mm Geen bewijs voor complot tegen paus aan tafel kerk wereld Evangelische christenen zoeken houding tegenover R.-K. Kerk Afwijzing dood en terreur centraal in toespraak paus „Salvadorianen groeien door oorlog als mens en christen" Den Uyl: christenen wanen zich betere mensen £eidóc0(Heumt ACHTERGROND Kaidóe Somcmt DINSDAG 1 APRIL 1986 PAGINA 2 Dr. B.H. Vedder bijzonder hoogleraar in Wageningen Dr B.H. Vedder is benoemd tot bijzonder hoogleraar in de wijsbegeerte in relatie tot de katholieke levensbeschouwing aan de Landbouwhogeschool te Wageningen. De benoeming is geschied door de Radboudstichting. Vedder. die in 1948 werd geboren, is de derde hoogleraar op de leerstoel in Wageningen. die sedert 1971 vacant is geweest. Dr B.H. Vedder studeerde filosofie aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte te Leuven, waar hij in 1984 promoveerde op een proefschrift over de filo soof Martin Heidegger. Sinds 1978 is hij wetenschappelijk me dewerker aan de Katholieke Theologische Hogeschool te Am sterdam. Amerikaanse actie voor „verstandige begroting" Vakbonden en kerkelijke organisaties in de Verenigde Staten hebben zich verenigd in de actie „Amerikanen voor een ver standige begroting". Ze pleiten voor vermindering van de de fensiebegroting, meer uitgaven voor sociale zekerheid en de in voering van een minimumbelasting voor ondernemingen. Ze willen de leden van het Congres ervan overtuigen dat meer voedselprogrammas en een verbetering van de medische zorg belangrijker zijn dan hogere uitgaven voor kernwapens. Ker ken en vakbonden noemen het onzinnig „op programmas te korten waarbij de middenklasse en de armen baat hebben, zo lang de grootste en winstgevendste concerns in Amerika geen cent belasting betalen". Zoals Christus uit de doden is opgewekt door de verheven macht van de Vader, zo gaan ook wij een nieuw leven leiden VRIJSPRAAK VOOR BULGAREN EN TURKEN IN PAUSPROCES (Door onze correspondent Cees Manders in Rome) Ali Agca heeft de aanslag op de paus. van 13 mei 1981, al leen gepleegd. Voor een com plot van Bulgaren en/of Tur ken tegen het leven van de paus is geen of niet voldoende bewijs. Dit is de uitspraak van het Romeinse Hof in het zoge naamde pausproces, tegen drie Bulgaren en vier Turken. De uitspraak, zaterdagoch tend, maakte een eind aan een proces waaraan twee jaar gerechtelijk vooronderzoek vooraf was gegaan, dat een miljard lire (1,7 miljoen gul den) heeft gekost en dat sinds 27 mei 1985 bijna 100 zittingen heeft gevergd. Het Hof sprak twee van de vier Turken vrij: Oral Celik, die ervan verdacht was met Agca op het St Pietersplein geweest te zijn. op 13 mei 1981, en toen ook op de paus te hebben geschoten. Van Ce- lik is nooit meer een spoor ge vonden; en Musar Celebi. een 'Duitse' Turk, die 3 miljoen D-mark zou hebben ontvan gen in ruil voor assistentie aan Agca, de feitelijke dader. Tegen Celebi, die het proces heeft bijgewoond, was levens lang geeist. Omar Bagci, een „Zwitserse" Turk, die ervan verdacht werd een belangrijk aandeel in de aanslag te hebben ge had. is zaterdag tot 3 jaar en 2 maanden veroordeeld. Hij heeft aan Agca het wapen ge geven waarmee de schoten op de paus zijn gelost. Agca, de enig overgebleven „acteur" van de „Turkse Con nectie", stond in dit proces te recht wegens ongeoorloofd bezit van het wapen waarmee hij op de paus schoot Hij is daarvoor nu veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf. Deze straf wordt opgeteld bij de le venslange gevangenisstraf die hem voor de aanslag op de paus in de zomer van 1981 werd opgelegd. De vijfde Turk in dit „com plot". Bekir Celenk, overleed vorig jaar in Turkije en nam alle geheimen mee in zijn graf. Alle