y
Luxe hoteltreinen in Noord- en
Zuid-Spanje
£cidóc Sowuvnt
COVADONGA - In de gang van
het hotel in het Spaanse gehucht
Covadonga kijkt krijgsman Pelayo
de bezoekers vanaf een levensgroot
schilderij met een onoverwinnelij
ke blik aan. Hij heeft daar alle re
den toe, want als de overleveringen
kloppen heeft hij in het begin van
de achtste eeuw met de eerste ge
wonnen veldslag op de Moren de
aanzet gegeven tot de „Reconquis-
ta", de herovering van het land op
de moslims. Vanuit de moeilijk be
gaanbare bergstreken in het noor
den, waar veel Spanjaarden zich
hadden terug getrokken, ging Pe
layo met een handvol volgehngen
een leger moslims te lijf. De Spaan
se vrijheidsstrijder vestigde er enige
jaren later het eerste christelijke en
onafhankelijke koninkrijk, Asturië,
de basis van het latere Spanje.
Diezelfde Pelayo wordt nu ingezet in de
slag om de vakantiegangers. Die hulp is
hard nodig want het toerisme ligt in dit
historisch meest Spaanse deel van het
land iets moeilijker dan elders in het
land. Toeristen zoeken tijdens hun va
kantie nu eenmaal datgene wat zij in ei
gen land niet of nauwelijks aantreffen, in
de meeste gevallen: de zon. Wat dat be
treft is de noordkust van Spanje iets
minder goed bedeeld dan de rest van het
land: een zeeklimaat met zachte winters
en frisse zomers waarbij de temperatuur
in juli en augustus gemiddeld rond 18
graden blijft steken. Dus geen tempera
turen tot boven de 35 graden. Boven
dien zorgen de beruchte Golf van Bisca-
je en stijgingsregens voor de nodige
vochtigheid. De meeste Nederlandse va
kantiegangers vliegen er dan ook bij
voorkeur met een grote boog overheen,
op weg naar oorden waar men zich dicht
opeen koestert in de zon. Spanje wil
daar iets aan veranderen. Voorzichtig
wordt er op gewezen dat het land niet al
leen uit kusten bestaat. Met andere
woorden: ook voor de minder strandge-
richte vakantieganger zijn er voldoende
mogelijkheden.
Natuurgebied
Wie er bij de grensovergang bij San Se
bastian voor kiest om niet de snelste
weg naar een zonnige kust te ne
men, maar enige tijd in het noorden te
vertoeven, komt in een gebied dat nog
nauwelijks is ingesteld op massatoeris
me; met alle voor- en nadelen vandien.
De kust is opgebouwd uit een aantal gro
te en kleine stranden bij kleine vissers
plaatsjes. Meer het binnenland in prach
tige natuur met een enorm berggebied.
Verspreid in het gebied schilderachtige
dorpjes met historische monumenten als
een Romaans kerkje of een oud jacht
slot, zoals in de buurt van Oviedo. Ver
der traditionele boerenbedrijfjes met de
streekgebonden voorraadschuurtjes ge
bouwd op palen om het ongedierte bui
ten de deur te houden.
Tevergeefs zal men zoeken naar toren
flats die elders het beeld van de Spaanse
kusten bepalen. In plaats daarvan een
voudige hotelletjes en restaurants met
een onvervalste Spaanse keuken met
veel visgerechten. Ook de gevoerde taal
is overwegend Spaans, met wat Franse
invloeden aan de grens. Terwijl elders
aan de Spaanse kusten vrijwel alle moge
lijke talen worden gesproken, wordt men
ZATERDAG 26 APRIL 1
cl
[c
0
r
;t
a'
ir
Van Breda ziet, zoveel mag duidelijf
zijn, de toekomst zonnig tegemoet. Eeifl
dreigende donderkop aan de verder woiiC
kenloze hemel van het Spaanse toerismrt
is evenwel de onveiligheid op straat ii|r
de toeristengebieden. Elk jaar wordei.
