Mulder (Raad van Kerken) wijst
negatieve reactie van Fiolet af
aan tafel
kerk
wereld
Het evangelie
volgens Ravenna
beroepingen
Londense kerk wordt
gezondheidscentrum
Diplomatenschool
van de paus zoekt
zelf studenten uit
Ccidóc Soman
weer
ACHTERGROND
Ceidae Soman!
WOENSDAG 26 MAART 1986 PAGIf*—
iNI
Spaanse Karmelitessen zalig verklaard
Bij decreet, voorgelezen in aanwezigheid van de paus, zijn
deze week drie Ongeschoeide Karmelitessen uit Spanje zalig
verklaard als martelaressen voor het geloof. Het betreft hier
drie religieuze zusters die in 1936 tijdens de burgeroorlog in
Guadalajara met messen en vuurwapens om het leven zijn ge
bracht. Voordat zij stierven hebben zij hun moordenaars ver
geving geschonken, is gebleken uit getuigenverklaringen van
veertig mensen, die door de kerkelijke autoriteiten zijn on
dervraagd. De drie zijn de eerste van enkele honderden pries
ters. vrouwelijke en mannelijke religieuzen, voor wie al veer
tig jaar geleden een zaligverklaringsproces op gang is ge
bracht. In Spanje is veel kritiek geuit op de zaligverklarin
gen
Orthodox-joodse geleerde Feinstein overleden
Rabbijn Moshe Feinstein, een vooraanstaand orthodox-joods
geleerde wiens opvattingen over de joodse geloofsleer wereld
wijde erkenning genoten, is deze week op 91-jarige leeftijd in
zijn woonplaats New York overleden. Feinstein werd geboren
in het Russische Uzda, waar hij werd opgeleid door zijn va
der, die eveneens rabbijn was. Van 1916 tot 1918 was dejonge
Feinstein rabbijn in Uzda en van 1921 tot 1936 in de Russi
sche plaats Luban. Na zijn vestiging in New York nam Fein
stein de leiding op zich van Mesithva Tifereth Jerusalem. Hij
genoot grote faam als geleerde. Hij publiceerde tussen 1950 en
1975 de Igroth Moshe, zes delen met stellingen over alle on
derdelen van de joodse leer.
Een politicus zou er goed aan
doen te bedenken, dat hij
langer moet leven met zijn
geweten dan met zijn
kiezers.
OECUMENISCHE WEEK IN ROME
„Een zeer onjuiste opmer
king". Zo reageert de voorzit
ter van de Nederlandse Raad
van Kerken, dr. D.C. Mulder
op de verwachtingen van de
oud-secretaris van die Raad,
dr. H.A.M. Fiolet dat de „oe
cumenische week" in Rome
zeer negatieve gevolgen zal
hebben voor de Raad van
Kerken, bijvoorbeeld dat die
zal worden uitgehold.
Dr. Fiolet vreest dat de com
missie die in Nederland vorm
zal geven aan het vervolg op
de Rome-reis van de Neder
landse protestanten een soort
„alternatieve Raad van Ker
ken" wordt.
Dr. Mulder, die tijdens de
ontmoeting met het Secreta
riaat voor de Eenheid als ge
spreksleider optrad, zegt: „In
Rome is afgesproken dat de
commissie die het vervolgo
verleg tussen de Gerefor
meerde Kerken, de Neder
landse Hervormde Kerk, de
Evangelisch Lutherse Kerk
zal regelen, een verbinding
zal hebben met de Neder
landse Raad van Kerken. Ie
dereen is ervan overtuigd dat
dubbel werk moet worden
voorkomen".
Hoe de Raad van Kerken be
trokken zal worden bij de
commissie van de vier ker
ken, weet hij nog niet. „De
synodevoorzitters en kardi
naal Simonis moeten natuur
lijk eerst de zaak in de eigen
kerk bespreken. Het is nu
nog wel erg vroeg om dat al
lemaal al geregeld te hebben.
Ik kan dus ook nog geen ant
woord geven op de vraag of
er een vertegenwoordiging
van de Raad van Kerken in
die commissie zal zitten".
