Lefebvre-klooster terug
in kerkelijke bedding
aan tafel
CcidócSomcr
Ronald Lepez voetbalt
tot eer van God
Weer minder priesters,
maar meer seminaristen
ACHTERGROND
CecdaeCou/icwl
Fresco's rampzalig „bijgeschilderd'
kerk
wereld
Vaticaan kondigt
rapport over
bio-ethiek aan
Crisis in Gemenebest
weer
DINSDAG 22IULI1986 PAi
Twee werkloze schilders hebben de fres
co's in een 15de-eeuwse kerk in het En
gelse plaatsje Cilycwm zo fleurig bijge
schilderd dat de kerk van de monumen
tenlijst moest worden afgevoerd.
Het „gesubsidieerde vandalisme" werd
ontdekt door de kunsthistoricus Lynn
Hughes die verleden week de kerk van
Sint Michael bezocht. Hij trof daar een
„historische ramp" aan. De schilders ble
ken de waardevolle fresco's onherstel
baar te hebben bijgewerkt. Een bijna
verdwenen wandschildering-, waarop de
dood als een skelet met een speer was af
gebeeld, was met heldere glansverf tot
nieuw leven gebracht. Op een andere
fresco was de pij van een monnik weer
diep-zwart geschilderd en een engel was
voorzien van vreselijk hypnotiserende
ogen.
Ook bijna vervaagde schilderingen van
bijbelteksten, uit het jaar 1724 waren
„opgefleurd". Naast de teksten stond in
heldere kleuren vermeld: „Opgespoord
door de geachte heer J. Davies (MSC),
geschilderd en verfraaid door de geachte
heer D. .H. Jones (MSC) A.D. 1986". De
kunsthistoricus dacht aanvankeliikd dat
„MSC" stond voor „doctorandus'maar
ontdekte al gauw dat het de afkorting
was van „Commissie voor arbeidskrach
ten", een regeringsinstelling voor werk
loosheidsbestrijding die de boosdoeners
Davies en Jones voor een schilderklusje
naar de dominee had gestuurd.
Wie niet dwaalt, wordt
nooit verstandig.
De leden van het „Lefeb
vre-klooster" Sint Jozef
van Clairval, in de Fran
se plaats Flavigny sur
Ozerain, zijn terugge
keerd in de rooms-katho-
lieke kerk. Onder de 75
teruggekeerde klooster
lingen bevinden zich
twintig paters die door de
geschorste aartsbisschop
Marcel Lefebvre tot
priester zijn gewijd.
Lefebvre werd indertijd uit
het ambt gezet vanwege zijn
verzet tegen besluiten van
het Tweede Vaticaans Con
cilie, met name tegen die
over oecumene, liturgie en
godsdienstvrijheid.
Zijn volgelingen in Sint Jo
zef van Clairval leiden een
kloosterleven volgens de re
gel van de H. Benedictus. Ze
zijn weer tot de rooms-ka-
tholieke kerk toegelaten na
tussenkomst van de prefect
van de Romeinse Congrega
tie voor de Religieuzen en
de Seculiere Instituten, kar
dinaal Hamer, en de abt van
de Benedictijnenabdij van
Solesme, die optrad namens
bisschop Balland van Dijon.
In september vorig jaar aan
vaardde de kloostergemeen
schap al de ritus voor de
viering van de Eucharistie,
die het Tweede Vaticaans
Concilie heeft ingevoerd.
Om hun terugkeer mogelijk
te maken hebben de kloos
terlingen daarnaast de brief
ondertekend die kardinaal
Joseph Ratzinger, hoofd van
de Congregatie voor de Ge
loofsleer, enige jaren gele
den heeft gestuurd aan Lef-
bevre. Daarin wordt ge
vraagd om instemming met
de vernieuwingen die het
Concilie heeft ingevoerd. De
wijding van de priesters en
diakens in de kloosterge
meenschap wordt door het
Vaticaan als in overeen
stemming met het kerkrecht
erkent.
De geschorste aartsbisschop Lefebvre, wiens volgelingen zich
„bekeerd" hebben tot het rooms-katholieke kerkgezag.
