„Levensvatbaarheid afhankelijk
ran prestatie kind, niet van getallen'
Wij laten een kind niet
op het aanrecht sterven
Leython grijpt
strohalm
ay nenlandV sport
„Abortus
wet mag
niet in
crimineel
\q daglicht
a, komen"
IeN HAAG Minis-
r Brinkman (WVC)
pu het onjuist vinden
(ls de Abortuswet in
jen crimineel daglicht
pu komen te staan.
TSij zorgvuldige uit
ering van de wet
eft daarvan geen
j>rake te zijn", zei hij
isteren in de Tweede
Daar beant
woordde hij vragen
jan onder meer het
?PR-Kamerlid Ria
teckers naar aanlei-
ng van de dood van
(en levende foetus van
i 25 weken oud in
[et ziekenhuis Leyen-
irg in Den Haag.
U"
Katwijk wipt
Roodenburg
ARC doet nauwelijks
onder voor Feyenoord
brieven
lezers
Randstad verder ontwikkelen
EeuLe Sowuvnt
WOENSDAG 16 APRIL 1986'PAGINA 11
(AAGSE NEO-NATOLOOG DR. DREJER:
IN HAAG De affaire
het Haagse ziekenhuis
wenburg, waar drie gy-
tcologen worden ver-
pht van moord c.q.
Sdslag op een 24 tot 27
ken oude foetus, heeft
inen de medische gele-
fen voor heel veel op-
ludding gezorgd. Vol-
|js sommige partijen is
tenlastelegging veel te
bar. Anderen vinden
ronduit belachelijk
de vrouwenartsen
(er gewoon aan het
jrk zijn.
blijft dat de omstandighe-
waaronder het babytje om
[leven kwam, voor ervaren
ileegkundigen, die dage-
in de verloskamers wer-
reden genoeg was om de
e te informeren. Dan
et er zich op 26 februari
iets hebben afgespeeld,
[volgens deze verpleegkun-
in, die toch ook al het nodi-
ibben meegemaakt, abso-
niet door de beugel kon.
afgezien van het merk-
'ige feit, dat de gynaeco-
niet hebben waargeno-
dat het om een foetus van
iot 27 weken ging in plaats
i de opgegeven 16 weken,
nt gynaecologisch Neder-
4
land is het daar wel over eens:
het is onmogelijk dat dit ver
schil van zo'n tien weken niet
kon worden geconstateerd.
Ook de abortus ging fout. De
vrouwenartsen ginger ervan
uit dat, nadat het 16-jarige
meisje drie maal een infuus
met nalador was toegediend,
de foetus dood ter wereld zou
komen. Niets was echter min
der waar. Het kind werd le
vend en wel geboren, „Maar",
zo, verklaarde de 31-jarige
arts-assistent tegenover de po
litie, „het kina was niet le
vensvatbaar meer". Er zijn dus
geen pogigingen gedaan om
het kind te redden. Hij vertel
de dat de baby nog anderhalf
uur moet hebben geleefd alvo
rens zij in een koelkast werd
gelegd. Volgens de patholoog
anatoom van het Gerechterlijk
Laboratorium was het kindje
wel degelijk levensvatbaar. De
rechter-commissaris heeft in
middels dr. P. Sauer aangewe
zen als getuige-deskundige. Hij
is hoofd van de afdeling kin
dergeneeskunde van het Rot
terdamse Sophia Kinderzie
kenhuis.
Foetus
De Haagse kinderarts en neo
natoloog G.F. Drejer, verbon
den aan het Haagse Juliana
Kinderziekenhuis, wil wel
praten over het begrip levens
vatbaarheid. De in vroegge
boorten gespecialiseerde arts
zegt er echter met nadruk bij
dat hij zich niet kan en wil be
moeien met de affaire in het
ziekenhuis Leyenburg.
„Wanneer je praat over le
vensvatbaarheid denk je niet
in getallen of weken. Er is
geen grens te trekken. Wel
neemt de levensvatbaarheid
met sprongen toe naarmate de
foetus een aantal weken ouder
is. Je kunt toch ook niet zeg
gen hoe lang mensen leven?
