„De gemiddelde Nederlander
bestaat niet meer en
daarin geven wij inzicht"
Hoogvliet J f
9
Idelft
fm
HOVENIERS
£eidóc(5omont
ONDERZOEKSBUREAUS VINDEN ZICHZELF BELANGRIJK:
ENTHOUSIASTE VERKOPER m/v
CHEF SLIJTERIJ
ALL-ROUND
BANKETBAKKER-PATISSIER
Optisch
mechanisch
kontroleur
LEIDINGGEVENDE
NWZ.
Medewerker (m/v)
BINNENLAND
ZATERDAG 12 APRIL 1986PAG11
DEN HAAG Bijna elke
week ruimen de media
wel een plaatsje in voor
dit soort teksten: „Als er
nu verkiezingen zouden
worden gehouden, zouden
de regeringspartijen CDA
en VVD een meerderheid
van 76 zetels behalen".
Of: „Uit een enquête on
der 947 kiesgerechtigden
blijkt dat CDA en VVD
bij verkiezingen niet meer
kunnen rekenen op een
meerderheid in het parle
ment".
De laatste lijd regent het ver
kiezingsonderzoeken en ande
re opiniepeilingen. Wekelijks
een Tros/NSS-enqute, om de
twee weken een Vara/Inter-
view-enquète en maandelijks
een Avro/Nipo-onder2oek. De
onderzoeksbureaus timmeren
zeker bij het naderen van
de verkiezingen flink aan
de weg. ..Daardoor hebben ve
len de indruk dat politieke en
quêtes ons belangrijkste werk
vormen, maar dat is verre van
waar", zegt een vertegenwoor
diger van de opinie-industrie.
..Die verkiezingsonderzoeken
beslaan hoogstens één procent
van ons totale pakket".
Voorzien al die enquêtes nu in
een dringende behoefte van de
burgers? Ja en nee. „We wer
ken voor elitegroepen, altijd.
Wanneer we een opinie-on
derzoek houden is dat interes
sant voor een politieke elite
groep en voor de beroepspoliti
ci. Dié zijn geïnteresseerd. De
betrokkenheid onder de bevol
king is hooguit 15 procent.
Hetzelfde geldt voor markton
derzoeken. Hoeveel mensen
hebben daar nu belang bij?
Erg weinig", zegt drs. P.H. van
Westendorp, directielid van de
Nederlandse Stichting voor
Statistiek in Den Haag. Maar
hij ligt bepaald niet wakker
van de vraag- hoeveel mensen
in politieke of andere enquêtes
zijn geïnteresseerd
Begrijpelijk, want in het we
reldje van (opinie-) onder
zoeksbureaus valt veel geld te
verdienen. Het gaat om een
bedrijfstak waarin een kleine
zestig ondernemingen elkaar
beconcurreren. Daaronder be
vindt zich ook een aantal een
mansbedrijfjes. Gezamenlijk
zijn de onderzoeksbureaus
goed voor een jaaromzet van
170 miljoen gulden en ze ge
ven (vast) werk aan enkele
duizenden mensen. Daarnaast
lopen er nog enige duizenden
medewerkers „in het veld"
rond, bijvoorbeeld voor huis-
aan-huis-interviews.
Dat bedrag van 170 miljoen
gulden is voornamelijk te dan
ken aan de vijf grootste onder
zoeksbureaus die stuk voor
stuk een omzet van meer dan
tien miljoen gulden per jaar
maken. De allergrootste is be
paald niet de bekendste: het
marktonderzoeksbureau Niel
sen in Amsterdam, waar 240
mensen in vaste dienst zijn.
Nielsen is onderdeel van een
gigantisch internationaal con
cern. In de Verenigde Staten
richt het bedrijf zich voor een
groot deel op kijk- en luiste
ronderzoeken. Omdat die on
derzoeken in ons land in han
den zijn van Intomart, bepaalt
„Nielsen Nederland" zich me
rendeels tot marktonderzoe
ken voor de detailhandel en
bemoeit het bureau zich nau
welijks met anderssoortige en
quêtes.
De vier overige grote bureaus
doen dat wél: De Nederlandse
Stichting voot* Statistiek (NSS)
die honderd mensen in vaste
dienst heeft. InterView (het
bureau van Maurice de Hond)
met 120 werknemers, Intomart
(100) en het Nipo (120 vaste
krachten). De NSS is van deze
bureaus de oudste: veertig jaar.
