|>ectie na
uthanasie
verplicht
Grijze zeehond terug inWaddenzee
Grote loterij voor herbouw
Oostindiëvaarder Batavia
Advocaat Ellen T.
denkt aan vrijspraak
in spionagezaak
mj
J>
VVD
jichtgewonden in verkeer
comen er slecht af
Joekes legt uit
krijgt
forse
klappen
KIEZEN
0PH
ELKA
Volmachten vervalst
Te laat verzonden
■NNENLAND
CcidócSotwont
ZATERDAG 15 MAART 1986 PAGINA 3
ch weer
Jphtbrug
rtpatiënten
oer, iin"'
preside
m jw
eg mt
;eei de
hij
lent t<
ijn
eke cai
lijkt
gem
RECHT De Nederland-
Hartpatientenvereniging
IV) zal binnen enkele we-
vijf mensen naar Lon-
laten vliegen voor een
n hartoperatie. Daarmee
e hartluchtbrug, die afge-
i najaar werd beëindigd
it de Nederlandse zie-
juizen voldoende opera-
ipaciteit hadden, op-
vv een feit. De NHV
de steeds langer wor-
wachttijden voor har-
ir eraties in Nederland als
WAGENINGEN Dank zij
natuur- en milieubeschermen-
de maatregelen zijn er afgelo
pen jaar voor het eerst sinds
mensenheugenis weer grijze
zeehonden geboren in het
Waddengebied. Het zijn de na
komelingen van ongeveer der
tig grijze zeehonden, die van
uit Engeland en Schotland zijn
overgestoken en zich inhet
Waddengebied hebben geves
tigd. Vooral door het stopzet
ten van de jacht en door ver
betering van het milieu kun
nen de dieren daar voor het
eerst sinds eeuwen weer stand
houden.
Een en ander blijkt uit een
door het Rijksinstituut voor
Natuurbeheer (RIN) in Wage-
ningen uitgevoerde inventari
satie van de effecten van na
tuurbescherming in de Wad
denzee. Volgens het RIN is
ook de populatie gewone zee
honden daar in omvang toege
nomen, evenals het aantal
wad vogels. „Een olieramp zou
echter alle positieve ontwikke
lingen weer te niet doen", al
dus het RIN.
De grijze zeehond is zeer zeld
zaam, sinds het dier enkele
eeuwen geleden door de jacht
volledig uit Nederland en na
genoeg volledig uit Europa
verdween. Door bescherming
van het dier in Engeland en
Schotland zijn de kolonies
daar de afgelopen veertig jaar
echter weer sterk gegroeid.
Via de zeehondenopvangcen
tra op Texel en in Pieterburen
is de afgelópen vijftien jaar
een flink aantal vanuit Enge
land en Schotland overgesto
ken jonge grijze zeehonden in
de Waddenzee uitgezet. Veel
dieren hebben zich daar vol
gens het RIN weten te hand
haven.
Ook verschillende typische
wadvogels zijn volgens het
RIN de laatste jaren sterk in
aantal toegenomen, vooral
door het terugdringen van het
eierrapen en door het instellen
van reservaten. De verbete
ring van de voedselvoorzie
ning speelt daarbij volgens het
instituut een belangrijke rol,
evenals maatregelen die zijn
getroffen tegen de waterver
ontreiniging. In 1964-1965
vond een massale vergiftiging
plaats van zeevogels langs de
Nederlandse kust, veroorzaakt
door lozingen van afvalwater
met insektenbestrijdingsmid-
delen in het Botlekgebied bij
Rotterdam. Nu, ruim 20 jaar
later, zijn de populaties van
zilvermeeuw en eidereend
volgens het RIN weer geheel
terug op het oude niveau. Ook
de populaties van lepelaar,
grote stern, visdiefje en
dwergstern vertonen herstel.
vfRECHTSE CARDIOLOOG PROF. MEIJLER:
geledei
verbal
ral gel(
ek, die
de
presit
li
het n
>at zor A
voor W
iten sii
rhedcn
nl<
1 wel
daarmje]
/er. F
ding
tijd v<
"RECHT De Utrecht
cardioloog prof. dr. F.L.
