Fiat Cr oma
maakt goede kans
in hogere klasse
Interstate creëert Skoda Elan
■AUTO
VAKANTIEBEURT:
GEEF HEM ZELF
Nieuwe „katte-ogen" moeten
automobilist wakker schudden
„Hondehokken moeten van vrachtwagencabine af!"
CckLc Souoant
DONDERDAG 29 MEI 1986 PAGIN5(
„Topsleepers" heten de kappen boven op de cabines van nieuwe
vrachtwagens. „Levensgevaarlijke dingen", vinden vrijwel alle
vrachtwagenchauffeurs. Ze zouden moeten worden verboden. De
bedoeling van die topsleepers is, dat de bijrijder daarin slaapt ter
wijl zijn collega de vrachtwagen bestuurt. Maar de chauffeurs zeg
gen niet (meer) te durven klagen uit angst voor ontslag. Dat was
voor zeventien vrouwen van vrachtwagenchauffeurs uit het gehele
land onlangs het sein zélf in actie te komen. Met spandoeken gewa
pend togen ze naar Den Haag om staatssecretaris Scherpenhuizen
(Verkeer) in hun grote zorgen te laten delen. De 38-jarige Els Grac-
zyk is één van die ongeruste chauffeursvrouwen.
Ford kan
reddende en^
worden vooi*
DE
Alfa Romeo?*
De vorige week door hetfzej
rikaanse automobiele»
Ford getoonde bereidhe|
een belang te nemen inft
Romeo lijkt de mogelijker
bieden de noodlijdende^
aanse autofabrikant einji
uit de problemen te hal®
moedermaatschappij varfe
Romeo, de staatshoudsteii,
schappij IRI, is er de afgtj
jaren ondanks twee strajka
plannen en enkele kapitjett
jecties niet in geslaagd ij
derneming ook maar bijfcrt
dering in een financieel èeg
de positie te brengen, ak
In de afgelopen drie jaartpl;
Alfa Romeo in totaal ruifce
miljoen gulden verga
waarvan 360 miljoen gulf>g<
1985. Sinds het begin vfr t
jaren zeventig heeft de ^in;
neming slechts eenmaajtji
positief jaarresultaat gefct*
te weten in 1980. De hootou
zaak daarvan lag bij de ij u
geopende fabriek in Porjen
no d'Arco bij Napels. d»te
nooit winstgevend heeste
draaid. De Italiaanse rej 7
heeft de bouw van de ffcel
indertijd doorgedrukt deli
industriële ontwikkeling,
het zuiden van het land
vorderen.
In Pomigliano d'Arco
gonnen met de produktf
auto's met een kleine ciif
inhoud. Dit betekend!
Alfa Romeo. traditione|
specialiseerd in
duurdere modellen,
gaan concurreren met 1
kanten als Fiat, Renaf
Volkswagen, die een
tere uitgangspositie
Het gevolg was dat AlP
meo nooit het beoogd^1
duktieniveau heeft gehaM®
Daar kwam nog bij datf02
1979 begonnen samenwfJ
met het Japanse concerP
san op een volledig fii)'i
uitgelopen. Deze same^
king was erop gericht in1
Italië met carrosserieëU.
Nissan jaarlijks ten minw
tigduizend auto's van hi
del Arna te producere
aantal is nooit gehaald,
jaar liepen er nog maa
duizend Arna's van de
Enkele dagen geleden
Alfa de samenwerkii
reenkomst met Nissai
lengd. Dit moet de Ita
onderneming cfe mogel
bieden in plaats van d
pende Arna-produktie
tienduizend lichte terr
gens per jaar te bouwei
dit plan ziet er echter n
veelbelovend uit.
Nieuw model
Onder deze omstandig
kan de mogelijke bere
van Ford om in Pom;
d'Arco naast de Alfa I
nieuw model van de h
laten lopen beslissent
voor de toekomst van Al
meo. Autodeskundigen
laan wijzen in dit verbi
de mogelijkheid van gel
lijke ontwikkeling en i
van een sportieve versi
een bestaand Ford-mot
de Alfa-fabriek in Nod
lië, in Arese bij Milaan]
rekening gehouden mi
breiding van het aanbot
grotere cilinderklassen.
