Predikant ruimt puinhopen van Tamilvernielingen op Spaanse kerk voelt zich belegerd door linkse regering aan tafel £cidóc Sou/ta/n kerk wereld DS. SCHOUT: „OVERWIN HET KWADE DOOR HET GOEDE" Boesak wil Kwast niet te woord staan DPR Rotterdam wil aanwezigheid Bar in Den Bosch weer ACHTERGROND CeitUaQowuvnt WOENSDAG 30 APRIL 1986 PAGINj Ontslag voor progressieve docenten in Brazilië Kardinaal Eugenio Sales, aartsbisschop van Rio de Janeiro (Brazilië), heeft twee progressieve docenten aan de Katho lieke Universiteit te Rio de Janeiro ontslagen. De socioloog Pedro Ribeiro en pater Henrique Kasselmeier waren respec tievelijk docent theologie en docent religieuze cultuur. Ver der heeft hij van alle leken die aan deze universiteit doce ren. geeist. dat zij een eed van trouw aan het katholieke ge loof afleggen. Pater Kasselmeier werd twee jaar geleden al ontslagen door de andere katholieke universiteit in Rio de Janeiro, de „Santa Ursula". Datzelfde overkwam toen drie andere docenten, onder wie Clodovis Boff. de broer van de bevrijdingstheoloog Leonardo Boff. Kardinaal Sales geldt als een van de meest behoudende bisschoppen in Brazilië. Hij heeft al twintig priesters ontslagen.. Koning Herodes dronk Italiaanse wijn De Israëlische archeologen dr. Hannah Cotton en prof. Jo seph Geiger hebben op een aan het tijdperk van Herodes Antipas gewijd congres onthuld, dat de koning zonder twij fel geïmporteerde Italiaanse wijn heeft gedronken. In de ja ren zestig uitgevoerde opgravingen bij Massada aan de Dode Zee hebben een wijnboekhouding aan het licht gebracht die betrekking had op de koninklijke voorraden. Amphoren bleken Italiaanse wijn te hebben bevat van het merk Philo- nianum van het type Winzers Laenit. De amphoren droegen de latijnse aanduiding „voor de joodse koning Herodes". De Winzer stamt vermoedelijk uit de streek met de latijnse naam Brundesium, het huidige Brindisi, maar in Italië zelf zijn nog geen naspeuringen verricht naar deze wijnsoort. Een beroemde naam lijkt vaak op een jas die, voor de vader ge maakt, de zoon te groot is. Fliegcnde Blatter Os. Alan Boesak De voorzitter van de Wereld' bond van Hervormde en Ge reformeerde Kerken, dr Al lan Boesak. is niet bereid de drie Nederlandse predikanten die eind deze week naar Zuid- Afrika reizen, te woord te staan. Hij heeft er geen be hoefte aan mensen te ontmoe ten die op uitnodiging van pro apartheid-organisaties naar Zuid-Afrika reizen. Op vrij dag reizen twee gereformeer de predikanten (L.H. Kwast en A.S. Rienstra) en hun Ne derlands Gereformeerde col lega K.H. de Groot op uitno diging van de Afrikaans-Ne derlandse Werkgemeenschap naar Zuid-Afrika. De voorzit ter van de gereformeerde sy node. dr. H. Kouwenhoven, heeft de reis van de drie pre dikanten „erg onjuist" „hoogst naïef" genoemd. „Overwin het kwade door het goede". Deze bij beltekst heeft de Lo- chemse oud-legerpredi- kant ds. J.G.H. Schout er toe gebracht de puinho pen op te ruimen die de Tamils vorige week had den gemaakt in hun on derkomen in Lochem. Ds. Schout, die zich vanaf de komst van de onge veer tachtig Tamils nauw bij hen betrokken voelt, meende dat dit „bijbelse recept" het juiste ant woord is op de verziekte situatie rond de Tamils, na hun uiting van teleur stelling en woede. Tege lijkertijd heeft hij de Ta mils duidelijk gemaakt dat de gewelddadige actie niet valt goed te praten. Ook maakte hij melding van de uiterst negatieve reacties bij de Lochemse bevolking op de vernie lingen door de Tamils. Toen ds. Schout en anderen begonnen het huis op te rui men, besloten, na enige