Aantal kerkleden in VS in
1984 met een procent gestegen
Scheuring in Anglicaanse kerk dreigt
Nog geen opvolger voor
Beyers Naudé gevonden
NICARAGUA
INFORMEERT
VATICAAN
aan tafel
WOENSDAG 25IUNI1986PAGI1
Dr. G.A. Bashir overleden
kerk
en
wereld
Evangelische Alliantie Zuid-Afrika
keert zich tegen economische boycot
BIJ TOELATING VROUWEN IN AMBT
£eidóc6ou/ia/tjj
Onderwijs in de knel
Het is heel moeilijk om aan „leken" de problemen wji
mee onderwijsgevenden te kampen^hebben, echt duidelij
maken. De regelingen en de effecten daarvan zijn zo ii
wikkeld dat slechts ingewijden begrijpen wat er gebejn
Daarmee zit het onderwijs in een kwetsbare positie. Onje
de publieke opinie moeilijk te overtuigen is van de prol-
men in het onderwijs, is de kans op verandering door mii
van druk op de politiek veel kleiner. Overigens moet hej
worden gewezen op de algemene klacht dat Tweede-Kan
leden in het algemeen maar heel beperkt op de hoogte
van de effecten op schoolniveau van hun eigen onderwijl
leid.
ACHTERGROND
tteidóaQowuvnt
Op 6?-jarige leeftijd is overleden de Islam-kenner dr. G.A.
Bashir. Bashir, geboren in Brits-Indië, werd in 1947 als eerste
missionaris van de islamitische Ahmadiyya-beweging naar
Nederland gezonden
Hij was onder meer betrokken bij de totstandkoming van de
eerste Nederlandse vertaling van de Koran. Mede onder zijn
leiding kwam in 1955 de eerste moskee van de Ahmadiyya-
beweging in Nederland, de Mobarak moskee aan de Óost-
duinlaan in Den Haag. tot stand.
Bashir heeft Urdu taal- en letterkunde gedoceerd aan de
Rijksuniversiteit Leiden. Hij ijverde steeds voor een harmo
nieus samengaan van christenen, joden en moslims.
Italiaanse priesters gaan
Limburgse parochies leiden
Drie Italiaanse priesters van de orde der Theatijnen komen
op 1 augustus naar het bisdom Roermond om daar drie paro
chies in Blerick te gaan leiden. Dit is besloten in overleg tus
sen het hoofd van de Italiaanse orde en bisschop Gijsen. Twee
van de drie Italianen zijn van Nederlandse afkomst, een der
de is Mexicaan. Hij zal zich het Nederlands zo snel mogelijk
eigen maken. De huidige pastoors worden overgeplaatst naar
andere parochies of gaan met emeritaat.
In de zaken van God is
iedereen een leek.
Nederlandse zegswijze
Paus
volgend
jaar mei naar
West-Duitsland
Paus Johannes Paulus II zal
volgend jaar mei een bezoek
aan zeven Westduitse steden
brengen. Tijdens zijn tweede
bezoek aan de Bondsrepu
bliek zal hij twee slachtoffers
van het nazi-regime zalig
verklaren. Dit is gisteren be
kend geworden tijdens het
bezoek van de Westduitse
kanselier Helmut Kohl aan
het Vaticaan. Tijdens een
zestig minuten durende au
diëntie stelden ze in een ge
sprek over de Oost-West-ver-
houding vast dat Europa
meer is dan de (Westeurope-
se) E.G.-landen. Ook Praag.
Warschau en Krakow beho
ren tot de Europese geschie
denis, aldus Kohl.
Edith Stein, als jodin in 1891
in Spiers (Speyer) geboren,
werd in 1922 rooms-katho-
liek en trad elf jaar later toe
tot de orde der Karmelites-
sen. Om aan deportatie te
ontkomen, ging zij naar het
klooster te Echt in Limburg.
Daar werd ze op 2 augustus
1942 door de nazi's opge
haald. Kort erna is ze in het
concentratiekamp Auschwitz
overleden.
