Na 33 jaar weer staats
bezoek aan Noorwegen
Appelbloesem en geigertellers in opvangcentrum
Libië wijst 36
Westeuropese
diplomaten uit
lORSE PERS
130USIAST
CR
)NINGIN
PRINS
Grote schoonmaak" in Tsjernobyl
„Aanklacht tegen
Kohl onhoudbaar"
Nederland vraagt
Fransen weer om
uitlevering van
Heineken-verdachten
UTENLAND
EcidócGoivumt
DINSDAG 13 mei 1986 PAGINA S
ffiabaas
gehouden
In Frankrijk is vrit-
op drie na hoogste mat
's, de 50-jarige Antonio
rone aangehouden. De
werd in de buurt van
gearresteerd en zal bin
twee weken aan Italië
en uitgeleverd, 20 werd
en bekend gemaakt. Cal-
e wordt om de drie da-
aar een andere gevange-
rergebracht, om te voor-
n dat hij ontsnapt. Sinds
an in 1984 met zijn gezin
rlNice verhuisde, is hij zijn
^ie als schatbewaarder
de maffia blijven uitoefe-
Geen wereldtop
voor november
WASHINGTON Hei is leer
onwaarschijnlijk dat de Ameri
kaanse president Ronald
Reagan en de Russische partij
leider Michail Gorbatsjov elkaar
nog zullen ontmoeten voor de
Amerikaanse Congresverkiezin
gen in november. Dit heeft
woordvoerder Larry Speakes
van het Witte Huis gisteren ge
zegd. Amerikaanse functiona
rissen hadden gehoopt dat de
tweede topontmoeting in juni of
juli gehouden zou kunnen wor
den, maar tot dusver hebben
Moskou en Washington geen
overeenstemming kunnen be
reiken over een tijdstip.
Marchais geen
presidentskandidaat
PARIJS George Marchais, de
secretaris-generaal van de Fran
se communistische partij, heeft
gisteren aangekondigd dat hij om
persoonlijke redenen niet kandi
daat zal staan voor de presidents
verkiezingen van 1988. Marchais
is sinds 1972 aanvoerder van de
communistische partij en stond
bij de vorige verkiezingen in
1981 wel kandidaat. De commu
nisten. die twee jaar geleden een
coalitie hebben gevormd met de
socialisten, zijn al enige tijd in
een interne strijd gewikkeld. Of
de weigering van Marchais sa
menhangt met die strijd werd
niet duidelijk.
Lords willen
op tv blijven
LONDEN Het House of
Lords, het Britse Hogerhuis
waarin uitsluitend leden van
adel zitting hebben, heeft gis
teren besloten dat de televisie
camera's mogen blijven. De
camara's werden bijna ander
half iaar celeden bij wijze van
proef geplaatst. Dagelijks kij
ken zo n 300.000 mensen naar
de samenvatting van de debat
ten. Alleen Lord Thomas of
Swynnerton vond dat de aan
wezigheid van de televisie in
breuk maakte op het bijzonde
re mengsel van ceremonie, in
timiteit en mysterie dat type
rend is voor het Hogerhuis.
Japan boekt weer record
overschot op handelsbalans
TOKIO Japan heeft in april een recordover
schot van 6,83 miljard dollar geboekt op de han
delsbalans.
Ook de uitvoer naar de Verenigde Staten be
reikte met 3,26 miljard dollar dollar een record-
niveau. Deze cijfers werden bekend op dezelfde
dag dat de koers van de dollar ten opzichte van
de Japanse munt beneden de historische grens
van 160 yen daalde. Premier Yashuhiro Nakaso-
ne wordt op dit moment in Japan zwaar bekriti
seerd omdat hij tijdens de economische top in
Tokio vorige week geen afspraken heeft kun
nen maken over stabilisering van de koers van
de yen. De op een na grootste oppositiepartij in
Japan heeft het aftreden geëist van premier Na-
kasone, omdat deze niet in staat is de sterke stij
ging van de yen ten opzichte van de dollar te
voorkomen.
