Deel centrale Tsjernobyl
in oktober in gebruik
ferbittering over
ipaanse Burgeroorlog
haakt plaats voor
jjnverschilligheid
OMNIVERSUM
Geen amnestie voor kopstukken Solidariteit
Schadefonds
slachtoffers
Heizeldrama
SÜERNICA SYMBOOL YAN SLACHTING
West-Duitsland wil
einde aan Meissneraffaire
Dolly Parton zwaait
scepter over eigen
pretpark Dollywood
Lady Di en „Fergie"
agentes in nachtclub
STENLAND
QeidóaQoiviwnt
VRIJDAG 18 JULI 1986 PAGINA 5
^tel hasjzaak Dost
■getuige te zoeken
IELDORF De rechtbank in
Vdorf wil een Italiaan horen in
tk-Dost. Omdat niet bekend is
je getuige zich momenteel be-
wordt het proces tegen Dost
de week waarschijnlijk ver
tot medio augustus. Volgens
luitse getuige zou die Italiaan
Arnhemmer Harm Dost (38)
rden kilo's hasj en marihuana
1 geleverd. De verdediging be-
dit ten stelligste en stelt dat
e Italiaan niet eens kent. De be
lde Italiaanse getuige is zelf in
Duitsland tweemaal veroordeeld
s het bezit van geringe hoeveel-
hasj.
Stil protest
Andre Lajoignie,
fractievoorzitter van
de Franse Commu
nistische Partij
bond zichzelf giste
ren een witte doek
voor de mond tij
dens de televisie
zendtijd voor poli
tiek partijen. Voor
dat hij zichzelf het
zwijgen oplegde, zei
hij: „Ik maak be
daar tegen het feit
dat de Communisti
sche Partij slechts
95 miserabele se
conden krijgt om
haar visie uiteen te
zetten".
BRUSSEL De Belgische re
gering heeft een fonds in het
leven geroepen waaruit scha
devergoeding wordt betaald
aan de slachtoffers van de rel
len in het Heizelstadion, waar
bij vorig jaar mei 39 mensen
de dood vonden. Het bedrag
van de schadeloosstelling zal
door een speciale commissie
„naar billijkheid" worden be
paald, maar zal nooit meer dan
twee miljoen Belgische frank
(ongeveer 110.000 gulden) per
uitkering bedragen.
Super-satelliet
in 1988 gereed
EL SEGUNDO Bij Hug-
hes Aircraft in Californië is
gisteren een prototype ont
huld van de krachtigste
commerciële satelliet ter
wereld, de Intelsat-VI. De
satelliet is in staat tegelijk
120.000 telefoongesprekken
en drie televisiekanalen te
verwerken, hetgeen neer
komt op een capaciteit van
400.000 vellen getikte tekst
per seconde. Intelsat, een
verband van 110 landen,
betaalt 230 miljoen dollar
voor de satelliet, die in het
najaar van 1988 wordt ge
lanceerd.
Kamikaze-aanslag
in Zuid-Libanon
BEIROET In de Zuidlibanese
stad Jezzine heeft een 26-jarige
christelijke vrouw gisteren een
met explosieven geladen auto tot
ontploffing gebracht in de buurt
van het stadhuis. De politie van
Jezzine, een overwegend christe
lijke stad, deelde mee dat de
vrouw bij de aanslag om het le
ven kwam. Zeven burgers liepen
verwondingen op en twee gepar
keerde auto's werden vernield.
Ook liepen enkele winkels scha
de op. De aanslag is opgeëist door
de Syrische Sociaal-nationalisti
sche Partij, die tegen de Israëli
sche invloed in Libanon is.
lis houdt
'htreus
i grond
KOK Een vlucht van
Airways van Londen
angkok is gisteren twee
gehouden op het vlieg-
i in de Maleisische hoofd-
oeala Loempoer. Reden
fe vertraging was een
Iie door een passagier in
fegtuig was gezien. De
'igheid van een knaag-
een vliegtuig kan ge-
lieveren voor zowel de
peidals het veilig
Hneren van het vlieg-
H.ld us de maatschappij.
