ijk moet ABP verlies
n premies vergoeden
;eweld zonder einde op sri lanka
Al half jaar
oorlog in
ICTO-bestuur
Het is een kunst om naar
topkwaliteit te streven
ENLAND/BUITENLAND
Kunstmatige bruining in
beperkte mate aanvaardbaar
AGÜ
£eidóc@otvumt
WOENSDAG 11 JUNI 1986 PAGINA 7
Consumentenbond
I blijvend ontwricht
AG De Consumentenbond blijft
aij uit de Geschillencommissie Rei-
BÉitappen, in ieder geval zolang de
]ar ook deel van uit maakt. Deze
die met de ANVR een hooglo-
je heeft, heeft verder definitief be-
9 i overleg met de ANVR (Algemene
jj Ise Vereniging van Reisbureaus) op
j [Wat betreft de behartiging van de
5 jtenbelangen heeft de bond het be-
de Stichting Consumentenklach-
)gd een oplossing te zoeken voor de
j he situatie. De bemiddelingspoging
j Secretaris Van Zeil van economi-
p, die vorige week de Consumen-
voor een gesprek uitnodigde, is
nislukt.
Kernramp mag buiten
polis particuliere
verzekering blijven
DEN HAAG Staatssecretaris Van der
Reijden van volksgezondheid kan ver
zekeringsmaatschappijen niet dwingen
de risico's van een kernramp in verze
kering te nemen. De staatssecretaris zal
geen maatregelen nemen tegen de stan
daard-clausule in particuliere ziektekos
tenpolissen die de schade als gevolg van
nucleaire rampen uitsluit van vergoe
ding. Het privaatrechtelijk karakter van'
dergelijke verzekeringen verzet zich te
gen een verbod op zo'n clausule, aldus
Van der Reijden. Het PvdA-kamerlid
Milller-Van Ast vindt dat particulier
verzekerden op dit punt slechter af zijn
dan mensen in het ziekenfonds.
Onderzoek naar wanbeheer defensie
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister De Ruiter
(Defensie) heeft een diepgaand on
derzoek gelast naar de gang van za
ken bij de huishoudelijke dienst van
zijn departement. De reden daarvan
is dat bij enkele afdelingen van deze
dienst, de sectie wagenpark en de
sectie schoonmaakdienst, ernstige on
regelmatigheden aan het licht zijn
gekomen.
Zo werd voor het schoonmaken van
de vijftig gebouwen van defensie elk
jaar zo'n 2,5 milioen meer uitgegeven
dan noodzakelijk was. Ook de garage
van het departement spendeerde te
veel, met name als het ging om de
aanschaf van nieuwe auto's. Deze
werden niet besteld via de Rijksin-
koopcentrale maar via particuliere
garages. Ook gaan er geruchten dat
onderwereldfiguren hun auto's lieten
onderhouden in de garage van het
ministerie.
Het door de minister gelaste onder
zoek zal worden verricht door de se
cretaris-generaal, de hoogste ambte
naar van Defensie, die zich zal laten
bijstaan door de directeur juridische
zaken, de commandant van de ko
ninklijke marechaussee en de direc
teur van de accountantsdienst. Ook
zal bekeken worden hoe de gehele
huishoudelijke dienst het best gere
organiseerd kan worden.
DEN HAAG Een voorzichtig gebruik
van bruiningstoestellen (zonnebanken, zon-
nekanonnen e.d.) verhoogt het risico op het
krijgen van huidkanker niet. Dat is wel het
geval als men veelvuldig van bruinings
toestellen gebruik maakt en daarnaast ook
nog vaak in de zon zit of in de buitenlucht
werkt. Een korte bruiningskuur levert de
zelfde hoeveelheid ultraviolette straling op
als enkele weken zonvakantie in zuidelijke
streken.
Dit zijn enkele conclusies die een commis
sie uit de Gezondheidsraad heeft getrokken
uit een onderzoek naar de gevaren van na
tuurlijke en kunstmatige ultraviolette stra
ling. Een rapport hierover is aan staatsse
cretaris Van der Reijden (Volksgezondheid)
'aangeboden.
'Per jaar doen ongeveer 1 miljoen Nederlan
ders een kunstmatige bruiningskuur. Het
risico opr huidkanker wordt groter naarma
te men dit vaker doet. In het rapport wordt
ook ingegaan op de nieuwste methoden van
kunstmatige bruining, namelijk door mid
del van apparaten die de ultraviolette kor-
tegolfstralen wegfilteren. Daardoor is het
mogelijk, de huid te bruinen zonder dat er
zonnebrand optreedt. De commissie wijst
erop, dat deze apparaten als nadeel hebben
dat productie van vitamine D in de huid
wordt geremd.