De jezuïetenpater Rupert
Mayer werd wegens zijn ver
zet tegen de nazi's gevangen
genomen. Hij verbleef in het
concentratiekamp Oranien-
burg. In 1945 overleed hij op
70-jarige leeftijd. De paus zal
behalve Spiers ook het Mari-
abedevaartsoord Kevelaer,
Keulen. Münster. Essen.
München en Augsburg be
zoeken.
Joden,
christenen
en moslims
congresseren
Voor de eerste maal zullen
moslims deelnemen aan het
jaarlijkse congres van de In
ternationale raad voor chris
tenen en joden (Engelse af
korting: ICCJ). Het thema
van het congnjs.dat in Spanje
wordt gehouden, is „De cul
turele en religieuze ontmoe
ting tussen joden, christenen
en moslims. Lessen uit het
verleden."
Joden, christenen en moslims
zullen zich gezamenlijk bui
gen over de Hebreeuwse bij
bel (het Oude Testament),
het Nieuwe Testament en de
Koran. Het ICCJ is de over
koepelende organisatie van
de „Ojecs" in zeventien lan
den. Op het congres worden
deelnemers uit Oost- en
West-Europa, Noord- en
Zuid-Amerika, Israël en en
kele Arabische landen ver
wacht.
Uit Nederland zullen de se
cretaris van de Hervormde
raad voor Kerk en Israël, dr.
H. Vreekamp, alsmede de
voorzitter en secretaris van
de Katholieke Raad voor Is
raël, deken J. Keet en drs.
M.J.H.M. Poorthuis, en de
voorzitter van het Ojec, dr. S.
Schoon, het congres bijwo-
Nederlands Hervormde Kerk
Aangenomen naar Middelburg (toe
zegging) O" Elseman te Beemster.
Beroepen te Leeuwarden-Huizum
A.M. Langhout te Putten (deelge
meente Andreaskerk).
Beroepen te Barchem (toezegging)
mevr. A.J. Yntema, kandidate te
Utrecht.
Aangenomen naar Medemblik (Her
vormd-Gereformeerd Samen op
Weg) mevr. J.M. Baaij, kandidate te
Houten.
Toegelaten tot evangeliebediening
mevr. H.M. Vollanhoven, Boekweit
veld 50. 3871 NL Hoevelaken.
Toegelaten tot evangeliebediening
en beroepbaar drs. G.H. Bouwman.
Atjehstraat 46. 9715 EL Groningen,
G.J. Krol. Tuinbouwdwarsstraat 14,
9717 HV Groningen. Drs. P.W. de
Nooy, Golfslag 68, 9732 MD Gronin
gen.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt
Beroepen te Uithuizen R. ter Beek
te Nijmegen.
Beroepen te Beilen (in combinatie
met Hooghalen) A. Boersma, kandi
daat te Kampen.
Beroepen te Langerak (in combina
tie met Gorinchem) A.J. Mol te Nee-
de. Beroepen te Pretoria (Zuid-Afri-
ka) (Die Vrije Gereformeerde Kerke)
E. Hoogendoorn te Dalfsen.
Het aantal leden van de ker
ken in de Verenigde Staten is
in 1984 met bijna een procent
gestegen. De aanhang van de
224 kerken nam met ruim 1,3
miljoen toe tot 142.172.138
personen. Deze stijging is iets
groter dan de toeneming van
het aantal Amerikanen in
1984. Dat blijkt uit het jaar
boek van de Amerikaanse en
Canadese kerken.
Het aantal leden van de
grootste protestantse kerk, de
Southern Baptist Convention,
nam met 1,16 procent toe tot
14.341.821. De aanhang van
de op een na grootste prote
stantse kerk. de Methodisti
sche kerk, daalde in 1983, het
laatste jaar waarover cijfers
beschikbaar zijn, met hetzelf
de percentage tot 9.291.936 le
den. Een sterke groei was er
bij de Presbyteriaanse kerk,
waar het aantal leden met
bijna 8 procent toenam tot
168.239. De doopsgezinde
kerk leed een gevoelig ver
lies. De aanhang daalde met
ruim 18 procent tot 90.347 le
den. Het aantal rooms-katho-
lièken daalde met 0,2 procent
tot 52.286 043 leden.
