Ruding hoopt
tevergeefs op
meer bezuinigingen
dagjes
mens
jSamenwerkende
Ihuisartsen
minder
Groeten van Lucy
c CDA -fractie alleen akkoord met tijdschema
In hoger beroep zwaardere
straf totaalweigeraars
Schadepost files
jaarlijks 700 miljoen
Hugo Claus
verbluffend
veelzijdig
auteur
(9e DoRTex. Vindt
Me-re OiKeN nU
VMOer ik pp dieet.
Dagboek
van een
-BINNENLAND
L
Stoffelijke resten
""slachtoffers vliegramp
in Nederland aangekomen
St
lb«SCHIPHOL Op Schiphol lijn gisteren
ïajen vandaag de stoffelijke resten van elf
!m|Nederlanders aangekomen die op 18 juni
iezbij een vliegongeval boven de Grand Ca-
nyon de dood vonden. De stoffelijke res
tten zijn vanuit Phoenix via New York
naar Nederland overgebracht. Dit heeft
een woordvoerder van de rijkspolitie
t -dienst luchtvaart meegedeeld. De stoffe
lijke overschotten worden, nadat in Ne-
ee:derland nog enige formaliteiten zijn uit-
in de loop van de dag vrijgege-
voor de teraardebestelling of crema-
vatie.
£eidöe Commit
DONDERDAG 3 JULI 1986 PAGINA 3
Amsterdam verhaalt
schade op vandalen
AMSTERDAM De gemeente Am
sterdam gaat de schade als gevolg van
vandalisme proberen te verhalen op
de dader of diens ouders. Daartoe
wordt een centraal incasso-bureau op
gezet waar de vergoeding voor de
aangerichte schade kan worden be
taald. Gerechtelijke vervolging kan
daarmee indien niet van al te grof
vandalistisch gedrag sprake is wor
den voorkomen De Amsterdamse
persofficier van justitie mr. H. Wool-
drik heeft dat gisteren meegedeeld.
Over deze vorm van aanpak van het
vandalisme is overeenstemming be
reikt in het driehoeksoverleg tussen
het openbaar ministerie, de politie en
de burgemeester.
Staking transport
bedrijf duurt voort
UTRECHT Het gesprek dat
gistermiddag heeft plaatsgevon
den tussen de Vervoersbond
FNV en de directie van trans
portbedrijf Stolk in Berkel en
Rodenrijs heeft niets opgeleverd.
Bij het bedrijf brak eerder op de
dag een wilde staking uit. De
Vervoersbond FNV heeft de sta
king inmiddels overgenomen. In
zet van het conflict is onder meer
onderbetaling van de honderd
merendeels Turkse chauffeurs,
die voor het bedrijf op het Mid
den Oosten rijden. De chauffeurs
rijden bovendien onverzekerd
rond, aldus de bond.
Kritiek bij
installatie Van Zeil
HEERLEN Oud-staatssecretaris Van
Zeil van economische zaken heeft giste
ren bij zijn installatie tot burgemeester
van Heerlen nadrukkelijk ontkend dat
er voor hem geen plaats zou zijn ge
weest in een tweede kabinet-Lubbers.
Hij deed dit in antwoord op kritiek,
vooral van de linkse partijen uit de raad
tijdens de buitengewone raadsvergade
ring. Van de kant van de PvdA was er
ook kritiek op het feit dat Van Zeil ge
zien zijn leeftijd nog maar één burge
meesterstermijn kan volmaken. Verder
was er het verwijt dat er geen vertrou
wenscommissie aan de benoeming te pas
is gekomen. CDA, VVD en de fracties
van de plaatselijke groeperingen juich
ten de benoeming toe.
