Ultra-rechtse Afrikaners
willen blank thuisland
|#aldheim gaf geen
nzage nazi-archief
■PfTf
Gorbatsjov
versterkt greep
op de partij
Duitse vakbonden: nieuwe
stakingswet een schande
Koude
douche
„Demjanjuk is
in '43 gedood"
St S kopen in
èderland
iceer-
Iclistallaties
Zuid-Afrika laat 300 zwarten vrij
Aquino houdt vast
aan ontslag alle
Marcos-aanhangers
HENLAND
CeidaeSotvta/nl
VRIJDAG 7 MAART 1986 PAGINA 5
kjllby Doc naar Cote d'Azur
tudieiJS De voormalige Haïtiaanse dictator
T Claude Duvalier gaat verhuizen van de
ise stad Talloires naar de Cote d'Azur. Baby
D-jniJwordt vandaag in Nice verwacht. Vandaar
kJaat hij vermoedelijk naar het 30 kilometer
•°°h h Fe Slac' 6ele8en dorp St. Vallier-de-Thiey,
ruosidiel jiem een vijla is toegewezen. Na zijn ver-
'S V°hiuit Haïti logeerde Duvalier 27 dagen in Tal-
om M 'ppggp, ?jjn verblijf daar is geprotesteerd
fde plaatselijke bevolking, maar ook door de
>ineKenkejgenaar vreesde voor zijn vaste klan-
™n,%a een maand zoeken is het de Franse auto-
ten niet gelukt een land te vinden dat Duva-
pai)tósiel wil verlenen. Premier Fabius heeft al
oft ïüfenadrukt dat de dictator slechts tijdelijk in
j f Jkfijk zou mogen blijven. Maar door het toe-
'n tn van een villa aan de dictator wordt hier-
?nde m^u getwijfeld. Middenstanders in St. Vallier-
genontjey hebben al tegen de komst van Baby
laarom |geprotesteerd. Ze vrezen voor negatieve re-,
k van de toeristenindustrie.
„Martelen
is normaal
99
GENÈVE In veel landen is het
martelen van politieke gevange
nen een normale gang van zaken.
Die conclusie wordt getrokken in
een gisteren gepubliceerd rapport
van de commissie voor de mensen
rechten van de Verenigde Naties.
Het rapport is opgesteld dcor de
Leidse hoogleraar en oud-staatsse
cretaris P.H. Kooijmans. Kooij-
mans is tot de slotsom gekomen
dat in veel gevallen, zo niet alle,
marteling wordt beschouwd als de
gemakkelijkste en snelste manier
om problemen op te lossen. De
commissie van de mensenrechten
hoopt dat de publikaties zal bijdra
gen aan het verbeteren van de
rechten van de mens.
Loods was fout
bij scheepsramp
WELLINGTON Een on-
derzoekscommissie van de
regering in Nieuw-Zeeland
heeft gisteren een Nieuwzee-
landse loods aangewezen als
de schuldige voor de ramp
met het Russische cruiseschip
Mikhail Lermontov op 16 fe
bruari. Bij de ramp kwam
een bemanninglid om het le
ven. Blijkens het onderzoek
werd het schip door de loods
bestuurd toen het op de rot
sen liep; de Russische kapi
tein was op dat moment niet
op de brug. De commissie
ontkende voorts dat het red
dingsmateriaal in ondeuglijke
staat zou hebben verkeerd.
RELLEN IN EGYPTE
EISTEN 107 LEVENS
CAIRO Egyptische autoriteiten hebben gisteren
bevestigd dat 107 mensen zijn omgekomen tijdens
de rellen van vorige week en verklaard dat de
veiligheidstroepen, die met hun muiterij dit geweld
ontketenden, zullen worden gezuiverd. Aanvanke
lijk werd gemeld dat er „maar" 36 doden waren.