Volgens het jaarboek is het
aantal personen dat wordt
opgeleid voor een geestelijk
ambt in 1985 voor het eerst
sinds 1969 gedaald. Tegen
over een vermindering van
het aantal mannen stond een
toeneming van het aantal
vrouwen dat een opleiding
tot predikant volgt. Ook het
aantal zwarte studenten
steeg.
De kerkleden gaven in 1984
bijna 8 procent meer uit voor
de kerk dan in 1983. Werd in
1983 ruim 278 dollar (ruim
695 gulden) per kerklid aan
de kerk besteed, in 1984 was
dat gestegen tot ruim 300 dol
lar (ruim 750 gulden).
Zingen en dansen maken een wezenlijk onderdeel uit van de jaarvergadering van de Zuidafri-
kaanse Raad van Kerken, zoals blijkt op de foto van bisschop Desmond Tutu en zijn vrouw
Leah
De Zuidafrikaanse Raad van
Kerken (SACC) is er nog niet
in geslaagd een opvolger te
vinden voor ds. C.F. Beyers
Naudé (71), die eind dit jaar
als secretaris-generaal af
treedt. Dit verklaarde voor
zitter bisschop Manas Buthe-
lezi op de jaarvergadering
van de Raad. die deze week
in Johannesburg plaatsvindt.
Om gezondheidsredenen
woont hij de jaarvergadering
van de Raad niet bij. Onge
veer twaalf miljoen van de
vijfentwintig miljoen Zuid
afrikanen zijn lid van een
kerk die bij de SACC is aan
gesloten.
De voorzitter van de SACC,
de lutherse bisschop Manas
Buthelezi, hield in zijn ope
ningstoespraak een krachtig
pleidooi voor eenheid onder
de Zuidafrikanen, waarbij hij
vooral leek te doelen op de
conflicten binnen de zwarte
gemeenschappen.
De Nederlandse pater Jan
Bouma (55), die afgelopen
vrijdag door de Zuidafri
kaanse politie werd gearres
teerd, is dinsdag op vrije voe
ten gesteld. Behalve Bouma
is ook diens Westduitse orde
genoot Edgar Weinmann
(50), sinds 1963 woonachtig in
Zuid-Afrika, vrijgelaten.
Voor beide paters heeft de
politie geen reden gegeven
voor arrestatie en vrijlating.
Leden van de orde in Zuid-
Afrika spraken het vermoe
den uit dat de paters zijn ge
arresteerd omdat ze bij de po
litie informatie inwonnen
over de aanhouding van
twintig rooms-katholieke
priesters en theologiestuden-
De algemeen secretaris van
de Evangelische Alliantie in
zich gekeerd tegen een eco
nomische boycot van Zuid-
Afrika, omdat „zo'n boycot
de regering volgens haar tot
hardere maatregelen zal
brengen en voornamelijk de
zwarte bevolking er het
slachtoffer van zal worden".
De Evangelische Allianties,
die een wereldcongres hou
den in Singapore, zijn (natio
nale) platforms voor ortho
doxe kerkleden en mensen
uit evangelicale bewegingen
die nadruk leggen op spiritu
aliteit en vernieuwing. Ook
in ons land is een Evangeli
sche Alliantie actief.
De Zuidafrikaanse Evangeli
sche Alliantie werd in 1970
opgericht. Volgens haar is de
overheid geroepen tot goed
doen en rechtvaardig rege
ren. De wetgeving moet ge
baseerd zijn op de menselijke
waarden van iedere persoon,
zo wordt gezegd.