De vraag of een baby van bij
voorbeeld 25 weken wel of
niet levensvatbaar is kun je
pas bepalen wanneer je het
hebt gezien en onderzocht. Zo
iets blijkt later pas. Het is wel
een hoge uitzondering, maar
iemand die honderd jaar
wordt behoort ook tot de uit
zonderingen".
Hulpmiddelen
De kinderarts houdt zich sinds
1979 bezig met de neo-natalo-
gie. Hij maakt het een paar
maal per jaar mee dat een
baby van 28 weken wordt ge
boren. Bij zo'n kind zijn er wel
degelijk kansen dat het goed
gaat. Zes maal is Drejer bij de
geboorte van een 25 weken
oude foetus betrokken ge
weest. De levensvatbaarheid
bleek in deze gevallen slechts
één maal aan te slaan. „Wan
neer een ziekenhuis mij belt
met de mededeling dat er een
kind van 23 weken is geboren
zijn de overlevingskansen ni
hil. Bij 25 weken blijf ik ui
terst sceptisch maar er zijn
gevallen bekend waarbij het
wel goed ging. Je moet echter
direct na de geboorte zorgen
voor een behandeling. Het
kind moet onmiddellijk warm
te hebben. Je kijkt naar de
ademhaling en naar de hart-
functie. Mocht de baby wel
een hartactie hebben, maar
niet ademen dan zijn de kan
sen minimaal. Je kijkt naar de
prestaties. Wanneer een kind
met de maximale technologi
sche hulpmiddelen moet wor
den geholpen is dit een slecht
voorteken. Mocht blijken dat
er geen levensvatbaarheid is,
dan wordt in overleg met de
ouders de behandeling ge
staakt". De kinderarts voegt
daaraan toe: „Als je bang bent
een kind in leven te houden
dat gestoord is, sta je voor een
dilemma. Bij 25 weken is die
kans heel groot. De zekerheid
krijg je echter pas achteraf.
Wij hebben alleen te maken
met waarschijnlijkheid. En ju
risten willen zekerheid".
Medische ethiek
De benadering, zoals de kinde
rarts die uiteen zet, staat
lijnrcht tegenover die van de
drie gynaecologen bij de ge
boorte in Leyenburg. Maar
daar ws het niet de bedoeling
dat de baby levend ter wereld
zou komen. Dus welke weg
moest worden gevolgd toen dit
wel het geval bleek te zijn?
Ook arts-assistenten hebben in
de medische ethiek hun ver
antwoordelijkheid. Maar te
vens een baas. En op 26 febru
ari schijnt de levensvatbaar
heid slechts in één oogopslag
te zijn waargenomen. „Ik zeg
niet dat er in Leyenburg spra
ke van nalatigheid is geweest.
Dat zal wel blijken uit het on
derzoek. Ik wil mij er niet mee
bemoeien", zegt Drejer.
Wel vindt de neo-natoloog de
vaststelling van de patholoog
anatoom, dat de foetus in Ley
enburg levensvatbaar zou zijn,
uiterst merkwaardig. „Een pa
tholoog-anatoom kan zeggen:
ik zie hier een dood kind dat
vermoedelijk 24 tot 27 weken
oud is geweest. De levensvat
baarheid had tijdens het leven
moeten blijken".
Op de vraag of het vaak voor
komt dat een kind van bij
voorbeeld 25 weken wordt
„weggelegd" zoals dat in Ley
enburg is gebeurd, antwoordt
Drejer: „Twintig jaar geleden
was dat normaal, ja. Maar er
komt een moment dat je zegt:
We kunnen toch iets nuttigs
doen. Je kunt een poging wa
gen en kijken of het lukt".
LOEK MOOR
jtolgens mevrouw Beckers
irordt door deze gebeurte-
lis de Abortuswet ten on-
jechte in diskrediet ge
dacht. Minister Brinkman
vas het wat dat betreft
net haar eens. Hij noemde
let onbegrijpelijk dat di-
lecteur De Boer van het
3aagse ziekenhuis heeft
{ezegd dat het bewuste in
cident nooit zou hebben
laatsgevonden als er geen
ibortuswet was geweest.
