Zware straf geëist
tegen Passtoors
a
Voodoopriesters op Haïti massaal vervolgd
Smeerboel in
Parijse metro
Drie x drie
praktische
pennen
vooru
tlTENLAND
Ccid6c<
ZATERDAG 17 MEI 1986PAGINA 7
us ontvangt
ders zigeuners
TICAANSTAD Paus Jo
ined Paulus II heeft gisteren
en leiders ontvangen van de
leidraad van de Sinti en
na, zoals zigeuners zich bij
rkeur noemen. De groep
0 geleid door Romani Rose,
vice-voorzitter van de We-
raad. Romani Rose zou de
s om zijn steun hebben ge-
agd om de alarmerende misè-
>n vervolging van Sinti en
in Oost-Europa te bestrij-
Het grootste deel van de
en Roma in Europa zijn ka-
iek. Twee derde van de zes
jen Sinti en Roma leven in
1-Europa.
Khadaffy schrijft
schoolklas in VS
Een schoolklas uit het Amerikaan
se St. Paul poseert met de brief, die
deze week werd ontvangen van de
Libische leider Khadaffy. Het was
het antwoord op een brieven die de
kinderen naar Libië hadden ge
stuurd. Daarin vroegen zij hem op
te houden „met ons te bombarde
ren. Dan stoppen wij onze bombar
dementen tegen u". Khadaffy ant
woordde de kinderen onder meer
dat president Reagan moet worden
afgezet en berecht. De kinderen
schreven ook brieven aan president
Reagan, waarin hem onder meer
geadviseerd werd de zaak eerst
eens rustig te bespreken met Kha
daffy, alvorens over te gaan tot mi
litaire actie.
Brits onderzoek
tegen Waldheim
LONDEN De Britse rege
ring gaat haar militaire dos
siers napluizen om aanwijzin
gen te vinden voor de beschul
digingen, dat de wegens zijn
verleden omstreden Oosten
rijkse presidentskandidaat
Kurt Waldheim tijdens de
Tweede Wereldoorlog in de
Balkan Britse soldaten heeft
laten verdwijnen. Volgens par
lementariërs zijn er aanwijzin
gen dat Waldheiïn de onder
vraging heeft geleid van Britse
krijgsgevangenen, die later in
Duitse handen zijn omgeko-
PARIJS Door een staking van de
schoonmaakteams van de Parijse metro
is het onder de grond van de Franse
hoofdstad een grote smeerboel. De
schoonmakers, die voor het overgrote
deel afkomstig zijn uit Afrika, weigeren
sinds een week de rommel aan de kant
te vegen uit protest tegen racistische op
merkingen van een inspecteur van het
schoonmaakbedrijf. Ze eisen dat deze
uit zijn functie wordt ontheven. Onder
politiebescherming probeert een hon
derdtal werkwillige schoonmakers een
„minimum service" te verzorgen. Dat is
onbegonnen werk, want Parijs telt vier
honderd metro- en busstations.
Britse Conservatieven
verder uit de gratie
LONDEN De Conservatieve
Partij van de Britse premier
Thatcher heeft, sinds de ge
meenteraadsverkiezingen van
vorige week, een bijna histori
sche val gemaakt in de opinie
peilingen. Met Jien punten ver
schil komt de partij nu na de so
cialisten en de sociaaldemocra-
tisch-liberale alliantie op de
derde plaats. Het conservatieve
dagblad Daily Telegraph publi
ceerde gisteren een landelijke
opiniepeiling van Gallup, waar
uit bleek dat Labour zijn voor
sprong op de Tories van That
cher in drie weken tijd heeft
verdubbeld.
Eerste maal in 37 jaar
gesprek China-Taiwan
HONG KONG Vertegenwoordi
gers van China en Taiwan hebben
vandaag voor het eerst in 37 jaar di
recte onderhandelingen gevoerd.
Het overleg heeft in eerste instantie
betrekking op de teruggave van een
vrachtvliegtuig, waarmee een Tai
wanese piloot is overgevlogen naar
China. Waar de historische bijeen
komst is gehouden, is niet bekend.
