Stelsel sociale zekerheid
nog vol onduidelijkheden
Jubilerend Bataven Leiden organiseert NK 10.000 meter
Nül8r
Siemerink voert
plaatsingslijst aa:
nu 44?
IK BEN HEMA-FAN OMDAT
DIT LICHTGEWICHT STRIJK
IJZER ZO IJZERSTERK STRIJKT.
60 Jaar
14 Miljoen
125 r
HEMA
BINNENLAND/SPORT
CcidócSouoant
DINSDAG 13 mei 1986 PAGIM
DEN HAAG De socia
le zekerheid wordt be
taald uit de opbrengsten
van premies en belastin
gen. Elke maand worden
er verplicht premies door
werkgevers en werkne
mers afgedragen voor de
Ziekenfondswet, de
Werkloosheidswet, de
Wet op de Arbeidsonge
schiktheidsverzekering
en de Ziektewet. Zo
werd vorig jaar gemid
deld door iedere wer
kende 16.650 gulden be
taald aan sociale premies.
Daarnaast droeg iedere
Nederlander via de be
lasting in 1985 nog eens
1.370 gulden bij aan de
sociale voorzieningen, als
de Algemene Bijstands
wet en de werkloos
heidsvoorzieningen
WWV en RWW.
Het totale stelsel van sociale
zekerheid, inclusief de pensi
oenvoorzieningen en de rege
lingen op het terrein van de
volksgezondheid, kostte vorig
jaar 130 miljard gulden. Dat
is veertig procent van wat we
met z'n allen verdienen. In
1960 was er één uitkeringsge
rechtigde op 3,4 werkenden.
Momenteel is de verhouding
één op 1,3. Met andere woor
den: vorig jaar ontvingen bij
na 3,5 miljoen mensen een
uitkering.
De achterliggende oorzaak
van deze toename is duide
lijk: de economie stortte in en
de werkloosheid steeg daar
door tot ongekende hoogte.
Niet alleen moesten steeds
meer mensen als gevolg van
ontslag een beroep doen op
de WW en de andere werk
loosheidsvoorzieningen, er
kwamen ook steeds meer ar
beidsongeschikten bij (een
toename van 160.000 naar
700.000).
De overheid moest hoe lan
ger hoe meer geld uitgeven
aan uitkeringen en de pre
mies stegen evenredig. Voor
de regeringen die sinds de
eind jaren zeventig de revue
passeerden zat er maar één
ding op: het stelsel van socia
le zekerheid moest in de re
visie. Jarenlang is door meer
dere commissies volop gestu
deerd, maar de metershoge
papieren torens die dit ople
verde konden de toets der
kritiek niet doorstaan. Suc
cessievelijk werden alle plan
nen naar archief of prullen
bak verwezen. Het „volume
beleid" (zorgen dat er minder
mensen een beroep op een
uitkering te hoeven doen
door hen aan het werk te
houden) mislukte. Er zat
maar één ding op: bezuini
gen.
Franje
De eerste bezuinigingen haal
den de zogenaamde „franje"
uit de uitkeringen. Enkele
voorbeelden: de „dertiende
maand" werd niet meer mee
geteld voor de hoogte van de
werkloosheidsuitkering, de
uitkeringsgerechtigden moes
ten ook premie gaan betalen
en de koppeling tussen lonen
en uitkeringen werd bevro
ren.
Toen dat niet voldoende
bleek op te leveren, moesten
vanaf 1983 ook de hoogte van
de uitkeringen eraan gelo
ven. In kleine stapjes werden
de WW- en WAO-uitkerin-
gen telkens met een procen
tje teruggebracht van 80 pro
cent naar het huidige niveau
van 70 procent. Nieuwe re
gels als de „voordeurdelers-
regeling" en scherpere con
trole op bijstandsmoeders le
verde niet alleen geld, maar
ook de woede van de samen
leving op. In de periode 1979-
1985 werd in totaal voor 15
miljard op de sociale zeker
heid bezuinigd, waarvan 10
miljard voor rekening kwam
van het kabinet Lubbers.
In oktober vorig jaar diende
het kabinet de langverwach
te wetsvoorstellen tot herzie
ning van de sociale zekerheid
bij de Tweede Kamer in,
daarbij de genadeloze kritiek
van de Sociaal- Economische
Raad aan zijn laars lappend.