Het laten sterven van een
0 )etus van 25 weken is
olgens de huidige Abor-
iswet ook strafbaar", al-
•1 uè Brinkman.
Ie minister -heeft tot nu
SJ,| >e van de inspectie voor
e volksgezondheid „geen
ignalen ontvangen" die
rop duiden dat het ind
ent in Leyenburg niet op
.ichzelf staat. Volgens een
J ericht in De Volkskrant
an gisteren komt het in
land tientallen malen
i.wi jaar voor dat vroege-
A orenen van vijf a zes
Spaanden oud niet in leven
'orden gehouden. Brink-
nan: „Ik weet niet of dit
vaar is, maar ik sluit niet
~"1iit dat mij de komende
jd meer van dergelijke
evallen ter ore zullen ko-
SGP'er Van Dis toonde
erover verbaasd dat
1 ie artsen die bij de ge-
eurtenis in het Haagse
iekenhuis waren betrok-
ten inmiddels weer aan
i iet werk zijn gegaan. Mi-
ister Brinkman zegde toe,
Header te zullen informe-
ffen op grond waarvan de
Kirectie en het bestuur van
et ziekenhuis hebben be-
Uloten dat de artsen hun
'erk zouden mogen her
natten Binnenkort ont
vangt de Tweede Kamer
n uitgebreid verslag
'er de zaak-Leyenburg,
beloofde minister
rinkman.
NIJMEEGSE ARTS LOUIS KOLLÉE:
NIJMEGEN De Nij
meegse neo-natoloog dr.
Louis Kollée is in het
Radboud-ziekenhuis mo
menteel verantwoordelijk
voor een baby van even
27 weken, die vorige
week operatief ter wereld
kwam. Hij zegt daarover:
„We stonden voor de
vraag: moeten we dit kind
nu geboren laten worden
of niet? De zwangerschap
was problematisch verlo
pen. De vrucht had na 22
weken een fikse groei
achterstand en de ver
wachting was dat het kind
't langs natuurlijke weg
niet zou halen. Het zou op
korte termijn dood gebo
ren worden".
„Na zorgvuldige afweging en
intensief overleg met de ou
ders en de betrokken gynaeco
loog, hebben we besloten het
kind te halen. Op het moment
van de geboorte was de vrucht
27 weken en vijf dagen oud.
Vanaf de 26e week is een kind
in zijn algemeenheid buiten de
baarmoeder als levensvatbaar
te beschouwen, hoewel de
overlevingskans maar twintig
procent is. Toch besloten de
ouders tot een keizersnee en ze
namen daarbij dus ook het ri
sico van een gecompliceerd
verder verloop. Wel moet ik
erbij zeggen dat het kind vol
gens de toegepaste echoscopie
in goeie conditie was en geen
aangeboren afwijkingen had".
Kollée wijst er op dat het voor
de ouders een geweldig moei
lijke beslissing is om een kind
geboren te laten worden op
zo'n kritieke leeftijd. Kollée:
„Ze hebben duidelijk voor het
kind gekozen, hun eerste. Met
aanvaarding van de risico's.
We hebben er lang over ge
sproken en het zou verant
woord zijn geweest om er af te
blijven, maar ze wilden het
heel graag. Aan de andere
kant: als we niks hadden ge
daan was het kind dood gebo
ren".
Geen oordeel
Bij gebrek aan voldoende fei
tenkennis wil Kollée geen oor
deel uitspreken over de ma
nier waarop in het Haagse zie
kenhuis Leyenburg met de
baby is omgesprongen. Wel
zegt hij: „Wat bij me opwelt is
dat de psychische problemen
voor de moeder van het kind
en haar familie veel moeilijker
zijn dan voor de artsen. Hoe
wel het me verschrikkelijk
lijkt als je dit als arts over
komt. Ik bedoel te zeggen: als
je ervan uitgaat, zoals de be
trokken gynaecologen volgens
de berichten kennelijk deden,
dat het om een vrucht ging
van zestien tot negentien we
ken oud. Een vrucht dus die
geen enkele levenskans heeft.