Verzoek tot blokkeren
VN-pensioen Waldheim
NEW YORK De Amerikaanse se
nator Daniel Moynihan heeft er gis
teren op aangedrongen dat de Vere
nigde Staten maatregelen nemen om
het VN-pensioen van Kurt Wald
heim te blokkeren. Waldheim krijgt
als voormalig secretaris-generaal van
de Verenigde Naties een jaarlijks
pensioen van ongeveer 200.000 gul
den. Moynihan betitelde Waldheim
als een leugenaar. Israël heeft de
Verenigde Naties gisteren de namen
opgegeven van ongeveer 2.000 nazi-
oorlogsmisdadigers en gevraagd of er
dossiers over hen zijn in de archieven
van de VN-commissie inzake oorlogs
misdaden. Op de lijst zouden geen
namen van bekende kopstukken
staan.
Officieren na
Greenpeace-zaak
weer in functie
PARIJS Het Franse ministerie
van defensie heeft gisteren de
schorsing ongedaan gemaakt van
vier officieren die ervan waren
beschuldigd dat zij ten tijde van de
Greenpeace-affaire inlichtingen
zouden hebben doorgegeven aan
de pers over Franse betrokken
heid bij het tot zinken brengen
van de Rainbow Warrior in
Nieuw-Zeeland. Daarbij kwam de
Nederlandse fotograaf Pereira om
het leven kwam. De vier officie
ren waren op 10 oktober van het
vorig jaar geschorst. Het ministerie
deelde mee dat het viertal andere
taken had gekregen.
I De Noorse me-
lebben de afgelopen
overwegend posi-
bericht over het
nmorgen begon-
staatsbezoek van
^igin Beatrix en prins
5 aan het Scandinavi-
land. Vooral de
[ten van het afgelo-
I weekeinde stonden
tleurenfoto's van het
klijk paar. Ook het
op van Koninginne-
|in Nederland stond
uitgemeten in de
i kranten.
links georiënteerde Ar-
frsbladet bracht aan de
ivond van het staatsbe-
een interview met prins
Claus onder de kop „Een
prins voor ontwikkelings
hulp". De prins heeft op de
Noorse pers een heel goede
indruk gemaakt. Vrijwel alle
kranten noemen hem een
„sympathieke figuur die open,
eerlijk, maar vooral informeel
overkomt en goed is geïnfor
meerd".
Koningin en prins vlogen
vanmorgen om acht uur eerst
met het regeringsvliegtuig
naar een vliegveld nabij Oslo.
Daar stapte het koninklijk
paar over op een helikopter
en landde aan boord van het
fregat Banckert, dat voor de
Noorse kust lag. Na enige tijd
varen stapten koningin en
prins over in de koninklijke
sloep van Noorwegen om uit
eindelijk om een uur in de ha
ven van Oslo te worden ont»
vangen door de 82-jarige ko
ning Olav V en de vorige
week benoemde vrouwelijke
f>remier Gro Harlem Brundt-
and.
Tijdens het staatsbezoek staat
ook een aantal culturele acti
viteiten op het programma.
Zo bezoekt het koninklijk
paar in Oslo het Munchmu-
seum. Onlangs nog exposeer
de het Stedelijk Museum in
Amsterdam werk van de
Noorse schilder Edvard
Munch, die pas laat erkenning
kreeg. Parallel aan het staats
bezoek zal in Noorwegen te
vens een tentoonstelling wor
den gehouden over het Ne
derlands Konstruktivisme.
Het Nederlandse Van Abbe-
museum is hiervan mede-or
ganisator.
De aankomst van koningin en
prins aan boord van het fre
gat Banckert was zeker sym
bolisch. De historische banden
tussen Noorwegen en Neder
land zijn vanouds sterk op zee
geöriënteerd. Al in de 14e
eeuw ontstonden de eerste
contacten, toen de Nederland
se Hanzesteden Kampen en
Deventer handel begonnen te
drijven op Bergen, waar een
Hanzekantoor was gevestigd.
In de 16de en de 17de eeuw
viel de Hanze geleidelijk uit
een. De Nederlanders wisten
daarna echter de voornaamste
handelspartners van de Noren
te worden. De Nederlanders
verkochten de Noren vooral
goederen die hun toen arme,
tamelijk onvruchtbare land
zelf niet voortbracht.
