Stortvloed van kritiek op Vaticaans leken-document kerk wereld aan tafel uueer brieven lezers ACHTERGROND Pater in Brazilië vermoord Andere normering voor bezwaren dienstweigeraars Gemeenten verrijkt door armoede van de kerk Terrorisme streng bestraf^ De grootscheeps opgezette sabotage-actie tegen verscl ne benzinestations van Shell in ons land vormt het jc voorbeeld van een even gevaarlijk als onredelijk agi5 terrorisme. In brede kringen in ons land is daarop t( met felle kritiek en diepe verontwaardiging gereageer Jj SaidóaQowumt DINSDAG 13 mei 1986 PAGIS Schillebeeckx houdt Kuvper-lezingen aan VU De Nijmeegse theoloog prof. mag. Edward Schillebeeckx, eme ritus-hoogleraar van de KU. zal in de periode 27 tot en met 30 mei de Kuyper-lezingen verzorgen aan de Vrije Universiteit. Dinsdag 27 mei spreekt hij in de aula van het hoofdgebouw over „Wie of wat brengt mensen heil De volgende dag is 's morgens „De levensweg van Jezus" het onderwerp, 's middags gevolgd door „Jezus en de mensenwereld". Donderdag 29 mei staat „Jezus en de Kerk van Christus" op het programma, waarna de serie op 30 mei wordt besloten met „Jezus als vraag naar God, naar ethiek en politiek". De lezingen zijn vrij toe gankelijk. Abortus groot probleem in Brazilië op illegale wijze abortus. Aldus de wethouder van volksgezond heid te Sao Paulo, prof. Ricardo Veronesi. Hij verweet de Rooms-Katholieke Kerk haar eigen gelovigen niet in de hand te kunnen houden, maar gelijktijdig wel bij de autoriteiten te ageren tegen plannen die tot doel hebben te komen tot geboor tebeperking. Hij meent dat het hardnekkig verzet van de Bra ziliaanse RK Kerk tegen het gebruik van anti-conceptiemidde len het grote aantal abortussen onder katholieke vrouwen in de hand werkt. De Rooms-Katholieke Kerk in Brazilië is mo menteel bezig met een campagne, in de nieuwe grondwet een uitdrukkelijk verbod van abortus opgenomen te krijgen. Het komt er niet op aan hoe oud men is, maar hoe men oud is Hoewel het Tweede Va ticaanse Concilie destijds uitvoerige aandacht heeft geschonken aan de positie van de „leken" in de kerk, en deze op een volkomen nieuwe wijze heeft geformuleerd, vond paus Johannes Pau- lus II het opnieuw van belang hun positie aan de orde te stellen. Hij riep daarvoor een specia le bisschoppensynode bij een voor het najaar 1987. Twee belangrijke overwegin gen gaven daarbij volgens de paus de doorslag. De eerste was van binnenkerkelijke aard: twintig jaar na het con cilie is het tijd voor een her evaluatie van de conciliedo cumenten met betrekking tot de positie van de leken. Met andere woorden: de rooms- katholieke kerk wil zich, net zoals dat het geval was bij de bisschoppensynode in het na jaar waar het gehele concilie ter discussie stond, bezinnen op (een deel van) haar identi teit. Als tweede overweging gaf de paus dat de wereld op een dusdanig snel tempo ver andert dat deze vraagt om het „geinspireerde ingrijpen van de leken" om het hoofd te kunnen beiden aan een wetenschappelijke en techni sche ontwikkeling waarbij de mens vergeten dreigt te wor den. Waar de conciliedocumenten over de plaats van de kerk in de wereld nog maar nauwe lijks zijn bestudeerd en door gegeven, roept dit initiatief dan ook begrijpelijkerwijs de nodige vragen op. Niet na drukkelijk is aangegegeven vanuit welke kerkvisie wordt geopereerd. Dat daar over de nodige (negatieve) vermoedens bestaan blijkt uit de manier waarop gerea geerd is op de „lineamenta". De redactie van het informa tiebulletin van de rooms-ka- tholieke kerkprovincie heeft geprobeerd een uiterst on dankbare taak een repre sentatief beeld te geven van de binnengekomen reacties. Zij zijn inmiddels aan het sy nodesecretariaat in Rome aangeboden. De reactie van het bisschop pencollege is integraal afge drukt. Hun kritiek is zeer ge matigd. vooral in vergelij king met andere reacties die afkomstig zijn van