aarze ling, de meeste van de Tamils mee te helpen bij de schoon maak. Na afloop werden stuk ken brood gemeenschappelijk gegeten, als symbool van de vriendschap, ondanks de ge beurtenissen. „Het gebroken brood was een teken van een verdrietige, gebroken werke lijkheid". aldus ds. Schout, „maar in vriendschap en lief de kunnen we een nieuw be gin maken en werken aan de toekomst". Ds. Schout heeft zich via een stencil tot kerkelijk Lochem gewend waarin hij de uiterst negatieve houding van veel mensen hekelt. „Ook van kerkmensen heb ik gehoord dat de kwade dag van de ver nielingen bij hen de deur heeft dichtgeslagen. Ze wisten vanaf dat moment: De Tamils hadden nooit in Nederland mogen komen. Aan deze mensen wil ik slechts één vraag stellen: Is dat het enige recept dat u weet te beden ken? Waar in de bijbel staat dat recept ter lezen?". Ds. Schout zegt dat behalve de „schokkende" uitlatingen van kerkmensen hij ook veel positieve reacties heeft ont vangen. „Samen willen we proberen een muur van good will opbouwen rond het huis waar de Tamils verblijven", aldus ds. Schout. Evenals de Priesterraad advi seert ook de Diocesane Pasto rale Raad mgr. R. Ph. Bar zich in te spannen en naar wegen te zoeken om als bis schop van Rotterdam per soonlijk aanwezig te zijn bij de manifestatie op 8 mei in de Brabanthallen in 's Hertogen bosch. Het besluit de Priester raad te volgen werd genomen op voorstel van verschillende leden die dat op verzoek van hun achterban deden. Alle aanwezige leden stemden er mee in. Hoewel de Bisschoppenconfe rentie besloot niet met een de legatie in Den Bosch aanwe zig te zijn was de raad van mening, dat de bisschoppen afzonderlijk er goed aan doen de hand. die in Den Bosch door medegelovigen uit hun bisdommen wordt uitgestoken te aanvaarden om het isole ment van de beweging te voorkomen. De raad bracht het advies uit aan de bisschop (mgr. Bar was overigens afwezig wegens deelname aan een congres in Canada) bij de bespreking van de uitnodiging aan de DPR om lid te worden van de Par- ticipantenraad van de Acht- Mei-Beweging. Besloten werd de Acht-Mei-Beweging te la ten weten dat de DPR nu nog geen lid kan worden. Men kon begrip opbrengen voor het argument van vicaris-ge neraal J. Zuidgeest, dat een besluit over deelname van de DPR aan de Participanten- raad de dragende organisa tie niet mogelijk is zolang de Bisschoppenconferentie en de Acht-Mei-Beweging het nog niet met elkaar eens zijn. Een uitvoerige gedachtenwis- seling vond wederom plaats over de voorbereidende stuk ken voor de Bisschoppensyno de in 1987 over de roeping en de zending van de leek Zonder dat men zich wilde af zetten tegen het verleden, waarin het kerkelijk beeld sterk door de geestelijkheid werd bepaald, werd in vele toonaarden naar voren ge bracht. dat Vaticanum II te recht de leek heeft opgewaar deerd. Van waarde is ver klaard wat de leek binnen kan brengen in de Kerk. Dat de leek betrokken is en mee spreekt wilde men over het geheel genomen niet zien als een compensatie voor een te ruglopend aantal priesters, maar meer als een winst: de samenleving met al haar vra gen. goede dingen en ook moeilijkheden is de Kerk bin nen gekomen. Daarbij werd ook wel de kritische vraag ge steld of de Kerk duidelijk aanwezig is in de samenle ving. In een volgende verga dering wil de DPR hierover verder spreken. De kerk in Spanje voelt zich belegerd door een agressieve, wereldse socialisti sche overheid, hoewel premier Gonzales' re gering haar uiterste best doet om redelijk te zijn. Frankrijk, dat sinds de Revolutie een geseculariseerde