Het Vaticaan zal binnen
kort een rapport publice
ren over de ethische as
pecten van experimenten
met menselijk leven. Dat
heeft het hoofd van de
Congregatie voor de Ge
loofsleer, kardinaal Jo
seph Ratzinger, gisteren
in de Peruaanse hoofd
stad Lima meegedeeld.
De Congregatie houdt zich al
lange tijd met dit vraagstuk
bezig, aldus de kardinaal. Hij
sloot niet uit dat het Vaticaan
binnenkort ook met een uit
spraak over de fundamenten
van de moraaltheologie zal
komen. Ratzinger is in Lima
op uitnodiging van de Peru
aanse bisschoppen. Hij heeft
aan de theologische faculteit
van de universiteit van Lima
een eredoctoraat in ontvangst
genomen. In zijn dankrede
waarschuwde Ratzinger vrij
heid niet gelijk te stellen aan
anarchie en willekeur, en van
revolutionair geweld geen
nieuwe mens en nieuwe
maatschappij te verwachten.
Volgens Ratzinger vormen
geordende verbanden en
Kardinaal Joseph Ratzinger
die in Lima een ere-doctoraat
kreeg uitgereikt.
maatschappelijke structuren
de krachtigste bescherming
van de vrijheid.
Nederlands Hervormde Kerk:
Beroepen te Burgh. R.J.ten Have,
kandidaat te Santpoort-Noord. Be
roepen te Leidschendam.
M.S.F.Kemp te Groningen. Beroe- Gereformeerde Kerken:
pen te Zwolle. R.Holwerda te Apel- Beroepen te Emmen als predikant
doorn- legerpredikant. E.K.Stam. kandidaat
L.Raven te Haren (Gn).
Gereformeerde Gemeenten:
Bedankt voor Naaldwijk. A.Moer-
kerken te Nieuw-Beijerland.
JAARCIJFERS VATICAAN:
Het aantal katholieke
priesters is voor het vijfde
achtereenvolgende jaar
afgenomen, maar meer
dan ooit hebben zich
nieuwe seminaristen aan
gemeld. Dat blijkt uit de
cijfers over 1984 die het
Vaticaan gisteren bekend
heeft gemaakt.
Hoewel er nog altijd meer
priesters overlijden dan er bij
komen, steeg het aantal pries
terwijdingen in 1984 met twee
procent. Sinds het Vaticaan in
1973 met de tellingen begon is
het aantal priesters afgeno
men van 433.089 tot 405.959 in
1984. Het aantal nieuwe semi
naristen steeg in 1984 echter
tot een record van 80.302, een
kwart meer dan in 1973.
Volgens het Vaticaan werden
in 1984 in totaal 6333 mannen
tot priester gewijd, van wie
4609 priester van een bisdom
en 1724 van een religieuze
orde. De groei van het aantal
nieuwe priesters was het
grootst in Europa (dertien
procent), Midden-Amerika
(twintig procent) en Zuid-
Amerika (vijftien procent).
Een derde van alle priesters
die in Europa werden gewijd
was afkomstig uit Polen, het
vaderland van de paus. In
Noord-Amerika was een ster
ke daling te zien van het aan
tal priesters en seminaristen.
Het aantal priesters daalde
daar sinds 1973 met vijf pro
cent en het aantal seminaris
ten met ruim 36 procent
Het aantal priesters en reli
gieuzen dat in de lekenstand
is teruggebracht, is in verge
lijking met tien jaar geleden
aanzienlijk verminderd. Ver
lieten in 1973 nog 3690 pries
ters en religieuzen hun ambt,
in 1984 waren dat er wereld
wijd niet meer dan ruim dui
zend.
Het moet een steeds weerkerende aanvechting zijn. Principieel de wed
strijdsport vaarwel zeggen en dan dagelijks op tien meter van huis het
voetbalveld zien. Die situatie doet zich dagelijks voor in Nieuwehorne.