onder meer het Thijmgenootschap, het katholiek Studiecentrum van de Nijmeegse universi teit, de Katholieke Raad voor Kerk en Samenleving, een aantal theologische opleidin gen, waaronder Rolduc, paro chies en ook een klein aantal „gewone" gelovigen. Het bevat een stortvloed van kritiek. Die over de stijl en het woordgebruik: stroef, breedsprakig, zijn daarbij nog van ondergeschikt belang, hoewel het voor een aantal mensen reden is geweest het document terzijde te leggen en zelf iets op papier te zet ten. Clericale benadering Van meer belang is dat het document door velen als bij uitstek clericaal wordt erva ren: het gaat wel over ons, maar zonder ons. De gedach- tengang is sterk hiërarchisch: „ze verloopt in overdreven mate langs de geïnstitutiona liseerde kerkordelijke gena destanden", hetgeen bij som migen herinneringen oproept aan de standenmaatschappij van weleer. Er is ook veel kritiek op het gevaar dat de schrijvers van het document zien in een „vermenging" van de .juiste" verhoudingen tussen leken-gelovigen en amtsdragers. De scheidslijn tussen amtsdragers en overi ge gelovigen wordt nadruk kelijk gemarkeerd. Het docu ment wekt verder naar de mening van sommigen de in druk dat de Kerk een soort tegenwereld is en dat de we reld niet zozeer de plaats maar het object en het doel van de verkondiging is. Bij deze tegenoverstelling lijkt er tussen kerk en wereld slechts eenrichtingsverkeer te be staan. Kritiek is er ook op het feit dat de leken-gelovi gen het domein van het aard se, het tijdelijke en wereldlij ke krijgt toegewezen en de ambtsdragers het geestelijke. In vele reacties wordt daar om gepleit voor een andere benadering van het onder werp. Het uitgangspunt zou moeten zijn wat overigens ook in de lineamenta naar voren komt dat allen, of ze nu wel of geen ambtsdra ger zijn, hun roeping moeten ontlenen „aan de sacramen ten van doopsel en vormsel, dat allen delen in Christus' ambt, dat de genadegaven van de H. Geest allen ten deel vallen, en dat zo allen behoren tot het Mystieke Li chaam van Christus en te za- men Gods volk vormen en dat zij zo ook allen delen in de ene ondeelbare opgave van Christus' kerk." Verder wordt onder meer ge pleit voor een voortgezette bestudering van de documen ten van Vaticanum II een studie naar de waarde van de leken-bedieningen in de loop der geschiedenis. Scepsis bestaat er tenslottte over het feit dat de concrete situaties in de lokale kerken nooit een algemene oplossing Het begin van de buitengewone synode in Rome november 1985. In de herfst van '87 komt het wereldepiscopaat op nieuw bijeen, ditmaal om over de positie van de leken te pra ten. van kwesties binnen een kerk-in-ontwikkeling moge lijk maken. Reactie van de Nederlandse Bisschoppenconferentie op de Lineamenta voor de Bis schoppensynode van 1987. Bijlage bij het 121 Informa tiebulletin van de r.-k. kerk provincie. Tel. 030 - 33.42.44. Voor de tweede keer in nog geen jaar tijd hebben huur moordenaars op het Brazili aanse platteland een pater vermoord. Het slachtoffer is de 33-jarige Josimo Moraes Tavares, coördinator van de pastorale commissie voor het grondbezit in het bisdom To- cantinopolis, in de deelstaat Goias. Pater Josimo, die een maand geleden aan een eerste moordaanslag ontsnapte, werd zaterdagmiddag in het centrum van de stad Impera- triz door twee personen doodgeschoten. De moorde naars, die erin slaagden te ontsnappen, zouden volgens getuigen zijn ingehuurd door grootgrondbezitters voor wie pater Josimo een steen des aanstoots was, omdat hij de landloze boeren in het gebied steunde in hun strijd tegen het grootgrondbezit. Om de zelfde reden werd vorig jaar juli, eveneens in het Amazo negebied, de Italiaanse pater Ezechielle Ramin door huur moordenaars doodgeschoten. Volgens de Braziliaanse bis schoppenconferentie is de re gering mede verantwoorde lijk voor het nog steeds toe nemend geweld op het plat teland wegens de trage uit voering van de beloofde landhervormingsplannen. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen: te Lochem, J.Zuur kan didaat te Assen; te Bodegraven, H.v.d.Berg te Axel; te Gorkum, drs.J.E.de Groot, voorheen zen dingspredikant, wonende te Reeu- wijk Aangenomen: naar Oisterwijk en Helvoirt toezegging, hervormd gereformeerd samen op weg, me vrouw W.H.Roobol te Langezwaag; naar Zelhem (hervormde gerefor meerde federatie), C. van Dorp te Oostermeer en Eestrum; naar Assen toezegging, J.Seton te Ridderkerk die bedankte voor De Meern en voor Nijverdal. Eefde-Gorssel. vrouw drs.A.E.van Luttikhuizen, ziekenhuispredikante te Deventer. Christelijke Gereformeerde Ker ken Bedankt voor Haarlem-Centrum, A Wagenaar te Mussel; voor 's Gra- venzande. C.Westerink te Den Hel der. voor Amsterdam-Nieuw West, H.P.Brandsma te Middelburg. Bedevaarten trekken opnieuw veel mensen Bisschoppen vragen aandacht voor bedevaarten In een brief aan de pastores van de parochies vragen de Ne derlandse bisschoppen aandacht voor bedevaarten en bede vaartplaatsen. „Bedevaartplaatsen trekken nog steeds veel gelovigen, zelfs moeten we voor sommigen zeggen; trekken opnieuw aan. In eigen land en dicht over onze grenzen ver heugen bedevaartplaatsen zich in de belangstelling van jon geren en ouderen. En vooral die plaatsen, waar ook zieken en invaliden heen kunnen, worden door zeer velen be zocht", aldus de bisschoppen. Lourdes, waar Maria in 1858 verscheen aan Bernadette, trekt jaarlijks zo'n 4 miljoen bezoekers, onder wie naar voor zichtige schatting tenminste 50.000 mensen uit ons land. Een groot gedeelte van hen bezoekt Lourdes als onderdeel van een vakantiereis, meer dan 15.000 mensen gaan met een ge organiseerde reis, vooral met touringcars, aldus de brief. Nog eens 10.000 mensen pelgrimeren met de door de bis schoppen erkende bedevaartorganisaties. De bisschoppen vragen speciaal aandacht voor pelgrimage's, waarbij gezonden aan zieken en gehandicapten dienstbaar zijn. „Het is onze ervaring dat een echte bedevaart een groot goed is voor de pelgrims", en „voor zieken en gezonden is de spontane hulpvaardigheid en de hartelijke communicatie een onvergetelijke ervaring". Oud China-zendeling Hildering (88) overleden Op 11 mei is in zijn woonplaats Doorwerth ds. H.A.C. Hilde ring, oud-zendingspredikant van de Nederlandse Hervorm de Kerk, op 88-jarige leeftijd overleden. Hermanus Antonius Christiaan Hildering geldt als één van de markantste en be kendste zendingsmensen. Na zijn studie aaan de Vrije Uni versiteit werd hij door de toenmalige Gereformeerde Ker ken in Hersteld Verband afgevaardigd naar China. In 1932 ging hij, in samenwerking met het toenmalig Nederlands Zendelingsgenootschap werken onder de Chinezen in Soera- baja. In 1939 ging hij Nederlands-Indië, waar hij tot 1952 bleef. Na zijn repatriëring had hij van 1953 tot 1960 de lei ding had van het hervormd Zendingshuis in Oegstgeest. In de jaren 1957 en 1958 trad ds. Hildering op als waarnemend algemeen schoolbeheerder in het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea. Na zijn emeritaat werkte hij nog tot 1968 in het pastoraat in de Hervormde Gemeente van Elden (Gld). VOORSTEL IN PROEFSCHRIFT R.-K. STUDIESECRETARIS: De huidige toetsing door de overheid van de gewetensbe zwaren van dienstweigeraars zou moeten worden afge schaft en vervangen door een open gesprek, waarbij de op vattingen van overheid en weigeraar over het nut van de militaire dienst met elkaar worden geconfronteerd. Daarbij zal ook de voorwaar de moeten vervallen dat een dienstweigeraar alle vormen van geweld dient af te wij zen, wil hij worden erkend. Dit voorstel doet drs. B. Schumacher, studiesecretaris van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Neder land, in zijn proefschrift over militaire dienstweigering en vredesmoraal. Het