Deskundigen zijn het
eens dat er voor zulke,
over de hele wereld goI j
zetmogelijkheden zijn
geldt niet in de laatste
voor de Amerikaanse i
waar Alfa Romeo vorf
slechts 4500 auto's van 1
dellen Spider en Rodst
de man wist te brengé
toegang tot het dealer-r- 1
Ford zou de Italiaanse!
neming veel betere vé
mogelijkheden krijgen.
Agnelli
Alfa Romeo heeft op he
blik in Noord- en Zuil
een totale produktieca;
van 400.000 auto's per ja
rig jaar werden echter'
175.000 wagens ve
waarvan 113.000 stuks il
land. In Nederland
niet meer dan 3700 auto
zet, slechts 0,75 procent
markt. Alfa Romeo stre
naar de produktie en c
koop te vergroten tot
stuks dit jaar en 240
1989. Als het inderdaai
tot samenwerking me
zal het laatstgenoemde
cijfer mogelijk fors o\
moeten worden herzier
Voor Ford betekent de
dering tot Alfa Ron
tweede poging om op
aanse markt vaste voet!
gen als producent. De
dateert van de jaren
Toen bood het Ameri
concern aan de in ee:
verkerende fabrikant I
ni te kopen. Dit vooi
werd echter geblokkee
de fascistische leider
Mussolini, vooral op ai
van Fiat-oprichter G
Agnelli. Diens klein»
huidige Fiat-topman
Agnelli, lijkt minderL
kingen te hebben. H
klaarde deze week te*-
dat deelneming van I
vertegenwoordiger van'
zonde particuliere 1
leven is te prefereren
nartiipebonden staatsecL
Fiat heeft het druk, want
het is weer het meest ver
kochte merk in Europa
geworden. Het nieuwe
model Croma kan daar
aan nog verder bijdragen,
want het moet vooral op
de markt van zakenauto's
goed concurreren en op
die markt valt juist flink
wat te verkopen. Daarbij
richt Fiat zich dan ook
nog op het laagst geprijs
de deel van de luxe-klas
se om het hogere deel aan
de Lancia Thema over te
laten. Echt duidelijk op
elkaar lijken doen die ge
zamenlijk ontwikkelde
modellen van Saab, Fiat
en Lancia niet. Elk heeft
zijn eigen karakter: de
Saab een echte vijfdeurs-
met-schuine-achterkant,
de Lancia een klassieke
vierdeurs sedan, de Fiat
een vijfdeurs model met
een kort „kontje" eraan.
Alleen als je de portieren
van al die modellen be
kijkt is er plots een tref
fende gelijkenis in vorm.
Begin deze maand is de
Skoda Elan op de markt ge
bracht. De bekende Delftse
onderneming Interstate
heeft dit aktiemodel ge
creëerd op basis van het
Skoda 120L-model. De aan
gebrachte extra's zijn: dak
spoiler achterop, frontspoi
ler met breedstralers inge
bouwd, raamlijsten en mid
denstijl zwart, speciale be
kledinghoezen en een spe
ciaal ontworpen striping.
De prijs van de Elan is
f 12.250. Tegenover de prijs
van 11.295 voor de gewone
120L betekent-deze prijs dat
de extra uitrusting tegen
kostprijs is doorberekend.
Actuele LPG-gids voor Europa
Vlak voor de grote vakantie is de nieuwe LPG-
gids voor Europa uitgekomen, waarin de aller
laatste veranderingen zijn opgenomen. Zeer in
grijpende wijzigingen vonden plaats in West-
Duitsland, waar 130 LPG-stations werden ge
sloten, waarvan negentien in de directe omge
ving van de Autobahnen. Ook gelden er andere
openingstijden. In Groot-Brittannië gingen vijf
tig LPG-stations dicht en ook Oostenrijk moet
met minder doen. In Frankrijk (gewijzigde ope
ningstijden), Zwitserland, Italië en Joegoslavië
is sprake van verbeterde LPG-tankmogelijkhe-
den.
De nieuwe LPG-gids, waarin ook veel tips en
adviezen zijn opgenomen, is verkrijgbaar bij
een groot aantal LPG-tankstations en bij alle
kantoren van de ANWB.
LPG, gids voor Europa 1986. Uitg. Remarca-
Someren. Prijs: ƒ7,50.
De Consumentengids van juni waarschuwt de automobilist
voor onnodige vakarr beurten, die door garages worden
gepropageerd. Een goeu onderhouden auto heeft voor de va
kantie geen speciale beurt nodig, ook al valt er tussen de
winter en de zomervakantie wel wat aan de auto te sleute
len. Maar dat kan de automobilist vaak zelf.
