Tegenvallende
prestaties
Nederlandse
kunstzwemsters
Kunstijsbanen kunnen helft op energiekosten besparen
AAN ZIJDE!
DRAADJE
i
Veel blessures
staan in verband
met druggebruik
Damtrio neemt leiding Olympiade Valkenbur
Cctdae Contant
EUROPA CUP VOOR FRANKRIJK
FC Den Haag weer
laat op gelijke hoogte
MAANDAG 26 MEI 1986PAGIL
DEN HAAG Frankrijk
heeft afgelopen weekein
de in het Haagse zwem
bad Morgenstond de Eu
ropa Cup kunstzwemmen
gewonnen. Zwitserland
werd tweede voor de Sov
jet Unie, Engeland, Ne
derland en West-Duits-
land.
Bij de soli was Muriel Hermine
de beste deelneemster. Met
een totaal van 182,36 punten
bewees de Francaise niet voor
niets bij de laatste Europese
kampioenschappen in Sofia als
tweede te zijn geëindigd. De
20-jarige Zwitserse Karin Sin
ger (finaliste bij de Olympi
sche Spelen in Los Angeles)
werd tweede met 176,12 pun
ten voor de Engelse Amanda
Dodd met 174,89. De twee Ne
derlandse deelneemsters dron
gen door tot de finale. Neder
lands kampioene Mariëlle van
der Heijde uit Amsterdam
werd met 170.25 zesde, net
voor de Westlandse Marjolein
Philipsen (169.10).
Bij de duetten zegevierden de
Zwitsersen Edith Boss en Ka
rin Singer met 173,05 punten
voor de Russinnen Maria
Tsjerniaeva en Alfia Jamalet-
dinova met 172.49 en de En
gelsen Nicola Shearn en
Amanda Dodd met 171.73. Ook
hier drongen de twee Neder
landse duo's door tot de eind
strijd. Maijolein van Kolck en
Mario Jansen werden met
169.975 punten vijfde; Marjo
lein Philipsen en Mariëlle van
der Heijde met 163.38 achtste.
Bij de ploegen deed Nederland
met een derde plaats (168,16)
van zich spreken. De Sovjet
Unie won hier met 169,11 pun
ten voor Frankrijk met
168.941.
Opbouwfase
De prestaties van de Neder
landse deelneemsters waren
nogal tegenvallend. Het kunst-
zwemmen in ons land ver
keert dit jaar duidelijk in een
opbouwfase. Maar de sfeer in
de ploeg is beter dan ooit tevo
ren. De afgelopen tijd is er in
het kunstzwemwereldje nogal
wat gebeurd. Wil Roos, train-
ster van het Haagse DSZ, stap
te op bij haar vereniging. Lang
nam Roos ook een belangrijke
plaats in bij de nationale selec
tie en was trainster in Los An
geles voor de toch succesvolle
Nederlandse formatie.
Wil Roos was in het zwembad
Morgenstond niet meer dan
een aandachtig toeschouwster
bij de wedstrijden. De Neder
landse kunstzwemtop werkt
keihard om het verloren ter
rein, ook al veroorzaakt door
het stoppen van enkele dames,
te herwinnen. De 24-jarige
Haagse Petri Engels verzorgt
momenteel de trainingen in
samenwerking met de Cana
dese coach Diana Lachapelle
die regelmatig voor enkele
weken naar ons land over
komt.
Petri Engels: „De samenwer
king met Diana Lachapelle is
uitstekend. We leren erg veel
van haar. Vorig jaar ben ik,
samen met Nancy van Delft
uit Amersfoort, voor zes we
ken bij haar in de leer ge
weest. Het is ook de bedoeling
dat ik weer naar Canada terug
ga om bij te leren. Want uit
eindelijk is het de bedoeling
dat ik binnen één of twee jaar
zonder Diana Lachappele al
leen als coach zal gaan optre
den van de nationale ploeg.
Wij zitten nu in een wat moei
lijke tijd, maar voor de Olym
pische Spelen in 1988 moeten
we klaar zijn".
