Bisschoppen distantiëren zich van Acht Mei Beweging CcidocSoutOT! EO wil leden werven met strijd tegen euthanasie aan tafel ACHTERGROND EcidaeSommit kerk en wereld Ontmoeting Jaruzelski en Glemp Problemen met gehuwde priesters op Philipijnen beroepingen Droevige zaak EINDUITSLAG VAN DE DRIE TREKKINGEN. VRIJDAG 25 APRIL 1986 PAGI „Katholieke vrouwen moeten kansen grijpen" Veel beter dan allerlei theoretische eisen te stellen, doen rooms-katholieke vrouwen er goed aan de kansen op vervul ling van functies in kerk en samenleving met beide handen aan te grijpen. Dat zei de voorzitster van de Wereldunie van Katholieke Vrouwenverenigingen, de Canadese Elenaor E. Aitken op een bestuursvergadering van de Unie. Mevrouw Aitken denkt dat de weinige contacten die kardinalen en bis schoppen met vrouwen hebben, veel misverstanden doen ont staan tussen de clerus en de vrouwen. Daarom moeten vrou wen dingen naar vervulling van vacatures, aldus de voorzit ster. De Wereldunie is in 1910 gesticht en omvat thans 111 na tionale vrouwenverenigingen met tezamen ongeveer 30 mil joen leden. Nicaraguanen beschuldigen president Reagan ..Wij beschikken niet over informatie die aantoont dat presi dent Reagan een religieus persoon is voor wie God en Zijn Woord wat hebben te betekenen: het uiterlijk vertoon van de president op godsdienstig gebied betekent niets anders dan ma nipuleren van de godsdienst-' Dat staat in een brief aan de Amerikaanse president, die bijna duizend handtekeningen draagt van inwoners van Nicaragua, onder wie veel katholieke en protestantse kerkelijke functio narissen De brief heeft als bedoel de misdaden aan de kaak te stellen, die de regering-Reagan bedrijft ten opzichte van Nica ragua. „U bent het zelf, meneer de president, die de christenen in Nicaragua vervolgt en hun dood en ontvoering beveelt", al dus de brief. Bevrijdings theologie moet in verbinding staan met leergezag Bevrijdingstheologie moet volgens paus Johannes Paulus II „in nauwe verbinding met de apostolische traditie, de kerkvaders, het leergezag en de sociale leer van de Rooms- Katholieke Kerk" staan. Op die manier is zij „nuttig en noodzakelijk". Dit heeft de paus aan de Braziliaanse bis schoppenconferentie geschre ven. De kerk kan niet gedefinieerd worden op basis van uitslui tend politieke, sociologische of andere menselijke begrippen. Bovendien is het niet de taak van de kerk „technische op lossingen voor aardse proble men" aan te dragen. Zij moet veeleer zulke oplossingen „in het licht van het geloof" zoe ken, aldus de paus De Braziliaanse kerk kan in dit opzicht een belangrijke rol spelen, zo schrijft de paus. Zij kan de ruimte en de voor waarden voor de ontwikke ling van zo'n bevrijdingstheo logie scheppen in volledige overeenstemming met de bei de instructies over de bevrij dingstheologie. Op deze manier kunnen ook beide systemen overwonnen worden die niet in staat zijn gebleken de door Christus ge brachte bevrijding te verwer kelijken: het „onbeteugelde kapitalisme" en het collecti visme of het staatskapitalis- me, aldus paus Johannes Pau lus II De voorzitter van de Ne derlandse bisschoppen conferentie, kardinaal dr. A.J. Simonis, heeft het bestuur van de Acht Mei Beweging in antwoord op een uitnodiging op 8 mei in Den Bosch aanwezig te zijn op een manifestatie van die beweging, aan af wijzende brief gezonden. „Ik moet u dit met spijt meedelen", schrijft de kardinaal, „omdat de bis schoppen beseffen dat vele gelovigen met goede bedoelingen aan de mani festatie zullen deelne men. Wij weten dat bij hen oprechte zorg om het geloof leeft. Maar juist ook hierom zien wij ons genoodzaakt een duidelij ke houding aan te nemen ten aanzien van uw initi atief",aldus de