Franciskanen:Spiritualiteit in eigen centrum Glemp: anti-semitisme in Polen is een mythe aan tafel ACHTERGROND Ccidóc Soman! kerk wereld Verdeelde reacties op hervormd rapport over homoseksualiteit beroepingen Ccidóc1 De paus en de joden In de praktijk bestaan er in vele landen al jarenlang 1: banden tussen joden e.i christenen en in zoverre klinj aanmoediging van de pauselijke woordvoerder Joaquim varro om van nu af aan open te staan voor de joden zachtst gezegd lichtelijk gedateerd. Feit is wel dat dezeü daartoe waarschijnlijk ook aangezet door de ervaringeif de schrijnende positie van de joden in zijn vaderland I weer eens voor een opmerkelijke beweging heeft gezoij de Vaticaanse kaders. De reizen van de paus worden nogal eens, ook hier tr de, op de nodige scepsis onthaald. Maar ook in het br aan de Romeinse synagoge komt die wereldwijde missf paus Johannes Paulus II zich blijkbaar ten doel heeft gêi tot uiting. Met zijn dadendrang, zijn vele ontmoetingen P deze paus de overtuiging dat de kerk vertrouwen heeft r te winnen. In ontmoetingen met andersdenkenden uf vooreerst beklemtonen wat men gemeenschappelijk Ir Tegenover het onvernipgen van andere instituties om i den te scheppen waaraan mensen behoefte hebben, val|| te ontkennen dat deze paus inspirerend kan werken. WOENSDAG 16 APRIL 1986PAGDtJ] Nieuw kerkelijk wetboek in Nederlandse vertaling De R.-K. bisschoppen van Nederland en Vlaanderen hebben hun goedkeuring gehecht aan de Nederlandse vertaling van de nieuwe kerkelijk wetboek. Een gemengde Nederlands-Vlaamse commissie heeft het Romeinse document voor het Nederlandse taalgebied in Europa vertaald. Naar verwachting zal het boek werk eind dit jaar beschikbaar zijn Het kerkelijk wetboek, waaraan twintig jaren is gewerkt, werd eind november 1983 van kracht. Het vervangt het wetboek dat paus Benedictus XV in 1917 afkondigde. Priesters eisen aftreden aartsbisschop Port-au- Prinee Steeds meer priesters in Haïti dringen aan op het aftreden van aartsbisschop Francois-Wolff Ligondé van Port-au-Prince. De New York Times berichtte begin deze maand dat er een ano nieme brief in Haïti circuleert waarin de aartsbisschop wordt beschuldigd van collaboratie met het regime van dictator Du- valier. Verder zou mgr. Ligonde priesters die zich tegen het regime verzetten, openlijk hebben veroordeeld. Volgens de New York Times is de brief opgesteld door een groep priesters. ,.U bent een element van verdeeldheid. U hebt het vertrouwen verloren van een groot deel van de geestelijken en de leken van het aartsbisdom", zo wordt in de brief gezegd. Wees van uw daden de meester en niet de slaaf Thomas a Kempis Vanwege de stichting van een franciskaans studiecen trum is per 1 september 1985 aan de Katholieke Theolo gische Hogeschool te Utrecht (KTHU) een leerstoel opge richt voor franciskaanse spiritualiteit. Professor Th. Zweerman heeft enige tijd geleden als eerste hoogleraar zijn inaugurale rede gehouden in het akademisch gebouw te Utrecht. Broeder Theo is Franciskaan en woont met vier medebroeders in een kleine communiteit in Utrecht. Liduine Swildens had een gesprek met hem over het ontstaan en het functioneren van het nieuwe centrum voor spiritualiteit, waarvoor de huidige hulpbisschop van Utrecht, mgr. De Kok de eerste stoot gaf. Wat waren de beweegrede nen voor het nieuwe cen trum? „Op de eerste plaats meen den wij, dat het goed is de bezinning op de eigen fran ciskaanse achtergrond nieuw leven in te blazen, respectie velijk te bundelen. Dit met erkenning van de waardevol le inbreng van andere spiri- tualiteiten. Vervolgens leek het goed ook op academisch niveau de grote tradititie uit de geschiedenis van de kerk te beoefenen en er systema tisch over na te denken". Is het de bedoeling dat het centrum alleen functioneert voor mensen