Er bestaan op de lange termijn zeer goede perspectieven voor
een goede verstandhouding met de katholieke kerk in mijn
land. Dat verklaarde de vice-president van Nicaragua, Sergio
Ramirez Mercado, gisteren in een vraaggesprek met radio
Managua. Ramirez werd vorige week door paus Johannes
Paulus II in audiëntie ontvaAgen. Ramirez verklaarde zondag
tegenover radio Vaticaan dat hij de paus namens de Nicara
guaanse regering heeft gegarandeerd dat zij respect voor de
godsdienstvrijheid en garanties voor de kerk in de grondwet
wil verankeren. Voor radio Managua zei de vice-president
dat hij de paus ook het een en ander heeft verteld over de
pogingen die de Nicaraguaanse regering onderneemt om voor
stabiliteit te zorgen in de situatie in Centraal-Amerika. De
vredesinitiatieven van de Contadora-groep kwamen daarbij
uitgebreid ter sprake, aldus Ramirez.
De vice-president heeft de paus ook geïnformeerd over de
„enorme menselijke en materiële offers, die de agressie van
de Verenigde Staten aan Nicaragua kost". Op „zeer construc
tieve en uitvoerige wijze" zijn verder de betrekkingen tussen
de rooms-katholieke hiërarchie en de Nicaraguaanse regering
besproken, aldus Ramirez. Volgens de vice-president is zijn
regering erg geïnteresseerd in een dialoog met de Rooms-Ka-
tholieke Kerk.
In de Washington Post liet de Nicaraguaanse kardinaal Oban-
do Y Bravo zich onlangs heel wat minder positief uit over de
relatie'met het regime. Hij zei toen dat op dit ogenblik „de
meest verschrikkelijke schending van de vrije meningsuiting
in de geschiedenis van ons land plaatsvindt" en dat de RK
Kerk in zijn land door de Sandinisten wordt vervolgd.
Deken Straathof benoemingen
adviseur van bisschop Bar
ari 1987) benoemingenadvi
seur worden van bisschop. R.
Bar van Rotterdam. De heer
Straathof (49) volgt drs.
S.H.J. van der Meer op, die
sinds 1976 benoemingenadvi
seur is. Drs. Van der Meer
heeft om beëindiging van het
werk in deze functie ge
vraagd, aangezien hij binnen
kort 65 jaar wordt. Over de
vacature en de voorgenomen
benoeming heeft de bisschop
overleg gepleegd met de staf
van het bisdom en de Pries
terraad. De functie van be
noemingenadviseur in het
bisdom is zeer belangrijk.
Deze adviseert de bisschop
bij de bezetting van de paro
chies en andere plaatsen van
zielzorg en onderhoudt der
halve een intensief contact
met de beschikbare priesters,
diakens en andere personen,
die voor een benoeming in
aanmerking komen. In zijn
mededeling hierover aan de
pastoraal werkenden schrijft
mgr. Bar dat hij de heer Van
der Meer veel dank verschul
digd is wegens zijn zeer grote
verdiensten op dit terrein.
De toelating van vrouwen tot
het priesterambt kan leiden
tot een scheuring in de Ang
licaanse kerk en tot een for
mele breuk tussen kerk en
staat. Dat staat in een rapport
dat een commissie van twaalf
personen op verzoek van de
Anglicaanse synode heeft op
gesteld. De synode bespreekt
het rapport begin juli.
De Anglicaanse synode be
sloot in 1984 de weg voor de
toelating van vrouwen tot
het priesterambt vrij te ma
ken. Bisschop Graham Leo
nard van Londen en honderd
andere geestelijken hebben
gedreigd uit de Anglicaanse
kerk te stappen en een eigen
kerk te stichten als vrouwen
in de anglicaanse kerk pries
ter kunnen worden. De Ang
licaanse kerk is de moeder
kerk van de Anglicaanse ge
meenschap die ongeveer 65
miljoen leden telt. In de Ang
licaanse kerken van de Vere
nigde Staten, Canada,
N ieuw-Zeeland, Hongkong,
Oeganda en Kenya worden
vrouwen reeds tot het pries
terambt toegelaten.
Volgens het rapport kan het
verzet tegen vrouwelijke
priesters zowel van de man
nelijke geestelijken als van
parochies komen. Aan de be
zwaren van parochies kan te
gemoet worden gekomen
door hun het recht te geven
geen vrouwelijke priesters
aan te stellen. De problemen
met geestelijken die zich te
gen de toelating van vrou
wen tot het priesterambt ver
zetten, zijn volgens de com
missie wellicht moeilijker op
losbaar, omdat zij uiteindelijk
gedwongen zouden kunnen
zijn het gezag van de bis
schoppen die vrouwen pries
ter wijden, te verwerpen.
