finale
FRIZZLE SIZZLE
China en de gele rakkers van Heineken
ontdekt in Kinderen
voor Kinderen
£eidóe Goiwa/nt
Heerlijk helder China! Als het aan
Heineken ligt, wordt dat dé nieuwe
kreet in het land van Deng. Want
hoewel de Volksrepubliek genoeg
voedsel produceert voor zijn
miljard inwoners, schijnt er aan bier
een schrijnend tekort te zijn.
's Werelds grootste brouwer was er
dan ook als de kippen bij toen de
deur naar het westen op een kier
werd gezet.
„Uiteindelijk hebben we toch ruim
vijfjaar nodig gehad om vaste grond
onder de voeten te krijgen", vertelt
directeur J. van der Werf,
Heinekens „man in Peking". Nu
eindelijk een Aziatische partner is
gevonden om het Chinese avontuur
aan te gaan, kan Van der Werf zijn
verhaal kwijt over het zakendoen op
een communistische massamarkt.
„We rekenen nog niet met een
miljard keer een pilsje dagelijks,
maar dat we onze produktie zullen
verkopen is nu al zeker".
"«AMSTERDAM - Bestuurslid J.
fan der Werf laat beide armen
angs zijn lijf zakken en doet zijn
_5est gepijnigd te kijken. „Moet je
is zien, ik loop nu al een week met
!wee brouwerijprojecten te zeulen
in ik ben nog niemand tegengeko
men met wie ik zaken kan doen.
^Mijn armen worden op deze ma
aier wel erg lang", vertelt hij en
jchiet - terugdenkend aan deze
corte dialoog met een Chinese mi
nister - meteen weer in de lach.
B,De volgende ochtend al stonden
^r drie mannetjes in mijn hotelka
mer die de spullen wel wilden mee-
infiemen. Maar daar had ik natuur-
,rdijk niets aan. Echt: die eerste we-
rf^en in China kreeg niemand nie-
mand te pakken. Hopeloos was
^an der Werf trof het slecht toen hij in
981 in het kielzog van tientallen andere
nternationale bedrijven naar Peking af-
rijeisde om daar, met in het Mandarin
t|Vertaalde rapporten in de attachékoffers,
'de mogelijkheden van nieuwe Chinese
I economische politiek te verkennen. De
i
.HILVERSUM - Het meisjeskwar-
p tet Frizzle Sizzle, dat ons land ver-
r" tegenwoordigt tijdens het Eurovisie
n Songfestival in het Noorse Bergen,
'r is nog wel heel pril (de leden zijn
5] achttien, zeventien en tweemaal
is zestien lentes jong), maar heeft
toch al een geschiedenis. De jonge-
dames troffen elkaar al in 1981 in
het VARA-project Kinderen voor
l Kinderen. Na hun uittreding
vormden ze samen een eigen groep
met de inmiddels nationaal beken-
j de naam, waarmee ze ook al een
Engelstalig plaatje opnamen („Why
v do boys"). Ze staan nu op de
drempel van een heuse carrière,
Aan het begin van hun loopbaan
in de muziek stond VARA-produ-
cente Flory Anstadt.
s
„Ik was niet in het land toen de nationa-
',H le finale werd gehouden. Maar ik was
n wel reuze nieuwsgieng hoe de meisjes
het eraf hadden gebracht, dus ik kocht
een krant. En jawel: Frizzle Sizzle had
Kj gewonnen, stond er. Ik werd er trots
van. Want ja, ik heb toch een rolletje ge-
speeld in hun carrière".
a Aldus Flory Anstadt, programmamaak-
x ster bij de VARA, bekend geworden van
het project Kinderen voor Kinderen,
waarin de vier leden van de meisjes-
groep Frizzle Sizzle elkaar hebben ge
beruchte duikbotenaffaire had de betrek
kingen met Peking tot op het vriespunt
bekoeld en algemeen werd verwacht dat
de Volksrepubliek bij het doorgaan van
de leverantie aan Taiwan zijn grenzen
voor Nederlandse bedrijven zou sluiten.
„Als we die onderzeeèrs nou niet leve
ren?", probeerde Van der Werf toen hij
een bijna bejaarde en zeer gerespecteerde
hoogleraar economie tegen het lijf liep.
