Ladbroke wil wedden nieuw leven inblazen Schouwburgen huiverig voor stuk van Jos Brink over aids Oost- en West-Berlijn wisselen kunstwerken sportprogrammi Reuzenstappen Sportwereld KUNST CaidócSoirtcwt VRI1DAG 18 APRIL 1986PAGI1 ïc „EEN NIEUWE DOOD" BLIJKT MOEILIJK TE VERKOPEN AMSTERDAM „Ik heb mijn toneelstuk over aids, „Een nieuwe dood", ge schreven uit pure bewo genheid. Als in een gees telijke ontlading had ik het in één week op pa pier. Toen was ik even compleet uitgeblust. Maar ik ben in de eerste plaats theatermaker. Ik moet publiek bezig houden, amuseren. Daarom ont breekt de humor niet. Dit moet het allemaal ver teerbaar maken. Regis seur Horst Mentzel heeft het speelmatig nog eens op een hoger niveau ver heven". Aan het woord Jos Brink, die tassen de bedrijven van zijn musical „Madame Arthur" door kans zag een toneelspel te schrijven, om de inhoud waarvan men niet heen kan. In september moet het de Klanken op. Eerder maakte ij „Bessen", een spel rond bejaarden. Vermaak met een diepzinnig kantje, dat door het publiek goed werd ont vangen. Nogal wat schouw burgdirecteuren waren blij met dit stuk in de vrije to neelsector. Voor dit nieuwe stuk blijkt hun enthousiasme hier en daar geringer. Overwegend zijn zij uit op vrolijker materi aal dan dood en ziekte, zeker nu het handelt over de drei ging van aids, een moeilijk te volgen virus. Brengt deze voorstelling zijn eigen geld weer op, dan gaat de rest naar het AMC-ziekenhuis, waar onderzoek wordt gepleegd naar aids. Jos Brink: „Volgens de speel lijst van nu staan er meer dan vijftig voorstellingen geno teerd. Daarmee krijgen we twee ton terug van de vier, die onze werkmaatschappij „Tekstpierement bv" er in heeft gestoken. Er wordt in elk geval gespeeld, maar we moeten natuurlijk niet door de financiële bodem zakken. Met nog vijftig voorstellingen erbij komen we rond. De rol len worden gespeeld door mensen die een goede naam bij het publiek hebben. Eddy De bezetting van het toneelstuk ..Een nieuwe dood" met Hetty Verhoogt als de vrouwelijke arts, Eddy Brugman als de kath. onderwijzer, Manon Alving als diens moeder en Jasper de Moor als de jonge vriend. (Foto Kippa). Brugman, diens vrouw Hetty Verhoogt, Manon Alving en Jasper de Moor. Speciaal met die laatste heb ik het goed ge troffen. Hij is de zoon van Guido de Moor en Trins Snij ders van de Haagse Comedie en kent het vak van zijn ou ders. Diep in de nacht terug kerend van „Madame Ar thur" arriveerden we op het Stadionplein juist op het mo ment, dat daar ook de bus van „Jan Rap" aan kwam. Johnny Kraaykamp jr. liep op me af en zei: „Jos, ik weet dat je nog een jonge speler zoekt voor je nieuwe toneelstuk. Hier heb ik een geschikte man. Dat was Jasper. Die stemde direct in toe in een auditie. Daar kwamen nog negen andere jonge spelers op af, maar de keus viel op Jasper". De nieuwe dood Het stuk „De nieuwe dood" speelt in een katholiek gezin, waar christelijke opvattingen worden gehuldigd over homo- sexualiteit. De moeder, Ma non Alving. heeft haar zoon, Eddy Brugman, een 37-jarige onderwijzer op een katholieke basisschool, nog bij haar thuis. Tegenover haar heeft hij zijn instelling en gevoelens altijd verborgen. Tot op zekere dag. Dan komt er een vriend in zijn leven. De moeder heeft moeite met de acceptatie. Dit leidt tot botsingen tussen moeder en zoon, met hier en daar humoristische effecten, die het leven