Den Uyl
wil dit
keer
geen enkele fout maken
£e«dóc@otrtant
AbvaKabo en KK luiden noodklok
Doodsoorzaak Hans Kok blijft discussiepunt 0
REGEERMACHT
VOOR PVDA VAN
LEVENSBELANG
wÊ
„Steun aan kabinet hangt
af van regeringsverklaring
„Christelijke politiek-bitter hard nodig
„Als wij moeten gedogen
willen we ook meeregeren
AR 85 op zoek naar CDA-spijtoptanten
Nieuwe mogelijkheden kankeronderzoek in VU-ziekenhuis
■BINNENLAND
DONDERDAG 15 MEI 1986 PAGINA
DEN HAAG Het Rijk heeft
vrijwel alle bezuinigingen van
de afgelopen jaren doorgescho
ven naar de lagere overheden
en het zijn vooral de gemeen
ten die de kastanjes uit het
vuur hebben gehaald. Er is in
1987 meer dan 1 miljard gul
den extra nodig om de ge
meentelijke dienstverlening,
voorzieningen en infrastruc
tuur op peil te kunnen hou
den. Dat schrijven de grootste
ambtenarenbond in ons land
Abva/Kabo en Konsumenten
Kontakt in de gisteren ver
schenen brochure „Alles heeft
zijn grens".
De gemeenten hebben door
onvoldoende compensatie uit
„Den Haag" van de kosten
voor bijstand, door profijtkor
tingen (de gemeente moet de
burger maar laten meebetalen)
en door kortingen op het Ge
meentefonds een blijvende be
zuiniging op moeten brengen
van bijna twee miljard gulden.
De gemeenten ontvangen uit
het Gemeentefonds twaalf
miljard gulden, zodat er vol
gens de Abva/Kabo en KK
met recht van een „kreunvari-
ant" in het heroverwegingsbe-
leid van het zittende Kabinet
mag worden gesproken.
Terwijl het Rijk zichzelf heeft
gespaard (de personeelsom
vang op de Haagse departe
menten bleef doorgroeien),
zijn er bij de gemeenten dui
zenden banen verloren ge
gaan. Zonder arbeidstijdver
korting en herbezetting zou
den dat volgens beide organi
saties 17.000 volledige banen
zijn geweest. Door (niet-volle
dige) herbezetting is de schade
„beperkt" gebleven tot 10.000
volledige banen (vijf procent).
Vooral vrouwen en lager be
taalden moesten het veld rui
men.
Knapzak
route
Gewapend
met een knap
zak ontving
minister Brink
man (WVC)
gisteren uit
handen van de
heer H. Cle
ments, voorzit
ter van de or
ganisatie
„Knapzakrou
te", de eerste
routebeschrij
ving voor wan
delingen door
Drenthe.
DEN HAAG Directeur dr.
M. Voortman van het Gerech
telijk Geneeskundig Laborato
rium heeft in een eerste reac
tie op het rapport van prof.
Becker en diens toelichting
daarop verklaard dat bij de
sectie op de in een Amster
damse politiecel overleden
kraker Hans Kok ontstekings-
achtige veranderingen in de
longen zijn aangetroffen, maar
dat die constatering geen aan
leiding geeft te veronderstel
len dat longontsteking de
doodsoorzaak is geweest.
Volgens Voortman kunnen
dergelijke ontstekingsachtige
veranderingen ook worden
opgewekt door het gebruik
van sommige drugs. Het kwe
ken van bacteriën door de pa
tholoog-anatoom gebeurt vol
gens Voortman niet routine
matig wanneer daar geen dui
delijke reden voor is. Hij zei
dat het ontbreken van een
kweek het beoordelen van het
overlijden niet ernstig heeft
belemmerd. Kweken die ge
maakt worden na het overlij
den zijn volgens Voortman
niet meer zo betrouwbaar.