Ier pleit voor het ver-
it stellen van sectie na
geval van euthanasie,
euthanasie in Neder-
wordt gelegaliseerd,
schrijft dit in het Ne-
'ajHands Tijdschrift voor
ieeskunde.
o a
ng v;
onderfn.
rschei rpleegkundigen
tijd
gen
zijn
ijwillig terug
ar veertig uur
in de
hun
assale
/oor djsCHEDE De medewer-
n de <fs van de afdeling intensive
hiercf van ziekenhuis Zieken
i in Enschede gaan met in-
g van maandag vrijwillig
r van een 38-urige werk-
?k op een 40-urige. Met het
heeft igdraaien van de klok tot,
de invoering van de ar-
Istijdverkorting willen de
pleegkundigen verminde
van de kwaliteit van de
iëntenzorg voorkomen,
or het verloop- onder de
pleegkundigen werd de
tste tijd het aantal mede-
rkers volgens Smit zo klein
de kwaliteit van de patiën
rg op de intensive care in
gedrang dreigde te komen,
it blijkt volgens hem nog
hoe krap de personeelsbe-
ing van de ziekenhuizen is
t^orden als gevolg van be
Hingen.
nderd miljoen voor
scholing in technologie
!N HAAG De ministeries
onderwijs en wetenschap-
rj) en economische zaken
i ten samen honderd miljoen
jen beschikbar voor een
~!- (ebreid technologisch na-
11 iolingsproject. Vijfenzeven-
iting miljoen is bestemd voor de
choling van docenten in
technisch beroepsonder-
s, waaraan grote behoefte is
alle nieuwe ontwikkelin-
KT Voor de verbetering van
relatie van universiteiten,
'escholen en instellingen
hoger beroepsonderwijs
het bedrijfsleven is 25
^ljoen beschikbaar.
In de discussies over een eut
hanasiewet worden de medi
sche aspecten volgens hem
steeds meer uit het oog verlo
ren. In dit verband merkt hij
op dat bij grote groepen pa
tiënten een beoordeling van
het verwachte overlijden uit
gesloten is. Absolute zekerheid
zal er nooit zijn en ook de leek
dient te beseffen, dat er geen
hanteerbare waterdichte medi
sche criteria bestaan op grond
waarvan tot voortijdige le
vensbeëindiging kan worden
besloten, aldus Meijler.
De cardioloog herinnert aan
binnen- en-buitenlandse on
derzoeken naar verschillen
tussen de op overlijdensformu-
lieren vermelde doodsorzaken
en de resultaten van secties.
Daaruit is gebleken dat de
voor het overlijden gestelde
diagnose vaak niet of niet he
lemaal juist was. Door ver
plichte sectie na euthanasie
(waarmee de patiënt moet in
stemmen) zou volgens Meijler
zichtbaar worden bij welke ca
tegorie patiënten of door wel
ke categorie artsen euthanasie
het meest wordt uitgevoerd.
(ADVERTENTIE)
Kies je tapijt, dan neem
je Desso: je kiest 't zekere
voor het onzekere.
Want Desso geeft
schriftelijk garantie: 5 jaar op
wollen en katoenen tapijten,
en 7 jaar op synthetisch tapijt.
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
desso
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur. zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog-dezelf-
de avond nabezorgd.
Leerlingen uit het buitenland die in het kader van een interculturele jongerenuitwisseling een
schooljaar in Nederland zijn, hebben gisteren een bezoekje gebracht aan de Tweede Kamer. Het
ervaren Tweede-Kamerlid Theo Joekes (VVD) legt de 27 scholieren uit onder andere de VS,
Spanje. Indonesië, Zweden, Honduras. IJsland en Equador uit hoe de politiek in Nederland
werkt. Joekes moet overigens waarschijnlijk na de verkiezingen zelf het veld ruimen.