brief. Naar mgr. Simonis verklaart is het besluit van de bisschop penconferentie genomen op grond van het documentatie materiaal van de Acht Mei Beweging en op grond van de verslagen van ooggetuigen van de manifestatie van 1985 te Den Haag. „De bisschoppen willen niet verhelen, dat de doelstelling van de Acht Mei Beweging bij hen ernstige vragen oproept, zeker tegen de achtergrond van uw begin selverklaring en gezien de wijze waarop u deze doelstel ling nastreeft", aldus de brief. De kardinaal vervolgt „U richt zich immers tot het ge heel van de Katholieke Kerk in Nederland en u wilt daarbij die zaken aan de orde stellen, die het kerkelijk beleid in onze kerkprovincie op funda mentele wijze raken. De bis schoppen zijn van oordeel dat zij in deze opzet niet betrok ken zijn op een wijze die recht doet aan de hun eigen en bijzondere plaats in de ge loofsgemeenschap". Voorts hebben de bisschoppen „de stellige indruk" dat de be wuste keuze van 's-Hertogen- bosch als plaats van samen komst in 1986 in de feitelijke situatie van dit moment tot gevolg zal hebben, dat de po larisatie in de rooms-kathol^e- ke geloofsgemeenschap wordt verscherpt. „U schrijft dat u zich in een gesprek met enke le bisschoppen verbonden hebt gevoeld „in de gemeen schappelijke zorg om.de voor gang van het geloven". Van daaruit is uw schrijven zonder twijfel aan ons gericht. De voortgang van het geloven zal echter door katholieke chris tenen heel bewust dienen te worden nagestreefd in de ge ordende gemeenschap van de Kerk, dus onder leiding van en in verbondenheid met paus en bisschoppen", ver klaart de" kardinaal namens de bisschoppenconferentie in deze brief. „Wij mogen onze geloofsge meenschap daarover niet in onzekerheid laten", laat hij daarop volgen. „Met u blijven wij uitzien naar de tijd waarin wij ons gezamenlijk kunnen inzetten voor datgene waartoe wij als Kerk van Jezus Chris tus geroepen zijn de Heer te dienen zoals hij het van ons vraagt in verbondenheid en eensgezindheid", beëindigt de kardinaal zijn brief. In een reactie op de afwijzing van de kardinaal, constateert De Acht Mei Beweging dat de bisschoppen zich eerder te- genover dan binnen het volk rods opstellen. De opmerkin gen in de brief over de „eigen en bijzondere plaats" van de bisschoppen en de voortgang van het geloven „in de geor dende gemeenschap van de kerk onder leiding van en in gebondenheid met paus en bisschoppen" komen er op neer dat in de huidige vorm er voor de Acht Mei Bewe ging geen bestaansrecht is. Dit wijst er op dat de bisschoppen kiezen voor het isolement ten opzichte van de gelovigen, omdat de Acht Mei Beweging als samenwerkingsverband van 80 r.-k. organisaties re presentatief mag worden ge acht voor een brede stroming in rooms-katholiek Neder land. Tenslotte spreekt de beweging haar verdriet er over uit dat kardinaal Simonis in zijn brief geen melding maakt van een eventueel vervolggesprek tussen de bisschoppen en de Acht Mei Beweging, waartoe vorig jaar is besloten. Wat de voorzitster van de beweging, mevrouw Wies Stael-Merkx, twee weken geleden in een eerste reactie op het besluit van de bisschoppenvergade ring zei, geldt nog steeds, na melijk dat de Acht Mei Bewe ging hoopt dat het gesprek niet is afgelopen. „Het ergste wat zou kunnen gebeuren, is dat hiermee de kous af is," zo liet mevrouw Stael toen we- De Evangelische Omroep valt aan. Met de verkiezin gen voor de Tweede Kamer in het verschiet roept de omroep het volk op zijn stem te verheffen. Tegen euthanasie. En vóór de EO, want „de EO is de enige omroep die zich openlijk verzet tegen legalisering van euthanasie". Dat je daarvoor eigenlijk niet in de ether, maar op het Binnenhof moet zijn, begrijpt EO-directeur