uit de francis kaanse traditie ..Het is niet de bedoeling het erfgoed van de eigen spirtua- liteit alleen over te dragen aan mensen die als francis kaan of franciskanes in op leiding zijn. Het moet ook mogelijk zijn die spiritualiteit door te geven aan anderen die niet uit deze traditie ko men maar die belangstelling hebben voor deze bijzondere stroming in de kerk". ..Het plan is dat wij binnen kort een uitgewerkt onder zoeksprogramma op het ge bied van onze spiritualiteit klaar hebben. Daarbij zullen ook andere, deels jonge we tenschappelijke onderzoekers betrokken worden. Onder meer enkelen die bezig zijn een proefschrift te schrij- Het centrum kan op een con tinue belangstelling rekenen. Broeder Zweers: Vorig jaar heb ik bijvoorbeeld een werkweek gegeven samen met mijn medebroeder Henk Loeffen over het Zonnelied van Franciscus. Er zijn dan zo'n tien tot vijftien studen ten. meestal van protestantse huize, die zich melden. In dit tweede semester geef ik een doktoraal-kollege over de tri- nitarische lezing in relatie dus met de leer van de Drie eenheid van de geschrif ten van Franciscus. Ik mag dan rekenen op een tiental studenten, evenals mijn kol- lega Loeffen die een college geeft over de Regel. Gezien het totaal aantal studenten is dit vrij positief". Mag je dat de franciskaanse spiritualiteit iets is wat in onze tijd aanspreekt „Ik kan daar geen algemene uitspraak over doen. Ik denk dat er wel aanwijzingen zijn. Onder andere het feit dat veel franciskanen en francis- kanessen betrokken zijn bij de vredesbeweging, heeft er toe geleid dat jonge mensen zich bij ons vervoegen met vragen over wie Franciscus eigenlijk was en wat hij in zijn leven heeft gedaan". De bedoeling van het centrum is om behalve historisch werk te verrichten, ook om telkens weer de ^mogelijkheden te onderzoeken, die de beoefe- Franciskus van Assisie paar een portret van Cimabue ning van de franciskaanse spiritualiteit heeft voor de ei gen situatie in de kerk en in de samenleving. Dat is een brugfunktie. „Met veel klem wil ik daaraan evenwel toe voegen dat, inzover er in het franciskaanse studiecentrum gewerkt wordt op kultureel en intellektueel niveau, dit maar een heel kleine bijdra ge kan zijn". „Het is natuurlijk goed dat binnen het akademische mi lieu een geluid als het onze kan klinken. Maar er zijn heel andere levensgebieden waar het eigenlijke leven ge leefd wordt en waar als die franciskaanse spirituali teit iets te betekenen heeft ook de eigenlijke zaken ge beuren. Het geleefde leven heeft tenslotte de grootste overtuigingskracht". Van de ene kant heeft het centrum alles te maken met studie, nadenken, reflektie, verhel dering van de begrippen, doorzicht in allerhande sa menhangen die zich ook in het leven van Franciscus en van de H. Clara aftekenen, de accenten die zij in hun ge schriften leggen, hun manier van lezen van de H. Schrift, hun navolging van Jezus. Maar een nader punt is het beleven van zo'n spiritualiteit in het gewone dagelijkse le ven en dit van mensen die zich veelal helemaal niet be wegen op academisch niveau. „Het gewone leven van iede re dag. waar je probeert waar te maken wat je als francis kaan, of als karmeliet, of als claris, of benedictines voor- hebt". Hoe wordt het tot een leven- dé materie „Dat is inderdaad een vol gende vraag: hoe komt het door hoe komen de vruchten van de studie verder? Daar van kan ik zeggen dat wij in nauwe samenwerking staan met datgene wat de Francis kaanse Samenwerking doet, waar kursussen worden ge geven, waar regelmatig be zinningsbijeenkomsten wor den gehouden, waar jonge mensen, soms hun licht ko men opsteken. Voor het ove rige verzorgen wij publika- ties. En je hoopt dat de stu denten die hier onze kolleges volgen, wanneer ze afgestu deerd zijn en in het ambt staan in de kerk of