Tot verbazing van de Heineken-topman
hoefde deze zeergeleerde Chinees nog
geen tien seconden over zijn antwoord
na te denken. „Vanaf dat moment wordt
Nederland zowel in Taiwan als in China
beschouwd als compleet dwaas en onbe
trouwbaar", klonk het vriendelijk, doch
zeer beslist. Van der Werf: „Achteraf
heeft deze hoogleraar gelijk gehad. Was
die exportvergunning inderdaad gewei
gerd, dan hadden de Nederlanders wel
licht nu niet zo diep in "China gezeten".
En Heineken zit diep in China. Met
kwieke passen beent Van der Werf, het
haar in oostelijke richting strak over de
schedel gekamd, voorbij de ribfluwelen
zithoek in zijn kantoor naar een levens
grote kaart van de Volksrepubliek. De
rechter wijsvinger prikt ergens bezuiden
Mongolië en Siberiè, in een gebied dat
zich het best laat omschrijven als woest,
leeg en ijzig koud, tenminste: 's winters.
„Maar in die leegte is een vruchtbare en-
vonden. „Een rolletje" is wat bescheiden
geformuleerd, want Flory heeft de kwali
teiten van Karin en Laura Vlasblom,
Mandy Huydts en Marjon Keiler wel de
gelijk zelf ontdekt. In een van de vele
audities voor Kinderen voor Kinderen.
„Ik zet elk jaar in de regionale pers een
advertentie om nieuwe kinderen te krij
gen voor de liedjes. Ze moeten niet al
leen een beetje behoorlijk kunnen zin
gen, maar ze moeten zich ook kunnen
bewegen. Tientallen doen er mee, en er
zitten altijd wel een paar talentjes bij".
solo'S
„De meisjes van Frizzle Sizzle komen
uit de selectie van 1981 en ze sprongen
er toen meteen al uit. Karin zingt op de
plaat van dat jaar het heel mooie liedje
„Gastarbeider" van Jack Gadella en
Henk Westrus. En Laura zingt solo
„Verlegenheid". Nog een heel gedoe
vaak met die solo's, want de ouders van
veel kinderen willen dat juist hün kind
een solo krijgt".
Op de derde plaat zingt ook Marjon een
sololiedje, „Op de wip". En Mandy ten
slotte tekent voor het liedje „Ik ben ver
liefd" op diezelfde plaat.
De deelname van het viertal aan Kinde
ren voor Kinderen duurde tot en met
dat jaar, 1984. Daarna was dat afgelo
pen, want als de kinderen veertien wor
den moeten ze eruit. Elk jaar doen er
clave waar al sinds achttienzoveel hop
verbouwd wordt", vertelt Van der Werf
die de afgelopen paar jaar kind aan huis
is in deze provincie Xingjiang, de laatste
maanden vooral in de poging een hop-
extractiefabriek op te zetten. Vervolgt:
„En een land waar al meer dan honderd
jaar hop verbouwd wordt, daarvan zeg
gen wij bij Heineken: dat land heeft een
biercultuur. Daar kan een goed glas bier
gebrouwen worden".
Ruim driehonderd brouwerijen telt Chi
na, en een navenant aantal biermerken.
„Je staat er van te kijken wat voor een
kwaliteit er uit die vaak hopeloos verou
derde fabrieken komt", weet Van der
Werf. „En overal waar wij kwamen daar
hoorde je klagen over het tekort aan
bier. Echt: het biertekort is het gesprek
van de dag in China. Dus u begrijpt wel
dat onze mensen in eerste instantie ra
zend enthousiast van oriëntatiereizen te
rugkeerden".
Dorstige kelen
Er is echter meer nodig dan alleen dor
stige kelen om in China met succes een
op westerse leest geschoeide brouwerij te
beginnen. Partijleider Deng Xiaoping
mag dan met de isolatie-politiek van
Mao gebroken hebben; de sporen van
ongeveer vijfendertig mee, zodat er
steeds vervangers moeten worden ge
zocht.