Dorenbos ook. Hij heeft het over een „knipoog" naar de politiek en glim lacht vriendelijk. Toch heeft hij geen goed woord over voor „de politiek". Staande op de treden naar de Ridder zaal roept hij door zijn megafoon: „Ik heb hier een brief van Hitier uit 1939 waarin precies dezelfde terminologie wordt gebruikt als nu door voorstanders van euthanasie". Na acties in Den Briel, Veenendaal en Ede passeerde de EO deze week Den Haag. Met zo'n dertig vrijwilligers melden EO-voorzitter ds. J.H. Velema en stichtingsdirec teur Dorenbos zich op het Binnenhof. Ze schuiven actie materiaal in de postvakjes van alle Kamerleden en gaan daarna de straat op. Om leden te werven. Of is het toch om te protesteren tegen euthanasie? „Wij hebben de be scheiden pretentie meer te zijn dan een omroep," zegt ds. Velema. En Dorenbos vult aan: „De EO wil in deze ver- arrende samenleving een baken in zee zijn. Heel simpel: wij willen de politiek in Nederland beïnvloeden, dat is volkomen duidelijk". Dorenbos is doodsbang dat niet alle (politieke) tegenstan ders van euthanasie hun stem verheffen, zodat een drama tische stemming als bij de abortuswet zich herhaalt. „Maandag is het precies vijf jaar geleden dat de Eerste Ka mer met één stem verschil de abortuswet goedkeurde. Een paar maanden daarvoor nam de Tweede Kamer de wet met eenzelfde stemverhouding aan. Het was alsof iedere Nederlander hoofdelijk aansprakelijk was. Ik herinner me nog goed hoe Kamerleden tegen ons zeiden: „Ik weet wel dat het meer is dan een klompje vlees alleen, maar wat maakt die ene stem van mij nu uit". Nou, je had Mateman (CDA) na de stemming ontdaan uit de Kamer moeten zien komen. Die besefte dat het dus wél van zijn stem afgehan gen had", aldus de EO-stichtingsdirecteur. Om te voorkomen dat de voorgestelde euthanasiewet op dezelfde manier door de Kamer gaat, laat de stichting „Schreeuw om leven" (waarin Dorenbos zeer actief is) de petitie „Is doden straks geen misdaad meer?" door het land gaan. Deze petitie, die tot nu toe door 150.000 mensen werd ondertekend, zal op een strategisch moment aan de toekomstige kabinets(in)formateur worden aangeboden. Volgens Dorenbos wordt er in de Tweede Kamer een schimmenspel opgevoerd. „Men spreekt daar over voor waarden als „ondraaglijk lijden" en een „concrete doods- verwachting", terwijl euthanasie in de praktijk gewoon neerkomt op doden op verzoek zonder meer". Met instem ming citeert hij dr. Gunning, voorzitter van het Neder lands Artsen Verbond: „Indien na abortus nu doden op ei gen verzoek wordt gelegaliseerd staat de deur wagenwijd open voor op doden op verzoek van anderen. Het is het einde van de rechtstaat". STEVO AKKERMAN Kardinaal Glemp en president Jaruzelski op weg naar de vergaderzaal De rooms-katholieke primaat van Polen, kardinaal Josef Glemp, en de Poolse partijlei der Wojciech Jaruzelski heb ben donderdag voor het eerst sinds juni weer een ontmoe ting gehad. Bijzonderheden over de inhoud van het uren lange gesprek zijn niet open baar gemaakt. Volgens politieke waarnemers stonden enkele kwesties zeker op de agenda. Zij noemden het verwachte derde bezoek van de Paus aan Polen in 1987, een mogelijke nieuwe amnestie voor politieke ge vangenen, het door de Kerk te beheren landbouwfonds voor particuliere boeren, en de juridische status van de ka tholieke Kerk. Ondanks een geleidelijke ver betering in de betrekkingen tussen Kerk en staat, hebben de autoriteiten er de afgelo pen tijd bij de bisschoppen op aangedrongen meer actie te ondernemen tegen militante priesters, zoals Henryk Jan- kowski. Regeringswoordvoer der Jerzy Urban verklaarde onlangs dat de voorbereidin gen van de katholieke Kerk in Polen op een nieuw bezoek van de paus