„Het is moeilijk in te zien
hoe iemand die de handelin
gen van een bisschop afwijst,
„in gemeenschap" met hem
kan zijn", aldus het rapport.
De commissie erkent dat de
problemen kunnen leiden tot
een aparte kerk die uitgaat
van de Anglicaanse traditie.
Zo'n kerkscheuring zou inge
wikkelde onderhandelingen
tot gevolg hebben over de
verdeling van de kerkelijke
goederen en daardoor kun
nen leiden tot een scheiding
van kerk en staat, wat bete
kent dat de koning niet lan
ger hoofd van de anglicaanse
kerk is. Maar de commissie
sluit niet uit dat een van bei
de kerken dan zal verder
gaan als de Anglicaanse kerk
met de koning aan het hoofd.
0,5 liter melk, 25 g rijst, 15 g custard,
gele vla, 2,5 dl rijstepap).
Tartaartje met sla en spek-rösti
vanille-rijstevla
Voor twee: 2 tartaartjes, 20 g margarine, zout, peper:
sla of ijsbergsla, 1 lepel mayonaise, 1 lepel yoghurt, 1 le
pel azijn, tomatenpuree of -ketchup, zout, peper, suiker, 1
tomaat, bieslook:
0,5 tot 1 kg aardappelen, ui, 50 g dunne plakjes ontbijt
spek, zout, peper, 2 a 4 lepels olie:
Bak de tartaartjes in vier minuten bruin, leg ze op een warm
bord en strooi er zout en peper over. Bak dit vlees niet lan
ger, het wordt dan te gaar en droog.
Pluk kropsla in stukjes of snijd ijsbergsla in repen. Was de
groente vlot, laat haar alleen een kwartiertje in koud water
staan als er gedierte in zit. Meng een sausje van mayonaise,
yoghurt, azijn, tomatenpuree of -ketchup, zout, peper en sui
ker. Schep er de sla kort voor het gebruik luchtig door. Leg
er plakjes tomaat op en strooi daar fijngeknipte bieslook, zout
en peper over.
g suiker (2,5 dl Kook de geschilde aardappelen in tien minuten half gaar en
laat ze afkoelen. Rasp de aardappelen grof en meng ze met
fijngesneden ui, in stukjes geknipt spek, zout en peper. Druk
de aardappelmassa gelijkmatig in een koekepan met warme
olie. Bak de rösti langzaam bruin, keer de aardappelkoek
(met behulp van een deksel) en bak de tweede kant vlug
bruin. Reken een totale baktijd van twintig minuten.
Breng de helft van de melk aan de kook, strooi er al roeren
de de gewassen rijst in en laat het mengsel een half uur zacht
koken. Kook dan nog een minuut een papje van custard, sui
ker en iets koude melk mee, voeg van het vuur de rest kou
de melk toe en laat de vla koud worden.
JEANNE
DEZE week bespreken de onderhandelaars van VV1
CDA met informateur De Koning onder meer de kw|
van het onderwijsparagraaf in het regeerakkoord. Da
sprek zal niet gemakkelijk worden. Want ook hier is het
trale thema: bezuiniging. De grote vraag is natuurlijl®
welke „kwaden" zal worden gekozen: bezuinigen op de
rissen van onderwijsgevenden of de groepen leerlingeqn
onderwijsgevende groter maken, zodat er minder leerknd
ten nodig zijn. Het is volstrekt duidelijk dat er bij deze k11
inderdaad sprake is van twee „kwaden".
