Joodse organisaties willen
klaarheid van Vaticaan
Boodschap Dalai Lama vindt gehoor in Europa
aan tafel
CeidócSouAoni
kerk
wereld
Sovjet-Unie vastbesloten
joods geloof te elimineren'
Tweeslachtigheid in document
over bevrijdingstheologie
Gorbatsjov en Tsjernobyl
ACHTERGROND
£cidóc Soutuut
WOENSDAG 14 MEI 1986 PAG»
Waardering bij „Confrontatie" voor CDA
„Confrontatie", het maandblad van behoudende Rooms-Ka-
tholieken, heeft „met waardering" kennis genomen van de
brief van CDA-fractieleider De Vries, volgens wie de fractie
legalisering van euthanasie „op grond van tal van klemmen
de redenen afwijst. Onze principiële bezwaren tegen wets
wijziging, zoals verwoord in onze inbreng in het euthanasie
debat. zullen vanzelfsprekend na 21 mei even zwaarwegend
zijn als voor die tijd. De opstelling van de fractie zal navenant
zijn," aldus De Vries in een brief aan „Confrontatie". Deze
had De Vries begin april gevraagd of de CD A-fractie na de
verkiezingen wetsvoorstellen inzake actieve euthanasie zal
steunen.
Wereldbond Bijbelgenootschappen bestaat 40 jaar
Dezer dagen is het veertig jaar geleden, dat in het Zuiden
gelse dorp Haywards Heath de Wereldbond van Bijbelge
nootschappen werd opgericht. Sedert 1973 zetelt de bond in
Stuttgart. Hiervan zijn 70 nationale bijbelgenootschappen
lid, alsmede bijbelbureaus in dertig landen. Secretaris-gene
raal is de Duitse evangelische predikant Ulrich Fick. De
Wereldbond heeft het afgelopen jaar meer dan 12 miljoen
exemplaren van de bijbel over de hele wereld verspreid, als
mede ruim 13 miljoen Nieuwe Testamenten en bijkans 40
miljoen bijbelboeken.
Op het ogenblik is de Wereldbond betrokken bij bijbelver
taalprojecten in 544 talen, met als doel zoveel mogelijk men
sen een bijbel in hun moedertaal te kunnen verschaffen
voor een zacht prijsje.
Sedert Adam zijn de
dwazen in de
meerderheid.
BEZOEK WERPT LICHT OP VOLKERENMOORD DOOR CHINA
Als de Dalai Lama
(„Oceaan van wijsheid")
uit het vliegtuig stapt
kust hij niet de grond,
zoals de paus, maar wast
zijn handen. En de gees
telijk en wereldlijk lei
der in ballingschap van
Tibet heeft zich juist
vandaag in een Holland
se gelegenheid van on
reinheden ontdaan.
Het heet dat de reislustige
Dalai Lama tot 21 mei in ons
land is om het lot van zijn ge
teisterde volk onder de aan
dacht van de wereld te bren
gen en het boeddhisme te
verbreiden. Maar volgens
kenners gaat het de Dalai
Lama, die de verpersoonlij
king van het lot der Tibeta-
nen is, toch vooral om zijn
vredesboodschap („innerlijke
vrede") en zal hij zwijgen
over „politiek".
Maar het zal voor de geeste
lijk en wereldlijk leider van
het „Dak van de Wereld" (de
superbergen van Tibet, Ne
pal, Mongolië en Noord-In-
dia) in elk geval een prettige
bijkomstigheid zijn dat de
westerse media vooral op het
zware leven van het Tibe
taanse volk wijzen, het volk
dat zucht onder het juk van
de Chinezen.
Nu is er een liberalisering in
getreden (religie mag weer),
en hebben de straatarme Ti-
betanen meer rechten en
voorzieningen gekregen,
maar vroeger zijn talloze
mensen uit Tibet door de
Chinezen om het leven ge
bracht. Een rapport van een
internationale juristenorgani
satie spreekt in dit verband
over „genocide" (volkeren
moord).