proef- schift beschrijft de ontwikke lingen van het recht dienst te 'weigeren in ons land, met een moraaltheologische in valshoek en geeft een moge lijke nieuwe normering van de gewetensbezwaren aan. Schumacher promoveert deze week aan de Katholieke Hogeschool Tilburg tot doctor in de godgeleerdheid. Volgens de promovendus blijkt uit de geschiedenis dat de wetgever niet goed weg weet met de wettelijke nor mering van de gewetensbe zwaren. Ook de defensietaak die de overheid heeft krijgt niet de uitdrukkelijke bezin ning die haar toekomt. Van uit het standpunt van de rechtvaardige verdediging- desnoods-met-oorlog zou er een „kritische vredesmoraal" kunnen ontstaan^ waarbij de persoonlijke gewetensvor ming van de dienstweigeraar recht wordt gedaan. Het voordeel hiervan is volgens Schumacher, dat ook de overheid zelf met goede ar gumenten moet komen voor haar defensie-inspanningen. Voor de „zwaarste" gevallen, totaalweigeraars die om poli tieke redenen dienst weige ren omdat het leger huns in ziens een verwerpelijke maatschappelijke orde in stand houdt, heeft Schuma cher een iets andere procedu re. Zij kunnen alleen erken ning krijgen als zij onderken nen, dat de samenleving blijkbaar toch niet zo ver werpelijk is dat zij tot militai re dienst wil dwingen en dat de defensietaak voor de sa menleving louter een nood zaak is. DS. VAN ROON TOT CONFESSIONELE VERENIGING: De bezuinigingen die noodza kelijkerwijs binnen de kerk moeten worden doorgevoerd kunnen een gunstige invloed hebben op het leven in de ge meenten. Pastoraat en predi king kunnen er door opbloei en. Deze „tegenstelling" bracht ds. J. P. van Roon, voorzitter van de hervormde Confessionele Vereniging gisteren naar voren in Zeist tijdens de jaarvergadering. De Confessionele Vereniging is sinds 1864 actief binnen de Nederlandse Hervormde Kerk met als doel de schrif tuurlijke belijdenis in deze volkskerk te handhaven. Zij telt ruim 3.500 leden en on geveer 140 plaatselijke afde lingen. De Hervormde Kerk heeft de laatste jaren te kampen ge had evenals andere kerken met een enorme terugloop in ledental. Op dit moment zijn er nog 2,7 miljoen hervorm den, maar 0,7 miljoen moet gerekend worden tot de ge boorteleden, zodat er eigen lijk maar 2 miljoen overblij ven, die daadwerkelijk ver antwoordelijkheid willen dragen voor het reilen en zeilen van de kerk. Door deze terugloop moet de kerk aan de top bezuinigen. Zo zal er niet meer worden voor zien in een aantal full-time predikant-secretarissen van raden en het is ook de vraag of de kerk nog een eigen persbureau kan blijven be kostigen. „Zou van deze nood een deugd gemaakt kunnen wor den?", zo vroeg ds. Van Roon zich af. „De vele, vele zaken waarmee (men in) de kerk bezig is en dientengevolgde de stapels papieren, die in de brievenbussen van de predi kanten glijden en op de tafels van de kerkeraden terecht komen zouden tot het meest nodige beperkt kunnen wor den. Predikanten krijgen dan (weer) meer tijd voor predi king en pastoraat. Ouderlin gen kunnen hun kostbare vrije tijd besteden in veel huisbezoek. Diakenen heb ben gelegenheid niet alleen met de wereldnood bezig te zijn, maar ook in eigen ge meente met troostrijke woor den uit het Woord van God te helpen". Bond rukt op Ondertussen blijft het tekort aan predikanten van confes sionele signatuur bestaan. Tijdens de vergadering werd geconstateerd dat de bonds- -kandidaten in de rij staan om de open plaatsen in te ne men. Een tendens die nog sterker zal worden als de ruim 70 hulppredikers de be voegdheden van predikant krijgen. Onder hen is name lijk relatief gezien de rech terflank van de kerk, de kant van de Gereformeerde Bond, overvloedig vertegen woordigd. Verschillende bonds-predikanten zullen dan ook proberen zo is de verwachting een plaats te krijgen binnen confessionele gemeenten. Mr. A. van Ruler - Hamelink, lid van het hoofdbestuur, noemde