een atmosfeer zou moeten creeeren die vrij is van conflictstof. Sinds de afkondiging van de staat van beleg in Polen in 1981 hebben Jaruzelski en Glemp elkaar zeven maal ont moet. BOND TEGEN HET VLOEKEN: Den Uyl had voor een deel gelijk De uitspraken van PvdA- lijsttrekker Den Uyl over de christenen moeten ons tot in keer en bezinning manen. Den Uyl heeft gelijk als hij waarschuwt tegen hoogmoed en arrogantie. Dat zei drs. B.J. Wiegeraad donderdagavond in Amers foort tijdens de jaarvergade ring van de Bond tegen het Vloeken. In een steeds verwereldlijkte samenleving kunnen christe nen niet zonder meer terug grijpen op allerlei vanzelf sprekendheden van vroeger en daaraan een zekere supe rioriteit ontlenen. Aan de an dere kant kunnen we de sa menleving en onszelf niet al leen vanuit de mens bezien, aldus Wiegeraad. Hij wees er verder op dat vloeken niet simpelweg be schouwd kan worden als een onderdeel van de meningsui ting. Wie vloekt krenkt God daarmee en ook zijn gelovige medeburger. Wiegeraad had de indruk dat de overheid en de rechterlijke macht zich niet direct positief opstellen ten aanzien van de strijd te gen het vloeken. Ook de meerderheid van het parle ment ziet volgens hem het belang hiervan niet in. Herdenking vijf jaar Bloemenhove- kliniek De stichting Schreeuw om Leven te Nijkerk houdt maandag bij de Bloemenho- vekliniek in Heemstede een nachtwake om er aan te herinneren dat het op die dag precies vijf jaar geleden is dat de Eerste Kamer het wetsontwerp aannam, dat abortus legaliseerde. s'A- vonds vindt er in Heemste de ook een stille tocht plaats, besloten met een dienst in de kapel nabij de abortuskliniek. Neem alle mensen maar zoals ze zijn, want er zijn geen andere „De Rooms-Katholieke Kerk van de Filipijnen moedigt priesters die zich tijdens het Marcosbewind bij de guerrilla's hebben gevoegd aan, uit de ber gen af te dalen, maar de regels van de Kerk zullen het heel moeilijk maken de geestelijken die intus sen in het huwelijk zijn getreden, een priesterlij ke taak te geven". Dat verklaarde de primaat van de R.-K. Kerk van de Filipijnen, kardinaal Jai me Sin, tijdens een ver blijf van enkele dagen in Rome. Naar het zich laat aanzien hebben de meeste van de ongeveer 25 priesters die de zijde van de verzetsbewe ging hadden gekozen, het celibaat opgegeven. Een aantal keert zelfs vergezeld van vrouw en kinderen in het normale leven terug, „maar ik denk dat de paus ook die geestelijken geen dispensatie zal geven omdat elke priester nu eenmaal de celibaatsvoorschriften van de Kerk heeft te volgen", al dus de kardinaal. Naar de kardinaal meedeel de zitten katholieken nu op belangrijke overheidsposten op de Filipijnen, zodat de Kerk als zodanig distantie kan nemen tot het politieke leven van alledag. Ik moet dus nu zien mensen voor kerkelijke functies op te leiden", aldus kardinaal Sin, die ook nog verklaarde dat de paus, die aanvanke lijk de grootste moeite had met de politieke implicaties van het kerkelijk handelen in zijn land, er nu ten volle van is overtuigd dat de R:- K. Kerk van de Filipijnen niet anders kon handelen dan ze heeft gedaan. Tenslotte vertelde de kardi naal, dat mevrouw Imelda Marcos tijdens het twintigja rig bewind van haar man om de haverklap in Rome opdook, om hoge functiona rissen van het Vaticaan met een cadeautje te verblijden. „Dat waren niet van die hele kostbare zaken: meestal beperkte zich dat tot een niet erg dure ring of fruit van de Filipijnen". aldus de kardinaal. Naar zijn oordeel hadden de giften slechts tot doel de vriendschap te be stendigen: „Zij wilde de rol spelen van peetmoeder voor de kardinalen", zo zei kardi naal Sin letterlijk. Naar zijn oordeel draagt het Vaticaan de