Stelt u zich de paniek voor
toen het om een oudere vrucht
bleek te gaan".
Die vergissing is mogelijk ver-
1.
Boven:
Kinderarts dr.
Louis Kollée
van het
Radboud-
ziekenhuis te
Nijmegen.
oorzaakt doordat de gynaeco
logen in Leyenburg voor zover
oekend geen echoscopie heb
ben toegepast. Kollée: „Met
echoscopie kun je de duur van
de zwangerschap vaststellen,
maar wel onder voorwaarde
dat je zoiets binnen de eerste
tien weken doet. Het kan best
zijn dat het in Leyenburg later
is gebeurd, zodat je je makke
lijk een maand kunt vergissen.
Dat maak ik zelf herhaaldelijk
mee. Zelfs bij een voldragen
vrucht. Dat je ervan uitgaat
dat een vrouw uitgerekend is
en dat je bij de geboorte vast
stelt dat het een acht-maands-
-kindje is. Of omgekeerd".
Paniek of niet, zoals de artsen
in Leyenburg kennelijk heb
ben gedaan, zo ga je toch niet
met een levend kind om?
Kollée: „Nogmaals, ik heb er
geen oordeel over, ik ken de
Links: De baby
die met 27
weken
operatief werd
gehaald in het
Radboud-
ziekenhuis.
Ze weegt nu
510 gram, tien
gram onder
haar geboorte
gewicht, en
heeft een over-
V levingskans
van ruim vijftig
procent.
feiten onvoldoende. In z'n al
gemeenheid wil ik wel zeggen
dat je een levend geboren kind
altijd met égards moet behan
delen, met eerbied dus. Ook
een kind dat weinig of geen
overlevingskans heeft. Stel dat
hier een kind van nog geen 24
weken levend ter wereld
komt, wat meermalen gebeurt.
Dat heeft dus geen overle
vingskans. Dat moet je niet
aan de slangen leggen, maar
ook niet in de vensterbank of
op het aanrecht. Je moet erbij
blijven. En het aan de ouders
tonen. En als ze dat op prijs
stellen, bij de moeder in bed
laten overlijden. Deze mensen
moet je in hun rouw bijstaan.
Dat doen we dan ook. Op deze
afdeling krijgen we jaarlijks
zo'n driehonderd baby's onder
handen, van wie twintig pro
cent overlijdt".
Kollée zegt het eens te zijn
met zijn Utrechtse collega dr.
C. Versluys, die er onlangs op
wees dat een arts die normaal
gesproken geroepen is om het
leven te beschermen, in het
grensgebied tussen leven en
dood in een positie kan komen
waarin hij respect voor de
dood moet opbrengen. Er ko
men in ons land jaarlijks ruim
driehonderd kinderen van 25
of 26 weken levend ter we
reld. Velen van deze kinderen
laat men sterven.
Als je er alles aan zou doen,
meent Versluys, zou misschien
twintig procent van deze kin
deren het halen. Waaraan hij
toevoegt: „Ik persoonlijk zou
er niet zo trots op ziin een der
gelijk kind met veel kunst- en
vliegwerk in leven te houden.
Ze zijn altijd zeer ernstig be
schadigd."
Dr. Kollée voegt er aan toe:
„Toepassing van de moderne
medische behandelingstech
nieken roept vragen op. Een
spoorboekje is er niet voor. Tot
hoever ga je? Bij 24 tot 25 we
ken passen we geen actieve
behandeling toe. Bij 25 tot 26
weken zeggen we, als de
vrucht in goeie conditie ter
wereld komt: zou je niet wat
actiever moeten zijn: een beet
je vocht, een beetje zuurstof
toevoegen".
„En de ouders spelen een grote
rol bij de vraag of je zo'n kind
ook aan de beademingsmachi
ne moet leggen of dat je het
rustig moet laten overlijden.