De atheïstische Chine
zen hebben vooral in de jaren
vijftig en zestig alles gedaan
om de religie in Tibet uit te
roeien, om het boeddhisme
daar te vernietigen, zo meldt
een Nederlandse sinologe die
onder de schuilnaam Simone
Cloud over Tibet heeft gepu
bliceerd.
Tibet is volgens de Stichting
Ontmoeting met Tibetaanse
Cultuur tegenwoordig prak
tisch onherkenbaar. „Tem
pels en andere culturele mo
numenten zijn bijna overal
verdwenen en Tibetaanse na
men zijn „verchineesd". Ti
betaanse burgers zijn tweede
rangs burgers in eigen land".
De Stichting stelt dat de situ
atie na de liberalisering nog
steeds ernstig is. „Die libera
lisering in Tibet is niet meer
dan een cultureel vernisje,
vooral bedoeld voor buiten
landse toeristen en propagan
da, maar zonder belangrijke
verbeteringen voor de Tibe-
tanen zelf".
li Lama was gisteren in Wenen, waar hij,bad voor een
I gebouwde vredespagode.
Dat de Chinezen de inwoners
van Tibet veel leed hebben
aangedaan is duidelijk, maar
hoeveel Tibetanen er nu in
de loop der jaren door China
zijn vermoord blijft in het
ongewisse. Er zijn mensen
die zeggen dat maar liefst an
derhalf miljoen Tibetanen
om het leven zijn gekomen.
Dat zou althans blijken uit
cijfers. De Dalai Lama zelf
spreekt over 1,2 miljoen do
den.
Vriendelijk
„Simone Cloud" heeft in Ti
bet gemerkt dat de Tibetanen
nog steeds lijden onder het
Chinese bewind. Overheer
send was die indruk overi
gens niet: „De Tibetanen zijn
fantastische mensen, heel
open, enthousiast en vriende
lijk. Mensen die duidelijk
heel blij zijn met hun geloof
en heel bewogen door dat ge
loof".
Dat is precies wat de Dalai
Lama met zijn „innerlijke
vrede" bedoelt: rust, geweld
loosheid en vriendelijkheid.
En de gelovige Tibetanen
zien in de 51-jarige Dalai
Lama, die in 1959 vermomd
als soldaat uit Tibet wist te
vluchten voor de Chinezen,
nog steeds hun grote leider.
Dat was hij officieel overi
gens al op vierjarige leeftijd...
China heeft onlangs nog geld
in Tibet gepompt om het land
op te krikken en volgens de
Nederlandse sinologe is Tibet
op het ogenblik niet veel ar
mer dan aangrenzende gebie
den. En juist nu, door het be
zoek van de Dalai Lama aan
Europa, komen de Chinese
praktijken uit het verleden
volop in de schijnwerpers.
Als gevolg van de grote be
langstelling voor de Dalai
Lama in Europa komt China
onder druk te staan, maar of
het land de Dalai Lama zal
toestaan om weer naar Tibet
te gaan en het land zelfstan
digheid te geven is zeer de
vraag. Tibet is als buurland
van India van groot strate
gisch belang en China wil
daar de controle over hou
den. Bovendien zijn de Chi
nezen nog altijd bang voor
een volksopstand als de Tibe
tanen de geestelijk en we
reldlijk leider weer in hun
midden hebben.
MARTIN VOORN
De Dalai Lama geeft morgen
om half elf in de aula van de
Vrije Universiteit aan de
Boelelaan een lezing in het
Engels over de toekomst 'van
de religie. Vrijdag geeft hij
om half acht een lezing in
het RAI Congreseenmtrum te
Amsterdam en zaterdag op
hetzelfde tijdstip in het Con
gresgebouw in Den Haag. In
lichtingen: Stichting Ont
moeting met Tibetaanse Cul
tuur 02155 16.841.