Turken zijn actief lid (geweest) van de neofascis- tische, Turkse organisatie „Grijze Wolven". Vandaar dat gesproken werd over de „Turkse Connectie'... Tegen de drie Bulgaren. Ser gei Antonov, chef van Balkan Air te Rome, Jelio Vassilev, militair attache aan de Bul gaarse ambassade in Rome, en Todor Ayvazov, kassier van diezelfde ambassade, was door de openbare aanklager, Anto nio Marini, vrijspraak wegens gebrek aan bewijs gevraagd. Dat hebben ze dus ook gekre gen. Voor Antonov was de vrij spraak nog het plezierigst want hij heeft daar sinds 25 november 1982 in voorarrest op moeten wachten. Antonov zou zaterdagmiddag door zijn ambassade direct op een vliegtuig richting Sofia wor den gezet, maar het openbaar ministerie heeft het hof van beroep gevraagd te beletten dat Antonov uit Italië ver trekt. totdat een besluit is ge vallen over de beroepen in het proces. Zowel de openbare aanklager als de advocaten van de verdachten hebben ge zegd tegen de uitspraak be roep te zullen aantekenen. Voor de „Bulgaarse Connec tie" of het „Bulgaarse Spoor", waarmee de betrokkenheid van de Bulgarije bij de aan slag op de paus werd aange duid, is dus geen bewijs. Het Italiaanse Openbaar Ministe rie is er in elk geval niet in geslaagd daarvoor genoeg be wijs te vinden om de jury te overtuigen. Ook deze „vrij spraak wegens gebrek aan be wijs" moet al een hevige te genvaller zijn voor al diege nen die geloofden in een Bul gaars of zelfs KGB-complot tegen het leven van de 'Vica ris van Christus op Aarde'. Er zijn vooral in Amerika nogal wat boeken over geschreven en tv-documentaires over ge maakt. dankzij de grote inter- vieuwbereidheid van al die publiciteitsbeluste (ónder- szoeks-)rechters in Rome. De Amerikanen zijn dan ook het meest teleurgesteld over deze vrijspraak voor 'commu nistische' complot tegen de paus. Iedereen is blij dat „het pro ces van de eeuw" eindelijk is afgelopen. Het duurde te lang, de rechters waren op hun Eu ropese omzwervingen (Neder land hebben ze ook aange daan) haast niet meer te vol gen en de serieuse procesgang werd voortdurend onmogelijk gemaakt door het bizarre om niet te zeggen idiote optreden van hoofdverdachte Ali Agca. Agca irriteerde iedereen door te pas en te onpas in het pro ces aan te komen zetten met het 'Derde Geheim van Fati- ma' en de 'Dag des Oordeels'. Openbare aanklager Manni na afloop: „Het is jammer dat het zo moest lopen. Het ver ontrustende gedrag van Ali Agca tijdens het proces heeft dit veroorzaakt". Agca riep, toen hij uit de zwaar bewaak te rechtszaal werd wegge bracht dat hij Jezus Christus was „Ik ben niet God, ik ben de zoon van God in menselij ke gedaante Ik ben Jezus Christus" Tijdens de proces sen deed hij voortdurend der gelijke uitspraken. Hofpresident Santiapichi (die sinds hij dit proces leidde door de plaatselijke pers zelfs tot in zijn favoriete nachtgelegenhe den werd gevolgd) verklaarde zich na de uitspraak „dood moe". „Ik heb vele moeilijke processen geleid. Maar dit was wel een bijzonder moeilijk proces". Bulgarije heeft de rechtbank ervan beschuldigd „het image van de Italiaanse rechterlijke macht" te willen redden door de verdachten bij gebrek aan bewijs vrij te spreken. De for mulering komt niet voor in de Italiaanse rechtspraak, zo staat in een door het officiële persbureau BTA verspreide verklaring. De rechtbank heeft niet kun nen weerstaan aan de politie ke vooroordelen en de pressie van belanghebbende partijen om de enige juiste beslissing te nemen door ze zonder meer onschuldig te verklaren, aldus BTA. Er is geen enkele bewijs boven water gekomen tijdens het onderzoek en het proces dat in de bewoordingren van BTA „een poging is om de