De Consumentenbond wijst niet alleen op haar pas versche
nen actiewijzer „Auto-onderhoud" (80 pagina's over het uit
zoeken van een goede garage en het formuleren van een
goede garage-opdracht), maar de bond geeft ook aan wat de
autorijder zelf kan doen: een goede poetsbeurt, schoonma
ken van de onderzijde, inspectie onder de rubbermat. ver
versing motorolie, luchtfilter in de zomerstand. bougies in
specteren, evt. schoonmaken en afstellen, accu zo nodig bij
vullen, koel- en remvloeistof controleren, bandencontrole,
controle van spanning V-snaar en controle ruitewissers.
De Fiat is in buitenmaten iets
kleiner dan zijn Saab/Lancia
tegenhangers, doch oogt zeker
fors. Maar vooral: niet als een
wat opgeblazen middenklas
ser, zoals dat het geval was bij
de 125, 132 en daaruit voort
gekomen Argenta die mede
daardoor nooit veel erken
ning vonden in de „betere
klasse". De naam van de Cro
ma wordt voor Nederland
niet veranderd om associatie
met braadvet te voorkomen.
De auto oogt zowel van buiten
als van binnen niet meteen
luxueus, doch laat gauw mer
ken wel degelijk in de hogere
klassen thuis te horen. Het
ruimte-aanbod laat nauwe
lijks te wensen over. Het
dashboard is rijk voorzien van
meters die alle goed zijn af te
lezen. De voorstoelen zijn be
hoorlijk diep geprofileerd en
geven dus goede steun, de
achterbank biedt op dat punt
iets minder, doch er zijn wel
vier goed verstelbare hoofd
steunen. Met het rijcomfort is
het al evenzeer dik voor el
kaar. De vering is comforta
bel (alleen de Turbo is wel
stevig geveerd), er is opmer
kelijk weinig motorgeluid en
windgeruis.
September
In Italië wordt de Croma al
aardig verkocht, konden we
ter plekke vaststellen, in Ne
derland zijn we pas vanaf sep
tember aan de beurt. Er ko
men dan vijf versies met ver
schillende motoren, de uitrus-
tingsomvang is gekoppeld aan
de motorisering en kent in
principe drie niveaus. De een
voudigste versies zijn de 2000
CHT benzineversie en de 2500
diesel, die nog wel stuurbe
krachtiging, twee buitenspie
gels en een wisser achterop
hebben doch geen verdere
luxe.
Dan krijgen we de 2000 IE en
2500 Turbodiesel, die ook
elektrisch bediende voorpor
tier-ruiten en centrale deur
vergrendeling meekrijgen.
Topmodel is dan de 2000 Tur
bo IE, die bijvoorbeeld ook
elektrisch bediende zijruiten
achter heeft. De meeste moto
ren vertonen grote gelijkenis
met wat de Lancia Thema
biedt. Balansassen zoals in de
Lancia's past Fiat echter niet
toe; de turbo-benzinemotor is
iets minder krachtig en kent
geen „overboost" voor extra
trekkracht zoals bij Lancia.
Niettemin is die Croma Turbo
nog snel genoeg: een beloofde
De Fiat Croma wordt in september in Nederland verwacht.
top van 210 km/h bleek prak
tisch goed haalbaar. Wat Lan
cia weer niet heeft is de CHT-
motor van twee liter, goed
voor 66 kW/90 pk en waar
schijnlijk bepaald niet de
minst aantrekkelijke motori
sering voor de Croma. De af
korting staat voor Controlled
High Turbulence, oftewel een
systeem dat zorgt voor betere
werveling van het lucht/
brandstofmengsel. Dat meng
sel wordt daardoor homoge
ner, verbrandt beter en dat
betekent meer trekkracht en
een lager verbruik. Daarvoor
zorgt een tweedelig inlaatka-
naal met een dunne leiding
en een dikke waarin een klep
zit. De tweeliter CHT is vol
gens ECE-cijfers zuiniger dan
de 1600 die in Italië ook nog
op het programma staat. Hij
zou gemiddeld weieens 1:12
kunnen lopen.
Niet alleen de vering, maar
ook het overige weggedrag
gaf geen enkele reden tot kla
gen. De vier schijfremmen
doen hun werk goed, de we-
gligging is goedmoedig en de
besturing werkt aangenaam
gevoelig en direkt. Slechts in
-rechtuit-stand zou die bestu
ring iets preciezer mogen,
doch dat merk je pas bij hoge
snelheid (daar zit je gauw,
want ook de turbodiesel liep
al 180 km/h op de teller).