Kinderbijslag
niet in gevaar
bij vakantiewerk
tot f 1400
DEN HAAG Vakantie-
werk tot een netto-bedrag
van 1400 gulden zal, evenals
iri vorige jaren, niet van in
vloed zijn op het recht op kin
derbijslag. Dat heeft staatsse
cretaris De Graaf (Sociale Za
ken) bepaald, zo deelde zijn
ministerie gisteren mee. In
dien de inkomsten uit vakan
tiewerk meer bedragen dan
1400 gulden wordt alleen met
het meerdere rekening ge
houden bij de beoordeling van
het recht op kinderbijslag.
e
In de fractie
kamer van fiet
CDA is ook
gisteren nog
lang gespro
ken over de
tekst van het
f regeerak-
1 koord. Onder
handelaar De
Vries (I) moest
toegeven Lub
bers (r) als
toekomstig
premier te veel
te hebben ge
bonden door
de euthanasie-
paragraaf.
kaDEN HAAG Minister hoger bedrag aan bezuini- verwachten en is het Cen-
/Ruding van financiën gingen in het regeerak- traal Planbureau te opti-
als CDA-kamerlid koord te krijgen. Volgens mistisch in zijn voorspel-
gisteren langdurig maar de bewindsman zijn er lingen geweest,
tevergeefs geprobeerd een nieuwe tegenvallers
van Joke Otto gijzelden al eerder vrouw
.gjVLAARDINGEN De vier Italiaanse mannen die vorige
maand in Spijkenisse het paar Ostermann-Otto gijzelden en
«Uoke Otto vervolgens ontvoerden, hebben in april al eerder een
i cgijzeling uitgevoerd. In Vlaardingen gijzelden zij toen de echtge-
lemote van een grossier in vleeswaren. Terwijl de vrouw enkele
IbAJren onder bedreiging werd vastgehouden doorzochten de da-
.jjderb het huis en maakten daarbij 200.000 gulden buit. Hoewel de
identiteit van de daders bekend is. heeft de politie hen nog niet
'kunnen achterhalen
:oi
e,ÖRONINGEN De kosten
van de gezondheidszorg kun
nen worden teruggedrongen
"/door het stimuleren van ge
zondheidscentra. Huisartsen in
gezondheidscentra verwijzen
Kende collega's. De socioloog
°D. Wijkei, medewerker van
Nederlands instituut voor
in de eerstelijns ge
zondheidszorg (NIVEL), con-
Hudeert dit in het proefschrift
en verwijzen",
^ïij is daarop vandaag in Gro
ningen gepromoveerd tot doc-
lor in de sociale wetenschap-
Huisartsen in gezondheidscen-
n.ra sturen vooral minder men-
°ien door naar internisten, psy
en gynaecologen. Bo
vendien worden patiënten van
gezondheidscentra iets minder
vaak in een ziekenhuis opge
nomen en verblijven ze er
minder lang dan patiënten van
anders werkende huisartsen.
Alles wijst er volgens Wijkei
op, dat onderlinge samenwer
king van huisartsen een nood
zakelijke voorwaarde is voor
een lager verwijscijfer. Niet al
leen artsen in een gezond
heidscentrum, maar ook artsen
in een duo-praktijk die daar
naast samenwerken met wijk
verpleegkundigen en maat
schappelijk werkers, verwijzen
minder dan alleen werkende
huisartsen. Ook als die „solis
ten" geregeld overleggen met
andere hulpverleners. De mo
gelijkheid dat huisartsen el
kaar voortdurend kunnen
raadplegen en dat ze hun me
ning steeds kunnen toetsen
aan die van een collega, lijkt,
van doorslaggevend belang, al
dus Wijkei.
'tDEN HAAG Het Hoog. Militair Gerechtshof in Den Haag
jjieeft gisteren drie totaalweigeraars tot een jaar gevangenisstraf
Veroordeeld. De drie kregen eerder dit jaar door de krijgsraad in
Arnhem zes maanden cel opgelegd, maar gingen evenals de au
diteur-militair (aanklager) tegen dat vonnis in beroep.
