wanneer tien
duizenden zich op de schaats
over bevroren Friese wateren
haasten.
Bruidsjonker
Bij gebrek aan echt hard
nieuws zijn de Britse media op
zoek gegaan naar „achter
grondverhalen" rond de brui
loft. Zo was op tv een inter
view te zien met een zus van
Sarah Ferguson over het gees
telijk en lichamelijk welzijn
van de bruidsjonkers. In de
kranten wordt gespeculeerd
over de betekenis van de af
beelding van Pegasus, het vlie
gende paard, op één van de
etages van de meer dan ander
halve meter hoge bruidstaart.
De afbeelding zou op speciaal
verzoek van Sarah Ferguson
zijn gemaakt. Het waarom is
inmiddels the mystery of the
wedding cake" (het geheim
van de bruidstaart) gedoopt.
Van die taarten zijn trouwens
twee identieke exemplaren ge
maakt en in aparte vrachtwa
gens naar Buckingham Palace
vervoerd. Voor het geval dat.
En de BBC besteedde gister
avond ruime aandacht aan de
koninklijke straatvegers, die
er alvast een stevige slok
champagne op namen.
Ondanks de voor de Britse
monarchie beperkte betekenis
van het huwelijk kroon
prins Charles heeft immers in
middels twee opvolgers die
vóór Andrew komen zijn
veel Britten vastbesloten niets
van de dag van morgen te mis
sen. Zelfs als ze daarvoor een
vrije dag moeten opnemen.
Want anders dan in 1981 is
ditmaal geen nationale vrije
De toeschouwers zullen de toe
komstige prinses Andrew in
een glazen koets de route van
Clarence House naar West
minster zien afleggen. Op het
moment dat Sarah Ferguson
uit Clarence House naar bui
ten stapt, zullen tientallen me
dewerkers van mode-ateliers
in Londen in actie komen.
Vier uur later, zo heeft één
van de kledinghuizen beloofd,
zullen de eerste kopieën van
Sarah's trouwjurk te koop zijn.
De terugweg van Westminster
Abbey naar Buckingham Pala
ce legt het jonge bruidspaar af
in een open Landauer uit 1902,
voor zover het op dat moment
natuurlijk niet regent.
Azoren
Na een bezoek aan het ko
ninklijke ziekenhuis van Chel
sea de route daar naar toe
langs kantoorgebouwen en
flats baart de politie veel zor
gen vertrekken prins en
prinses Andrew op huwelijks
reis naar de Azoren. Het ko
ninklijk jacht Brittannia is
daar al naar op weg. Volgens
de Britse pers met alle beno
digdheden aan boord voor de
jacht op haaien.
Het meest ingenomen met het
koninklijk huwelijk is na
de direct betrokkenen de
Londense h tel wereld. Veel
Amerikanen die aanvankelijk
wegbleven uit angst voor ter
rorisme en de gevolgen van
Tsjernobyl, zijn in navolging
van First lady Nancy Reagan
alsnog massaal naar de Britse
hoofdstad gekomen.
et was winter geworden en de sneeuw
relde neer in dikke vlokken. Heel het land-
was overdekt met een mollige, dikke
en de bomen van het Rijkhuyzense Bos
den roerloos temidden van al die blanke
Mht. Maar temidden van al die roerloosheid
I het bewegende figuurtje te zien van een
if parmantig jongetje. Dat was Kareltje Knet-
de ijverige en pientere leerjongen van de
iijssmid J. J. F. Verholen. Kareltje was een
opB wandeling aan het maken, want hij hield
"de sneeuw. Hij was van plan om tegelijk een
i p te wagen aan de vele denneboompjes, die
efet bos stonden, want het liep tegen Kerst
een er moest van 't jaar maar eens een ge-
9 boompje opgetuigd worden in de smids-
'ng. Zo wandelde Kareltje Knetter dus vro
lijk en opgewekt door het bos en hij merkte niet
dat Simon de Stroper hem stond na te gluren
van achter een dikke boom. „Wat mot dat
blikskaterse jong op mijn jachtgebied?" dacht
Simon. „Dat is dat kleine, eigenwijze hullepie
van Verholen. Sakkerdemallehazestrik! As-ie
maar van me valletjes en me klemmetjes afblijft!
Anders za'k hem leren!" - Nu was Kareltje na
tuurlijk helemóél niet van plan om aan de on
wettige bedrijfsmaterialen van Simon de Stro
per te komen. Kareltje had van dat soort dingen
helemaal geen weet en het interesseerde hem
geen zier. Hij was een eindje verder gelopen en
toen werd zijn aandacht door héél andere din
gen getrokken, zoals bijvoorbeeld het zwakke
hulpgeroep van een stem, die van ver weg tus
sen de bomen klonk
(Vervolg van de voorpagina)
BRUSSEL De Britse
minister van buitenlandse
zaken Sir Geoffrey Howe
heeft gisteren opnieuw
gezegd dat de Europese
Gemeenschap mogelijk
economische sancties in
stelt tegen Zuid-Afrika,
maar wilde niets zeggen
over de mogelijke omvang
of het tijdstip ervan. Howe
gaf zijn elf EG-collega's
een anderhalf uur durend
verslag van zijn recente
bezoeken aan zuidelijk
Afrika teneinde Pretoria
te bewegen tot afschaffing
van de apartheid en vrij
lating van politieke ge
vangenen, onder wie
ANC-leider Nesion Man
dela.