In het onderwijs is net een nieuw salarisstelsel van ki
geworden, de zogeheten HOS-regeling. Die is tot stand g
men na moeizame onderhandelingen en na een pei
waarin onderwijsgevenden steeds extra moesten inlevj
Scholen zien nu al leerkrachten vertrekken naar
bedrijfsleven; daar is meer te verdienen. En die ontwi
ling wordt ook merkbaar in de kwantiteit en kwaliteit
aanmeldingen op de onderwijs-opleidingsscholen. De gic
grootte, dus hoeveel leerlingen er in één klas mogen zitte
voor diverse onderwijssoorten ook al een groot probl
Denk maar aan de forse kritiek die naar voren kwam u
enquête van de Katholieke Onderwijs Vereniging (KO
de (on)mogelijkheden voor veel basisscholen goed ondei
te geven.
Behalve de „hobbel" van de bezuiniging, geldt er
het voortgezet onderwijs nog een specifiek probleem. D
de steeds maar uitgestelde keuze van de structuur voor
onderwijs. Onderwijsminister Van Kemenade kwam in
ren zeventig met zijn middenschoolideeën en sindsdien
ven er plannen komen en werden talloze discussies geve
maar besluiten werden niet genomen. Zelfs politici erken
dat de afgelopen vier jaren voor het voortgezet onderwijs
leidsmatig verloren jaren zijn geweest. En nog steeds
geen duidelijkheid over de toekomst van het voortgezet
derwijs in ons land. Ook het onderwijs zelf is trouwens
deeld over de gewenste toekomstige structuren; daar<T|
wordt het politici niet gemakkelijker gemaakt (of: juist
Onderwijsmensen ervaren aan den lijve hoe slecht he
Weten dat er grote veranderingen komen, maar er geen
van hebben wanneer en hoe. Midden in deze onzekerl
werden de mensen in het onderwijs de afgelopen jaren st y
geconfronteerd met „kleine" maatregelen, bijvoorbeeld
waardoor een leraar plotseling les moet geven in een
waarvoor hij ooit eens een bevoegdheid haalde, zonder
in jaren les in te hebben gegeven.
De komende tijd zal duidelijk worden of het nieuwe
net de politieke moed zal hebben met wérkelijk onderwij
leid te komen of dat bezuinigingsbeleid (opnieuw) afbi
betekent van kwaliteit, motivatie en gezondheid. Het
hopen dat het eerste het geval is. In het belang van alle
trokkenen: onderwijsgevenden en leerlingen.
LDat zoeken we even op. B
In de 'Uit'bijlage natuurlijk! I
Zomers
DE BILT (KNMI) In de ko-
mende dagen is er alleen maar
zomers weer te verwachten.
Het is droog, zonnig en warm
met middagtemperaturen van
23 tot 28 graden. De wind
waait hoofdzakelijk uit de
oosthoek.
Deze oostelijke stroming wordt
in stand gehouden door een
uitgebreid hogedrukgebied bo
ven Scandinavië en de Noord
zee en een lagedrukzone bo
ven Frankrijk. Het ziet er
naar uit dat het hogedrukge
bied de onweersstoringen in
Frankrijk zal beletten naar het
hoorden te trekken en het
weer in ons land te beïnvloe
den. Tot en met het weekeinde
verandert er in deze toestand
weinig.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
vrijdag en zaterdag:
Zuid-Scandinavië, Denemar
ken: Droog en zonnig. Middag-
temperatuur tussen 18 en 23
graden.
Groot-Brittannië, Ierland: In
Cornwall, Wales en zuid-Ier-
land eerst mogelijk wat regen.
Overigens droog en zonnige
perioden. Middagtemperatuur
van 18 graden in het noorden
tot 26 graden in het zuidoos
ten.
Benelux, Duitsland, Alpenge
bied: Droog en zonnig. Mid
dagtemperatuur tussen 24 en
30 graden.
Frankrijk: Zonnige perioden
maar ook een lokale regen- of
onweersbui. Middagtempera
tuur van 22 graden aan de|]
naalkust tot rond 30
midden en zuidoosten.
Spanje, Portugal: Zonnig, 1
de golf van Biskaje kans|
een regen- of onweers
■Middagtemperatuur tuss
en 34 graden, maar langi
westkust van Portugal en|'
noordkust van Spanje
streeks 20 graden.
Italië, Joegoslavische i
Droog en zonnig. Middagl.
peratuur tussen 25 en 30 j
Frankfort l.b.