Bij 26 weken besluiten we echt
optimale zorg te geven als het
kind in goeie conditie is, maar
dan nog is de overlevingskans
maar twintig procent. Kortom,
we gaan uiterst zorgvuldig met
deze vragen om. Tegen de ou
ders van het kind van 27 we
ken dat we hier nu in de cou
veuse hebben liggen, hebben
we ook gezegd dat hun kind
gehandicapt ter wereld zou
kunnen komen. Uiteindelijk
hebben zij toch voor het kind
gekozen".
HOMME KROL
LEIDEN De volleybal
lers van Leython hebben
één van de kansen om
zich in de tweede divisie
te handhaven met beide
handen aangegrepen. De
Leiderdorpers wonnen
het staartje van de eerder
afgebroken uitwedstrijd
tegen RIVA/VSC met 2-3.
De ontmoeting werd bij
een 2-1 in sets en 7-5 ach
terstand in de vierde set
afgebroken in verband
met een voetbalwedstrijd
in de Marimbahal.
De Leiderdorpers gingen fu
rieus van start met het terug
winnen van de service. Het ni
veau bleef hoog en Leython
won de vierde set met 10-15.
In de laatste set liet Robert
Maarssen van zich spreken.
.Maarssen, die pas anderhalf
jaar volleybalt en vorig jaar
persoonlijk promoveerde van
de eerste klasse naar de twee
de divisie, was voor het RIVA-
blok ongrijpbaar. Ook Leon
Heijting blonk uit door solide
Voetbal In de halve finales
van het Franse bekertoernooi
speelden Paris St. Germain en
Bordeaux in de eerste wed
strijd gelijk: 1-1. Marseilles
won de thuiswedstrijd tegen
Rennes met 1-0.
Voetbal Barcelona zal van
avond zijn finaleplaats in het
Europese bekertoernooi voor
landskampioenen moeten af
dwingen zonder Schuster
(ziek) en Archibald (blessure).
Worstelen De Nederlandse
Krachtsport Bond (NKB) vaar
digt Frans Snijders, Bert Kops
jr, en Erik Bos af naar de Eu
ropese titelstrijd in Athene.
Voetbal Racing Jet de Pa
ris heeft een tweede sterspeler
aangetrokken. Na de aankoop
van de Franse international
Luis Férnandez contracteerde
de Parijse club gisteren de
Westduitse dribbelaar Pierre
Littbarski.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
LEIDEN In het toernooi
om de afdelingsbeker klopte
Katwijk het danig verzwakte
Roodenburg met 6-3. Rijns-
burgse Boys boog bij Wou-
brugge een 1-0 achterstand om
in een 1-6 zege.
Met de belangrijke competitie
wedstrijd tegen Verburch voor
de boeg, had een „tweede
rangs"^ Roodenburg weinig in
te brengen bij Katwijk. Na
een 4-2 ruststand pakten de
Katwijkers de 6-3 winst vrij
eenvoudig. De winnende doel
punten kwamen van Cor
Haasnoot, Peter van der Boon,
Wim Guyt II (twee maal),
Amerik van Duivenvoorde
(penalty) en Jan van Dijk.
Voor Roodenburg doelpuntten
Fred Ouwerkerk, Chris Hille-
brand en Wilco Penseel (pe
nalty).
Leo van de Wetering schoot
Woubrugge snel en knap naar
een voorsprong op Rijnsburg-
se Boys. Dirk-Jan van de
Gugten en Arie van Dijk ver
zorgden hierna de 1-2 rust
stand. Na een eigen doelpunt
bepaalden Marcel van der
Blom en Hans Zwaan (twee
maal) de eindstand op 1-6.
Meerburg (zo) en LFC (zo)
hielden het in hun tweede ont
moeting andermaal bij 0-0.
Ditmaal kon de strafschoppen-
serie wel worden afgewerkt.
De Zoeterwoudennaren ble
ken in die discipline de sterke
ren.
Wouter Develing bracht Oran
je Groen op 1-0 tegen Hazers-
woudse Boys. Twee doelpun
ten van Gerard de Haas leid
den tot een 1-2 ruststand,
waarne Bert Poot uit een uit
val de 1-3 zege veilig stelde.