In antwoord op de vraag wel
ke sancties tot de mogelijkhe
den behoren, en wanneer die
zouden worden ingesteld, zei
Howe: „Het is in dit stadium
niet mogelijk een exact tijdstip
aan te duiden of de volgende
stappen te noemen. Iedereen
heeft erkend dat wij die
zouden moeten overwegen in
het licht van de uitkomst van
het volgende stadium van mijn
missie". Tijdens de EG-top,
eind juni in Den Haag, werd
besloten dat sancties onder
meer een verbod op investe
ringen en op de invoer van
kolen, ijzer, staal en gouden
munten, zou kunnen inhou
den.
Maar het lijkt niet waarschijn
lijk dat Botha minister Howe
naar huis zal laten gaan met
een pakket Zuidafrikaanse
consessies op zak. Botha heeft
meerdere malen gezegd dat
zijn land „zich niet in de luren
zal laten leggen door buiten
landse bemoeials". Als Howe's
missie faalt komt Thatcher on
der nog zwaardere druk om in
te stemmen met sancties. De
Britse premier redeneert tot
dusver dat sancties het beoog
de doel niet bewerkstelligen
en bovendien immoreel zijn.
Overigens hebben zich nu 28
landen teruggetrokken van de
Gemenebestspelen uit protest
tegen die houding.
De Ethiopische leider Mengis-
toe Haile Mariam wil dat de
Organisatie van Afrikaanse
Eenheid realistische en uit-
President Botha en bisschop Tutu voerden gisteren ruim twee
uur overleg over de noodtoestand in Zuid-Afrika.
voerbare maatregelen neemt
om een een einde te maken
aan de apartheid in Zuid-Afri
ka en om de economische cri
sis op het continent op te los
sen. Mengistoe sprak gisteren
voor de ministersvergadering
van de vijftig OAE-landen.
Gepeperde
rekening voor
wegblijvers
LONDEN De Gemene
bestspelen worden niet al
leen een sportieve, maar
ook financiële chaos, om
dat de geldschieters het la
ten afweten. Krantenmag
naat Robert Maxwell,
voorzitter van het comité
dat voor de sponsorgelden
zorgt, eiste gisteren finan
ciële compensatie van de
wegblijvers. De landen,
die tot een boycot hebben
besloten, kunnen een nota
tegemoet zien van in totaal
zeven miljoen gulden.
Maar Maxwell een soci
alistische miljonair is
ook van plan een gepeper
de rekening naar de rege
ring Thatcher te sturen,
omdat die veranwoordelijk
wordt geacht voor de boy
cot.
BRITSE AMBASSADE OVER STOELENDANS ROND GEMENEBEST:
11
LONDEN/DEN HAAG
De woordvoerder van de
Britse ambassade in Den
Haag spreekt liever niet
van „constitutionele cri
sis" in zijn land naar aan
leiding van het nemen
van sancties tegen Zuid-
Afrika. Dat lijkt hem
zwaar overdreven. Het
kan, volgens de ambassa
de wel zijn dat er „enige
spanning" is tussen konin
gin Elizabeth II en pre-
tnier Margareth Thatcher.
Maar mocht er een geschil zijn
tussen deze twee machtigste
vrouwen van het land, dan
moet dat worden uitgesproken
tijdens de wekelijkse audiëntie
van de premier op Bucking
ham Palace. De audiëntie is
vandaag dan ook gewoon
doorgegaan en bovendien
wordt Thatcher vanavond op
het diner verwacht ter ere van
Nancy Reagan, die een bezoek
brengt aan Groot-Brittannië.
De Britse vorstin heeft zoals
dat ook in Nederland het ge
val is geen mogelijkheden
(bevoegdheden) haar mening
in politieke issues in het pu
bliek naar buiten te brengen.
Groot-Brittannië kent een de
mocratische monarchie, zoals
in Nederland. Dat betekent
eenvoudig gezegd dat Marga
reth Thatcher het laatste
woord heeft, omdat zij door
het volk gekozen is. De konin
gin heeft wel het recht haar
mening aan de premier ken
baar te maken en deze te advi
seren of zonodig te waarschu-
Nu speelt het koninklijk huis
in Groot-Brittannië traditio
neel gezien een belangrijke
rol. Geschillen tussen de mo
narch en de premier zullen
daarom ook altijd zoveel mo
gelijk buiten de publiciteit
worden gehouden en zo nodig
geminimaliseerd. Van konin
gin Elizabeth II wordt overi
gens ook niet verwacht dat zij
via „lekken" in haar persoon
lijk adviescollege haar mening
naar buiten zou brengen, zoals
de Sunday Times schreef. De
koningin weet haar plaats in
het systeem en zij zou nooit
deel uit willen maken van een
dergelijk stiekeme opzet, aldus
dagbladen zoals de Guardian
■en de Times.