Gezamenlijk bestrijken ze het
overgrote deel van de markt
Kruimels
Hoewel verkiezingsonderzoe
ken maar een stuk of wat
kruimels aan de totale onder-
zoekskoek bijdragen, zijn ze
voor de bureaus toch belang
rijk. Het zijn namelijk de om-
roepmedia Tros, Avro en
Vara, die met de bureaus con
tracten zijn aangegaan en de
resultaten publiceren. „Publi
citeit betekent naamsbekend
heid en dat is belangrijk",
geeft drs. G.C. Schild van de
directie van het Nipo toe. „Wij
hebben bijvoorbeeld in het
hele land zo'n vijftienhonderd
enquêteurs en enquêtrices. Als
je dan bij de mensen aanbelt
met de mededeling dat je van
het Nipo bent, is het een voor
deel dat de mensen weten wat
dat is". Ook de heer Van Wes
tendorp (NSS) beaamt dit.
„Een goed voorbeeld is het bu
reau Lagendijk in Apeldoorn.
Dat is bekend geworden door
zijn samenwerking met de
Avro in het verleden. In feite
is Lagendijk maar een kleintje,
maar toch heeft het een ver
trouwde klank".
Na Lagendijk heeft het Nipo
een contract met de Avro af
gesloten waarin staat dat de
resultaten van verkiezingson
derzoeken maandelijks wor
den bekendgemaakt. „En dat
Het bureau van Pieter Lagen
dijk kreeg landelijke bekend
heid door zijn samenwerking
met Avro.
is meer dan genoeg", vindt
Schild. „Wii doen niet mee aan
het wekelijks publiceren, want
daar word je gek van! Boven
dien is het niet zinvol. Je moet
structurele veranderingen vol
gen en niet de incidentele,
want die zijn niet belangrijk".
Dat laatste wordt tegengespro
ken door Wim Bosboom van
de Tros, de omroep die met
NSS een verbintenis is aange
gaan die loopt tot de Tweede
Kamerverkiezingen. De resul
taten van de Tros/NSS-enquê-
te worden wél wekelijks uitge
zonden. „Juist op die manier
kun je het verloop van de poli
tieke voorkeur laten zien",
zegt Bosboom. „Dat is heel zin
vol". En over de werkelijke
belangstelling onder de bevol
king: „Kijk, als wij een uitzen
ding over surfplanken hebben,
wordt die alleen bekeken door
mensen die daarin geïnteres
seerd zijn. Zo is het ook met
die verkiezingsonderzoeken".
Ook bij de Vara vindt men de
verkiezingsonderzoeken nut
tig. Daar worden ze tweewe
kelijks gepubliceerd in samen
werking met bureau Inter
View. De directeur van Inter
View. Maurice de Hond, staat
nog niet zo erg lang op eigen
benen. Tot het midden van de
jaren '70 bewerkte hij de resul
taten van Nipo-verkiezingson-
derzoeken. Het Nipo leverde
de gegevens aan de PvdA. De
Hond had contacten in die
partij en kreeg op die manier
de resultaten onder ogen. Aan
de hand daarvan maakte hij,
overigens met toestemming
van het Nipo, nieuwe bereke
ningen volgens de „methode-
De Hond". De uitkomsten van
zijn bewerkingen maakte hij
bekend in het Vara-program-
ma „In de rooie haan De
Maurice de
Hondt ontwik
kelde een ei
gen methode
binnen de opi
nie
onderzoeken.
heer Schild van het Nipo: „De
Hond meende dat hij een nog
meer verfijnde methode had
ontwikkeld, maar in feite
maakte het niet zo erg veel
uit".
Investeren
Het bureau Intomart in Hil
versum richt zich in veel ge
ringere mate op verkiezings
onderzoeken dan InterView.
Wel organiseert het in op
dracht van de NOS op de ver
kiezingsdag schaduwverkie
zingen. Bovendien wordt er
voor en na de verkiezingen
een poosje samengewerkt met
KRO's Brandpunt. Drs. A.J.M.
Braat van Intomart vindt dat
er bij de publicatie van verkie
zingsonderzoeken meer gezegd
moet worden over de gebruik
te methoden. „Het klopt niet
als je op één dag drie onder
zoeksresultaten krijgt die allen
van elkaar verschillen. Je
moet laten zien hoe dat komt".