so cialistische landen te schande te maken, Bulgarije interna tionaal in het diskrediet te brengen en het vertrouwen tussen Oost en West te onder graven". Het officiële Sovjet-persbu reau TASS verklaarde dat de uitspraak een „nederlaag" is voor de westerse reactionaire krachten die de Oost-Westbe trekkingen willen ondermij nen „Van de beschuldiging over een zogenaamde Bul gaarse connectie bleef niets over". Volgens Moskou heb ben westerse geheime dien sten en rechtse groeperingen de rechtszaak aan het rollen gebracht om de communisti sche landen in het diskrediet te brengen. WSÊÈfeÊlil^^ÈSÊF'ki*^, H-.i 21' 'r^- Jf l f VrTj De paus tijdens het opdragen van de mis op het Sint Pieters plein. Onder de gelovigen bevond zich de Amerikaanse minis ter van buitenlandse zaken George Schultz (tweede van rechts) Evangelische christenen („evangelicals") zullen tijdens de achtste algemene vergade ring van de Wereldorganisa tie van Evangelische Christe nen (WEF) overeenstemming proberen te bereiken over een gemeenschappelijke hou ding inzake contacten met de Rooms-Katholieke Kerk. De conferentie wordt van 22 tot 27 juni gehouden in Singapo re. De WEF, die 35 jaar geleden in Nederland werd opgericht, telt 52 leden, waaronder de Evangelische Alliantie in Ne derland. De ongeveer 25Q afgevaar digden in Singapore zullen de relatie met de R.-K. Kerk bespreken aan dé hand van het rapport „Een hedendaag se evangelische visie op het rooms-katholicisme" dat een werkgroep onder leiding van dr. Paul Schrotenboer, secre taris van de Gereformeerde Oecumenische Synode (GOS), heeft opgesteld. Daar in wordt vastgesteld dat het gist in de Rooms-Katholieke Kerk en dat het moeilijk is een duidelijk beeld van deze kerk te schetsen. Het rapport confronteert de opvattingen van de R.-K. Kerk met die van evangeli sche christenen op terreinen als de relaties met andere kerken, de vrijheid van gods dienst, de plaats van Maria, het gezag in de kerk, het Pe trusambt en de onfeilbaar heid van de paus. het moder nisme, de rechtvaardiging door het geloof, de sacramen tenleer en de zending van de kerk. In sommige passages erkent de werkgroep dat evangeli sche christenen schuld heb ben aan de problematische relatie met rooms-katholie- ken. Zo wordt in het gedeelte over het gezag in de kerk toegegeven dat evangelische christenen vaak hun traditie de voorrang hebben gegeven boven de Schrift. In andere gedeelten echter wordt scherpe kritiek uitgeoefend op de rooms-katholieke leer en praktijk. Vooral de vere ring van Maria vindt bij de werkgroep geen genade. Vol gens haar komen in deze ver ering aan het heidendom ontleende praktijken voor en s zij een „gruwel voor een evangelisch bewustzijn". Met de opstanding van Chris tus heeft, aldus de paus, God de mens getoond dat hij niet in de dood mag berusten. Maar de mens daarentegen berust niet alleen in de dood, maar legt deze op aan ande ren. Het geweld, het bloedige streven naar macht, het egoïstisch ophopen van rijk dommen. intimidatie en machtsmisbruik, bestrijding van onrecht door haat de gaande aan het uitspre- wekken tegen de anderen, ken van „Urbi et Orbi" foltering en terreur zijn allen verweet hij de mensen ..methoden van de dood", die „voortdurend de dood moeten worden ""gebannen. Tegenover een menigte van ongeveer tweehon derdduizend mensen op het Sint Pietersplein in Rome, heeft paus Johan nes Paulus II zondag de afwijzing van dood en geweld centraal gesteld. In zijn toespraak vooraf-. uit in 45 talen, waaronder ook het Nederlands. Onder de aanwezigen was de Ame rikaanse minister van bui tenlandse zaken, George Shultz, die zondag zijn be zoek aan de Italiaanse hoofd stad beëindigde. Leonardo