■I het oponthoud moes-
passagiers het vliegtuig
j? n. terwijl in het in te-
0 an de Lockheed TriStar
0 trdelgingsmiddel werd
O n. Over het lot van de
0 verstekeling is niets be-
MOSKOU Twee van de
vier reactoren van de
kerncentrale in Tsjerno
byl worden in oktober
weer in gebruik genomen.
Dit heeft de nieuwe direc
teur van de kerncentrale
gisteren gezegd in een in
terview met het officiële
Sovjet-partijblad Pravda.
Volgens de directeur Pozdys-
jev moet de regeringscommis
sie die na het ongeluk werd
ingesteld eerst nog advies uit
brengen over nieuwe veilig
heidsmaatregelen voordat de
twee reactoren weer in wer
king worden gesteld. Deze
commissie brengt medio au
gustus verslag uit over de
kernramp, die in april 26 men
sen het leven kostte en leidde
tot de evacuatie van bijna hon
derdduizend mensen.
Volgens directeur Pozdysjev
zal de derde reactor, die ge
koppeld was aan de verwoeste
vierde eenheid, nog enige tijd
buiten bedrijf zal blijven. Poz
dysjev kreeg vorige maand de
leiding over de centrale nadat
zijn voorganger was ontslagen
wegens nalatigheid. Volgens
de autoriteiten had de ontsla
gen directeur de ernst van het
ongeluk onderschat. De Prav
da hekelde overigens op haar
beurt het gebrekkige toezicht
van lokale autoriteiten op de
schoonmaakoperatie in het ge
bied rond Tsjernobyl.
Aan de grensovergang tussen
Oost- West-Duitsland is een
partij van ruim 17 ton Hon
gaarse aalbessen in beslag ge
nomen, die een radioactieve
straling van 983 Becquerel per
kilo bleek te hebben. De con
trole op straling is ingevoerd
sinds de ramp in Tsjernobyl.
leeft de Spaanse Burgeroorlog nog zo als in.het stadje Guernica, waarvan de vernieti-
door Stuka's van de Duitse Luftwaffe een nieuw en afschuwelijk tijdperk in moderne oor-
inluidde. De burgers van het kleine marktplaatsje die zich de dag kunnen herinne-
Guernica door Franco's Duitse bondgenoten met de grond werd gelijk gemaakt,
aan hun herinnering vasthouden met een koppigheid die is gegroeid in tientallen jaren
onder Franco. Buiten Spanje denken de mensen bij Guernica vooral aan
Wiso's muurschildering van de verwoesting, gemaakt in Parijs. Het schilderij kwam in 1981,
na Picasso's dood, in het Madrileense Prado te hangen.
M
•«*<-
- m
-
Een beeld van het geteisterde dorpje Guernica na de Duitse bombardementen tijdens de Spa*.:
se Burgeroorlog.
3RID Op 18 juli
brak in het toenma-
Spaans-Afrika een
jftse militaire opstand
De toen 43-jarige
icisco Franco ver-
idde vanuit de Cana-
le Eilanden een ma
lt, waarin hij het le-
opriep zich achter
I te scharen en een
pve orde te vestigen
ppanje. De opstand
zich al snel uit
oc het Spaanse vaste-
april 1931, toen de
bevolking zich had
voor een repu-
en koning Alfonso XIII
ballingschap ging om
te voorkomen,
Spanje geteisterd door
|t, verdeeldheid en poli-
9:0 deed een beroep op
9iger om Spanje te behoe-
Voor volledige chaos en
||uitenlandse belangen in
2lnd uit te roeien. In zijn
1 werden die belichaamd
shet liberalisme, het com-
G|me, het atheïsme en de
„internationale samenzwering
van het jodendom en de Vrij
metselarij".
Franco's oproep ontaardde in
een van de bloedigste burge
roorlogen in de geschiedenis
die minstens een half miljoen
mensenslevens eiste.
