„Ontvoerde werknemers
Ballast Nedam gezond"
Sikhs roepen
onafhankelijke
staat uit
Democratie in de jaren dertig
„Internationaal Hof werkt niet
optimaal door politieke onwil"
Advocaat betrokken
bij wapensmokkel
Bouterse met
geweld verdrijven
^Sabotage tijdens
f jubileum Hirohito
Sobere begrafenis hertogin van Windsor
BUITENLAND
Sleid&iQowuvnL
WOENSDAG 30 APRIL 1986 PAGINA 7
oorse regenng
ivallen over
inigingen
_,LO De Noorse regering
[eeft gisteravond in het parle-
ient het vertrouwensvotum
ver haar economische politiek
erloren Premier Kaare Willoch
ondigde daarop het ontslag van
ijn regering aan. Willochs pak-
et bezuinigingsmaatregelen om
e vermindering van inkomsten
Is gevolg van de daling van de
rereldolieprijzen op te vangen,
rerd in het parlement verwor
den met 79 tegen 78 stemmen,
[et is de eerste maal in 23 jaar
at een Noorse regering valt.
DEN HAAG Tijdens een plechtige zitting is gisteren de veertigste verjaar
dag gevierd van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Daarbij aan
wezig waren onder anderen koningin Beatrix, prins Claus, premier Lubbers,
minister Korthals Altes van justitie, vertegenwoordigers van de VN en leden
van het diplomatieke korps in Den Haag. De voorzitter van het Hof, de Indi
sche rechter Nagendra Singh, stelde vast dat door een gebrek aan politieke
wil bij de lidstaten van de Verenigde Naties het Hof niet altijd optimaal
heeft gefunctioneerd. Hij riep de lidstaten van de VN op daarin verandering
te brengen, opdat de veertigste verjaardag van het Hof later niet slechts zal
worden gezien als een inventarisatie maar als een keerpunt. Het Internatio
naal Gerechtshof, dat zetelt in het Vredespaleis heeft tot doel conflicten tus-
sen staten met vreedzame middelen te beslechten. Positief liet Nagendra
Onder de vele genodigden bij de viering van het veertig- Singh zich uit over het feit dat landen uit de Derde Wereld de laatste jaren
jarig bestaan van het Internationaal Gerechtshof in Den in toenemende mate naar het Hof stappen. In de beginjaren waren het nog
Haag waren onder anderen koningin Beatrix, prins Claus voornamelijk de Europese landen en de Verenigde Staten die het Hof werk
en premier Lubbers. bezorgden. Het Hof is universeler geworden, aldus de Indische rechter.
Vijf doden
door lawines
ST. MORITZ Lawines in de Zwitser
se Alpen hebben aan minstens vijf
mensen het leven gekost, zo heeft de
Zwitserse Reddingsdienst gisteren be
kend gemaakt. Een groep van vijftien
toeristen onder leiding van een ervaren
ski-instructeur werd maandag door een
lawine overvallen. Vijf van hen raak
ten onder de sneeuw bedolven. Onder
de doden was de 52-jarige Andrea Flo-
rineth, die leden van het koninklijk
huis en filmsterren tot zijn cliëntèle
kon rekenen. Hij vergaarde bovendien
enige roem als stuntman in James
Bondfilms. Sinds de herfst van vorig
jaar zijn in totaal 32 mensen bij lawines
omgekomen.
JERUZALEM Een advocaat van de twee Is
raëliërs die door de Amerikaanse justitie in staat
van beschuldiging zijn gesteld wegens hun aan
deel in de illegale verkoop van Amerikaanse wa
pens aan Iran, is zelf ook bij de affaire betrok
ken. Dat heeft het Israëlische dagblad Jerusalem
Post gisteren gemeld. De Amerikaanse autoritei
ten rolden vorige week een internationaal net
werk op voor grootscheepse wapenverkoop aan
Iran. Aan het komplot, het grootste dat ooit in de
Verenigde Staten is ontdekt, zou zijn meege
werkt door Amerikanen, Israëliërs, Westduit
sers, Grieken, Fransen en een Brit. Washington
heeft na de gijzeling in de Amerikaanse ambas
sade in Teheran in 1979 een embargo afgekon
digd op wapenleveranties aan Iran.