Overigens wordt er binnen de
Werkgroep Bureau Overleg,
waarin de zestien grootste on
derzoeksbureaus participeren,
overleg gevoerd over een
meer gelijke vraagstelling door
de bureaus. „Als je het over
het westen van het land hebt.
moet bijvoorbeeld duidelijk
zijn of de provincie Utrecht
daar wel of niet in thuis
hoort", zegt de heer Braat.
Ondanks het overleg tussen de
verschillende bureaus is er een
flinke concurrentie. „De basis
van de methoden die door de
bureaus worden gebruikt is
praktisch dezelfde", zeggen
vrijwel alle onderzoekers. Dus
is de ruimte om te kunnen
concurreren gering. De één
houdt het op creativiteit als
doorslaggevend argument om
een opdracht in de wacht te
slepen, de ander meent dat in
vesteren een belangrijke waar
borg vormt. Zo heeft Intomart,
naar eigen zeggen, mede
dankzij zeer geavanceerde ap
paratuur het kijk- en luiste
ronderzoek van de NOS in
handen gekregen. Dankzij
dure elektronische meetappa
ratuur kan Intomart het kijk
gedrag registreren, zonder dat
net daarvoor de kijker zélf om
informatie hoeft te vragen.
Het Nipo heeft dankzij een
soortgelijke technologische in
vestering al jaren een opdracht
van de PTT in handen voor
een onderzoek naar het tele
foongebruik en de bezetting
van de lijnen. Op het ogenblik
is het Nipo bezig met een zeer
omvangrijke investering door
bij duizend vaste „proefperso
nen" een home-computer te
plaatsen. „Daarmee zijn we de
eerste in Europa", zegt de heer
Schild niet zonder trots.
„Dankzij deze investering geef
je de mensen gelegenheid om
Wim Bosboom is er voorstan
der van dat de enquêtes we
kelijks worden meegenomen.
over de vragen na te donke
wat bij telefonische- of hui
aan-huis enquêtes niet alti
mogelijk is. Dat komt ten
de aan de precisie".
Standpunt bepalen
De bureaus verrichten
overgrote meerderheid vj
hun onderzoeken ten behoe
van bedrijven. Daarnaast zj
er veel opdrachten afkomst
van de overheid. Zo werki
het Nipo, de NSS en Intoma
samen bij een onderzoek na
de woningbehoefte, in o
dracht van het ministerie v;
volkshuisvesting, ruimtelijl
ordening en milieubeheer. E*
miljoenenopdracht. Ook i
ministeries van sociale zakt
en van verkeer en watersta
;even regelmatig opdrachte
"aak om achteraf de effect*
van beleidsmaatregelen na
gaan. Soms om de mening vj
het volk te peilen voordat me
een eigen standpunt bepaa
Kan de heer Van Westendor
(NSS) daar een voorbeeld va
geven? „Ach, de Rijksvoorlicl
tingsdienst heeft uiteraard w
onderzoeksresultaten verz
meld over de discussie rond
kruisraketten". Concreter w
hij echter niet worden. Ook
heer Braat (Intomart) voelt t
weinig voor praktijkvoorbee
den te noemen.
Bij de onderzoeksbureai
wordt met een gerust har
naar de toekomst gekeken. D
voorzitter van de Werkgro*
Bureau Overleg, de heer
Veldman, brengt dat h<
mooist onder woorden: „W
hebben een zeer belangrijk
functie. We geven inzicht i
de ingewikkelde strukture
van de samenleving, waaruj
het traditionele patroon vai
enkele decennia terug ve(
dwenen is. De individualist
ring heeft de samenlevirij
complexer gemaakt. Er bestaa
geen gemiddelde Nederland^
meer. er zijn alleen nog maa
groepen".
Is men bij de onderzoeksbu
reaus van mening dat zij m«
hun werk de burgers bein
vloeden0 De heer van Wei
tendorp (NSS): „Nee, ik geloo
daar niet in. Daarvoor zijn d
mensen te rationeel ingesteU
Neem de verkiezingsonderzo*
ken. Men spreekt wel van h«
„underdog-effect": als een pai
tijjn de peilingen slecht scooi
zouden velen uit medelijdei
juist daarop gaan stemmer
Daartegenover staat h«
„bandwagon-effect": iedereei
wil zich identificeren met d
grootste partij, erbij horer
meegesleept worden in eei
overwinningsroes. Maar als i
die twee theorieën tegen el
kaar wegstreept is de uitkoms
nul".