AMSTERDAM Op 20 okto
ber 1628 verliet de Oostindië
vaarder Batavia de haven van
Amsterdam om via de Zuider
zee en Texel naar de Oost te
varen. Het handelsschip van
de Verenigde Oostindische
Compagnie (VOC) is daar ech
ter nooit aangekomen, want
na een muiterij liep het schip
bij Australië op een koraalrif,
waarop het verging. Gisteren
is in Amsterdam de actie „Ne
derland bouwt de Batavia" be
gonnen, een loterij waarmee
de zes miljoen gulden moet
worden bijeengebracht die no
dig is voor de herbouw van de
glorieuze driemaster.
De kiel van het schip ligt sinds
oktober vorig jaar al in Lely
stad klaar om afgemaakt te
word.en. De lengte van „hak-
keboord tot galjoensleeuw"
moet 56,62 meter worden, de
breedte 10,62 meter. De loten
die het resterende bedrag
moeten opbrengen kosten hon
derd gulden per stuk, kunnen
in tien maandelijkse termijnen
worden betaald en zullen via
een grote publiciteitscampagne
aan de man worden gebracht.
Er zijn ruim 5100 prijzen,
waaronder drie Mercedessen,
tien Volvo's, twintig $lure va
kantiereizen en verder video
recorders, televisietoestellen
en cadeaubonnen.
Dat er bij het Nederlandse
volk voldoende animo bestaat
om de herbouw van het schip
van de Gouden Eeuw te on
dersteunen, blijkt volgens de
organiserende „Stichting Ne
derland Bouwt VOC-Retour-
schip" uit een enquête. Naar
schatting 45procent van de
Nederlanders heeft vorig jaar
Sail Amsterdam min of meer
gevolgd, zo bleek uit het on
derzoek. Van deze belangstel
lenden vindt 71 procent het
een goed idee dat er in Neder
land een schip wordt gebouwd
zoals in de Gouden Eeuw in de
vaart was. „Bijna 4,5 miljoen
Nederlanders steunen dus in
principe ons Batavia-idee",
meent Willem Vos, de geeste
lijke vader van de bouwonder
neming en voorzitter van de
stichting. „Er zijn in ons land
duizenden monumenten, maar
dat is allemaal onroerend
goed. Historische schepen zijn
er feitelijk niet meer, zeker
niet uit de zeventiende eeuw".
In de zomer van 1990 moet
een zeer natuurgetrouwe Bata
via klaar zijn, zodat het schip
in dat jaar de Sailparade kan
aanvoeren", zegt Vos. Hij is
ook degene die de bouw van
de Batavia ter hand gaat ne
men, naar hij hoopt gesteund
door werklozen die werken
met behoud van hun uitke
ring.
Vos bestudeerde vanaf 1978 de
scheepsbouw van het begin
van de zeventiende eeuw en
kwam tot de ontdekking dat
van de Batavia geen tekenin
gen bestaan. „Ik had wel het
geluk tijdens het onderzoek op
de naam van een beroemde
scheepsbouwer uit die tijd te
stuiten, namelijk Jan Dircks-
zoon Grebber. Die heeft een
maatschaal gemaakt, waarmee
hij grote schepen kon bouwen.
Uit de schaal kon ik de hoofd-
maten en de daarbij behorende
namen en gegevens herleiden.
Daardoor werd het mogelijk
een goede tekening te maken
van hoe het schip eruit gezien
moet hebben. We kunnen dus
aan de slag", zegt Vos, die bij
zijn onderzoek werd gesteund
door een technische begelei
dingscommissie van vooral
maritieme deskundigen.
Een andere werkgroep is mo
menteel bezig met het vinden
van de juiste ornamenten en
het houtsnijwerk. Ook het
hout zal hetzelfde zijn als dat
van het oorspronkelijke schip.
