Hoera, 3foto's extra! Maxi!
Wie kabels
verbetert,
verbetert
apparatuur
e("*h. AGFA
Mid
Fabrikanten
streven naar
eigen gezicht
DONDERDAG 29 MEI 1986
Ccidóc Qowtant
Aalt van den Hulde leraar wis- en natuurkunde die uitvinder werd.
Het is een heel verhaal,
maar als de van oor
sprong Delftse leraar
wis- en natuurkunde
Aalt van den Hul mag
uitpraten, dan zit er wel
degelijk lijn in: het ver
haal van de man die
vijf jaar geleden een su
per-grammofoonnaald
uitvond en op de lau
weren daarvan niet ging
rusten, maar drie jaar
geleden full-time uitvin
der werd in Oene op de
Veluwe. Hij zegt: „Echt
nieuwe dingen zijn er
niet zo veel meer uit te
vinden, maar er valt
aan geluidsapparatuur
nog heel wat te verbete
ren. Ik wil niet precies
vertellen wat, maar als
ik uitga van het princi
pe: doe het eens anders
om, dan kom ik een
heel eind".
Van den Hul, die
dat hij met zijn naald ei
genlijk tien jaar te laat was
omdat toen de compact
disc al in opmars was, is
zich op breder terrein gaan
oriënteren: kabels, luidspre
kers en microfoons, met
momenteel het accent op
kabels. Die zijn altijd van
nut en het kan altijd beter.
Van den Hul: „Alle appara
tuur zou je moeten open-
schroeven en van een bete
re bedrading moeten voor
zien. Ook de kabels naar de
luidsprekers, <Ms je een
beetje behoorlijke appara
tuur hebt, moet je eens zien
hoeveel mooier alles kan
worden. Elektronisch zijn
apparaten zoals versterkers
doorgaans wel in orde, met
al die IC's en andere ver
fijnde componenten. Maar
door verkeerde bekabeling
gaat er veel verloren. Ik zal
uitleggen hoe het komt. Ie
dereen gebruikt koper
draad. Maar wat gebeurt
juist in deze tijd van lucht
vervuiling? Precies. Koper
oxideert, wordt groen en
het geleidend vermogen
neemt af. Want wat is er
aan de hand. Uit de meeste
kopermijnen komt koper
dat door fosfor is vervuild
en dat merk je. Laat ik dit
verhaal vertellen. Neem
een straat met vijftig hui
zen. In huis vijf valt ie
mand van de trap en die
gebeurtenis wordt doorver
teld. Misschien komt dat
verhaal goed aan bij huis
nummer dertig. Maar als
daar een half dove woont
die het verhaal op zijn ma
nier doorvertelt, wordt het
verhaspeld. De kans dat
het oorspronkelijke verhaal
precies goed bij huis vijftig
aankomt, is heel klein, het
verhaal wordt onderweg al
tijd vervormd. Dit gebeurt
ook met een signaal in een
geluidskabel. Hoe goed je
apparatuur ook is, het oor
spronkelijke muzieksignaal
komt vervormd uit je luid
spreker. Je hoort natuurlijk
wel wat, maar niet zo mooi
als zou kunnen". Dat gege
ven zat al in het hoofd van
Van den Hul, toen hij nog
met zijn revolutionaire
naald over de wereldbol
trok. Waar de Dejftse le
raar kopermijnen wist, daar
streek hij neer om mon
sters te verkrijgen; thuis liet
hij ze onderzoeken en met
producenten van on ver
vuild koper ging hij zaken
doen.
MIER
„Nee, met Philips is het
niks geworden. Privé gaven
ze me wel gelijk, maar als
ik met het bedrijf praat,
kom ik geen stap verder.
Dan krijg ik het gevoel van
een mier die een olifant
probeert te schoppen.
Daarom heb ik kleinere be
drijven in Duitsland,
Frankrijk en Scandinavië
ingeschakeld, die op mijn
manier kabels maken. En
niet zo maar kabels, maar
diverse soorten: luidspre
kerkabels, kabels voor in
luidsprekerboxen, voor ver
bindingen tussen voor- en
eindversterker, en kabels
die versterker en overige
apparatuur moeten verbin
den. Om de zoveel decime
ter staat mijn naam ge
drukt en het typenummer.