Prof. Becker had uit het pa-
thologisch-anatomisch onder
zoek de conclusie getrokken
dat Kok al voor zijn overlijden
ziek was, al is de aard van de
ziekte niet met zekerheid
meer vast te stellen. De Am-
ïl
sterdamse hoogleraar zei
niet uitgesloten te achten
Kok is overleden aan een
snel verlopende hevige on n
king in de long, die, op de
van overlijden is ontstaan. |o
de vraag of Koks leven gi je
had kunnen worden zei lal
Leidse toxicoloog prof. dr, ie
Wolff dat dat wellicht mie
lijk zou zijn geweest als o| )e
avond voor Koks overli ui
was onderkend hoe ernsti ie
er aan toe was. De Wolf]
kende daarbij aan dat het iu
derkennen van Koks sle ei
toestand werd bemoeilijkt si
het feit dat in diens lich J|
twee stoffen elkaar
werkten.
te n
Den Uyl drukt Wim Kok de hand bij diens afscheid van de FNV september vorigl
jaar. Kok lijkt de benaming kroonprins inmiddels terecht te dragen.
DEN HAAG Voor de
Partij van de Arbeid zijn
de verkiezingen van vol
gende week in meer dan
één opzicht van levensbe
lang. Na negen jaar oppo
sitie voeren, welke perio
de slechts onderbroken
werd door acht maanden
ruzie maken met het CDA
in dat ongelukkige kabi
net-Van Agt II, moeten de
socialisten de macht hero
veren, willen zij hun ge
loofwaardigheid als po
tentiële regeringspartij
niet voor heel lange tijd
verspelen.
De circa drie miljoen mensen
die nu volgens de peilingen
bereid zijn hun stem op lijst 1
uit te brengen velen voor
de eerste keer in hun leven
zullen diep ontgoocheld zijn,
als er straks weer een CDA-
VVD-kabinet op de trappen
van Huis ten Bosch staat. Een
verlenging van het verblijf in
de oppositiebanken zou de
PvdA electoraal waarschijnlijk
ineen doen storten, waardoor
de Nederlandse socialisten in
dezelfde uitzichtsloze positie
zouden belanden als bijvoor
beeld hun Engelse geestver
wanten na de Falklands-oor-
log.
Prolongatie van de machteloze
oppositierol zou ook voor
PvdA-leider Den Uyl zelf snel
grote gevolgen hebben. Het
staat vrijwel vast dat de doctor
(honoris causa) dan voorgoed
naar Buitenveldert zou ver
dwijnen om plaats te maken
voor Wim Kok, de eerste die
de benaming kroonprins te
recht lijkt te dragen. Maar
Den Uyl zou niet de enige zijn
die het veld zou moeten rui
men. Vele „subtoppers" be
schouwen deze verkiezingen
als de laatste kans om nog iets
moois te worden in de landelij
ke politiek. Tweede-Kamerle
den als Wim Meijer, Relus ter
Beek, Klaas de Vries, Arie van
der Hek en Harry van den
Bergh zouden zonder enige
twijfel zo snel mogelijk probe
ren elders een pluchen functie
te bemachtigen, net als hun
collega's Ed van Thijn, Jos van
Kemenade en Marcel van
Dam nog vóór de verkiezingen
hebben gedaan.
Inschikken
Ziedaar enkele redenen waar
om de socialisten dit keer cam
pagne voeren onder het motto
„Kies de PvdA in een nieuwe
regering". Maar aangezien de
socialisten zelfs dit keer niet
de absolute meerderheid zul
len veroveren, hebben zij ten
minste één partner nodig. En
hoewel de deur naar de libera
len op een flinke kier staat,
lijkt toch een coalitie met het
CDA weer de enige reële mo
gelijkheid. De liberale voor
man Ed Nijpels acht de kans
op samenwerking met de
PvdA namelijk „ongeveer ge
lijk aan nul", terwijl CDA-
voorman Ruud Lubbers zich
„verplicht acht" na 21 mei een
serieus gsprek met Den Uyl
aan te gaan.