vele duizenden (Nederlandse) vakantie-,,
gangers overvallen en beroofd. Ook di'£
jaar heeft de Spaanse regering maatregel
len genomen om de veiligheid te verbe
teren. In de zomermaanden mag geeci
enkele politieagent met vakantie. Wie el)s
ders in het land tijdelijk overbodig is)<
wordt naar de kust gestuurd. Hoewep
Van Breda benadrukt dat de Spaanse auji
toriteiten het probleem de baas moeteip:
worden, vindt hij tevens dat veel toerisj
ten minder zorgeloos moeten omsprinn
gen met geld en kostbaarheden. „Dikkei
portefeuilles in de achterzak van eeijl
korte broek, een tas met alle reischequesjr
vliegtickets en sieraden en lassen vojt
foto-apparatuur onbeschermd op de achji
terbank van de auto. Dat doe je in Neti
derland toch ook niet?". e
Een van de gebieden die in de huidigs
reclamecampagne centraal staan, is dél
minder bekende Spaanse noordwestkustji
bestaande uit het Baskenland, Cantabriêj
Asturië en in het westen Galicie. Oolei
het Baskenland, want achter de slechtcji
reputatie van deze provincie gaat vol*i
gens Van Breda een „prachtig gebied'ë
schuil, „als je maar voor of voorbij Bil-a
bao blijft. Ik zal niemand aanraden di«fl
stad te bezoeken".
Ook het Spaanse binnenland staat mee(l
en meer in de belangstelling. Niet alleeq.
in de zomer, ook in het voorjaar, wan-p
neer Zuid-Spanje de mogelijkheid bjedt
van een gecombineerde ski-strandvakanc
tie. Van Breda: „De meer dan drieduic
zend meter hoge Sierra Nevada is tot irf
mei sneeuwzeker. In januari is de zeé<
nog te koud. Maar in april kun je op
zo'n zestig kilometer afstand van de ski-e
pistes al lekker aan het strand liggen".c
Een van de Spaanse streken waarvooii
het afgelopen jaar opvallend veel belang-c
stelling bestond, was de omgeving vaiw
de stad Salamanca, ten westen van Ma
drid. Van Breda: „Salamanca was de
stad van de populaire Teleac-cursusr
Spaans, Por Favor. We konden de fol-f
ders niet aanslepen".
JOS TIMMERS
r
1
i
j
Foto links: Niet langs elk strand in
Spanje vormen flat- en j
appartementsgebouwen een moderne
zeewering. Er zijn ook nog plekjes die van'y
beton verschoond zijn gebleven, zoals
Cabo de Palos in de provincie Murcia.
DEN HAAG - Het Spaanse minis
terie van toerisme heeft de toetre
ding van het land tot de EG aange
grepen voor een uitgebreide cam
pagne. Daarmee moet een eind
worden gemaakt aan alle vooroor
delen als zouden de Spaanse costa's
zijn volgebouwd met Gerona's, Be-
nidorms en Torremolinossen.
Kleurrijke foto's in luxe bladen en
honderdtachtig reclamespotjes tus
sen januari en méi op het veelbeke
ken Sky Channel moeten de Euro
peanen wijzen op een ander Span
je, dat veel meer is dan alleen zon,
zee en strand.
„Een grote internationale campagne is
voorts gericht op een welgesteld publiek.
Met name op Amerikanen. Daarbij
wordt veel aandacht geschonken aan ex
clusieve Spaanse bestemmingen, aan
culturele, culinaire en landschappelijke
specialiteiten. In de Nederlandse cam
pagne zijn ook dergelijke elementen op
genomen. Maar zij is toch gericht op een
breder publiek", zegt de heer A. van Bre
da van het Spaans Toeristenbureau
(Laan van Meerdervoort 8 in Den
Haag).
Vorig jaar gingen opnieuw meer Neder
landers naar Spanje. In totaal waren het
er 1.417.274, 2,3 procent meer dan in
1984. De eerlijkheid gebiedt Van Breda
echter te zeggen, dat die stijging vooral
te danken was aan het slechte weer in
Nederland. Het aantal vliegreizen lag
vier procent lager dan in 1984. Maar
toen het begin juni nog steeds niet wilde
zomeren, hebben talrijke landgenoten
alsnog de auto richting Spanje genomen.