Aan patenten doe ik niet
meer; mijn naam alleen al
staat garant voor perfec
tie".
Van den Hul kan ze laten
zien en ze demonstreren:
„Kijk, ik gebruik nog
steeds koper, maar wel van
de beste soort. Daarom
heen mantels van gevloch
ten zilverdraad en daartus
sen, in dikkere kabels, alu
miniumfolie, omdat zelfs
een gevlochten zilverman
tel nog ongewenste signalen
van tl-balken, stofzuigers,
kleuren-tv's en noem maar
op kan doorlaten".
Van den Hul: „Uitgangs
punt is, dat ik elke vorm
van aantasting van de ko
perkristallen wil voorko
men. Want het zijn de kris
tallen, juist aan de buiten
kant van de kabel, die het
signaal aan elkaar moeten
doorgeven. Door er een
mantel van gevlochten zil
verdraad luchtdicht om
heen te leggen, neemt dat
zilver de functie van de ko
perkristallen over, voor als
er iets in de kabel mis
mocht zijn. Of met andere
woorden: de genezing van
de kwaal is er, al voor de
kwaal optreedt".
Daar komt nog iets bij,
want als Van den Hul er
gens zijn tanden inzet, dan
gebeurt dat grondig: „Ko
perdraad bestaat dus uit
koperkristallen, die de nei
ging hebben signaal naar
één kant door te laten. Die
kristallen moeten heel blij
ven. Als een kabel een paar
keer goed wordt geknikt,
breek je kristallen. En dat
wordt weer hoorbaar. Echt,
neem de proef maar. Daar
om is mijn kabel tamelijk
stug; in huiskamers mis
schien niet zo comfortabel,
maar het is wel het beste
voor het behoud van goed
geluid".
UITEINDEN
Volgens de leraar-uitvinder
in Oene - post Epe - kan
koper al in een paar uur
zijn aangetast. „Niet met
een in de kabel zelf, maar
zeker wel bij de uiteinden.
Daarom verlaten de kabels
goed afgedicht de fabriek
en adviseer ik de gebrui
kers na de aanleg de uitein
den meteen goed dicht te
solderen. Of af te dichten
met bisonkit, als er maar
geen lucht in de kabel kan
komen; dat gebeurt maar al
te gauw".
Fabrikanten van geluidsap
paratuur beginnen de vin
ding van Van den Hul te
onderkennen en toe te pas
sen: in vierentwintig lan
den, waaronder Japan, wor
den zijn kabels geïmpor
teerd, kilometers kabel per
dag. In Nederland gaat via
vertegenwoordiger Baan uit
Hilversum de kabel naar
veertig speciaalzaken in
beeld en geluid.
Baan: „Er is belangstelling
voor zeven soorten kabel:
twee voor professionele
doeleinden, de overige
voor particulier gebruik.
Als je bedenkt dat er in Ne
derland zo'n achthonderd
winkels zijn die in geluid
doen, dan is veertig niet
veel natuurlijk. Toch denk
ik nooit veel verder te ko
men dan zeventig, hooguit
tachtig. We moeten het
hebben van de zaken waar
in men echt in geluid is ge
ïnteresseerd; de meeste ko
pen dozen met iets erin om
zo snel mogelijk door te
verkopen. Die willen niet
eens naar me luisteren. Of
ze geloven me niet".
De prijzen vormen soms
punt van discussie; luid
sprekerkabel kost in de
winkel 4,25 gulden per me
ter, andere kabels, zoals
tussen versterker en overi
ge apparatuur vijfentwintig
gulden. Baan: „Sommigen
vinden dat belachelijk
duur. Maar anderen vinden
het op het totaalbedrag van
geluidsapparatuur weer re
latief weinig. Het komt
erop neer dat iemand die
de bedrading zelf aanlegt,
zo'n honderdvijftig gulden
kwijt is. Maar natuurlijk is
het ook weer zo, dat als ie
mand een niet zo beste pla
tenspeler heeft of matige
weergevers, het geld voor al
die kabel is weggegooid.
Bovendien zijn er mensen
die het verschil gewoon
niet horen".