De Spanjaarden van vandaag
hebben de politieke onenig
heid en gepassioneerde dis
cussies die de burgeroorlog
losmaakte grotendeels achter
zich gelaten. Er is veel veran
derd sinds er in 1975 met zijn
overlijden een einde kwam
aan het 36-jarige dictatoriale
bewind van Franco, de aan
stichter en winnaar van het
conflict.
La Vaquilla, Spanje's popu
lairste film van vorig jaar,
schilderde de nationale trage
die van de periode 1936-1939
op komische wijze. Een punk-
rockgroep in Madrid heeft de
naam van een anarchist uit
die periode gekozen, iets dat
ten tijde van Franco volko-.
men taboe zou zijn geweest.
De socialistische regering van
Spanje heeft geen plannen of
ficieel stil te staan bij het feit
dat de burgeroorlog vijftig
jaar geleden tot een uitbar
sting kwam. De algemene
verbittering over de oorlog is
weggeëbd en ook in officiële
kringen overheerst inmiddels
een zekere mate van onver
schilligheid ten aanzien van
dit weinig glorierijke verle
den.
De historische belangstelling
is echter groter dan ooit tevo
ren. Kranten en uitgevers
overstelpen het publiek met
gedetailleerde verslagen van
de belangrijkste veldslagen en
politieke debatten, plaatjes
van de wapens en uniformen
van destijds, reproducties van
propaganda-affiches en de
grimmige beelden van een
van de eerste oorlogen, waar
van de wereld kon kennisne
men via foto's.
Uit een enquête van het
weekblad Cambio kwam naar
voren dat 76 procent van de
ondervraagde Spanjaarden
slecht geïinformeerd is over
de oorlog, terwijl slechts 21
procent begrijpt waarom het
zover moest komen.
Van de 1000 ondervraagden
was 56 procent nog niet gebo
ren toen de oorlog uitbrak en
21 procent was destijds nog
teen dertien jaar oud. Slechts
5 procent bleek ooit gehoord
te hebben van Buenaventura
Durruti, naar wie de punk-
groep in Madrid zich ge
noemd heeft. Hij was de. le-
fendarische leider van een
olonne anarchistische strij
ders en sneuvelde vijftig jaar
geleden bij een handgemeen
in de lobby van het luxe hotel
Ritz.
Overwinnaars
Tot voor tien jaar was de eni
ge lezing over de burgeroor
log die onderwezen werd, die
van de overwinnaars een
lezing die een oorlog tussen
klassen en tegengestelde be
langengroepen vervormde tot
een kruistocht tegen commu
nisten, liberalen en de Vrij
metselarij.
Dit jaar verscheen de speel
film Dragon Rapide van Jai
me Camino. Het is de eerste
Spaanse film waarin Franco's
machtsovername in een histo
risch perspectief wordt uitge
beeld. De première van de
film op 10 juli viel samen met
de vijftigste verjaardag van
het uitbreken van de oorlog.
De film toont Franco's vlucht
in de nacht van 18 op 19 juli
1936 van de Canarische Eilan
den naar Tetuan aan boord
van een Havilland DH-89
vliegtuig, dat ook wel Dragon
Rapide werd genoemd, en de
samenzwering die hij leidde
en die het startschot voor de
oorlog vormde.
Camino heeft verscheidene
andere films over de Burger
oorlog geregisseerd omdat hij
het als zijn burgerplicht be
schouwt de herinnering eraan
levend te houden. Maar die
ene grote film, het grote fres
co, zoals hij het noemt, moet
nog steeds gemaakt worden.
De meeste hoofdpersonen in
de film hebben de burgeroor
log niet overleefd of stierven
later in ballingschap of door
executies.
Onderwijs
In het onderwijs over deze be
wogen periode in de Spaanse
geschiedenis worden inmid
dels de ware achtergronden
en feiten aanzienlijk beter be
licht. Er is een grote hoeveel
heid archiefmateriaal vrijge
komen dat onder Franco
angstvallig achter slot en
grendel werd gehouden.
