Vraag R.-K. Kerk om duidelijkheid
over betekenis van haar oecumene'
Regering Israël waarschuwt
voor een godsdienstoorlog
Acceptatie van leken verloopt niet ideaal
aan tafel
\kerk
)en
wereld
Dr. H. FIOLET TOT REFORMATORISCHE KERKEN:
Overijssels klooster gaat
teksten in Aramees drukken
DIOCESANE PASTORALE RAAD ROTTERDAM
Het einde van King Konj'
GISTEI
I
KOELI
VAN DJ
VERK04
ACHTERGROND
CcidoeSouAmit
WOENSDAG 18 JUNI 19S6PAqj
Missie en zending vragen vrijlating geestelijken
De Nederlandse Missieraad en de Nederlandse Zendingsraad
hebben er deze week per telegram bij president Botha van
Zuid-Afrika op aangedrongen ds. Simon Masopha en enkele
anglicaanse en rooms-katholieke priesters onmiddellijk in vrij
heid te stellen. De geestelijken werden afgelopen donderdag na
het afkondigen van de noodtoestand gearresteerd. Dominee
Masopha werkt in de Rand bij Lesotho als geestelijk verzorger
van de arbeiders uit Lesotho die in de mijnen werken Hij is
ook voorzitter van de commissie voor gezins- en familieleven
van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken. Masopho heeft drin
gend medische hulp nodig wegens zijn slechte lichamelijke
conditie. Ook minister Van den Broek is verzocht aan te drin
gen op vrijlating van de geestelijken.
Ex-gijzelaar hoofd Presbyteriaanse Kerk VS
Benjamin Weir, de Amerikaanse predikant die op 8 mei 1984
in West-Beiroet werd ontvoerd en 16 maanden later werd vrij
gelaten, is gekozen tot voorzitter van de synode van de Presby
teriaanse Kerk in de Verenigde Staten. Weir (62) werd bij de
eerste stemming in de synode gekozen, die 3,2 miljoen leden
telt. Hij droeg bij de aanvaarding van zijn functie een geel lint
aan zijn naamplaatje, een teken van verbondenheid met de
mensen die nog in Libanon in gijzeling worden gehouden. ,,Ik
voel me nog zeer verantwoordelijk voor hen. De gijzeling heeft
bij mij een diepe indruk nagelaten", aldus Weir. De predikant
werd in 1984 in de buurt van zijn woning in West-Beiroet door
sji'ieten ontvoerd. Negen maanden geleden werd hij in een
straat in West-Beiroet vrijgelaten.
Wie iedereen prijst, prijst
niemand
Samuel Johnson
Parochiaan
mond gesnoerd
De president van de recht
bank in Assen, mr E.J. An-
neveldt, heeft gisteren pas
toor Meertens uit het Friese
Oosterwolde in het gelijk ge
steld in het kort geding dat
deze had aangespannen tegen
één van zijn parochianen. De
president heeft de parochi
aan, P.Th. van der Velde,
een verbod opgelegd zich
verder negatief uit te laten
over de pastoor. Voor iedere
overtreding van dit verbod
moet Van der Velde een
dwangsom van 1.000 gulden
betalen.
Van der Velde, die naar ei
gen zeggen een behoudende
richting binnen de rooms-ka-
tholieke kerk vertegenwoor
digt, had al enige tijd onenig
heid met zijn pastoor over
kerkelijke aangelegenheden.
Zijn briefwisseling met pas
toor Meertens kreeg een
steeds scherpere toon. totdat
Van der Velde in een tweetal
open brieven de pastoor on
der meer verweet homofiel
te zijn en hem een witte
boordencrimineel en een
vrije-seks-predikant noemde.
Een aantal anonieme brieven
waarin Meertens eveneens
werd beledigd en die het pos
tadres van Van der Velde op
gaven. heeft de president
niet in zijn vonnis betrokken.
Volgens mr. Anneveldt valt
niet met zekerheid vast te
stellen dat die brieven van de
hand van Van der Velde zijn.