OVER BESCHULDIGINGEN HULP AAN NAZI'S
Joodse organisaties in de
Verenigde Staten hebben
het Vaticaan om een ver
klaring gevraagd over de
beschuldiging dat rooms-
katholieke geestelijken-
na de Tweede Wereld
oorlog Oorlogsmisdadi
gers zouden hebben hel
pen vluchten.
De organisaties besloten
tot deze stap na berich
ten van het Amerikaanse
religieuze persbureau
Religious News Service
(RNS) dat het Vaticaan
na de oorlog functiona
rissen beschermde van
de door de nazi's ge
steunde regeringen in
Oost-Europa.
Het persbureau baseert de
beschuldiging op onlangs
ontdekte Amerikaanse rege
ringsdocumenten. Het Vati
caan zou onder meer Ante
Pavelich, in de Tweede We
reldoorlog leider van Kroa
tië, en Klaus Barbie, bekend
als de „slager van Lyon", on
derdak hebben verleend. Pa
velich is de dood van hon
derduizend mensen ten laste
gelegd. Hij vluchtte in 1947
naar Argentinië en werd
daar op straat neeergescho-
ten. Volgens RNS heeft de
Amerikaanse regering inder
tijd op aandringen van het
Vaticaan haar plan Pavelich
te arresteren laten varen.
Volgens de Amerikaanse
nazi-jager Chris Simpson
hebben tienduizenden ver
moedelijke oorlogsmisdadi
gers dankzij het Vaticaan na
de oorlog kunnen vluchten.
Zowel Simpson als vertegen
woordigers van het Joodse
Wereldcongres erkennen dat
het Vaticaan zijn houding te
genover de joden sindsdien
drastisch heeft gewijzigd.
Een woordvoerder van de
Rooms-Katholieke Bisschop
penconferentie in de Vere
nigde Staten verklaarde dat
het mogelijk is dat geestelij
ken zonder medeweten van
hun superieuren oorlogsmis
dadigers hebben geholpen.
De president van het Joodse
Wereldcongres, Israel Singer,
wil ook weten welke houding
het Vaticaan aanneemt te
genover Kurt Waldheim,
voormalig secretaris-generaal
van de Verenigde Naties en
thans kandidaat voor het
presidentschap in Oostenrijk.
Deze zou door Pavelich on
derscheiden zijn voor zijn
diensten in Joegoslavië.
Fatima-vrouwen
roepen op
vredes
demonstratie
op tot gebed
Naar schatting duizend vrou
wen demonstreerden gisteren
op het Haagse Binnenhof met
knotten wol om ieders ver
bondenheid met elkaar tot
uitdrukking te brengen voor
de vrede. Onder hen bevond
zich ook een groep vrouwen
die opriep tot het bidden van
de rozenkrans als middel om
de vrede naderbij te brengen.
Terwijl de andere vrouwen
demonstreerden en een
rouwbijeenkomst hielden,
droegen zij al biddend het
beeld van Maria, koningin
van de Vrede, van het Haag
se Malieveld naar het Binnen
hof. De groep zei zich te laten
inspireren door de verschij
ning van Maria in Fatima op
13 mei 1917, waarin ze opriep
te bidden voor de vrede.
.v.feï*
CONCLUSIE BRITSE LAGERHUISCOMMISSIE:
De commissie voor buitenlandse aangelegenheden van het
Britse Lagerhuis constateert dat de Russische leiders vastbe
sloten lijken te zijn het joodse geloof en de joodse cultuur in
de Sovjet-Unie te elimineren. Leden van de commissie, sa
mengesteld uit alle partijen in het parlement, brachten ver
slag uit van een bezoek aan de Sovjet-Unie.