in een an dere funktie. het zaad dat zij hebben opgepikt in de fran ciskaanse traditie zullen doorgeven". Komt uw franciskaan-zijn in uw colleges tot uiting „De manier waarop ik spreek, de onderwerpen die ik uitkies laten zien dat ik sterk betrokken ben op de vraag: wat is de religieuze nood in onze dagen, waar lig gen de raakvlakken met Franciscus en zijn inspiratie, wat doet in onze huidige sa menleving al of niet opgeld, wat is een lege vlek, wat kunnen we leren van het le ven van de „kleine arme?" Het is een voortdurend dui den van de zaken van toen in onze tijd. Ik kijk naar de der tiende eeuw met de ogen van deze tijd. maar ik kijk ook, althans ik probeer het, met de ogen van Franciscus naar deze tijd. Keuzes die Francis cus maakte, vragen die hij stelde, probeer ik te vertalen naar deze tijd, ook in de kol leges. Ik probeer eerst zo geod mogelijk vast te tellen: wat beluister ik in de ge schriften van Clara, van Franciscus of van hun volge lingen? Vervolgens stel ik de vraag: hoe is dit voor ons mensen van de twintigste eeuw nu zoveel religieus besef verschrompeld is van belang?" Theo Zweerman heeft wel eens van studenten gehoord die zeiden: Wat jammer dat je zo'n werkweek over het Zonnelied niet geeft in een klooster, waar we elkaar niet alleen ontmoeten bij de stu die. maar ook daarbuiten in een sfeer van stilte en gebed en gezamenlijke vieringen. „In zo n omgeving zou een reflektie inderdaad waar schijnlijk beter tot zijn recht kunnen komen. Ik denk dat het ook een goede omgeving is om theologisch bezig te zijn. Want dit vraagt eigen lijk om een omgeving waarin het gebed vanzelfsprekend is en de omgang met God niet als iets buitenissigs geldt. Ik en van plan deze mogelijk heid voor de toekomst te on derzoeken. Maar daarnaast blijft het een goede uitdaging om ook in de meer zakelijke universitaire omgeving we zenlijke elementen van de christelijke spiritualiteit ter sprake te brengen." LIDUINE SWILDENS Bij de Nederlandse Hervorm de Kerk zijn ongeveer 200 reactie binnengekomen op „Verwarring en herkenning. Een gespreksnota over ge meente en homoseksualiteit". Nederlands Hervormde Kerk Beroepen te Lekkerkerk (hervorm de gemeente 't Venster). R.A. Gris- nigt te Bennekom; te Havelte M. Zuidersma te Hoogezand-Sappe- meer-Kropswolde. te Zeist EK. Teygeler te Scheveningen; te Amersfoort tot predikant voor bij zondere werkzaamheden dr. J.J Rebel, geestelijk verzorger protestants-christelijk ziekenhuis De Lichtenberg, laatstelijk christe lijk-gereformeerd predikant te Amersfoort Aangenomen: naar Ophemert en Zennewynen. J.C. Minnema, kan didaat te Houten: het beroep door de generale synode der Nederland se Hervormde Kerk tot predikant voor buitengewone werkzaamhe den (belast met de arbeid als protes tants geestelijk verzorger in het huis van bewaring te Rotterdam en in de Rijksinrichting voor Jongens te Amersfoort), J. Maaskant, kandi daat te Woerden, het beroep door de classis Amsterdam tot predikant voor buitengewone werkzaamhe den ten behoeve van studentenpas toraat, mevr. Y.M. Vóórhaar te Oosterhout (Gld) (part-time) (her vormd en gereformeerd); naar De- demsvaart, J. Neeleman te Reitsum ca; naar Apeldoorn (toezegging) Th H G Hulst te Waddinxveen (deelgemeente Immanuélkerk). Be dankt voor Zuidhorn mevr. ds. Y. Slik te Marrum-Westernijkerk. Gereformeerde Kerken Beroepen te Giessendam/Neder- hardinxveld S Boukes te Gees. Aangenomen naar Berkel en Ro denrijs-Bergschenhoek drs. HG van Viegen, kandidaat te Amster dam. Christelijke Gereformeerde Ker ken Beroepen te Zaanslag, J.P. Boiten te Schiedam. Bedankt voor Huizen. R van Beek te Veenendaal. Nederlandse Protestantenbond Benoemd tot voorganger te Den Haag (part-time) mevr. drs. E.I.T. Brussee-van der Zee, wonende te Leiderdorp, laatstelijk doopsgezind predikant in