dANAMA/LUTTEL-
^EEST De autoriteiten
ran Qatar aan de Perzi-
:he Golf hebben de Ne-
erlandse autoriteiten gis-
eren laten weten dat de
Jederlander Willem Hoe
kendijk (53) gezond en
vel is. Datzelfde geldt
voor de andere 28 werk
nemers van Ballast Ne
dam, die afgelopen zater
dag bij een Qatarese aan
val op het rif Fash ad Di-
bal werden opgepakt en
naar de hoofdstad Doha
zijn vervoerd. Ballast Ne
dam is bezig met de bouw
van een kustwachtstation
op twee opgespoten ei
landjes.
„We verwachten allemaal dat
het goed afloopt. Nee, bang
zijn we niet. Zoals het er nu
naar uit ziet zal het een diplo
matiek spelletje worden tussen
Bahrein en Qatar, met als in
zet een paar olierijke eiland
jes", reageert zoon Bart Hoe
kendijk (25), die tijdens de af
wezigheid van z'n ouders de
woning in Luttelgeestbeheert.
Het echtpaar Hoekendijk
woont al drie jaar in Bahrein.
De Bahreinse regering van
sjeik Isa Bin Salman heeft gis
teren in milde bewoordingen
zijn afkeuring uitgesproken
over de militaire acties van
Qatar op Bhareins grondge
bied en het vasthouden van
een aantal buitenlandse werk
nemers. De regering gaf wel
haar goedkeuring over het ini
tiatief van de regering van
Saoedie-Arabië om te bemid
delen in het twee eeuwen
oude geschil over het rif.
Volgens zegslieden wordt Fasjt
Al-Dibal nog steeds door de
Qataraanse troepen beze; er
zouden inmiddels pantservoer
tuigen naar de eilandjes zijn
overgebracht. Ondertussen
hebben Britse en Nederlandse
diplomaten contact opgeno
men met de regering van Qa
tar om de vrijlating van hun
landgenoten te bewerkstelli
gen.
Resten
bemanning
Challenger
overgebracht
CAPE CANAVERAL De
stoffelijke resten van de zeven
astronauten van het ruimte
veer Challenger zijn gisteren
uit het ruimtecentrum Kenne
dy in Cape Canaveral per
vliegtuig overgebracht naar
een militair mortuarium in
Delaware, om te worden be
graven. Dertien weken na de
ontploffing van de Challenger
boven de Atlantische Oceaan,
werden de zeven met vlaggen
bedekte kisten in een konvooi
lijkwagens van een laborato
rium op Cape Canaveral naar
een vliegveld gebracht.
De militaire astronau
ten Francis Scobee en Michael
Smith zullen met groot mili
tair vertoon worden bijgezet
Onder groot militair eerbetoon wordt een van de zeven kisten
met de stoffelijke resten van de bemanning van de Challenger uit
het Kennedy Space Center gedragen,
op het militaire ereveld van
Arlington bij Washington. De
anderen, onder wie de onder
in hun woonplaatsen
worden begraven.
De resten van de astronauten
zijn geïdentificeerd door mili
taire pathologen op Cape Ca
naveral.
iOMOHARDJO VOORZITTER NIEUWE
POLITIEKE PARTU:
JOTTERDAM De politieke
>artij voor Surinamers van
velke etnische herkomst dan
»ok wordt zaterdag in de
ioutrusthallen in Den Haag
litgeroepen onder de naam
Iers voor Vrijheid en
t oftewel SVR - Pendawa
Lima.