Toch houden we wel kritiek
over. De ventilatie is onvol
doende, zo bleek al bij niet
eens erg warm, zij het wel
nogal vochtig weer. De afwer
king was ook niet vlekkeloos.
getuige loslatende panelen on
deraan het dashboard. Vooral
dat laatste mag natuurlijk niet
in een hoge klasse die tevens
zeer fel bevochten wordt. Als
grootste concurrent lijkt de
zeer succesvolle Renault 25
naar voren te komen, waarop
Fiat zich ook richt met de
prijzen. Die zijn nog niet defi
nitief vastgesteld, totdat de
werkelijke levering op gang
komt. Maar men wilde wel
kwijt wat de Croma zou kos
ten als hij nu in ons land gele
verd kon worden. Het begint
dan met ƒ34.000,- voor de
2000 CHT en loopt op tot
46.750,- voor de 2000 Turbo.
De beide dieselversies zouden
respectievelijk achtendertig
en vijfenveertig mille (Turbo
D) kosten. Een veilig stuk on
der de Lancia Thema dus, en
een beetje onder de prijzen
van vergelijkbare Renault 25-
typen. Alleen de prijs van het
goedkoopste model valt iets
tegen; dit doet vermoeden dat
Fiat nog ruimte wil laten voor
vervangers van de Ritmo- en
Regata-serie die wat duurder
worden dan de huidige serie.
Het staat in ieder geval als
een paal boven water dat Fiat
met deze Croma een aanzien
lijk betere kans maakt in de
hogere klasse dan met eerdere
pogingen in die richting,
waarbij er steeds een te gering
verschil met de middenklasse
Fiats te noteren viel. Tussen
Croma en Argenta bestaat be
paald een wereld van ver
schil.
PETER FOKKER
Op een deel van de snelweg
Hengelo-Amsterdam (Al)
neemt Rijkswaterstaat de ko
mende drie jaar een proef met
een moderne versie van de al
oude 'katte-ogen'. Over een
lengte van zes kilometer zijn
op de middenstreep en op bei
de zijmarkeringen van de weg
deze kleine reflectoren aange
bracht. Na (en tijdens) die
proefperiode onderzoekt Rijks
waterstaat intern, en met ge
richte vragen aan weggebrui
kers, het effect van de reflec
toren. De nieuwe reflectoren,
die vorig jaar ook als proef zijn
aangebracht op de A4 bij Lei
den, moeten met name onder
slechte weersomstandigheden
de wegmarkering verduidelij
ken.
Woordvoerder Van der Laak
van Rijkswaterstaat in Henge
lo zegt over de nieuwe reflec
toren: „De vroegere katte-o
gen waren moeilijk in het on
derhoud. Ze zaten in een gie
tijzeren mal die helemaal ver
wijderd moest worden bij weg
werkzaamheden. Nu is daar
iets op gevonden met nieuwe
reflectoren van twee centime
ter hoog en tien centimeter
breed. Het verkeer kan daar
gewoon overheen rijden".
Door de hoogte van de reflec
toren wordt het probleem om
zeild dat de wegmarkering bij
hevige regenval niet meer
zichtbaar is. „De reflector zit
boven die waterfilm".
Van der Laak verwacht dat de
aangebrachte reflectoren ook
een oplossing bieden voor het
overschrijden van de zogehe
ten kantstreep:. „Mensen rij
den nogal eens over een deel
van de vluchtstrook. Dat ge
beurt "bijvoorbeeld 'als men
even de radio aanzet of een
sigaretje draait. Autobestuur
ders zien die zijstreep nu beter
en als men over de reflectoren
rijdt, wordt de bestuurder min
of meer wakker geschud. Je
merkt eerder dat je over de
kantstreep zit".
VROUWEN KOMEN VOOR CHAUFFEURS OP:
Aan de wand van haar woon
kamer hangt deze (vertaalde)
tekst van de Russische dichte
res Jana Beranova: „Als nie
mand naar niemand luistert,
vallen er doden in plaats van
woorden". Els Graczyk uit De
venter, vrouw van een vracht
wagenchauffeur, wil dat er
wordt geluisterd, want anders,-
vreest zij. vallen er inderdaad
doden. „Die topsleepers op de
chauffeurscabines zijn levens
gevaarlijke hondehokken. In
Duitsland zijn er twee doden
gevallen, toen bij ongelukken
de topsleeper als een projectiel
van de cabine losschoot. In een
ander geval kwam een slapen
de bijrijder door brand om het
leven".