„Op de landgoederen Rosen-
feld en Wedelsborg in Dene
marken vonden we precies
wat we zochten. Voor de bouw
van de Batavia is 1900 kubieke
meter eiken en grenehout no
dig", aldus de bouwmeester.
Tijdens de bouw van het schip
wordt voor zover de histo
rie geen geweld wordt aange
daan rekening gehouden
met de eisen die de Scheep
vaartinspectie stelt.
Als het schip klaar is, wil men
er een reis langs de VOC-ste-
den mee maken. Ook wil re
gisseur Paul Verhoeven een
historische speelfilm maken
over de ondergang van de Ba
tavia. Verder denkt men dat
de Batavia een rol kan spelen
in exportbevorderende activi
teiten buiten Nederland. Met
de Afdeling Exportbevorde
ring van Economische Zaken,
die in deze opzet sterk is geïn
teresseerd, zijn reeds contacten
gelegd over deze exploitatie
vorm. De thuishaven van het
VOC- schip wordt Lelystad,
waar tijdens de bouw al pu
bliek welkom is. Tegen een
geringe entreeprijs, die ook
weer ten goede komt aan fiet
schip.
DEN HAAG De VVD zal
rekening moeten houden
met een sterke terugval bij
de gemeenteraadverkiezin
gen van aanstaande woens
dag. In 1982 haalde de partij
bij de gemeentraadsverkie-
zingen nog 19,5 procent van
de stemmen. Het NIPO zegt
dit naar aanleiding van een
onderzoek in opdracht van
de AVRO.
Het CDA zal bij de gemeen
teraadsverkiezingen nogal
wat stemmenwinst behalen,
aldus het NIPO en de PvdA
zal een fors groter aantal ge
meenteraadszetels gaan be
zetten. Voor D66 voorspelt
het NIPO een gelijkblijven
de aanhang. In 1982 bij de
gemeenteraadsverkiezingen
haalden de Democraten vier
procent van de stemmen.
Dat zal ook nu het geval
zijn.
Bij de gemeenteraadsverkie
zingen zal 51 procent van de
mensen zich bij hun partij
keuze laten leiden door de
landelijke politiek. In 1982
was dat percentage nog 44.
De gemeentepolitiek zelf be
paalt slechts achttien pro
cent van de stemmen. Hier
bij is vooral de aanhang van
D66 en die van klein rechts.
Vooral in gemeenten tot
20.000 inwoners speelt de ge
meentepolitiek een belang
rijke rol bij de partijkeuze.
In vergelijking met 1982 is
het aantal mensen dat zegt
geïnteresseerd te zijn in de
gemeentepolitiek gedaald
van 45 naar 43 procent.
Vooral jongeren blijken zich
veel meer te richten op de
landelijke politiek.
Uit het NIPO-onderzoek
blijkt dat 49 procent van de
mensen van oordeel is dat er
in de gemeente bij de be
sluitvorming te weinig reke
ning wordt gehouden met de
wensen van de beVolking.
Zeer tevreden over de ge
meentepolitie^ toonde zich
twee procent, 37 procent is
tevreden.
ECHT In zeker twee plaatsen in Limburg, Echt en Stein,
zijn ongeveer tien kaarten voor volmachtstemmen vervalst.
Maandag start daarnaar een justitieel onderzoek. Uit steek
proeven onder de volmachtgevers is gebleken dat er met de
invulling en met de handtekeningen is geknoeid. Verder be
staat het vermoeden dat in Sittard oproepingskaarten wor
den geronseld. Intussen hebben alle voorzitters van dé stem
bureaus strenge instructies gekregen om woensdag goed op
te letten. Volgens de burgemeester van Echt wordt het hoog
tijd dat de minister van binnenlandse zaken het huidige sy
steem van stemmen grondig gaat herzien. Intussen hebben
de VVD'ers Wiebenga en Van Reij minister De Korte (Bin
nenlandse Zaken) vragen gesteld over fraude met stemvol-
machten.
