Beperkte amnestie in Polen
voor politieke gevangenen
Reagan wil protectionisme
tot elke prijs voorkomen
Buthelezi waarschuwt voor oorlog tussen zwarten
;enland
ankrijk helpt Libië
-. raketinstallatie"
OPEC-landen lijken er niet uit te komen
Beieren weerde
demonstranten
uit Oostenrijk
16 PA.
Qeid&iQowuvnl
MAANDAG 30 JUNI 1986 PAGINA 5
Volgens Britse krant Sunday Express
Franse firma Libië bij het wederopbouwen
ïon'"d°°r het Amerikaanse bombardement verniel-
J^J-radar-systeem. Het gaat om het Franse con-
iiitoit #rnson CSF.
koeler Frankrijk geleverde luchtdoelraketten van
niteit Crotale worden door de wederopbouw weer
*Sr en zelfs beter tegen vijandelijke aanvallen
jewiehhd. Frankrijk zou de Libiërs ook helpen bij het
160-23» van no6 meer Crotale-raket-lanceerinrich-
y Express noemt als bron van zijn bericht re-
ingen in Londen en Washington,
ise ministerie van buitenlandse zaken heeft
de juistheid van het bericht nadrukkelijk ont-
Jrtjzeun woordvoerder noemde het bericht „van alle
'Ti}"100'"
Rijstekorrel
zo groot als
een apenoot
TOKIO Japanse onderzoekers
hebben wereldkundig gemaakt
dat zij rijstkorrels hebben ont
wikkeld die zo groot zijn als ape
nootjes en bijna even zwaar. Aan
de ontwikkeling van de superrijst
is tien jaar gewerkt in het land
bouwkundig onderzoekscentrum
van Kyushu. De korrel is twee
maal zo lang, anderhalf keer zo
breed en drie maal zo zwaar als
de normale. Maar men is er nog
niet de plant die de nieuwe
korrel voortbrengt is hoog en
kwetsbaar voor regen en wind en
de smaak van de korrel is nog
niet zoals die van de oude.
Rijk aan uitkeringen
SYDNEY Een Nieuwzeelander die
aardig op weg was om rijk te worden
aan Australische werkloosheidsuitke
ringen, heeft in Sydney wegens oplich
ting acht jaar gevangenisstraf gekre
gen.
De 27-jarige Wayne Patterson, die pas
in 1983 in Australië was aangekomen,
bekende dat hij zich had bediend van
53 verzonnen namen en 50 postbusa
dressen om in het bezit te komen van
650.000 gulden. Bij zijn aanhouding had
Patterson tegen de recherche gezegd:
„Ik wilde rijk zijn. Ik zou over een paar
maanden miljonair zijn geweest als u er
niet tussengekomen was". Rechter Bru
ce McNab kon er enige bewondering
voor opbrengen dat Patterson zijn geld
niet had opgemaakt aan „drank, vrou
wen of speeltafel, maar met aanzienlij
ke winst de geldmarkt had bespeeld
Managua presenteert
VS miljardenrekening
WASHINGTON Advocaten van
de Nicaraguaanse regering zijn
voornemens om van de Amerikaan
se regering een schadevergoeding te
eisen van ruim een miljard dollar.
Zij beroepen zich daarbij op de uit
spraak van het Internationale Hof
van Justitie in Den Haag, dat vrij
dag het Amerikaanse beleid ten
aanzien van Nicaragua in krachtige
bewoordingen veroordeelde.
Het hof gaf de VS onder meer op
dracht alle schade te vergoeden die
aan Nicaragua wordt veroorzaakt.
De Verenigde Staten hebben de uit
spraak van het hof echter naast zich
neergelegd.
Mitterrand: wellicht
Franse neutronenbom
WASHINGTON Als de Sovjet-
Amerikaanse besprekingen over
wapenbeheersing mislukken, gaat
Frankrijk mogelijk over tot het aan
maken van de neutronenbom. Dit
heeft president Francois Mitterrand
verklaard.