Trainingskamp
Vanaf afgelopen woensdag
waren de Nederlandse dames
al in trainingskamp in het
Rijswijkse motel Hoornwijck.
De Haagse inbreng in de Ne
derlandse ploeg bestond uit
Maijolijn Philipsen en de zus
jes Anita en Brigitte van Paas-
sen, allen lid van de vereni
ging DSZ. Anita van Paassen:
„Vroeger waren er regelmatig
problemen rond het kunst-
zwemmen. Maar die periode is
gelukkig voorbij. Ook de bond
doet veel, meer voor de mei
den. Ik was eerst gestopt, maar
kon er toch moeilijk buiten".
Haar zuster Brigitte: „De sfeer
is erg goed. Maar ik moet eer
lijk zeggen dat ik het trainen
van vijf of zes keer in de week
moeilijk zou kunnen opbren
gen als er geen buitenlandse
reisjes meer bij zouden zijn.
Want daarom ga je door met
deze topsport. Een vrije dag in
de week is er meestal niet
meer bij".
Maijolein Philipsen, die haar
nationale titel kwijt raakte tij
dens de Nederlandse kampi
oenschappen vorig jaar aan de
17-jarige Mariëlle van der
Heijde: „Qua techniek doen
wij niet onder voor de andere
landen. Maar voor de rest
moeten we natuurlijk nog wat
op elkaar inspelen. Vergeet
niet dat we met nieuwe duet
ten en een nieuwe ploeg wer
ken".
Trainster Petri Engels, die na
de Europese kampionschappen
in 1983 in Rome met de wed
strijdsport stopte, was gisteren
redelijk tevreden. „Ik denk
dat we niet meer mochten ver
wachten. We moeten er de ko
mende weken hard tegenaan.
Op 14 en 15 juni is er een
meerlandenwedstrijd in Rome.
Van 13 tot en met 24 augustus
zijn de'wereldkampioenschap
pen in Madrid. We gaan al ne
gen dagen eerder naar Spanje
en bovendien is er nog als aan
loop een trainingskamp in Pa
pendal. De meiden weten dat
ze het zwaar krijgen, maar ze
hebben het er allemaal voor
over. En na die inspanning
moet er op het wereldkampi
oenschap een plaats bij de eer
ste acht mogelijk zijn. En laten
we hopen dat ik nu wat te be
scheiden ben".
ARTHUR VAN RIJSWIJK
UTRECHT Met een
aantal simpele maatrege
len kan miljoenen worden
bespaard op de energiere
kening van de Nederland
se kunstijsbanen. Door het
rendement van de koelin
stallatie te verhogen en de
noodzaak tot vriezen te
beperken zou de rekening
met vijftig procent, dat is
ongeveer twee miljoen
gulden, kunnen worden
teruggebracht. Dat is de
voornaamste conclusie uit
een rapport van TNO, dat
donderdag werd gepubli
ceerd.
Een dunnere ijsvloer, hogere
oppervlaktetemperatuur van
h*?t ijs en dweilen met kouder
water zijn adviezen die niets
kosten. Het wit schilderen van
de betonbanen, isolatie van de
baan aan de onderzijde, een
binnen- en buitenboarding als
mede een hek rond de baan
als windscherm, het opnieuw
gebruiken van koude uit
schraapijs, van het gebruik
van stralingsschermen langs
het plafond in ijshallen en het
afdekken van de baan in de
nachtelijke uren vergen inves
teringen, die volgens het rap
port binnen enkele jaren zijn
terugverdiend..
Het energiebesparingsonder-
zoek vormt een mogelijke red
ding voor een aantal kunstijs
banen. Als gevolg van de sterk
gestegen gas-en-lichtnotaé
kampt vrijwel elke kunstijs
baan in Nederland met een te
kort op de exploitatie. Het
aandeel van de energiekosten
in de begroting van de ijsba
nen is 35 procent. De totale
nota bedraagt jaarlijks 4,2 mil
joen gulden.