Apeldoorn, die deze benoeming heeft aangenomen Het moderamen heeft nu een commissie ingesteld, die de reacties moet inventariseren en de vraag moet beantwoor den of er een vervolgrapport moet komen. Leden van de commissie zijn ds. Th.M. Lo- ran, secretaris van de raad voor de herderlijke zorg en van de raad voor de zaken van kerk en gezin, ds. F.R. Brommet, ziekenhuispredi kant te Leiderdorp, en G. de Klerk, lid van het college van visitatoren-generaal. De hervormde synode besloot in juni 1983 de nota naar de gemeenten te zenden om het gesprek over homoseksuali teit op gang te brengen. Hier op kwamen ongeveer 40 ver slagen binnen van kerkera den die het rapport hadden besproken. 100 verslagen van gemeenteavonden, ongeveer 50 brieven van gemeentele den (die soms namens ande ren schreven) alsmede enke le verslagen van regionale groepen die de besprekingen begeleidden. De opstellers van de ge spreksnota dat ze niet tot overeenstemming konden komen over de vraag of in het licht van de bijbel homo seksuele relaties aanvaard baar zijn. „Hier stond een on dubbelzinnig ja en een on- Uit de reacties is duidelijk geworden dat er een bepaald vervolg moet zijn, zo zei des gevraagd Loran. Polarisatie is er in de kerk niet alleen over het IKV, maar ook over ethische vraagstukken. De reacties vallen in twee groepen uiteen. Enerzijds wordt gezegd dat homoseksu aliteit geen enkele probleem is en dat homoseksuelen ook mensen zijn. Loran vraagt zich overigens wel af of dit liberale standpunt wordt ge handhaafd als het menens wordt. Anderzijds wordt ho moseksualiteit als zonde afge- Deze laatste groep bepleit een duidelijke uitspraak van de kerk waarin homoseksuali teit wordt veroordeeld „Daar heb je pastoraal niets aan," aldus Loran. „De kerk wordt nu eenmaal met dit vraag stuk geconfronteerd. Met een veroordeling help je het pro bleem de wereld niet uit." Opvallend vond hij* tenslotte dat het gesprek in een ge meente vaak een heel andere wending nam als een van de aanwezigen vertelde dat een kind homoseksueel was. „Dan kreeg het probleem een naam," aldus Loran. Gemengde reacties op benoeming Tutu De reacties op de benoeming van Desmond Tutu tot angli caans aartsbisschop van Kaapstad hebben dinsdag in Zuid- Afrika tot zeer gemengde reacties geleid. Een extreem rechtse politicus in Zuid-Afrika noemde het zelfs een stap dichter bij de revolutie. De Zuidafrikaanse regering heeft slechts weinig uitgespro ken gereageerd. Minister van informatie Louis Nel felici teerde Tutu met zijn verkiezing en drong bij hem aan naar verzoening te streven. Nel maakte echter wel enig ongenoe gen kenbaar over de recente oproep van Tutu voor interna tionale economische sancties tegen Zuid-Afrika. Nel zei: „Ik hoop dat aartsbisschop Tutu mee zal helpen bij de sociaal- economische ontwikkeling van alle mensen in Zuid-Afrika, die allen gebaat zijn met economische groei." De aartsbisschop van Kaapstad is tevens de leider van twee miljoen anglicanen in Zuid-Afrika, Lesotho, Swaziland, Mo zambique en Namibië. Zeventig procent van de anglicanen in Zuid-Afrika is zwart of kleurling. „U bent hier thuis, deze kathedraal is de uwe", aldus de Parijse aartbis schop Lustiger (I) tegen kardinaal Glemp, tijdens de verwelkoming in de Notra Dame in Parijs, waar een mis werd gehou den ter gelegen heid van het hon- derdvijftigjarig be staan van de Pool se Katholieke Mis sie in Frankrijk Anti-semitisme in Polen is een mythe. Dat zei de primaat van de Poolse Rooms-Katho- lieke Kerk, kardinaal Jozef Glemp, in Parijs waar hij op dit moment op bezoek is. Glemp reageerde op de be zwaren tegen de vestiging van een karmelitessenklooster in het voormalige concentratie kamp Auschwitz. Glemp zei „nog altijd niet precies te we ten", waarom de bouw van het klooster ter discussie wordt gesteld. Hij