Vertrek ptters
'oo )n onze sociaal-
50 fcmische redactie)
.17 i
oo j\AG Door het
oo fen van de PTT en
so ttbank als over-
so tellingen binnen
U jemeen Burgerlijk
oo nfonds (ABP) zul-
55 J pensioenpremies
oo Se achterblijvers
Jj 'lijnlijk omhoog
so i met 0,1 tot 0,5
90 j Omdat ambtena-
25 [van echter niet de
dupe mogen worden zal
de rijksoverheid deze pre
miestijging (die tot een to
taal bedrag van 200 mil
joen per jaar kan oplopen)
desnoods voor zijn reke
ning moeten nemen.
Dit verklaarde gisteren de
nieuwe voorzitter van de raad
van toezicht van het Alge
meen Burgerlijk Pensioen
fonds, J. Reijnen. Het kabinet
heeft beslist dat personeel van
zelfstandig geworden ex-over-
heidsinstellingen niet bij het
ABP aangesloten mag blijven,
maar in zelfstandige pensioen
fondsen moet worden onder
gebracht.
Reijnen pleitte er gisteren
voor deze verplichting „met
soepelheid te hanteren" om
uitholling van het draagvlak
van het ambtenarenpensioen-
fonds te voorkomen. In het
vervolg dreigt door een ver
dergaande afstoting van over
heidstaken het ABP steeds
meer premies mis te lopen.
Om het ABP mogelijk te ma
ken toch op het huidige ni
veau te blijven functioneren
opperde Reijnen de mogelijk
heid om ook de pensioenen
van defensieambtenaren onder
te brengen bij het ABP.
Het ABP overweegt in de toe
komst ook de administratie
voor nieuwe, zelfstandige
fondsen van ex-overheidsin
stellingen te gaan verzorgen.
Dit brengt weliswaar niet de
benodigde pensioenspremies
binnen maar kennis en kwali
teit zouden zo toch binnen het
fonds blijven. De werkgele
genheid voor de 3600 werkne
mers is zo beter gewaarborgd.
Reijnen steunt het plan van
minister De Korte van bin
nenlandse zaken om top-amb-
tenaren van het fonds door
middel van toelagen meer te
betalen. Zo kan de leegloop
naar het bedrijfsleven een halt
worden toe geroepen. Zoals
bekend liggen de salarissen
voor accountants, beleggings
adviseurs en computerdeskun
digen, specialisten waar het
pensioensfonds ernstig om
verlegen zit, in het bedrijfs
leven veel hoger.
Mr. J.L. Janssen
van Raay
WINSCHOTEN In de
cember ging de kogel
door de kerk. De Tweede
Kamer verklaarde zich in
meerderheid akkoord
ging met (de mogelijkheid
tot) plaatsing van kruisra
ketten in Nederland. En
sindsdien is het mis met
de vredesbeweging. De
interkerkelijke activisten
lijken alleen nog maar el
kaar te belagen. Een die
pe bestuurscrisis binnen
het Interkerkelijk Vredes
beraad (IKV) kreeg veel
aandacht. Zijn tegenpool,
het Interkerkelijk Comité
voor Tweezijdige Ontwa
pening (ICTO), wist de
Vuile was vooralsnog bin
nenskamers te houden.
Maar ook daar is inmid
dels de bom gebarsten. Op
24 mei stapten vier van de
negen bestuursleden op.
„Het ICTO dreigt te verwor
den tot een rechtse applaus-
club", zegt Ada Boerma-Van
Doorne uit Winschoten, die af
trad als vice-voorzitter. Zij legt
de schuld voor de crisis volle
dig bij voorzitter mr. J.L.
Janssen van Raay. „Hij noemt
zich de belichaming van het
ICTO en wat dat betekent is in
de afgelopen maanden wel ge
bleken. Hij wil alleen ja-knik
kers in het bestuur, hij pro
beert er mensen van het Oud
Strijders Legioen binnen te
sluizen en gebruikt de organi
satie voor zijn lobby ter onder
steuning van de Amerikaanse
'Star Wars-plannen'.