De kerken van de Refor
matie en de Oud-Katho
lieke Kerk zullen terwil-
le van de toekomst oecu
menische duidelijkheid
moeten vragen van de
Rooms-Katholiéke Kerk.
Dit stelt dr. Herman Fio-
let, voormalig secretaris
van de Raad van Kerken
in Nederland, in een ar
tikel in „Kosmos Oe-
kumene", het blad van
de St. Willibrordvereni-
ging-
Hij schrijft over de betrek
kingen tussen de kerken van
Rome en Reformatie, naar
aanleiding van het bezoek
dat delegaties van de Gere
formeerde Kerken, de Ne
derlandse Hervormde Kerk
en de Evangelisch Lutherse
Kerk brachten aan het Vati
caanse Secretariaat voor de
Eenheid, in maart van dit
jaar.
Dr. Fiolet meent dat in Ne
derland het oecumenisch kli
maat van het Tweede Vati
caans Concilie wordt aange
tast door de meeste bisschop
pen. Hij haalt kardinaal Si-
monis aan die bij terugkeer
van de oecumenische week
in Rome volgens dr. Fiolet
zei: „Als je oecumene bedrijft
met het zicht op meerdere
kerken, dan zit je op het ver
keerde spoor. De structuur
die de Heer heeft gewild, is
aanwezig in onze Kerk".
„Verzoening met Rome. of
wel terugkeer tot de Rooms-
Katholieke Kerk is bij kardi
naal Simonis de oplossing
voor de problemen", aldus
dr. Fiolet. die daaraan toe
voegt: „Zo kan het oecume
nisch niet verder gaan".
Openingen
De theoloog herinnert eraan
hoe het Tweede Vaticaanse
Concilie een opening maakte
voor de oecumenische ont
dekking dat de Kerk van Je
zus Christus zich ook in an
dere kerken bevindt. Er
wordt niet meer gezegd: de
Kerk van Jezus Christus is
de Rooms-Katholieke Kerk,
maar de Kerk van Jezus
Christus bevindt zich in de
Rooms-Katholieke Kerk.
De oud-secretaris van de
Raad van Kerken acht het
„oecumenisch volstrekt on
aanvaardbaar" dat de betref
fende reformatorische ker
ken het hebben toegelaten
dat de gehele katholieke ge
loofsgemeenschap, met wie
zij in de afgelopen jaren ster
ke geloofsrelaties hebben op
gebouwd, in Rome als gelijk
waardige gesprekspartners
volkomen is gepasseerd.
Dr. H.A.M. Fiolet
Naar zijn oordeel hadden de
reformatorische kerken sa
men met de katholieke ge
loofsgemeenschap in Neder
land een oecumenisch leef
baar antwoord moeten vin
den op een aantal acute pro
blemen van de geloofsbele
ving en van de maatschappe
lijke veranderingen, die zij
dan onder gezamenljke ver
antwoordelijkheid in Rome
hadden kunnen bespreken.
Volgens dr. Fiolet zijn de re
formatorische christenen in
Rome aan het verkeerde
adres geweest: hun eerste ge
sprekspartner, de katholieke
geloofsgemeenschap jn Ne
derland, ontbrak. „De bis
schoppen die aanwezig wa
ren, konden haar niet verte
genwoordigen, want zij ston
den aan de Romeinse kant.
Zij hadden zich bij de ont
vangende instantie opgesteld,
tegenóver de vertegenwoor
digers van reformatorische
kerken in Nederland", meent
dr. Fiolet.
De Israëlische regering
stelt pogingen in het
werk een einde te ma
ken aan het recente toe
nemende geweld tussen
orthodoxe joden en niet-
religieuze Israëliërs. Pre
mier Shimon Peres
waarschuwde in dit ver
band dinsdag de vanda
len dat de autoriteiten
niet zullen toestaan dat
bepaalde groepen het
recht in eigen hand ne
men.