Ronald Lepez woont daar vlakby het veld van Udiros. Jaren was hij
voetbalfanaat en nog steeds zit hij voor de buis als zich een kampioen
schap ontrolt. Zelf voetbalt hij niet meer in wedstrijdverband. Uit ge
loofsovertuiging. Omdat hij bang is dat de sport zijn toewijding tot
God in de verdrukking zal brengen.
Ronald is in 1956 geboren
en groeide op in Heeren
veen. Al gauw bleek dat
hij een aardig balletje
kon trappen. Via het eer
ste van Heerenveen
kwam hij in '73 bij Cam-
buur terecht, waar hij in
een periode van zes jaar
uitgroeide tot de lieveling
van het publiek.
Het Nederlands jeugdteam,
het Friese elftal, het Neder
landse studententeam: het be
hoorde allemaal tot zijn moge
lijkheden. En waarschijnlijk
had hij het nog verder kun
nen schoppen, als hij niet een
contract bij Cambuur kreeg
aangeboden, waarvan zijn
steile zwarte haren begonnen
te krullen. Wat een geld!
Maar als er nu zoveel afkon,
dan had men hem vijf jaar
met een smoes en voor niets
meer dan een schouderklopje
laten aantreden. Dat nam hij
niet. Hij liet het Cambuur-
aanbod voor het was en ging
spelen bij hoofdklasser Steen-
wijk. Een lieverdje was hij er
niet. Zo heeft hij eens uit pure
baldadigheid de keeper van
een tegenstander de broek
van het achterwerk getrok
ken. Maar in die periode
kwam ook de grote verande
ring.
Buschauffeur
Het begon allemaal met een
buurman, die met Ronald
praatte over de bijbel. Ronald
was erg gevoelig voor de toe
komstverwachting, waarover
de man sprak. Hier kreeg hij
iets te horen, wat hij met alle
gezoek in yoga en occultisme
niet kon vinden. Na een lang
zame inweekperiode kwamen
de zaken in een stroomver
snelling, toen Ronald een
boek van Hall Lindsey te le
zen kregen. Terugkomend
van een training vertelde een
buschauffeur hem dat diens
kind van twee jaar was ver
ongelukt. „Maar," zo zei de
man, „Soms moet je dingen
weg doen, om er andere din
gen voor in de plaats te krij
gen". Het was voor Ronald de
druppel.Hij moest het voet
ballen opgeven om de vrijge
komen tijd aan God te beste
den. „Het voetbal hield me af
van God, omdat ik in de kerk
al aan de wedstrijden moest
denken. En altijd als ik thuis
kwam, moest ik opschieten,
om op tijd op het veld te zijn.
Ik heb dat als heel vervelend
Aan die hectische periode is
nu een eind gekomen. Een
jaar voetbalde hij nog bij Udi
ros, maar nu heeft hij zijn ge
liefde sport vaarwel gezegd.
Zijn enthousiasme voor de
sport ruimde het veld. Rust
kwam er voor in de plaats.
„Er is meer lijn in mijn leven
gekomen doordat ik Jezus
Christus persoonlijk heb leren
kennen. Ik heb ervaren dat je
een relatie met Hem kunt
hebben. Je wordt rustig, om
dat je ziet dat God al die tijd
in je leven bezig is".
Er is hoop
Dat besef, dat God zijn leven
leidt, voelt Ronald erg sterk.
Zo ervaart hij ook het contact
wat hij later kreeg met Arie
Don als door God bedoeld.
Arie Don is net als Ronald
een ex-betaald voetballer. Hij
speelde bij Holland Sport,
NAC en Fortuna Vlaardin-
gen. Arie Don probeert sinds
het einde van zijn voetbalcar
rière zijn voetbaltalenten toch
te benutten. Maar dan wel in
dienst van het Evangelie. In
Er-is-Hoop-verband heeft hij
inmiddels een zestal zaalvoet
balteams gevormd, die overal
in de lande voetballen. Ro
nald zag deze mogelijkheid
letterlijk als een Godsge
schenk. Het evangelisatori-
sche van het team bestaat er
uit, dat men eerlijk en spor
tief probeert te spelen zonder
overigens tot vrome lievertjes
te vervallen. Na afloop delen
de voetballers foldertjes uit
Wie dat wil kan de teamleden
natuurlijk aanspreken, maar
dit is geen geëikt programma-
-onderdeel.