De commissie zegt na gesprekken met vooraanstaande Russen
sterk de indruk te hebben dat de uitoefening van het joodse
geloof en de beleving van de joodse cultuur momenteel ern
stig worden beperkt. Het feit dat in de hele Sovjet-Unie
slechts 57 synagogen zijn, wordt door de commissie getypeerd
als een gebaar naar het publiek. Het anti-semitisme in de
Sovjet-Unie heeft een lange geschiedenis, aldus de commissie
en er zijn aanwijzingen heeft dat de Russsiche joden op het
gebied van werkgelegenheid openlijk worden gediscrimi
neerd.
De commissie zegt geen duidelijk inzicht te hebben in het
aantal christelijke kerken dat in de Sovjet-Unie open is. Het
Russische beleid ten aanzien van religie is er volgens het rap
port op gericht sléchts het minimum aan godsdienstvrijheid
toe te staan, zodat nog net wordt voldaan aan binnenlandse
en internationale verplichtingen op dit gebied. Het rapport
bevat ook een aantal kritische passages over het mensenrech-
tenbeleid van de Sovjet-Unie.
GEBROEDERS BOFF IN OPEN BRIEF:
De Braziliaanse bevrijdings
theologen Leonardo en Clo-
dovis Boff hebben in een
open brief zowel waardering
voor als kritiek op het recen
te Vaticaanse document over
christelijke vrijheid en be
vrijding geuit.
Enerzijds geeft naar hun me
ning Rome met het jongste
document de verdediging
van bevrijdingstheologie op
zich genomen. Anderzijds
schrijven de gebroeders Boff
in hun brief aan voorzitter
kardinaal Ratzinger van de
Vaticaanse Congregatie voor
de Geloofsleer dat zij enthou
siasme voor de vrijheid en
aanmoedigingen missen om
samen met de onderdrukten
de strijd voor de bevrijding
in de praktijk te brengen.
Het document laat wel „licht
schijnen maar produceert
geen warmte".
Het document wekt de in
druk dat door het simpelweg
aankondigen van de waar
heid „automatisch" de bevrij
dingsprocessen in werking
worden gezet. Het is naar
Leonardo Boff komt in Utrecht spreken
De Braziliaanse bevrijdingstheoloog Leonardo Boff komt
naar Nederland. Op verzoek van de Katholieke Theologi
sche Hogeschool Utrecht (KTHU) en het Franciskaans Stu
diecentrum, houdt de theoloog woensdag 21 mei in de Jans-
kerk te Utrecht een lezing over het thema „vrijheid en be
vrijding". Boff, die tot enkele weken geleden een zwijgplicht
had van het Vaticaan, heeft te kennen gegeven niet met de
Nederlandse pers in contact te willen komen.
hun mening echter belang
rijk de voorwaarden daar
voor te scheppen. Het docu
ment negeert volledig de
strijd, het lijden en de organi
saties van de armen. Boven
dien wordt voorbij gegaan
aan de capaciteit van de ar
men om vanaf de basis een
werkelijke kerk van de ar
men op te bouwen. „Helaas
worden in het document de
laatsten nog steeds als de
laatsten beschouwd en niet -
overeènkomstig het evange
lie - als de eersten".
Ten slotte uiten de broers
Boff kritiek op de toon en de
stijl van het document, waar
in teveel voorbij wordt ge
gaan aan de historische be
wegingen van de onderdruk
ten die werkelijke bevrij
dingsprocessen hebben aan
gezwengeld en te veel het ac
cent wordt gelegd op de vrij
heidsidealen van de domine
rende cultuur van de moder
ne westerse wereld.
Runderlapje met postelein en aardappelen
kwarkvla
Als u met zijn tweeën ben dan heeft u nodig: 200 g suka-
delap of doorregen runderlap, 30 g margarine, zout, pe
per, stukje laurierblad of rozemarijn;
750 g postelein, 8 g maizena of aardappelmeel, zout,
(azijn), 5 g margarine;
l/t tot 1 kg aardappelen;
3 dl gele vla (3 dl melk, 15 g custard, 18 g suiker150 g
kwark, paar druppels citroenessence, 4 aardbeien, bas
terdsuiker.