verantwoorde lijkheid voor deze gang van zaken, maar is op generlei wijze invloed uitgeoefend door omkoperij via de ca deaus van mevrouw Marcos. Nederlandse Hervormde Kerk Aangenomen naar Zetten-Andelst J. Maas kandidaat te Hendrik Ido Am bacht die bedankte voor Ter Aa. Be dankt voor Bruchem en Kerkwijk en Delwijnen G.D. Kamphuis te Stolwijk. Beroepen: te Dirksland drs. J.E. de Groot, voorheen zendingspredikant wonende te Reeuwijk; te Nijmegen parttime dr. C. v.d. Vate voorheen wetenschappelijk medewerker aan de Rijksuniversiteit Utrecht wonende te Culemborg. Gereformeerde Kerken Beroepen: te streekgemeente Mid- den-Betuwe drs. A.T.G. Ouw te Warns en Scharl en Staveren: te streekgemeente Midden-Betuwe (als geestelijk verzorger van de Hel dringstichtingen te Zetten) dr. J.J. van Es laatstelijk missionair predi kant te Indonesië wonende te Apel doorn die dit beroep heeft aangeno- Gereformeerde Kerken vrijgemaakt Beroepen: te Lemele-Lemelerveld en te Lisse in combinatie met Oegst- geest A.A. Kramer, kandidaat te Kampen; te Urk J.P. van de Wal te Vlaardingen; te Goes A. Scheringa, kandidaat te Kampen. Crudités met dipsa us en aardappelpuree met eieren vla met rum-bananen (vegetarisch) Nodig voor twee: 1 kleine winterwortel, half bosje ra dijs, stukje komkommer, 2 tomaten, halve paprika, stuk je bloemkool; 4 lepels mayonaise, 2 lepels tomatenketchup, zout, peper, citroensap, worcestersaus, peterselie, bieslook; V2 (ot 1 kg aardappelen, zout, melk, 10 g margarine, pe per, zachte margarine, 3 lepels geraspte kaas; 1 banaan, 5 margarine, 2 lepels rum, 0,5 liter gele vla (0,5 liter melk, 25 g custard, 30 g suiker), 1 lepel chocolade vlokken. Spoel de groenten schoon. Schaaf de wortel in dunne plakjes. Snijd het worteltje en het meeste blad van de radijsjes (laat van het blad ruim een centimeter zitten). Schaaf de geschilde komkommer in plakjes of verdeel haar in balkjes. Dompel de tomaten in kokend water, ontvel ze en snijd ze in gelijke par ten. Verdeel de paprika in reepjes en de bloemkool in roosjes. Schik de verschillende groenten naast elkaar op een ruime schotel, maak er een aardig tuintje van. Meng mayonaise met tomatenketchup en doe er naar smaak zout, peper, citroensap, worcestersaus en fijngeknipte peter selie en bieslook bij. Zet het sausje in een klein schaaltje bij of op de schotel met groenten. Maak van de aardappelen met zout, melk, margarine en pe per een luchtige puree en doe die warm in een ingevette ovenschaal. Maak kuiltjes in de puree, breek er de eieren in en strooi de kaas over de hele schotel. Zet de schaal ongeveer een kwartier in een oven, die op 5 of 200 staat, tot de eieren gestold zijn. Bak de in de lengte en breedte doorgesneden banaan licht bruin in de margarine, leg de stukken op bordjes en druppel er de rum over. Leg de vla op de banaan en strooi er choco ladevlokken op. JEANNE k>1 MeT de mededeling van kardinaal Simonis aan het béte van de Acht Mei Beweging, dat de bisschoppen niet aan) v zullen zijn op de manifestatie die deze groepering op h£z vaartsdag in 's-Hertogenbosch houdt, is een betreuren^ dige situatie ontstaan. Met de Acht Mei Beweging zijfjn mers vitale delen van de Nederlandse katholieke ketjoc vincie verbonden. De beweging is bovendien rijk g«b' keerd doordat uiteenlopende groeperingen zich in dit tief hebben gevonden. De kardinaal motiveert zijn afv^É onder meer door te wijzen op het feit, dat de bisschoppr- gewone gelovigen zijn uitgenodigd bij de manifestatie 1 Hertogenbosch, waardoor er geen rekening is gehoudei hun specifieke verantwoordelijkheid. m Na de wrijvingen bij het pausbezoek vorig jaar haddj organisatoren van de manifestatie eigenlijk wel kunne( ten dat zo'n uitnodiging bij