Veel scholieren leggen echter
nauwelijks belangstelling aan
de dag voor een oorlog die
zich vijftig jaar geleden af
speelde en die voor hen oude
geschiedenis vormt. Het on
derwijzend personeel doet zijn
best een objectief beeld van
de gebeurtenissen over te dra
gen, maar zegt over te weinig
tijd te beschikken om alles uit
de doeken te doen.
„Slechts vijftien procent van
mijn collega's", vertelt ge
schiedenisleraar Rafael Mazo,
„komt in de lessen tot het jaar
1931 toen de Tweede Repu
bliek werd uitgeroepen". Op
papier is het zo dat in de
voorlaatste klas van de lagere
school en in het derde jaar
van de middelbare school de
burgeroorlog aan bod moet
komen.
Een ander probleem zit hem
in het feit dat de huidige ge
neratie onderwijzend perso
neel nog nauwelijks toe is aan
het presenteren van een ob
jectief beeld. Dolores Gomez
Molleda, hoogleraar geschie
denis aan de Universiteit van
Salamanca, verwoordt het als
volgt: „Wat de geschiedkunde
betreft bevinden we ons in
een tijd van totale herziening.
Maar de veertig jaar onder
Franco hebben de wijze waar
op we de geschiedenis bestu
deren dermate beïnvloed, dat
het nog minstens een genera
tie zal duren eer we de afstan
delijkheid bereikt hebben die
nodig is om er in een werke
lijk historisch perspectief op
terug te kunnen blikken";
3JE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
d „Met Eelkema, brigadier eerste klasse
dorpspolitie te Rijkhuyz'n!" klonk een
ichtige stem. „Spreek ik met de commis-
lalf?" „Ja, daar spreek je mee, brig-
fntwoordde commissaris B. Bruutjes Bzn.
b er van je dienst?" „U moet twee
rfn anhouw'n en voorgeleid'n, commissa-
d Eelco. „Er is rommel an de knikker ge-
oij de knapper-rees hier in Rijkhuyz'n. Na
ijgebreid en diepgaand onderzoek ben ik
a:er gekoom'n dat een zekere Linke Lo-
en een niet minder zekere Bennie de
f naar Grav'ndrecht moet'n zijn ont-
Ze hebb'n alhier geprobeerd aan-
ate pleeg'n op de leev'ns van onschuldige
c Ze wild'n met echte miertaljeurs
ii en met bomm'n gooi'n. De betreff'nde
irtikel'n zijn door mij airede in beslag ge-
„Bedankt, brigges," antwoordde
ttsaris B. Bruutjes Bzn tevreden. „Maar
jerust te stellen. De hoofdstedelijke poli
tie heeft de nodige stappen reeds ondernomen.
Dank zij ons onfeilbare inlichtingensysteen heb
ben wij de verblijfplaats van de twee schelmen
reeds kunnen localiseren. Ik ga ze nu onmiddel
lijk arresteren. Ik was het eerlijk gezegd al van
plan, vat je?" Daarmee maakte de commis
saris een einde aan het gesprek en Eelco vond
dat ze daar in de stad toch maar van wanten
wisten. Maar de ferme B. Bruutjes wist van wan
ten, dat bleek. Hij reed tenminste even later al
in een overvalwagen door de reeds stille straten
van de grote stad. In eigen persoon lerdde hij
de operaties en bij het hospitaal aangekomen,
gaf hij het bevel: „Gebouw omsingelen en alle
uitgangen in het oog houden!" Zulks ge
schiedde en de dappere agenten zochten hun
plaats. Doch nauwelijks hadden de brigadiers
Kwajebreurtje en van Moppersum zich bij de
achtergevel verdekt opgesteld, of daar zagen ze
een vreemd toneeltje in de dakgoot van het zie
kenhuis.