Deze situatie is er de reden
van dat de lijsttrekker Den
Uyl en lijstduwer Wim Kok
momenteel tamelijk merk
waardig opereren. Zij vegen
de vloer aan met het beleid
van het kabinet-Lubbers, met
name het sociaal-economische
deel daarvan, om daarmee de
mensen voor zich te winnen,
die op de een of andere ma
nier een deel van hun inko
men hebben moeten inleve
ren. Die aanpak werpt vruch
ten af, zo blijkt uit het succes
van de PvdA bij de gemeente
raadsverkiezingen en uit het
feit dat CNV-voorzitter Harm
van der Meulen zijn leden nu
nauwelijks nog verkapt advi
seert maar „rood" te stemmen.
Maar de afhankelijkheid van
het CDA brengt tegelijk met
zich mee dat er ruimte moet
zijn om met deze partij in zee
te gaan. Wie derhalve wat die
per ingaat op de wensen van
de PvdA merkt al snel dat, ge
heel in strijd met de traditie,
geen daarvan nog een „strijd
punt" is. Over alles kan onder
handeld worden, ja ook over
de plaatsing van kruisraket
ten. Van het onverbiddelijke
„neen" zijn de socialisten op
geschoven naar „we willen er
over praten met de Amerika
nen".
Ook wat de sociaal-economi
sche aangelegenheden betreft
is inschikkelijkheid het parool.
De PvdA wil in een nieuwe
regering „Werk Maken en De
len", zo belooft zij op affiches.
Wat dat inhoudt, staat in het
verkiezingsprogram. Voor
naamste instrument van de so
cialisten is de 32-urige werk
week, te realiseren in 1990.
Maandenlang hebben de
PvdA'ers gehamerd op dit
aambeeld; het beleid van CDA
en VVD werd als verkeerd be
stempeld, omdat deze partijen
niet voldoende aandacht zou
den hebben voor herverdeling
van arbeid.
Maar toen vorige week de in
dustriebond-FNV in de groot-
metaal de 36-urige werkweek
liet vallen en vervolgens de
gehele FNV en CNV een ak
koord sloten met werkgevers
en kabinet over de wijze van
werkloosheidsbestrijding in de
komende vier jaar, draaide
Den Uyl soepel mee. In het
Rooie-Haandebat met Ruud
Lubbers en Ed Nijpels kwa
men de woorden „32 uur" hem
niet meer over de lippen. Over
werkloosheidsbestrijding sprak
(en spreekt) hij nog uitsluitend
in vaagheden. „Zevenhon
derdduizend werklozen ofwel
tien a elf procent van de be
roepsbevolking is onaanvaard
baar hoog!".
Maar ja, dat vinden Lubbers
en Nijpels ook en zo gebeurde
het in de Rooie Haan dat de
PvdA enerzijds en het CDA en
de VVD anderzijds, die drieë
neenhalf jaar als kat en hond
tegenover elkaar hebben ge
staan, zich „bij elkaar aanslo
ten...". Jammer dat Hans Wie
gel dit niet meer heeft mogen
meemaken; zijn droom van
een nationaal kabinet leek
heel even bewaarheid te wor
den.
Tsjernobyl
Gelet op haar voornaamste
strijdpunten (defensie en een
nieuw sociaal-economisch be
leid) had het voor de hand ge
legen dat de PvdA op dit mo
ment in de hoek zou zitten
waar de slagen vallen. Maar
„Tsjernobyl" was er ook nog.