deelde mee dat hij de kwestie met verte genwoordigers van de joodse gemeenschap in Frankrijk zou bespreken. Joodse organisaties, waaron der het Joods Wereldcongres en de Raad van Joodse Instel lingen in Frankrijk, maakten in maart in de Franse hoofd stad de instelling bekend van een coördinatiecommissie die de bezwaren tegen de vesti ging van het klooster in Auschwitz moet bundelen. Glemp deelde voorts mee dat tal van Poolse politici veel be langstelling hebben getoond voor het document over vrij heid en bevrijding dat de Congregatie voor de Geloofs leer in Rome eerder deze maand publiceerde. Hun inte resse zou vooral zijn gewekt door de passage, dat de R.-K. Kerk zich niet verzet tegen de gewapende strijd als laatste redmiddel om een einde te maken aan „een duidelijke en voortdurende tirannie die de fundamentele rechten van in dividuen en het algemeen be lang ernstige, schade toe brengt". Glemp, die toegaf dat hij het document nog niet heeft gelezen, zei ervan over tuigd te zijn dat „elke katho lieke theologie als een theolo gie van de bevrijding kan worden beschouwd". Hij legde de nadruk op de verschillen tussen de situatie in Latijns-Amerika en die in Polen. „Er bestaat bij ons noch een vergelijkbare rijk dom noch een soortgelijke be lastende armoede, zodat de si tuatie in Latijns-Amerika niet te vergelijken is met die in Polen", aldus Glemp. Geurig gebakken lever met tomaat-komkommersalade en aardappelen gebakken beschuit met vla Wie met tweeën is heeft nodig: 2 dunne lapjes lever a 100 g, 30 g margarine, 1 grote ui, 25 g ontbijtspek in dunne plakjes, knoflook, zout, peper, djahé, paprikapoeder; 4 tomaten, halve komkommer, zout, peper, 1 lepel azijn, 1 lepel olie, uitje of bieslook; Vz tot 1 kg aardappelen; half ei, 0,75 dl melk, iets citroenessence, 2 beschuiten, 15 g margarine, 2 lepels jam, 4 dl gele vla (4 dl melk, 20 g custard, 24 g suiker). Bak de lever in hete magarine in acht minuten bruin en net gaar. Temper de laatste twee minuten het vuur sterk en leg kleingesneden ui en spek met geperste knoflook naast het vlees en strooi er een mengseltje van zout. peper, djahé en paprikapoeder over. Leg de lever op een warm bord en laat het uimengsel verder bakken tot het lichtbruin is. Leg het meeste van het mengsel op het vlees. Doe een weinig water bij de rest en maak deze jus op smaak af met zout, djahé en paprikapoeder. Leg de tomaten een paar tellen in kokend water, ontvel ze en snijd ze in dunne plakken. Schaaf of snijd de geschilde komkommer in dunne plakjes. Meng zout, peper, azijn en olie en meng het sausje met de komkommer en de helft van de tomaten. Leg de rest van de tomatenplakjes op de salade en strooi er zout, peper en kleingesneden ui of fijngeknipte bieslook over. Meng ei. melk en citroenessence, schenk het mengsel over de beschuiten en laat het er in trekken. Bak de beschuiten in de margarine bruin en leg ze per persoon op een bordje. Bestrijk de afgekoelde beschuiten met jam en schenk er de vla over. JEANNE Met een beroep op de nog niet vastgelegde grenzen t het Vaticaan Israël officieel te erkennen. Maar niemari looft nog in die verouderde theorie. De raadselachtigste minnelijkheid tegenover de Arabische landen en de keldheid tegenover de kwestie-Israël verscheuren mouflage. Dat schreef ruim tien jaar geleden mgr. A.C.f' selaar, jarenlang secretaris van de Katholieke Raad vof raël en een kenner bij uitstek van de Vaticaanse houdid zake de staat Israël en de joden. Ramselaar uitte zijn teleurstelling in de nadagef het pontificaat van paus Paulus VI, toen de openheid df" Tweede Vaticaanse concilie met betrekking tot de jodeip geïntroduceerd door gebrek aan nieuwe initiatieven zaam maar zeker was dichtgeslibd. Paus Johannes Paul heeft in elk geval opnieuw geschiedenis geschreven me historische