Boft mag weer vrijuit spreken Het Vaticaan heeft het spreek- en schrijfverbod dat het met ingang van 8 mei 1985 oplegde aan de Brazili aanse bevrijdingstheoloog Leonardo Boff opgeheven. Dat melden Braziliaanse kranten. Boff mag van nu af aan weer publiceren, toespra ken houden en interviews geven. Het Vaticaan legde Boff vo rig jaar „een onbepaalde tijd van onderdanig stilzwijgen" op wegens zijn boek „Kerk: charisma en macht" waarvan de inhoud als een gevaar voor het geloof werd be schouwd. Na afloop van de dienst hielden de deelnemers een stille tocht door Amsterdam De oorlogssituatie in hun land is voor de inwoners van El Sal vador een kans als mens en christen te groeien. Ze maken als het ware van de nood een deugd. Daarbij worden ze gemoti veerd door de bekering van aartsbisschop Oscar Romero. Dat beklemtoonde de Vlaamse priester Rogelio Ponseele tij dens de zesde Romeroherdenking, zaterdag in de Mozes en Aaronkerk te Amsterdam. Op 24 maart was het zes jaar gele den dat mgr. Romero werd vermoord, terwijl hij een mis op droeg in de kathedraal van San Salvador. Tot de organisato ren van de jaarlijkse Romeroherdenking behoren de Bis schoppelijke Vastenactie, het Centraal Missiecommissariaat, de vredesbewegingen Kerk en Vrede en Pax Christi Neder land en de Interkerkelijke Adventsactie Solidaridad. Ponseele woont sinds april 1970 in El Salvador. Hij werkte aanvankelijk in de basisgemeenschappen in de hoofdstad San Salvador. Nadat hij in 1980 bij een bomaanslag op zijn huis aan de dood was ontsnapt, besloot Ponseele zijn werk in de hoofdstad af te breken en naar het oorlogsfront in Morazan in het oosten van het land te gaan. Dat gebied staat onder con trole van het verzetsleger FMLN. De herdenking sloot een viertal dagen van „waken, vasten en gebed om gerechtigheid in Midden-Amerika" af die eveneens in de Mozes en Aaronkerk werd gehouden. Ook op andere plaatsen in het land zijn deze week gebedsdiensten en wakes gehouden voor vrede in Midden-Amerika. aan anderen op te leg gen, aan onbekenden, aan onschuldigen, aan mensen die nog niet zijn geboren". Dit geweld wordt zelfs vóór de geboorte gebruikt, aldus de paus, die daarmee het ple gen van abortus opnieuw veroordeelde. De paus sprak een paaswens PvdA-fractievoorzitter Den Uyl heeft zondag kritiek gele verd op het christendom. Hij meent dat christenen nogal eens pretenderen de betere helft van de samenleving te zijn. Dat gedrag straalt ook het CDA uit, aldus Den Uyl voor de Ikon-radio. „In vrijwel alle uitingen van christelijke organisatievormen is dat gedrag heel hinderlijk aanwezig. Daar stuit ik elke dag op, het doordringt de sa menleving. De christen voelt zich beter dan de heiden. Die uitstraling werkt buitenge woon beklemmend in de sa menleving", zo zei de PvdA- voorman. Over het geloof zei hij: „Er zijn grenzen aan de lariekoek. Je kunt niet zeggen: 'de al machtige God' of 'God is ge nadig' en de joden laten af slachten. De jodenvervolging verdraagt "geen godsidee. Na Auschwitz is er geen theologie meer mogelijk". Volgens Den Uyl is het in Ne derland nog altijd veel moei lijker om als niet gelovige volledig geaccepteerd te zijn dan als gelovige. Onder het kabinet Den Uyl is de bede in de troonrede afgeschaft. Dat die beslissing later is terugge draaid noemde Den Uyl niet zo heel belangrijk. „Maar wel dat de troonrede zonder die bede kennelijk niet deugt. Die voorstelling is nog altijd die van officieel Nederland". Omelet met gehakt, sambal boontjes en rijst hopjesvla Nodig voor twee personen: 1 ui, knoflook, boemboe saté, zout, 1 lepel olie, 150 g gehakt, 1 lepel gemalen kokos of santen, halve lepel citroensap, 2 eieren, 2 lepels