Hoe vindt Flory het winnende liedje van
Frizzle Sizzle? „Ja, hoor eens, ik heb het
nog maar een of twee keer gehoord. Van
een lange traditie zijn daarmee nog niet
uitgewist. Aan de oppervlakte is China
een heel stuk naar rechts opgeschoven;
aandelenbezit en winst zijn er geen vieze
woorden meer en dit vooijaar wordt
zelfs voor het eerst sedert het uitroepen
van de Volksrepubliek dividend uitge
keerd. Maar in de kern is China echter
nog steeds communistisch, aldus Van
der Werf. En dat geeft, als er met Neder
landse managers onderhandeld moet
worden, toch de nodige problemen.
Van der Werf: „Daar liep ik tijdens mijn
eerste reis in éénentachtig al meteen te
genaan te hikken. Je kunt in China bij
voorbeeld niet zomaar pats, pats, pats
een aantal mensen spreken. Nee: je
meldt je aan, en dan laten zij wel weten
met wie je praat, wanneer; waar en in
welk gezelschap. Snel en slagvaardig een
aantal zaken regelen, dat kun je wel ver
geten. Het heeft maanden geduurd voor
we wisten met welk ministerie we eigen
lijk moesten praten: dat van lichte in
dustrie, zware industrie of landbouw.
Hoe vaak ik niet van het kastje naar de
muur gestuurd ben Verder kun je
niet zelf personeel werven. Je krijgt je
mensen van de autoriteiten toegewezen
en dan moet je nog afwachten of je daar
mee uit de voeten kunt".
In Peking, aldus Van der Werf, breekt
men zich intussen het hoofd over de
de week belde mijn dochter dat het op
de televisie was, in een of ander poppro
gramma, en ik rende naar de kamer met
m'n handen vol Dreft. En ja hoor, daar
waren ze. Ik moet zeggen: het ziet er
leuk en fris uit, bruisend. Misschien had
ik ze wat kleuriger aangekleed dan in de
vraag hoe ver men kan gaan met het
verschaffen van autonomie aan de pro
vincies zonder het totaal overzicht te
verliezen. „Dat wordt een van de be
langrijkste vraagstukken van de komen
de jaren. Op het moment begint en ein
digt alles nog in Peking. Zonder de in
stemming van de centrale autoriteiten
krijg je niets gedaan, en dat betekent dat
je vele malen duizenden kilometers
moet reizen en soms jaren kunt wachten
voor een project rond komt. Als China
zichzelf economisch van de grond wil
tillen, dan zullen de provinciale besturen
zelfstandiger moeten kunnen handelen.
Daarbij rijst weer de kwestie of een eco
nomisch bloeiende provincie over zijn
eigen deviezen kan beschikken of dat de
harde valuta allemaal via Peking moe
ten. Daar zijn ze in China voorlopig nog
niet uit".
Deviezen
De deviezenproblematiek is tegelijk een
belangrijke rem op de economische ont
wikkelingen in China én de activiteiten
van Heineken in dat land. Met de eco
nomische groei vong jaar (ruim twaalf
procent) steeg namelijk ook door toene-
pastelkleuren die ze zelf hebben gekozen,
maar dat is heel persoonlijk. Ik vind het
echter leuk dat de meisjes het voor el
kaar gekregen hebben. Het is toch een
beetje een bewijs dat we hun mogelijkhe
den destijds goed hebben getaxeerd".
RENÉ DE COCQ
ZATERDAG 26 APRIL 1986
mende importen het tekort op de han
delsbalans, dat vorig jaar opliep tot 4,4
miljard gulden. Behalve grondstoffen,
enkele halffabrikaten en landbouwpro-
dukten zoals thee en rijst heeft China
zelf nog niet veel voor de export aan te
bieden; hierdoor is er een nijpend tekort
aan harde valuta. Van der Werf: „Op het
moment eisen de Chinezen dan ook, dat
je dertig tot vijftig procent van je pro
duktie exporteert. Op die manier hopen
ze aan buitenlands geld te komen, waar
mee weer de import van technologie en
know-how betaald kan worden".