Maar in een vraaggesprek met de
„Washington Post" zei hij tegelijk
dat, als de wereld het pad van de
wapenvermindering opgaat, zijn
land de toestand niet moeilijker zal
maken door het produceren van
nieuwe wapens. Bij een mislukking
van „Genève" is zijn land eerder
dan nu geneigd „ja" tegen de neu
tronenbom te zeggen, aldus het
Franse staatshoofd.
Film langs Franse autowegen
(Van onze correspondent Bob van Huët)
PARIJS Op rustplaatsen langs de Zuidfranse
autowegen worden deze zomer activiteiten ge
houden voor de toerist op weg naar de zon. Om
de monotonie van het asfalt te doorbreken,
houdt de beheersmaatschappij Autoroutes du
Sud tot half september een gratis filmmanifes
tatie.
Langs ondermeer de A-7 (Lyon-Marseille), de
A-9 (Orange-Le Perthus) en de A-10 (Poitiers-
Bordeaux) zijn op de rustplaatsen tentoonstel
lingen van filmaffiches en foto's van beroemd
heden te zien. Ook worden korte videopro
gramma's getoond met bekende autoscènes uit
films als bijvoorbeeld „Duel" en de avonturen
van het Volkswagentje Herbie. Dit initiatief
vormt een onderdeel van een grote actie van de
Franse overheid voor meer veiligheid op de
wegen. Met attracties op de rustplaatsen hoopt
men te bereiken dat de automobilisten niet te
lang achter het stuur blijven zitten.
,d «bats jov
»"1rt Reagan
8: iw plan
NGTON De Russi-
fPjer Gorbatsjov heeft in
N Cf aan de Amerikaanse
^^it Reagan een nieuwe
®Wiroorgelegd van zijn
r) tot beperking van de
inge-afstandsraketten
pa. Dat werd zaterdag
M00 lemaakt door een
167 so aanse functionaris, die
589 so dere details wilde ver-
152.60 v Wel zei hij dat de
voorstel serieus in
12800 hebben genomen.
19400 ueefse onderhandelin-
185.70 en overigens afgelopen
6300 un vijfde ronde af en
pas half september
94 50 In Amerikaanse rege-
6800 ngen wordt er echter
<700 g mee gehouden dat
njet op de zesde ronde
jyj hten, alvorens hij het
90.00 antwoordt.
15.90
•6 30 1
Z-5 ude douche
jnjwinnaars
040
<■30 AO Meer dan 600
?üo ners van de P°rtuge-
ijJ iclave Macao op de
ïse kust renden han-
lijvend en plannen
md naar het hoofd
tor van de instant-lo-
>m de eerste prijs van
4000 gulden in ont-
it te nemen. Ze kre-
ichter te horen dat er
ïrukfout op de biljet-
was gemaakt. Dat er
nis was had de leiding
Ie loterij ervaren na-
ch een aantal uit-
Ide winnaars had
ld van een hoofdprijs
lacht wordt te vallen
tar één op tiendui-
loten. Er was zelfs
lan gekomen met 100
inde loten.
niet blij
boek over
,-007
NGTON De Ameri-
journalist en schrijver
Hersh is verontrust
jchuwingen van de
Bt zijn boek over het
■eaanse lijn vliegtuig
|D7 de wet zou kunnen
!den. Het boek, getiteld
tel is vernietigd: Wat er
gebeurde met
KAL-007 en wat de VS
wisten", verschijnt in
ter. Hersh werd on-
"gebeld door William
de directeur van de
hem meedeelde dat
is dat het boek ver-
pjke informatie bevat,
jever. Random House,
lichter niet aan voor-pu-
t van het boek gedaan
is onbekend hoe Casey
inhoud vertrouwd is
Het KAL-toeStel
lan New York op weg
tuid-Korea toen het op 1
Jber 1983 met een Russi-
ket werd neergescho-
""1 inzittenden kwa-
i het leven.
WARSCHAU De
Poolse partijleider Woj-
ciech Jaruzelski heeft
gisteren in zijn openings
toespraak tot het tiende
congres van de commu
nistische partij een be
perkte amnestie aange
kondigd voor politieke
gevangenen.