Voorzitter is Paul Somohardjo;
h >ok lid van de Bevrijdingsraad
poor Suriname. Hij lichtte gis-
eren in Rotterdam toe, dat de
jartij wil meewerken aan het
perwezenlijken van een demo-
iratische rechtsorde in Surina
me. Volgens Somohardjo is
Bouterse met geweld aan de
macht gekomen en moet hij
dus ook met geweld worden
verdreven.
partij zegt voor haar verzet
}gen het regiem Bouterse
een hulp te verwachten van
füurlingen of uitgesproken
Jmmunistische organisaties,
laar wel van landen en orga-
lisaties die de democratie een
groot goed achten zoals Neder
land en andere Westeuropese
democratieën. Komt van die
zijde geen steun, dan wil Pen
dawa Lima alsnog ergens an
ders steun zoeken.
Bestuurslid Jules Sedney zei
dat Pendawa Lima gelijke
rechten nastreeft en plichten
en kansen voor iedereen. Het
gaat de partij om volledige
vervanging van de machts-
staat door de rechtsstaat. Ze
kiest voor een parlementaire
stelsel met vrije verkiezingen
waarin leger noch militair ge
zag een rol krijgt toebedeeld in
het centrum van de staats
macht.
De partij wil dat het Suri
naamse volk zich uitspreekt
over de grondslag van de de
mocratie. Na dit referendum
zou een zogeheten constitue
rende vergadering moeten
worden gekozen, waarna er al
gemene verkiezingen komen
voor samenstelling van de
nieuwe democratische orga
nen.
TOKIO Saboteurs hebben gisteren in Japan een bovenleiding
van de supersnelle bullet-train doorgebrand. De treinverbinding
liep daardoor een vertraging van anderhalf uur op. Ook op drie
andere plaatsen in de buurt van Osaka werden pogingen tot sa
botage gedaan. De politie vermoedt dat de acties het werk zijn
van mensen die protesteren tegen de viering van het 60-jarig
jubileum van keizer Hirohito. Linkse groeperingen hadden eer
der aangekondigd de viering van de 85ste verjaardag van de
keizer en zijn jubileum te zullen verstoren. Kort na middernacht
raakte een jongeman ernstig gewond toen in een park in Tokio,
waar een demonstratie zal worden gehouden, een bom ontplofte.
De Japanse politie heeft rond het keizerlijk paleis ongekende
veiligheidsmaatregelen genomen. Radicalen hebben bovendien
gedreigd de economische topconferentie van de zeven belang
rijkste westerse industrielanden in Tokio, die op 4 mei begint, te
saboteren uit protest tegen dit „schandalige vertoon vdn kapita
lisme".
De kist met het stoffelijk overschot van de hertogin van Windsor wordt uit de St. Georgekapel gedragen. Op de achtergrond
koningin Elizabeth en kroonprins Charles.
WINDSOR Wallis Simpson,
de hertogin van Windsor, is
gistermiddag naast haar echt
genoot Edward begraven. De
meeste leden van het Britse
koninklijk huis, die zich tij
dens haar leven weinig aan de
hertogin gelegen lieten liggen,
waren bij de sobere uitvaart
plechtigheid aanwezig. Konin
gin Elizabeth II ging de 175
aanwezigen voor in het gebed
voor de vrouw, voor wie ko
ning Edward VIII 50 jaar gele
den afstand van de Bri^e
troon deed.
Aanwezig bij de plechtigheid
in de kapel waren onder ande
ren ook premier Margaret
Thatcher, oppositieleider Neil
Kinnock, de Amerikaanse am
bassadeur en Lady Diana Mos-
ley, de weduwe van de Britse
fascistenleider uit de jaren
dertig. De begrafenis zelf werd
bijgewoond door de koningin,
prins Philip, prins Charles en
zijn vrouw Diana en zeven le
den van het personeel van
Wallis Simpson uit Parijs. De
aartsbisschop van Canterbury,
Robert Runcie, gaf de laatste
zegen. De Anglicaanse kerk
heeft zich destijds een fervent
tegenstander van het huwelijk
tussen Edward en de tweemaal
gescheiden Amerikaanse ge
toond.