Koudekerk en Voorschoten delen
LEIDEN De zaterdag vierdeklassers Koudekerk en Voor
schoten speelden gisteravond 1-1 gelijk. Zevenhoven liet Reeu-
wijk geen kans: 5-0.
Voorschoten speelde een goede eerste helft, waarin Hein de
Graaf enkele malen gevaarlijke schoten losliet op doelman Cock
Dorrepaal van Koudekerk. Deze bleek aanvankelijk niet pas-
seerbaar. Tien minuten na de pauze moest hij echter het hoofd
buigen toen Pieter ter Brugge een vrije trap van De Graaf in
schoot, en het schot van richting werd veranderd door Dirk
Hoekstra. Het laatste half uur domineerde Koudekerk. Pas twee
minuten voor het slotsignaal viel de gelijkmaker. Pieter van
Harskamp schoof een vrije trap van Ron Weijman beheerst in
het doel van Voorschoten.
Hans de Balvert schoot Zevenhoven al na drie minuten op
voorsprong tegen Reeuwijk. Jan Wouters vergrootte de marge
voor rust tot 2-0. In de tweede helft maakten Harrie de Boer,
Gert-Jan Pellegrom en nogmaals Hans de Balvert het werk af.
Beide ploegen lieten tussentijds veel kansen liggen.
ALPHEN AAN DEN RIJN ARC leed in de vriendschappelij
ke ontmoeting tegen Feyenoord een beperkte 2-3 nederlaag. In
de door 3000 toeschouwers bezochte wedstrijd op het sportpark
Zegersloot opende Wilco van Leeuwen halverwege de eerste
rondgang de score voor ARC. Nadat Stanley Brard de gelijkma
ker voor zijn rekening had genomen, greep Ardy Oosterlee een
strafschop aan om de Alphenaren andermaal aan de leiding te
helpen. Aanleiding was het neerleggen van Ed Graper door een
van de Rotterdammers. Deze kwamen op slag van rust weer
langszij door John Eriksen. Na de pauze hadden de Rotterdam
mers een groot overwicht. Twintig minuten voor het slotsignaal
verschalkte Eriksen voor de tweede keer doelman Cor Prook: 2-
blofcwe'rk. Het hele team
speelde geconcentreerd, zodat
ook de vijfde set met ruime
cijfers werd gewonnen. Een 2-
3 winst en twee broodnodige
punten voor Leython.
De heren van NOVO namen
maandag revanche op Delta
door in eigen huis met 3-0 te
winnen. Het krachtsverschil is
niet groot in de derde divisie,
zodat de Noordwijkse toe
schouwers getuigen waren van
een goeie partij volleybal.
NOVO experimenteerde met
de „Franse variant", maar
stuitte regelmatig op een stug
ge verdediging; de ralleys wa
ren lang. Een terechte over
winning voor NOyO: 15-8, 15-
7 en 17-15.
Het tweede team van NOVO,
dat strijdt om behoud in de
promotieklasse, was minder
succesvol. Zij verloren, ook in
de Northgohal, met 1-3 van
Skania 2. „Als je compleet
aantreedt tegen Skania en niét
tot winst kunt komen, verkeer
je terecht in degradatiege
vaar", aldus een toeschouwer.
'pi
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
AMW Woubrugge
In een onlangs in de Leidse
Courant verschenen artikel
met betrekking tot de finan
ciën van het Algemeen Maat
schappelijk Werk (AMW) in
de gemeente Woubrugge, is de
naam van de Stichting Aar- en
Veenstreek naar de mening
van het bestuur ten onrechte
met betrekking tot de finan
ciering van het AMW in een
verkeerd daglicht geplaatst.
De feiten zijn de volgende:
- de subsidiëring van het
AMW is per 1 januari 1982 een
zaak van de gemeenten, dus
ook van de gemeente Wou-
brugge;
- de gemeente krijgt van de
rijksoverheid ten behoeve van
het maatschappelijk werk in
haar gemeente jaarlijks een fi
nanciering in de vorm van een
rijksbijdrageregeling.