Tegelijkertijd i
ter duidelijk
ijd maakte hij ech-
dat veel voor
aanstaande dissidenten van
de maatregel zijn uitgesloten.
Het eerste partijcongres sinds
de crisis rond het vakver
bond Solidariteit in 1981,
werd bijgewoond door de
Russische partijleider Michail
Gorbatsjov.
Jaruzelski verstrekte weinig
bijzonderheden over de in
voorbereiding zijnde maatre
gel, maar onderstreepte dat
deze geen betrekking heeft
op politieke gevangenen die
al eerder amnestie kregen en
daarna opnieuw zijn veroor
deeld.
Gezien deze voorwaarde
komt Vladyslav Frasyniuk,
een van de leiders van Soli
dariteit, waarschijnlijk niet
op vrije voeten. De vooruit
zichten op vrijlating voor
Adam Michnik, Bogdan Lis
en mogelijk de vorige maand
gearresteerde Zbigniew Bu-
jak, die samen met anderen
zijn beschuldigd van pogin
gen de staat omver te wer
pen. zijn beter, zo werd uit
politieke bronnen vernomen.
Volgens kerkelijke informa
tie heeft Polen 300 politieke
gevangenen. Eerdere amnes
tieverleningen werden in het
Westen kritisch ontvangen
vanwege hun beperkte ka
rakter en omdat ze geen be
trekking hadden op de lei
ders van het verboden vak
verbond Solidariteit.
Het congres is het eerste in
vijf jaar. Het negende con
gres was in 1981 speciaal bij
eengeroepen om het hoofd te
bieden aan de crisis die was
ontstaan door het optreden
van Solidariteit. In december
1981 werd de noodtoestand
afgekondigd, wat het officië
le einde betekende van het
vrije vakverbond.
De aanwezigheid van Gor
batsjov wordt beschouwd als
een teken van persoonlijke
goedkeuring van Jaruzelski's
poging de Poolse communis
tische partij van de onder
gang te redden en haar in
vloed opnieuw te laien gel
den.
Het is gisteren in Poznan, in
het westen van Polen, tot
confrontaties gekomen tussen
de politie en betogers, die een
spandoek hadden met de
tekst „Wet, vrijheid en soli
dariteit".
Getuigen verklaarden dat
eenheden van de oproerpoli
tie slaags raakten met zo'n
3.000 betogers die na een
preek van kardinaal Glemp
in een kerk naar het centrum
marcheerden. Een aantal van
hen werd gearresteerd. De
politie trad met de wapen
stok op.
In Warschau gingèn zo'n
8.000 mensen in gebed voor
de vrijlating van politieke ge
vangenen en erkenning van
Solidariteit.
POLITIE ARRESTEERT ZWARTE VAKBONDSLEIDERS
JOHANNESBURG
Mangosuthu Buthelezi, de
gematigde zwarte leider
van de Zoeloe's, heeft tij
dens een bijeenkomst in
Soweto gewaarschuwd
voor het uitbreken van
een burgeroorlog tussen
zwarten. Buthelezi, de lei
der van de grootste stam
in Zuid-Afrika, uitte ver
der kritiek op de interna
tionale roep om economi
sche sancties tegen Zuid-
Afrika. Tegelijkertijd eiste
hij ook de vrijlating van
ANC-leider Nelson Man
dela.
Volgens Buthelezi moet Man
dela zitting nemen in de door
president Pieter Botha voorge
stelde presidentiële raad. De
autoriteiten hadden bij wijze
van uitzondering vergunning
gegeven voor de bijeenkomst
van Buthelezi's Inkatha-bewe-
ging. Krachtens de noodtoe
stand zijn politieke bijeenkom
sten verboden. De ontmoeting
werd bijgewoond door naar
schatting 13.000 mensen. Bu
thelezi veroordeelde herhaal
delijk de onderlinge geweld
pleging van zwarten tegen
zwarten. Maar na afloop van
de vijf uur durende bijeen
komst gooiden radicale jonge
ren stenen en brandbommen
naar de bussen met aanhan
gers van Buthelezi. Drie bus
sen reden op elkaar, waardoor
34 inzittenden gewond raak-
In Zuid-Afrika zijn talrijke ar
restaties verricht aan de voor
avond van een „topconferen
tie" die de belangrijkste zwar
te vakcentrale wil houden
over de manier waarop zij de
vrijlating kan afdwingen van
haar gevangengenomen leden.