„In de jaren zestig was een
kunstijsbaan een politieke op
steker voor veel gemeenten",
zei voorzitter J. Klok van de
Belangengroep Kunstijsbanen.
„De energie was toen goed
koop en de personeelskosten
waren betaalbaar". Sindsdien
is dat beeld drastisch gewij
zigd. De gasprijs, ooit vier cent
per kubieke meter bedraagt
nu het vijftienvoudige. „Om
dat de toegangsprijzen niet of
nauwelijks mochten worden
verhoogd, werden de verliezen
steeds groter". Automatisering
in de machinekamer, waarmee
op personeelskosten wordt be
zuinigd en energiebesparing
bieden een mogelijkheid
kunstijsbanen open te houden.
Het onderzoek, een initiatief
van de Belangengroep, is gro
tendeels gefinancierd door het
Ministerie van Economische
Zaken. Het onderzoek werd
verricht onder leiding van drs.
B. Mennink van de hoofd
groep maatschappelijke tech
nologie van TNO Apeldoorn.
Namens het ministerie nam
plaatsvervangend secretaris
generaal Energie, drs. W. Des-
sens, donderdag in Utrecht het
eerste rapport in ontvangst.
Niet in dank
De schaatsenrijders zullen een
aantal suggesties van het TNO
niet in dank afnemen. Bij een
dunnere ijsvloer zouden de
marathonrijders al na een paar
rondjes op het beton zittert. Uit
de bocht vliegende rijders ko
men in pijnlijke aanraking
met de boarding als die vol
gens het advies van TNO on
middellijk aan de ijsvloer
grenst. „Met deze wetenschap
pelijke gegevens moeten wij
aan de slag", zegt Klok. „Er
moet een balans worden ge
vonden tussen deze theorie en
onze dagelijkse praktijk. De
eerste reactie op de uitkom
sten was: wat zijn wij voor ke
rels dat wij dat nooit hebben
gezien. Er zijn gegevens te
voorschijn gekomen die geheel
nieuw voor ons waren".
„Zon en wind aanpakken",
luidde Menninks motto bij het
onderzoek. Mennink, die een
kunstijsbaan van 400 meter
qua energiegebruik vergeleek
met tweeduizend gezinskoel
kasten, wees zon en wind aan
als de voornaamste daders van
de hoge aanslagen. Alle door
het TNO geopperde maatrege
len hebben tot doel de invloed
van beide factoren zo veel mo
gelijk te beperken.
De onderzoekers verwachten
naast de besparing ook een be
ter schaatsklimaat (qua weer
en kwaliteit van het ijs) te ver
wezenlijken. Het reeds ge
plaatste zogeheten wind-
warmtehek bij de kunstijsbaan
van Alkmaar reduceert de
windsnelheid tot de helft.
„Schaatsen is leuk, maar niet
tegen de wind in", liet ambte
naar Dessens zich ontvallen.
Het onderzoek werd verricht
op vijf kunstijsbanen, die ook
financieel een bijdrage lever
den.
Demonstratieproject
Bij een aantal banen, is een de
monstratieproject opgezet. In
Haarlem is geëxperimenteerd
met een proefkap. Ijsmeester
B. Butter verwacht dat de fi
nanciering van een „demonta
bele" overkapping volgende
week rond is. Met ingang van
dit najaar kunnendan op de
kunstijsbaan Kennemerland
overdekte lange baanwedstrij-
den worden gehouden. Een
zonne-wind dak, dat bij mooi
weer is weg te schuiven, kan
leiden tot een energiebespa
ring van zeventig procent. Uit
windtunnelonderzoek bleek al
dat dor een overkapping met
halfdoorlatende zijwanden de
invloed van de wind 65 pro
cent minder is.
Een cursus voor ijsmeesters en
beheerders van ijsbanen door
de Stichting Voorlichting
Energie Besparing Nederland
(SVEN) moet de besparingso
peratie begeleiden. De automa
tisering gaat banen kosten.