Heipalen
De Noren voorzagen de Ne
derlanders van hout, gedroog
de vis, ijzer, koper en dieren-
vellen. De houtvaart op Noor
wegen bleef tot in de 18de
eeuw van groot belang. Het
Noorse hout ging zowel naar
buitenlandse havens als naar
Nederland voor eigen ge
bruik. Het verhaal gaat dat de
Amsterdamse binnenstad gro
tendeels is gebouwd op heipa
len van Noors hout.
De betrekkingen tussen Noor
wegen en Nederland kwamen
in de 19de eeuw op een lager
pitje te staan, al bleven beide
landen handel met elkaar
drijven. Pas in deze eeuw
werden de contacten weer in
tensiever, vooral na de Twee
de Wereldoorlog. De laatste
zes jaar is de Noors-Neder
landse handelsomzet steeds
gegroeid, waarbij er constant
sprake is van een Noors han
delsoverschot, dat voorname
lijk is toe te schrijven aan de
Noorse uitvoer van olie en
aardolieprodukten. Andere
produkten die de Noorse ex
port bepalen zijn papier, ijzer
en staal fabrikaten, machines
en non ferro metalen. Land-
bouwprodukten spelen nau
welijks een rol.
Evenals de Noorse uitvoer
naar Nederland toont de Ne
derlandse uitvoer naar Noor
wegen de laatste zes jaar ook
een stijgende lijn, zij het in
een lager tempo. Nederland
voert voornamelijk chemische
produkten, machines en
spoorwegmaterieel uit naar
Noorwegen. Voor Nederland
is Noorwegen een moeilijk te
bewerken markt, waar in
sommige sectoren sprake is
van protectionisme. Agrari
sche produkten zouden bij
voorbeeld een betere kans
maken als Noorwegen een li
beraler beleid zou voeren.
Maar Noorwegen staat op het
standpunt dat de gemiddelde
graad van zelfvoorziening zou
moeten worden opgevoerd.
KOU Nu het
tste gevaar rond de
centrale van Tsjerno-
lijkt geweken, is vol
de Sovjet-autoriteiten
gemaakt met de
Ippnmaak en ontsmet-
.van het getroffen ge-
*R| Volgens het rege-
i/(jblad Izvestia gebeurt
■Jider meer met water,
'4n een speciaal filter
j^t ontdaan van radio-
ve stoffen.
ii
S „gevarenzone" wordt de
Ig van de grond verwii-
de ramp-reactor wordt
ton „verpakt". Hoe groot
jvarenzone is, is evenwel
De totale operatie
D vele maanden duren. De
deed een beroep op
sche specialisten die me
nen dat zij zichzelf nuttig kun
nen maken om zich te melden.
In gebieden buiten de 30 kilo
meter-zone worden de activi
teiten in de landbouw voortge
zet, terwijl de fabrieken nor
maal functioneren en toeristi
sche excursies de gebruikelijke
routes volgen, aldus de Sovjet-
verklaring.
Volgens een Sovjet-deskundi
ge deed zich tien dagen na het
ongeluk, op 6 mei, een crisis
voor, waarbij de withete kern
van de reactdr in de bodem
dreigde te branden. Hoe men
dat heeft kunnen voorkomen
is niet precies bekend.
Het is de bedoeling dat de cen
trale weer in produktie komt.
Maar eerst komt er een beton
nen pantser om de veronge
lukte reactor terwijl de holle
ruimtes eronder met beton op
gevuld worden, aldus de Izves
tia. Verder begint men spoedig
met de bouw van een extra
koelsysteem dat moet verhin
deren dat de temperatuur on
der het beton weer stijgt.
Het partijdagblad Pravda
meldde gisteren dat drie plaat
selijke partijfunctionarissen
zijn gestraft omdat zij de om
vang van het ongeluk van 26
april hebben onderschat en
blunders hebben begaan bij de
evacuatie. Het is de eerste keer
dat melding wordt gemaakt
van politieke consequenties
voor werknemers die bij de
ramp met de kerncentrale be
trokken waren.
