Klimaat wordt voor ons steeds ongunstiger
Bisschoppen
onthullen
misstanden
£eidóe
aan tafel
kerk
wereld
VAN OOIJEN (PVDA) LAATSTE PRIESTER-POLITICUS IN KAMER
Kardinaal Sin op bezoek bij paus
Spaanse joden en katholieken
herdachten „Nostra Aetate"
boekwijzer
Gebrek aan solidariteit
weer
:iüi
j£
ACHTERGROND
fieidacGowumt
ZATERDAG 8 MAART 1986 P Ai
Plannen voor bijbelse filmset bij Jeruzalem
De Israëlische filmproducenten Menahem Golan en Yoram
Globus willen even buiten Jeruzalem een permanente bijbelse
filmset bouwen. Hoeveel het project gaat kosten is nog niet be
kend. De bouwwerkzaamheden voor het 24 miljoen dollar
zo'n honderd miljoen gulden) kostende centrum zijn al in volle
gang. Het is de bedoeling dat er ook een dierentuin bii de set
komt. „Alles wat nodig is voor het maken van een bijbelse film
moet aanwezig zijn", aldus Golan. Om een zo authentiek moge
lijke set te bouwen willen de beide filmproducenten kerkelijke
functionarissen en theologen raadplegen. Golan weet nog niet
of de filmset ook een toeristische attractie wordt. Hij ontkent
wel berichten als zou „Bijbelland" een soort Disneyland wor
den.
Christendom geen dwaalleer meer op Cuba
„Wii beschouwen het christendom niet meer als een dwaal
leer Dat verklaarde José Feiipe Carneado, leider van het Cu
baanse bureau voor religieuze aangelegenheden, bij een bezoek
aan het hoofdkwartier van de Wereldraad van Kerken. Cuba
biedt zijns inziens een ruime mogelijkheid voor de kerken, mee
te werken aan de sociale vooruitgang van het land.
De verstandhouding tussen staat en kerk is beter worden door
dat de kerkelijke leiders hebben gemerkt, dat het de mensen
sinds de revolutie heel wat beter gaat. Het is daarom goed voor
te stellen, dat iemand en een goede christen en een goede Cu
baan is, aldus Carneado.
Wie vreest te lijden, lijdt
reeds datgene wat hij
vreest.
De enige priester-poli
cus in de Tweede Kam
-politf-
amer
is nog drs. David A.Th.
van Ooijen, sinds '61 Do
minicaan en afkomstig
uit Kwintsheul. Hij
maakt deel uit van de
PvdA-fractie. Niet lang
meer overigens. Mede
door toedoen van onder
wijsminister Deetman is
hij per 1 juni benoemd tot
lid van het college van
bestuur van de Open Uni
versiteit. Daarmee sluit
hij vijftien jaar Kamerlid
maatschap af. Turbulente
jaren waren dat. Zowel
door zijn optreden als on-
derwijsspecialist en voor
man van de woonwagen
bewoners in Nederland,
als door zijn kerkelijke
afkomst.
Hij studeerde theologie aan de
katholieke universiteit in Nij
megen en rondde zijn studie
af met een doctoraalscriptie
onder de titel „Schaepman en
Nolens". De veelbetekenende
ondertitel luidde „Hun opvat
tingen over geloof en poli
tiek". Beiden waren priester-
politicus, beiden streden in de
rooms-katholieke Kamerfrac
tie vanuit hun geloofsovertui
ging voor sociale rechtvaar
digheid. Van Ooyen zegt zich
zeer aan Schaepman die
deze maand officieel wordt
herdacht verwant te voe
len. Hij zorgde tegen de wil
van zijn geloofsgenoten voor
uitbreiding van het kiesrecht
en de leerplicht. „Het maakte
hem zeer omstreden, vooral
toen hij om zijn standpunten
kracht bij te zetten, in zijn
blad „De Wachter" heftige
polemieken begon te voeren.
Maar hij week niet van zijn
standpunt".
PvdA
Er is echter wel een groot
verschil. Van Ooijen werd lid
van de PvdA. Ter verklaring
even terug naar het verleden:
Nolens sloeg in 1918 het aan
bod af toe te treden tot het
kabinet-Ruijs de Beeren-
brouck omdat „alleen in ui
terste noodzaak tot samen
werking met socialisten moet
worden overgegaan". Daarin
kon Van Ooijen zijn katholie
ke leidslieden niet volgen. Er
is weliswaar in de loop der ja
ren wel een en ander veran
derd, maar het socialisme en
„Rome" omhelzen elkaar niet.