Volgens Klok is het de bedoe
ling van de Belangengroep dat
het verloop langs natuurlijke
afvloeiing zal geschieden.
lei
ZWOLLE Het ongesla
gen record van FC Den
Haag heeft weer eens aan
een zijden draadje gehan
gen. Slechts twee minuten
scheidden PEC Zwolle
gistermiddag van een
winst van 1-0 toen Remco
Boere uit een formidabele
voorzet van Alfons Groe
nendijk raak kopte en als
nog een puntenaeling van
1-1 voor de kampioen van
de eerste divisie uit het
vuur sleepte. Wéér Boere
dus, wéér voorkwam FC
Den Haag de eerste ne
derlaag in de slotfase.
Toch slofte Remco Boere
enigszins bezorgd kijkend uit
de kleedkamer. Zijn 28 tref
fers blijken niet voldoende te
zijn om het seizoen als topsco
rer van de eerste /divisie af te
sluiten. De prijsschutter werd
hier door zijn collega's voordu
rend mee gedold. Zij hielden
hem voor, dat concurrent Pe
ter van Velzen tegen Volen-
dam driemaal voor RKC had
gescoord en dus een voor
sprong van twee treffers had
genomen. „Dan moet ik er
zondag tegen DS'79 maar flink
tegenaan gaan". Grote hilari
teit onder zijn ploegmakkers
was er het gevolg van, want
het was met name Boere die
het nog resterende slechts van
statistisch belang zijnde duel
in Dordrecht (komende zon
dag) helemaal niet meer zag
zitten. Het was- natuurlijk ook
lachen geblazen in het Haagse
kamp toen Boere bleek dat
Van Velzen slechts eenmaal
had gescoord voor RKC en
derhalve gelijk staat met de
Haagse topscorer. Zo kan
DS'79-FC Den Haag dan toch
meer dan eervolle waarde
hebben.
Echte waarde had het duel
van gisteren in Zwolle tussen
de twee reeds vaststaande pro
movendi niet meer. Toch wa
ren er zo'n 4.500 toeschouwers
naar het op het Zuiderpark
van een jaar geleden lijkende
Zwolse stadion. Immers, PEC
Zwolle mist al ruim een half
jaar zijn hoofdtribune, die vol
ledig door brand is verwoest
en de kleedkamers zijn in
semi-permanente bouwsels,
zodat het in vele opzichten be
helpen is. FC Den Haag had in
zoverre belang bij het duel, dat
het ongeslagen record moest
worden gehandhaafd. Het kar
wei in Zwolle moest wel ge
klaard zien te worden zonder
de routiniers Martin Jol (ge
schorst) en Karei Bouwens
(geblesseerd). Van de zo be
faamd geworden as waren dus
slechts Heini Otto en Remco
Boere over. En PEC Zwolle
wilde wel met de eer gaan
strijken om als eerste en mis
schien wel als enige de Hage
naars twee punten afhandig te
hebben gemaakt.
Voldoende gemotiveerd
Vandaar, dat beide ploegen
voldoende gemotiveerd waren
om voor het feitelijk slechts
om des keizers baard I p;
duel aan te treden. D
moest scheidsrechter Kr—
goed op ziin hoede zijn -j
een keer de gele kaart tj. I
voor ex-DHC'er WileM
Buuren, die wat onvooi
was omgesprongen metj
Kansen deden zich oL
weer voor, al had PECj
steeds de meeste voorj
ten op succes. Zo vooj
Edwin Purvis (die als
man Jol verving; Pet)
Geene fungeerde als ij
verdediger) met een j
sliding dat Alex Booy i
rijke positie zou uithal
de rust deed zich aanva
een serie mogelijkhedo
de Haagse ploeg voor. |H
[>rima voorzet van Leqyt
evis dreigde een koplL]
Groenendijk in het
doel te draaien. Echtei
terverdediger Fred r°'
slaagde er met uiterste^3
tinspanning in het leette
doellijn te keren via «tb
haal. Voorts had de
verdedigend opzicht
lijk knoeiende thuisclf
gevaar te duchten van F
Roode, die op aangevjrc
Schellevis een schuive^e
waarmee doelman Ad b
de nodige moeite had. j
k
Toeslaan re.