De door Van den Hul ont
wikkelde kabel is bedoeld
voor mensen die van geluid
een liefhebberij hebben ge
maakt en dat geldt ook
voor de mensen in winkels.
„Die moeten er de tijd
voor nemen, kunnen de
monstreren en desnoods de
kabel terugnemen als het
niet bevalt, dat soort ver
kopers".
Muziekliefhebbers discus
siëren al jaren over de wen
selijkheid van „superka
bel"; Aalt van den Hul zegt
kabel te (laten) maken op
een manier die niet eerder
is toegepast. De wereld
knapt uit z'n voegen van
de mooi-weerbelovers. Dus
moest zijn kabel worden
uitgeprobeerd. En wat was
het resultaat na een kwar
tiertje fröbelen thuis in ver
trouwde omgeving met ver
trouwde weergevers en an
dere apparatuur? Inder
daad: verbluffend.
FRITS BROMBERG
ADVERTENTIE
In heel Europa verkrijgbaar.
DONDERDAG 29 MEI 1986
Ceidóe Qowuvnt
De tijd dat een Philips-ra
dio door Philips werd ge
maakt, een versterker van
Grundig door Grundig, is
al een hele tijd voorbij.
Aandelenpakketten, bazen
en bovenbazen maken de
hele elektronicawereld net
zo doorzichtig als de mo
dernste chip: er zit van al
les in, maar een gemiddel
de muziekliefhebber heeft
er geen flauw benul meer
van wat. En toch is er ver
schil.
Marketing-manager H. M.
Verberne van Grundig:
„Grundig is altijd een zelf
standig bedrijf geweest,
maar door de verkoop van
aandelen aan Philips wor
den de grote beleidslijnen
door dat wereldconcern uit
gezet. Toch proberen we
- en daartoe worden we in
staat gesteld - met een „ei
gen gezicht" een concurren
tiepositie in te nemen. Dat
gezicht was tot voor kort
wazig; Grundig had eigen
lijk geen eigen gezicht.
Maar het laatste halfjaar is
daar een grote verandering
in gekomen". Verberne kan
uitleggen waarom en ook
waarom dat alles met kwa
liteit, te maken heeft of kan
hebben.
„Er zijn maar weinig, ei
genlijk maar twee fabrikan
ten die echt goede beeld
buizen kunnen maken, het
duurste onderdeel van een
televisie; de rest is dubbel-
tjeswerk. Zo zijn er weer fa-
ODIJK - Eastman Kodak
zet dit jaar liefst vijftig
nieuwe pijlen op zijn boog.
Een veelheid van consu-
mentenprodukten worden
de komende maanden „in
de markt geschoten", zoals
nieuwe films, camera's la
boratoria en papiersoorten.
Een diepgaand onderzoek
ligt ten grondslag aan de
vernieuwing bij Kodak,
waarmee het Amerikaanse
concern zijn omzet en net
towinst weer op een gezon
der peil tracht te krijgen.
Maar in tegenspraak met
eerdere berichten dénkt
Kodak er zelfs niet aan om
weer direct-klaarcamera's
te gaan produceren. „Ook
al zouden we de patent-
strijd met Polaroid in hoger
beroep alsnog winnen, dan
blijven we daar met onze
handen van af', aldus een
zeer besliste directeur Be
nelux, de heer W. Coore-
man.
Het Kodak-concern kreeg
vorig jaar het slechtste
nieuws uit zijn honderdja
rig bestaan te verwerken
toen de Amerikaanse recht
bank bepaalde dat Polaroid
als winnaar uit de langduri
ge patentoorlog met Kodak
te voorschijn was gekomen.
In de Verenigde Staten
moest de produktie van di-
rect-klaarfilms onmiddel
lijk gestaakt worden en dat
was weer aanleiding om in
de VS, maar ook in Neder
land, alle verkochte direct-
klaarcamera's terug te ha
len.'
„Eind april hadden we bij
na vijftienduizend tweede
hands direct-klaarcamera's
in huis, maar ik denk dat
we uiteindelijk zo'n zestig
procent terugkrijgen",
meldt voorlichter R. van
der Meulen. „Dat zijn er in
Nederland bij elkaar zo'n
zestigduizend".