De ramp met de daar gevestig
de kerncentrale bleek zo groot
dat ook het op tweeduizend ki
lometer afstand gelegen Ne
derland er direct mee te ma
ken kreeg. De ministers Braks
SUSKE EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN
[SleüUs één knop indrukken en HEflEl
[Een kortsluiting1 Jlasr de knoppen 'J
(c) Standaard Uitgeverij, AntwerpenAVeesp
(CDA) en Winsemius (VVD)
trof het droeve lot dat zij met
hun krachtdadige beleid de
oppositie een godsgeschenk of
freerden. De meeste mensen
lag immers nog vers in het ge
heugen dat CDA en VVD be
sloten hadden dat er nog ten
minste twee nieuwe atoomcen
trales bij moesten komen. En
voorzover zij zich dat niet her
innerden, hielp de PvdA daar
wel een handje bij. Dat ge
beurde onder meer door het
aanvragen van een spoeddebat
in de Tweede Kamer.
Volgens de onderzoekbureaus
NSS en Interview (Maurice de
Hond) heeft „Tsjernobyl" er
voor gezorgd dat de PvdA nu
op 56 a 57 staat en dat de com
binatie CDA en VVD niet ver
der komt dan 72 a 73. Mocht
dit de werkelijke stembusuit
slag worden, dan lijkt de
PvdA op fluweel te zitten. Ze
ker, er komt dan eerst nog een
kabinetsformatie en die zal
niet eenvoudig zijn. Maar met
het ontbreken van een alter
natief (het CDA voelt niet veel
voor de Staphorster Variant)
moet het wel gek lopen willen
Den Uyl en Lubbers het niet
eens worden aan de onderhan
delingstafel.
De kans dat de PvdA net als
in '73 zal aansturen op een
„rood kabinet met eén witte
rand", zoals Lubbers zegt te
vrezen, is te verwaarlozen. Zo
als hierboven al aangeduid is
Den Uyl vastbesloten het CDA
geen enkele excuus te geven
de besprekingen af te breken.
Zelfs is hij bereid iemand an
ders premier te laten worden,
zo onthulde het eerder ge
noemde PvdA-kamerlid Harry
van den Bergh op de KRO-te-
levisie.
Maar hoe deskundig Maurice
de Hond en de andere opinie
peilers inmiddels zijn, ook zij
kunnen zich vergissen. Van
daar dat Den Uyl en Kok niet
alle kaarten zetten op het in
de minderheid dringen van
CDA en VVD. Ook als dat
(net) niet gebeurt, maar de so
cialisten toch als verreweg de
grootste partij uit de stembus
komen, moet allereerst de mo
gelijkheid van een PvdA-
CDA-kabinet onderzocht wor
den, menen zij. Dat streven is
niet bij voorbaat kansloos,
want CDA-topman Lubbers is
het met Den Uyl en Kok eens.
Maar naar verluidt is dat voor
al, omdat het CDA in die situ
atie niet meer zo vastzit aan de
VVD en dus een niet te missen
kans krijgt om liberalen en so
cialisten tegen elkaar uit te
spelen.
RIK IN T HOUT
„Klein rechts" worden ze genoemd; SGP, GPV, RPF
en, sinds kort, AR'85. De orthodox-christelijke partijen
rechts van het CDA zijn inderdaad klein, maar samen
voelen ze zich sterk. „Samen hebben we zes, zeven
zetels", zegt Leerling (RPF), „waarom zou Lubbers
voor een nieuwe coalitie niet bij ons aankloppen in
plaats van bij D66?" Nu de opiniepeilingen voorspelleif
dat het CDA/VVD kabinet z'n meerderheid verliest
legt klein rechts alvast wat eisen op tafel. Abortus,
euthanasie en gelijke behandeling moeten van tafel,
anders kan op hun steun niet worden gerekend.
VAN DER VLIES (SGP):
99
DEN HAAG Hoewel beide
partijen hun uitspraken afge
zwakt hebben, omdat deze
slecht uitwerkten op de opi
niepeilingen, blijft het een
feit dat CDA en VVD zono
dig na 21 mei de steun zullen
inroepen van de kleine chris
telijke partijen. Wat betekent
dit nu voor de grootste van
de drie christelijke kleintjes,
de Staatkundig Gereformeer
de Partij, die sinds jaar en
dag drie zetels in de Kamer
bezet houdt? Lijsttrekker ir.