Lijndienst VS-
Rusland hersteld
MOSKOU Voor het eerst
sinds 1978 is gisteren een
Amerikaans passagiersvlieg
tuig op een reguliere commer
ciële vlucht aangekomen in
Moskou. De passagiers waren
met een Boeing 747 van Pan
American uit New York ver
trokken en voor het vervolg
van de reis in Frankfurt over
gestapt in een kleinere Boeing
727. Eerder op de dag was een
vliegtuig van Aeroflot uit Mos
kou vertrokken naar Was
hington, via Gander op New
foundland.
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
70) Toen Linke Lowietje zijn middagmaaltje
achter de verbrokkkelde kiezen had gewerkt,
ging hij onmiddellijk weer aan de arbeid. Tij
dens het smakkend vermalen van zijn leeftocht
had hij immers vele plannetjes bedacht en weer
verworpen, doch tenslotte was er uit al die be
denksels één overgebleven, dat bruikbaar was.
En nü zette Linke Lowietje haast achter de
zaak. Eerst begaf hij zich naar het gemeente
huis en vol energie stiefelde hij tegen de eeuwe
noude trapjes op. In de hall werd hij natuurlijk
te woord gestaan door de plichtsgetrouwe ge
meentebode Kobus Reutelenbos. „Dien me
maar gauw bij je broodheer aan, generaal," zei
Lowietje. „Ik heb iets met hem te bepraten, dat
de gemeentekas zal spekken. Haha!" De schelm
lachte geniepig en voegde er bijkans onhoor
baar aan toe: „En mijn eigen kas nog méér...!"
Maar de brave Kobus hoorde deze laatste
^woorden niet. Hij nam alleen kennis van de be
grippen 'gemeentekas' en 'spekken'. Dat maak
te in hem een ongekende en verborgen ijver
wakker en hij diende de onbekende kasspekker
dus zo snel hij kon bij burgemeester van Muize
nis aan. En eenmaal binnen verspilde Linke Lo
wietje weinig tijd. „Ik kom om je een smak geld
te laten verdienen, burgervader", lachte hij. „Ik
heb een knetterplan en daar zit ook voor jouw
armzalige gemeente een stevig stuk geld aan!
Het is een autorace. Een soort knetterrally, vat
je?" „Ik vat het héél goed," zei de burge
meester. „Als U echter maar goed begrijpt, dat
ik geen race of rally wil, die gevaar oplevert
voor de verkeersveiligheid." „Ach man, laa
me niet lachen," grijnsde Lowietje. „Gevaar is
er niet bij, hoor. Het wordt een race voor stok
oude wagens en die rijden niet hard. Behalve de
mijne dan... Ja! En het wordt een lachsucces
voor iedereen, die komt kijken! Let maar eens
op!"
AMRITSAR Radicale
sikhs hebben gisteren het
begin van de strijd voor
een onafhankelijk Khalis-
tan aangekondigd. Zij ver
klaarden een eigen scha-
duwregering te zullen
vestigen in de Gouden
Tempel, het heiligdom
van de sikhs. Het vijf le
den tellende comité van
de radicale sikhs in de
Gouden Tempel verklaar
de tijdens een persconfe
rentie dat leden van de
nieuwe regering van Kha-
listan, land der zuiveren,
binnenkort beëdigd zullen
worden. De droom van
Khalistan zal werkelijk
heid worden in de staat
Punjab, zo verklaarden de
sikhs.
Een van de belangrijkste radi
cale groeperingen, de Khalis
tan commandotroepen, zal vol
gens het comité de kern \an
een nieuw leger gaan vormen.
Drie van de leden van het co
mité worden door de politie
gezocht in verband met een
aantal moorden. De voort
vluchtige leider van de Kha
listan commandotroepen, Man-
bir Singh, verblijft eveneens
in de Gouden Tempel. Het uit
roepen van de staat Khalistan
zal naar verwachting leiden
tot nog meer en heviger onlus
ten in Punjab. Maandag wer
den twee mensen gedood, ver
moedelijk door militante
Sikhs. Het aantal doden deze
maand is hiermee tot zestig ge
stegen.