Doorregen runderlappen krimpen bij de bereiding sterk, om
dat een deel van het vet eruit smelt; koop er daarom wat
meer van dan van de tamelijk magere sukadelappen. Bak het
vlees in hete margarine vlot bruin. Temper vervolgens het
vuur sterk, leg het deksel schuin op de pan en schenk daarop
warm water tot het erge bruisen van het vet minder gaat
worden. Voeg zout, peper, laurierblad of rozemarijn toe en
stoof het vlees op een kleine pit mals in twee a drie uren.
Gebruik eventueel een hogedrukpan, daarin duurt het sto
ven drie kwartier. Zeef de kruiden uit de jus.
Kijk de postelein na op onkruiden en snijd zo nodig de wor
tels van de planten. Was de groente tot het spoelwater geen
zand meer bevat en laat haar uitlekken. Snijd de postelein in
stukken van ongeveer drie centimeter. Zet de groente op met
aanhangend water, laat haar slinken en dan in acht minuten
gaar koken. Giet het meeste kooknat in de schaal en bind
wat overblijft met weinig aardappelmeel of maizena (met
water aangemaakt). Breng de postelein op smaak met zout en
voor de liefhebbers met een scheutje azijn. Roer er de marga
rine door.
Meng de gele vla (laat een zelfgekookte eerst koud worden!)
met de kwark en citroenessence. Garneer het mengsel met
gesuikerde plakjes aardbei.
JEANNE
HeT zwijgen van de Russische partijleider Gorbatsjov^'
achttien dagen heeft geduurd, zal vanavond dan eind er
worden verbroken. Verwacht mag immers worden, dat 1 er,
zijn aangekondigde rede zal ingaan op de ramp met de kna
centrale in Tsjernobyl. Mogelijk zal dat het begin zijnv
een grotere bereidheid van het Kremlin de bevolking v;
Sovjet-Unie en de rest van de wereld nauwkeurig te i
meren over oorzaak en omvang van de catastrofe en va e
tot nu toegepaste bestrijdingsmethoden. Door de onve M<
woordelijke wijze waarop tot nu toe hoogst noodzakelijk at
lichtingen zijn achtergehouden, hebben westerse atoon:ti'
kundigen zich nog altijd geen precies beeld kunnen vor
GEBREK aan openheid is overigens helaas niet allei
constateren in het Oostblok, maar ook in het Westen. tpi
land verzweeg in de jaren vijftig een ongeluk in een
centrale en Frankrijk heeft de afgelopen weken net ge kj
of de radioactieve wolk aan het land voorbij was gegaai
vrees dat het kernenergieprogramma er schade van zoi
dervinden.
)i
De Russische zwijgzaamheid is overigens niet nieuwijf
Amerikaanse journalist Henry Saphiro, die meer dan ve
jaar correspondent in Moskou is geweest, heeft deze
nog eens uit de doeken gedaan hoe de opeenvolgende le
in het Kremlin gewend zijn geweest belangrijke nieuw
ten voor hun bevolking verborgen te houden, totdat i 3
eigen huis orde op zaken hadden gesteld. Saphiro's mee;
zarre voorbeeld: in 1941 informeerde het Russische pej
reau Tass bij de ook toen in Moskou verblijvende Saphi
hij wellicht iets wist over de Duitse inval in de Sovjet-I e
OFSCHOON systeem en maatschappij ir> de Sovjet- g
sinds 1941 niet fundamenteel zijn veranderd, was het
nekkig zwijgen van het Kremlin over Tsjernobyl toch
rassend. Het is immers nog maar enkele maanden getyi
dat partijleider Gorbatsjov opriep tot meer openheid eiftd
erkennen van fouten en mislukkingen. Dezelfde Gorballi
die als het op ontwapeningsvoorstellen aankomt de wes|e(
media uitstekend weet te bespelen, heeft nu achttien dpk
gezwegen over een gebeurtenis die ingrijpende effecten
tot ver buiten de grenzen van het Sovjet-rijk.