Het idee om door sport het
evangelie verbreiden is Ame
rikaans. Sam Mings nam een
tiental jaren geleden in de
Verenigde Staten het initia
tief tot „Lay Witnesses for
Christ", een organisatie van
leken die door sport het evan
gelie willen verspreiden. Be
gin dit jaar trad Sam Mings in
contact met Arie Don om de
organisatie te laten overwaai
en naar Europa.
In dat kader zal er in augus
tus een Amerikaans voetbal
team op toernee gaan door
West-Europa. Verschillende
nationaliteiten zijn erin verte
genwoordigd, waaronder
Ronald Lepez neemt een voorbeeld aan Carl Lewis, de bekende
Amerikaanse sportman die lid is van de organisatie Lay Witnes
ses for Christ.
Mexicanen en Brazilianen, christen is. Komend jaar, als
Van de Braziliaan Müller is het Nederlands Olympisch
bij voorbeeld bekend dat hij Comité zijn 75-jarig jubileum
hoopt te vieren, zal er een uit
gebreidere delegatie uit de
Verenigde Staten naar Neder
land komen. Men denkt dan
ook sporten als atletiek en
basketbal.
Carl Lewis
Van de organisatie Lay Wit
nesses for Christ rijn 5000 at
leten lid. De meest bekenden
onder hen zijn wel Carl Lewis
en Calvin Smith. Ook in Ne
derland zijn klinkende namen
van sportlui, die vasthouden
aan hun christelijke overtui
ging. Ronald noemt Nelly
Cooman en Yvonne van Gen-
nip. Ronald hoopt dat de or
ganisatie er in zal slagen in
ons land de christelijke
krachten te bundelen op een
manier zoals dat in Amerika
is gebeurd. Christelijke spor
ters kunnen zich melden. De
Europees kampioen powerlif-
ten Norwin Matina heeft dat
al gedaan.
De sport zou er een klein
beetje anders van kunnen
worden. En toestanden zoals
ze rond de persoon van Jan
Jongbloed hebben afgespeeld
zullen ondenkbaar zijn. Deze
top-doelverdediger verloor in
één jaar een zoon door de
bliksem en werd zelf afge
keurd voor het voetbal. Het
enige wat zijn vrienden uit de
sportwereld hem gunden was
zegge en schrijve één kaartje.
Het getuigt van weinig res
pect voor de mens. „God
roept sporters, net als kunste
naren, musici en zo om te la
ten zien dat ze Hem in alles
de eer kunnen geven," zegt
Ronald.
KLAAS VAN DER KAMP
Gestoofd gehakt met Chinese spitskool en
aardappelen vla met vruchtenschuim
Als u met zijn tweeën bent, dan heeft u nodig: 1 sneetje
brood, 200 g gehakt, zout, peper, nootmuskaat, iets kruid
nagel, uitje, 25 g margarine, 1 rijpe tomaat;
knoflook of uitje, 1 lepel olie, 500 g spitskool even
tueel 100 g extra voor de bami van overmorgen), 3 lepels
water, zout, suiker, halve lepel ketjap, 1 lepel sherry, pe
terselie;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 25 g custard, 30 g suiker (0,5 liter gele
vla), handje rode bessen, frambozen of bosbessen, half
eiwit, 12 g suiker.
Week het brood met warm water, druk het zo droog moge
lijk en maak het fijn. Kneed brood, gehakt, zout, peper, noot
muskaat, kruidnagel, fijngesneden ui en ei (zoveel dat de
massa stevig blijft) flink door elkaar. (Door goed kneden blij
ven de ballen bij het bakken beter heel). Vorm van het
mengsel met iets natgemaakte handen per persoon een glad
de bal en leg die ten minste een uur koel weg. Bak de ge
haktballen vlot bruin in de margarine, temper het vuur, leg
het deksel schuin op de pan en schenk daar zo veel lauw wa
ter op dat het erge bruisen van het vet vermindert. Leg de
ontvelde en kleingesneden tomaat in de jus en stoof het vlees
in een kwartier gaar.