deze ontwikkeling „zorgelijk". De vaak pas beginnende predi kanten, „worden gemangeld in de gemeente en raken overspannen. Daar moeten we echt medelijden mee heb ben". Frikadel met sambal goreng-kool en rijst yoghurt met aardbeien De benodigdheden voor twee zijn: 200 g gehakt, 2 ge kookte aardappelen, uitje, selderij, 1 klein ei, sambal, zout, boemboe saté, paneermeel, (knoflook), 2 lepels olie ui, knoflook, sambal, boemboe saté, 1 lepel olie, 500 g spitskool, 1 theelepel bruine basterdsuiker, 1 lepel ci troensap, 1 lepel gemalen kokos of santen, ketjap; 250 g droogkokende rijst; 100 g aardbeien, witte basterdsuiker naar smaak, 4 dl yoghurt, 2 lepels cornflakes of 1 beschuit Meng het gehakt met geprakte aardappel, kleingesneden ui, fijngeknipte selderij, ei en weinig sambal, zout en boemboe saté. Voeg zo nodig paneermeel toe; het gehaktmengsel moet stevig en tcch smeuïg zijn. Vorm per persoon drie gladde bal letjes van de massa, rol deze door paneermeel en leg ze onge veer een uur weg. Bak de gehaktballetjes in de olie bruin en gaar in tien minuten, desgewenst met een teentje knoflook. Fruit kleingesneden ui met geperste knoflook, iets sambal en boemboe saté goudbruin in de olie. Bak vervolgens de in smalle reepjes gesneden kool een paar minuten al omschep pende mee. Voeg dan water, bouillonblokje, bruine basterd suiker, citroensap en kokos toe en kook de kool gaar in acht minuten. Maak de groente (het vocht is de saus voor de rijst) op smaak met de gebruikte toevoegsels en met ketjap. Was de aardbeien en ontdoe ze vervolgens van de kroontjes. Snijd de vruchten in plakjes en zet ze weg met basterdsuiker. Meng na een half uur de yoghurt door de aardbeien en maak het mengsel met basterdsuiker op smaak af. Doe de aardbeie- n-yoghurt in de schaal(tjes) en strooi er cornflakes of stukjes beschuit over. JEANNE ftzidoe STEEDS vaker nemen protesten van actiegroepen iij land ontoelaatbare vormen aan. Het brute geweld tegej bijeenkomst van de Centrumpartij in het Zuidholli dorpje Kedichera is er een recent voorbeeld van, evenj vernielzuchtige demonstraties van de Tamils. Bij de actii „verontruste Haagse burgers", die er vorige week niet terugdeinsden onder medeburgers onrust te zaaien doj verspreiding van vervalste „officiële" mededelingen L een besmetting van ons drinkwater, is direct geweld wege gebleven. Maar ook daarbij zijn aanvaardbare verre overschreden. BlJ die reacties neemt men ook de moeite erop te w f dat de sabotage-actie geen enkel effect zal hebben t apartheid in Zuid-Afrika. Dat is natuurlijk zo, maar het 1 te is dat de actievoerders zich daarvan eveneens bewusl !l Ook vorig jaar zijn al vernielingen aangericht bij. Shell-station bij Amsterdam, als onderdeel van een acti tegen verschillende bedrijven waarbij onder meer voor joenen schade werd aangericht door het in brand stekei) een zelfbedieningsgroothandel. Achteraf verklaarde de t groep daarbij in een pamflet zich ervan bewust te zijn, apartheid door dit alles geen wezenlijke schade werd t bracht en dat de publieke opinie een dergelijke actie werpt. Toch gaan de acties door „om regering en inve r ders te laten zien dat je het niet pikt", aldus in het pamf anonieme schrijver. UlT zo'n stellingname blijkt, dat elke overredingsk hier te kort schiet. Deze vorm van terrorisme kan ma een manier worden aangepakt. Zeker nu een van de j voerders is aangehouden moet een diepgaand onderzoel de politie er toe kunnen leiden, dat deze onberekenbar den snel in de kraag worden gepakt. Van de rechter worden verwacht, dat hij niet zal aarzelen de schuil" zwaar te bestraffen. Later kans op regen DE BILT Een zwakke rug van hogedruk passeert van nacht en morgenochtend met opklaringen ons land. De wind valt dan weg en de tempera tuur daalt in de vroege och tend tot een graad of 8. Over dag nadert een nieuwe oceaan storing vanuit het westen ons land. Onder invloed daarvan neemt de bewolking in de loop van de dag toe. In de middag wordt de bewolking gevolgd door enige regen. De wind is zuidwest en neemt in het bin nenland toe tot matig, op het IJsselmeer en langs de kust la ter tot krachtig. De tempera tuur loopt in het zuidoosten van het land, waar de zon in de ochtend nog enige tijd schijnt tot een graad of 17 op. Elders blijft het kwik bij 13 a 15 graden steken. Ook donderdag bepaalt de nieuwe oceaanstoring nog ons weer. Dan stroomt vanuit het westen nog iets koelere lucht het land binnen en vallen plaatselijk buien. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor donderdag en vrijdag: Zuid-Scandinavië en Dene marken: woensdag af en toe zon en rond 14 graden in de middag, vrijdag tijdelijk regen bij een middagtemperatuur van ongeveer 10 graden. Britse Eilanden: donderdag half tot zwaar bewolkt, enkele buien, vrijdag vooral in het midden en zuiden zonnige pe rioden. Middagtemperatuur van 10 graden in het noorden tot 16 graden in het zuidoos ten. Benelux en noord-Duitsland: half tot zwaar bewolkt. Vooral op donderdag af en toe regen. Op vrijdag in de Benelux meer zon. Middagtemperatuur rond 13 graden. tot 24 graden langs de Mi landse zee. Op vrijdag inj; Frankrijk stijging van ratuur. j Spanje en Portugal: in, noorden van Spanje en Ej gal verandelijk bewoln vooral landinwaarts in streken plaatselijk buiejj het zuiden aanhoudend en warm. Middagtempeijj van 18 graden in het n<x, tot 30 graden in het zuidi vrijdag in het noorden eq ten stijging van tempel met zon. ij Alpengebied: op done aan de noordzijde bewo enige regen, aan de zui zonnig, vrijdag ook ii noorden zon maar in h« den lokaal onweer. Ml temperatuur in de dalen noorden tussen 14 en II den, op vrijdag wat hoge) de zuidzijde 20 tot 25 gr. Italië en Adriatische overwegend zonnig vooral in bergstreken oo lokale regen of onwei Middagtemperatuur 21 graden. Weer Hu Min Amsterdam regen 22 II De Bilt zwbew 22 II Eelde zw.bew. 20 10 Eindhoven regen 23 10 Den Helder zw bew 18 9 Rotterdam regen 21 11 Twente zw.bew. 21 11 Vlissingen regen 19 10 Zd Limburg zw bew. 22 9 Aberdeen zwbew 16 8 Athene regen 23 14 Barcelona l.bew 23 11 Berlijn l.bew. 18 lij Innsbruck Klagenfurt Frankrijk: donderdag half tot w zwaar bewolkt en vooral in zuncn i. het noorden plaatselijk een is^buin°a h bui. Vrijdag vanuit het westen Las Paimas i. zonnig. Middagtemperatuur ^J^viv van 14 graden in het noorden Tunis o r Brieven qraag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Open Communie „Kerkgangers in tranen na weigeren Communie", aldus een bericht in de rubriek „Kerk en Wereld". De rede nen van deze weigering wor den niet gegeven zodat er een nare nasmaak overblijft en de katholieke kerkelijke leiders in het bisdom Wiirzburg in een slecht daglicht blijven staan. Jammer, want er zijn toch gegronde redenen tot deze weigering, vooral ook omdat vele van deze wenende gelovigen zelf weigeren om Christus te geloven en zelf ontkennen dat ze Zijn Li chaam eten zoals Hij hun leert in de H. Schrift, zie 6,48.69. Johannes zelf rl teert in hoofdstuk 6 vers 66 dat de mensen uit zij deze leer van Christus wilden aannemen en m< teel willen nog velen dal De katholieke kerk en <j tholieke gelovigen echte] ten zich van harte aan b Petrus. Nadat vele var leerlingen zich terugtri en Jezus verlieten vroeg aan de twaalf, zie Joh. I 67: „Wilt ook gij soms gaan?" (68) Simon Petru woordde Hem: Heer to zouden wij gaan? Uw wc zijn woorden van eeuw ven (69) en wij geloven ten dat Gij de Heilige zijt". Als bij het overi van de H. Hostie teg< communicant wordt „Het Lichaam van Chr kunnen wij, Goddank, hart en ziel „Amen" Van de „Anders-denk mag niet worden verlan kan niet worden verwac ook hij „Amen" zal zegfj daarom is deze zogeni intercommunie een onw ge vertoning. J.W. Spier WATERIN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2