Het zou te ver gaan door te
stellen dat Van Ooijen in de
kerk omstreden is; nooit heeft
Rome hem ondanks de strin
gente richtlijnen op dit punt,
iets in de weg gelegd. Het was
eerder Van Ooijen zelf die
steeds verder van de kerk af
kwam te staan.
„Openbare functies waaraan
politieke macht verbonden is,
zijn in principe nog steeds
verboden. Maar je kunt ont
heffing krijgen. De voorwaar
den waaronder je die kunt
krijgen, worden echter in
hoge mate door Rome be
paald. Mijn orde heeft er he
lemaal geen problemen mee.
Ik heb met stilzwijgende in
stemming van Home mogen
blijven omdat er na zoveel
jaar een zekere traditie was
ontstaan die je niet zomaar
weg poetst. Maar ik zie niet zo
gauw opnieuw een priester in
de Kamer komen".
„Het klimaat daarvoor wordt
steeds ongunstiger. Deze paus
is wereldviiandig. Je kunt
priesters wel verbieden in de
politiek actief te zijn, maar de
kerk bedrijft zelf ook politiek.
Kijk maar naar al die diplo
matieke vestigingen van het
Vaticaan overal in de wereld.
De kerk wil maar niet begrij
pen dat politiek ook ten gun
ste van de mensen kan zijn.
In Duitsland beroepen de bis
schoppen zich nog altijd op
een concordaat dat Hitler met
het Vaticaan sloot en dat
priesters verbiedt ook politi
cus te zijn. De Nederlandse
kerkprovincie steekt in ver
gelijking daarmee nog gunstig
af, maar je blijft als priester-
politicus een figuur waar men
met enige argwaan naar
kijkt".
Onverdraagzaam
„Het kerkelijk recht gaat er
vanuit dat je schuldig bent
totdat het tegendeel vaststaat.
De daar achter liggende ge
dachte draagt een grenzeloze
onverdraagzaamheid in zich
tegenover mensen die anders
denken. Je kunt honderden
dingen goed doen en dan in
eens achter je rug om op een
ondergeschikt punt gepakt
worden. Al die andere dingen
die je gedaan hebt, zijn dan
ineens niet meer belangrijk.
Dat noem ik willekeur. An-
David van Ooijen: klimaat steeds ongunstiger
ders kan ik het niet zien. Pi
nochet, Marcos en Duvalier
zijn keurige katholieken,
maar het zijn wel moorde
naars. Als je zoiets zegt, wordt
je donker aangekeken".
Van Ooijen roept de debatten
rond de abortus in herinne
ring, verwijst naar de discus
sies die nu aan de gang zijn
over de euthanasie en consta
teert dat „de kerk alleen ge
ïnteresseerd is in het verbie
den en niet in het voorko
men". „Ethisch gezien kun je
niet volhouden dat euthanasie
onder alle omstandigheden
slecht zou zijn, maar de kerk
ziet dat anders".
Hij is blij met zijn nieuwe
functie aan de Open Universi
teit, maar in de onderstroom
van zijn gedachten leeft iets
fundamenteels, dat hij nog
kwijt moet.
„Behalve theologie, bestu
deerde ik de ethiek. Ik ben de
politiek in gegaan om erva
ringen op te doen die ik later
als ethicus dacht te kunnen
uitdragen in een functie op de
grens tussen kerk en samenle
ving. Dat leek mij het mooist.
Schaepman koesterde zulke
overwegingen ook; ik wijdde
mijn scriptie niet voor niets
aan hem en aan Nolens. Maar
tegelijk met het besluit op het
aanbod van Deetman in te
gaan, nam ik als het ware na
het bekijken van alles wat
mijn gedachtenwereld is gaan
beheersen, nog een tweede
besluit: ik besloot niet meer
terug te keren naar een func
tie, die zowel in de kerk als in
de samenleving zou staan".
ED FIGEE
Oudste (98 jaar)
dienstdoende
bisschop overleden
De oudste dienstdoende bis
schop ter wereld, hulpbis
schop Emilio Brigard Ortiz
van Bogota, is op de leeftijd
van 98 jaar overleden.
Hij werd in 1888 geboren in
de Colombiaanse hoofdstad, in
1911 priester gewijd en in
1941 tot bisschop- en in 1961
tot aartsbisschop gewijd. Tot
zijn dood heeft hij de functie
van hulpbisschop van Bogota
uitgeoefend.
Hoewel gezegend met een
goede gezondheid was mgr.
Brigard een jaar geleden toch
voor het eerst een beetje ziek
geweest. Daarom had hij zeer
tegen zijn zin zijn werkzaam
heden enigszins moeten be
perken.