Achtergehouden stemkaarten
AMSTERDAM De PvdA
in Amsterdam heeft er
moeite mee dat directies van
bejaardenhuizen stemkaar
ten van bewoners bewaren
tot de verkiezingsdag en dan
pas verspreiden. B en W
moeten ervoor zorgen dat de
stemkaarten onmiddellijk in
het bezit komen van de be
jaarden, „mede om de moge
lijkheid tot machtiging niet
bij voorbaat uit te sluiten",
aldus de PvdA. De directie
van een bejaardenhuis rea
geerde verbaasd. „Wij heb
ben nooit kritiek gehoord,
maar willen het best anders
doen". De kaarten worden
bewaard omdat ze in het
verleden vaak zoek raakten
en soms werden teruggevon
den in prullebakken.
Van Mierlo: VVD moet kiezen
DEN HAAG De VVD zal moeten kiezen tussen het libe
ralisme en het conservatisme. Alleen op die manier kan de
partij uit de huidige problemen komen, aldus D66-lijsttrek-
ker Van Mierlo op een spreekbeurt in Drachten. De grote
nood waarin de VVD nu verkeert heeft diepere oorzaken
dan alleen de kwaliteit van het leiderschap binnen de partij.
Twintig jaar geleden heeft de partij voor het conservatisme
gekozen, aldus Van Mierlo. Het liberalisme diende alleen als
een vlaggetje dat die lading moest dekken.
Sinds het succes van het CDA moet de VVD kiezen uit twee
kanten: de partij moet conservatiever worden of over het
CDA heen Springen naar de plaats van het liberalisme waar
nu D66 zit. In dat laatste geval wordt de partij, zo erkent
Van Mierlo, een geduchtige concurrent van D66. Toch juicht
hij een dergelijke sprong van de VVD toe, al was het alleen
om de politieke duidelijkheid. Hij. voorspelt echter dat de
VVD verder naar rechts zal opschuiven.
DEN HAAG Deze week,
acht dagen voor de verkie
zingen, waren nog niet alle
oproepingskaarten bezorgd
bij de Middelburgse inwo-
ners. De VVD-kamerleden
Te Veldhuis en Wiebenga
signaleren dat in schriftelij
ke vragen aan de minister
van binnenlandse zaken. Ze
vragen De Korte welke ge
volgen dat zal hebben voor
de geldigheid van de verkie
zingen van 19 maart, omdat
de Kieswet bepaalt dat kie
zers uiterlijk veertien dagen
voor de verkiezingen moe
ten worden opgeroepen.
lONINGEN Van de grote
Dep mensen die jaarlijks blij-
nd letsel overhoudt aan een
to-ongeluk, zijn de meesten
ht gewond. Hun verwondin-
n zijn meestal van dien aard
t een arts, ondanks de a'an-
ludende klachten van de pa
nt, geen diagnose kan stel-
ï.-Keer op keer stoot deze
17arom zijn neus bij artsen en
rzekeringsmaatschappijen.
t is een ernstig maatschap-
lijk probleem en vormt een
nde vlek in de medische
'g voor de slachtoffers van
rkeersongelukken.
Dit stelt drs. W. Clay in zijn
proefschrift waarop hij vol
gende week promoveert aan
de universiteit van Groningen.
Volgens Clay gaat het bij de
lichtgewonden vaak om letsel
aan nek of wervel. Gewrichts
beschadigingen zijn volgens
hem vaak moeilijk of helemaal
niet aan te tonen. Artsen con
cluderen daarom vaak dat de
patiënt niets mankeert. Toch
zijn het volgens de Groningse
wetenschapper juist de lichtge
wonden die een jaar na het
ongeluk nog steeds klachten
•hebben. Hij constateerde dat
de zwaargewonde patiënten
daarentegen na een jaar vaak
volledig genezen zijn. Clay on
dervroeg ruim dertienduizend
mensen die in 1976-1977 bij
een auto-ongeluk betrokken
waren. Aan de hand van dit
onderzoek komt hij tot de con
clusie dat jaarlijks 9000 men
sen permanente gezondheids
klachten aan hun ongeval
overhouden. Voor tachtig pro
cent was dat het geval bij rela
tief lichtgewonden.