De rechter is gisteren niet ingegaan op de argumenten die de
krijgsraad in april aandroeg om af te wijken van de gebruikelij
ke straf van een jaar. Ds. van der Sluis, vader van Jeroen van
jier Sluis, één van de totaalweigeraars: „Het vonnis werd in
[wee minuten uitgesproken. De rechter constateerde dat de wei
geraars geen beroep hebben gedaan op de Wet gewetensbezwa
ren, dat ze dus in overtreding waren en legde vervolgens de
straf op die in de wet genoemd is. Hij is niet ingegaan op de
•notieven van de jongens, noch op die van de krijgsraad".
-De krijgsraad betrok in april de actuele politieke discussie over
lotaalweigeraars in het vonnis. Een meerderheid in de Tweede
heeft zich achter een motie van CDA'er De Kwaadste-
Riiet gesteld waarin om een lagere straf voor totaalweigeraars
gevraagd. De krijgsraad hield rekening met deze uit-
maar het Militair Gerechtshof heeft dat niet willen
doen.
Volgens ds. Van der Sluis heeft het hof zich bikkelhard opge-
ateld. „Jeroen werd volledig van ons afgeschermd. Hij stak nog
ven zijn hand naar ons op toen hij de zaal werd binnengeleid,
maar we mochten geen contact met hem hebben. Toen hij, nadat
Ljiet vonnis was uitgesproken, ons iets toe wilde roepen werd hij
ode zaal uitgesleurd. Dat neem ik het hof bijzonder kwalijk. Zelfs
zware misdadigers mogen bij hun proces spreken met familiele
den. waarom Jeroen dan niet?"
De minister van Financien
verwacht dat de olieprijs zich
minder snel zal herstellen, zo
dat het verlies aan inkomsten
voor de schatkist (door lage
aardgasinkomsten) langer
duurt dan in het akkoord
wordt aangenomen. Daarom
wil Ruding minstens 20 mil
jard gulden bezuinigen in
plaats van de overeengekomen
18.5 miljard
In de CDA-fractie. die gisteren
opnieuw zeven uur over het
ontwerp-akkoord discussieer
de, legde Ruding een waslijst
van amendementen op tafel
waaraan de top van zijn minis
terie naar zijn zeggen twee
volle dagen had gewerkt. Zijn
fractiegenoten gingen alleen
mee met zijn wens een duide
lijk tijdschema aan te geven
voor het terugdringen van fi
nancieringstekort tot 5,25 pro
cent in 1990.
In de discussie werd wel dui
delijk dat een vurige wens van
de VVD geen enkele kans
maakt. De liberalen willen dat
de afspraak over lastenver
lichting wordt aangescherpt,
zodat er de komende vier iaar
toch nog iets van deze verkie
zingsbelofte kan worden gere
aliseerd. Hel CDA voelt daar
echter helemaal niets voor.
(Vervolg van de voorpagina)
De Vries zal informateur De Koning laten weten dat zijn fractie
„toch niet erg gelukkig* is met de afspraken over de media. Het
deels niet-commerciële en deels commerciële karakter van de
om roep voorstellen vindt de CDA-fractie halfslachtig. Hij wil
daarover opnieuw met de VVD praten.
De media-paragraaf is volgens Nijpels in zijn fractie „juist prima
ontvangen De VVD wil verder aan de omroepen overlaten of
deze al dan niet een commerciële zender willen. „Ze krijgen vier
jaar de tijd, de beslissing is aan hen. Doen ze het niet dan wor
den ze vanzelf wel geconfronteerd met een achterstandspositie
ten opzichte van de commerciële tv in het buitenland"
Wel plaatste de fractie aantekeningen bij de Zuid-Afrika-para-
graaf. Daarin wordt gesproken van het voeren van een actief
beleid, mede gericht op net treffen van effectieve sancties. „In
dien dit niet tot resultaat leidt zal Nederland zich inzetten om
met een relevante groep van andere landen effectieve maatrege
len te treffen". Over die laatste zinsnede en in het bijzonder de
toevoeging „relevante" wenst de fractie een verduidelijking in
het uiteindelijke regeerakkoord.