Tweeëntwintig maart ging
de intensieve voorlichtings
campagne van start waar
mee de mensen werden op
geroepen hun Kodak-came
ra's voor tegoedbonnen
(circa 75 procent van de
„ALLES VAN DEZELFDE KWALITEIT"
brikanten die zich hebben
toegelegd op weerstanden,
condensatoren, spoelen en
andere elektronische onder
delen. Nu kun je twee ra
dio's maken die precies op
elkaar lijken, die hetzelfde
kunnen en waar dezelfde
onderdelen in zitten. Maar
de ene radio kost 47 en de
andere 89 gulden. Als we
aannemen dat de winsten
gelijk zijn, dan moet ergens
verschil zijn. En dat ver
schil is er; dat duurdere
toestel klinkt mooier of
gaat langer mee. Dit geldt
voor alle apparaten: voor
onderdelen ga je de vrije
markt af. Je praat hier en
daar met fabrikanten van
dat ene onderdeel, je gaat
testen en controleren. Als
fabrikant kun je mikken op
het goedkoopste, óf op het
beste, óf op redelijk goed
en redelijk goedkoop. Er is
altijd een markt voor".
Een muziekliefhebber die
een goede installatie wilde,
schuimde nog niet eens zo
lang geleden alle winkels af;
hij zocht naar de beste ver
sterker, de beste platenspe
ler, de beste wat dan ook,
alles binnen zijn budget. En
alles van een ander fabri
kaat. Maar die stereo-toren
met apparatuur van ver
schillende merken is figuur
lijk in elkaar gestort. Ver
berne: „Echt slechte appa
raten worden niet meer ge
maakt. Maar nog steeds
geldt de vuistregel dat alle
componenten in een Hi-Fi-
installatie van gelijke kwa
liteit moeten zijn. Is één
component aanzienlijk
slechter, dan verknoeit die
de hele keten. Het heeft
dus bijvoorbeeld geen zin
een heel goede versterker te
kopen als de rest van de
apparatuur van middelma
tige kwaliteit is".
Dat verklaart waarom de
vraag naar complete sets
aanzienlijk toenam. Op die
manier kan de muzieklief
hebber binnen een vast
budget een installatie in
huis krijgen, waarvan de
componenten netjes op el-
nieuwwaarde) in te ruilen.
Maar nog geen twee weken
later kwam van het Ameri
kaanse moederconcern het
verwarrende bericht dat
Kodak terug zou willen in
de instant-fotografie.
„Een betreurenswaardig
misverstand", zegt Coore-
man nu. Beslist: „Er is geen
sprake van dat Kodak de
komende jaren nog direct-
klaarcamera's gaat ontwik
kelen. Wel wordt het lang
zaamaan mogelijk om voor
de professionele markt
elektronische beeldverwer
king te realiseren. Maar dat
komt heel langzaam van de
grond. Als je nagaat dat een
gewone film dertig keer
méér beeldinformatie biedt
dan de allerbeste elektroni
sche printer, dan zit er nog
niet veel schot in. Voor
consumententoepassingen
zal deze techniek (waarbij
de „foto" op een soort
beeldplaat of compact disc
digitaal wordt vastgelegd en
vervolgens desgewenst ge
drukt, red.) de komende
decennia sowieso onbetaal
baar zijn".
DISC
Kodak heeft er nooit een
geheim van gemaakt dat er
alleen maar geld bij moest
in de sector direct-klaarfo-
tografie. De verkopen van
direct-klaarcamers's en
-films maakten in de beste
tijd niet meer dan één pro
cent van de gehele omzet
uit, en de laatste jaren ging
het met de verkopen al
hard bergafwaarts. Coore-
man: „Traditioneel heeft
Kodak zich altijd bezigge
houden met simpele, een
voudig te bedienen came
ra's. Wat dat betreft hebben
we geen pretenties. Dit jaar
brengen we dan ook drie
nieuwe camera's op de
markt die helemaal aan dat
beeld beantwoorden: vQlau-
tomatisch en compact. De
slag om de spiegelreflexca
mera's hebben we immers
al lang geleden verloren;
daar heersen de Japan
ners".