Het hoofd van politie generaal Faroek el-Heini ver
klaarde dat het aantal gewonden 719 bedraagt. Mi
nister van binnenlandse zaken Zaki Badr zei dat
21.644 van de 282.000 mensen van de veiligheidspo
litie deze maand van hun dienstplicht worden ont
slagen en dat er een lijst wordt gemaakt van alle
ongepaste elementen, zoals geestelijk gestoorden,
gehandicapten, zieken en lieden met agressieve nei
gingen. Meer dan 8.000 gedeserteerde soldaten zijn
nog op vrije voeten, aldus Badr. De veiligheidstroe
pen waren op 25 februari aan het muiten geslagen
naar aanleiding van geruchten dat hun dienstplicht
met een jaar verlengd zou worden.
99
99
HAMBURG In Hamburg hebben twee
Duitse agenten een „koude" douche te
verwerken gehad toen zij de chauffeur
van een vrachtauto aanhielden, omdat de
wagen te zwaar geladen zou zijn. Op het
moment dat de twee voor een routinecon
trole onder de aanhanger kropen, begon
nen de twee olifanten die de vracht vorm
den, te „wateren": 120 liter in vereniging.
Terwijl de agenten zich voor de tweede
keer onder de douche begaven, zette de
vrachtauto zijn rit voort om de olifanten
af te leveren bij een schip met bestemming
Groot-Brittannië'.
SABADELL Dè man die door de
Verenigde Staten is uitgeleverd aan
Israël en daar terecht moet staan om
dat hij Iwan de Verschrikkelijke of
tewel Demjanjuk zou zijn, is onschul
dig. De echte Demjanjuk werd op 2
augustus 1943 in Treblinka door een
gevangene vermoord. Dat heeft een
85-jarige Spaanse overlevende uit het
kamp gisteren bekend gemaakt. De
65-jarige Amerikaanse automonteur
Demjanjuk heeft altijd gezegd dat hij
verwisseld is met iemand anders en
nooit in het Poolse kamp geweest is.
De man kan ter dood worden veroor
deeld in Israël.
jSHINGTON De
ijenigde Staten willen
dl Patriot-lanceerin-
daties in Nederland ko-
I ter waarde van zo'n
miljoen dollar. Het
i om een compensatie-
,jer voor de Nederland-
Jankoop van de Patrio-
^ket, waarover Neder-
td en de VS al geruime
[touwtrekken.
Amerikaanse „Army
n vanFe Command" heeft het
lurd, Jerlandse bedrijfsleven
geko'mi offertes gevraagd voor
Jl installaties plus een op-
verb^op nog 239. De offerte
kondidt één voorbehoud, name-
;ze woidat het budget nog niet
>anon jhikbaar is.
een brir welingelichte bronnen
iteitenjWashington gaan ervan
jn geë»dat het Amerikaanse le-
i de lanceerinstallaties in
j IJ-geval nodig heeft, waar-
diep sijj. order er wel door zal
inder ^en gjj je aankoop van
r d ifatr'ot hat* Nederland be-
Iran (F>en ^at Amerikaanse
iet vara're industrie voor een
lerjegjjkwaardig bedrag zo'n
i miljoen dollar aan te-
■lorders in Nederland zou
lJ "Britse regering heeft in-
an 1 rfdels besloten opnieuw
3e Coien Goalkeeper-luchtver-
inen vkgingssystemen te kopen
vervoüiSA in Hengelo. Daarte-
ier zal Nederland een
van satellietcommu-
itie, een sonarsysteem
Ir onderzeeboten en simu-
n voor pantservoertui-
bij Britse bedrijven aan-
iffen, zo meldt staatsse-
Van Houwelingen
(fensie) in een brief aan
eede Kamer,
de brief wordt niet ge-
iken over de bedragen
met de bestellingen zijn
loeid. Nederland zelf
bedufft vor'8 Jaar voor 360 mil-
gelekf1 gulden tien Goalkeepers
erd die op de standaard-
red. ]f>atten worden geplaatst,
sporfc
(Van onze correspondent
Margaret Jacobsohn)
KAAPSTAD Ver
schillende Zuidafrikaan-
se ultra-rechtse blanke
groeperingen, die diep
teleurgesteld zijn over
het plan van de regering
om de apartheidspolitiek
te veranderen, hebben
plannen om „blanke
thuislanden" te stichten.