In juni 1984 bestormden troe
pen van het Indiase leger de
Gouden Tempel om een einde
te maken aan de afscheidings
beweging van de militante
sikhs. Volgens de politie is het
heiligdom nu weer een vrijha
ven voor militanten en crimi
nelen. Ondertussen verklaarde
de premier van Punjab, Surjit
Singh Barnala, in in de Indiase
hoofdstad New Delhi dat de
openbare orde in de deelstaat
aanzienlijk verbeterd is. Hij
zei dat 700 mensen zijn gear
resteerd op verdenking van
aanslagen of van medeplich
tigheid aan terroristische ac
ties. De terroristen genieten
niet langer goedkeuring of
steun, zei hij.
Met de kamerverkiezin
gen in het vooruitzicht
blijkt geschiedenis toch
altijd weer actueel. Zo
was gisteren tijdens het
geschiedenisexamen
(mavo, havo en vwo), be
halve de Sovjet-Unie tus
sen het revolutiejaar 1971
en Stalins dood in 1953,
Nederland tussen 1917
en 1940 aan de orde. En
daaruit bleek dat onder
werpen als 21 mei ook in
het verleden de nodige
beroering wisten te wek
ken.
Het vwo-examen was erg
veel, maar best te maken. In
het Nederlandse gedeelte za
ten onder andere vragen aan
de hand van cartoons over
(het effect van) de bezuini-
gingspolitiek van de regerin
gen Colijn in de jaren dertig
en over de volkspetitie naar
aanleiding van de plannen
voor de vergroting van de
Nederlandse vloot in 1923.
Toen had het volkspetionne-
ment wel succes. Ook was er
een tekst over het functione
ren van de democratie in de
jaren dertig, met vragen over
de NSB en over het beharti
gen door de partijen van be
langen: die van de kiezers of
het eigenbelang.
Rusland was moeilijker, rqet
name omdat er een heel be
toog in zat over de collectivi
satie van de landbouw. Aan
de hand van gegeven materi
aal moeiten de leerlingen be
schrijven hoe de ontwikke
ling was verlopen en daarbij
vijf genoemde problemen be
handelen. Het onderdeel
wordt altijd als zwaar erva
ren, aldus leraar A. de Jong
van het Haagse St. Janscolle
ge. De vragen over de relatie
Sovjet-Unie versus kapitalis
tisch Westen in de jaren der
tig was goed te maken, even
als de opgave over het socia
listisch realisme in de kunst.
Opkomst fascisme
Het moeilijkste onderdeel bij
het geschiedenisexamen voor
de havo was het opstel over
de opkomst van het fascisme
aan de hand van een reeks
begrippen die erin moesten
worden verwerkt. Er waren
aardige vragen over de crisis
tijd en Colijn en over de ver
houding Nederland-België na
1918, met de Belgische anne
xatie-eisen (Zuid-Limburg en
Zeeuws-Vlaanderen) en het
kanaalverdrag. Een lastige
tekst over de Februari-revo-
lutie in de Sovjet-Unie, maar
met niet te moeilijke vragen
naar parate kennis. De vra
gen over de NEP-politiek
waren niet erg duidelijk. Wel
eenvoudig waren de tekst
over het partijlidmaatschap
en de combinatie van teksten
en begrippen. Kunst en cul
tuur ontbraken in het havo
examen.
Architectuur
Mavodocent F. v.d. Knaap
(Adelbertcollege in Wasse
naar) was het met zijn leer
lingen erover eens dat het
geschiedenisexamen zowel op
C- als op D-niveau niet te
moeilijk was. Doorgaans wer
den vrij korte antwoorden
verlangd. Erg jammer noem
de de leraar het dat de leer
lingen daardoor niet kwijt
konden wat ze geleerd had
den, alsof mavo-leerlingen
geen betoog kunnen houden.