Verwachting
De uitspraak van dr Fiolet
dat oecumene bij Rome bete
kent een terugkeer van de
andere kerken naar het Vati-
caan, wil dr. Mulder niet
voor zijn rekening nemen.
„Als ik denk aan de oecume
ne in Nederland zie ik een
voortdurend gesprek over de
visie op geloof en ambt en
oecumenische samenwerking
overal waar dat kan. De ker
ken staan bijvoorbeeld geza
menlijk in een geseculari
seerde wereld. Het gesprek
in Rome is voor die gesprek
ken en die samenwerking
zeer stimulerend geweest.
Het is jammer dat dr. Fiolet
niet in Rome is geweest om
zelf mee te maken hoe open
en ronduit er door alle be
trokkenen is gesproken".
Dr. Mulder ontkent niet de
toch tamelijk exclusieve uit
spraken van onder andere de
paus toen hij sprak over de
eenheid der kerken, maar
wijst tegelijkertijd op de oe
cumenische praktijk van de
Wereldraad van Kerken. „De
Oosters-Orthodoxe Kerk, die
een veel exclusiever stand
punt heeft dan het Tweede
Vaticaans Concilie, werkt al
Protestanten
boos over
persbeleid
Vaticaan
De voorlichter van de Ge
reformeerde Kerken,
Henk Verburg, heeft een
kritische brief geschreven
aan de voorzitter van het
Secretariaat voor de Een
heid, kardinaal Wille-
brands over het persbeleid
van het Secretariaat. Aan
leiding zijn de gebeurte
nissen, vorige week in
Rome. tijdens de ontmoe
ting van de Nederlandse
protestanten met het Vati
caan. Henk Verburg, die
als voorlichter deel uit
maakte van de delegatie,
is met name boos over het
kleine aantal journalisten
dat uiteindelijk de ont
moeting van de prote
stantse delegatie met de
paus mocht bijwonen. Ver
burg meent dat kardinaal
Willebrands dat persoon
lijk heeft bewerkstelligd.
Overigens spreekt Ver
burg zijn waardering ero
ver uit dat kardinaal Wil
lebrands, ondanks zijn be
denkingen tegen de publi
citeit rond het gebeuren,
uiteindelijk toch een zaal
van zijn Secretariaat ter
beschikking stelde voor
persconferenties.
jaren samen met al die ande
re kerken in de Wereldraad.
Dat kan daar, omdat is afge
sproken dat de lidkerken el-
kaars visies op elkaar zullen
verdragen".
„Bij oecumene tussen Rome
en Reformatie moeten we
niet denken aan spoedige
hereniging van de kerken.
We moeten er vele jaren
voor nemen; we hebbén im
mers eeuwen tegenover el
kaar gestaan".
De reactie van dr. Fiolet op
de Rome-reis kan worden
verstaan vanuit diens visie
op oecumene, zoals hij die te
kennen gaf bij zijn afscheid
als secretaris van de Raad
van Kerken. „Zonder ge
loofscrisis ten aanzien van de
eigen kerk is oecumene niet
mogelijk", luidde de kernzin
van zijn betoog. „Als je de
verwachting had dat én
Rome én de reformatorische
kerken vorige week allerlei
dogmatische standpunten
zouden opgeven, dan ben je
inderdaad teleurgesteld. Ik
had die verwachting niet; bij
mij was er de hoop dat de ge
sprekken een stimulans zou
den betekenen voor de oecu
menische verhoudingen in
ons land. Welnu, dat is ge
beurd".
LÜTSEN KOOISTRA
Voor Galla Placidia
Niet uit liefde voor de kunst alleen,
maar om van u. christin uit vroeger tijden,
iets te ontvangen van het licht
dat gij getracht hebt in uw handen te bewaren,
en de vrede van het geloof waarin gij zij ontslapen,
pelgrimeren wij naar U,
opdat gij zoudt geloven dat na zoveel eeuwen
in vele harten nog de waarheid sluimert
die hun. dank zij U,
geopenbaard is door de schoonheid.
Zo begint de bekende Franse
journalist en katholieke be
keerling André Frossard zijn
boek Het Evangelie volgens
Ravenna.