HUGO DE BRUIJNE
Loosterweg 39a Postbus 25- 2215 ZG Voorhout Tel. 02522-1.02.56/1.17.74
PAHQEK&ZN. HOVENIERS
b.v. beplantings-en hoveniersbedrijf
vraagt voor tuinaanleg en tuinonderhoud
met opleiding vakbekwaam of aankomend hovenier.
HOOGVLIET B.V. LEVENSMIDDELEN
Wegens uitbreiding van onze vestigingspunten vragen wij voor ons
filiaal te Voorschoten
voor de tabak - lectuur - boekenshop.
Ervaring in de branche is een pré, maar klantgericht en vriendelijk
heid is noodzaak.
Leeftijd vanaf 20 tot 30 jaar.
voor één onzer vestigingen.
Voor deze funktie zoeken wij jonge en ambitieuze kandidaten. De
persoon moet kreatief nieuwe verkoopideeën kunnen aandragen,
zowel In wijnen ais in gedistilleerd.
Een vereiste is dat hij vriendelijk en klantgericht kan werken en onze
klanten op een juiste wijze kan adviseren.
Dat hij In het bezit is van een slijtersdiploma en ruime verkooperva
ring heeft. Leeftijd vanaf 25 jaar.
Een fijne zelfstandige baan en een goede honorering liggen hieraan
ten grondslag.
Moet beslist vakman zijn en leiding kunnen en durven geven aan 2 a
3 medewerkers.
Hij dient geheel zelfstandig binnen gegeven richtlijnen, een kwali-
teitsprodukt dagvers te produceren en de verkoop te stimuleren.
Leeftijd: tot 30 jaar
Sollicitanten dienen binnen de Randstad woonachtig te zijn.
Schriftelijke sollicitaties met uitvoerige informatie kunt u richten aan
Dhr. C. Doderer, Produktieweg 16, 2382 PB Zoeterwoude.
Produktieweg 16, 2382 PB Zoeterwoude.
Telefoon: 071-894100.
De afdeling Eindcontrole houdt zich bezig met het controleren van onze eindprodukten. Het betreft hier
hoogwaardige en complexe fijnmechanische apparatuur waarin veel optiek en electronica is verwerkt.
Op deze afdeling is een vacature ontstaan voor een
Voor deze functie zoeken wij iemand met:
- een voltooide MTS opleiding werktuigbouw danwel
gelijkwaardig niveau:
- enige bedrijfservaring bij voorkeur op het gebied van
kontrole of montage werkzaamheden;
- belangstelling voor optiek:
- goede kontaktuele eigenschappen en een zelfstandige
werkinstelling.
Voor verdere informatie kunt u zich wenden tot de heer
R. J. de Blaey van onze afdeling Personeelszaken, aan wie
u ook uw schriftelijke sollicitatie kunt richten.
De activiteiten van Oldelft omvatten
ontwikkeling, fabricage en verkoop
van geavanceerde optische,
optronische, elektronische en
fijnmechanische apparatuur op het
terrein van de medische diagnostiek,
therapieplanning, ultrageluid,
robotsensortechniek. laser-
afstandmeting en warmtebeeld- en
helderheidsversterkingstechniek.
Oldelft heeft haar hoofdzetel In Delft
en dochtermaatschappijen in
binnen- en buitenland en heeft in
totaal circa 1400 medewerkers in
dienst
Zij exporteert ongeveer 80% van
haar produkten.
Postbus 72.2600 MD Delft
Van Miereveltlaan 9, Delft
Telefoon (015)6019 01
(bv Optische Industrie De Oude Delft)
PROTESTANTS-CHRISTELIJKE
STICHTING VOOR
GEZINSVERZORGING
"ZOETERMEER"
vraagt i.v.m. het vertrek van één van de lei
dinggevenden een tuil-time
De taak bestaat uit:
begeleiden helpenden-verzorgenden
begeleiden van het hulpverleningsproces
samenwerken binnen een team van 7 lei
dinggevenden
administratieve werkzaamheden
overleg met andere disciplines
Geboden wordt:
salarisregeling volgens C A.O.-Welzijn
opname in pensioenfonds P.G.G.M.
Gevraagd wordt:
een voltooide H.B.O. dan wel M.B.O.-
oplelding
ervaring in de gezinsverzorging
Protestants-Christelijke levensovertuiging
bereidheid om mee te werken aan de be
reikbaarheidsdiensten.
Sollicitaties binnen 14 dagen na het verschij
nen van dit blad te richten aan de
Protestants-Christelijke Stichting voor Ge
zinsverzorging "Zoetermeer", Storkstraat
6A, 2722 NN Zoetermeer.