staat is, heeft de kerk nog altijd nodig om be paalde excessen, zoals racisme, te beteugelen. Joachin Ortega, woord voerder van de Spaanse bisschoppenconferentie, kijkt met verontrusting naar wéér een onzedelijk popprogramma op de kleine tv-set op zijn bu reau. „Het is afschuwe lijk, al deze sexprogram- ma's. De Spaanse tv is de meest onzedelijke zender in Europa en we hebben er maar één, dus geen an dere keus". „Al deze uitzinnige vrij heid en openheid is heel begrijpelijk na de jaren van onderdrukking onder Franco, maar het wordt overdreven. Het gaat te snel", aldus Ortega. Dit is de voornaamste grief van de Spaanse kerk in haar voor de rest vrij vriend schappelijke relatie met de socialistische overheid. Toch zijn er wat hardnekkige twijfels over de oprechtheid van de Spaanse regering, die er van verdacht wordt meer anti-klerikalistisch te zijn dan wordt toegegeven. „Er moet een commissie van kerk en overheid zijn over de radio- en tv-programma's. maar die komt nooit bij elkaar", zegt Ortega. Het begon zo goed, deze rela tie tussen staat en kerk in het tijdperk na Franco. Terwijl Franco nog aan de macht was. had de kerk, geïnspireerd door het Tweede Vaticaanse Concilie, zich van de fascisti sche staat gedistantieerd. La tere regeringen bewaarden deze afstand, vooral de socia listen. die zich herinnerden dat de anti-klerikalistische excessen tijdens de burgeroor log hun partij geen goed had den gedaan. Maar nu is de stemming verzuurd. Tijdens een laatste bijeenkomst be schuldigde monsigneur Diaz Merchan de regering er van „een houding aan te nemen, die de godsdienst vijandig ge zind is". In een andere toe spraak sprak Merchan van „de absolutistische neigingen van de regering" en „het in lagen verdelen van de maat schappij". De regering trekt zich hier niets van aan. Men is er van overtuigd dat de kerk meer dan rechtvaardig behandeld wordt. „Wij betalen de kerk elke maand een miljard pese tas We geven meer geld aan particuliere christelijke scho len dan welke Europese rege ring ook", verklaart Ricardo Zalacain. die de leiding heeft over de afdeling religieuze za ken van het ministerie van justitie. „Niemand in het par lement doet moeilijk over het geld en het bedrag wordt aan gepast aan de inflatie". Onder premier Suarez werd echter besloten dat de rege ring het recht heeft om dit sy steem naar wens te verande ren en over te gaan op een kerkbelastingssysteem a la West-Duitsland. Aangezien de regering ook de hoogte van de kerkbelasting zou vaststellen (wat een massale teruggang in het aantal kerkgangers zou kunnen veroorzaken) hangt deze situatie als een zwaard van Damocles boven de Spaanse kerk en is de re gering verzekerd van een kerk die zich niet zal misdra gen. Mentaliteit Volgens Inigo Cavero, opposi- :ieleider van de christen-de mocratische partij is de Spaanse cultuur „van het na- :ionale katholicisme van Franco in het anti-katholicis- me van de socialisten gerold". Jose-Maria Settien, de gema- Ligd-progressieve bisschop van San Sebastien, zegt met oitterheid: „Het is voor een socialistische regering niet ge makkelijk vrijheid te respec teren. Men probeert de men taliteit van de mensen te ver anderen: de vrijheid is in ge vaar". De Spaanse kerk is net als de andere kerken in Europa ver deeld in hervormers en con servatieven. De eerstgenoem- den vind je vooral in Spaans Baskenland, een broeikas van bevrijdingstheologie. Hier voert een aantal radicale priesters actie voor Baskisch zelfbestuur. Zij wijten veel van de problemen in Spaans Baskenland aan „het terroris me van de