Ook de Sociale Verzekerings
raad had weinig fiducie in
het voorstel, maar kreeg niet
eens de gelegenheid het kabi
net hierover te tijdig te advi
seren. De verkiezingen wa
ren in zicht en het kabinet,
gesteund door CDA en VVD,
was er veel aan gelegen de
zaak nog vóór 21 mei te rege
len.
Aanvankelijk had het stelsel
op 1 januari j.l. in moeten
gaan. De invoeringsdatum
werd telkens weer met enke
le maanden uitgesteld.
Staatssecretaris De Graaf
houdt nog steeds vast aan 1
oktober, maar ook die datum
is waarschijnlijk niet haal
baar.
De afgelopen weken hebben
de zes wetsvoorstellen een
schier eindeloze reeks debat
ten in de Tweede Kamer tot
gevolg gehad. Vandaag von
den er eindstemmingen
plaats. Uiteindelijk is een
meerderheid in de Kamer in
grote lijnen akkoord gegaan,
het bijna unanieme verzet
van de samenleving ten spijt.
Ook in de Kamer sprak de
oppositie, onder aanvoering
van de PvdA van „schande"
en „afbraak van de verwor
venheden".
De PvdA heeft inmiddels
aangekondigd dat de herzie
ning onderdeel zal uitmaken
van de formatiebesprekin
gen. Dat betekent in ieder
geval dat de uitkeringen
stapsgewijs weer op het ni
veau van 75 procent moeten
worden gebracht en dat de
uitkeringsduur wordt ver
lengd.
De Eerste Kamer moet de
stelselwijziging overigens nog
behandelen. De wetsvoorstel
len hebben dus ook nog geen
wetskracht. Mocht het alle
maal überhaupt doorgaan
dan kunnen de maatregelen
op zijn vroegst op 1 mei vol
gend jaar van kracht worden.
Immers, de uitvoeringsin
stanties hebben minstens en
kele maanden voorberei
dingstijd nodig.
Tot nu toe betaalde iedereen
een gelijk percentage aan
premies. Het beslag van de
premies op het inkomen be
draagt in totaal 61 procent:
25,7 procent komt voor reke
ning van de werkgever en de
rest (35,7 procent) betaalt de
werknemer zelf. Dat zal
waarschijnlijk niet zo blijven.
Want een meerderheid in de
Tweede Kamer (zonder de
VVD) wil het nieuwe stelsel
zodanig aanpassen, dat werk
nemers en werkgevers die
ATV overeenkomen, daar
voor financieel worden be
loond in de vorm van lagere
premies.
Ook op andere onderdelen
bracht de Kamer met succes
wijzigingen aan, die veelal
verbeteringen betekenden.
De Graaf was gewillig en
paste zijn plannen aan de
wensen van de beide rege
ringspartijen CDA en VVD
aan.
In de oorspronkelijke voor
stellen schatte De Graaf de
bezuiniging nog op 4,1 mil
jard gulden. Door de aange
brachte versoepelingen
wordt de opbrengst nu op 3
miljard geraamd, waarvan de
grootste hap pas rond het jaar
2015 wordt binnengehaald.
Veranderingen
Wat gaat er nu precies ver
anderen? Het overgrote deel
van de huidige 3,5 miljoen
uitkeringsgerechtigden
merkt weinig van het nieuwe
stelsel, zegt het kabinet. Het
wordt hierin weersproken
door de oppositie. Als men
ervan uitgaat dat het kabinet
zich houdt aan de belofte, dat
er na de stelselwijziging rust
aan het uitkeringsfront komt,
dat inderdaad maar twee
procent van de uitkeringsge
rechtigden met de nadelige
gevolgen van de nieuwe uit
keringstructuur te maken
krijgt, dan mag men de rege
ringscoalitie het voordeel van
de twijfel gunnen.