water, peper, 10 g margarine ui, knoflook, sambal, laos, 1 lepel olie, 2,5 dl water, to matenpuree, bouillonblokje, blikje of potje sperziebo nen, bruine basterdsuiker, citroensap; 250 g droogkokende rijst; 75 g suiker, 1 lepel water, 0,5 liter melk, 25 g maizena, 1 theelepel oploskoffie. Fruit kleingesneden ui met geperste knoflook, een mespunt boemboe saté en zout in de olie langzaam goudbruin. Voeg het gehakt toe met de kokos of santen en roer tot het een rulle massa is geworden. Doe het citroensap er bij met een paar lepels water en laat het gehakt in de gesloten pan nog even sudderen. Klop de eieren los met water, zout en peper en bak er in de margarine twee omelets van. Maak de gehaktmassa op smaak af met zout en boemboe saté en leg er de helft van middenop beide omelets in de pan. Klap de omelets in twee ën of drieën om over het gehakt en laat ze op een warm bord glijden. Bak voor de boontjes een mengseltje van ui, knoflook, sam bal en laos goudbruin in de olie. Voeg water, tomatenpuree en bouillonblokje toe en laat het mengsel vijf minuten trek ken. Warm de boontjes op in het sausje en maak het gerecht op smaak af met de gebruikte kruiden, bruine basterdsuiker en citroensap. Brand de suiker lichtbruin in een droge braadpan, wacht tot de helft van het suikeroppervlak bruist en doe er dan het water en de melk bij. Laat de karamel oplossen in de melk. Bind de vla met de koud water aangemengde maizena. Voeg van het vuur de oploskoffie toe en laat de vla onder af en toe afkoelen. JEANNE In de kaart gespeeld HOE afwijzend men ook staat tegenover de warrige en ook gevaarlijke politieke denkbeelden van de Centrumpartij, de zich anti-fascisten noemende lieden die met grof geweld in actie zijn gekomen tegen een bijeenkomst van die partij, ver dienen uiteraard geen greintje begrip. Zij hebben zich in het Zuidhollandse dorpje Kedichem aan ernstige feiten schuldig gemaakt: twee mensen raakten ernstig gewond en een van hen zal voor het leven gehandicapt zijn, terwijl het hotel waar de Centrumpartij een bijeenkomst hield, met de grond gelijk is gemaakt. Ook in dit geval heiligt het doel de midde len geenszins. Een andere kant van deze trieste zaak is dat de „betogers" volledig aan hun doel voorbij zijn geschoten. De actievoer-l ders in Kedichem hebben zich door een verkeerde theorie» laten leiden. Als het lichaam aan mazelen lijdt, moet je het niet inenten met een virus dat roodvonk veroorzaakt, want je mag er niet van uitgaan dat het roodvonkvirus het maze- lenvirus zal neutraliseren. Met andere woorden: weliswaar gaan velen ervan uit dat kwaad met kwaad bestreden moet worden, maar de geschiedenis heeft geleerd dat dat alleen maar leidt tot nog grotere ellende. VEEL leerzamer is de wijsheid waarvan het joodse denkenj is doordrongen en dat kan worden geïllustreerd met een dis^ cussie tussen de in de tweede eeuw levende rabbi Meïr en zijn vrouw. De rabbi was onderweg overvallen door rovers en toen hij thuiskwam riep hij uit: „Moge iedere rover ster ven". Waarop zijn vrouw vroeg: „Wat maak je me nou? Nielj de zondaren, maar de zonden moeten vernietigd worden". Met andere woorden niet de bedrijvers van het onrecht moe ten worden vernietigd, maar het onrecht; niet de mensen die van bepaalde ideeën bezeten zijn, maar de ideeën zelf. HET kwaad van de Centrumpartij kan in de huidige om standigheden het best worden bestreden door aan dat partij tje niet te veel aandacht te besteden. Het is betreurenswaar dig dat deze groepering bij de gemeenteraadsverkiezingen! hier en daar een raadszetel heeft behaald, maar de reactie daarop van de grote partijen was niet alleen overdrevei maar werkt tegelijkertijd