leefbaar houden. Voor de oudere partner voert de relatie tot aids. Een vrou welijke arts, Hetty Verhoogt, brengt de moeder meer begrip bij en staat ook de jonge vriend met raad en daad ter zijde. Door middel van een lach en een traan komen de personages uiteindelijk tot el kaar. Theaterdirecteur Wim Bary van Amstelveen had eerst zijn bedenkingen, vroeg het stuk ter lezing en liet per omgaan de weten er voorstellingen van in zijn theater te willen brengen. Katwijk, Leiden. Rijswijk en tal van andere plaatsen volgden, terwijl een groot aantal schouwburgen het nog in overweging heb ben. De schouwburgdirecteu ren daar willen het eerst zien. Daar staan collega's tegenover die stellen: „Brink heeft zich als toneelschrijver bewezen in „Bessen", terecht dus dat zijn nieuwe stuk ook in de schouwburg komt". Jos Brink vertelt dit stuk uit de volheid des harten te heb ben geschreven. Hij is méér dan theater- en tv-man. Ten eerste is hij een trouw en ac tief lid van de katholieke Duif-parochie aan de Amster damse Prinsengracht, waar de liturgiebeleving niet geheel en al de instemming heeft van het bisdom Haarlem, maar waar ook priesters func tioneren en waar jongeren worden opgevangen. In de rol van voorganger, Schriftlezer en toelichtingen daarop neemt Jos Brink deel aan die diensten. In zijn theaterwerk krijgt hij daarnaast veel te maken met jongeren, die ofwel artistieke ambities koesteren en hem daarvoor aanklampen, ofwel thuis weinig begrip vinden voor hun instelling. Met hen voert Jos niet alleen lange ge sprekken, maar hij lijft ze als het ware ook als familie in. „Ik heb de zorg voor meer zo nen en dochters dan de ge middelde vader". Jos Brink kent daardoor de problematiek die speelt bij veel jongeren. Hij helpt die oplossen, onder meer door ze te adviseren het met hun ou ders uit te praten. In eigen kring is hij bovendien bekend met de angst voor aids. Als men dan toch toneel wenst dat aansluit bij de werkelijk heid van vandaag, dan mag dit stuk niet op afwijzing van theaterdirecteuren aan het publiek onthouden worden vinden Jos Brink en de men sen achter hem. TON OLIEMULLER 750-JARIG BESTAAN IN 1987 pc (Door onze correspondent Ge rard Kessels) BONN Ondanks de Muur vindt er momenteel een stukje voorbeeldige samenwerking plaats tus sen West- en Oost-Berlijn. Beide stadsdelen, die zich op grootse wijze voorbe reiden op het 750-jarig be staan van Berlijn in 1987, zijn bezig met een uitge breide uitwisseling van cultuur-goederen. Dezer dagen werd een stand beeld van de Duitse dichter Friedrich Schiller van West- naar Oost-Berlijn gebracht. Schiller keert daar terug op zijn oude standplaats op de Gendarmenmarkt, die tegen woordig Platz der Akademie heet. Het beeld uit Carrara- -marmer van de Berlijnse kunstenaar Reinhold Begas stamt uit het jaar 1881. Als te genprestatie heeft Oost-Berlijn het beeld van een gracieuze nimf naar het westen ge stuurd. Het beeld dat in 1885 door Calandrelli werd ge maakt gold na de oorlog als verdwenen. De nimf wordt nu weer opgesteld op haar oude stekkie bij de „Nymphenbrun- nen" voor de Villa von der Heydt in het Westberlijnse stadsdeel Tiergarten. Voordat het beeld naar het westen ging. werd het in Oost-Berlijn gerestaureerd. Kelder Berlijn werd in de laatste jaren van de oorlog zwaar gebom bardeerd. Veel kunstwerken gingen toen uit voorzorg de kelder in. De deling van de stad na de oorlog, die