De gedeeltelijk arbeidsonge
schikten jonger dan 35 jaar
moeten in ieder geval reke
ning houden met een inko
mensachteruitgang. Wie niet
volledig arbeidsongeschikt
wordt verklaard, krijgt voor
het deel dat hij nog zou kun
nen werken een werkloos
heidsuitkering. Hetzelfde
geldt overigens voor de nieu
we gevallen. Alleen WAO'ers
en AAW'ers van 35 jaar en
ouder, die al een uitkering
ontvingen op het moment dat
de wijziging van kracht
wordt, zullen niet worden
herkeurd. Dat geldt tevens
voor de veertigduizend men
sen met een aangeboren han
dicap, die niet tot (volledig)
werken in staat zijn.
In de oorspronkelijke plan
nen zouden de gedeeltelijk
arbeidsongeschikten uitein
delijk in de bijstand belan
den. Dat is veranderd: na af
loop van hun werkloosheid
suitkering, ongeacht hun
leeftijd ontvangen ze een uit
kering op grond van de
IOAW, de Inkomensvoorzie
ning oudere en arbeidsonge
schikte werknemers. Het
(gunstige) verschil met de bij
stand is dat in de IOAW geen
rekening wordt gehouden
met vermogen: men hoeft
niet eerst het eigen huis „op
te eten".
De IOAW gaat ook gelden
voor werklozen die de maxi
male uitkeringsduur van de
nieuwe werkloosheidswet
achter zich hebben hebben
én die op het moment van
werkloosheid 50 jaar of ouder
waren. Zij krijgen een uitke
ring op het sociaal minimum.
Dezelfde regeling gaat ook
gelden voor oudere zelfstan
digen die gedurende een aan
tal jaren alleen een inkomen
onder het minimum verwier
ven.
Alleen werknemers van 57,5
jaar en ouder behouden hun
vervolguitkering tot de
AO W-leef tijd, waarbij geen
rekening wordt gehouden
Een onderonsje tussen de staatssecretarissen De Graaf en
Kappeyne van de Coppello van sociale zaken tijdens het eer
dere debat over de herziening van het sociale stelsel. Vandaag
vonden in de Tweede Kamer de eindstemmingen plaats.
met eventueel inkomen van
de partner. Voor alle anderen
duurt die vervolguitkering
één jaar en gaat in na afloop
van de uitkering krachtens
de de Nieuwe Werkloos
heidswet (NWW).
Arbeidsverleden
Deze NWW komt in de plaats
van de huidige WW en de
WWV. Om voor een NWW-
uitkering (voor iedereen mi
nimaal een half jaar) in aan
merking te komen, moet men
in het kalenderjaar, vooraf
gaande aan het jaar van
werkloosheid ten minste 26
weken (ongeacht het aantal
gewerkte uren) hebben ge
werkt. Voor het recht op een
langere NWW-uitkering en
de daarop aansluitende ver
volguitkering, wordt geke
ken naar het arbeidsverle
den. De leeftijd speelt daarbij
een rol en bovendien wordt
geëist, dat men in de laatste
vijf jaar voorafgaande aan de
werkloosheid minstens drie
jaar heeft gewerkt. Het ver
zorgen van kleine kinderen
(beroep: huisvrouw of -man)
telt ook mee bij de bepaling
van het arbeidsverleden.
De maximale duur van de
uitkering varieert dus van
een half jaar tot vijf jaar. De
hoogte van die uitkering zal
onveranderd 70 procent van
het laatstverdiende loon be
dragen. Na die periode heeft
men nog recht op een vervol
guitkering van één jaar,
maar dan op basis van 70
procent van het minimum
loon. De hoogte ervan is, an
ders dan in de bijstand, niet
afhankelijk van het inkomen
van de partner.
Om te voorkomen dat be
paalde groepen onder het be
staansminimum terecht ko
men is de zogeheten Toesla
genwet in leven geroepen:
een aanvulling op de uitke
ring tot het bestaansmini
mum. Bij het bepalen van die
toeslag wordt tot op zekere
hoogte rekening gehouden
met inkomen uit eigen arbeid
of dat van de partner.
