broeiende twijfel in YS
ver gewapende actie
P
llw kans op
't half mil joen
vanled ligt
voor u klaar.
t
Het Witte Huis was in 1984 een sprookjesland geworden
0FIMARKT VERSVOORDEEL
„Prijzen verhogen om
honger te bestrijden"
3ITENLAND
iBIE DREIGT MOSKOU TE HULP TE ROEPEN
öjf
CeidócSooiant
MAANDAG 14 APRIL 1986 PAGINA 5
itevreden Brit gaf
formatie aan Oostblok
|DEN Een ambtenaar van het Britse
Bterie van handel en industrie heeft
e (idenlang geheime informatie doorge
leid naar een diplomaat van de Tsjechos-
ikse ambassade in Londen. De doeu-
?n die Gentleman (27) doorgaf waren
innen voor de bouw van een Europees
htsvliegtuig Tornado en de Rolls Roy-
T 199 straalmotor, waarmee dat ge-
ivliegtuig is uitgerust. Slecht betaald,
im hij had net gebroken met zijn
Pkjofde en ontevreden leefde Gentle-
in een hotel bij de Tsjechoslowaakse
ssade Na een eerste ontmoeting, per
..Juk, was Gentlemen er aan gewend ge-
;(1| de diplomaat twee keer in de week te
■n in een nabij gelegen pub. Zo werd
igzamerhand informant.
Mijnwerkers
protest
Ruim 20.000 Belgische
mijnwerkers hebben
afgelopen zaterdag in
Hasselt gedemon
streerd tegen mogelij
ke sluiting of gedeelte
lijke ontmanteling van
de Kempische steen
koolmijnen. De beto
ging, die georgani
seerd was door de
vakbonden, kwam aan
het einde van een
week, waarin bi) wijze
van protest in meerde
re mijnen het werk was
stilgelegd. Sluiting van
de mijnen zou onge
veer 19.000 mensen
hun baan kosten.
„Historische
wijziging economisch
beleid Japan"
WASHINGTON De Ja
panse premier Nakasone is
vastbesloten een „histori
sche" verandering te be-
werktelligen in de economi
sche koers van Japan. Dat
heeft hij gisteren gezegd tij
dens een gesprek met presi
dent Ronald Reagan. Nakaso
ne, die een bezoek aan de VS
brengt, gaf geen details over
de manier waarop hij zijn
doel wil bereiken. De Japan
se premier zal proberen de
controversiële handelsover
schotten te beperken, door de
import te vergroten en de ex
port te verminderen.
Soeharto doet niet
onder voor Marcos
SYDNEY De kring van vertrouwe
lingen rond de Indonesische president
Soeharto en diens familie heeft in to
taal zo'n twee drie miljard dollar
vergaard. Volgens een dagblad in het
Australische Sydney kan wat dat be
treft de vergelijking worden getrok
ken met ex-president Marcos van de
Filipijnen. In het artikel werden
voorts vele namen uit de kring rond
Soeharto genoemd, die op aandelenre-
gisters van de meest rendabele Indo
nesische bedrijven voorkomen. Het ar
tikel is de Indonesische regering zoda
nig in het verkeerde keelgat gescho
ten, dat een bezoek van de minister
van buitenlandse zaken aan Australië
op het laatste moment is afgelast.
Radicale Sikhs: gewapende
"'strijd tegen Rajiv Gandhi
AMRITSAR Militante Sikhs hebben de veer
tien miljoen Sikhs in India opgeroepen de wa
pens op te nemen om de regering van premier
Rajiv Gandhi te bestrijden. De oproep werd
goedgekeurd door duizenden met zwaarden en
speren bewapende Sikhs in hun religeuze heilig
dom, de Gouden Tempel in Amritsar. Tijdens de
speciale vergadering was het terrein van de tem
pel omsingeld door paramilitaire troepen en poli
tie. In de aangenomen resolutie wordt gesteld
dat de Sikhs slaven zijn in India, die „zichzelf
moeten bewapenen om de ketenen der slavernij
te verbreken". Poenjab wordt momenteel getrof
fen door een golf van geweld van seperatistische
Sikhs gericht tegen de Hindoe-minderheid van
deze Noordindische staat. De afgelopen maand
zijn bij botsingen tussen Sikhs en Hindoe's meer
dan 130 personen om het leven gekomen.