De roomskatholieke kerk in
Polen is gisteren begonnen
met het verspreiden van
melkpoeder en andere hulp
goederen die per vliegtuig uit
de Verenigde Staten zijn over
gevlogen voor Poolse burgers
die getroffen zijn door het on
geluk in de Russische kern
centrale bij Tsjernobyl. Ook
uit andere landen, waaronder
Nederland, is hulp onderweg.
Volgens de Poolse regering be
tekent de sterk verhoogde ra
dioactiviteit geen gevaar voor
de volksgezondheid.
In Frankrijk is gisteren felle
kritiek geuit op de regering,
over de wijze waarop informa
tie is gegeven over de gevol
gen van de kernramp in Tsjer
nobyl. Terwijl in alle buurlan
den maatregelen werden geno
men wegens verhoogde stra
ling, hield de Franse regering
vol dat er in Frankrijk niets
aan de hand was. Gebleken is
echter, dat de stralingsniveaus
op veel plaatsen tot vierhon
derd maal de normale waarde
waren gestegen. In Frankrijk
wordt 65 procent van de elek
triciteit door kernenergie op
gewekt, het hoogste percenta
ge ter wereld, en het nucleaire
programma, zowel civiel als
militair, lijkt boven iedere po
litieke discussie verheven te
zijn.
In een kerkgebouw in Warschau wordt door nonnen een c
de Amerikaanse zendingen melkpoeder verdeeld.
)PELOVO Onder de
inige Sovjet-hemel en
jiidden van de bloeien-
appelbomen maakt de
ptsboerderij in Kopelo-
een bijzonder idylli-
le indruk. Het enige
it het landelijke plaatje
rstoort, is de zieken-
istent van het Rode
ger onder de kastanje-
men, waar officieren in
tte jassen en met gei-
rtellers in de hand een
ntal boerenknechten
fitroleren op radioactie-
i straling.
De mensen zijn afkomstig uit
het dorpje Opachichi, dat op
zo'n 25 kilometer van Tsjer
nobyl ligt. Vlakbij, in de kap
perszaak van de collectieve
boerderij, onderzoeken labo
ranten het bloed van de inwo
ners van Opachichi, die vori
ge week geëvacueerd werden.
De lentesfeer staat in scheip
contrast met de aanwezigheid
van de technische apparaten
die het Rode Leger heeft
meegebracht. „En dit gebeurt
in vredestijd", zegt de plaatse
lijke regeringswoordvoerder
tegen de journalisten. „Kun je
je voorstellen hoe het er hier
in een oorlog uit zou zien?"
De ongeveer duizend eva-
cueés die hier met hun vee
naar toe zijn gekomen, zeggen
de noodzaak van hun evacua
tie in te zien. „Ach, we heb
ben al eens eerder de nodige
opschudding meegemaakt",
zegt een oude boerin, verwij
zend naar de bezetting van
het gebied door de Duisters in
de Tweede Wereldoorlog.
Svetiana Boloshenko, een le
rares, legt uit: „Niemand
heeft geprotesteerd toen er
gezegd werd dat we weg
moesten. We zijn hier uit vrije
wil naar toegekomen".
Wel hopen ze spoedig weer
huis terug kunnen, maar
hebben geen idee wanneer
het zover zal zijn. Een groot
moedertje van in de tachtig
laat een foto zien van de boer
derij waar ze onlangs met
haar familie was gaan wonen.
Volgens de leiding kan de col
lectieve boerderij, waar twee
duizend mensen werken, de
evacuées een paar maanden
lang onderdak kan bieden. De
meeste evacuées zijn hier ook
al aan het werk gegaan.
„Ze kwamen naar ons toe en
legden uit waarom we moes
ten vertrekken. Toen werden
we hier naar toe gebracht. Ik
heb een paar dekens en kus
sen mee kunnen nemen. We
waren net verhuisd", zegt ze
huilend. „De hond moesten
we achterlaten. Ik zou van
daag al naar huis willen gaan,
maar we zullen pas gaan wan
neer ze toestemming geven".
Volgens Russische stralings
deskundigen lopen de inwo
ners van de collectieve boer
derij, die op zo'n honderd vijf
tig kilometer van Tsjernobyl
ligt, geen gevaar. Er worden
echter wel de nodige voor
zorgsmaatregelen genomen:
de waterbronnen op de boer
derij en in het hele gebied zijn
verzegeld.