averechts. Bovendien worden ei gewelddadigheden door uitgelokt zoals die zich zaterdag hel ben voorgedaan. WlE veronderstelt dat de Centrumpartij door de actie van zaterdag ook maar één aanhanger heeft verloren vergist zich; de betogers hebben die partij alleen maar in de kaart gespeeld. Ook de nu onvermijdelijke maatregelen, zoals de extra bescherming die de partij tijdens openbare bijeenkom sten zal krijgen, werken in haar voordeel. HET overgrote deel van het Nederlandse volk wijst de ïdeei ën van de Centrumpartij (en soortgelijke partijen zoals dej NVU van Glimmerveen en de door Janmaat nieuw opge-l richte partij Centrumdemocraten) met grote beslistheid van de hand. Die wetenschap moet leidraad zijn bij de opstelling tegenover die partij. Een van de manieren om haar te bestrij den is de bewustwording van de buitenlanders de eerste slachtoffers van dit soort partijen te bevorderen. Dat is niet een taak van de overheid alleen; iedere burger kan daaraan een bijdrage leveren. En daarnaast kan men de aan hangers van de extreem rechtse partijen het best in hun sop laten gaarkoken. gezinsuitbreiding een dagblad-advertentie zit nergens meé. Minder wind DE BILT Een uitgebreid la gedrukgebied ligt boven zuid- Scandinavië. Rond dit depres- siegebied circuleren buienzo nes. In onze omgeving passe ren af en toe gebieden met versterkte buienaktiviteit. Mede in verband met de lage temperaturen in de boven lucht kunnen deze buien soms hagel geven. Morgen neemt de wind af tot matig. De aanvankelijk zuid westenwind gaat later op de dag uit veranderlijke richtin gen waaien, om donderdag noordoostelijk te worden. Dit wordt veroorzaakt door een depressie, die van Spanje naar het noorden trekt en via Frankrijk en Belgie zijn in vloed ook in ons land doet gel den. Vooralsnog komt er in de ko mende dagen in het tempera- tuurniveau weinig verande ring. In de komende nacht kan er aan de grond zelfs wat lichte vorst voorkomen. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor donderdag en vrijdag: Zuid-Scandinavië: zonnige pe rioden, maar ook af en toe een bui. Middagtemperatuur 4 tot 8 graden, 's nachts lichte vorst. Brittannie en Ierland: zonnige perioden, vooral in het westen. In het zuiden nog een enkele bui. Middagtemperatuur van 6 graden in het noorden tot 10 graden in het zuiden, 's Nachts lichte vorst.. Denemarken en noord-Duits- land: veranderlijk bewolkt. Van het zuiden uit perioden met regen, vooral op vrijdag. Middagtemperatuur van 7 gra den dichtbij zee tot 10 graden in het binnenland. Benelux, noord-en west- Frankrijk: in het westen zon nige perioden en af en toe een bui. In het oosten plaatselijk regen. Middagtemperatuur van 7 tot 10 graden. Oost-Frankrijk, zuid-Duits- land: veel bewolking en af en toe regen, boven 1600 m ook sneeuw. Middagtemperatuur tussen 4 en 10 graden. Zuid-Frankrijk en noord-Ita- lie: veel bewolking. Perioden met regen, vooral op donder dag plaatselijk grote neerslag hoeveelheden. Middagtempe ratuur van 10 graden landin waarts tot 16 bij de Middel landse Zee. Alpengebied: veel bewolking. Regen, boven 1500 m ook sneeuw Op donderdag waar schijnlijk zware neerslag. Mid dagtemperatuur in de dalen 5 tot 10 graden. Nulgraden- grens op ongeveer 1800 m. van het westen uit regen. Ove rigens zonnige perioden. Mid dagtemperatuur van 10 graden in het noorden tot 20 in zuid- Spanje. Adriatische kust, midden-enl zuid-Italië: veranderlijke be wolking en plaatselijk regen of een onweersbui. Middagtem-i peratuur 16 tot 20 graden. Amsterdam h.bew De Bilt onbevu Eelde zw.bev Eindhoven onbew Den Helder h.bew Rotterdam onbew VliS! reqcntH w.bew. 13 8

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2