staat". „Na Franco veranderde de kerk van vorm, maar niet van inhoud. De kerk bleef vast verankerd in de vrije-markteconomie", aldus een van hen. F rankrijk In Frankrijk hebben de con servatieve en progressieve vleugel van de kerk een ge meenschappelijk streven: bei den houden de neiging van de Franse maatschappij om van het ene in het andere uiterste te vallen nauwlettend in de gaten. De Franse katholieken heb ben gauw last van achtervol gingswaanzin, vanwege het anti-klerikalisme dat sinds de Franse Revolutie altijd dicht onder de oppervlakte van de Franse maatschappij is blijven zweven. Het voorstel van de socialistische regering van president Mitterand in 1983 om de bijzondere scholen te kortwieken, heeft deze ach terdocht alleen maar ver sterkt, hoewel deze plannen toen niet doorgingen. Bij de verkiezingen van vorige maand zei 86 procent van de praktizerende katholieken dat ze voor de rechtse oppositie zouden stemmen. Het aantal katholieken dat zijn kerkelijke plicht vervult is echter geslonken tot een minderheid van naar schat ting twintig procent. In 1958 werd meer dan negentig pro cent van de Franse babies ge doopt. tegenwoordig is dat nog maar 50 procent. De Franse kerk behoort tot de armste kerken van Europa en is wat haar inkomsten betreft volledig afhankelijk van de collectebussen. De meeste priesters verdienen minder Een van de hoogtepunten van het religieuze leven in Spanje vormt de Goede week met zijn vele boeteprocessies zoals deze op Witte Donderdag in Sevilla. De waakhond-rol van de Franse kerk spreekt het dui delijkst uit haar ernergieke stellingname tegen racisme. Na de spectaculaire opkomst van het Nationaal Front van Jean-Marie Le Pen in 1983 lanceerden de vijf kerken en de vrijmetselaars een tegen aanval met een gezamelijke verklaring, die zo vernieti gend was dat het aantal vol gelingen van Le Pen afnam. Bovendien distantieerden de Gaullisten en Giscardianen zich van Le Pen en van het idee dat zij misschien een re gering met het Nationaal Front zouden vormen. On danks het succes van Le Pen in de verkiezingen blijft hij een politieke paria en de kerk eist hiervoor de eer op. Volgens pater Michel Boulet, woordvoerder van de Franse bisschoppenconferentie, zitten er onder de kiezers van Le Pen evenveel ontevreden als racistische Fransen. Onder een rechtse regering zouden veel van zijn kiezers naar het andere uiterste, de communis ten, overlopen. De Franse kerkelijke commis sie voor immigratie is in elke bisdom actief. De voorzitter van de commissie, pater An- dré Costes, zegt soms bang te zijn dat de commissie haar werk misschien té goed doet: men maakt zich zorgen over het groeiende religieuze zelf vertrouwen van de 2,5 mil joen moslems in Frankrijk. Einde van een serie van twee artikelen over de kerk in Westeuropese landen. Giste ren kwam de situatie ter spra ke in de beide Duitslanden. Runderlapje met postelein en aardappelen kwark vla. Als u met zijn tweeën ben dan heeft u nodig: 200 g suka- delap of doorregen runderlap, 30 g margarine, zout, pe per, stukje laurierblad of rozemarijn; 750 g postelein, 8 g maizena of aardappelmeel, zout, (azijn), 5 g margarine; Vt tot 1 kg aardappelen; 3 dl gele vla (3 dl melk, 15 g custard, 18 g suiker), 150 g kwark, paar druppels citroenessence, 4 aardbeien, bas terdsuiker. Doorregen runderlappen krimpen bij de bereiding sterk om dat een deel van het vet eruit smelt. Koop er daarom wat meer van dan van de tamelijk magere sukadelappen. Bak het vlees in hete margarine vlot bruin. Temper vervolgens het vuur sterk, leg het deksel schuin op de