Het nieuwe stelsel van socia
le zekerheid blinkt niet uit in
overzichtelijkheid. Door de
snelle afhandeling in de
Tweede Kamer, is het ook
nog volstrekt onduidelijk hoe
deze wetten in de praktijk
zullen uitpakken. Op veel
punten zal waarschijnlijk de
rechter eraan te pas moeten
komen, zodat de nog ontbre
kende jurisprudentie be
schikbaar komt. Problemen
zijn in ieder geval te ver
wachten in de sfeer van de
aanvullende uitkeringen, in
het geval dat individuele on
dernemingen een aanvulling
op de uitkering geven (bv. bij
het lozen van overtollig per
soneel). Deze „bovenwettelij
ke uitkeringen" worden in
het nieuwe stelsel praktisch
onmogelijk gemaakt, daar
elke aanvulling van bedrijfs-
wege wordt gekort op de uit
kering. Als gevolg van deze
maatregel zullen in het
bedrijfsleven grote proble
men ontstaan over het afslui
ten van een sociaal plan in
geval van reorganisatie, fusie
of liquidatie. Zelfstandigen
die zich particulier willen bij
verzekeren tegen bijvoor
beeld arbeidsongeschiktheid
worden eveneens met dit
probleem geconfronteerd.
Problemen zijn ook te ver
wachten op het gebied van
de gelijke behandeling van
gehuwd en ongehuwd sa
menwonenden. Bij de bere
kening van de uitkerings
hoogte zal meespelen of er
sprake is van „duurzaam één
gezamenlijke huishouding
voeren en bijdragen in de
kosten daarvan of in eikaars
verzorging voorzien". De
hamvraag zal zijn of noodza
kelijke controle uitvoerbaar
is, zonder bijvoorbeeld de
privacy aan te tasten.
MARGA RIJERSE
Dief leegt
politiekiuis
EDE Alle voorlichtinglQQ
de politie over diefstalpre t,
tie ten spijt is een dief e jjj
vrij eenvoudige wijze in J
slaagd de kluis open te mi
van het hoofdpolitiebu g{
van Ede. Gisteren werd u p
kluis een geldkistje met 1(
gulden vermist. Waarschij
is de dief door een openst ,s(
raam aan de achterzijde
het bureau binnengeko j
De sleutel van de kluis l»j
een voor de hand ligg jj',
plaats: in het sleutelkastje
z
Kinderen in Veenda
vernielen graven
VEENDAM De politif
Veendam heeft twee jonj pc
van acht en negen jaar v
te achterhalen die in het d
lopen weekeinde voor d
honderdduizend gulden sc Z;
hebben toegebracht aan v
kerkhof naast de hervoi
kerk in een Veendamse
Het tweetal had op de beg >1
plaats gespeeld en was uit K
dadigheid aan het vem g
geslagen. Daarbij werde g
graven min of meer er
beschadigd.
Groene
schijf
voldoet
niet
DEN HAAG -- De zogen
de „groene schijf", het ka
netje dat grensafhandelinK
de onderlinge grenzen va
Benelux, West-Duitsland s
Frankrijk zou moeten vek;
pelen, heeft zich voora
slecht van zijn taak gekw
Reizigers die verwachtten 1
het kaartje snel de gre
over te wippen, kwamei .c
drogen uit. Dit is gebleke
een rapport dat de Alc
heeft opgesteld naar aae
ding van bevindingen var
leden. 1
In een brief heeft de toeri
bond minister Smit-Kroes
Verkeer en Waterstaat
vraagd vóór het komend
zoen maatregelen te n«)c
om het gebruik van de
„zinvol" te maken,
woordvoerder van de Al€
heeft dit dinsdag meeged<[
LEIDEN Atletiekvere
niging De Bataven is don
derdag 55 jaar oud. Ter
gelegenheid daarvan or
ganiseert de jubilaris
mede dankzij club- en
bondstrainer Bram Wasse
naar morgenavond het
nationaal kampioenschap
10.000 meter op de kunst
stof atletiekbaan in de
Leidse Hout. Het start
schot klinkt om zeven
uur. Een van de deelne
mers is Jan Laan (Spar
taan), die over de wed
strijd zegt: „Ik heb geen
kans op een medaille. Een
goede tijd spreekt meer
aan". Daarmee heeft Laan
de ideale instelling om De
Bataven Leiden een fasci
nerend slot van de jubi
leumwedstrijd te bezor
gen.
Laan was het afgelopen voor
seizoen een van de meest op
vallende atleten uit de regio.