„Janssen van Raay wil club van ja-knikkers"
Tot het rakettenbesluit van
december vorig jaar leek het
ICTO-scheepje zich op rimpel
loos water te bevinden. Bij ge
brek aan tweezijdige ontwape
ning ging een kamermeerder
heid akkoord met de komst
van de raketten. „Misschien
was ook de noodzaak van het
bestaan van de vredesbewe
gingen daarmee voorbij, maar
volgens mij lag er voor het
ICTO nog wel degelijk een
taak op kerkelijk gebied. Als
Janssen van Raay zijn zin
krijgt, hoeven we ons binnen
de kerken echter niet meer te
vertonen. Hij streeft doelen na
die niet te verenigen zijn met
onze idealen".
Nu de vuile was toch buiten
hangt, wil Ada Boerma wel
kwijt dat de stemming binnen
het ICTO-bestuur de laatste
maanden verre van vredelie
vend is geweest. „Er tekenden
zich twee groepen af: de nu af
getreden leden en de anderen.
Stemmingen over alle mogelij
ke onderwerpen hadden
voortdurend dezelfde uitslag:
vijf tegen vier. Janssen van
Raay maakte bovendien van
afwezigheid van opponenten
gebruik om zijn denkbeelden
erdoor te krijgen. Dan werden
eens genomen besluiten moei
teloos weer teruggedraaid; dat
moest je dan uit de notulen
vernemen. Brieven van ons
werden niet in behandeling
genomen. Hij overviel ons met
onderwerpen die niet eens op
de agenda stonden. Hij ontnam
critici het woord. Hij probeer
de mensen uit het bestuur te
verwijderen".
Star wars
De fricties werden, aldus Ada
Boerma, ook veroorzaakt door
de persoonlijke interesses van
Janssen van Raay. „Hij is een
fervent voorstander van het
Strategisch Defensie Initiatief,
de 'Star Wars-plannen' van
Reagan. Hij heeft zitting in de
officiële lobbyclub, High Fron
tier Europe. Dat mag, maar
het officiële ICTO-standpunt
is, dat het onderzoek niet moet
worden afgewezen, maar
evenmin gepropageerd". Jans
sen van Raay stelt daar echter
tegenover dat hij al lid was
van High Frontier Europe
voor hij voor het voorzitter
schap van het ICTO werd ge
vraagd.
Zonder ons erin te kennen no
digde hij voor ons voorlich
tingscongres van 12 april een
reeks van sprekers uit die alle
maal deel van die lobby uit
maken. Het bestuur is er nog
in geslaagd dat terug te draai
en. Ze werden afgezegd en in
plaats van hen kwamen staats
secretaris Van Eekelen, minis
ter Korthals Altes en de Ame
rikaanse ambassadeur Paul
Bremer".
Ada Boerma maakt zich over
de verdere toekomst van het
ICTO geen illusies. „Ik had
nog de hoop dat voor de ko
mende vergadering van 21
juni het verstand zou zegevie
ren. Maar zoals het er nu naar
uitziet zal Janssen van Raay er
zijn vriendjes binnenloodsen.
Dat zal voor de kerken onaan
vaardbaar zijn. Ik begrijp niet
dat Janssen van Raay dat niet
beseft". Janssen van Raay rea
geerde daar gisteren op met de
woorden: „De honden blaffen,
maar de caravaan trekt ver
der". Het beleid zal worden
voortgezet.
ANDRÉ HORLINGS
HAAG/COLOMBO
lijkt geen einde te
n aan de moordpar-
tussen Tamils en
kiezen op Sri Lanka,
vroegere Ceylon.
dag gaat voorbij
er dat mensen wor-
Rloodgeschoten, bom-
lHfontploffen en huizen
impels in brand wor-
[estoken.
eep uit de gebeurtenis-
an de afgelopen dagen:
t oostelijke district Trin-
lee hebben Tamil-terro-
zestien Singalese boè-
ermoord. Een dag later
Singalese burger-
/ijftig Tamils dood.
cties van het leger rond
oordelijke stad Kilinoch-
yerden 21 Tamil-guerril-
gedood. De afgelopen 24
uur zijn meer dan honderd
mensen om het leven geko
men.
De merendeels hindoeïstische
Tamils vormen een minder
heid op Sri Lanka. De groot
ste bevolkingsgroep zijn de
boeddhistische Singalezen.
Militante Tamils, die niet ge
heel ten onrechte vinden dat
zij jarenlang zijn achterge
steld, willen in het noorden
en oosten van de eilandrepu
bliek, in de gebieden waar zij
de meerderheid vormen, een
eigen staat stichten. De rege
ring in de hoofdstad Colombo
heeft, als uiterste concessie,
verregaande autonomie voor
de provincies aangeboden.