pan en schenk daarop warm water tot het erge bruisen van het vet minder gaat worden. Voeg zout, peper, laurierblad of rozemarijn toe en stoof het vlees op een kleine pit mals in twee a drie uren. Gebruik eventueel een hogedrukpan, daarin duurt het sto ven drie kwartier. Zeef de kruiden uit de jus. Kijk de postelein na op onkruiden en snijd zo nodig de wor tels van de planten. Was de groente tot het spoelwater geen zand meer bevat en laat haar uitlekken. Snijd de postelein in stukken van ongeveer drie centimeter. Zet de groente op met aanhangend water, laat haar slinken en dan in acht minuten gaar koken. Giet het meeste kooknat in de schaal en bind wat overblijft met weinig aardappelmeel of maizena (met water aangemaakt). Breng de postelein op smaak met zout en voor de liefhebbers met een scheutje azijn. Roer er de marga rine door. Meng de gele vla (laat een zelfgekookte eerst koud worden!) met de kwark en citroenessence. Garneer het mengsel met gesuikerde plakjes aardbei. JEANNE Sluipend gif lent aki wijl 5SEN wanneer men er niet omheen kan. 'k P rl >au' een intvo KERNENERGIE was tot deze week in de Sovjet-Unie iraakt. vrijwel onomstreden zaak. Het zal dat waarschijnlijk ?rki«?zi blijven, omdat de Sovjet-bevolking door het staatspersbu ,tew TASS nog slechter over het ongeval in de centrale van 7 g"tlJ IV nobyl wordt ingelicht dan het buitenland. Ongelukken oj 5t vo< lerlei gebied of het om natuurrampen gaat dan wel irkiez brand in een woning vallen in Rusland onverbidde herdc onder het mes van de censuur en worden slechts ver- ^ndehi jar cl jd". z' VERVOLGENS begint ook meteen de desinformatie. To ?nd 1 toe weten de Sovjet-burgers nauwelijks méér dan dat een V0C geluk heeft plaatsgevonden in de kerncentrale van Tsjei byl. waarbij twee personen om het leven kwamen. Maan Midc TASS werd tegelijk wél verwezen naar het feit dat ii >t stc Verenigde Staten intussen al 2300 ongelukken in kerncei endge les hebben plaatsgevonden. De suggestie is duidelijk: le over 2300 ongelukken in de VS kon er in de Sovjet-l <"dd ééntje feitelijk niet uitblijven. VOLGENS de Russische staatstelevisie zijn er bij 1 „voorzorgsmaatregelen genomen"; is de situatie „gesta seerd"; wordt er „noodzakelijke medische hulp gegev e cp zijn omwonenden geëvacueerd en wordt „de toestand vai iaakt radioactieve straling voortdurend bekeken". Er werd enkel detail vermeld over moment, aanleiding, omvang ernst van de ramp, de toestand van de slachtoffers, de ini ^ggj siteit van de straling en de perspectieven voor de overlev den. Verzwegen werd dat de wolk van radioactieve stra! fcClC intussen boven een groot deel van Europa was gesignal» Denemarken, Zweden, Noorwegen, Finland en Polen. MEER dan welk ander land ter wereld zoekt de Sot ^ksi Unie zijn heil in de kernenergie en het overgrote deel vj centrales staat in het Europese deel van het land. Vol het vijfjarenplan 1985-1990 moet in Europees Rusland aandeel van kernenergie in de stroomvoorziening over jaar zijn opgevoerd tot dertig procent. Er bestaan plannen in die tijd onder meer zes nieuwe hogedrukwaterreactore van 3 realiseren. mn liens KRITIEK op deze ambitieuze plannen is in de Sovjet-U n°£,p ondenkbaar. Er bestaat geen beweging tegen de kernenei daar Ook in dissidentenkringen is kernenergie een onomstre eidei punt. 