Tot dusverre is de strijd
slechts gevochten met luci
fers, spuitbussen en scheld
woorden, maar Peres zei te
vrezen voor gewelddadige
confrontaties. Hij stelde ex
tremisten verantwoordelijk
voor een golf gewelddaden
waarbij van orthodox-reli
gieuze zijde "onzedelijke" re
clameposters en de wach-
thokjes waarop zij geplakt
waren, werden vernield en
van atheïstische zijde synago-
ges werden beschilderd met
swastika's.
De religieuze gemeenschap
hield gisteren een bijeen
komst om te protesteren te
gen het ontheiligen van To-
rah-rollen en heilige boeken
door vandalen die afgelopen
vrijdag een joods seminarium
of yeshiva binnendrongen.
De organisattfren verwacht
ten een deelnemersaantal
van zeker 20.000.
De vicieuze cirkel van ge
weld brak uit door toedoen
van de orthodoxe joden, die
op eigen initiatief een cam
pagne lanceerden tegen het
voorkomen van bloot op re
clameposters. Zij vernielden
en verbrandden ruim 100
wachthokjes en voerden aan
dat de advertenties een
schending zijn van de joodse
wetgeving die zedelijkheid
voorschrijft.
Niet-religieuze actievoerders
reageerden met het schilde
ren van swastika's op de mu
ren van de Grote Synagoge
in Tel Aviv en het in brand
steken van een andere syna
goge. In de religieuze wijk
Mea Sharim in Jeruzalem
braken vuistgevechten uit
nadat een bus met orthodoxe
joden was aangevallen.
Intussen proberen tal van in-
Een lid van de
Ratz-partij toont
de ravage die is
aangericht in het
kantoor van de
partij in Jeruza
lem, nadat het
was aangevallen
door de extreem
religieuze groep
Keshet. Volgens
hen wakkert de
Ratz-partij anti
religieuze gevoe
lens aan.
stanties, zoals de regering en
de legerradio. beide partijen
met elkaar te verzoenen. Een
organisatie van vrijwilligers
gewijd aan het samen leven
tussen atheïsten en gelovigen
richtte maandag nieuwe wa
chthokjes op bij verschillende
bushaltes in Jeruzalem.
De orthodoxe gemeenschap
vormt ongeveer tien procent
van Israels 3,5 miljoen joden.
Nog eens 15 procent noemt
zichzelf religieus, hoewel
duidelijk minder strikt.
De populariteit van het Aramees groeit in Nederland nog
steeds. Theologen bestuderen de taal om zowel het Oude als
het Nieuwe Testament beter te kunnen begrijpen. De Syrisch
Orthodoxe Gemeenschap in Nederland ziet in de groeiende
belangstelling aanleiding een eigen uitgeverij annex drukke
rij te openen. Naast gewone boeken wil men er jaarlijks énke
le Aramese teksten gaan drukken. Een en ander staat het
eerste weekend van juli te gebeuren in het St. Efremklooster
te Glane, een Overijssels buurtschap in de gemeente Losser.
De Syrisch Orthodoxe Gemeenschap telt in Nederland onge
veer 500 families en 3000 leden. De meesten van hen wonen
in Twente. In Amsterdam wonen ongeveer 100 families en in
Groningen 18. Over de hele wereld gezien zijn er 2,5 miljoen
Syrisch Orthodoxen, waarvan verreweg de meesten in India
huizen. Oorspronkelijk stamt men, zoals de naam al zegt uit
het Midden-Oosten en men maakte voor de communicatie ge
bruik van een Aramees dialect.
De theologisch-wetenschappelijke wereld toont steeds meer
belangstelling voor dat Aramees. Tenslotte is een van de eer
ste vertalingen van het Oude Testament, de Targum. in het
Aramees geschreven. En ook voor het Nieuwe Testament is
het Aramees van belang, omdat Jezus en zijn tijdgenoten, zo
luidt een veronderstelling, het Aramees als omgangstaal heb
ben gébruikt. Geleerden als Joachim Jeremias proberen van
dit gegeven gebruik te maken door achter de Griekse tekst
terug te zoeken naar de Aramese oervorm, om zo te ontdek
ken wat Jezus werkelijk gezegd zou kunnen hebbén en tege
lijk te onderscheiden wat door latere redacteuren zou kunnen
zijn toegevoegd. Het 'Onze Vader' zo blijkt, is vrijwel letter
lijk terug te vertalen.