Maar weinig evacuées lijken
zich zorgen te maken over het
effect van de straling op lange
termijn. Een tienermeisje
zegt: „We denken er wel aan,
maar wat kunnen we eraan
doen?". In het plaatselijke zie
kenhuisje heeft iedereen het
te druk om zich af te vragen
wat er met de besmette kle
ding moet gebeuren die de
evacuées hebben afgegeven.
„We hebben de kleren voorlo
pig in containers gestopt. We
zullen later wel kijken wat er
mee moet gebeuren", aldus
een dokter.
CHARLES BREMNER
Copyright The Guardian
De ijverige walsenist Frik Lljntjetrick
bedreven te zijn in het afdrogen van
itanders. Wat hij al mocht missen aan fij-
itasie werd ruimschoots opgevangen door
onkige hardhandigheid en het duurde niet
of de heer van Peuyeren lag handenwrin-
I op zijn knietjes en smeekte om genade,
er hem lagen de resten van de eens zo trot-
kyliner Victoria Rapid droevig in een mod-
)e benzinepiasMaar Frik Lijntje
had helemaal geen oog voor dit schilder-
ige stilleventje, want hij meende nu te moe-
ïvergaan tot een breedvoerige ontwikkeling
zijn inzichten in de sociale verhoudingen
Bn walsenist en rijk of gemeente. „En dat
ENie nou ereis goed begrijpe, makker," tierde
woest. „De gemeente denkt asdat ik drie
nodig heb voor een stukkle weg van 500
|r! En nou haak jij mijn lollig an die sterreke
twagen van je en jij trekt mijn In vijf minute
over dat stukkie weg heen, waar ik anders drie
dage over mag doen! Dat verstoort de arre-
beidsrust, vrindjelief! Motte me opdrachtgevers
soms denke, dat ik een soort Stchanowarrebei-
er ben, die d'r alles voor over heb om over ze
norrem te komme?" Daar had de heer van
Peuyeren natuurlijk niet van terug, evenmin
trouwens als de twee studenten, die al lang wa
ren weggereden. Ze waren niet zo erg bemoei
ziek en ze vonden dat Frik best in staat was zijn
eigen boontjes van hun dopjes te ontdoen en
de wegpiraat enige straf toe te dienen. Een
zachte glimlach sierde hun gelaatjes en ze zei
den zachtjes: „Zo komt een wegpiraatje te
pas.Intussen suisden ze stevig verder
en ze werden daarbij nauwkeurig geobserveerd
door de heer Sipko Stunt, dikst betaald verslag
gever te Gravendrecht. Sipko schreef alles op
en mompelde: „Daar zit weer een pakkend arti
keltje in
Duitse media: openbaar ministerie
ziet af van onderzoek
BONN Het Openbaar
Ministerie in Bonn heeft
besloten af te zien van een
formeel onderzoek inzake
beschuldigingen dat
Bondskanselier Helmut
Kohl heeft gelogen tegen
een parlementaire com
missie.
Dit is gisteren gemeld door het
Westduitse dagblad Die Welt,
nadat hetzelfde al in het
weekeinde was bericht door
het weekblad Der Spiegel.
Volgens Die Welt heeft een
vooronderzoek van het O.M.
uitgewezen dat de beschuldi
gingen onhoudbaar zijn. De of
ficier van justitie zou op grond
Hiervan het O.M. hebben ge
adviseerd de zaak te laten rus
ten.
Johannes Wilhelm, hoofdoffi
cier van justitie in Bonn, zei
gisteren „absoluut" geen com
mentaar te hebben op het be
richt in Die Welt.
Het vooronderzoek gaat over
beschuldigingen van een
Groene jurist, Otto Schily, dat
Kohl in november 1984 zou
hebben gelogen toen hij in
verband met de affaire-Flick
moest verschijnen voor een
parlementaire commissie.
Volgens Schily had Kohl ten
onrechte ontkend dat hij twee
giften van in totaal 55.000
mark had ontvangen van het
Flick-concern.