Bas van der Vlies: „In die si
tuatie zullen wij een gesprek
niet uit de weg gaan, maar
CDA en VVD moeten er dan
wel mee rekenen, dat wij een
aantal voorwaarden op tafel
leggen". Hij stelt met grote
nadruk, dat de „vanzelfspre
kende verwantschap" die er
lange tijd is geweest tussen
SGP en CDA hoe langer hoe
meer afbrokkelt sinds die
laatste partij bereid is tot
compromissen over zaken als
abortus, euthanasie en gelijke
behandeling van mannen en
vroüwen (ongeacht seksuele
geaardheid). CDA en VVD
zullen de SGP op-die punten
dus in aanzienlijke mate te
gemoet moeten komen, wil
len zij van deze partij ge-
doogsteun ontvangen.
Van der Vlies maakt onder
scheid tussen „permanente"
en „incidentele" gedoogsteun.
Dat laatste hebben SGP, RPF
en GPV de afgelopen negen
jaar een aantal malen ver
leend, wanneer het kabinet-
Van Agt/Wiegel of het kabi
net-Lubbers door interne
verdeeldheid van het CDA
stemmen in de Kamer te kort
kwam. „Maar permanente
gedoogsteun is heel iets an
ders. Dat kan alleen maar als
tevoren bepaalde zaken goed
zijn doorgesproken". Dus
zonder afspraken kan een
minderheidskabinet direct
zijn biezen pakken? Van der
Vlies: „In dat geval zal het er
helemaal van afhangen hoe
de regeringsverklaring er uit
ziet. Daarin zien we dan ui
teraard liever geen plannen
aangekondigd, waartegen wij
onoverkomelijke bezwaren
hebben. Als dat wel zo is dan
zullen we het kabinet dat ook
B. J.van der Vlies.
onmiddellijk laten weten. E
dan kun je inderdaad in ee u
situatie terechtkomen dat
moet afwegen of je een moti r
van wantrouwen zult steu
nen. Daarmee laad je echte
wel een enorme verantwooi -
delijkheid op je. Het lan
moet immers bestuurd woi*-
den. Het maakt voor ons i
elk geval een wereld va 1
verschil of er in de rege
ringsverklaring over zake: C
als euthanasie en gelijke beis
handeling concrete plannei il
worden aangekondigd, of da
er gezegd wordt dat de regen
ring daar eerst nog een
grondig- over gaat nadenpi
ken".
SCHUTTE (GPV):
DEN HAAG Lijsttrekker
Gert Schutte van het Gere
formeerd Politiek Verbond is
het enige kamerlid voor het
GPV. Maar volgens de opi
niepeilingen wint zijn partij
misschien een tweede zetel.
Een verdienste van de partij?
Niet direct. Het zal voor een
belangrijk deel de verdienste
zijn van de persoon Schutte
zelf. Hij is orthodox, dat wel,
maar hij doorspekt zijn beto
gen met zoveel verstandige
opmerkingen en nuancerin
gen dat hij in de Kamer alom
wordt geroenyi om zijn poli
tiek inzicht. Een andere oor
zaak van de opmars van het
GPV is dat vooral oudere
VVD'ers, die eerder conser
vatief dan liberaal zijn, hun
toevlucht tot het GPV ne
men. „Er was onlangs een
VVD'er, niet eens van kerke-
lijken huize en ook niet de
eerste de beste, die mij
schreef alleen nog bij het
GPV aandacht en respect te
rug te kunnen vinden voor
G. J. Schutte.
vaststaande waarden, zoals
het gezin, huwelijk en over
heid", zegt Schutte bedacht
zaam tijdens een gesprek in
de pauze van een politieke
bijeenkomst in Hattem. „Dat
zijn kennelijk mensen die
zich zorgen maken over het
wegebben van de publieke
moraal. Die vinden aanslui
ting bij ons".