De groeiende belangstelling voor het Aramees is voor de Sy
risch Orthodoxe Gemeenschap aanleiding een eigen uitgeve
rij en drukkerij te beginnen. Op het terrein van het klooster
is een modern ingerichte uitgeverij/drukkerij verrezen. Tege
lijk met het starten van de drukkerij herdenkt de gemeen
schap dat 700 jaar geledep de veelzijdige theoloog Gregorius
Barhebraeus gestorven is. Naar hem zal de uitgeverij worden
genoemd. Barhebraeus moet tot de leidinggevende theologen
uit de Syrisch Orthodoxe Gemeenschap worden gerekend.
Tot zijn belangrijkste theologische werken behoren het 'Boek
van de Kandelaar van het Heiligdom' en het 'Boek der Stra
len' (overzichten van de Syrisch-Orthodoxe theologie die men
kan vergelijken met soortgelijke werken van Johannes van
Damascus in het Griekse Oosten en Isidorus van Sevilla in
het Latijnse Westen). Zijn graf bij het klooster Mar Mattai te
Mossoel (Irak) is nog steeds een pelgrimsoord.
De acceptatie van leken
in kerkelijke funkties
verloopt niet overal ide
aal, soms helemaal niet.
Niet alleen is een periode
van twintig jaar blijk
baar te kort om het vele
goede van het Vaticaans
Concilie te laten ingroei
en bij vooral in de voor
conciliaire periode opge
groeide gelovigen, maar
ook aan de manier waar
op vernieuwingen tot
stand zijn gebracht heeft
het hier en daar ontbro
ken aan geduldig beleid
op lokaal niveau.
Dit concludeerde de Diocesa
ne Pastorale Raad van het
bisdom Rotterdam deze week
in haar vergadering te Leid-
schendam waarin voor de
derde maal gesproken werd
over het voorbereidend rap
port („lineamenta") voor de
synode in 1987 over de leken
in de kerk.
De raad meent dat over bete
re begeleiding van verande
ringsprocessen nagedacht
moet worden. De tijdgeest
van polarisatie en individua
lisering vormt daarbij overi
gens een belangrijke barrière
die overwonnen moet wor
den. De raad ziet graag de
thematiek van de leek in
Kerk en wereld nader be
sproken in heel het bisdom,
met name in de parochies.
Voorstellen over de wijze
waarop een en ander aan de
orde zal kunnen worden ge
steld zullen in de volgende
vergadering ter sprake ko
men.
De ervaringen met het toe-
rustingswerk bleken oyer het
algemeen positief. De Pasto
rale School, indertijd opgezet
voor verdere bekwaming van
reeds aktieve leken, doet
goed werk, zo meende de
raad. Een belangrijk aan
dachtspunt vond men in de
opvang van afgestudeerde
cursisten die, zo is in brede
kring vernomen, na 1 of 2
jaar funktioneren in de paro
chie, behoefte hebben aan
een vervolgcursus, verdere
bekwaming, een „terug-kom-
dag" of andere begeleidende
en stimulerende aktiviteiten.
Sprekend over de verant
woordelijkheid voor de toe
rusting en vorming conclu
deerden de aanwezigen dat
deze in eerste instantie ligt
bij besturen van parochies.
Zij staan immers dicht bij de
mensen die het betreft en
kunnen ook de behoefte aan
scholing ter plaatse beoorde
len.
Acht Mei
Enkele vragen aan de bis
schop over zijn plaats ten op
zichte van de Acht Mei Be
weging waren voor mgr. Bar
aanleiding de gang van za
ken rond de bijeenkomst in
Den Bosch nader toe te lich
ten. De bisschop ging hierbij
in op de huidige algemeen
geldende problematiek van
de verharding van standpun
ten, de soms eenzijdige be
lichting in de media en het
risico dat mensen anderen
een stempel opdrukken als zij
bij samenkomsten van welke
groep dan ook aanwezig zijn.