Voor de militante Tamils
die massaal door de overi
ge Tamils worden ge
steund is dat niet genoeg.
Zij willen hun eigen staat.
In tegenstelling tot de meeste
deskundigen zijn de officieren
van het regeringsleger ervan
overtuigd, dat een militaire
oplossing van het Tamil -
vraagstuk mogelijk is. Zij vra
gen daarom, met succes, om
steeds meer wapens. Aanval
len van het leger lokken ech
ter steeds weer vergeldingsac
ties van Tamil-guerrilla's uit.
Niet alleen in het noorden en
oosten van het eiland, maar
steeds vaker in en rond de
hoofdstad, waarbij vooral on
schuldige slachtoffers vallen.
Bovendien ontzien de Tamil-
guerrilla's hun eigen mensen
niet. En vrijwel elke Tamil-
aanval geeft weer aanleiding
tot een represaille-actie van
het leger.
De regering van de bijna 80-
jarige president Jayawardene
neigt af en toe naar vredeson
derhandelingen, maar kiest
toch steeds weer voor de har
de lijn. Zo verkeert Sri Lanka
momenteel in een soort per
manente staat van oorlog.
Afluisteren
„Als niemand meer wapens
levert, zou het vechten snel
ophouden. Maar daar is na
tuurlijk geen kans op", ver
zucht Father Vincent Dep, di
recteur van Sedec, het ont
wikkelingsbureau van de Sri-
lankaanse bischoppenconfe-
rentie. Vincent Dep heeft de
afgelopen weken half West-
Europa doorgereisd om orga
nisaties te bezoeken waarmee
Sedec contacten onderhoudt.
In ons land heeft hij onder
meer gesprekken gevoerd met
de ontwikkelingsorganisatie
Cebemo en met Justitia et
Pax. Vanmorgen is hij weer
naar Sri Lanka vertrokken.
Father Vincent, een vitale 68-
iarige Singalees, is erg terug
houdend in zijn contacten met
de pers. Hij heeft daar alle re
den toe. Het kantoor van Se
dec in Sri Lanka wordt door
de veiligheidsdienst in de ga
ten gehouden, de telefoon
wordt afgeluisterd en brieven
voor Sedec bereiken niet al
tijd ongeopend het bureau.
Vincent Dep, zo kan uit zijn
woorden worden opgemaakt,
heeft er weinig vertrouwen in
dat het geweld op korte ter
mijn gestopt kan worden. Hij
heeft nog enige hoop geves
tigd op een gezamelijk optre
den van de religieuze leiders
(hindoes, boeddhisten, mos
lims en christenen). „De reli
gieuze leider hebben tot nu
toe gefaald. Zij zouden ant
woorden moeten vinden op de
problemen van ons land en de
mensen voor moeten houden
wat hun geloof zegt; dat die
ander je broeder is", aldus Fa
ther Vincent.
Ook India zou volgens Vin
cent Dep meer kunnen doen
om het geweld te stopppen. In
de door een nauwe zeestraat
van Sri Lanka gescheiden
Indiase deelstaat Tamil Nadu
wonen zo'n vijftig miljoen Ta
mils, die het verzet op Sri
Lanka nadrukkelijk steunen.
Maar zelfs als de Indiase pre
mier Gandhi zou willen, is het
voor hem buitengewoon lastig
om tegen de Tamils op te tre
den.
Bergafwaarts
Intussen gaat het snel bergaf
waarts met de economie van
Sri Lanka, dat enkele jaren
geleden nog een tweede Sin
gapore hoopte te worden. De
alsmaar stijgende militaire
uitgaven, gecombineerd met
teruglopende inkomsten uit
de landbouw thee, rubber
en kokosnoten en het toe
risme drijven het land naar
de financiële afgrond. Des
kundigen vrezen zelfs dat Sri
Lanka, één van de weinige
landen in de Derde Wereld
die zichzelf kan voeden, voed
sel zal moeten gaan invoeren
indien de stituatie niet snel
verbetert.
Die uiterst onzekere toekomst
van Sri Lanka heeft de afge
lopen jaren duizenden jonge
Tamils het eiland doen verla
ten. Ze hadden, zegt Father
Vincent, geen andere keus.
Jonge Tamils worden ofwel
door het leger opgepakt en
gevangengezet ofwel geron
seld door het Tamil-verzet.