Dat lijkt mooi, maar stuit in de praktijk
op allerlei problemen. Voor Heineken
was de bottle-neck (om in biertermen te
spreken) dat er in de China omringende
landen nauwelijks een markt is voor
Chinees export-bier. „Singapore, Malei
sië, Indonesië, Japan, de Filipijnen,
Thailand: ze zitten allemaal tot de nek
vol met bier. Een exportverplichting op
je bierproduktie betekent dat je dertig
procent van je omzet wel kunt weggooi
en. Ik heb daarom meteen gezegd: op
zo'n manier doen we geen zaken. Forget
it. Want mijn ervaring is, dat als je be
looft: we zullen ons best doen, je daar
tot in den treure op wordt aangespro
ken".
Het spel
De exportverplichting - een harde eis
van Chinese zijde - leidde er uiteinde
lijk toe, dat Heineken ruim vijf jaar no
dig had om tot zaken te komen. Er
moest een oplossing gevonden worden
voor dit probleem, omdat de directie in
Amsterdam er nu eenmaal weinig voor
voelt zonder goede winstvooruitzichten
tientallen miljoenen guldens te investe
ren. Die oplossing is nu goeddeels ge
vonden, aangezien vorige week een sa
menwerkingscontract kon worden afge
sloten met een Aziatisch concern dat in
China „over een heel breed terrein ex-
portprodukten fabriceert". Van der
Werf: „De formule lijkt veel op het in
het westen bekende barter trade; de uit
de bierverkoop verkregen Chinese valu
ta worden voor een deel aangewend
voor de aankoop van te exporteren pro-
dukten. Maar de naam van onze partner
kan ik in dit stadium nog niet bekend
maken".
Op het moment, zo onthult Van der
Werf, worden zes „middelgrote" brou
werijprojecten in China op hun merites
bekeken, waarbij Heineken en de Aziati
sche partner beide voor vijfentwintig
procent zullen deelnemen. Per project
zoekt het concern een samenwerking
met Chinese bedrijven op 50-50 basis.
„Een absolute voorwaarde van de Chi
nezen, waar we overigens niet ongeluk
kig mee zijn. Je hebt lokale kerels hard
nodig om kennis van de Chinese situatie
in te brengen. We hopen een of twee
projecten al in de naaste toekomst te re
aliseren. Verder willen we de nodige
aandacht besteden aan de gerstproduktie
in China, want die is kwalitatief nog be
neden onze standaard".
Heineken in de Volksrepubliek, het is al
met al een kwestie van langzaam-aan en
voorzichtig stapje voor stapje, zoals de
dribbelpasjes van oude Chinese dames
met ingesnoerde voeten. Van der Werf,
lachend: „Het is wèl belangrijk dat we er
zitten. Zo'n markt, met één miljard
mensen mag je niet links laten liggen. En
het is voor een bierproducent natuurlijk
prettig te weten, dat je je over de ver
koop van je pilsjes absoluut geen zorgen
hoeft te maken. Dat is een kwestie die in
China nog tussen de regering en het volk
geregeld wordt".
PAUL KOOPMAN
Veronica zendt
songfestival uit
Frizzle Sizzle komt op 3 mei
als zevende deelnemer op het
podium van de Grieg-con-
certhal in Noorwegen, direct
na IJsland. Dat is een nieuw
tje: IJsland heeft nog nooit
eerder meegedaan. Het stuurt
de groep Foreign Exchange
(wat zoveel wil zeggen als
„Vreemd geld").
Ér doen dit jaar twintig lan
den mee. Het is het eenender
tigste Eurovisie Songfestival
en ons land deed er dertig
keer aan mee. Alleen vorig
jaar heeft Nederland van
deelname afgezien en dat
kwam doordat het Songfesti
val toen op 4 mei werd ge
houden.
Het festival wordt dit jaar ge
presenteerd door de Noorse
zangeres Ase Kleveland. Pre
cies twintig jaar geleden deed
ze zelf mee aan het Eurovisie-
-liedjesfeest. Ze werd toen
derde.
In ons land wordt het pro
gramma voor de allereerste
keer overigens niet door de
NOS uitgezonden. De avond
van het festival is „Veronica-
avond" en die omroep wilde
het liever zelf uitzenden dan
zendtijd afstaan aan de NOS.
Dat betekent dat Veronica
ook de commentator levert:
buiten beeld worden de beel
den begeleid door Veronica's
Leo van de Goot.
Flory
Anstadt
trots
op
,,haar"
meisjes