BONN/BERLIJN De
Westduitse regering wil de
affaire rond de Oostduitse
econoom Herbert Meissner
zo snel mogelijk oplossen.
Maar terwijl Oost-Duitsland
gisteren de onmiddellijke
vrije terugkeer van Meissner
eiste, werd in de Bondsrepu
bliek een arrestatiebevel te
gen de man uitgevaardigd,
op verdenking van spionage.
Meissner zou vorige week
hebben willen overlopen,
maar verdween uit het
hoofdkantoor van de inlich
tingendienst. Meissner zit
vermoedelijk op de West
duitse ambassade, maar Oost-
Duitsland zegt dat de geleer
de tegen zijn zin wordt vast
gehouden.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BU UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
TENNESSEE Beschut
tussen twee bergtoppen
van de paradijselijke Smo
ky Mountains in Tennes
see ligt een nieuwe toeris
tentrekker, waarschijnlijk
de meest betoverende in
Amerika. In dit nieuwe
familiepretpark, Dolly
wood genaamd, kunnen
mannen langekoesterde
fantasieën uitleven, vrou
wen hun Assepoesterdro-
men werkelijkheid zien
worden en kunnen kinde
ren in de stroomversnel
lingen spelen.
Dollywood is Dolly Partons ei
gen pretpark van ruim 1600
hectare, slechts op kleine af
stand van het armoedige hou
ten hutje waar ze haar kinder
jaren doorbracht. Het is Dol
ly's reactie op de glitter en gla
mour van Hollywood. „Een
paar jaar geleden, toen ik voor
het eerst het naambordje met
Hollywood erop zag staan,
dacht ik steeds hoe grappig het
zou zijn als ik die H eens in
een D kon veranderen", aldus
de beroemdste vrouw uit de
geschiedenis van Tennessee.
„Ik kreeg opeens het idee dat
het een goede naam voor een
pretpark zou zijn".
Dolly is 48 miljoen gulden ar
mer, maar de eigenaresse en
meest prominente inwoonster
van het voormalige Silver
Dollar City. Het is een schil
derachtige verzameling van
hutjes, paden en beken in de
beste Western-traditie, die de
volkskunst en de cultuur van
het golvende heuvelgebied in
Tennessee verheerlijken; am
bachten van bezembinden tot
houtsnijden zijn er vertegen
woordigd. Tijdens de weekein
den kan men Dolly zelf zien
ronddartelen in de stroom
versnellingen onder het slaken
van hoge kreten dat zij nat
wordt.
De duizenden bezoekers van
Dollywood worden van het
uitgestrekte parkeerterrein
naar de ingang gereden door
paard en wagen, compleet met
hoogblonde gastvrouw. Ook al
Dolly Parton
zoals haar fans
haar kennen:
zingend en
swingend op het
podium.
is de eigenaresse zelf niet aan
wezig, haar beeltenis is alom
vertegen woordigd.
Degenen die in vervoering ra
ken van Dolly's weelderige
vormen kunnen een bezoekje
brengen aan het Dolly Parton
museum. Daar kunnen zij zich
vergapen aan haar pruiken,
jurken en keurslijfjes, die naar
Dollywood zijn overgebracht
van het kledingmagazijn dat
zich onder haar huis in Nash
ville bevindt. Hier kan men
ook allerlei Dolly Souvenirs
aanschaffen, van strakke T-
shirtjes tot abrikozenjam.
Vanuit een enorme muziek
tent in een diepe vallei mid
denin het park galmen de
klanken van folk muziek, ge
produceerd door Dolly's fami
lieleden Billi en Rosie Caswell.
Zij moeten het evenwel opne
men tegen het ingeblikte
stemgeluid van Dolly, dat
eveneens door het park schalt.
„Iedereen hier is familie van
mij", zei Dolly toen het park
geopend werd. „Ik heb gewel
dig leuke ooms, tantes, nich
ten, neven". Bobby, één van
haar tien broers, heeft de scha
mele berghut uit Dolly's jeugd
exact nagebouwd, aangezien
de huidige bewoners weiger
den het te verkopen. Haar va
der Lee, een gepensioneerde
boer, zag zichzelf plotseling als
hoofd van een soort uitzend
bureau voor familieleden.