)ejrvolg van voorpagina)
eblNGTON/BONN/
si?OLI Ook in de
Juigde Staten zelf is
ialende twijfel over een
^iire actie tegen Libië,
^jan-volgelingen sloe-
?t*erst krijgshaftige taal
rijnaar nemen nu aan-
lr1jk meer reserves in
"deskundigen vinden dat
c taval op Libië weinig zin
jjZo'n aanval zou Ameri-
je levens kosten, zou bo
en het leven van tal van
'°|kanen en Europeanen
">ië in gevaar brengen en
!an Khaddafy opnieuw
eld maken. En wat te
n van de Amerikaanse
's die nog steeds, zaken
iet Libië?
ie
Amerikaanse congresleden
hebben erop aangedrongen dat
president Reagan het Congres
raadpleegt voordat hij militai
re actie onderneemt tegen Li
bië. De voorzitter van de Se
naatscommissie voor buiten
landse zaken, Lugar, en de op
positieleider in de Senaat,
Byrd, waarschuwden het Wit
te Huis niets te ondernemen
voordat het Congres is inge
licht.
De Amerikaanse wet schrijft
voor dat het Congres wordt
geraadpleegd wanneer Ameri
kaanse troepen worden inge
zet bij overzeese gevechten.
Minister Shultz van buiten
landse zaken heeft nog niet
gereageerd op een verzoek
van Lugar om de Senaatscom
missie in te lichten over het
Amerikaanse beleid tegenover
Libië.
Een Amerikaanse functiona
ris, die anoniem wilde blijven,
zei geen spoedige militaire ac
tie te verwachten. „Zeker niet
de komende paar dagen",
voegde hij eraan toe. Volgens
de zegsman is de Amerikaanse
regering eerder bezig met een
zenuwenoorlog.
De groeiende spanning in het
gebied van de Middellandse
Zee heeft dit weekeinde geleid
tot koortsachtig diplomatiek
overleg. De Amerikaanse pre
sident Reagan stuurde zijn
VN-ambassadeur Vernon Wal-
ters naar West-Europa om de
bondgenoten te informeren
over de Amerikaanse stand
punten en plannen en om de
gemeenschappelijke druk op
Libië te versterken. De Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties in New York kwam gis
teren op verzoek van Malta
voor een spoedzitting bijeen.
Malta voelt zich bedreigd door
de spanning voor de Libische
kust.
De Duitse minister van bui- mogelijk troepen van het War-
tenlandse zaken Genscher schau Pact te hulp zal roepen
heeft in een interview met
Bild gezegd dat er geen gevaar
bij een confrontatie met „de
imperialistisch-zionistische
bestaat voor een oorlog tussen agressieve alliantie". Omdat
de Verenigde Staten en Libië. Libië nu een vijand tegenover
„Er
is geen oorlogsgevaar,
maar de situatie in de Middel
landse Zee is zeer ernstig", zei
Genscher. „Ik waarschuw te
gen overhaaste acties. Voor
zichtigheid is de beste raads
heer bij internationaal beleid".
Bondskanselier Kohl waar
schuwde Reagan tegen een
aanval op Libië en zei dat de
Amerikanen zich er bewust
van moeten zijn waar ze aan
beginnen en waartoe het kan
leiden.
Tegen de achtergrond van stij
gende spanningen tussen Libië
en de Verenigde Staten heeft
de Libische staatsradio zater
dag bekendgemaakt dat Libië
zich heeft die zich uitstrekt
van Tel Aviv tot Washington
en de NAVO, zou het gedwon
gen zijn militaire bondgenoot
schappen aan te gaan en mo
gelijk gebruik te maken van
de strijdkrachten van het
Warschau Pact, aldus de Libi
sche radio.
De Amerikaanse oorlogssche
pen, die zich voor de kust van
Libië in de Middellandse Zee
hebben verzameld, wachten
nog op orders uit Washington.
Het Witte Huis bleef zwijgen
over een eventuele vergel-
dingsaanval tegen Libië.
„Geen commentaar".
Koningin Beatrix
en de Zambiaanse
president Kenneth
Kaunda inspecte
ren de ere-wacht
op het vliegveld
Zestienhoven. He
lemaal probleem
loos verliep de
ontvangst gisteren
niet: het vliegtuig
van de president
arriveerde bijna
driekwartier te laat
uit Joegoslavië en
de vliegtuigtrap
werkte niet. Tot
overmaat van
ramp bleken toen
de sleutels van de
Cadillac, waarmee
de koningin en
haar gast naar
Huis ten Bosch
zouden rijden, in
de kofferbak te
liggen. Ondanks
voorzichtige po
gingen van de
chauffeurs lukte
het niet de auto
open te krijgen,
zonder reserve
sleutels, die echter
in Den Haag ge
haald moesten
worden. Koningin
Beatrix en Kaunda
waren toen echter
al met een gewone
auto vertrokken.
ormalige begrotingsdirecteur Stockman doet boekje open:
99
ui
fHINGTON De voormalige
^eur begrotingszaken van het
t Huis, David Stockman, heeft
_Jn binnenkort te publiceren
geschreven dat de plannen
Ul&resident Reagan om de over-
in te krimpen en het tekort
te werken, van meet af aan tot
ikken gedoemd waren. „De
Qin-revolutie heeft nooit een
gemaakt", schrijft Stockman
^De triomf van de politiek:
'om de revolutie van Reagan is
t|kt".