Ravenna is samen met Rome,
Florence, en Venetië een van
de vier grote kunststeden
van Italië. Ravenna, ooit een
van de residentiesteden van
de Romeinse keizers, kon tot
aanzien komen door het op
treden van keizerin Galla
Placidia uit de vijfde eeuw.
Zij liet in deze stad verschil
lende monumenten bouwen
en ondernam in een tijd van
kerkscheuringen veel onder
nam om de kerk ter zijde te
staan.
Uit de vijfde en zesde eeuw
dateren drie kerken, een
mausoleum en twee doopka
pellen (baptisteria), die sa
men een onvergetelijke schat
aan mozaïeken herbergen.
Niet ten onrechte zien velen
met Frossard in de mozaïe
ken een stenen prentenboek
bij de bijbelse geschiedenis.
De kracht van de uitbeelding
en de frisheid van de voor
stelling dragen daar sterk toe
bij. Generaties van christe
nen en van toeristen zijn er
door aangesproken.
André Frossard heeft het
aangedurfd in dit sober ge
houden boekwerk de bood
schap voor onze tijd die in de
eeuwenoude mozaïeken be
sloten ligt, opnieuw te ver
woorden. Ter toelichting van
zijn verhaal heeft Frossard
die mozaïeken uitgezocht die
zijn verhaal het best illustre
ren. Voor iedereen die geïn
teresseerd is in de kunst van
Een mozaïek uit Ravenna
Ravenna en de idee die daar
achter schuilt, is dit een
waardevol en inspirerend
boek. Dat geldt ook voor wie
wie niet van plan is de reis
naar Ravenna te onderne-
André Frossard: Het evange
lie volgens Ravenna. Uitgave
Elsevier. Brussel. 100 pp.
Prijs 85.-
PAUL VAN VELTHOVEN
Nederlands Hervormde Kerk
Beroepen Ie Hemmen A.J. Baas te Burgh die dit beroep heeft aangenomen.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Groningen-Noord H. Mostert te Spakenburg-Noord. Beroepen
te Langerak in combinatie met Gorinchem K. Harmanny te Ulrum. Beroe
pen te Nagele in combinatie met Creil en te Bergschenhoek A.A. Kramer
kandidaat te Kampen.
Beroepen te Zevenbergen drs. J. Huijgen kandidaat te Kampen. Beroep
baarstelling: A.H. van der Velden. Oudestraat 63. 8261 CG in Kampen.
PERSONALIA
De bisschop van Rotterdam heeft benoemd:
J.W.M. Ni|man tot begeleider van de kring van permanente diakens in het
bisdom.
J.E.M. van der Mee tot kapelaan van de parochie H. Antonius van Padua te
Hellevoetssluis.
De bisschop verleende eervol ontslag aan:
A.B.J. Asma SDB als pastoor van de H.H. Jacobus en Martinus te Schie-
H.J. Poelma O. Carm als part-time pastor van de Stichting Centrm St.-Bavo
te Noordwijkerhout.
Een Londens kerkgebouw uit de vorige eeuw zal nog vóór
het eind van dit jaar zijn omgetoverd tot het grootste alterna
tieve gezondheidscentrum van Groot-Brittannië. De hoogle
raar in de geneeskunde prof. Patrick Pietroni heeft bij de
symbolische eerste-steenlegging verklaard, dat het „St. Mary-
lebone Centre for Healing and Counselling" zich in de eerste
plaats zal richten op patiënten, „wier ziekte in de meeste ge
vallen niet kan worden onderkend door de huisarts en die in
stille vertwijfeling huizen in de anonieme hoge flatgebouwen
van Londen". In het nieuwe gezondheidscentrum kunnen
niet alleen artsen worden geraadpleegd van de openbare ge
zondheidsdienst, maar ook muziektherapeuten, specialisten in
acupunctuur, homeopaten, alternatieve genezers en leden van
religieuze groeperingen. Naar ds. Cristopher Hamel Cooce
van de St. Marylebone-kerk meent moeten „lichaam, ziel en
geest niet langer worden beschouwd als van elkaar te onder
scheiden grootheden". In dit licht gezien kunnen godsdienst
en geneeskunst eveneens niet afzonderlijk naast elkaar voort
bestaan, aldus de predikant.
Ooit was de „Pontificia Aeca-
demia Ecclesiastica" (de pau
selijke diplomatenschool) de
eerste stap op de lange weg
naar de kardinaalshoed. De
huidige 31 studenten kunnen
er zeker van zijn dat zij de
eerste tien tot vijftien jaar
zullen moeten doorbrengen
in buitenplaatsen als Bagdad,
Khartoum of 's-Gravenhage.
De academie, die in 1701
door paus Clemens XI werd
opgericht, leidt het beschei
den diplomatieke corps van
de Heilige Stoel op. In al die
lange jaren is één traditie
overeind gebleven: geen van
de studenten heeft zich ooit
zelf aangemeld. In plaats
daarvan pikken curieprela
ten de kandidaten op uit de
rijen van veelbelovende stu
denten die merendeels reeds
in Rome studeren.
Oorspronkelijk waren de stu
denten afkomstig uit rijke
adelijke Italiaanse families,
waarvoor het „de" priestero
pleiding was. Tot het Tweede
Vaticaans Concilie was de
academie de traditionele
broedplaats voor Italiaanse
pausen en kardinalen. Paus
Paulus VI en staatssecretaris-
kardinaal Casaroli hebben er
gestudeerd, terwijl paus Pius
XI er docent was.
Veel herinnert nog aan de
18e eeuw in de academie, ge
legen aan het Piazza della
Minerva in het hart van
Rome. Marmeren vloeren,
kristallen kroonluchters en
simpele maar smaakvolle
twee kamer-suites voor de
studenten.
De benoeming van de Pool
Karol Wojtyla tot paus in
1978, de eerste niet-Italiaanse
paus in meer dan 400 jaar,
heeft nog meer invloed op de
academie gehad dan het
Tweede Vaticaanse Concilie.
Papa Wojtyla, zoals de Itali
aanse kranten hem noemen,
maakte het Vaticaan minder
Italiaans en meer gericht op
de moderne wereld.
Zijn politieke belangstelling
inspireerde zijn diplomatiek
corps. Omgekeerd ziet de
paus zelf ook de vruchten
van zijn diplomatieke dienst,
aldus een zegsman binnen
het Vaticaan.
De benoeming van de Ame
rikaanse aartsbisschop John
Rigali van Los Angeles was
een volgende aanwijzing dat
de paus de Curie wil interna
tionaliseren. „Amerikanen
hebben vaak veel internatio
nale ervaring, komen uit een
land waar veel culturen sa
menleven en zijn bovendien
efficiënt."
Ondanks de groeiende toena
dering tot de wereldse poli
tiek het Vaticaan bemoei
de zich met het geschil tussen
Argentinië en Chili over het
Beagle-kanaal, met het poli
tieke einde van president
Marcos van de Filippijnen en
met de Sandinistische rege
ring in Nicaragua moeten
de rk diplomaten-in-spe zich
tijdens hun studie voorname
lijk concentreren op traditio
neel kerkelijke onderwerpen.
Uiteraard vormt het kerke
lijk wetboek (de Codex) daar
bij een belangrijk onderdeel.
Verder moeten ze de geschie
denis van de Vaticaanse di
plomatie en de subtiele nuan
ces van de Vaticaanse docu
menten, die nog steeds in het
Latijn worden geschreven,
zich eigen maken.
Zeven Italianen, zes Ameri
kanen, vier Polen, drie Span
jaarden, twee uit Frankrijk,
India en Zaïre en één uit Au
stralië, Kenya, Malta, Mexico
en Vietnam bevolken mo
menteel de „Pontificia Acca-
demia Ecclesiastica". Zij we
ten dat ze in ieder geval daar
twee jaar moeten studeren en
dat ze vervolgens de lange
mars door de rk instituten
moeten maken voordat ze
ooit een kans zullen maken
het hoogtepunt in hun diplo
matieke carrière te bereiken;
apostolisch pro-nuntius ofte
wel ambassadeur van de
paus.
Hamlapje met koolraap en aardappelen
t weekleuren vla
Wie met zijn beiden is heeft nodig: 2 hamlapjes a 100 g,
25 g margarine, uitje, zout, peper, djahé, 1 bolletje gem
ber, halve lepel ketjap en sherry;
500 g koolraap, zout, 10 g margarine, 1 volle lepel gerasp
te kaas, peper;
Vt tot 1 kg aardappelen;
l/t liter melk, 25 g maizena, 30 g suiker, 1 pakje vanille
suiker, 1 theelepel oploskoffie.
Bak de hamlapjes op een matig vuur in de margarine bruin
en gaar. Reken voor dunne lapjes vijftien en voor dikkere
twintig minuten. Leg halverwege de baktijd kleingesneden
ui naast het vlees en strooi er een mengseltje van zout, peper
en djahé over. Houd de gare lapjes op een bord warm. Doe
weinig water bij de jus met stukjes gember, de ketjap en
sherry en laat hem nog een minuut pruttelen.
Snijd de koolraap in plakken van een centimeter dik. Schil
de stukken, spoel ze schoon en verdeel ze in reepjes of blok
jes. Zet de groente op met weinig kokend water en zout en
kook haar in ruim twintig minuten gaar. Giet de koolraap af,
schud er de margarine door en strooi er in de schaal de ge
raspte kaas en peper over.
Zet de helft van de melk op. Maak van maizena, suiker en
weinig koude melk een glad papje. Schenk al roerende wat
hete melk bij dat papje. Doe het mengsel in de pan en laat
het een minuut zacht koken. Voeg van het vuur de overige
koude melk en de vanillesuiker toe en laat de vla onder af
en toe roeren koud worden. Roer de oploskoffie door de helft
van de vla. Schenk de witte en de bruine vla tegelijk in de
schaal. Van twee kanten even vlug, dat geeft een rechte af
scheiding.
JEANNE
er
-aa
Stuivertje wisselen n h/
fner
ie fr;
X i ..PI
IN hun standpuntbepaling tegenover de noodzakelijke b»>unt
nigingsmaatregelen hebben CDA en VVD de laatste tijd Je ve
vertje gewisseld. Jaar in jaar uit heeft het CDA zich bii£e
het kabinet en ook in de Tweede Kamer verzet tegen lyyj
vergaande maatregelen. Nu echter is het plotseling de
die zich krachtig keert tegen bezuinigingsvoorstellen,tgtal
premier Lubbers noodzakelijk acht om de tegenvallendq-epor
brengst van het aardgas op te vangen. geen
kleed
Die opmerkelijke wijziging in de houding van de \"wel
heeft op de eerste plaats te maken met de naderende ve^age
zingen en de daarop volgende formatie. De liberalen zijr\
zorgd nu al akkoord te gaan met impopulaire maatreg-y,
die wellicht tot stemverlies zullen leiden. De VVD houal\
gelijkertijd rekening met de mogelijkheid dat uiteindelijk
PvdA in de regering komt en dan met die besluiten inrp
weer zou kunnen gaan spelen. Dat verklaart ook de al 4oC
opmerkelijke uitlating van PvdA-leider Den Uyl, die Li
gisteren ogenschijnlijk vol zorg om het stijgend finaild
ringstekort onverwacht krachtig achter premier Lub
opstelde. an
De gewijzigde VVD-opstelling heeft echter onmisken|STE
ook een andere oorzaak. De afgelopen jaren moesteinstei
maatregelen ter verbetering van de positie van de schalCN\
vooral ten koste gaan van de lagere inkomens en niet vat ber
bedrijven. Het beleid van het kabinet was er op gerich ne
positie van het in de versukkeling geraakte bedrijfslevq
verbeteren, om langs die weg de economie op te vijzelefitba
de werkloosheid te bestrijden. Nu echter de prijs van ajchei
gas, olie en benzine en de koers van de dollar (ondanki
opleving van de laatste dagen) sterk zijn gedaald, heeftPe u'
bedrijfsleven ruimere armslag gekregen. Dientengevoljrj^J
nu dan ook voor het eerst sinds jaren een lastenverzwa
voor het bedrijfsleven binnen het Kabinet aan de orde.Ue u
zijn
Zo toont zich precies het verschil tussen het CDA er,u'te'
VVD. Het CDA probeerde de afgelopen jaren de schade I bon^
de mensen met de lagere inkomens, die desalniettemin^cjpjë
een veer moesten laten terwille van het herstel van de nis ai
nomie, zo veel mogelijk beperkt te houden. De VVD daag van
tegen komt vooral op voor de positie van het bedrijfslef c
Daarmee zijn de uitgangspunten voor de komende verki^^j
gen voor CDA en VVD ook binnen het kabinetsberaad^ns j
strekt duidelijk. Dat maakt het voor premier Lubbersirder
moeilijk op een reële manier de knoop door te hakkerutrekt
In dat licht bezien was het een verstandig besluit het cgen".
leg uit te stellen tot na Pasen. De druk op het kabinet, d^en
afgelopen dagen met name door de VVD via de publicity
opgevoerd, bracht het risico met zich mee, dat beide par^Q 'w(
nauwelijks nog met goed fatsoen de inmiddels betrok
stellingen zouden kunnen verlaten. Een korte afkoelinge nu
riode, waar nog ruimschoots tijd voor is in de voorberei» zal
voor de begroting voor 1987, was zeer gewenst. Het poliirschij
klimaat binnen de ministersploeg zal ongetwijfeld nogen
ruimte bieden om in de loop van de volgende week tof®"
sluiten te komen. ^at 2
Af en toe regen
DE BILT Het KNMI ver
wacht morgen veel bewolking.
Er valt af en toe regen. De be-
wolkings-en regenzone hangt
samen met een depressie, die
van de zuidpunt van Groen
land naar noord-Schotland
trekt en daar vrijdag zal zijn
aankomen.
Op de nadering van de storing
neemt de wind weer wat toe,
in het binnenland tot matig,
langs de kust en op het IJssel-
meer tot krachtig, uit zuid tot
zuidwest.
In de komendenacht wordt
het ongeveer 3 graden, mor
gen overdag loopt de tempera
tuur op tot 8 graden in het
noordoosten en 12 graden in
het zuidwesten van het land.
In de komende dagen wordt
het weer bepaald door een la
gedrukgebied op de noordelij
ke Noordzee. Het blijft wissel
vallig met van tijd tot tijd re
gen.
De middagtemperatuur ligt
rond 9 graden.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
vrijdag en zaterdag:
Zuid-Scandinavië: half tot
zwaar bewolkt en regen- of
sneeuwbuien. Middagtempera
tuur 4 tot 8 graden.
Groot-Brittannië en Ierland:
van tijd tot tijd regen, in het
noorden mogelijk ook sneeuw.
Middagtemperatuur van 6 gra
den in Schotland tot 12 graden
in zuid-Engeland.
Benelux: half tot zwaar be
wolkt en een enkele bui. Mid
dagtemperatuur rond 9 gra
den.
Frankrijk, Atlantische kust:
van tijd tot tijd regen. Middag
temperatuur van 10 graden in
het noorden tot 18 in het zui
den.
Midden- en oost-Frankrijk:
half tot zwaar bewolkt en en
kele buien. Middagtempera
tuur tussen 10 en 15 graden.
Spanje en Portugal: perioden
met zon. Middagtemperatuur
van 15 graden in het noord
westen tot 21 in het zuidoos
ten.
Alpengebied: af en toe regen.
Middagtemperatuur tussen 10
en 15 graden. Nulgraad-niveau
op ongeveer 1800 m.
Duitsland: half tot zwaar be
wolkt en af en toe een bui.
Middagtemperatuur tussen 9
en 14 graden.
_rte ba
ts tot
"fcelinj
lie dw
^len
er 1
Italië, Joegoslavische kusiP er
het noorden kans op rfeden
Middagtemperatuur van de w
graden in het noorden tcMHF
in het zuiden. lelijkl
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Weer Max Min prhan
Amsterdam I bew. 7 3 jerlijl
Frankfort regen
aan ti
«vacht
MHP-
w
rspro
iste
n
ees
"5 Thorl
i alg
ild oi
;5 mier
o jema
9 iwste
16 nt Dr
VOORDELKX
WINKELEN7-
IN DES
KRANfK