Ironisch genoeg worden de
nieuwe compactcamera's
van Kodak juist in Japan
- bij Chinon - gemaakt.
Alleen de lens en een deel
van het ontwerp zijn van
Kodak. Cooreman: „De fi
losofie in dit soort zaken is
bij Eastman Kodak nogal
veranderd. Je hoeft niet
meer per se alles zelf te
doen. Eerst eens uitbeste
den, en dan kijken of het
Uit onderzoeken is overi
gens gebleken dat het aan
deel van compactcamera's
de afgelopen jaren in Ne
derland vrij sterk is geste
gen tot bijna vijftig procent
van de totale verkopen
(380.000 stuks per jaar). De
disc-camera van Kodak,
die in de VS een door
slaand succes was, is in Ne
derland niet echt aangesla
gen; sinds 1982 zijn er
maar 187.000 van ver
kocht. Cooreman: „De Ne
derlandse consument
vraagt blijkbaar meer kwa
liteit dan een discfilm kan
bieden. Bovendien doet de
nieuwste generatie com
pactcamera's qua bedie
ningsgemak niet onder
voor de discs".
Uit een „psycho-dynami-
sche analyse van de behoef-
tendynamiek van de Ne
derlandse consument"
- om het eenvoudig te
houden - heeft Kodak af
geleid dat het gros van de
fotografen heldere en felle
kleuren wil zien als hij zijn
films van het laboratorium
krijgt. Directeur van Kodak
Nederland, de heer J. Jur
kaar zijn afgestemd, wat
betreft vormgeving én kwa
liteit. Verberne: „En daar
om is en blijft het jammer,
dat de bijbehorende weer
gevers, de boxen, in kwali
teit vaak onderdoen voor
de rest. Die worden meege
leverd omdat de koper
thuis direct resultaat wil
horen. Wat dat betreft kan
men beter op zoek gaan
naar aparte boxen; de bijge
leverde kunnen in de keu
ken worden gezet".
FRITS BROMBERG
gens: „Kleurwaarneming is
nu eenmaal een sterk sub
jectieve zaak. Hoe we kleu
ren zien en onthouden
wordt zowel bepaald door
onze ogen als onze herse
nen. Het blijkt dat er een
groeiende voorkeur is voor
foto's met rijke, verzadigde
kleuren". De bekende VR-
serie kleurnegatieffilms
wordt daarom dit voorjaar
uitgebreid met de vijf pro
cent duurdere Gold-film.
Speciale remmende en ver
snellende stoffen in de
emulsie zorgen voor een
hoger kleurcontrast, zonder
dat dit ten koste gaat van
de zachtere kleurtonen.
Overigens denkt Kodak
door zich meer te concen
treren op de „gelegenheids-,
functionele en traditionele
fotograaf' (zestig procent
van de markt) het verlies
van de direct-klaarcamera's
snel te kunnen inhalen.
Daarbij kan een nieuwe
trend in fotoland nog een
belangrijke rol spelen: de
opmars van het mini-labo
ratorium in werkgebieden
en drukke winkelstraten.
Cooreman: „Op het mo
ment gaat in Nederland
vijftien tot twintig procent
van de jaarlijks dertien mil
joen kleurenrolletjes via
mini-laboratoria, die de fo
to's al binnen een uur klaar
hebben. Als je ziet dat in
een stad als Hong Kong
ruim zeventig procent van
de films in minilabs ver
werkt wordt, kan het hier
nog een hoge vlucht gaan
nemen".
Omdat de kwaliteit van de
minilabs soms te wensen
overlaat, heeft Kodak een
speciaal Kwaliteitscontrole
netwerk in het leven geroe
pen. Laboratoria die Ko
dakpapier en -chemicaliën
volgens voorschriften ver
werken, mogen een speciaal
beeldmerk dragen. Zo wil
Kodak, dat afscheid moest
nemen van het direct-klaar-
gebeuren, het „binnen-een-
uur-klaar-fotograferen"
krachtig stimuleren.
PAUL KOOPMAN
Aan de buitenkant lijken alle apparaten nogal op elkaar. De verschillen zitten
voornamelijk aan de binnenkant.