Het blijft echter speculeren of
de verhalen over de botsing
tussen Thatcher en Elizabeth
rouleren om eerstgenoemde
ten val te brengen. Bovendien
is het dan nog maar de vraag
wie het onderspit werkelijk
•gaat delven. Thatcher is de ge
kozen Britse leider, maar de
Britten zijn bijzonder konings
gezind; ook de conservatieve
Britten, die dus nu voor de
keuze staan hun leider te vol
gen en te kiezen voor het eco
nomische belang van Groot-
Brittannië of hun vorstin te
volgen en het belang van het
Gemenebest zwaarder te laten
wegen. Het wachten is nu op
het besluit van de Gemene-
bestlanden die op 2 augustus
meedoen aan de minitop.
Strijdlied
Biko via
televisie
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse staatstele
visiezender TV-4 heeft
mogelijk de wet overtre
den door een verboden
lied over de zwarte leider
Steve Biko ten gehore te
brengen. De directeur van
de staatszender zei niet te
weten hoe het mogelijk
was dat de song vijf minu
ten lang te horen was op
de achtergrond van een
aflevering van Miami
Vice. Deze veel bekeken
politieserie wordt welis
waar nagesynchroniseerd,
maar de muziek blijft het
zelfde. Het strijdlied gaat
over de zwarte leider
Biko, die in 1977 op du
bieuze wijze in een politie
cel stierf.
Het eerste prototupe van het supersonische en peperdure Israëlische Lavi (Leeuw)-gevechtsvliegtuig is giste-
VLIEGVELD BEN GURION, ISRAEL In
Israël is gisteren het Lavi-gevechtsvliegtuig
van nationale makelij gepresenteerd, dat de
luchtmacht tot in de 21e eeuw moet dienen.
Het toestel wordt geroemd om zijn veelzijdig
heid en unieke data-systeem, dat de piloot
slechts de voor zijn missie belangrijke gege
vens doorgeeft zonder dat hij zich hoeft te be
kommeren om omslachtige controlepanelen.
Maar Israëls grootste bondgenoot en medefi
nancier, de VS, heeft kritiek geuit op de hoog
oplopende kosten. Als duurste project van de
Israëlische defensiebegroting zou de ontwikke
ling van de Lavi wel vijftien miljard gaan ver
gen, aldus Washington. Israël zelf denkt voor
veel minder uit te komen.
Experiment
wijst op leven
op Mars
WASHINGTON Het resul
taat van een tien jaar durend
biologisch experiment wijst uit
dat er meer dan 50 procent
kans bestaat dat er levende or
ganismen zijn op Mars, zo heb
ben Amerikaanse wetenschap
pers gemeld. Het experiment
omvatte het inbrengen van ra
dio-actieve organische chemi
caliën in een koker met een
monster aarde van Mars. Dat
gebeurde om vormveranderin
gen bij eencellige of „hogere"
levende wezens te meten. De
conclusie van de Amerikanen
is overigens omstreden en
wordt niet gesteund door de
bevindingen van twee andere
naar leven speurende experi
menten aan boord van de Vi
king 1 en 2 ruimtesondes die
op Mars landden.
(Vervolg van de voorpagi
na)
TEL AVIV Israëlische
politici hebben steun be
tuigd aan de reis van pre
mier Peres naar Marokko,
maar weinigen verwacht
ten dat diens besprekin
gen met koning Hassan
concrete resultaten zullen
opleveren. Israëlische
functionarissen zeiden te
verwachten dat Peres de
steun van Marokko zal
vragen voor zijn plan om
de Palestijnen in de bezet
te gebieden meer autono
mie te geven.
Er zijn echter geen aanwijzin
gen dat Peres of Hassan nieu
we ideeën kunnen aandragen
om het vredesproces een nieu
we impuls te geven. Deson
danks is de reis naar Marokko
voor premier Peres een per
soonlijk succes. Om zijn be
zoek zoveel mogelijk publici
teit te geven, heeft 'hij talrijke
journalisten meegenomen.
Aan Palestijnse kant heeft de
reis van Peres voor een grote
verrassing gezorgd. Hannah
Signora, hoofdredacteur van
het blad Al Fajar (pro-PLO)
noemde het -bezoek van Peres
„een moedige en belangrijke
daad voor het vredesproces in
het Midden-Oosten". Het dag
blad Al Mitak (anti-PLO) uitte
daarentegen kritiek op deze
„nieuwe Camp David, die door
Jordanië en Israël op touw is
gezet met hulp van Washing
ton over de rug heen van het
Palestijnse volk".
De VS hebben positief gerea
geerd. Het bezoek van Peres
aan Marokko valt kort voor
een rondreis die vice-president
George Bush door het Midden-
Oosten, die aanstaande vrijdag
begint. Bush zal zich dan
waarschijnlijk beijveren om
het Amerikaanse vredesplan
voor het gebied nieuw leven
in te blazen.