Wie daaraan wil ontkomen
moet het land uit. Ruim dui
zend van deze jonge Tamils
wonen momenteel nog in Ne
derland.
Tijdens zijn verblijf in ons
land heeft Father Vincent
Dep ook de situatie van de
Tamil-vluchtelingen bespro
ken. Hij heeft daarbij duide
lijk gemaakt dat jonge Tamils
die nu naar Sri Lanka wor
den teruggestuurd groot ge
vaar lopen. Zelfs als zij naar
opvangcentra in het zuiden
van het land worden ge
stuurd, zoals in een Neder
lands ambtelijk rapport als
„veilig" was voorgesteld.
„Vrijwel alle vluchtelingen
willen terug naar Sri Lanka.
Daar wonen hun families,
daar ligt hun hart, maar het is
er niet veilig. Intussen zitten
de Tamils in Nederland en
mogen zij niets doen, tot hun
aanvraag voor asiel is behan
deld. Dan krijg je frustraties
en onrust. Waarom wordt niet
getracht deze mensen verder
op te leiden of een ze vak te
leren, dat zij na terugkeer in
Sri Lanka kunnen uitoefe
nen?". Na terugkeer naar Sri
Lanka? Op de vraag of en'
wanneer dat mogelijk zou
zijn, moet Father Vincent Dep
het antwoord schuldig blijven.
JOS TIMMERS
.kt
$E EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN
Uitgeverij, Antwerpen/Weesp
MARCEL VAN DAM
VARA - VOORZITTER):
HILVERSUM „On-
danks de twee of drie ma
gere jaren die er bij de
VARA nog in het ver
schiet liggen, wil niemand
terug naar de oude situa
tie", aldus Marcel van
Dam, sinds een maand of
vijf de nieuwe voorzitter
van de VARA. De voor
malige PvdA-politicus
werd binnengehaald om
puin te ruimen. Een „inci
denteel" tekort van een
kleine vijf miljoen gulden
bij de televisiedienst, een
structurele bezuiniging
van zeven miljoen gulden
opgelegd door Den Haag,
interne machtsstrubbelin
gen en een daaruit voort
vloeiende forse reorgani
satie van de televisie-
dienst, zijn enkele van de
problemen waarmee hij te
maken kreeg.
Volgens eigen zeggen is hij
hierdoor te weinig toegeko
men aan wat hij echt leuk
vindt: het VARA-produkt.
Marcel: „Ik bemoei me nu wel
met programma's, maar veel
minder dan mij lief is. Ik hoop
mij als de zaak financieel en
organisatorisch geregeld is, in
tensiever met de programme
ring te kunnen bemoeien, bij
voorbeeld via brainstorming
in werkgroepen".
Van Dam wil zich dan concen
treren op de kwalitatieve as
pecten van het programma.
Marcel: „Ik heb het gevoel dat
er hier, maar dat geldt eigen
lijk voor de hele omroep, heel
veel dingen te obligaat gebeu
ren. Het is een kunst om bij al
les wat je doet naar topkwali
teit te streven. Ik mis de ge
spannenheid bij de omroepme
dewerkers, de ambitie, om
daar naar toe te werken".
Het verdwijnen van program
ma's als „De onderste steen"
beschouwt de VARA-voorzit
ter niet als kwaliteits- of iden
titeitsverlies. Marcel: „Er komt
straks allemaal wat voor in de
plaats, maar ik ga hier niet ons
nieuwe winterprogramma ver
klappen".
Wel wil Van Dam kwijt dat er
naar zijn mening meer aan
cultuur moet worden gedaan
binnen de omroep. Ook moet
er een satirisch programma
komen en meer aandacht voor
drama. Marcel: „Maar daar
mee kom je op het tweede as
pect waarmee je in de pro
grammering te maken hebt en
dat is geld. Hilversum wordt al
enkele jaren uitgehongerd. Je
pakt toch ook niet iemand zijn
geld af om je vervolgens ver
baasd af te vragen waarom hij
verhongert?"
Gek genoeg meent Van Dam
dat die uithongeringstactiek
van Den Haag niet ten koste
zal gaan van de identiteit van
de omroep. Marcel: „Gebrek
aan geld brengt het gevaar
met zich mee, dat je moet grij
pen naar programmasoorten
waarbij praktisch alleen maar
de identiteit naar voren komt.
Maar dat beschouwen wij niet
als onze opdracht. Wij willen
een gevarieerd pakket, ook
met amusement en dat kost
geld".