Beroepen: te Oud-Beijerland
W. Arkeraats te Hardinxveld-
Giessendam; te Zetten-An-
delst A.J. Schalkoort te
Streefkerk; te Renesse en
Noordwelle en Serooskerke
C. Bregman kandidaat te 's-
Gravendeel; te Elburg J.E.W.
Nicolai te Nieuwendijk. Aan
genomen naar Nunspeet toe
zegging P.L. de Jong te Aspe-
ren. Toegelaten tot evangelie
bediening mw. M.J. Bont-
Hartman, Van Helt. Stocade-
straat 1-1, Amsterdam. Toege
laten tot evangeliebediening
en beroepbaar:
D. de Boer, Maria Louisa-
straat 5. Leeuwarden. H.G.
Haandrikman, Hartenstraat 9-
I, Amsterdam. C.E. Lavooy,
Celebesstraat 64, tweehoog in
Amsterdam.
Christelijke Gereformeerde
Kerken
Beroepbaarstelling J.H. van
Dijk, Kastanjelaan 23, Nun
speet; drs. M. Groen, Aristote-
lesstraat 997, Apeldoorn.
J. van Langevelde, Tut. Nol-
theniuslaan 26, Apeldoorn.
De Filippijnse kardinaal Jaime Sin heeft een bezoek gebracht aan het Vaticaan om de paus te
informeren over de toestand in zijn land voor, tijdens en na de machtoversname door mevrouw
Aquino. Zoals bekend speelde de bisschoppenconferentie van de Filippijnen een belangrijke rol
tijdens de recente gebeurtenissen. De kardinaal werd in privé-audientie ontvangen; er zijn geen
mededelingen gedaan omtrent de inhoud van het gesprek van de paus met de kardinaal.
Ruim 300 joden en rooms-
-katholieken hebben in
Madrid herdacht dat 20
jaar geleden de pauselijke
verklaring „Nostra Aeta-
te" over de verhouding
van de R.-K. Kerk tot de
niet-christelijke gods
diensten verscheen. Daar
in werd de beschuldiging
teruggetrokken dat de jo
den verantwoordelijk zijn
voor de moord op Chris
tus.
„De afgelopen 20 jaar hebben
zich belangrijke ontwikkelin
gen voorgedaan die moeten
leiden tot beëindiging van een
2000 jaar oud vooroordeel,"
zei Mauricio Toledano, voor
zitter van de Joodse Gemeen
te in de Spaanse hoofdstad.
Christenen en joden zijn vere
nigd in hun geloof in de ene
God en in de profetieën van
het Oude Testament, aldus
kardinaal Angel Suquia,
aartsbisschop van Madrid.
De Spaanse vorsten Ferdi
nand en Isabella dwongen in
1492 de joden in Spanje zich
tot het christendom te beke
ren of het land te verlaten.
Spanje telt nu nog ongeveer
12.000 joden.
Spanje en Israël hebben pas
in januari van dit jaar diplo
matieke betrekkingen aange
knoopt. Het uitblijven van de
erkenning van Israël door
Spanje was nog een erfenis uit
de tijd van de fascistische dic
tator Franco.
IN DOMINICAANSE REPUBLIEK
De rooms-katholieke bisschoppenconferentie van de
Dominicaanse Republiek heeft van de regering geëist,
dat zij onverwijld een eind maakt aan de „schandalige
behandeling van lïaïtiaanse burgers". Naar de bis
schoppen verklaren worden nog steeds zowel legaal
als illegaal in de Dominicaanse Republiek wonende
Haïtianen met geweld gedwongen tegen lage lonen
en onder onmenselijke omstandigheden op suiker
plantages te werken.
Naar het oordeel van de bisschoppen maakt de val van dictator
Duvalier uit Haïti het niet langer mogelijk, afspraken op rege
ringsniveau te maken over de inzet van Haïtiaanse arbeiders.
De mensen zelf of hun vertegenwoordigers dienen volgens de
bisschoppen een arbeidsovereenkomst af te sluiten.
De regering van de Dominicaanse Republiek heeft kortgeleden
het besluit genomen alleen nog eigen inwoners op suikerplan
tages te laten werken, doch de lonen en verdere arbeidsvoor
waarden waren zo abominabel dat inheemsen het lieten afwe
ten, waarna de "oogstnoodtoestand" werd uitgeroepen. Solda
ten en politie-agenten werden het suikerriet ingezonden, maar
toen een beroep op overige ambtenaren dat voorbeeld te vol
gen zonder gevolg bleef, heeft de regering toch nog 12.000 Haï
tianen aangeworven. Bovendien werden al in de Dominicaanse
Republiek wonende Haïtianen met de bajonet op het geweer
gedwongen suikerriet te oogsten. Ook daartegen verheffen de
bisschoppen hun stem in protest.