's Lands meest verguisde burger Andrej Sacharov, ®ldïi „vader van de Russische atoombom" en winnaar van de 1zc belprijs voor de vrede, is net zo'n voorstander als minis Neporozjny. In de Sovjetpers verschijnen vrijwel uitsluiU len 1 positieve berichten over de mogelijkheden en de veilighi eiro Gevaren worden domweg weggeschreven. prd iraki IN die berichtgeving passen dan ook geen vermeldingen v ust ongelukken en bijna-ongelukken in de Sovjet-Unie zelf. verk ramp in Tsjernobyl is het eerste kernongeval in de Sovjet- nie dat officieel wordt toegegeven. En waarschijnlijk is slechts gebeurd onder de druk van het feit dat door de v_ hoogde straling in het buitenland ontkenning geen zin rr Vel] had. L* mi ONDERTUSSEN is wel gebleken dat de in de Sovjet-U zo hooggeprezen betrouwbaarheid van de Sovjet-kerncent ,an les zelfs in het Oostblok niet overal voor zoete koek woinini geslikt. Comecon-partner Roemenië bestelde uit veiligheid iep verwegingen een kernenergieinstallatie in Canada, in nav 'ier' ging van Joegoslavië. De Sovjet-Unie leverde Finland j3n kernfabriek van het Tsjernobyl-type, maar de Finnen liéi w daar voor de veiligheid wel een koepel en betonnen isok Sarr omheen bouwen. De eerste Russische centrale-met-koeling verrees pas in 1978, in Novovoronezh. Tsjernobyl bleef een derwets", met verschrikkelijke gevolgen. De omvang van de ramp in Tsjernobyl, die het in het vej den al zo zeer beproefde Russische volk nu heeft getroffi moet nog duidelijk worden. De gigantische straling, diel middels boven een immens groot gebied is gemeten, doet| ergste vermoeden over de radio-activiteit die in de onm dellijke omgeving zelf terecht is gekomen. De gerucj over honderden doden nemen toe. Als het er nu al zö zijn, dan wordt de ramp er één van ongekende omva^ Straling is immers een sluipend gif dat ook nog over 2 lange tijd kanker kan veroorzaken. Nog jaarlijks stervenj- Hirosjima tientallen mensen, aan dè gevolgen van de ato< bom die daar in 1945 viel. Perioden met zon DE BILT (KNMI) Zoals het er nu naar uitziet begint van daag een weersverbetering die ook de komende dagen aah- houdt. Vandaag zijn er nog wolkenvelden, maar neerslag wordt daaruit niet verwacht. Ook komen er perioden met zon voor en de middagtempe- ratuur ligt rond de 16 graden. Er is maar weinig wind. De weersverbetering die inzet hebben we te danken aan een uitloper van een hogedrukge- bied, dat zich nog steeds ver sterkt. Oceaanfronten worden dan ook gedwongen om op grotere afstand te blijven, zo dat de komende dagen de neerslagkansen klein zijn en de zon de overhand heeft. Voor morgen tot en en met zondag wordt zonnig en droog weer voorspeld, met een mid- dagtemperatuur van ongeveer 18 graden. De weersvooruitzichten voor diverse Europese landen zijn: Zuid-Skandinavie: Droog en perioden met zon. Middagtem- peratuur van 12 graden in west-Noorwegen tot 19 graden in zuidoost-Zweden. Britse eilanden: Droog en overwegend zonnig. Middag- temperatuur van 15 graden in Schotland tot 19 graden in zuidoost-Engeland. Benelux, Denemarken, Duits land, Frankrijk: Droog en flin ke zonnige perioden. Middag- temperatuur rond 20 graden, maar langs de noordzeekusten enkele graden lager. Spanje, Portugal: Droog en zonnig. Middagtemperatuur tussen 19 en 25 graden. |x, Italië, Joegoslavische kust^ het noorden droog en period ®ai met zon. In het zuiden halff*e zwaar bewolkt en buien. Mf®?1 dagtemperatuur van 19 grad in het noorden tot 23 grad in het zuiden. Rl w< Alpengebied: Droog en per den met zon, maar in het o w telijk alpengebied eerst n |je half tot zwaar bewolkt en k<pvc op regen. Middagtemperati ife rond 18 graden. De Bilt z Eelde i Eindhoven 2 Den Helder r Rotterdam I Vlissingen 2 Zd Limburg 2 Aberdeen c Athene I Barcelona 2 Klagenfuit 1 Kopenhagen 1 Lissabon

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2