door de bouw van de Muur in 1961 een definitief karakter kreeg, maakte het onmogelijk veel kunstwerken weer op hun standplaats neer te zetten. Werken uit West-Berlijn ble ken zich in het oostelijk stads deel te bevinden en omge keerd. Dat gold niet alleen voor beeldhouwwerken, maar bij voorbeeld ook voor schilde rijen en handschriften. Zo kreeg West-Berlijn, tegelijk met de nimf, 29 reliefen van de beeldhouwer Johann Peter Echter. De uitwisseling van cultuur goederen werd al in 1981 overeengekomen tussen de toenmalige Westberlijnse bur gemeester Hans-Jochen Vogel en de regerenden in Oost-Ber lijn. Overeengekomen was dat de kunstwerken zoveel moge lijk weer op hun oude stand plaats terug moesten komen. FC In 1981 werden acht bèmt van de beroemde beeldijyi: Schinkel van West- -Bcrlijn gebracht. Op té beurt retourneerde Ooi ge lijn een zeer waardevol ;e schriftenarchief. In 19 er ook vorig jaar volgden v is uitwisselingen tussen de nf stadsdelen. Maandag Dinsdag woensdag vrijdag VERDUBBEL UW KANSEN OM TE WINNEN op de FRANSE QUINTET, QUARTE EN TIERCE. Wed op twee verschillende paarderennen. MOGELIJK OP LANGERE TERMIJN OOK ACTIEF IN LOTTO EN TOTO HET QUINTET SSSSV BRUSSEL/DEN HAAG Tussen half twaalf en half twee in de middag is het zeven dagen per week spitsuur in de wed kantoren van Ladbroke in België. De slager, de bakker, de fabrieksarbei der, de kantoorbediende, allen bevolken zij - al dan niet in werkkleding gestoken - de wedkanto ren. Ze verdiepen zich in de prognoses en laatste verrichtingen der paar den om dan niet veel la ter een gokje af te sluiten op draverijen en rennen in Frankrijk, Engeland en België. De Engelse fir ma Ladbroke heeft het er druk mee. In België heb ben de bookmakers al leen al 1.100 werknemers. Met in totaal 830 wed kantoren, waarvan er liefst 249 in de Belgische hoofdstad zijn gevestigd. Op de Steenweg op Wa terloo in Brussel is het in ternationale hoofdkan toor van de onderneming, die sinds 1 april de Ne derlandse paardesportto- talisator heeft overgeno men. Alain Dhooghe doet in Brus sel de public relations voor Ladbroke. „In België sluiten wij de meeste weddenschap pen af op de Franse koersen. Wij betalen dezelfde coté uit als op de Franse banen. Maar het geld wordt niet ingezet op die koersen. Dat risco nemen wij zelf. De ene keer pakt dat goed uit de andere keer min der gunstig. Met de wedden schappen op de Engelse ren nen gaat het precies zo. Op de Franse draverijen en rennen hadden wij in 1985 een omzet van 516 miljoen gulden. Op de Belgische koersen is de omzet duidelijk minder. Daar heb- ben onze wedkantoren maar vijftien procent van het spel. Dat kwam vorig jaar uit op zo'n zestig miljoen. Engeland is natuurlijk een hoofdstuk apart voor Ladbroke. Met 22 procent van de omzet op de wedmarkt gaan we daar dui delijk aan de leiding. In het Verenigd Koninkrijk heeft Ladbroke maar liefst 1.500 wedkantoren". In België is alles op de wed kantoren „handwerk". Com puters ontbreken en de man achter de balie moet alles met de hand verwerken. Fred de Boer, één van de twee direc teuren voor Ladbroke in Ne derland, is negen jaar in de wedwereld werkzaam. De eerste vijf jaar stelde hij zijn diensten beschikbaar aan de firma Derby, die wedkanto ren in België had. Vier jaar geleden nam Ladbroke de fir ma Derby over. „Wij hebben het in België goed op poten gezet. Maar in Nederland wordt het veel en veel