RIEMELS
uou Ift&npnpoomjtücH ?/er èu\Kf
je Bei/Aaeiv is e*. NitgAMt oe MW. t*w
/E IE 20 ft'J DE FAtJ£r5££__tf£U2£tL
(ADVERTENTIE)
Kies je tapijt en wil je
kleur, dan neem je Desso.
Want Desso heeft ruim
300 mooie, aktuele kleuren.
Rijke strukturen, materialen,
dessins. En de zekerheid
van 5 of 7 jaar schriftelijke
garantie.
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
dessd
AMSTERDAM In de spio
nagezaak rond de 43-jarige El
len T. uit Amsterdam, die mi
litaire staatsgeheimen zou heb
ben doorgegeven aan het Oost
blok, duiken volgens advocaat
L. Heukels steeds meer ondui
delijkheden op. De raadsman
wil nog meer getuigen horen,
omdat hij het vermoeden heeft
dat het bewijs tegen Ellen T.
op onrechtmatige wijze ver
kregen is. Dit bleek gisteren
bij de tweede behandeling van
de rechtszaak tegen de „spion
ne".
Ellen T. werkte vorig jaar
voor het octrooibureau Los en
Stigter in Amsterdam. Uit
ideologische overwegingen, zo
verklaarde zij óp de eerste
rechtszitting in februari, stal
zij uit een kluis van het oc
trooibureau documenten met
staatsgeheimen van de NAVO-
-bondgenoten Nederland en
West-Duitsland. Van de kluis
bestaan twee sleutels. Eén er
van had Ellen T. bij haar ar
restatie in november vorig jaar
bij zich. De andere sleutel zou
volgens de politie gevonden
zijn bij een huiszoeking.
De sleutel echter verdween en
komt nergens voor in de pro-
cessen-verbaal. Dit is volgens
de raadsman niet het enige
vreemde luchtje aan de zaak.
Ook het feit dat er volgens de
politie maar twee huiszoekin
gen zijn gedaan, terwijl een
bovenbuurvrouw van Ellen T.
een derde keer politiemensen
aantrof, vindt Heukels merk
waardig. Vragen heeft de
raadsman ook over het pas
poort dat van Ellen T. twee
jaar geleden werd gestolen. Bij
haar arrestatie werd dit pas
poort op onverklaarbare wijze
in haar tas. aangetroffen.
Heukels wil daarom nogmaals
het hoofd van de inlichtingen
dienst van de landmacht, J. de
Vries, horen over de tot nog
toe geheim gebleven ambtelij
ke informatie die leidde tot de
aanhouding van Ellen T. Blijkt
die informatie gebaseerd te
zijn geweest op het gestolen
paspoort waarvan volgens de
advocaat het vermoeden be
staat dat dit al voor de arresta
tie van Ellen T. in het bezit
was van de BVD, dan zou het
bewijs tegen Ellen T. onrecht
matig verkregen zijn. Dat zou
dan de vrijheid voor Ellen T.
betekenen. Voorlopig echter
blijft ze tot 16 mei, de volgen
de zittingsdag, in voorlopige
hechtenis. Op spionage staat in
Nederland maximaal 15 jaar
gevangenisstraf.
(ADVERTENTIE)
Desso conlroleert alle
grondstoffen en test elk
tapijt in het eigen laborato
rium. Daarom mag.alleen
op Desso-tapijt het Desso-
label staan.
En vandaar die 5 of 7
jaar schriftelijke garantie!
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
dessc
jeziMtapi/t