Uitgeverij Ten Have bracht
niet in relatie met het chris
tendom. Van Jakob J. Petu-
chowski verscheen „Zoals
onze meesters leerden", een
bundel rabbijnse vertellingen,
ingeleid door dr. Willem
Zuidema; van Pinchas Lapide
kwam uit: „Het leerhuis van
de hoop", joodse geloofserva
ringen voor d? christen van
twee boeken op de markt die vandaag,
informatie geven over het De boeken kosten respectie-
joodse gedachtengoed al dan velijk 17,50 en 15,-.
Heldere groentesoep boeuf Stroganoff met
witlof au gratin en aardappelen koffie-trifle
Voor twee: 1 wortel, stukje bloemkool, stukje prei, V> li
ter bouillon, 1 theelepel aardappelmeel, peterselie;
15 g bloem, 1 ui, 15 g boter, 100 g champignons, halve pa
prika, 2,5 dl bouillon, tomatenpuree, paprikapoeder, 200
g rosbief of entrecóte of bief lap, 10 g boter, zout, peper, 2
lepels zure room (wodka of cognac);
2 struikjes witlof, zout, 2 plakken kaas;
Vi tot 1 kg aardappelen;
2 plakken cake, 3 lepels likeur (mokka of banaan), 1 ba
naan, 1 lepel citroensap, 1 theelepel basterdsuiker, 4 dl
gele vla, oploskoffie, Vt dl slagroom, 10 g basterdsuiker.
Verdeel de groenten in gelijke stukjes (drie volle lepels is ge
noeg) en kook die beetgaar in de bouillon. Bind de soep met
aardappelmeel en roer er fijngeknipte peterselie door.
Rooster de bloem in een droge koekepan lichtbruin. Fruit
kleingesneden ui goudgeel in de boter. Bak plakjes champig
non en stukjes paprika even mee. Voeg bouillon, tomatenpu
ree en paprikapoeder toe en laat het mengsel vijf minuten
trekken. Bak repen (patates frites model) vlees in de tweede
portie boter vlot bruin, strooi er zout en peper over en houd
ze in een schaal warm. Bind de saus met bloem, voeg zure
room (en wodka of cognac) toe en schenk haar over het
vlees.
Leg de aangekookte hele struikjes witlof bedekt met kaas in
een ovenschaal. Bak de kaas lichtgeel onder een hete grill of
in een hete oven.
Besprenkel blokjes cake met likeur en leg er met citroensap
en basterdsuiker gemengde plakjes banaan op. Bedek de ba
naan met koffievla. Garneer met stijfgeslagen room.
Menutip voor maandag: nasi goreng met andijviesla bitter
koekjesvla.
JEANNE
HAA
Algemei
1 sbureau:
overleg
i te hert
c ng door
tegeni „ad
irden o|
i-vastgei
In zijn boek De dokter en het lichte meisje stelt de sq'
ver-arts Simon Vestdijk dat hij zich geen grotere
digheid kan voorstellen dan mensen genezen en geld vi
nen. Met dat thema als uitgangspunt wordt het heftige i
flict over de tariefsverlaging tussen de medisch speciali
en het kabinet wel erg schrijnend. Immers, steeds meer
ken specialisten de indruk onvoldoende oog te hebben
de maatschapelijke noodzaak de gezondheidszorg betaal^g
te houden.
NlET alleen daarom heeft staatssecretaris Van der Rei f;
van volksgezondheid er goed aan gedaan bij zijn bezuin
gen in deze sector ook weer de specialisten te betrekken,
is bovendien de enige manier om jongere specialisten aan
parti
het ov
gewi
van
Sten w<
fend
werk te helpen. Veel specialisten met een fors inkomen veNBI
ben altijd liever extra uren gemaakt dan die tijd aan een
ginner te gunnen.