beter. Daar kunnen wij onze klanten veel meer servi ce geven in de wedkantoren. In België sluiten de wedkan toren om half twee. Vlak voordat de koersen in België, Frankrijk en Engeland begin nen. Voor Nederland zijn we druk in de weer met de aan koop van de modernste appa ratuur. Uiteindelijk moet het zo zijn dat men één of twee minuten voor de start van een koers in een Nederlands wed kantoor nog een weddenschap kan afsluiten. Dat is in Enge land ook mogelijk, maar in Loterij In Nederland moet men bij het afsluiten van wedden schappen bij een uitbetaling van duizend gulden of méér maar liefst 25 procent aan kansspelbelasting betalen. Hetgeen echter in de Neder landse casino's en voor de Belgische wedmarkt niet van toepassing is. Alain Dhooghe: „Wij betalen in België een klein gedeelte van de inzet als kansspelbelasting. Daar heeft onze klant geen last van. Wij gaan ook proberen in Neder land verandering te brengen in die regels rond de kans spelbelasting. Ladbroke komt in België regelmatig met ac ties. waarbij de mensen die niets winnen ook niet verge ten worden. Daar verloten we dan huishoudelijke artikelen, auto's en zelfs vakantiereizen. Dat zal straks in Nederland ook wel gaan gebeuren". Op het ogenblik telt de Ne derlandse paardesport vijf wedkantoren: Den Haag, Alk maar, Utrecht, Rotterdam en Amsterdam. Nog niet zo lang geleden was het wedden 'buiten de wed- strijdbanen in Nederland ta boe. De paardesport heeft vroeger ook moeten vechten voor de mogelijkheid om bij een aantal sigarenwinkels het supertrio wedforrrrnlier te la ten innemen. De Nederlandse overheid gaf de paardesport (in financiële moeilijkheden) echter meer lucht. In een aan tal jaren liep de totalisator- omzet van zo'n 140 miljoen gulden met 40 procent terug. De schulden liepen op en geld om te investeren was er ge woon niet. Toen verscheen {>lotseling Ladbroke ten tone- e en na lange onderhandelin gen met de Stichting Totalisa- tor Nederland sprong Ladbro ke in de paardesport wed markt. Bovendien nam de Engelse firma de schulden van de totalisator over. De ministeries van justitie en landbouw zorgden snel voor de benodigde vergunning en per 1 april kon Ladbroke in Nederland dus van start. Vertrouwen Fred de Boer: „Wij moeten in Nederland bij het publiek vertrouwen gaan wekken door een professionele totali sator te runnen. Wat wij in Nederland voor ogen hebben, is toch anders dan in België. Kijk, daar staan we natuurlijk als Ladbroke verder van de sport af dan in Nederland het geval is. Wij gaan afdrachten doen aan de sector voor het prijzengeld. Meer dan in Bel gië hebben wij er belang bij dat het de paardesport goed gaat. In België zijn de paarde rennen in Frankrijk en Enge land het belangrijkste voor ons. In Nederland is Ladbro ke ondergebracht in een stichting treden we tevens als organisator van de totalisator op". Binnen enkele maanden zal de invloed van Ladbroke in Nederland merkbaar zijn. Voor het einde van het jaar hoopt men vijftien wedkanto ren in Nederland te openen. Waarschijnlijk zal het eerste Ladbroke-kantoor in Den Haag worden geopend. Lad broke is met de Nederlandse paardesport een contract aan gegaan voor de periode van twintig jaar. Na drie jaar heeft men de mogelijkheid om van de overeenkomst af te komen. Ladbroke denkt in Nederland tot 250 wedkantoren te ko men met een jaarlijkse omzet van zo'n vierhonderd miljoen gulden. In