In een dergelijke sfeer is een
open en openbaar gesprek
moeilijk te voeren.
De raadsleden menen dat zij
zelf wellicht langs informele
lijnen een bijdrage kunnen
leveren aan het herstel van
het contact tussen bisschop
en beweging. Als agendapunt
voor een volgende vergade
ring distilleerde de raad uit
de kwestie de verhouding
tussen landelijk en diocesaan
beleid.
De vergadering had plaats op
de herdenkingsdag van het
bloedbad in Soweto, op 16
juni tien jaar geleden. Bij de
opening van de vergadering
van de DPR werd in een
korte bezinning zowel door
werkvoorzitter mevr. E. van
Leuken als door de bisschop
aandacht gevraagd voor de
situatie in Zuid-Afrika.
Saucijsje met tuinbonen en aardappelen
vla-flip
Als u met zijn beiden bent dan heeft u nodig: 2 saucijsjes
a 100 g, 25 g margarine, uitje, 1 theelepel bloem, tomaten
puree, paprikapoeder, zout;
1,5 kg tuinbonen, 1 plak ontbijtspek a 50 g, 5 g margari
ne, 1 dl waterzout, peterselie;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
150, e aardbeien, basterdsuiker naar smaak, 2,5 dl yog
hurt, 2,5 dl gele vla (2,5 dl melk, 12 g custard, 15 g sui
ker).
Zet de saucijsjes op met een bodem koud water in de braad
pan. Breng het water aan de kook, draai de worstjes om en
haal ze na drie tellen uit de pan. Schenk het kooknat in een
schaaltje.
Laat de margarine lichtbruin worden en bak er de worstjes
in een kwartier in bruin en gaar. Zorg dat het vlees steeds
zacht bakt en keer het regelmatig. Bak de laatste vijf minu
ten kleingesneden ui mee. Leg de saucijsjes op een warm
bord. Roer de bloem door het vet met ui, voeg het kooknat
toe en maak de jus af met tomatenpuree, paprikapoeder en
zout.
Dop de tuinbonen en was ze. Snijd het spek in blokjes en hak
die in de margarine op een matig vuur lichtbruin. Voeg het
water en de tuinbonen toe en kook de groente in ongeveer
een kwartier gaar (de kooktijd wordt bepaald door de „maat"
van de bonen). Schep bonen en spek door elkaar, voeg naar
smaak zout toe en bestrooi de groente met fijngeknipte peter
selie.
Spoel de aardbeien af. laat ze uitlekken en ontdoe ze van de
kroontjes. Prak of mix de aardbeien fijn met basterdsuiker
en zet het mengsel een half uur weg. Schep de helft van de
aardbeien door de yoghurt, zo nodig met wat extra basterd
suiker en verdeel de massa over hoge glazen. Leg de gele vla
op de yoghurt en bedek die vervolgens met de rest van de
aardbeien.
JEANNE
1
MET het opdelven van het skelet van Chris Li?0,
alias King Kong, gisteren op de Rotterdamse begrip
Crooswijk, is een einde gekomen aan alle mystifieaiit
de verblijfplaats van deze dubbelspion die er langeje1
werd verdacht de geallieerde luchtlandingen in 194<Pe
hem aan de Duitsers te hebben verraden. f.
A
A.AN de affaire-King Kong zal wel nooit een eindd 1
Ongetwijfeld zullen telkens weer „nieuwe" verhalep
loop worden gebracht over de wijze waarop de dub^
vlak na de Tweede Wereldoorlog om het leven is gn
De familie Lindemans zal daarmee moeten leren lev|
nu in elk geval verlost van allerlei lieden die bewer
dan niet met de bedoeling er een slaatje uit te slaaT
Chris ergens in het verre buitenland een nieuw levA
Het is hoogstens te betreuren dat het niet mogelijk
graf eerder te openen. Dan zou niet alleen de famil
ook alle andere betrokkenen veèl onzin bespaard zij
ven. Daaronder rekenen we ook met name prins Bi 1
want veel kulverhalen hadden vermoedelijk vooral
hem te compromitteren.