Het gaat om het congres van
Zuidafrikaanse vakcentrale
(COSATU), die 500.000 leden
telt en waarvan veel kaderle
den ondergronds gegaan zijn
na de afkondiging van de
noodtoestand. Afgelopen week
verklaarde COSATU-secreta
ris Jay Naidoo dat een groot
deel van hen „op zou duiken"
voor het bijwonen van de ver
gadering, die voor morgen ge
pland stond. Maar volgens de
berichten uit Zuid-Afrika zou
den Naidoo en anderen door
de veiligheidspolitie zijn aan
gehouden. Datzelfde lot trof de
voorzitter van Verenigde Me
taalarbeiders Bond (MAWU),
Moses Maiakiso. De MAWU is
een van de grootste vakbon
den binnen de zwarte vakcen
trale COSATU.
Een groep die bijhoudt hoe
veel vakbondsleiders in deten
tie verblijven, schat dat in
Zuid-Afrika meer dan 900
vakbondsleden, van wie de
meesten zwarten, zijn opge
pakt sinds het afkondigen van
de noodtoestand.
Toren van Pisa beetje schever
De scheven toren van Pisa is nog een beetje schever komen te
staan. In Pisa werd bekend dat nieuwe metingen' hebben uitge
wezen dat de toren het laatste jaar nog eens bijna twee millime
ter is gaan overhellen. Het ministerie van openbare werken in
Rome breekt zich al geruime tijd het hoofd over de wijze waarop
men de uit 1173 stammende toren overeind kan houden. Op de
foto de professoren Brunetto Palla (rechts) era Gero Geri (links)
tijdens hun jaarlijkse meting van de toren.
HANDELSTEKORT
STIJGT
DRAMATISCH,
CONGRES
EIST
MAATREGELEN
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Het
Amerikanse ministerie
van handel had de in San
ta Barbara (Californië) va
kantie vierende president
Reagan geen slechtere
boodschap kunnen bren
gen: in de maand april be
droeg het handelstekort
van de VS 14,2 miljard
dollar. Dat was 1,9 miljard
dollar meer dan in maart.
Het ministerie van handel
heeft de economische
groeiverwachting voor dit
jaar, die op 3,7 procent
was geraamd, dan ook in
derhaast teruggebracht tot
2,9 procent.
Deskundigen lieten ontmoe
digd weten dat dit jaar geen
verlichting meer aan het toch
al onder zware druk staande
Amerikaanse handelsfront te
verwachten is.
Dat de Amerikaanse dollar in
zestien maanden 30 procent
goedkoper is geworden, blijkt
hoegenaamd geen positieve in
vloed op de handelsbalans te
hebben gehad.
Het ergste is waarschijnlijk
nog dat voor het eerst sinds
1959 de landbouw een han
delstekort van ruim 348 mil
joen dollar registreerde.
De agrarische export is met
liefst eenderde gedaald sinds
Reagan in 1981 het Witte Huis
betrad. Er is weinig uitzicht op
verbetering. De anders zo suc
cesvolle Amerikaanse graan-
exporteurs hebben moeten
vaststellen dat de voedselpro-
duktie elders met sprongen is
gestegen.
Landen die tot dusver afhan
kelijk waren van de aankopen
van Amerikaans graan kun
nen nu in hun eigen behoeften
voorzien. En het ziet er niet
naar uit dat dat in de naaste
toekomst zal veranderen. Ster
ker nog: Amerika is niet lan
ger de graanschuur van de we
reld. De overschotten zijn er-
morm en met de nieuwe oogst
voor de boeg weten graanboe-
ren niet meer hoe en waar ze
hun gigantische voorraden
moeten opslaan.