België zijn veel meer wed- mogelijkheden bij Ladbroke dan er nu in Nederland be staan. Fred de Boer. „Ook in België komen nieuwe soorten van weddenschappen. Het W5-spel, dat in Nederland be staat, moet beter van de grond komen. Maar in het verleden is er natuurlijk geen geld ge weest om het spel door middel van de nodige reclame en ac ties te promoten. Voor onze toekomstige wedkantoren is het straks ook nodig dat het aantal koersen wordt uitge breid. Ook zal het in de toe komst mogelijk zijn om vanaf de Nederlandse wedkantoren te spelen op grote rennen en draverijen in Frankrijk, Bel gië en Engeland. Maar ook in de Belgische wedkantoren van Ladbroke komt bijvoor beeld de mogelijkheid om te spelen op de Grote Prijs der Lage Landen op Duindigt en de Prijs der Giganten op Hil versum". Bij de Nederlandse Sport Fe deratie was men nogal verrast toen Ladbroke zich tamelijk plotseling presenteerde op de Nederlandse wedmarkt. Her man Belinfante namens de NSF: „Als NSF komen wij op voor de mensensport. Ik weet dat de paardesportwereld het erg moeilijk heeft. Trainers en pikeurs werken tegen een hongerloon. Het is alleen on begrijpelijk dat er geen enkel overleg heeft plaats gevonden en dat de ministers van land bouw en justitie plotseling zo maar de vergunningen heb ben afgegeven". „De NSF steunt zijn sporters voor een groot deel dank zij de gelden van toto-lotto. Er ligt al geruime tijd een aan vraag om de grootwinkelbe drijven in te schakelen voor het innemen van de toto-lotto formulieren. Daar is een wetsverandering voor nodig. De omzet van de toto-lotto liep terug van 240 naar 173 miljoen. Daardoor komt er steeds minder geld bij de sport terecht. Door de komst van Ladbroke op de Nederlandse wedmarkt kan dat nog wel eens sterker worden vermin derd". De Ladbroke Groep is één van Europa's top-onderne- mingen met een jaaromzet van 5.300 miljoen en meer dan 19.000 werknemers over de gehele wereld. Men heeft vier divisies: racing, hotels, onroerend goed en ook vrije tijdsbesteding. Misschien is er ook een mogelijkheid om straks als tussenpersoon te gaan optreden voor toto en lotto. Immers, bij de dochter onderneming van Ladbroke in Engeland kan men op alles wedden wat er maar beweegt. Als justitie het illegaal gokken op lotto en toto via de man met het opschrijfboekje in koffiehuis en café zal gaan bestrijden, is er wellicht voor de gehele Nederlandse sport wereld een betere tijd te ver wachten. ARTHUR VAN RIJSWIJK Medewerkers en gasten van een hotel in Boston moeten dagen toch wel enigszins raar gekeken hebben toen hun plotseling werden verduisterd door de zolen van twee t maatse schoenen. De schoenen bleken toe te horen aa reus, zij het dan een reus in zaken. De uit hun krachten g<1 de gympen zijn eigendom van een grote Amerikaanse sch briek. die op deze manier hoopt een nieuw model onder d dacht te brengen. Daarin lijken ze te zijn geslaagd. Zaalhandbal De finale van het toernooi om de I landse zaalhandbalbeker dames gaat tussen Vlug en Le Ookmeer. De Amsterdamse ploeg won gisteren in Ai met 24-19 van Swift na een ruststand van 11-11. Tennis John McEnroe heeft zich gemeld voor de 1 open kampioenschappen, die worden gespeeld van 26 r 8 juni. Voetbal De tweede wedstrijd voor de finale van he nooi om de UEFA-beker tussen Real Madrid en 1 FC' wordt donderdag 8 mei (Hemelvaartsdag) in Keule speeld. Zeilen De broers Willie en Cees