Fruit de geperste knoflook of de kleingesneden ui goudgeel
in de olie. Bak vervolgens de gewassen en fijngesneden kool
een paar minuten mee. Voeg water, zout, suiker, ketjap en
sherry toe en laat de groente in acht minuten beetgaar wor
den. Strooi er fijngeknipte peterselie over.
Zet de helft van de melk op. Maak een papje van custard,
suiker en weinig koude melk. Schenk al roerende wat hete
melk bij het papje, doe het in de pan en laat de vla een mi
nuut koken. Voeg van het vuur de overige koude melk toe.
Klop het eiwit, kort voor het gebruik, stijf onder toevoeging
van de suiker. Kleur het schuim met sap van door een zeef
gewreven vruchten en leg het op de vla. je anne
Pe
•bi
ig
AMSTERDAM, met zijn niet geringe olympische a£j(
is maar vast gewaarschuwd: opnieuw dreigt een orrer(
internationaal sportevenement de mist in te gaanar
reldpolitiek slaat wederom genadeloos toe bij de orf11
van een grootschalige manifestatie. De Gemenebesefl
die donderdag in de Schotse hoofdstad Edinburgh iL!
zijn bij voorbaat gedevalueerd tot een schijnvertoning
tussen ongeveer de helft van de Gemenebestlanj>e
heeft teruggetrokken. Sneu voor de Schotten natuiai
voor de atleten die zich stevig hebben voorbereid op
tieve ontmoeting. Voor het overige hoeft er ed^j
zwaar getild te worden aan dit sportieve minidrama,
voltrekt in de marge van de internationale politiek—
ANDERS is het met de crisis in het Gemenebest. Hp
koningin Elizabeth is zeer gehecht aan de hoofdzake;
moniële banden die nog bestaan tussen Groot-Britfc
zijn voormalige koloniën. Als politiek en economisch!
blok stelt het Gemenebest niet veel voor, zeker n
Engeland zich jaren geleden is gaan oriënteren op
pese Gemeenschap. Maar als wereldwijde hoedsteru
uniek cultuurpatroon heeft het natuurlijk wél iets, al
waardige alliantie tussen al die wijd verspreide ple
aarde, waar de Engelsen de mensheid onder meer hc
ren theedrinken en cricket spelen.
MARGARET Thatcher lijkt er niet al te zeer ond^
te gaan. De IJzeren Dame laat zich tot dusverre j£
schijnt tot uitgesproken misnoegen van de Britsi
gin nauwelijks van de wijs brengen door de
steeds meer Gemenebestlanden via de spelen op héi
fenen. Thatcher wil tegenover Zuid-Afrika zo lang
de lijn vasthouden die zij, met behulp van de Westdt,r
met instemming van Amerika, binnen de EG hej
dwongen: eerst nog maar eens overleggen met Bothjn
pas praten over mogelijke sancties en boycotacties, ij
ZOALS gewoonlijk heeft ook deze zaak twee kant;
mevrouw Thatcher de morele verontwaardiging
Gemenebest-partners niet in alle opzichten ever
neemt, valt wel enigszins te begrijpen. De woede
verfoeilijke apartheidsregime is uiteraard even voorin
liggend als terecht. Maar onder de regeringsleiders^
Gemenebest, die thans de mond vol hebben over Dij
slappe houding, bevinden zich allerlei hele en halveju
ten, die in eigen land ook niet al te zorgvuldig orn^
met politieke en etnische minderheden. Landen als r
en Nieuw-Zeeland hebben zich niet voor Edinbur^
meld, maar dringen wel aan op een harder Brits \t
gens Zuid-Afrika. Daar zullen de aboriginals en m^<
getwijfeld van opkijken.
rt
DAT neemt niet weg, dat Thatcher slechts uit wejl
gen eigenbelang vasthoudt aan de diplomatieke wiv
harde lijn afwijst. Binnen haar kabinet komt zij echf1'
meer alleen te staan. Zelfs vanuit haar standpunt
neerd staat zij voor een uiterst moeilijke keuze. A
Britse belangen in Zuid-Afrika laat prevaleren bovL
having van goede banden met de Gemenebestlandeifc
dat Groot-Brittannië op de langere termijn ook ecot 1
nadelen opleveren, zij het minder ernstige.