de bisschoppen niet in goedt de zou vallen. De Acht Mei-Beweging had ons inzienw» ook subtieler moeten manoeuvreren om een of meer schoppen rekening houdend met functie en verantil delijkheid bij het gebeuren in 's-Hertogenbosch te be ken. DAAR was te meer reden voor, omdat de beweging h<er zag van de bisschoppen geenszins ter discussie wil stelll bij een aantal van hen op een warme belangstelling mq kenen. Door de nu gevolgde werkwijze heeft de bewegii zijn minst de verdenking op zich geladen, dat zij haar sap bundelende kracht vooral ook zoekt in datgene watltt scheidt van het kerkelijk establishment. h ei KARDINAAL Simonis heeft laten weten dat de afw/j^ ook is ingegeven door het feit dat 's-Hertogenbosch is f zen als plaats van samenkomst. Maar er hoeft in dit opr. niet getwijfeld te worden aan de goede trouw van de orr satoren, als zij zeggen dat vooral zakelijke overweginge*1 de keuze de doorslag hebben gegeven. Dat 's-Hertogenbosch bij de kardinaal desondanks geda ten aan polarisatie oproept, moet niet de Acht Mei Bew$€ worden verweten. Het gebeuren op Hemelvaartsdag zoij welkome gelegenheid zijn geweest in een feest van vety denheid die polarisatie op te ruimen. Nu is daaraan j nieuw hoofdstuk toegevoegd. Het ziet er naar uit da^r duchtheid eens te meer het pleit heeft beslecht. Waar de katholieke kerk werkelijk om gaat, is naar de acl^ grond verschoven^en droevige zaak. Af en toe regen DE BILT Het KNMI ver wacht voor morgen veel be wolking waaruit het van tijd tot tijd regent. Het regenachti ge weer hangt samen met een depressie, die boven Frankrijk tot ontwikkeling komt. In de zuidelijke stroming, die zich nu al een tijdlang op grotere hoogten in de atmosfeer hand haaft, trekt dit lagedrukgebied in onze richting. Voordat de bewolking van nacht binnendrijft kan de tem peratuur nog dalen tot onge veer 6 graden. Morgenmiddag bereikt de middagtemperatuur waarden zo rond 14 graden. De wind die matig is, waait eerst uit het oosten, maar naar het noorden trekt, draait de wind naar het westen. Het ziet er naar uit dat dit weer zich de komende dagen nog handhaaft. Dat betekent dat er naast perioden met zon ook nu en dan een bui kan vallen. Duitsland: Vooral in hetpj den kans op regen. Mi temperatuur uiteenlopem 18° in het noordoosten in het zuiden. i l Spanje, Portugal: In noonP Spanje kans op een bui, er' zonnige perioden. Middag? peratuur uiteenlopend val0 in het noordwesten tot 211 het zuidoosten. Italië, Joegoslavische Vooral in italië kans op n. In Joegoslavië meer peri/ met zon. Middagtemperk rond 20°. .1 Alpengebied: Naar het o»^ wegtrekkende neerslag, bl£ ccioi Uil nci uuaicu, lilden 'i... doordat de depressie verder me^r,'n vorrTn> - sneeuw. Middagtemperfc rond 14°. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Mai Min Amsterdam zw bew 14 5 Den Helder Rotterdam Vooruitzichten voor de Euro pese landen, geldig voor zon dag en maandag: Zuid-Scandinavië, Denemar ken: Half tot zwaar bewolkt en vooral maandag kans op re gen. Middagtemperatuur rond 15° Britse Eilanden: Half tot zwaar bewolkt en kans op een bui. Middagtemperatuur van 10° in het noorden tot 15° in het zui den. Benelux, Frankrijk: Perioden met zon, maar ook kans op een bui. Middagtemperatuur rond 15°, maar in Zuid-Frankrijk enkele graden hoger, zo rond 17°. «bew. 12 7 n Warschau l.tx 9 lil 9 S1 ADVERTENTIE De prijzen zijn al bij elkaar opgeteld. (j Wanneer op een lot meer dan één prijs is gevallen, (j staat achter het nummer, dat de hoogste prijs gewonnen heeft, het totale bedrag vermeld. Lotnummers Emdcijfer(s) of Totaal prijzen eindigend op: lotnummer(s): 6edrag: [ffltï1 KANS IN DE STAATSLOTERIJ-aH

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2