Iel984 was het Witte Huis een
ejkjesland geworden. Het hield
(Jnerikaanse economie gegijzeld
een roekeloos, labiel begro-
'nbeleid dat was gebaseerd op
tolitiek van hoge uitgaven en
s belastingen. Wat doe je als je
president alle grijpbare en relevan
te feiten negeert en in kringetjes
rond blijft lopen?
„Maar liever dan toe te geven dat
de vergroting van de overheids
schulden rampzalige economische
gevolgen zou hebben, beriep het
Witte Huls zich op een daverend
economisch succes. Gepocht werd
dat het beleid als nooit tevoren
vrucht had afgeworpen, terwijl dat
in werkelijkheid een onvoorstel
baar begrotingstekort had opgele
verd".
Voor hij op 1 augustus 1985 zijn
ambt neerlegde, moest Stockman
toezien hoe het overheidstekort on
gekende vormen aannam en de na
tionale schuld zich verdubbelde tot
ruim twee biljoen dollar.
Stockman heeft ook kritiek op
zichzelf: „Al gauw bedacht ik aller
lei foefjes en plannetjes om de
waarheid te verhulletj die nu ieder
een duidelijk zal zijn: dat het finan
cieringstekort niet weggewerkt kan
worden, behalve door een dictator.
Hoe meer ik blunderde, des te
meer slikten ze het. Ik had een
bord om mijn nek kunnen hangen
met „Houd mij tegen, ik ben ge
vaarlijk". En dan hadden ze dat
waarschijnlijk nog niet gedaan".
Deze week komen de eerste uit
treksels van de memoires. Het boek
zal vlot over de toonbank gaan,
want de Amerikaanse lezer hun
kert naar kennis over hoe het er in
het Witte Huis en aanpalende
machtsbolwerken in de hoofdstad
toegaat.
Er moest eindelijk maar eens geld
gemaakt worden, vond Stockman,
die voor zijn topfunctie maar 75.000
dollar toucheerde. Hij was het toch
al niet eens met het beleid van
Reagan en het werd daarom hoog
tijd de biezen te pakken.
Een bekende Wallstreet-firma con
tracteerde het wonderkind voor
vele tonnen per jaar. Bovendien
besloot Stockman de herinneringen
aan zijn verblijf in het machtscen
trum van Washington te boek te
stellen. Een groot New Yorks uit
geverehuis bood hem twee miljoen
dollar.
Stockman is een van de velen die
de lust tot het schrijven van me
moires oftewel het buitenhangen
van de vuile was niet heeft kun
nen bedwingen. Deze week ont
stond er grote opwinding toen be
kend werd dat de onderminister
van defensie, Richard Perle, met
een „sleutelroman" langs de New
Yorkse uitgeverehuizen leurt. Dat
boek waarin een Weinberge-
r-achtige figuur de hoofdrol speelt
zou veel pikante feiten bevatten
over de gang van zaken in het Pen
tagon, het State Department en het
Witte Huis.
De Amerikanen kunnen kennelijk
niet genoeg krijgen van dit soort
geschriften. Nog steeds staat het li
teraire niemandalletje „Thuisfront"
van Reagans dochter Patti Davis,
op de bestsellerlijsten. Ook in dat
werkstuk vindt de Amerikaan tal
van bijzonderheden over het gezin
Reagan, op papier gezet door een
dochter die nog een puberale reke
ning met haar machtige vader
moest vereffenen.
De memoires van hen die macht
hebben gehad of eraan hebben ge
roken, overspoelen de Amerikaan
se boekenmarkt. Daar zijn natuur
lijk allereerst de serieuze werken
zoals de memoires van Richard
Nixon, Henri Kissinger, Jimmy
Carter, Zbigniew Brezinsky en Ha
milton Jordan.