Minister Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat nam het rapport
„afrekenen met files", gisteren alvast door met de heer C. Paau-
we van het bureau McKinsey (I). Rechts: oud-premier en voorzit
ter van de begeleidingscommissie B. W. Biesheuvel.
BUREAU MCKINSEY:
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De files op de
Nederlandse wegen veroorza
ken een jaarlijkse economische
schade van zevenhonderd mil
joen gulden. Het is dus zeker
de moeite waard om forse be
dragen te investeren in het op
lossen van de knelpunten in
het wegennet. Alleen al in de
Randstad gaan elk jaar door fi
levorming 33 miljoen produk-
tieve uren verloren. Dit meldt
het onderzoeksbureau McKin
sey in zijn file-rapport, dat gis
teren aan Verkeer en Water
staat is aangeboden. De ver
liespost van 700 miljoen is vol
gens het bureau nog een „con
servatieve schatting".
Volgens McKinsey zijn de files
in Nederland oplosbaar als to
taal 3,5 miljard gulden in het
wegennet geïnvesteerd wordt.
Indien ook maatregelen geno
men worden om het autoge
bruik terug te. dringen, kan
het vereiste bedrag tot onge
veer twee miljard gulden be
perkt worden. Tachtig procent
van de files ontstaat in de spits
door een te geringe Wegcapaci
teit, tien procent door ongeval
len en elf procent door werk
zaamheden aan de weg, aldus
McKinsey. Volgens het bureau
neemt ruwweg een kwart van
de automobilisten sluiproutes
naar het werk.
McKinsey is niet erg optimis
tisch over de mogelijkheden
automobilisten naar het open
baar vervoer te lokken. Pogin
gen daartoe in het verleden
hebben maar een zeer beperkt
effect gehad. Verbetering van
het openbaar vervoer ziet het
bureau slechts als „aanvullen
de maatregel" om het filespro
bleem terug te dringen.
Een efficient en toereikend
wegennet is volgens McKinsey
van cruciaal belang voor het
behoud van Nederlands inter
nationale reputatie als trans
port- en handelsland. Al op
korte termijn zou de capaciteit
van de wegen verbeterd kun
nen worden door de vlucht
stroken in de spitsuren te ge
bruiken. Uit enquetering van
automobilisten is overigens ge
bleken dat de vertragingen als
gevolg van files dertig tot
veertig procent langer duren
dan altijd werd aangenomen.
In het schriftelijk advies
stelt de jury dat Hugo
Claus in een carrière van
veertig jaar een veelheid
aan genres heeft beoefend
die hem zowel in het proza
als in de poëzie en het to
neel bestempelen tot een
auteur van allereerste
rang.
„In alle genoemde genres
heeft hij baanbrekend en
vormvernieuwend werk
voortgebracht, dat ook in
het buitenland meer en
meer wordt gewaardeerd
als een geheel eigen bij
drage van de Nederlandse
letteren aan de Europese
literatuur", aldus de jury.
„Op grond van de verbluf
fende veelzijdigheid en de
volgehouden literaire
kwaliteit van zijn oeuvre"
is Hugo Claus - naar het
unanieme oordeel van de
jury - de auteur aan wie
op dit ogenblik de belang
rijkste literaire prijs van
het gehele Nederlandse
taalgebied behoort te wor
den toegekend.
De prijs, waaraan een be
drag is verbonden van
18.000 gulden, zal eind van
dit jaar worden uitgereikt.
Volgens Claus, gisteren bij
de opname van zijn
nieuwste film Mascara
met als hoofdrolspelers
Charlotte Rampling en
Derek de Lint maakt
dit bedrag ongeveer tien
f>rocent uit van zijn jaar-
ijkse belastingaanslag.
Claus deelde bovendien
mee dat hij zich niet wil
opsluiten in een genre,
maar alle genres wil blij
ven beoefenen of zich te
kunnen blijven vernieu
wen.