bezoek aan de synagoge in Rome. L De stap van Johannes Paulus ii valt niet los te zien vjU openheid waartoe het Tweede Vaticaanse concilie zicht twintig jaar geleden jegens de joden bekende. Die opejai gaf blijk van een pluriforme instelling in de katholieke jd Men was geneigd niet langer altijd eigen belangen te je prevaleren. Twintig jaar na dat concilie leven we in een ander tijdsgewricht. Paus Johannes Paulus ii wil de g4 ren liever sluiten, maar in tegenstelling tot wat me{K grond van zo'n instelling zou verwachten, trekt deze kef der zich niet in zijn schulp terug. De paus lijkt met zijje zoek aan de synagoge in Rome vooral te willen beklemf dat de wereldreligies elkaar nodig hebben. c Weinig verandering DE BILT (KNMI) Ook morgen komt er nog geen be langrijke weersverandering Er zijn wolkenvelden en af en toe valt er een bui. Dit weer beeld wordt veroorzaakt door een depressie, waarvan het centrum boven de Britse eilan den ligt. Vooral in de boven lucht is dit lagedrukgebied ge kenmerkt door aanvoer van koude stromen. Eerst tegen het weekeinde komt er veran dering in het weer. De kou in de bovenlucht verdwijnt, ter wijl het lagedrukgebied aan de grond in betekenis afneemt en naar het oosten wegtrekt. Bo ven de Oceaan komt een nieu we depressie tot ontwikkeling. Aan de oostflank hiervan wordt warme lucht naar het noorden getransporteerd. Za terdag kan deze warmere lucht ons bereiken. Vooruitzichten voor de Euro pese landen, geldig voor vrij dag en zaterdag: Zuid-Scandinavie. Denemar ken: veel bewolking en af en toe regen. Middagtemperatuur ongeveer 6 graden. Noord- en west-Frankrijk. Be nelux, noord-Duitsland: wisse lend bewolkt en nu en dan buien Middagtemperatuur van 8 tot 12 graden. Zuid-Frankrijk, midden-en zuid-Duitsland: wisselend be wolkt en af en toe regen. Mid dagtemperatuur ongeveer 13 graden. Britse eilanden: in het noorden veel bewolking en af en toe regen. In het midden en zui den wisselend bewolkt en plaatselijk buien. Middagtem peratuur van 12 graden in het zuiden tot 7 graden in het noorden. Spanje, Portugal: in het g den wisselend bewolkt qi en dan een bui, elders vriy nig. Middagtemperatuur^ 12 graden in het noordefo 20 graden in het zuiden. Alpengebied: aan de ni de af en toe een bui, zuidzijde regen. Boven dc meter sneeuw. Middagt(| ratuur in de dalen 10 I graden. Franse Middellandse ze Italië. Adriatische kust:I tot zwaar bewolkt en voo noord-Italië regen en eer peratuur van 15 grade zuid-Italië vrij zonnig en peraturen van 20 tot 21 den. WEERRAPPORT HEDENMORGE Zd Limburg I bcw Barcelona Berlijn Bordeaux X Nederlaag voor Thatcher met wetsontwerp zondagsluiting Engelands conservatieve pre mier Margaret Thatcher heeft een zware nederlaag geleden toen het parlement met 296 om 282 stemmen het wetsontwerp tot beëindiging van de zondagsluiting ver wierp. Niet minder dan 68 conservatieven stemden met de linkse oppositie mee, de grootste desertie in eigen kring sinds Thatcher aan de macht kwam. Zowel de kerken als de vak bonden hadden het wetsont werp afgewezen. De nieuwe wet zou leiden tot verlies van banen, werknemers uitbui ten, het bestaan van kleine winkels leiden en het gezins leven verstoren. De oude wet dateert uit en werd voor het laat! 1950 aangepast. Sindi zijn 20 pogingen ondernt de wet op te heffen. Me kele uitzondering ra winkels niet op zondag pend zijn. De Engelsen nen wel whisky kopen i geen theezakjes, wel pi blaadjes maar geen bijbf Bisschop in Libië vrijgelaten Een rooms-katholieke schop die donderdag in gasi was gearresteerd, is de Libische autoriteite vrije voeten gesteld. Ooi religieuzen zijn vrijgelal Mgr. Giovanni Marti apostolisch vicaris van T lis, werd zonder opgavi redenen gearresteerd er een revolutionair comiti hoord.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2