Herrn
avond I
i het 1
Nu Van der Reijden dat proces geforceerd wil bevorde overl
en versnellen, liggen de medici met de hoogste inkomens nkman
nieuw dwars. Ook al is de staatssecretaris ze deze week irde in
voor zo'n tien miljoen tegemoet gekomen. Door hun halss Noord
rige weigering is er geen andere weg dan de harde maa
gel. Al zal die door zijn algemeen karakter wel inhouden zjekbl;
beginnende artsen, die zich in de schulden hebben ma 1(irit la
steken om een praktijk te beginnen, op de rand van deicentra
grond komen te staan. Dat had voorkomen kunnen worf 00*
als de medici hadden willen praten over een tariefsverla) d
die per specialisme zou verschillen. Volgens dat systeem ^our
den de meest verdienende specialisten, zoals hartchiruq zierl
meer moeten inleveren dan collega's met een lager inkon ip en
zoals kinderartsen. t een
armee
-p* rikant
UE wil om solidair te zijn als de financiën in het geding jtractei
blijkt dus niet zo groot als wanneer het gaat om, bijvi belasl
beeld, het maskeren van elkaSrs fouten. En daarmee kr
de samenkleving van het ideële en materiële waar Vestijk
doelde, wel een heel pijnlijke dimensie. CCI1
NOG erger wordt het nu de LSV ineens weer het uitvot W
IRDRl
van zondagdiensten op doordeweekse dagen als actiemij
wil aanwenden. Op 2 februari hanteerden (niet alle) spe }£L
listen dit middel om hun afkeer van de tariefsverlaginj u_ g^'
tonen. Ze behandelden toen op een maandag alleen spoe< p via
vallen, zoals dat doorgaans op zondagen gebruikelijk is. zw;
andere patiënten moesten hun afspraken verzetten. Nadi alcons
kelijk werd daarna gezegd dat dit middel absoluut niet m
zou worden aangewend. Na alle hevige kritiek besefteri vaje'
specialisten toen kennelijk nog wel dat dit patiënt-onvri rjnch<
delijke actiemiddel wel -eens tegen hen kon gaan wer)
Net zo goed als ze weten dat slechts weinigen sympat
kunnen opbrengen voor hun standpunt in het conflict i
het kabinet. Des te minder zal het begrip zijn voor acties
opnieuw de patiënten dreigen te treffen. Of gaat het er
toch om jongere collega's een dag de kans te geven?
Vrij zonnig
Het weer wordt vandaag be
paald door een hogedrukge-
bied waarvan het centrum
zich boven Noord-Duitsland
bevindt Dat betekent in grote
delen van europa rustig weer.
Na de vrij koude nacht loopt
de temperatuur op de meeste
plaatsen op tot ongeveer 10
graden. De mist die zich van
nacht plaatselijk heeft ge
vormd verdwijnt in de loop
van de morgen. Veel wind
staat er vandaag niet. In het
Middellandse Zeegebied be-
In die streken is het weer nog
al onrustig. Plaatselijk ontwik
kelen zich buien. Deze buien
zijn vooral in Italië, Algerije
en Tunis nogal aktief. Ook
daar is de temperatuur aan de
lage kant. In de middag komt
op de meeste plaatsen de tem
peratuur niet boven de 15 gra
den uit. Een aktieve stormde-
pressie bevindt zich op het
westelijk deel van de Atlanti
sche Oceaan. Deze koerst in de
richting van IJsland, maar
kan het weer bij ons niet beïn
vloeden.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor zondag en maandag:
Zuid-Skandinavie, Denemar
ken: Wolkenvelden, plaatselijk
mist, temperatuur meest tus
sen 0 en 5 graden, landin
waarts in Skandinavie 's
nachts lichte vorst.
Britse eilanden: In Schotland
en Ierland een enkele bui, el
ders wolkenvelden, plaatselijk
mist maar overwegend droog.
's-Middags 6 tot 9 raden,
's-nachts plaatselijk lichte
vorst.
Benelux, Duitsland: Zonnige
perioden. Ook wolkenvelden
maar overwegend droog.
Overdag rond 8 graden,
's-nachts dicht bij nul graden.
Frankrijk: Veranderlijk
wolkt. Voornamelijk in
zuiden een enkele bui.
dagtemperatuur van 8 gri
in het noorden tot 14 gr;
langs de Middellandse zee.
Spanje, Portugal: In N
-Portugal en Noordwest-i
je bewolkt en af en toe wal
gen, elders vrij zonnig,
dagtemperatuur van 12 gn
in het noorden tot 19 gi
in het zuiden.
Alpengebied: Aan de zuidzi
nog wat sneeuw, beneden r<
1200 meter regen, aan
noordzijde overwegend dro
Vorstgrens 's-middags tus 6VI
1500 en 2000 meter hoogte,
de dalen 's-middags tot 10 a
graden. Uhj
toe regen, elders veranderl
bewolkt en vooral meer 1 eI*
dinwaarts enkele buien. c
dagtemperatuur in het nó
den rond 10 graden, eldèrs -
tot 17 graden.
Weerrapporten 7 n
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
vrije
ise
g v;
Luxemburg l.bow
Malta
Moskou
Munchen
Casablanca
Istanbul
ed
't
j te