Toch zou PEC Zwolle i
ste toeslaan. Nadat
Booy op de lat boven h<
keepende en vooral klit
René Stam had gekn*2
strekte scheidsrechteihi
pers de gastheren eeid<j
schop, omdat Pablo I j
een duel met Foeke fen
bal met de hand b^
Wilco van Buuren kn^sj
elf meter hard op de ljgs
De conversaties over hp
tuin en de onoverwijj
heid van FC Den Haajjn
hierna nauwelijks op gnt
komen of PEC Zwolle (.0
nog de score geopend.fc
afgeslagen hoekschopje
immers Alex Kamstrje
"de linkervleugel in dtv
hoek: 1-0.
Door prompt hiero]
Jansen en Eki Korte
blo Plak en Marco vai
in het veld te brengendi
trainer Rob Baan nieien
dig elan in de Haagse»
brengen. Weliswaar t
PEC Zwolle zich noi.5
kansen, toch moest ei
dacht iets meer woroe
legd naar de verdedigi
maal gebeurde dat
doende, waardoor It
Groenendijk op de v^,
de gelegenheid kwarr^
Boere voor 1-1 te laten
Waarmee het aureooll
overwinnelijkheid int^
gelaten.
FRANS LEERRj"
PEC Zwolle-FC Den Haa/°
72. Kamstra 1-0, 88. fi
Scheidsrechter: Kempers.
wers: 4.500. Gele kaart: Vai
PEC Zwolle: Raven; Leii
Buuren, Kamstra, Vissol J
Booy. Van der Hengst A
sen), Wilkins; Foeke Booy
keren. Doefikar.
FC Den Haag: Stam; Vi
Purvis, Lanknaar, Plaki
dijk;
Alphen
Schellevi
is, Boere, De
9?
WASHINGTON Veel
blessures van topsporters
houden direct of indirect
verband met gebruik van
drugs en andere chemi
sche preparaten, waarbij
zelfs ogenschijnlijk on
schuldige producten als
bier of pruimtabak een
rol kunnen spelen. Deze
mening werd verkondigd
bij een congres van drug-
experts in San Diego.
„Als er met een goed getrainde
atleet bij een door en door be
kende oefening iets gebeurt,
dat is er iets mis. Dergelijke
sporters overkomt niets, al ze
helemaal in orde zijn", ver
klaarde de medicus Michael
Stone, die aan het hoofd staat
van een kliniek voor de be
handeling van drugspatiënten
in de Californische stad Ana
heim. Hij voegde er nog aan
toe, dat zelfs lichte genotmid
delen al het concentratiever
mogen en de reactiesnelheid
van de atleet kunnen aantas
ten en de oorzaak kunnen zijn
van tal van anders onver
klaarbare blessures.
Om aan veel misstanden een
einde te maken, drongen de
verzamelde wetenschappers er
onder meer op aan dopingtes-
ten uit te voeren bij atleten,
die om onverklaarbare reden
al geruime tijd niets meer
presteren. Geruchten en be
wijzen van stevig gebruik van
drugs en opwekkende midde
len, zoals bijvoorbeeld cocaine,
komen in de Amerikaanse
sportwereld steeds vaker voor.
VALKENBURG Hal
verwege de damolympia-
de in Valkenburg heeft
het Nederlandse groot
meestertrio de leiding ge
nomen. Weliswaar hebben
de Sovjetgrootmeesters
evenveel wedstrijdpunten
- beide teams wonnen hun
vijf wedstrijden - maar
het Nederlandse team was
individueel iets produktie-
ver, waardoor de gasthe
ren nu 27 bordpunten
hebben tegen de Russen
26. De strijd om de derde
plaats is nog volkomen
open, omdat alle daarvoor
in aanmerking komende
landenteams dit weekein
de (min of meer gevoelig)
puntverlies opliepen.
De suprematie van de beide
damgrootmachten mag dan in
cijfers uitgedrukt wel aanwe
zig zijn, de wijze waarop de
grootmeesters hun punten
moeten binnenhalen wijst op
een duidelijk grote tegenstand.