Van Breda: „Een beroerde zomer is im
mers onze beste bondgenoot".
Die slechte zomer van vorig jaar lijkt
nog steeds door te werken. De tour
operators zijn uiterst tevreden over de
toename van het aantal boekingen voor
zomervakanties. En Spanje - ondanks
alles overigens nog steéds de onbedreig
de koploper - doet daarin weer volop
mee. Van Breda is niet zo bang, dat
Griekenland, Joegoslavië en Turkije
(„het vakantieland van de jaren negen
tig") Spanje nog veel reizigers zullen af
snoepen. „Wij hebben de toeristische in
frastructuur. Er zijn nu eenmaal heel
veel mensen die graag hebben dat alles
voor hen wordt geregeld, die op hun va
kantie hetzelfde willen eten als thuis. In
sommige kringen lijken Costa Brava,
Gerona en Benidorm vieze woorden te
zijn. Maar als mensen zich daar thuis-
voelen, wie zou ik dan zijn om ze er weg
te houden?".
er hier voortdurend aan herinnerd tij
dens de Teleac-cursus Por Favor onvol
doende bij de les te zijn gebleven.
De grotere plaatsen onderscheiden zich
verder nauwelijks van andere Europese
badplaatsen. Veelal een oude stadskern
met moderne winkelstraten er omheen.
Alleen in Santander zal men tevergeefs
naar een oude stadskern zoeken. Een
brand in 1941 legde een groot gedeelte
van de binnenstad in de as. De meeste
historische gebouwen gingen daarbij ver
loren. Brede en rechte straten met flatge
bouwen bepalen het stadsbeeld. Een ca
sino completeert het geheel tot een mo
derne badplaats.
picos de europa
Oude gebouwen zijn er wel in Santillana
del Mar, een middeleeuws plaatsje iets
meer het binnenland in. Het stadje dat
vrijwel geheel bestaat uit monumenten
is gebouwd rond een klooster waar zich
de stoffelijke resten bevinden van de
martelares Santa Illana. Edelen en in
Zuid-Amerika rijk geworden zakenlui
lieten er destijds een paleisje of heren
huis bouwen. De straten zijn smal en
bochtig en aan de huizen is te zien dat
de ene welgestelde de ander heeft willen
overtreffen. De edelen van weleer zijn
De vakanlietreinen - en niet alleen
die naar de wintersport - genieten een
toenemende populariteit. Trans, de
reisorganisatie van de Nederlandse
Spoorwegen, speelt daar dankbaar op
in en biedt vooral stedenvakanties en
een aantal bijzondere treinreizen.
In de nieuwe brochure van Trans Ci
tytours staan dit jaar vierenveertig be
stemmingen vermeld, acht meer dan
vorig jaar. Voor enkele verre" oorden
- maar nog wel in West-Europa - is
behalve de trein en de auto ook het
vliegtuig als „aan-vervoermiddel" ge
ïntroduceerd.
Die „verre" bestemmingen lijken ove
rigens voorbehouden aan heuse trein
freaks, die bovendien een goedgevulde
portemonnee hebben. Wie van treinen
en bergen houdt moet op zijn minst
een keer hebben meegereden met de
Glacier Express, die dwars door de
woeste schoonheid van het Zwitserse
hooggebergte voert. El Transcantabri-
co is de naam van de speciale hotel-
trein die met de oude koningsstad
Léon als begin- en eindpunt door het
fascinerende Noordspaanse landschap
rijdt.
Even Spaans en even bijzonder is een
santst. Dat gaat zeker op voor het berg-
landschap Picos de Europa, zo'n dertig
kilometer van de kust, met als hoogste
piek de Torre Cerredo (2648 m). Vakan
tiegangers met een eigen auto moeten er
rekening mee houden dat grote delen
van het gebergte moeilijk begaanbaar
zijn. Voorbij het staatshotel Fuente Dé,
zo'n vijfentwintig kilometer voorbij het
plaatsje Potes, is normaal autoverkeer
*zelfs helemaal niet meer mogelijk. Een
kabelbaan bij dit op duizend meter
hoogte gelegen hotel Nedt de mogelijk
heid de tocht een eind verderop te voet
te vervolgen. De lift overbrugt een hoog
te van achthonderd meter naar het Mi-
rador del Cable, waarna een lange wan
deling naar een berghut kan beginnen.