Reagan heeft nog geen pas
send antwoord op het pro
bleem van de stijgende han
delstekorten. Zelf is hij de
kampioen van de vrijhandel.
Er is waarschijnlijk niemand
in de VS die handelsbescher-
mende maatregelen zo veraf
schuwt.
Maar de Congres-leden den
ken daar anders over. Zij wor
den door hun achterban op de
huid gezeten en geconfron
teerd met verdwijnende indus
trieën, die niet kunnen opbie
den tegen de stroom goedkope
buitenlandse produkten.
En worden door hun kiezers
gevraagd banen en bedrijven
overeind te houden met pro
tectionistische maatregelen.
Verwacht moet dan ook wor
den dat het Congres, als het
over twee weken terugkeert
van de 4 juli-vakantie, op-
President Reagan heeft in zijn
wekelijkse radiopraatje zater
dag krachtig stelling genomen
tegen protectionisme. Overi
gens gaf Reagan toe dat „de
economische gezondheid van
onze natie op het spel staat".
Maar hij wees er met grote na
druk op dat importbeperkin
gen het grootste gevaar vor
men voor de economisch groei.
Reagan schetste de gevaren
van het protectionisme met de
voor hem zo kenmerkende
kleurigheid. Hij zei: „Een land
legt een niet faire heffing op.
De VS zijn dan gedwongen
een antwoord te zoeken. Het
land neemt daarop dan weer
vergeldingsmaatregelen".
„Wij op onze beurt zijn dan ge
dwongen hetzelfde te doen.
Het is net als met de taartge
vechten in oude Hollywood-
films: de betrokkenen komen
steeds meer onder de smurrie
te zitten. Het verschil met de
situatie in de handel is alleen
dat het niet grappig, maar tra
gisch is. Protectionisme wordt
destructionisme. En dat kost
banen".
De president merkte tenslotte
op dat, zou het Congres protec
tionistische wetten aannenen,
hijzelf beroofd zou worden
van de mogelijkheid andere
landen onder druk te zetten
die belemmeringen willen op
leggen aan de import van
Amerikaanse produkten. „Als
de voorstellen van het Congres
wet worden, dan ontstaat er
een vicieuze cirkel van han
delsbeperkingen, die onze wel
vaart in gevaar brengen".
Reagan wil vrije handel. Lan
den die zoals de leden van
de EG en Canada de Ame
rikaanse handel Willen belem
meren, zullen een strijdlustige
president tegenover zich vin
den. Maar zodra het Congres
protectionistische wetten aan
neemt, kan hij niets meer uit
richten tegen het protectionis
me van andere landen. En dat
is een situatie die Reagan kost
wat kost wil voorkomen.
IDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
vr Professor Tweesteen sloop van de tribu-
oude auto stond. Dat was de wagen
<^e waard, zoals we natuurlijk nog wel we-
,Je geleerde baas schoof de wagen een stil-
pa*raat in en beurde daar de klep van de
alflcap op. En wederom goot hij de inhoud
l yen klein flesje leeg in de benzinetank. Hij
;l£e zich daarbij volkomen onbespied, maar
j )t ook niet dat er in deze dreven een figuur
ij]» rond te wandelen, die gewoon berucht
zijn fijne neus voor het nieuws. Dat was
>nd minder dan Sipko Stunt. Sipko was
zijn krant uitgestuurd om eens een pak-
artikeltje te schrijven over het verloop van
nftetterrally. Sipko had daartoe een soort
Ibuisje laten opstellen, waarin een schrijf-
1e was getimmerd en hij was van plan daar
een pittig stukje werk te gaan verrichten,
wie zal het zijn reukorgaan kwalijk nemen,
dat dit fijngevoelige instrument plotseling de
lucht kreeg van een oude wagen, die nog op de
Kerkbrink stond„Hm...," mompelde Sip
ko. ,,Of we hebben daar te maken met een
deelnemer, die te laat kwam opdagen, óf we
hebben te maken met iets vreemds. Iets ge
heimzinnigs. Laten we maar eens even bij dat
autootje gaan kijken. Wie weet wat we voor
onze krant ontdekkenEn zo was Sipko
bij die oude auto beland. En hij was daar nog
maar net, of wie kwam daar aan? Niemand min
der dan professor Tweesteen met een flesje.