Er blijkt in het Kremlin een enorme kloof te bestaan t$>
de theorie en de praktijk van openheid, juist nu snell1
adequate informatievoorziening zo belangrijk was. Gor
jov ondervindt dat wie eenmaal de publiciteit heeft gezS
zich niet straffeloos a#n diezelfde publiciteit kan onttrek1
Nu de ramp onder controle lijkt, wordt de nieuwsversi lj
fing beter, maar daarmee alléén kan de Sovjet-leider de
die zijn imago heeft opgelopen, niet wegwerken.
HOE cynisch het momenteel ook mag klinken: het is
door niet geheel uitgesloten dat de ramp in Tsjernobjj
den duur een gunstig effect kan hebben op de internatu r'
verhoudingen. De Sovjet-Unie heeft inmiddels laten
schemeren mee te willen werken aan een betere infori
verschaffing over en veiligheidsinstructies voor kerncej
les, bijvoorbeeld onder auspiciën van het atoombureau!
de Verenigde Naties. Tsjernobyl heeft bovendien het be
aangetoond van duidelijke controle op de naleving vaiyt
koorden. Dat geldt ook voor afspraken over wapenbehp
sing. Daar ligt nog een duidelijke mogelijkheid voor Gorhi
jov en de zijnen hun geloofwaardigheid te bewijzen.
Regen- of
onweersbui
DE BILT Vanavond zijn er
nog flinke opklaringen, maar
in de loop van de nacht neemt
de bewolking weer toe op de
nadering van een gebied met
buien.
Ten zuidwesten van Engeland
bevindt zich een storing, die
grotendeels morgen ons land
met buien passeert. Het is niet
uitgesloten dat sommige hier
van gepaard gaan met onweer.
De temperatuur daalt de ko
mende nacht tot een graad of
8. Morgenmiddag wordt de
temperatuur ongever 13 gra
den.
De wind is overwegend matig
uit het zuiden, maar in de loop
van de dag draait deze naar
westelijke richtingen. Vrijdag
is het vrij koel, daarna loopt
de temperatuur op tot zomerse
waarden met de Pinksterda
gen.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor vrijdag en zaterdag:
Zuid-Scandinavië en Dene
marken: vrijdag tijdelijk re
gen, zaterdag droog. Middag-
temperatuur ongeveer 11 gra
den, in Denemarken zaterdag
enkele graden hoger.
Britse-Eilanden: vrijdag, voor
al in het midden en zuiden pe
rioden met zon, zaterdag van
het westen uit bewolking.
Middagtemperatuur vrijdag
omstreeks 14 graden, zaterdag
ongeveer 20 graden.
Belgie, Luxemburg en noord-
Duitsland: perioden met zon
en vrijwel overal droog. Mid
dagtemperatuur vrijdag onge
veer 16 graden, zaterdag om
streeks 22 graden.
king gevolgd door af en to e
gen. Middagtemperatuur u
16 graden in het noordei
24 graden bij de Middellafil
Zee. Zaterdag vrijwel li
streeks 25 graden.
i\
Spanje en Portugal: zo4i
maar zaterdag in het noot
wolkenvelden. Middagtei
ratuur van 18 graden in
noorden tot 30 graden in
midden en zuiden.
Alpenlanden en zuid-D
land: zonnig en middagte e
ratuur van 18 tot 24 gradig
Italië en Adriatische
overwegend zonnig, ma
de Adriatische kust een
regen- of onweersbui. M
van 21 tot 27
Donderdag 29 mei aanstaande verschijnt bij deze krant
de special
Informatie over de adverteermogelijkheden in deze bijlage
wordt u graag verstrekt door Rene Leibbrand, bereikbaar
onder nummer 071 -122244