Zijn voorkeur voor een goede
tijd is voor de organisatie een
zekerheid dat de nummer
twee van de Zilveren Molen
een spectakulaire bijdrage zal
leveren aan een op voorhand
formidabele tien kilometer.
„Met mannen als Tonnie
Dirks, Kim Reynierse en
Klaas Lok in de baan weet je
zeker dat het geen saaie wed
strijd wordt Martie ten Kate
(vorig jaar winnaar van de Zil
veren Molen) doet daar vast
nog wel een schepje bovenop
en ook Aart Stigter loopt voor
eigen publiek. Tegenstand heb
ik dus voldoende", denkt Jan
Laèn hardop.
Door zijn steeds slechter wor
dende ogen hoopt de voorma
lig NSL-er op „een wedstrijd
die vooral in het begin lekker
hard gaat". „Het is net als bij
fietsen, hoe harder er gereden
wordt, hoe langer de sliert
deelnemers. En dat maakt het
mij wat makkelijker om dat,
wat ik dan nog zie, goed te
zien. Dan loop ik ook niet
steeds tegen iedereen op". Die
slechte ogen (Laan is gestopt
met voetballen omdat hij de
bal te laat zag aankomen en
lacht nu om zijn kamikaze
achtige manier van fietsen in
een triathlon) houden hem
dan ook uit de druk bezette
wegwedstrijden. Als hij wel
deelneemt, is er bijna altijd
een fietser bij hem om een
aanwijzingen te geven over
het wedstrijdverloop of de
kwaliteit van het wegdek.
De snelste Spartaan noemt het
tenslotte een goede zaak dat
het NK 10.000 meter als jubi
leumwedstrijd wordt georgani
seerd: „Er hangt dan al een
lekkere sfeer van al die i
re nummers en dat maak j
lopen van 25 ronden voo'
ook minder vervelend.
woensdag lijkt het in iede i
val geen saaie bedoelin
worden. Op de tien piet,
zeker ook niet op de ar
nummers." i
GERT VELTHU
I
Afvalbak in grijs, wit, beige of
rood.Inh. 40 Itr.
NU 19?
Mini afvalbak in
dezelfde kleuren. ÏT7R
«5 Nti lm
Dekbedovertrekset, 100%
katoen, div. dessins, 2-pers.,
200 x 200 crri jrrn
32575200c;„,2775
Je vraagt je werkelijk wel eens af hoe ze het kunnen doen bij de
Hema, zo'n kwaliteit voor zulke lage prijzen. Waar vind je dat nog
tegenwoordig? Neem nou alleen al dit strijkijzer. Maar de Hema is
helemaal sterk in goeie spullen voor het huishouden,
van koekepannen tot dekbedovertreksets.
Geen wonder dat zo veel mensen
Hema-fan zijn.
Pak met 100 witte servetten.
Sterk absorberend.
180 J50
Reactor lichtgewicht strijkijzer,
1200 Watt. 22.75
Koekepannen met anti-aanbak
laag Geschikt voor elektrisch
koken en op gas. In rood, zwart
of wit. 28 cm 0
NU
24cm0
27.75 NU
Doos met 30 kaarsen, l'/2 kg.
In wit, rood of grijs. mm
S.Ï5 5_
Katoenen
theedoeken.
NU 3 STUKS 5?®
Bijpassende keuken
doeken. 2.75 M «TP
NÜ 2 STUKS tK
Everclean fluor tandpasta.
75 ml. 1.50
NÜ 3TUBES
Opklapbare
terrastafel, 0 70 cm.
Stalen frame en
kunststof blad. 49.75
Verstelbare terrasstoel met
metalen frame en
kunststof zit
ting en rug.
NU als set van 4 st<
een tafel 210.-
Gespoten aluminium jaloezieën.
Hoogte 1.80 m, lamellen
25 mm breed.
Vlaswit:
60-90 cm 90.-Nil 80,-
90-120 cm 120-NÜ 105.-
120-150 cm 150-NÜ 130.-
150-180 cm 180- NÜ 155.-
180-210 cm 210-NÜ 180.-
210-240 cm 240.- NÜ 210.-
Grijs:
60-90 cm 95-NÜ 80.-
90-120 cm 125-NÜ 110.-
120-190 cm 155-NÜ 135.-
150-180 cm 185.-NÜ 160.-
Aanbiedingen geldig t/m 17 mei a.s.