Een andere manier om bij hetzelfde
punt uit te komen is een tocht per jeep.
Chauffeur Angel rijdt zijn jeep voor vijf
duizend peseta's naar boven. Angel, zelf
geboren in het schilderachtige dorpje
Mongrovejo in de Picos, kent de weg als
geen ander en wil dat graag weten. Met
bravour rijdt hij de steile hellingen op,
wijst terloops op wat gemzen, kijkt met
een kennersoog naar een rondcirkelende
arend en voedert hoog in de bergen wat
schapen die zijn eigendom blijken te
zijn. Op het eind van de rit toont hij
met enige trots zijn geboortedorp, be
staande uit zo'n dertig huizen met een
café als middelpunt.
Covadonga
Wie de Picos de Europa bezoekt kan
niet om de grot van het eerder genoem-
reis met Al Andalus Expreso, de Zuid-
spaanse hoteltrein, waarmee de steden
Cordoba, Sevilla. Malaga en Jerez
worden bezocht.
Voor alle andere treintoeristen is er
een gevarieerd aanbod van steden- en
strekentrips met bestemmingen in ei-
een land en vooral België en Duits
land. Maar Trans vervoert zijn klan
ten net zo makkelijk ook naar Wenen,
Kopenhagen, Boedapest of Madrid.
Voor verdere informatie: de Trans-ba-
lies in meer dan veertig grote stations,
reisbureaus en banken aie reizen ver
kopen.
de Covadonga heen. Op weg er naar toe
voert de rit eerst nog langs Cangas de
Onis, waar een Romeinse brug de eeu
wen moeiteloos heeft doorstaan. Het
plaveisel bestaat uit ongelijke, bolronde
kinderkopjes met veel gras en mos ertus
sen. De brug is tegenwoordig nog slechts
een toeristische attractie, een ernaast ge
legen moderne brug heeft het verkeer
overgenomen.
Covadonga, het Spaanse Lourdes, ligt
hoog tussen bossen en bergen. Het ge
hucht bestaat uit een basiliek, een semi
narie, een hotel, een café en een paar
huizen. De grot waar het allemaal om
draait en die het gehucht maakte tot een
nationale bedevaartplaats, bevindt zich
hoog in een steile bergwand. Daar be
raamde Pelayo zijn plannen en heeft hij
niet zonder resultaat de hulp van Maria
aangeroepen. In diezelfde grot, waar Pe
layo ook zijn laatste rustplaats heeft ge
vonden, wordt Maria daar tot op de dag
van vandaag om geéerd. In de bij de ba
siliek gelegen schatkamer bevinden zich
vele blijken van erkentelijkheid. Zo zijn
er geschenken van goud en zilver, zoals
horloges, ringen en andere sieraden.
Maar ook vlaggen, degens en een gesig
neerde voetbal uit dank voor een bereik
te promotie.
De Picos de Europa, Pelayo en Cova
donga vormen belangrijke trekpleisters
voor de noordelijke kuststreek van
Spanje. Maar ook de stranden. Want om
misverstanden te voorkomen: de noord
kust kent wel degelijk stranden, mis
schien zelfs fraaier dan elders in Spanje
waar het toerisme als een wals overheen
is gegaan. Het strandbezoek is er van
oudsher een binnenlandse aangelegen
heid. Vanuit het zeer warme binnenland
bezoeken jaarlijks tienduizenden Span
jaarden de noordkust, vanwege het koele
klimaat
FONS VAN RIJN
inmiddels vertrokken, maar de zakenlui
hebben zich aangepast: antiek-, kunstnij
verheid- en 5Óüvenirwinkeltjes omzo
men het mooie middeleeuwse plein.
Voor iemand uit het lage land blijft de
aanblik van hooggebergte het ïmpo-
Kleinschalige boerenbedrijfjes en historische monumenten, een veel voorkomende combinatie in het noorden van Spanje.