THATCHER zal de druk uit haar onmiddellijke oï
van de meerderheid van de Gemenebestlanden erv
wereldopinie uiteindelijk niet kunnen blijven negef1
zij dit wel, dan getuigt dat niet van moed of standv/*
maar eerder van onverzettelijke koppigheid. In eik
zal de Britse premier een confrontatie met koning)»
beth uiteindelijk verliezen. Nu haar conservatieven
het in de opiniepeilingen uitermate slecht doet, zou P
stitutionele crisis er wel eens toe kunnen leiden dr
van Thatcher en haar partij voor de eerstkomende
zijn uitgespeeld.
Natter en
tamelijk koel
DE BILT (KNMI) Aan de
langdurige periode van droog
weer is een eind gekomen. Het
koufront van een depressie bo
ven de noordelijk Noordzee
trok vandaag met regen over
ons land. Plaatselijk viel de re
gen in de vorm van fikse bui
en, in de kustgebieden zelfs
gepaard met onweer.
De komende dagen draait de
wind geleidelijk naar de
noordwesthoek en dat bete
kent tamelijk koel weer. Bo
vendien wordt de aangevoerde
lucht onstabieler zodat de bui
enkans vrij groot wordt. Vol
gens de computer herstelt het
weer zich in het weekeinde
enigszins dankzij de gunstige
invloed van een zwak hoge-
drukgebied. De buiënaktiviteit
neemt dan af en perioden het
zon krijgen de overhand.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor donderdag en vrijdag:
Zuid-Scandinavië: Half tot
zwaar bewolkt. Af en toe re
gen of buien. Middagtempera-
tuur 15 tot 20 graden.
Britse Eilanden: In het noord
westen veel bewolking en pe
rioden met regen. In het zui
den zonnige perioden en plaat
selijk een bui. Middagtempera-
tuur van 15 graden in het
noorden tot 22 graden in het
zuidoosten.
Denemarken: Wisselend be
wolkt en enkele buien. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 17
graden.
Duitsland: Op woensdag voor
namelijk in het zuiden be
wolkt met regen. Overigens
zonnige perioden en een enke
le bui. Middagtemperatuur 15
tot 20 graden.
Benelux: Zonnige perioden en
voornamelijk op woensdag
landinwaards enkele buien.
Middagtemperatuur ongeveer
18 graden.
Frankrijk: Woensdag zonnige
perioden en in het oosten en
kele buien, op donderdag
overwegend zonnig.
temperatuur op woei*
19 graden in het no»'
tot 25 graden in het
donderdag enkele giÊ
ger.
Alpengebied: Woensdp
in het oosten en zuid«
of onweer, donderdak
het westen zon. Midd?
raturen in de noord1
tot 20 graden, aan de
ongeveer 25 graden.
Spanje en Portugal: 1
het midden en no<
plaatselijk een regerj
weersbui. Overigen^
maar in het noordwe,
kenvelden. Middagte
ren van 20 graden in
den en noordwesten
tugal tot 35 grader
waarts in het zuiden.j
Italië, Adriatische 1
woensdag in noord-j
noord-Joegoslavië en)
zware onweersbuien
gens flinke zonnige
Middagtemperatuur r
sen 25 en 30 graden.
WEERRAPPORT HEDEN MO
Weer
Amsterdam onweer
De Bilt regen
Eelde regen
Eindhoven zw.bew.
Den Helder regen
regen
Zd Limburg zw.bew.
Aberdeen zw.bew.
Athene onbew.
Barcelona onbew.
Berlijn l.bew.
Bordeaux onbew.
Dublin motregen
Innsbruck onbew.
Klagenfurt onbew.
Kopenhagen zw.bew
Mallorca
Malta
MUnchen
Las Palmas l.t>