Waakhond voldeed niet: schedel ingeslagen
OUDE PEKELA Omdat
zijn veertien jaar oude hond
volgens hem geen goede
waakhond meer was heeft een
inwoner uit Oude Pekela gis
teren het dier eerst ernstig
mishandeld en vervolgens de
schedel ingeslagen. De man
verkeerde volgens de politie
onder invloed van alcohol. Er
is proces verbaal opgemaakt
wegens ernstige dierenmis
handeling.
Gisteren werd ook bekend dat
eind vorige week in Gieter-
veen een achtjarige Sint Ber-
nhardhond door zijn baas is af
gemaakt nadat de hond tijdens
een barbecue een 21-jarige
vrouw had aangevallen.
FRIEMELS
IK 2AL06 WORGEN
jyvG8 NeTwiicö2e MftteSJ
MfttC&N.
Nederland wil openheid over
VN-archieven oorlogsmisdaden
DEN HAAG Evenals Israël wil Nederland dat allé archieven
openbaar worden, die de VN-commissie oorlogsmisdaden heeft
aangelegd. Minsiter van den Broek van buitenlandse zaken
heeft dit gisteren gezegd, met betrekking tot het oorlogsverleden
van Kurt Waldheim. Daarover waren vragen gesteld in de
Tweede Kamer. Van den Broek vindt dat er duidelijkheid moet
komen over de rol van de voormalige secretaris-generaal van de
VN, thans president van Oostenrijk. Waldheim heeft bij zijn be
noeming bij de VN alleen meegedeeld dat hij in 1944 in Wenen
de graad van doctor in de rechtswetenschappen heeft behaald.
Uit diverse documenten is inmiddels gebleken dat Waldheim tij
dens de Tweede Wereldoorlog ook een aantal dubieuze dingen
heeft gedaan.
(ADVERTENTIE)
WIE NEEMT ER EEN
INTERNATIONALE REIS
EN KREDIETBRIEF VAN
DE ANWB?
ELKE VAKANTIEGANGER DIE
WEET DAT TEGENSLAG
OVERAL KAN OPDUIKEN.
Op vakantie in het buiten
land? De Internationale Reis- en
Kredietbrief kan je heel wat kop
zorg besparen.
Eén telefoontje en wij
regelen zo nodig medicijnen,
een vervangende chauffeur of
zelfs begeleiding naar huis door
een arts of verpleegster. Kom nu
naar het ANWB-kantoor.
Dat kan straks een hoop ellende
besparen.
UIT EN THIS MET DE ANWB ANWB
IRK.DE HELPENDE HAND
IN HET BUITENLAND.
In het voetspoor van
honderdduizenden
landgenoten trekken
onze verslaggevers er in
deze vakantieweken in
eigen land op uit. In deze
kolommen geven zij hun
persoonlijke impressie
van zomerse
gebeurtenissen die voor
de lezer mogelijk een tip
kan bevatten voor een
dagje uit. Zo ontdekte
Herman Jansen tijdens
de tentoonstelling „The
Human Story" in
Amsterdam dat vooral
hij van de apen afstamt.
Hij maakte er ook
kennis met Lucy, een
allesbehalve prille
voorouder die haar ogen
niet van haar bezoek kon
afhouden.
Ook voor iemand die zijn
bet-overgrootmoeder nog
heeft meegemaakt, is het
een aparte ervaring oog in
oog te staan met een vrouw
van 3,2 miljoen jaar oud. Al
les heeft z'n grenzen en in
het geval van Lucy, want zo
hebben de geleerden haar
genoemd, houdt alle begrip
op. Respect voor ouderen is
best, maar voor iemand die
een paar miljoen jaar achter
de rug heeft, valt de eerbied
niet aan te slepen. Het res
pect is overigens niet weder
kerig, want Lucy heeft lak
aan alle aandacht die ze
krijgt in het Tropenmuseum
te Amsterdam. Zij is daar tot
19 oktober het licht behaar
de middelpunt van „The
Human Story", een indruk
wekkende tentoonstelling
die een wetenschappelijke
visie geeft op de evolutie
van de mens.