Schily diende eerder dit jaar
ook al een aanklacht tegen
Kohl in. Daarin werd de
Bondskanselier ervan beschul
digd dat hij in 1984 onjuiste
verklaringen had afgelegd te
genover een commissie van de
deelstaat Rheinland-Pfalz.
In verband met die beschuldi
ging kreeg het bureau van het
O.M. in Koblenz in februari
opdracht een vooronderzoek te
beginnen. Het O.M. verklaar
de gisteren dat dit onderzoek
nog niet is afgerond.
Begrafenis Deferre
Duizenden mensen waren gisteren in Marseille op de been voor
de begrafenis van de vorige week overleden burgemeester en
ex-minister. Gaston Deferre. De uitvaartplechtigheid liep uit op
een massaal eerbetoon aan de populaire socialisten-leider
„Gaston".
PARIJS De Nederland
se regering heeft Frank
rijk gisteren officieel ver
zocht om de uitlevering
van de twee verdachten
van de ontvoering van
biermagnaat Alfred Hei-
neken en diens chauffeur.
Eerder wees de Franse rege
ring een Nederlands uitleve
ringsverzoek voor Cor van
Hout en Willem Holleeder af.
De twee verdachten verblijven
nu in een hotel in Evry, ten
zuiden van Parijs. De politie
arresteerde Van Hout en Hol
leeder op 29 februari 1984.
Naar verluidt waren zij in het
bezit van een deel van de 35
miljoen gulden losgeld.
De Franse Hoge Raad had al
eerder bepaald dat het tweetal
niet uitgeleverd mocht worden
aan Nederland, omdat het uit
1895 daterende Frans-Neder
landse uitleveringsverdrag een
ontvoering niet noemt als
grond voor eventuele uitleve
ring.
Het verdrag, dat in februari
door Frankrijk en Nederland
werd geratificeerd, is nu voor
Parijs in werking getreden. Op
grond daarvan kan opnieuw
om uitlevering van de twee
verdachten worden gevraagd,
zo meent justitie.
De Franse regering had eerder
kenbaar gemaakt dat uitleve
ring van de twee uitsluitend
zou kunnen plaatsvinden op
basis van schriftelijke bedrei
ging. Uitlevering op grond van
wederrechtelijke vrijheidsbe
roving en afpersing werd door
de Franse rechters niet moge
lijk bevonden.
De advocaten van Holleeder
en Van Hout, de Fransman
mr. Comte en de Nederlanders
mr. M. Moszkovicz en mr. I.
De Vos, hebben er steeds op
gewezen dat de Franse wet
teen terugwerkende kracht
ent. Justitie meent dat dat
wel het geval is.
LONDEN Libië wijst
binnenkort 36 Westeuro
pese diplomaten uit, zo
neeft de Libische radio
gisteren bekendgemaakt.
De uitwijzing is een ver
gelding voor de maatrege
len, die de Westeuropese
landen hebben genomen
tegen Libische ambassa
des.
Uitgewezen worden diploma
ten, die verbonden zijn aan de
ambassades van Nederland,
West-Duitsland, Italië, Frank
rijk, Spanje, België en Dene
marken in Tripoli. De Libi
sche radio beschuldigde de
Westeuropese staten ervan
„onder druk van de Verenigde
Staten" maatregelen tegen Li
bië te hebben genomen.
De Libische maatregel is een
reactie op het besluit van EG-
landen een week nadat
Amerikaanse bommenwerpers
Tripoli en Benghazi hadden
gebombardeerd om Libi
sche diplomaten uit te wijzen.
Op 21 april besloten de lidsta
ten van de EG het aantal Libi
sche diplomaten in Europa in
te krimpen, de visumbepalin-
fen te verscherpen voor Li-
iërs, en de verkoop van ge
subsidieerde boter en mogelij
ke andere voedingswaren aan
Libië stop te zetten.
Op 28 april besloten dex drie
Beneluxregeringen zeven di
plomaten en drie niet-diplo-
matieke medewerkers van het
Libische volksbureau in Brus
sel uit te wijzen. De enige Ne
derlander die Libië heeft uit
gewezen is de kanselier, Meu-
lenberg, die binnen tien dagen
het land moet verlaten.