De nationalistische regering in Tai
wan beschouwt zichzelf als de enige
rechtmatige vertegenwoordiger van
het Chinese volk en weigerde tot
nog toe directe contacten met de re
gering van de volksrepubliek.
uchtelingen
t Mozambique
ooi voor
;uwen
rugerpark
an onze correspondente
Margaret Jacobsohn)
^PSTAD Jachtopzie-
in het beroemde Kruger-
in Zuid-Afrika hebben te
en gekregen met het bi-
t afschrikwekkende
ileem van leeuwen, die in
seneters zijn veranderd.
>i voor de leeuwen vormen
luchtelingen uit Mozambi-
die via het park Zuid-
ka binnen willen komen,
schatting wonen in het
n van de provincie Trans-
op dit moment zo'n
3 tot 200.000 illegale
htelingen uit Mozambique,
e honger en politieke on-
in hun land zijn ont-
ht. Droogte, het misluk-
van de oogst, het economi-
wanbeleid van de nieuwe
ring en een opleving van
guerrilla-oorlog tegen de
ringstroepen zorgen nog
Is voor een stroom vluch-
gen. De favoriete route
deze mensen loopt via het
jmbo gebergte naar het
gerpark, dat aan Mozambi-
grenst.
iet Krugerpark leven 127
chillende soorten zoogdie-
waaronder roofdieren als
wen, luipaarden, cheetahs,
e honden en hyena's. Ook
000 olifanten, die het park
is, en de buffalo's en zwar-
leushoorns vormen een
bedreiging voor mensen
e voet het park door moe-
iden in België
idigen hardere
lingaeties aan
fan onze correspondent
Aad Jongbloed)
SSEL België heeft gis-
i een stakingsdag meege-
kt, die vrijwel het gehele
heidsapparaat heeft stilge-
uit protest tegen de bezui-
igsplannen van het kabi-
Vlartens. Voor volgende
woensdag hebben de so-
stische en christelijke vak-
nog hardere acties aan-
Indigd. De details zullen
ende dinsdag worden be-
^dgemaakt.
werd vooral het
ibaar vervoer getroffen,
treinen stonden voor de
e opeenvolgende dag stil.
de ministeries werd nau-
jks gewerkt en ook bij ra-
televisie werd gestaakt,
de nationale luchthaven
Jentem ondervond men
hig hinder van de acties.
loopt gesmeerd", aldus
woordvoerder. In de Ant-
pse haven werkten de slui-
niet, waardoor het scheep-
tverkeer tot stilstand
Sm. Voor de rede van Vlis-
en liggen inmidddels meer
vijftig wachtende schepen,
ens de enorme drukte
het loodswezen in Vlis-
en grote zeeschepen be
id voor Antwerpen en
opgedragen buitengaats
anker gaan.
JOHANNESBURG De
aanklager in het proces
tegen Hélène Passtoors
heeft een zware straf ge
ëist. De rechter zal maan
dag het vonnis bekendma
ken. De Belgisch-Neder
landse Hélène Passtoors is
door de rechter van het
hooggerechtshof in Wit-
Watersrand al schuldig be
vonden aan hoogverraad.
Daarop staat maximaal de
doodstraf, maar de ver
wachting is dat een derge
lijke zware straf niet zal
worden opgelegd aan een
buitenlandse.
Passtoors werd gisterep aan
een kruisverhoor onderwor
pen door procureur-generaal
Klaus von Lieres, nadat ze
donderdag een laatste woord
had gesproken ter verzachting
van het vonnis. In de Zuidafri-
kaanse rechtspraak mag de
aanklager vervolgens probe
ren duidelijk te maken waar
om zijns inziens een zware
straf op zijn plaats is.
Gevraagd naar haar mening
over terreuraanslagen waarbij
burgers om het leven komen,
zei Passtoors dat burgers nooit
een doelwit zouden zijn. Maar
wanneer een doelwit wordt
getroffen kunnen burgers het
slachtoffer worden. Dat is het
risico, aldus Passtoors.