Het Nederlandse gedeelte
was een stuk moeilijker dan
het Russische. Het Neder
landse gedeelte 'bevatte een
misschien niet verwachte
vraag over de nieuwe archi
tectuurrichting in de jaren
dertig. Bij de eerste vraag
(voor zowel C als D) moesten
politieke partijen worden in
gevuld aan de hand van om
schrijvingen als: ..het was
van 1917 tot 1940 de grootste
partij in de Tweede Kamer..;
..deze partij leverde geduren
de de jaren 1933-1939 de mi-
nister-president.. en: ..pas in
1939 ging deze partij rege
ringsverantwoordelijkheid
dragen..
Ook de vraag waaruit viel af
te leiden dat een krantebe-
richt uit 1937 over een aan
slag op Mussert (het krante-
bericht was erbij afgedrukt)
niet in „Volk en Vaderland"
had gestaan was niet zo een
voudig te beantwoorden.
Verder een aardige rubri-
ceeroefening met veertien
feiten uit de Russische ge
schiedenis.
Schoon toilet
's Morgens was er over de
hele lijn scheikunde. Bij het
lager landbouwonderwijs was
er een zogenaamd proefexa-
men. Volgens de docent ge
tuigde het van een originele
opzet. De vragen werden ge
steld aan de hand van een ar
tikel uit het dagblad Trouw
van januari vorig jaar: „Toi
let schoonmaken soms net
gifmengen" en in een (klei
ner) bovenkopje stond „Men
gen schoonmaakmiddelen ge
vaarlijk". Het ging dus over
het vrijkomen van chloorgas
(zuur plus bleekmiddel geeft
chloor). Een bejaarde vrouw»
in Groningen was overleden
nadat ze twee schoonmaak
middelen door elkaar had ge
bruikt.
Volgens de docent werd er
een beperkte chemische ken
nis gevraagd, maar des te
meer leesvaardigheid en een
goed begrip van het Neder
lands. Dat laatste zat veel
leerlingen niet mee. De helft
vond dit nieuwe examen
scheikunde wat aan de moei
lijke, de andere helft wat aan
de gemakkelijke kant.
Hard water
Het scheikunde-examen bij
zowel mavo-D als mavo-C
was redelijk te maken, von
den de leerlingen. Naar het
oordeel van leraar A. Mer-
tens van het Lucas College in
Voorschoten waren er te wei
nig open vragen en werd er
te weinig een beroep gedaan
op inzicht.
De dit jaar ingevoerde 2-keu-
zevragen (een gokkans van
50 procent) hebben het voor
deel dat er veel onderwerpen
aan bod kunnen komen en
dat de lange verhalen zijn
verdwenen. De leerlingen
vinden het prima zo, of
schoon er ook hier geniepig-
heidjes in de vragen zitten.
Permanent
Aan de elf opgaven met 35
onderdelen hadden de havo-
leerlingen hun handen meer
danvol. Bijna de helft was
gemakkelijk (over het win
nen van suiker uit suikerbie
ten), ongeveer 20 procent was
(vrij) moeilijk. Aardig bij dit
examen is de trend dat het
aansluit bij de actualiteit, al
dus leraar H. Koeners van
het Lucas College. Een heel
aardige vraag betrof het per
manent bij de kapper. Haren
(bestaande uit eiwitmolecu
len, verbonden door zwavel-
bruggen) worden losgemaakt
door de zwavelbruggen weg
te nemen. Eenmaal in de
krul wordt de brug weer her
steld met een vrij sterke ver
binding. Andere vragen be
troffen loodvergiftiging door
het drinken van zure dran
ken uit loden bekers, het ma
ken van perspex, het winnen
van suiker en spaanplaat.
Scheikunde vwo was een
goed examen, waarin belang
rijke onderwerpen als titra
tie, reactie-mechanismen en
optische isomerie veelal aan
de hand van praktische toe
passingen aan de orde wer
den gesteld. Ook hier was de
vérbinding met de maat
schappij
raar C.
St. Janscollege.