Dan zijn er de mindere goden die
in de directe schaduw van de
machtigen hebben gestaan. Vooral
de Watergate-affaire leidde tot een
explosie van „bekentenislitera
tuur". Direct betrokkenen als
Dean, Haldeman en Ehrlichmann
steiaen nun herinneringen te boek,
vaak ook in een poging hun eigen
troebele rol in die affaire te recht
vaardigen.
Hoe dan ook, Amerika's groten
kunnen hun drang tot het „te boek
stellen" nauwelijks bedwingen.
Hun herinneringen zijn een miljoe
nenzaak geworden. De voormalige
presidentskandidate Gerald ine
Ferraro kreeg bijvoorbeeld een
miljoen dollar voor haar memoires.
De speaker van het Huis van Afge
vaardigden Thomas (Tip) O'Neill
zou zelfs meer dan een miljoen dol
lar voor zijn herinneringen hebben
ontvangen. En Edmund Morris
die de biografie van Ronald Reagan
schrijft, krijgt drie miljoen dollar
voor zijn werkstuk.
IE NIEUWE PROFI
(ADVERTENTIE)
MARKT HEEFT ALLES IN HUIS.
jidi
ldheim: VN-dossier gebaseerd op valse beschuldigingen
'EN De Oostenrijkse
dentskandidaat Kurt
Iheim heeft in een inter-
,voor de Amerikaanse te-
ie verklaard, dat de aan-
)t tegen hem in de dos-
van de Verenigde Naties
:erd is op valse beschul-
;en van twee Duitse ge
vangenen in Joegoslavië. Vol
gens Waldheim hadden de
twee een voor hem belastende
verklaring afgelegd, om hun
eigen hachje te redden. De
twee kunnen overigens niet
meer worden gehoord, omdat
zij in de jaren zeventig zijn
overleden. Volgens de Griekse
professor Hagen Fleischer,
hoogleraar aan de universiteit
van Kreta en specialist op het
gebied van de Duitse bezetting
van Griekenland, moet Wald
heim goed op de hoogte zijn
geweest van de deportaties
van Griekse joden tijdens de
Tweede Wereldoorlog.
JIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
|l- Als door een wonder was de auto van
Jtje Knetter voor algehele vernietiging ge-
rd gebleven. Het karretje had ten gevolge
de botsing alleen maar een halve slag om
fcakt en stoof dus nu toch weer op de per-
evan het station af. Het arme kereltje was
fer zo geschrokken van de botsing, dat hij
(eventjes niet meer in staat was zich om zijn
pitje te bekommeren. En nu mocht hij dan
2iijk eens van geluk spreken, want daar
^erde het motortje voor de laatste maal. De
/ine was op en het wagentje terecht ge-
ten op het eerste perron van Gravendrecht
liep vrij ongevaarlijk uit tegen een van de
|ïn palen van een koersbord. En daar stond
Vehikeltje nu, zij het dan ook dat het zéér
h de zin was van de stationschef. Zeer te
recht was deze nijvere figuur immers van oor
deel, dat kleine jongetjes met houten speelgoe
dautootjes niet thuis hoorden op de perrons van
een behoorlijk station. „Wat denk je wel?"
gromde de beambte-met-spiegelei-en-rode-pet.
„Het is hier geen speelplaats voor het houden
van een zeepkistrace! En dan natuurlijk nog
zonder perronkaartje óók, hé? Kom jij maar
eens mee, vriendje!" De barse kerel greep
Kareltje Knetter zonder veel plichtplegingen in
de nek, hees hem uit het autootje en droeg hem
met ferme tred naar de hoofdingang. Een stevi
ge schop onder de canapé van Kareltje's broek
deed de jongeheer Knetter toen met een sierlij
ke smak op het harde plaveisel yan de openba
re weg belander!..
Op voorstel van Nederland wordt aanstaande don
derdag in Luxemburg een bijeenkomst gehouden
van EG-ministers van ontwikkelingssamenwer
king over vernieuwing en verbetering van de
voedselhulp. Woensdagavond wordt echter al een
informele zitting gehouden, waaraan ook land
bouwcommissaris Frans Andriessen deelneemt. De
Nederlandse minister Schoo, die beide vergaderin
gen voorzit heeft de commissaris uitgenodigd ge
zien de directe relatie tussen voedselhulp, het hon-
gerprobleem in de wereld en het EG-landbouwbe-
leid. De informele bijeenkomst is tevens een voor
proefje op een speciale zitting van de Verenigde
Naties in mei over de situatie in Afrika.