/^ls het gaat om de gedoog
steun voor een minderheids
kabinet van CDA en VVD is
Schutte kort en krachtig:
„Vanzelfsprekende gedoog
steun? Geen sprake van! Eut
hanasie is voor ons onbe
spreekbaar! Zaken kunnen
we natuurlijk altijd wel doen,
maar in de sfeer van het im
materiële zie ik dat niet zo
gauw gebeuren". De lijsttrek
ker toont zich tijdens zijn
spreekbeurt verontwaardigd
over recente uitlatingen van
het voormalige PvdA-kamer
lid Hedy d'Ancona die er
niets tegen heeft als ouders
de opvoeding van hun kinde
ren naar kinderopvangcentra
zouden delegeren. Slechts
zelden verheft Schutte zijn
stem. maar nu balt hij zelfs
zijn vuisten en roept tot de
muisstille zaal: „Hier valt
niets te delegeren! Opvoeding
hoort bij de ouders!".
Dan haalt hij uit naar het
CDA, al zijn de vuisten niet
meer gebald en is zijn stem
tot het vertrouwde, sonore
timbre teruggekeerd: „Huw tj
lijk en gezin zijn voor h i
CDA gelijk met andere s ij
menlevingsvormen. Het sta e
in hun rapport „Eén en éi
is twee", maar dat komt pl
na de verkiezingen, omdat 1
drukker zogenaamd geen ti a
heeft. Ik zeg u: de publiel
moraal verdwijnt als h
CDA zijn zin krijgt. We m
gen niet capituleren voor
soort gedachten".
Ook de sociale zekerhe
komt aan de orde. Schut li
„De regering moet voorzie t
tig zijn met de naastenliefc e
want dat kost de staat scha i
ten". De werkloosheid: „H f
is beter te investeren in sch il
ling. Dat is een cultuuro i
dracht. Het terugdringen v i
het financieringstekort heit
de samenleving niet beter g a
maakt". En tenslotte oreen
hij: „Een stem op het GPV
een stem voor een versterk
christelijke politiek i
land en dat is bitter hard n 1
dig".
LEERLING (RPF):
r»T?w hüp./npnMTfM Meindert Leerling over een zo zijn dat CDA en VV
DEN HAAG/DRONTEN
„De Reformatorisch Politieke
Federatie is niet alleen anti-
abortuspartij. Wie dat be
weert maakt van onze partij
een karikatuur. Zo vechten
we onder meer ook voor een
zo laag mogelijke huurverho
ging, we hebben oog voor de
problemen van veehouders
die kampen met mestover
schotten en we vinden dat
het koswinnersprincipe in
het sociale stelsel zou moeten
terugkeren". Lijsttrekker
Meindert Leerling over een
eventuele gedoogsteun van
een tweede kabinet-Lubbers:
„Ik ga er nog steeds vanuit
dat deze coalitie overeind
blijft. Maar veronderstel dat
Lubbers ons toch nodig heeft,
dan wil ik een volwaardige
rol voor SGP. GPV en RPF
bij de formatie. Ik vind dat
de kleine christelijke partijen
dan ook van A tot Z moeten
worden betrokken bij de be
sprekingen over een regeer
akkoord. Het mag zeker niet
zo zijn dat CDA en VVD de
zaken regelen en ons vervol
gens nog even laten binnen
komen als vijfde wiel aan de
wagen".
Volgens Leerling kunnen de
„kleine christelijke drie" sa
men zes of zeven zetels beha
len en waarom zou Lubbers
dan niet bij hén aankloppen
in plaats van bij D66? Als dat
zou gebeuren vindt hij dat
„klein rechts" een eigen be
windsman zou moeten leve-
M. Leer
Evenals GPV en SGP vrei
de RPF dat euthanasie ge j|
galiseerd wordt. „Mocht 1 i
ooit zo ver komen dan zuil
de christenen, die niet na1
üe stembus zijn gegaan
hun stem niet aan de klei
christelijke partijen hebb a
gegeven, zich in alle en
moeten afvragen of een d
gelijk besluit niet te wijten
aan hun stemgedrag. 1
CDA zal de deur naar eutl
nasie op een kier zetten,
vinden dat die deur die
moet blijven!".