van Bladel zakter de vijfde plaats in het algemeen klassement WK Torn Hamilton. j Voetbal Honved uit Boedapest is voor het derde a eenvolgende jaar en negende keer totaal voetbalkan van Hongarije geworden. ZATERDAG BASKETBAL Dames promotie divisie: Sporty- MSV; Gr. Eagles-AMVJ; Midland-Lis- se; Olympia-Cheetah. VOLLEYBAL Heren eredivisie: AMVJ-Voorburg; DOS-Brevok; Geldrop-Valbovol; Orion-Dynamo A; Lycurgus-Martinus; VVC-Animo. Eerste divisie A: Havoc-Martinus 2; DAK-MTSH; Reflex-The Smash; EAVV-WVV '72; Sudosa-Harderwijk; SSS-Blokkeer. B: VCH-VCS; Zeven- huiz.-Avanti; Kalinko-Vlaarding.; SOS DPC-Hulst; P en P-SDO; Nijm. '73-Udenhout. Dames eredivisie: AMVJ-Voorburg; VCH-DVC: Olympus-WC. Eerste divisie A: Boemerang-Volco; Thornax-Madjoe; Pollux-The Smash; EAVV-Katapult; Sudosa-Ovra; Lon- ga '59-Dynamo A. B: VCH 2-P en P; Brevok-Voorburg 2, Sarto-Haag '68; Oikos-Valbovol; Nijm. '73-Rapid. ZONDAG KORFBAL Hoofdklasse: SCO-Samos; A. Weer- baar-Deetos; O.Arnhem-Blauw Wit; PKC-Rohda; Fortuna-DOS "46. Overgangsklasse A: Drachten- DKOD; Rapiditas-LDO; As- koZKC '16. B: KVS-Trekvogels; HKV-VEO; SMS-Pams; HKC Ha-Die- Haghe. Promotieklasse A: Driehoek-Swift A; Westerkw.-Nic; SIOS W-Ritola; BEP- Groen Geel. B: DTV-Sperwers; Stan- fries-ROG; O. Eibern.-Antilopen; W. Kwlek-BW Heeren. C: SDO V-'t O- vers.; HKC He.-PSV; Kinderdijk-AKC; TOP S-St. Hooger. D: BI. Wit'51- VES; Pernix-Luto; Het Zuiden-F. Pac ta; Deto-OEC. Eerste klasse B: Overkant.-Zui- derkw.; Achilles-Kwiek; OSCR-Olym- piaan; Ready-Ten Donck. HOCKEY Heren hoofdklasse: Bl'daal-Or- Zwart; Kampong-HGC; SCHC-Am- sterdam; KI. Zwits.-Schaerw.; HDM- Leiden; Tilburg-Hattem; Amsterdam- Leiden. Overgangsklasse A: DKS-Groningen; Gron. Studs-Den Bosch; Kievieten- Hudito; Tegenbosch-Venlo. B: Laren- Ede; Wageningen-Breda; Forward-Pi- noke; HlC-Geel Zwart; MOP-Union; Hilversurn-Be Fair. Eerste klasse A: Ring Pass- AMHC '65; Zoetermeer-Vl Victoria-Leonidas; Pus Groen Geel-DSHC. Tweede klasse A: Asvloi Cartouche-Alecto; Te Wer Dopie-Forescate; Evergreer burg. Dames hoofdklasse: EMh Were Di-Upward; Or. Zwart dam; KI. Zwits.-Amsterdam; MOP; Hilversum-Push; Push- Overgangsklas8e A: Gror Venlo; Groningen-Nijmegen; ningen-MEP; Forward-Str Craeyenh.-Laren. B: GHBS-I DKS-HBS; Gooische-Dei Bloemend-Kampong; Wee» Zwolle-Victoria. Eerste klasse A: Klevtten-Ri Te Werve-Dordrecht; Breda Noordwijk-Tilburg; Leiden-Sp Tweede klasse A: Zoetermi nebroek; Cartouche-Alecto; Rijswijk; Nieuwkoop-Fo Roomburg-Groen Geel. ZAALHANDBAL Heren eredivisie: AHC '31 Blauw Wit-Sittardia; V en L Hermes-Swift R; Loreal-A Hellas-Gazellen. Dames eredivisie: Hellas-Q Quintus-PSV; V en K-Swift I sam-Swift R; SEW-Niloc; O Ven L. Eerste divisie A: Sloterv.-Vid< E en O. ESCA-UVG; Niloc 2-I Bornebroek-ODIN; Foreholte- B: Hellas 2-lason; Sitt. DV Wings-Hermes; Hercules I Tornado-Caesar; DES-AnimoJ VELDHANDBAL Dames Regio E eerste klassl tas-Vido; VZV-Niloc; Takt 'f Geel Zwart-Amsterdam. Regit ste klasse: UVG-Odis; Vir Westlandia-Actiet; DWS-WIK. Heren Regio E eerste klass meer-WVGV; Vriendsch.-T< Zandv. M.-Blinkert; BHC-Ams Regio F eerste klasse: Saturn streek; M. Satur.-EHC; UVG-' Holland.-WIK. ROLHOCKEY Eerste klasse: Residentie-U ZRCResiden. 2; Denn AGOR; Rotterdam-Marathon stad-Den Haag. Tweede klasse: Resld. 3-LI ZRC 2-Dordt; Pancho-Agor 2 RHP; Lichtst. 3-Zoetermeer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 12