De advocaat van Passtoors,
Dennis Kuny, vroeg de rech
ter een lichte straf. Hij noem
de haar een krachtige persoon
lijkheid met een sterke over
tuiging. Zij voelde zich bijna
verplicht om op te treden te
gen wat zij beschouwde als on
derdrukking. Kuny voerde in
zijn slotpleidooi tevens aan dat
Passtoors volgens hem niet
voor hoogverraad kan worden
veroordeeld, omdat zij buiten
landse is en tegenover Zuid-
Afrika geen verplichtingen
heeft. De aanklager bestrijdt
dit.
Helèpe Passtoors.
i i
„VS moeten voorrang geven
aan militaire lanceringen"
WASHINGTON Adviseurs van het Witte Huis heb
ben voorgesteld bij een hervatting van het Amerikaan
se ruimteprogramma voorrang te geven aan lancerin- -
gen van militaire kunstmanen. Vooral Voor de realise-
ring van het SDI-programma zal een groot beroep wor
den gedaan op de mogelijkheden van de ruimteveren;
De afdeling ruimtevaart van de Nationale Veiligheidsraad wil
dat president Reagan de NASA opdracht geeft voorlopig af te
zien van lanceringen van commerciële en buitenlandse satellie-,.
ten. Dat werd gisteren gemeld door de Washington Post. Derge-
lijke plannen betekenen een belangrijke verandering in de offi
ciële filosofie van het ruimtevaartprogramma. De opvatting was
dat de „vrachtvaarders van de ruimte" uiteindelijk alle militaire
en niet-militaire lanceringen van de Verenigde Staten en een
aanzienlijk deel van de buitenlandse opdrachten zouden moeten
gaan verzorgen. Tenslotte moesten zij ook nog winst maken. Dit
ambitieuze doel lijkt men nu te hebben verlaten. Definitieve be- y
sluiten kunnen echter pas verwacht worden nadat de presiden-
tiële commissie het onderzoek naar de oorzaken van de ramp
met de Challenger heeft voltooid. Naar wordt verwacht zal zij^
op 6 juni haar rapport publiceren.
OEGSTGEEST „Du-
valier gebruikte voodoo
als een machtswapen. Na
zijn vlucht naar Frank
rijk zijn veel voodoop
riesters gedood". Jean
Marie Vincent en Ivon
Josef, beiden r.-k. pries
ter op Haïti drukken
zich niet al te hard uit.
Maar hun- woorden be
vestigen de berichten
vanaf Haïti, dat op het
eiland een heksenjacht
op de meesters in de
voodoo-magie is ont
staan.
Het begrip voodoo roept in
de westerse wereld vooral
beelden op van magiërs, die
met spelden in een pop prik
ken. Die prik betekent het
einde van de persoon, die in
de pop wordt uitgebeeld.
Voodoo wordt verder ver
bonden met tromgeroffel en
bloed rituelen: een perfect de
cor voor griezelboeken en
gruwelfilms.
Voor de priesters Jean Marie
Vincent en Ivon Josef, die
momenteel te gast zijn bij de
katholieke ontwikkelingsor-
gansiatie Cebemo in Oegst-
geest, heeft voodoo een heel
andere betekenis. Zoals iede
re eilandbewoners zijn zij
precies op de hoogte van de
voodoo-cultuur, die voor de
Haïtianen niet een op zich
zelf staand geloof is. Letter
lijk betekent voodoo „be
en Ivon Josef: Haïtiaanse cultuur doordrenkt met voodoo.
schermgeest". Het is vooral
een manier van leven, den
ken en doen, die 300 jaar ge
leden op het eiland werd ge
ïntroduceerd door de negers
laven uit West-Afrika en
vandaag de dag nog even
sterk als toen aanwezig is in
het dagelijkse leven.
Beide mannen kunnen im
mers niet zonder pretogen
vertellen over de indruk
wekkende feesten met de als
maar doorgaande dreunende
muziek en de urenlange dan
sen, totdat de mensen in een
soort trance raken en een
metamorfose ondergaan. Een
mens heeft twee zielen, zo
leert de voodoo. De een die
het dagelijks gezicht van de
persoon laat zien, de ander
die het karakter onder in
vloed van voodoo laat zien.