Informatie kan worden verkregen bij me
vrouw G. H. Everts-Hilbrands (hoofdleiding-
gevende), tel. 079-41.11.21.
vraagt voor:
het Regionaal deeltijd KMBO „Nieuwe Ha
ven" met ingang van 1 mei 1986
docent
MOTORVOERTUIGENTECHNIEK (m/v)
(theorie en praktijk)
die lessen gaat verzorgen voor het oplei-
dings- en werkgelegenheidsproject Motor
voertuigentechniek in het kader van het ge
meentelijke Probleem Cumulatie Gebieden
beleid.
Functie-eiaen:
- bevoegdheidsverklaring voor praktijk- en
theorievakken motorvoertuigentechniek:
onbevoegden met minimaal 2 jaar prak
tijkervaring In garagebedrijf worden
eveneens verzocht te reflecteren;
- minimum leeftijd 25 jaar;
onderwijservaring of ervaring als be-
drijfsleermeester.
Wij bieden een aanstelling in tijdelijke dlensf
voor 16 uur per week en ondersteuning van
uit een enthousiast en stimulerend team.
Sollicitaties binnen 8 dagen na de verschij
ningsdatum te richten aan:
Regionaal deeltijd KMBO „Nieuwe Haven"
t.a.v. mevrouw H. C. M. Siegere-Weerman
Nieuwe Haven 95, 2511 XC 'e-Gravenhage
tel. 070-463195/604135
Nationale Woningraad
Almere - Assen - Baarn - Deventer Nunspeet - Schiedam - Tilburg
De Nationale Woningraad (NWR) is een belangenbehartigings-
organisatie op het terrein van de volkshuisvesting. De aangeslo
ten woningcorporaties en gemeenten beheren gezamenlijk ruim
1.2 miljoen woningen.
Voor deze leden wordt o m. de advies- en dienstverlening ver
zorgd op sociaal, organisatorisch, juridisch, bouwtechnisch,
administratief en financieel-economisch gebied.
Voor ons rayon West-Nederland, standplaats SCHIEDAM,
vragen wij in verband met een verdere toename van de werk
zaamheden van de afdeling Administratieve Dienstverlening
(AAD) een
Onze AAD houdt zich bezig met:
de accountantscontrole bij woningcorporaties
het samenstellen van jaarrekeningen c.q. de begeleiding
daarbij
de advisering t.a.v. het financieel-economisch beleid
administratieve en financiële inbreng in multidisciplinaire
projectteams.
De werkzaamheden worden deels op kantoor deels bij de
cliënten uitgevoerd.
Onze gedachten gaan uit naar kandidaten tussen de 25 en 30
jaar, die beschikken over een opleiding op
SPD-niveau
en met kennis van en ervaring op het gebied van accountants
controle en administratieve organisatie.
Geboden wordt een ambulante functie en een salaris - afhanke
lijk van opleiding en ervaring - van max. f 4.562,- bruto per
maand (verdere uitloop tot f 5.126,- is mogelijk).
De secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een studiekosten- en
reiskostenregeling, zijn zonder meer goed te noemen
Sollicitaties te richten aan het Hoofd Personeelszaken van de
Nationale Woningraad, Postbus 50051, 1305 AB ALMERE
Wij zijn een vooraanstaand leverancier en producent van
verpakkingsmateriaal voor o.a. de agrarische sector, winkelbedrijven,
papiergroothandel, dienstverlenende sector en industrie.
De hoofdvestiging van ons levendige en moderne bedrijf is in Houselersdijk
Dochterondernemingen zijn gevestigd in Duitsland, Engeland en België.
Het aantal bedrijven in Nederland en België is recentelijk uitgebreid.
In deze dynamische en informele omgeving vaceert de
functie van:
administrateur voor de groepsboekhouding
(SPD I en II)
die, rapporterend aan de financieel directeur, toezicht houdt
op de administratie van de aangesloten bedrijven en de
consolidatie ervan verzorgt.
Kennis van de Duitse en Engelse taal alsmede ervaring met
geautomatiseerde gegevensverwerking is vereist.
Leeftijd 25-35 jaar.
De functie brengt regelmatig bezoek aan de bedrijven met
zich mee.
Schriftelijke reacties met vermelding van opleiding en ervaring worden
ingèwacht bij de directie van Van der Windt Verpakking B.V., Postbus 22,
2675 ZG Honselersdijk.