Vrij zonnig
DE BILT (KNMI) De ko
mende dagen kan aangenaam
zomerweer worden verwacht.
Een rug van hogeluchtdruk
houdt zich op boven West-Eu
ropa en zorgt voor rustig weer,
flinke perioden met zon en
een temperatuur, die 's mid
dags zomerse waarden bereikt.
Gisteren en gisteravond is het
in het noordoosten en oosten
van het land plaatselijk zwaar
noodweer geweest. Tropische
onweersbuien brachten daar
grote hoeveelheden regen. Uit
Deventer werden hoeveelhe
den gemeld die groter zijn dan
de normale maandsom voor
juni. De lucht die vandaag en
morgen boven ons land aan
wezig is, is afkomstig van de
oceaan. In deze lucht wordt
het 's middags op de meeste
plaatsen net geen 25 gratTen.
Vanaf vrijdag zal warmere
lucht aangevoerd worden uit
Frankrijk.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
vrijdag en zaterdag:
Zuid-Scandinavië: Droog en
flinke perioden met zon. Mid-
dagtemperatuur 20 tot 25 gra
den.
Britse Eilanden: In Schotland
zonnig, in Ierland en Engeland
half bewolkt. Middagtempera-
tuur van 18 in Schotland en 24
graden in zuid-Engeland.
Benelux: Perioden met zon en
een kleine kans op een on
weersbui. Middagtemperatuur
ongeveer 27 graden.
Duitsland: Perioden met zon
en een lokale onweersbui.
Middagtemperatuur van 24
graden in het noorden tot 28
in het zuiden.
Frankrijk: In het westen be
wolkt en enkele buien, in het
oosten zonnig. Middagtempe
ratuur van 20 graden aan de
Kanaalkust tot 30 in het zui
den.
Spanje. Portugal: Regen- of
onweersbuien, maar aan de
Middellandse zeekust vrij zon
nig. Middagtemperatuur van
18 in het noordwesten tot 30
graden in oost-Spanje en op de
Balearen.
Italië. Joegoslavische kust:
Zonnig en warm. Middagtem
peratuur rond 30 graden.
Alpengebied: Perioden met
zon en een lokale onweersbui.
Middagtemperatuur van onge
veer 27 graden.
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vhssingen
Zd Limbur
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
31 15 36
30 16 22
■v.bew. 25 15
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen I
:xnw
Warschau l.bew
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
Terzijde i
n
De huidige paus is ienir
uitzonderlijke kwaliteij-
boeken, bijvoorbeeld L
ting Person, getuigen
Op bijna onnavolgbd^
heeft hij democrat iscP
en richtlijnen gegevio
mens en samenlevingjp
ze van Karei Woytyla
was dan ook een godsjr
om de kerkvernieuw
Vaticanum II aan te
onze kerk te verrijkep
vruchten van zijn g(e
gaven. o
Helaas past de paus z^,
treffelijke bestuurside.
toe op de Kerk en wi
macht niet delen mejl
schoppen Hij heeft ki
mogelijkheden terzijdtn
ven. k
D. 'var
DE?1
4
Kippen- k
douche
LONDEN Doo
warme weer in G
Brittannië zijn de t
pen van boer Pete fa
ry in Burrough
in Cambridgeshire
lui om eieren te lei
Gisteren liet Terry
pluimvee door vrie*
in het brand weert
besproeien, in de
dat de afkoeling d
erproduktie weer
gang zou brengen,
zover bekend nog
der resultaat. Intf
houdt* het warme i
aan.
D
GRATIS ELKE WOENSDAf
BIJLAGE BIJ UW KRANTl)
INFORMATIE OVER FILMS,I
THEATER, RECREATIE,EXPC
EN EEN COMPLETE AGElr