Dat kan een slangenmens
zijn, een oude kromme man
of een heupwiegende jonge
vrouw. Die verandering is
een uitstekende manier om
tijdelijk van ziektes of pro
blemen verlost te worden.
De jongere generatie katko-
lieke priesters op Haïti lijkt
zich er bij te hebben neerge
legd, dat het geloof in geesten
van voorouders zo verweven
is met de Haïtiaanse cultuur,
dat donderpreken niets meer
uithalen. Zij kunnen de eeu
wenoude rituelen waarderen
als een kunstvorm, die onaf
scheidelijk aan de Haïtianen
gebonden is. Hoewel goden
van de vruchtbaarheid, liefde
en de zee worden aanbeden,
wordt de voodoo door pries
ters als hen Jean Marie Vin
cent en Ivon Josef gedoogd.
Een klein aantal conservatie
ve r.-k. priesters blijft in het
oproepen van geesten van
voorouders echter het werk
van de duivel zien. Volgens
de berichten vanaf Haïti
doen zij weinig tot niets om
te voorkomen, dat de bevol
king jacht maakt op voodoop
riesters. Ook de protestantse
sektes in Haïti, die veelal
door rijke Amerikaanse
bronnen worden gesteund,
keren zich fel tegen voodoop-
raktijken en hebben de jacht
op magiërs geopend.
In dorpen, met name op het
schiereiland in het zuiden
van Haïti, verbergen vood
oopriesters hun gebruiks
voorwerpen: de botten, de
trommels en de gewaden, en
vluchten naar andere delen
van het land. Inmiddels is er
wel een comité van intellec
tuelen opgericht, dat de tra
ditionele voodoocultus verde
digt. Maar veel heeft het nog
niet kunnen doen.
Overigens kunnen de beide
Haïtiaanse bezoekers in
Oegstgeest wel begrijpen, dat
de voodoopriesters worden
vervolgd. De beide voormali
ge presidenten van Haïti
Francois (Papa Doc) en Jean
Claude (Baby Doc) Duvalier
buitten de voodoocultus uit
als het grootste „mysterie
van geesten", waarmee zij de
bevolking angst en schrik
aanjoegen. Die bevolking
bleek eenvoudig te beïnvloe
den, onder meer omdat de
meesten niet kunnen lezen
en schrijven en dus afhanke-
lijk zijn van wat anderen hun
wijsmaken.
Dat geldt trouwens niet al
leen voor geloofszaken, maar
na het vertrek van Duvalier
des te meer voor politiek en
economische aangelegenhe
den. Hoewel niemand in Haï
ti echt gelukkig is met de
huidige junta, betwijfelen de
priesters Vincent en Josef of
er presidentsverkiezingen
uitgeschreven zouden moeten
worden. Vincent, als direc
teur van het Sociaal Econo
misch Bureau van het bisdom
Cap Haïti en Josef als direc
teur van Diocesane Instituut
voor Volwassen Educatie,
menen beiden dat de bevol
king eerst beter geschoold
moet zijn, zodat de mensen
minder makkelijk door vlot-
babbelende politici en vood
oopriesters zijn te manipule
ren.
JOOS PERSOON
Concentratiekamp in centrum Warschau
WARSCHAU In het centrum van Warschau bestond in de
Tweede Wereldoorlog een'concentratiekamp van de nazi's, waar
minstens 25.000 gevangenen om het leven zijn gebracht. Dit
heeft de Poolse Algemene Commissie voor het Onderzoek van
Nazi-misdaden bericht. Onder de slachtoffers bevonden zich
Fransen, Belgen, Grieken, Hongaren, Italianen, Tsjechen en Slo-
waken en Nederlanders. Het kamp op een terrein van anderhal
ve vierkante kilometer, op de resten van het joodse getto, was op
16 maart 1943 op last van Himmler ingericht. Het werkte tot 5
augustus 1944, toen het in handen viel van de Polen bij de op
stand van Warschau. Het kamp heette „Konzentrationslager
Warschau" en het bestond uit 24 plaatsen voor het executeren
van de gevangenen en drie crematieovens met gaskamers, waar
Zyklon-B werd gebruikt.
/IIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
Boer Knolle had besloten zijn door Karei-
Knetter zo kundig geprepareerde auto diep
iet geheim te beproeven. En waar zou dat
ir kunnen geschieden dan in de serene stilte
het eenzame, Rijkhuyzense bos? Eenmaal
en de oude stammen in, besteeg de boer
zitplaats achter het stuurwiel en startte de
or... Edoch..., er gebeurde niets. Slechts een
estemd, hikkend geluid sidderde even door
stokoude ingewand. Daarna was het uit.
imaals trachtte de boer zijn wagentje tot eni-
werkzaamheid aan te zetten, stevig duwend
starterknop en gaspedaal, maar wederom
slechts een zielig kuchend en steunend ge-
e het enige resultaat... En toen werd de
Iers zo kalme boer Knolle spinnijdig. Hij
ong weer uit zijn autootje en begon dreigend
I zijn eeltige knuisten in het rond te zwaaien
der het slaken van de meest gruwelijke ver
wensingen aan het adres van de uitvinder van
het knettercarter. Dat was natuurlijk vrij zinloos,
want noch het oude autootje noch Kareltje kon
er eigenlijk iets aan doen, dat de auto nu niet
wilde lopen. Toevalligerwijze bevond een ze
ker hooggeleerd heerschap zich op dit moment
ook in het bos. Hij was bezig met zijn dagelijkse
ochtendwandeling en hij overdacht juist een
aantal ingewikkelde problemen, die iets te ma
ken hadden met zéér bijzondere benzinederiva
ten. En nu werd hij in zijn wetenschappelijke ge
peins plotseling gestoord door boer Knolle, die
met zijn brute gebaren en sinistere bedreigin
gen de reine stilte van het ochtendwoud ruw
verscheurde... Hulpvaardig wandelde professor
Tweesteen want die was het op de land
bouwer af en hij vroeg hem wat er aan scheel
de. „Mien verdakkese knappermotor wil niet
lope!" antwoordde de boer.
(ADVERTENTIE)
NAVO steunt
plan VS voor
chemische
wapens
BRUSSEL De NAVO heeft,
ondanks de protesten van en
kele bondgenoten, steun ver
leend aan een pakket militaire^
voorstellen, waaronder de
Amerikaanse plannen om voor
het eerst sinds 1969 de produk-
tie van chemische wapens te
hervatten.
Vooral Nederland, Noorwe
gen, Denemarken en Grieken
land zijn gekant tegen de pro-
duktie van chemische wapens.
Deze landen brachten echter
tevergeefs protest uit. Ons
land, dat onlangs al openlijk
heeft laten weten tegen het
plan voor chemische wapens
gekant te zijn, heeft een offi
ciële verklaring in de notulen
laten opnemen, waarin de af
keuring over het plan wordt
uitgesproken.
Volgens een NAVO-zegsman:
is de aanmaak van de chemi
sche wapens een puur Ameri
kaanse aangelegenheid. Iri-
oorlogstijd zouden de wapens,
ter beschikking worden ge-;
steld van generaal Bernard"
Rogers in zijn functie van op
perbevelhebber van de Ameri
kaanse strijdkrachten in Euro
pa. Hun stationering in Europa
zou afhankelijk zijn van bila
terale overeenkomsten tussen
Washington en Europese lan
den. Generaal Rogers heeft
zich een fervent voorstander
getoond van hernieuwde
Amerikaanse produktie, om
dat de bestaande voorraad te
klein en verouderd zou zijn.
Banneer u ons een nieuwe
abonnee opgeeft. Een set van drie balpennen.
drie rollerballs en drie fineliners. Dat komt altijd van pas!
De nieuwe abonnee wordt ook hartelijk verwelkomd: deze krijgt de
krant de eerste twee weken gratis.
Not
I Nac
Noteer als nieuwe abom
Naam:-
Postcode/plaats:
Telefoon:(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
0 maand per automatische afschrijving ad f 22,80
0 kwartaal per acceptgiro ad f 68,25
Stuur als dank de Pennenset aan:
Naam:
Adres:
Postcode/plaats
Stuur deze bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer
998, 2500 Vd Den Haag (postzegel betalen wij).
-\<m
ter
CeidóëSomo/nt