Graczyk, dochter van een
Poolse bevriider. vervolgt:
„Die topsleepers zijn in Zwe
den, althans voor Zweedse
chauffeurs, verboden. Dat is
heel begrijpelijk, want er kle
ven grote bezwaren aan die
dingen. Ze zitten bijvoorbeeld
maar met een paar schroeven
vast. Er hoeft maar dat te ge
beuren, of die kunststof kap
vliegt er af, met de slapende
bijrijder en al. Verder zijn ze 's
winters bar koud en 's zomers
bloedheet. En als het regent
doet de bijrijder door het helse
lawaai geen oog dicht, terwijl
hij zijn slaap juist zo nodig
heeft om daarna veilig te kun
nen rijden".
„Je zult aan claustrofobie lij
den. Nou ja, als je geen last
van engtevrees hebt, dan loop
je die in die benauwde honde-
hnkkpn wa1 nn z^npmen ip
ook wel „doodskisten" of
„Premie A-woningen". Zo'n
topsleeper is nog veel kleiner
dan het stapelbed dat de
chauffeurs tot nu toe gewend
zijn. Nou moet ik er direct bij
zeggen (om geen verkeerd
beeld te wekken), dat mijn
man een goede vrachtwagen
van de baas heeft. Maar de
klachten van chauffeurs zijn
legio. Zouden ze weigeren met
zo'n combinatie de Weg op te
gaan, dan is dat werkweige-
ring en kunnen ze op staande
voet worden ontslagen. Maar
is het écht werkweigering als
je bang bent je leven op het
spel te zetten? Ik vind beslist
van niet. Toen de DAF-fabrie-
ken die dingen bouwden, gin
gen ze er van uit dat de tops-
leener slechts zou worden ge
bruikt als de vrachtwagen stil
stond. Nou, het is intussen ge
bleken dat dat niet het geval
is. Maar ja, de meeste werkge
vers willen geen controle.
Daarom trekken wij aan de
bel, want we willen niet
vroegtijdig weduwe worden.
Zo zit dat. Een vrachtwagen
chauffeur heeft het al moeilijk
genoeg. Die gaat gemiddeld
maar vijftien jaren mee".
„Door de slaapcabine achter
de bestuurdersstoel weg te la
ten, ontstaat er meer ruimte in
de laadbak. Dus kan er meer
lading worden meegenomen
en dat brengt geld op. Maar
dat gaat dan wel ten koste van
de chauffeur. Dat vinden we
nou het toppunt van de heden
daagse slavernij. Er is op dat
komst. Wij vrouwen zijn geen
lid van de Vervoersbond FNV,
maar we krijgen wel heel veel
steun van de bond. Bovendien,
de chauffeurs kunnen heel
moeilijk in actie komen, want
ze zitten immers dagelijks op
de weg. Wij volgden met z'n
zeventienen een cursus van de
FNV in Lunteren. Toen gin
gen ons de ogen open. Toen
hoorden we, aan de hand van
cijfers, dat het ziekteverzuim
onder chauffeurs heel hoog is.
Dat ze veel rugklachten heb
ben en dat een deel zelfs zenu
winzinkingen kent. Dus is
deze opsleeper-kwestie nog
maar het topje van de ijsberg.
Daarom zijn we naar staatsse
cretaris Scherpenhuizen ge
stapt", besluit Els Graczyk.
ROB BTR7.A
Pony XP ook in
Sedan-uitvoering
Hyundai Pony XP Sedan
Importeur Greenib Car intro
duceert in Nederland de Hy
undai Pony XP Sedan, een
17.5 cm langere versie van de
vijfdeurs Pony XP, die hier
eind vorig jaar werd uitge
bracht. De Sedan onderscheidt
zich behalve door de afmetin
gen o.a. door een andere grill
en een deels hoger specifica
tieniveau van de vijfdeurs
Pony (die volgende maand ook
als „Van" wordt geleverd). De
Sedan kost slechts 500 gulden
meer. De prijslijst begint met
de Hyundai XP Sedan 1.3 LE
met katalysator (f 16.995,-) en
loopt door tot de 1500 GLS au
tomatic.