Lucy's skelet werd in 1974
ontdekt in Ethiopië als
meest complete voorbeeld
van een Australopithecus, de
eerste mensachtige die op
twee benen liep. Wat in Am
sterdam van Lucy te zien is,
is behalve haar echte skelet
ook een levensecht model,
een compleet lichaampje van
amper één meter lang. Even
naakt als onbevangen laat zij
zich door bezoekers bekij
ken, waarbij zij deze om de
minuut hevig aan het
schrikken brengt door haar
ogen heen en weer te bewe
gen. Het daarvoor verant
woordelijke apparaatje
maakt ook nog een grom
mend geluid. Bij de andere
modellichamen, zoals van
onze modernere voorouders
de Neandertalers, verwacht
Godsdienstige theorieën en
wonderen die veel schep
pingsverhalen schragen,
worden bij The Human Sto
ry buiten beschouwing gela
ten. Toch zijn de uitgestalde
harde bewijzen dat zowel de
mens als de mensaap zou af
stammen van aapachtigen
uit Afrika er niet om an
dersdenkenden te beïnvloe
den. Wie niet wil geloven
dat de mens nog dichter bij
de chimpansee staat dan het
paard bij de ezel. moet dat
zelf weten.
Maar of we nu van zwaarbe-
haarde vegetariërs afstam
men of niet, we zouden ons
er nooit voor mogen scha
men. Dat laatste is ongeveer
de boodschap die initiatief
nemer Richard Leaky, de
Engelse directeur van de na
tionale musea in Kenya, in
een gesprek duidelijk laat
weten„De huidige mens is
relatief gezien een jonge
soort en heeft geen speciale
rechten om deze wereld te
vernietigen. Wij zijn slechts
het gevolg van een aantal
ongelukken waar onze voor
ouders hun voordeel mee
hebben gedaan. We moeten
Dit is het levensecht model
van Lucy. Lucy's echte skelet
werd na 3,2 miljoen jaar ont
dekt in Ethiopië (1974) als
meest complete voorbeeld
van een Australopithecus, de
eerste mensachtige die op
twee benen liep
ons nederig opstellen als we
naar de toekomst kijken.
Alle problemen op het ge
bied van milieu, energie, po
litiek en ideologie moeten
we binnen enkele tientallen
jaren hebben opgelost, an
ders elimineren we al het le
ven op aarde", geeft Leaky
aan dat de evolutie nog nooit
in zo'n bedreigend stadium
is geweest.
Volgens wetenschappers be
staat dierlijk leven al vier
miljard jaar, 35 miljoen jaar
geleden ontstonden de voor
ouders van de mens en de
mensapen. Van de mens zo
als wij die nu kennen, is pas
30.000 jaar sprake. Tegen zo
veel jaren lijkt een gewoon
'dagje uit' weg te vallen,
maar uit het verleden kun je
toch in een paar uur al leren
hoe de toekomst te redden.
Leaky weer: „Het leven op
aarde is nu in principe goed
controleerbaar, dus als we
het goed aanpakken en er
komt ook geen botsing met
andere planeten tussen, dan
zou de mensheid nog erg
lang kunnen voortbestaan".
Een bemoedigend idee, maar
als dagjesmens ben je al blij
als je een etmaal mag volma-
Na het afscheid van Lucy en
Amsterdam leert een blik op
een groep keurig geknipte
lifters dat de mens steeds
minder op een aap gaat lij
ken. Dat is een heel snelle
evolutie, want nog geen vijf
tien jaar geleden waren de
meeste lifters alleen aan de
buitenkant van hun hoofd
volgroeid. Tegenwoordig
kun je zelfs zien dat ze de
koptelefoon van hun walk
man op hebben als ze hun
APK-gekeurde duim opste
ken. Vroeger was je als lift-
gever in de aap gelogeerd als
je zo'n half mens in je wagen
(ramen snel opentoeliet.
Die dan na een uur vaag sta
ren tot z'n grote schrik ont
dekte dat-ie vergeten was
z'n kam thuis te laten.
HERMAN JANSEN