- medio augustus 1983 heeft
een werkgroep van de Com
missie voor Maatschappelijk
Werk in de regio namens de
zeven deelnemende gemeen
ten Alkemade, Leimuiden,
Nieuwkoop, Nieuwveen, Rijn-
saterwoude, Woubrugge en
Zevenhoven een notitie
vervaardigd over het AMW.
Daarin zijn afspraken voorge
steld over de inrichting van
het AMW in de vorm van een
basispakket en zonodig de af
name van een surpluspakket.
Het bestuur van de Aar- en
Veenstreek was (slechts) advi
serend bij deze werkgroep be
trokken.
Het knelpunt bij de gemeente
Woubrugge is dat zij door wij
ziging van het financierings
stelsel door de zeven gemeen
ten op een hogere subsidie te
recht is gekomen.
Duidelijk dient te zijn dat niet
de Aar- en Veenstreek voor
dit gewijzigde financierings
stelsel heeft gekozen, maar de
zeven gemeenten zelf.
Het geheel, namelijk een keu
ze tussen basis- en surpluspak
ket, is volgens de Aar- en
Veenstreek geen goede zaak.
Concreet betekent dit dat er in
de praktijk veelvuldig knel
punten voorkomen. Het ver
plichtingenniveau is immers
voor het overgrote deel geënt
op de toch al krappe formatie
van 3,5 maatschappelijk wer
kende.
Namens het bestuur van de
Stichting Aar- en Veenstreek,
M.J. v.d. Avoird,
voorzitter.
RPD IN STUDIE:
LEIDEN In het beleid
moet de nadruk worden
gelegd op de verdere ont
wikkeling van de Rand
stad. Dat is een voorwaar
de om optimaal te profite
ren van de economische
mogelijkheden. Het moet
dan gaan om zaken als de
aanleg van autosnelwe
gen, snelle treinverbin
dingen, grote en kleine
luchthavens, vervoerske
tens in het goederenver
voer en hoogwaardige te
lecommunicatienetten. De
Rijks planologische dienst
(RPD) zegt dit in een gis
teren uitgebrachte studie
onder de titel Ruimtelijke
verkenningen hoofdinfra
structuur.
Volgens de RPD is de aanwe
zigheid van hoogwaardige in
frastructuren van levensbe
lang voor ons land. De inter
nationale positie van Neder
land kan erdoor versterkt
worden. Om dat te bereiken
zal grote nadruk gelegd moe
ten worden op de ontwikke- Spoorbaan
lingen in de Randstad. Ten F
aanzien van de wegverbindin
gen pleit de RPD voor zes
hoogwaardige verbindingen
met het buitenland, waarbij de
aandacht allereerst gericht
stad ziet de RPD de noodzaak
van een verbinding tussen
Eindhoven en Nijmegen.
moet zijn op de verbindingen
naar het Ruhrgebied en
Frankfurt. Binnen de Rand
stad zelf wordt een verster
king van de wegen tussen Am
sterdam, Den Haag'en Rotter
dam aanbevolen. Over de weg
Utrecht-Rotterdam is de RPD
terughoudend. Men pleit daar
voor een railverbinding. De
wegen in de Randstad kunnen
overigens vrijwel alleen door
een verbreding van bestaande
wegen verbeterd worden. Als
nieuwe wegen noemt de RPD-
studie Haarlem-Leiden, Rot-
terdam-Zoetermeer en Lei-
den-Utrecht. Buiten de Rand-
Ten aanzien van plannen om
een spoorbaan voor hoge snel
heden aan te leggen binnen
West Europa pleit de RPD al
lereerst voor een lijn tussen
Breda, Rotterdam en Amster
dam. Daarna zou er nieuwe
lijn Breda-Utrecht-noord
Duitsland moeten komen.
Schiphol zou aangesloten moe
ten worden op de snelle trein
verbinding tussen Rotterdam
en Amsterdam. De bestaande
treinverbinding tussen de
Randstad en het Ruhrgebied
zou uitgebreid moeten worden
voor een snelle trein. Binnen
de Ranstad zelf pleit de RPD
voor een apart railsysteem op
bestaande lijnen. Het zou dan
moeten gaan op snel rijdende
treinen met een hoge frequen-