„Aha..!!" zei Sipko. „Zou dat het geheim van de
knettercarters zijn?" En schielijk trok hij zich te
rug achter de brede rug van de wagen. Profes
sor Tweesteen had hem niet gezienDat
bleek eens te meer, toen de hooggeleerde een
klein proefritje wilde gaan maken en daarbij de
arme verslaggever op levensgevaarlijke wijze
met zich meesleurde
Aanslag
In Bilbao, in
Spaans Basken
land, zijn van
nacht vijf agenten
gewond geraakt
bij een bomaan
slag. De bom ont
plofte toen een
politie-auto
langsreed. De
aanslag is nog
niet opgeëist.
jSÊjjm
BRIONI De ministers van
oliezaken van de dertien
OPEC-landen zijn er ook gis
teren niet in geslaagd om een
strategie af te spreken voor
het stoppen van de val van de
olieprijzen. De ministers zijn
vandaag weer bijeengekomen,
maar conferentiekringen ver
wachten dat het de laatste zit
ting zal worden.
„Mörgen vertrëk ik, dat is het
beste nieuws", zei minister
Mana Saeed Oteiba van de
Verenigde Arabische Emira
ten gisteren. Vragen naar de
vooruitzichten op een akkoord
wilde hij niet beantwoorden
en verwees hij naar de voor
zitter van de vergadering.
Ook de Saoedische minister
Ahmed Zaki Yamani leek
minder optimistisch dan hij
zich eerder tijdens de confe
rentie had uitgelaten.
De ministers leken de hoop op
een unanieme overeenkomst
te hebben opgegeven. Zegslie
den verklaarden dat het olie
kartel nog het beste kon hopen
op een meerderheidsbesluit
ten aanzien van streefprijs en
produktieplafond. Maar zelfs
een meerderheidbesluit leek
gisteren verre van zeker.
(Van onze correspondent Rink Drost)
BONN De Beierse grenspolitie en Oostenrijkse tegenstanders
van de bouw van een nucleaire opwerkingsfabriek in Wackers-
dorf hebben elkaar zaterdag het leven zuur gemaakt.
De Oostenrijkers mochten de grens niet over, met als gevolg dat
ze aan hun kant van de grens de autowegen blokkeerden. Dat
kwam erg vervelend uit voor veel vakantiegasten uit de noorde
lijke deelstaten van Duitsland, waar de schoolvakanties juist wa
ren begonnen.
De regering van de Duitse deelstaat Beieren, en met name mi
nister Karl Hillermeier van binnenlandse zaken, voelden bitter
weinig voor alweer een demonstratie bij Wackersdorf. De ge
welddadige botsingen tussen politie en demonstranten van Pink
steren en 8 juni lagen nog vers in het geheugen.
Voor Hillermeier was de aankondiging aanleiding tot een hoogst
ongebruikelijke maatregel vooraf: nij kondigde aan dat Oosten
rijkse demonstranten bij de grens zouden worden teruggestuurd.
Felle reacties van de Oostenrijkse minister van buitenlandse za
ken, Peter Jankowitsch, haalden niets uit. Hij sprak van „een
terugval naar de tijd dat er nog sprake was van gesloten gren
zen" en „een gebaar dat niet past in de geest van goede betrek
kingen tussen buurlanden". Hillermeier bleef echter onver
murwbaar.
In Wackerdorf werd ondanks de Beierse maatregel gedemon
streerd. De demonstratie, waarbij ook Oostenrijkse deelnemers
die bij de grens kennelijk niet als demonstranten waren her
kend, verliep zonder incidenten.