HILLEGOM De Leidse
tennisjeugd ontmoet el
kaar op de banen van de
Hillegomse TC in de dis
trictsjeugdkampioenschap
pen. In zes verschillende
leeftijdscategorieën wordt
er om de titels gestreden,
waarbij de leeftijdsgroep
tot en met 18 jaar een in-
vitatietoernooi afwerkt.
De 15-jarige Jan Sieme
rink (Rijnkanters) voert in
deze laatste groep de
plaatsingslijst aan.
Tijdens de eerste speeldagen
kwamen de geplaatste spelers
en speelsters sporadisch in ac
tie. De wedstrijdcommissie
constateerde namelijk, dat in
sommige categorieën het
krachtsverschil wel erg groot
is en bepaalde daarom, dat en
kele torenhoge favorieten pas
in de halve finale in actie die
nen te komen. Niemand is bij
6-0, 6-0 uitslagen gebaat en uit
dien verstande is de genomen
maatregel niet onredelijk.
Het sterk bezette toernooi gaf
in de leeftijdsgroep tot en met
10 jaar overwinningen van
Tim Swart (Hillegom) op Jer
ry Huinder (Tehado) te zien,
3-6, 7-6, 6-0, en van Fokko
Sterk (OLTC) op Rogier van
Renesse (BTC) 7-6, 6-4. Bij de
elfjarigen, een speciaal inge
voerde groep, klopte Sander
Geerifngs (Boekhorst) Robert
van der Watering (BTC) met
6-3, 6-0. Bij de meisjes was
Joyce Willemse (Hillegom)
niet opgewassen tegen de Kat-
wijkse Esther van der Wiel: 6-
1, 6-2.
Bennie de Bruin (Casino) ves
tigde bij de twaalfjarigen de
aandacht op zich door Jeroen
de Pijper (Kickers en behoren
de bij de geselecteerde dis-
trictsjeugd) te verslaan met 7-
5, 6-1. Petra Wille (Nieuwe
Sloot) bereikte de tweede ron
de door Jasperine van der Plas
(KLTV) de wacht aan te
gen: 2-6, 6-3, 6-4. Onno
neau, tot en met 14 jaar t
de geplaatst achter „zek
winnaar Kees Jan Schu!
burg, kwam in actie
Kees Meerman (Voorhou
won simpel in twee sets.
jam Siemerink (Rijnkan
troefde Liselotte Kol
(OLTC) af.
In de groepen tot en m<
jaar en 18 jaar zijn verschi
de spelers voor één extra
de vrijgeloot. Jan Siemt
voert in beide leeftijdsca
rieën de plaatsingslijst
Toch viel er met name ii
invitatietoernooi tot en m
jaar te genieten van ei
fraaie partijen. Zo won M<
Krans in drieën van de
prima verwerende Onno
Paridon, haalde Mark N
kerke het maar nipt tegen
rius Pieters en versloeg
uitstekende Robert van Sj
ter Richard Oskam met 6
3. Jacqueline Paauw schal
Colinda Voskuil uit in dril
en mocht Irma van den
denrijn de zoete smaak vi
overwinning weer eens
ven tegen Iris Koster: 7-6
JELLE R
De geplaatste spelers/speelster
Meisjes: t/m 10 jaar. 1. Rensk
keren (BTC), 2. Barbara Ki
(Nieuw Vennep); t/m 11 jaar
kia Paauw (De Munnik), 2.
Kengen (STV); t/m 12 jaar: 1.1
Siemerink (Rijnkanters), 2. N
van der Voort (Merenwijk); t
iaar: 1. Heieen van der Berg
Ker), 2. Carola Geerlings (Un
t/m 16 jaar: 1. Heieen van del
(Dekker), 2. Madelijn Damen
Vennep); t/m 18 jaar: 1. Marg
lander (Unicum).
Jongens: t/m 10 jaar. 1. Jerry
(BTC), 2. Matthijs van Sterke
(Unicum); t/m 11 jaar: 1. Rober
-• F
Kees-Jan Schuilenburg (De Mu
2. Onno Guinau (TEAN); t/m 1
1. Jan Siemerink (Unicum), 2