De meeste „mindere goden"
zijn inmiddels zo ver in de
theorie geschoold dat zij ten
minste vier uur stand kunnen
houden en dat vereist dan een
uiterste concentratie van de
grootmeesters, die zij niet al
tijd kunnen opbrengen. Daar
naast is het veelzeggend dat
zelfs de tijdnoodfase niet altijd
in het (beslissende) voordeel
van de internationaal gelou
terde spelers verloopt, waar
door onverwachte resultaten
niet tot de onmogelijkheden
behoren.
namelijk wel, al ging dat niet
zonder moeite. In dezelfde
ronde lieten de Sovjetgroot
meesters een 6-0 zege aanteke
nen tegen Joegoslavië, waarbij
de internationaal debuterende
Petricevic het echter presteer
de Alexander Baljakin ruim
vijf en een half uur aan het
bord gekluisterd te houden al
vorens de oud-Sovjetkampioen
de (verdiende) felicitaties in
ontvangst kon nemen. Echt
verrassend was de 4-2 zege
voor Polen op België en het
gelijke spel van Brazilië tegen
het louter uit ex-Sovjetburgers
bestaande Israëlische team.
In de vijfde ronde zorgde de
Ivorianen tegen de Sovjet-
Unie voor een bijna sensatio
nele ontwikkeling. De als
tweede in het Afrikaanse zó- Vernuft
netoernooi geëindgde Koffi
Maxime Kouame trok zich
weinig aan van de reputatie
van zijn opponent - niemand
minder dan wereldkampioen
Anatoli Gantwarg.
In een fraaie partij dwong hij
de Wit-Rus tot uiterste waak
zaamheid en naar mate de
n
bordspelers aanvoerei 1
de-bordspeler Memet
gaf Alexander Baljafij
geen duimbreed toeei
wereldkampioenschap
1984 hield de Ivoriaaf
genstander ruim vijf
het bord en dit kee^
het duel niet veel mil
Baljakin mocht dan
enig materiaalvoordel,'
voldoende voor winsr'
geenszins. De SovjJ
mocht zich gelukkir
dat Nicolai MitsjansiR
derde bord wel de kr
stond de Afrikaanse"
van Niamke te
waardoor een voorti
slissing in de kopgri
voorkomen.
Nederland won volj^
genstand en gingen f
tijdnoodfase aan hu
aan technisch vernul
der. Voor Ton Sijbrafc
Mitsjanski als enige
honderd-procentscon
Dat ondervond het Nederland
se team zaterdag tegen Italië,
dat dan wel een internationale
meester (Laporta) als kopman
heeft gestuurd, maar eigenlijk
geen tegenstander van formaat
mag worden genoemd. Toch
zag juist Laporta - veelvoudig
kampioen op het kleine bord
en nog sporadisch dit interna
tionale spel beoefenend - kans
Rob Clerc remise af te dwin
gen, zodat Nederland slechts
tot een 5-1 zege kwam. Van
der Wal en Sijbrands wonnen
kende glimlach op het gezicht
van de Ivoriaan, een teken dat
hij zich lekker voelde. Gant
warg daarentegen was uiterste
nerveus, nam een doorbraak
die echter geen voordeel ople
verde en was met de punten-
deling duidelijk minder tevre
den dan Kouame, die zijn visi
tekaartje voor het aanstaande
wereldkampioenschap inmid
dels wel heeft afgegeven. Met
zeven uit vijf is hij iets minder
produktief dan Gantwarg en
Rob Clerc, die met acht pun
ten de ranglijst van de eerste-
het landenklassem»
verrassing. „Wij kr
Ivorianen ook nog'
veerde de oud-werek
Neerlands toppositie^
moment. Ongetwijfeld'
voor de Nederlands,
meesters nog spookbg
van de vorig jaar in^
burg gehouden Coupdt
de, toen het Afrika#
het Nederlandse trid<
lijkspel afdwong, wal
eindzege aan het natiis
voorbij ging. e