DEN HAAG „Kijkend
naar een aantal brandende
kwesties op het gebied van
de sociale zekerheid, werkge
legenheid en de ontwikke
ling van het onderwijs, is het
heel belangrijk dat we poli
tieke anti-revolutionaire tra
ditie, gecombineerd met het
christelijk-sociaal denken,
weer boven water krijgen".
Aan het woord is Aad Wage
naar (46), die na zijn teleur
stellende ervaring in de RPF
besloot het initiatief te ne
men tot de oprichting van
een nieuwe christelijke partij,
de Anti Revolutionairen '85.
De door voorzitter Leen van
der Vlist geleide partij zoekt
haar aanhang vooral in de
groep „CDA-spijtoptanten"
die het met Wagenaar eens
zijn dat bij het CDA de „alou
de strijdbare anti-revolutio
naire politieke opstelling"
ontbreekt en dat daar „de
geest van Romme" regeert.
Wagenaar gaat ervan uit dat
CDA en VVD wel weer
len regeren. „Maar voor
staat vast dat Lubbers niet
dezelfde weg kan voortg
als de afgelopen vier jaar.
zal een nieuw scenario ra
ten komen, gezien de prob
men met de arbeidstijdv
korting.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll>lllllllllllllllilllllll>ll>l>>l>llltl'lll>l>lll"ll>ll<8tl8>l>>ll>>lllllllllllllllllllllllllllllllllllll>
AMSTERDAM Bij het Aca
demisch Ziekenhuis van de
Vrije Universiteit in Amster
dam (AZVU) is een zogenoem
de laserscan microscoop in ge
bruik genomen waarmee met
behulp van laserlicht het kan
keronderzoek kan worden
verbeterd. Dit heeft het zie
kenhuis vanmorgen bekend
gemaakt.
Met dit nog maar kort geleden
ontwikkeld apparaat kunnen
elektronische vergrotingen
van tumorcellen en kernen
worden verkregen tot 9.000
maal de ware grootte. De la
serscan microscoop wordt
voorlopig ingezet voor kanker
onderzoek.
Een probleem bij het kanker
onderzoek is het vaststellen
van het exacte stadium waarin
de tumorcel zich bevindt en
hoe de cel zich zal ontwikke
len. Hoewel met behulp van
de licht-en electronenmicros-
coop een redelijk nauwkeurig
beeld kan worden vastgesteld,
zijn er in het verleden gere
geld grensgevallen geweest,
waarbij verschillen in inter
pretatie ontstonden. Met be
hulp van de laserscan micros
coop kan nu een nauwkeuri
ger beeld worden verkregen
van tumorcellen en kernen. In
tegenstellingf tot de licht- en
electronenmiscroscoop ver
schaft de laserscan microscoop
een gedetailleerd beeld van
veel cellen tegelijk en dit met
hoge snelheid.
Ook is aan de laserscan mi
croscoop een computer gekop
peld, waardoor via een spe
ciaal programma snelle metin
gen van tumorcellen en ker
nen haalbaar zijn.
Het gebruik van de laserscan
miscroscoop bevindt zich voor
alsnog in een experimenteel
stadium. De onderzoekers
wachten wel dat in de
komst verschillende beh'
lingsmethoden voor ka
zoals medicijnen, bestraüi
operatieve ingrepen,
nauwkeuriger kunnen wo
afgestemd op de aard ei
stadium waarin de tum(
len zich bevinden. Het
raat, ontworpen door de
se firma Zeiss, heeft ongs
350.000 gulden gekost.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^HllllllllllllinilillllllllllllllllllllllllllllllllMllllllinillllllllMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIMI
