Extreem-rechts scoort
beter dan communisten
Shultz en Ryzjkov eensgezind
over bekoelde betrekkingen
EeidóeSowuwl
LE PEN HAALT 34 ZETELS IN FRANS PARLEMENT
Ronald Reagan ontketer|
democratische revolutie
Reagan hekelt
Sandinisten
Zwitsers tegen VN-lidmaatschap
Franse gijzelaar
over 3 weken vri
BUITENLAND
MAANDAG 17 MAART 1986PAGIN
:in
BLOEDIG WEEKEINDE
IN ZUID-AFRIKA
JOHANNESBURG Bij gewelddadigheden
in Zuid-Afrika zijn het afgelopen weekeinde
zeker zestien doden gevallen, de meesten bij
ongeregeldheden in de goudmijnen. Een
woordvoerder van Anglo American Corpora
tion zei dat zaterdag zeven mijnwerkers wer
den gedood en 67 gewond tijdens gevechten
tussen leden van verschillende stammen op
het terrein van de Vaal Reefs goudmijn. De
achtergronden van het conflict zijn niet dui
delijk. Zeven anderen verloren vrijdagavond
het leven bij de goudmijn Blyvooruitzicht, in
de buurt van Johannesburg, toen stakende ar
beiders en politieagenten slaags raakten. Gis
teren maakte de politie in het zwarte woon
oord Jouberton van haar vuurwapens gebruik
om een menigte te verspreiden die benzine
bommen naar politieauto's gooide. Twee zwar
ten werden gedood.
Congres geeft geld voor
vervanger Challenger
WASHINGTON/CAPE CANAVERAL
Het Amerikaanse Congres zal waarschijnlijk
geld ter beschikking stellen voor de bouw
van een vervanger voor het verongelukte
ruimteveer Challenger. Dit meldt senator
Gorton, die voorzitter is van de subcommis-,
sie van de Senaat die toezicht houdt op de
activiteiten van het Amerikaanse ruimte
vaartbureau NASA. Als echter de NASA
gedwongen wordt de rigoreuze bezuinigin
gen uit te voeren die worden geëist door de
nieuwe Amerikaanse begrotingswet, zal er
van vervanging geen sprake zijn, en moet
de NASA het ruimteveer-programma uit
voeren met de drie overgebleven ruimteve
ren Columbia, Atlantis en Discovery. De
NASA gaat er voorlopig van uit dat over
een periode van zes tot achttien maanden de
lanceringen kunnen worden hervat.
STAKINGEN
IN SPANJE
BARCELONA Het
Spaanse trein- en lucht
verkeer zal de komende
veertien dagen regelmatig
hinder ondervinden van
een serie stakingsdagen.
Vooral het vliegverkeer,
ook het buitenlandse, zal
hinder ondervinden van
de acties. Bij de spoorwe
gen zal op 21 en 24 maart
alle treinverkeer worden
stilgelegd tussen 08.00 en
10.00 's ochtends en tussen
20.00 en 22.00
uur 's avonds. Algemene
spoorstakingen zijn vastge
steld voor 26 maart en 1
april.
Moskou wijst voorstel
kernproeven VS af
MOSKOU Het Sovjet-persbureau Tass heeft
zaterdag het Amerikaanse voorstel om de Sovjet-
Unie te laten delen in nieuwe technologie voor
toezicht op kernproeven afgewezen. Tass noemde
het voorstel „een politieke manouevre". Ook de
uitnodiging om Sovjet-geleerden te sturen naar
de komende Amerikaanse kernproef deed Tass af
als een „bekende propagandatruc". President
Reagan bood Sovjet-leider Gorbatsjov aan Mos
kou toegang te geven tot een nieuwe methodiek,
die gebruikt kan worden bij de controle op de na
leving van een verbod op kernproeven. Volgens
Tass is dit Amerikaanse voorstel een manoeuvre,
waarmee Washington een antwoord ontwijkt op
een voorstel voor een stop op alle kernproeven.
„Ontwapening zonder controle is onmogelijk,
maar controle zonder ontwapening is zinloos", al
dus Tass. De Sovjet-Unie heeft vorige week haar
eenzijdige moratorium op kernproeven verlengd.
Beruchte Fransman
ontsnapt uit cel
NEW DELHI Charles Sobhraj, een
beruchte Fransman die wegens het
verdoven en vermoorden van toeris
ten in verschillende landen gezocht
wordt, is gisteren met zes anderen
ontsnapt uit een gevangenis in New
Delhi. Hij verdoofde zijn bewakers.
De 41-jarige Sobhraj was in India
veroordeeld wegens een poging een
hele bus toeristen te verdoven en te
beroven. Sobhraj wist eerder al in
vier landen uit de gevangenis te ont
snappen. Over zijn leven zijn twee
boeken geschreven. In interviews gaf
hij toe toeristen te hebben vermoord,
maar hij zei dat zijn slachtoffers cri
minelen waren. De Indiase politie is
een enorme klopjacht begonnen om
de ontsnapten te achterhalen.
Massale rellen bij
drukfabriek Murdoch
LONDEN Ongeveér 10 000 demons
ten hebben gistermorgen een veldsl^
leverd met de Londense politic. vo<
hypermoderne krantenfabriek van Ri
Murdoch in Wapping bij Londen. De
spreiding van Murdochs zondagsbl
werd door de ongeregeldheden vijf
vertraagd. Bij de gevechten raakten
politiemannen en vijf demonstrantei
wond en 28 mensen werden gearrest
Het was de grootste demonstratie bij 1
King sinds Murdoch op 25 januari i
aast naar de nieuwe fabriek verhuisi
5.000 produktiemedewerkers van
krant ontsloeg. Het was het achtste ac
eenvolgende weekeinde dat de zwaa
waakte drukkerij, die inmiddels be
staat als „Fort" Wapping, het doelwil
van blokkades eri demonstraties.
(Vervolg van voorpagina)
PARIJS Voor de Fran
se ochtendkranten kwam
de definitieve zetelverde
ling te laat, maar uit com
mentaren op radio en te
levisie viel op te maken
dat de waarnemers ver
wachten dat Frankrijk
aan de vooravond van
een zeer roerige periode
staat.
Een grote winnaar was gis
teren het extreem-rechtse
Nationale Front van Jean-
Marie le Pen, dat 34 afge-
vaardigdèn in de Assemblée
Nationale zal hebben. Dat
extreem-rechts zelfs een iets
betere score haalde dan de
communistische partij was
voor de laatste een enorme
klap.
Georges Marchais sprak in
een eerste reactie bittere
woorden en legde de schuld
voor het verlies bij de socia
listen, die de staatstelevisie
en radio zouden hebben
misbruikt om „een enorme
chantage uit te oefenen op
de communistische kiezers".
Marchais bedoelde hiermee
de oproep van de socialisten
aan het linkse electoraat om
vooral „nuttig te stemmen".
Een andere verliezer werd
onverwacht oud-premier
Raymond Barre, die het in
zijn departement Rhöne-
Alps moest afleggen tegen
de socialist Charles Hernu.
De wegens het Greenpeace-
schandaal afgetreden socia
listische defensie-minister is
nu ongekend populair en
scoorde met zijn lijst vijf ze
tels tegen Barre slechts drie.
Oud-premier Raymond Bar
re is tegen samenwerking
van RPR en UDF met presi
dent Mitterrand, maar ver
klaarde gisteravond niet te
gen een rechtse regering te
zullen stemmen. Zijn aan
hangers haalden een 25-tal
zetels en vormen een onze
kere factor binnen de UDF.
Financieel
imperium Marcos
meer dan vijf
miljard dollar
NEW YORK Het „fi-
nancieel imperium" van
de Filipijnse ex-president
Marcos heeft een totale
waarde van meer dan vijf
miljard dollar (bijna 13
miljard gulden). Een groot
gedeelte daarvan staat op
Zwitserse bankrekenin
gen, maar het zit ook in
honderden, wellicht wel
duizend, verschillende on
dernemingen, die door
vrienden van Marcos wor
den beheerd. Dit heeft de
New York Times gisteren
gemeld. Het blad vat di
verse ramingen samen van
een Filipijnse commissie,
die een onderzoek naar
het vermogen van de fa
milie Marcos doet. Intus
sen doet Marcos pogingen
onderdak te vinden in
Spanje, Mexico of Panama.
Marcos en 90 volgelingen
en familieleden verblijven
al bijna drie weken op de
Amerikaanse luchtmacht
basis Hickam op Hawaii.
Belgen opgepakt
na demonstratie
tegen raketten
BRUSSEL In België zijn za
terdag 122 arrestaties verricht
bij een demonstratie tegen
kruisraketten. De demonstra
tie was georganiseerd door het
Comité van Verontruste Bur
gers, ter herdenking van de
plaatsing van de eerste zestien
kruisraketten in Belgie, een
jaar geleden. De demonstratie
werd gehouden bij de Ameri
kaanse basis in Florennes. De
meeste arrestaties werden ver
richt toen demonstranten pro
beerden de toegang tot de ba
sis te blokkeren. De zestien ra
ketten werden op 15 maart
1985 gestationeerd, een dag na
dat de regering tot plaatsing
had besloten. In '87 zullen nog
32 kruisraketten in Florennes
worden geplaatst.
Onderonsje tijdens
begrafenis Palme
In aanwezigheid van zo'n
1.500 binnenlandse en bui
tenlandse gasten, onder wie
premier Lubbers en PvdA-lei-
der Joop den Uyl, is zaterdag
in Stockholm de vermoorde
premier Olof Palme begra
ven. Onder de aanwezigen
ook bondskanselier Kohl en
DDR-partijleider Honnecker,
die een onderonsje hadden
(foto) als voorloper op het
bezoek dat Honnecker later
dit jaar aan Bonn brengt. Tij
dens een plechtigheid in het
stadhuis van Stockholm werd
het woord gevoerd door ne
gen vooraanstaande politici,
die Palme's inzet voor en be
trokkenheid bij de noden van
de armen in de wereld, de
noodzaak tot beëindiging van
de wapenwedloop en de de
problemen van de Derde We
reld roemden. Na een door
honderdduizenden Zweden
gadegeslagen tocht door de
straten van Stockholm werd
Palme in besloten kring be
graven.
STOCKHOLM De
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Geor
ge Shultz en de Russische
premier Nikolai Ryzjkov
hebben na afloop van hun
overleg in Stockholm, dat
volgde op de begrafenis
van Olof Palme, gezegd
dat de betrekkingen tus
sen de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie een te
leurstellende wending
hebben genomen sinds de
topontmoeting van
Reagan en Gorbatsjov in
Genève.
Shultz en Ryzjkov hebben een
uur en drie kwartier met eL
kaar gesproken; drie kwartier
langer dan was voorzien. Het
was de eerste keer dat er op
hoog niveau contact was tus
sen beide supermachten sinds
de top in Genève. Het was ook
de eerste maal dat Ryzjkov als
premier het Westen bezócht.
Volgens Shultz is vooral ge
sproken over de kwestie van
de kernproeven. Hij overhan
digde Ryzjkov een brief van
president Reagan voor partij
leider Gorbatsjov, waarin
wordt ingegaan op een vrijdag
door Reagan voorgesteld veri
ficatiesysteem voor onder
grondse kernproeven. Dat
voorstel is Reagans antwoord
op het Russische aanbod voor
het voorlopig stopzetten van
de kernproeven. Shultz zei dat
de VS het voorstel eerst nader
willen bestuderen, en weiger
de daarom verder op de zaak
in te gaan. Ryzjkov uitte zijn
diepe teleurstelling daarover.
Shultz zei dat hij met Ryzjkov
ook heeft gesproken over de
voorstellen die de twee super
machten hebben gedaan om
het aantal middellange-afs-
tandsraketten te verminderen
en uiteindelijk te elimineren.
Volgens de Amerikaanse be
windsman is men op dit gebied
niet tot enige conclusie geko
men.
Een ander punt dat tijdens de
ontmoeting aan de orde is ge
komen is het meningsverschil
over de datum voor een nieu
we ontmoeting tussen Reagan
en Gorbatsjov in Washington.
De Amerikaanse regering
heeft een voorkeur voor juni
of juli, terwijl de Sovjet-Unie
een ontmoeting in september
heeft voorgesteld.
Bij het Witte Huis werd gisteren geprotesteerd tegen het feit dat de regering Reagan 100 r
dollar aan de Contra's wil geven, terwijl bezuinigd wordt op de uitgaven voor daklozen en arm
de VS zelf'
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Met
een boodschap aan het
Congres, getiteld „Vrij
heid, regionale veiligheid
en wereldvrede" heeft de
Amerikaanse president
Ronald Reagan eind vori
ge week een begin ge
maakt met wat hij zeer
ambitieus als „de demo
cratische revolutie" aan
duidt. Sceptici in Was
hington zeiden echter
meteen, dat de boodschap
vooral bedoeld is voor Re
agans campagne voor het
krijgen van toestemming
voor militaire hulp aan de
Contra's in Nicaragua.
De omvangrijke boodschap,
die persoonlijk door de presi
dent is ondertekend, bevat dan
ook weinig nieuws. In feite is
ze de nadere uitwerking van
zijn opvattingen over de regio
nale conflicten in Afghanistan,
Angola, Cambodja, Ethiopië en
Nicaragua, die de president
ook al aan de vooravond van
de topconferentie met Gor
batsjov in Genève heeft ge
ventileerd.
Het nevengevolg van het stuk
zou kunnen zijn dat de Russi-
sch-Amerikaanse betrekkin-
ten op een nog lager pitje wor-
en gezet, want het is de Sov
jet-Unie die de schuld krijgt
van alle problemen die er op
dit ogenblik in de wereld zijn.
Of om het met Reagan zelf te
zeggen: „De dictaturen in Sov
jet-stijl vormen de grootste be
dreiging voor de wereldvre
de". Daarom moeten er dan
ook „nieuwe wegen worden
fezocht om het hoofd te bie-
en aan de Russische drei
ging", aldus de president.
Hoe dat moet gebeuren? De
president zegt: „Er kan geen
twijfel bestaan over de positie
die de Verenigde Staten inne
men. Het Amerikaanse vojk
gelooft in de rechten van de
mens en keert zich tegen elke
tirannie in welke vorm dan
ook". Dan volgt de verklaring
dat Amerika niet alleen linkse,
maar ook rechtse dictaturen
wil bestrijden. Dat is overigens
het meest opmerkelijke onder
deel van de presidentiele
boodschap.
Reagan zegt dan dat de „vrij
heidsstrijders" die zich verzet
ten tegen de communistische
overheersing geholpen moeten
worden. De vraag waarom
(Vervolg van voorpagina)
WASHINGTON In rijn
tv-rede legde Reagan legde
de Amerikanen de vraag
voor of „wij de Sovjet-Unie
willen toestaan een tweede
Cuba, een tweede Libië te
vestigen, pal op de drempel
van de VS". Hij verweet de
Sandinisten opnieuw dat zij
verraad hebben gepleegd,
aan de eigen politieke doel
stellingen, de bevolking van
haar burgerrechten hebben
beroofd en etnische ën reli
gieuze groepen vervolgen.
Hoge regeringsvertegen
woordigers zijn volgens
Reagan verstrikt geraakt in
de1 internationale handel in
verdovende middelen.
„Neen, er schijnt geen mis
daad te zijn waartoe de san
dinisten zich niet hebben
verlaagd. Dit is een wette
loos bewind". De „vrijheids
strijders" zijn volgens de
president bereid de wapens
neer te leggen en met de
Sandinisten te onderhande
len over het herstel.van de
oorspronkelijke democrati
sche doeleinden. Dat is ook
het doel van de VS. Maar hef
kan slechts bereikt worden
als er druk op de Sandinis
ten wordt uitgeoefend, aldus
Reagan.
r h
sommige landen zich tof^k-
communisme hebben gek 'orÉ
laat Reagan onbeantwoori ïnu|
hij gaat ook niet in op de
kelijke bedoelingen en de
tieke signatuur van de
heidsbewegingen die hiar
helpende hand wil biede P11
noemt hij de Unita in Ai,mj
maar zwijgt er over dat xa<
organisatie gesteund
door het Zuidafrikaanse aiet
heidsbewind. en-
Nog oppervlakkiger is de"*?
sident als het gaat om NiC
gua. Hij verzwijgt nadruf....
lijk het feit dat het San
tisch bewind is voortgek
uit een revolutie teger
door de VS vele jaren ges
de schrikbewind van Soi J
En de president maakt kt
geen woord gewag van he^or*
dat in de top .van de rel jdn
rende Contra's voormalig ere
moza-elementen een pi sch
nente rol spelen. 'Ün
Reagan zegt ook dat ecor^ch
sche hulp van groot belai sar
Maar hij schijnt op dit
blik toch verre de voorke'au:
feven aan directe mil jke
ulp aan de opstandige
gingen in Afghanistan, debc
la, Cambodja, Ethiopië er )el
caragua. e p
et
De leden van het Coi?®^
worden min of meer voo
blok gezet. Reagan set ïro
„Het Congres moet nu de e°
ze maken: of het onderg
de politiek van de presidei
het moment dat nieuw i
nale onderhandelingen o
§unt staan te beginnen
ovjet-Amerikaanse bt
kingen een nieuwe fase l
ken, of het sluit zich aan I
nationale en poging de
en vrijheid te versterken'
Reagans „democratische
lutie" is in ieder geval in
met met een minimaal re
voor de beheerste en voor
tige standpunten van de d
cratisch gekozen vert<
woordigers van het Ar
kaanse volk. Dat zegt het
en ander over de ware
van Reagans „democrat
revolutie'
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
33) Gelukkig bleek de agent van politie Han
nes H. Hollebrein een uitstekende kennis te
hebben van de aardrijkskundige en stedebouw-
kundige situatie in zijn woonplaats, want inder
daad bleek de grote studentensoos zich te be
vinden op de Gravenschans. Het was een in
drukwekkend gebouw met machtige trappen en
een door stevig zuilenwerk gedragen balkon.
Achter de meeste ramen brandde nog helder
licht en voor de ingang stond een weldoorvoed
manspersoon op wacht. Deze was gekleed in
een sombere, zwarte jas met zilveren tressen en
zijn uniformpet werd op nogal tragische wijze
opgesierd door een verdrietige verenpluim. Zijn
gelaat stond er ook al niet bar vrolijk bij en al
hoewel-hij bij de nadering van smidje Verholen
beleefd met zijn rechterhand aan zijn pet tikte,
hield hij met zijn linkerhand de smid op wel zéér
energieke wijze tegen. „Hoho, ongeletterde bur
ger!" riep hij uit. „Dat gaat zo maar niet! Deze
sociëiteit van wijsheid verdraagt geenszins het
binnendringen van lieden, die niet gezoogd zijn
met de academische melk! Eerst minstens eind
examen gymnasium doen! En dan is het nóg de
vraag of ge binnen kunt, want de heren zijn juist
bezig troost te zoeken bij het edele gerstenat
vanwege het feit, dat één hunner wederom zak
te voor zijn candidaats!" Draagt U dóórom
misschien zo'n somber soort aanspreker-
spak?", lachte de smid. „Héél juist gezien",
antwoordde de weldoorvoede persoon tevre
den. „Bij zakken- draag ik zwart, doch als er een
slaagt, dan draag ik een donders vrolijk uniform
met een schertspet en een kleurige lolpluim. Dat
komt toch echt wel zo'n beetje tweemaal per
jaar voor, hoor!" „Ik zou toch de heren van
Everdinge en Buckmans wel even willen spre
ken", hield de smid aan. „Ik heb namelijk een
dringende boodschap voor ze." „Volgt U me
dan maar even", stond de geweldige genadiglijk
toe. En even later leidde hij de smid al door de
gangen van het sociëteitsgebouw.
Shakespeare centraal in China
PEKING De Getemde
Feeks, Titus Andronicus en
Een Midzomernachtsdroom
van William Shakespeare zul
len volgende maand hun pre
mière beleven in de Chinese
Volksrepubliek waar dan het
eerste Shakespeare-festival
wordt gehouden. Toneelgezel
schappen uit het hele land zul
len in Peking en Shanghai bij
elkaar komen om lezingen en
voorstellingen bij te wonen
over en van de 17de-eeuwse
Britse toneelschrijver, die in
het Chinees Shashisbiya heet.
Vele deskuhdigen bereiden
zich voor en het niveau van de
lezingen en uitvoeringen zal
vergeleken worden met dat in
andere landen, aldus Liu Hes
heng, onderdirecteur van de
Centrale Academie voor Dra
ma tijdens een persconferentie
vrijdag. Achttien toneelstuk
ken van Shakespeare zullen
van 10 tot 21 april in Peking
worden opgevoerd en van 10
tot 24 april in Shanghai.
Zo zal Hamlet worden uitge
voerd door de Toneelacademie
van Shanghai en King Lear
door het Volkskunsttheater
van Tianjin. Othello wordt ge
speeld door de Toneelorganisa
tie van de Chinese Spoorwe
gen en Een Midzomernachts
droom door de Toneelgroep
van de Chinese Kolenmijnen.
Zelfs het Volksbevrijdingsle
ger treedt op met fragmenten
in het Engels uit de Koopman
van Venetië.
BERN Met een grote
meerderheid heeft het Zwit
serse volk zich bij referen
dum uitgesproken tegen lid
maatschap van de Verenigde
Naties.
De Zwitserse regering had
een dringende oproep aan
het volk gedaan voor toetre
ding tot de internationale or
ganisatie te stemmen. Het
duidelijkste sprak de bevol
king van het halve kanton
Appenzell Innerrhoden zich
uit, met 89,3 procent tegen.
Zelfs in Geneve, het kanton
waar menig VN-kantoor ge
vestigd is, was 69,8 procent
van de bevolking tegen. Het
lidmaatschap van de Vere
nigde Naties is een in Zwit-
seland jarenlang onbespro
ken onderwerp geweest. De
regering stelde zich nu ech
ter op het standpunt dat
Zwitserland zich niet langer
mocht isoleren. Maar tegen
standers hadden aangevoerd
dat het VN-lidmaatschap een
zeer kostbare aangelegenheid
zou worden, omdat Zwitser
land dan ook lid zou moeten
worden van instellingen als
het Internationaal Monetair
Fonds en de Wereldbank.
Noord-Korea en Zuid-Korea
zijn de enige grote landen die
nog geen VN-lid zijn, naast
miniatuurstaten als Andorra,
Albanië, San Marino, Mona
co, Liechtenstein en het Va-
ticaan.
DAMASCUS De Franse bemiddelaar Razah B 3
heeft verklaard dat hij voorstellen naar Frank
heeft genomen die, als ze door de regering geaciSl
teerd worden, zullen leiden tot de vrijlating van
ontvoerde Fransen binnen twee a drie weken.
Raad heeft gisteren echter ook gezegd dat toestemming
Syrië en Iran voor de vrijlating van de gijzelaars onontb
lijk is. Hij meldde dat de vrijlating afhangt van het in jp-j
heid stellen van de vijf mannen die wegens een moord; r1
slag op de voormalige Iraanse premier Bakhtiar in Franl
gevangen zitten.
De Islamitische Jihad heeft vrijdag in een verklaring ge
dat het de Franse regering een laatste kans geeft tegemo j
komen aan de eisen voor de vrijlating van de ontvo
Fransen. L
Een tot nu toe onbekende groepering „De revolutionair* i
rechtigheidsorganisatie" heeft inmiddels de ontvoering
de Franse tv-ploeg van de zender Antenne-2 opgeëist.
De verklaring van de Islamitische Jihad werd met
videofilm afgegeven bij het bureau van de Britse tv-n
schappij Visnews.
Op de film zijn de ontvoerde Fransen Marcel Fontaine, J(
-Paul Kauffmann en Marcel Carton te zien. De drie zages
moe uit en drongen er bij hun regering op aan de steun J
Irak stop te zetten voor hun vrijlating.