Voor Dollywood-bezoekers die
dromen van een zang-carrière
ligt de kans voor het grijpen in
een grote muziekwinkel aan
de Dolly Parton snelweg, waar
iedereen in de gelegenheid
■wordt gesteld om een plaatje te
maken.
Als de bezoekers door honger
overmand worden, kunnen ze
Dolly's favoriete barbecue-re
cepten uitproberen in het res
taurant „Tante Oma's Zuidelij
ke Keuken". Tante oma is
Dolly's bijnaam, die zij kreeg
.van haar nichtjes en neefjes.
De grote afwezige onder de fa
milieleden is Carl Dean, een
aannemer uit Nashville, die
zo'n twintig jaar het huwe
lijksbed deelde met Dolly Par
ton. Zijn enige bijdrage aan
Dollywood is het advies: „Hou
het schoon
Copyright The Guardian
LONDEN Lady Diana heeft het gisteren toegegeven: Met Sa
rah Ferguson, die op 23 juli prins Andrew trouwt, heeft de prin
ses zich, vermomd als agent, in een Londense nachtclub ver
maakt. In Engeland is de nachtelijke escapade van het tweetal
het gesprek van de dag, maar het heeft niet veel gescheeld of de
uitsmijters van de club hadden de met pruiken getooide agentes
radicaal verwijderd. Ze dachten namelijk dat het om meisjes
ging van een felicitatiedienst, die „gekochte" kussen uitdelen.
De overredingskracht van Diana, de toekomstige koningin van
Engeland, en „Fergie" was kennelijk echter ruimschoots vol
doende. Society-gastvrouw Juanita Kerman onthulde dat twee
giechelende agentes die nacht een hoop pret hebben gehad. Het
is in Engeland overigens verboden om je als agent te vermom
men, maar verwacht wordt dat het incident verder geen conse
quenties zal hebben.
(ADVERTENTIE)
'N REIS DOOR COMPUTERWONDERLAND
EN 'N UITZONDERLIJKE NEDERLAND TOER!
WARSCHAU Het Pool
se parlement heeft giste
ren een amnestiewet aan
genomen op grond waar
van duizenden gewone
criminelen en mogelijk
honderden politieke ge
vangenen zullen worden
vrijgelaten. Vooraanstaan
de politieke gevangenen
zullen echter alleen „on
der bijzonder gerechtvaar
digde omstandigheden"
hun vrijheid herkrijgen.
Op grond van de nieuwe wet,
die woensdag van kracht
wordt, zullen 20.000 van de
114.800 gewone criminelen in
Poolse gevangenissen worden
vrijgelaten, zo zei minister van
justitie Lech Domeracki.
Leden van een Australische
parlementsdelegatie die nu in
Polen is, zeiden van Poolse re
geringsfunctionarissen te heb
ben begrepen dat de amnestie
betrekking zou hebben op 230
van de 350 politieke gevange
nen in het land.
Minister Domeracki stelde het
aantal niet-criminele gevange
nen op 189, en zei niet te we
ten hoeveel van hen onder de
amnestiewet zullen vallen. De
amnestie is beperkter dan die
van 1983 en '84.
Soms wordt aan de amnestie
de voorwaarde gesteld dat
mensen hun illegale activitei
ten tegen de regering staken,
terwijl de amnestie ook niet
van toepassing is op de belang
rijkste mensen van de verbo
den vakbond Solidariteit.
Onder de mensen die waar
schijnlijk buiten de amnestie
vallen bevinden zich vooraan
staande politieke gevangenen
als Adam Michnik, Wladyslaw
Frasyniuk, Bogdan Lis, Zbig-
niew Bujak, Bogdan Boruse-
wicz en Tadeusz Jedynak.