PROFESSOR TIMS OVER VOEDSELSTRATIEGIE:
UTRECHT Zou het
hongerprobleem uit de
wereld gejaagd kunnen
worden door nu eens echt
de internationale koppen
bij elkaar te steken in
plaats van de eigen natio
nale belangen zwaarder te
laten wegen? Hoewel niet
razend enthousiast, ble
ken de meningen over dat
vraagstuk afgelopen zater
dag in Utrecht, bij de ope
ning van de actieweek
„Honger hoeft niet", niet
onverdeeld negatief.
Een van de sprekers tijdens
een soort kort geding over het
voedselvraagstuk was de Am
sterdamse hoogleraar Wouter
Tims. Als ontwikkelingseco-
noom kan Tims op smakelijke
wijze de meest bizarre voor
beelden geven van hoe het
niet moet met ontwikkelings
hulp, maar liever praat hij
over hoe honger serieus tot de
verleden tijd kan gaan beho
ren.
„Het mooiste zou zijn wanneer
elk ontwikkelingsland een
bijdragen, daar een keuze uit
doet. Maar zover zijn de rege
ringen van ontwikkelingslan
den niet: het ontbreekt be
leidsmakers aan organisatie.
Aan de andere kant: als Wes
terse donorlanden zijn wij ook
niet altijd geweldig bezig; er
zijn talloze voorbeelden van
kostbare blunders bekend".
Wat Tims voorstaat- is een
voedselstrategie, wat niet meer
is dan een plan om de honger
te bestrijden. Het gaat dan niet
om een rijstprojectje hier en
een visprojectje daar: het gaat
iuist om een beleid dat op de
lange termijn leidt tot een ho
gere produktie en hogere prij
zen voor de boeren in de Der
de Wereld, zonder dat de be
rooide consument die in de
stad woont daar de dupe van
wordt.
Dat klinkt bijna tè eenvoudig
om waar te kunnen maken.
Tims bestrijdt dit, maar somt
ook zonder moeite de geweldi
ge obstakels op, die nog in de
weg liggen. Nog afgezien van
de enorme organisatie en coör
dinatie die bij een dergelijk
omvangrijk plan noodzakelijk
zijn, vormen de graan- en zui-
veloverschotten van de wes
teree wereld een hoge drem
pel. EG-subsidies zijn de oor
zaak van het onstaan van
overschotten, waardoor ver
volgens de prijs van het pro-
dukt op de wereldmarkt daalt
en ver beneden de prijs komt
te liggen die de Amerikaanse
en Europese boer krijgt.
„Een gemiddelde boer in Eu
ropa verkrijgt veertig procent
van zijn inkomen uit EG-sub
sidies. Schaf die exportsubsi
dies af en de overschotten ver
dwijnen. De prijs op de we
reldmarkt stijgt en dan krijgt
ook de kleine boer in de Derde
Wereld de kans te concurreren
op die markt. Natuurlijk moe
ten Amerikaanse en Europese
boeren een soort inkomenstoe
slag krijgen, maar dat is voor
een westerse regering altijd
nog goedkoper dan wat zij
kwijt is aan subsidies en op
slagkosten", zo doceert Tims.
„Overheden in de Derde We
reld zijn vaak niet rijp genoeg
om precies te kunnen bepalen
waaraan zij behoefte hebben.
Dus moeten donorlanden
mede kunnen bepalen waar
aan geld wordt besteed. Nee,
ik vind dat niet paternalis
tisch. Als je hier naar de bank
gaat voor een lening willen ze
ook weten wat je ermee gaat
doen en of je capabel bent om
ermee om te gaan. Het is een
signaal naar de ontwikkelings
landen, dat ook zij zich realis
tischer moeten opstellen".
Dat realisme houdt hoe dan
ook dan in, dat de prijzen van
voedsel in ontwikkelingslan
den omhoog moeten, willen de
boeren beter betaald krijgen
en daardoor gestimuleerd om
meer te produceren. Prijsver
hogingen hebben echter al
vaak geleid tot geweldadige
conflicten in de steden zoals
bijvoorbeeld- in Kairo (brood
prijzen) en Rio de Janeiro (le
vensmiddelen). „Het is angst
voor oproer die regeringen er
van weerhoudt de prijzen te
verhogen", maar zo conclu
deert de hoogleraar: „Geen
prijsverhoging, geen produk-
tieverhoging en de honger zal
blijven".
JOOS PERSOON
(ADVERTENTIE)
Speel mee in de april Mid-Lotto. Win 'n half miljoen in de Lotto, 'n ton in 't Cijferspel
of één van de vele extra Mid-Lotto prijzen. Lotto/Toto - inleveradressen staan
•in de Gouden Gids. Wél deze week inleveren. Haal nu uw Mid-Lottoformulier.