Eén van deze groepen,
de Oranjewerkers, werd
vijf jaar geleden opge
richt door Hendrik Ver
woerd jr., de zoon van de
in Nederland geboren
Hendrik Frensch Ver
woerd, die in 1958 pre
mier van Zuid-Afrika
werd. De Oranjewerkers
hebben Morgenzon, een
klein stadje in het noor
den van Transvaal, uit
gekozen als de toekom
stige hoofdstad van een
utopisch blank thuisland.
De 2000 Oranjewerkers ont
kennen dat zij racistisch zou
den zijn. „Wanneer we een
maal onze eigen staat heb
ben, willen we ons niet vijan
dig opstellen jegens onze
zwarte buren. We kunnen
handelsbetrekkingen met
hen onderhouden. Ze kun
nen naar onze steden komen
en we zullen ze benzine laten
tanken en in onze restaurants
laten eten".
„Maar we willen niet samen
leven en werken", legt dr.
Willem van Heerden uit, een
bouwkundig ingenieur die al
vijftien jaar werkt aan plan
nen Voor een blank thuis
land. Hij en zijn vrouw Het-
tie, een wiskundige en moe
der van zes kinderen, gelo
ven. dat de Zuidafrikaanse
regering uiteindelijk zal toe
geven aan de roep om „one
man, one vote"; stemrecht
voor iedereen.
„In Afrika komt dat neer op
de ondergang van de blan
Een jongeman wordt door zijn moeder omhelst, nadat hij is vrijgesproken van moord op een
zwarte politieman.
JOHANNESBURG Zuid-Afrika heeft afge
lopen nacht bijna alle driehonderd mensen
vrijgelaten die gevangen zijn genomen na de
afkondiging van de noodtoestand in Zuid-
Afrika. De noodtoestand is vandaag officieel
opgeheven. Krachtens die noodtoestand kre
gen politie en leger vrijwel onbeperkte be
voegdheden om mensen op te pakken en vast
te houden zonder enige vorm van aanklacht.
De Zuidafrikaanse politie heeft ten stelligste
ontkend brand te hebben gesticht in het kan
toor van het anti-apartheidscomité voor vrijla
ting van Nelson Mandela. Twee vertrekken
gingen gisteren volledig in vlammen op. De
secretaris van het comité Mokoena, die de be
schuldiging uitte, is gearresteerd. Tijdens on
geregeldheden in het land zijn gisteren zes
zwarten gedood.
ke", zegt mevrouw van Heer
den. „Wat de Oranjewerkers
willen is een eigen land. We
willen niets nemen dat niet
aan ons toebehoort, maar his
torisch gezien zijn er gebie
den waar de zwarten zich
nooit gevestigd hebben". De
Oranjewerkers zouden echter
wel eens grote problemen
kunnen hebben met het vin
den van dergelijke gebieden.
Maar wat de Oranjewerkers
echt dwars zit is het idee van
een Zuidafrikaanse blanke
regering die de macht moet
delen met de zwarte meer
derheid. „Een gemengde sa
menleving onder blanke
overheersing is even onac
ceptabel als een gemengde
samenleving onder zwarte
overheersing", aldus profes
sor Carel Boshoff, een toon
aangevende Oranjewerker.
Hij vindt het volkomen be
grijpelijk dat de wereld wei
gert de blanke dominatie
over de zwarte Zuidafrika
nen en de „onafhankelijke"
thuislanden nog langer te ac
cepteren. „De morele richt
lijn in dit geval is öf een tota
le rassenscheiding, óf een to
tale rassenintegratie. De
Oranjewerkers geloven dat
integratie van verschillende
groepen onnatuurlijk is.
„Het druist tegen het natio
nalistische gevoel in", ver
klaart Van Heerden. Hij ac
cepteert de mogelijkheid van
goede betrekkingen tussen
mensen, maar tussen groepen
is dat volgens hem ondenk
baar. „Het is niet dat we dat
alleen maar denken het is
zo". Een onwrikbare, door
God gegeven wet".
De Oranjewerkers hebben de
daad bij het woord gevoegd
en boerderijen gekocht in het
gebied rond Morgenzon. Van
Heerden heeft een kleine
glasvezelfabriek opgezet
met uitsluitend blank per
soneel, natuurlijk. Ze laten
zich niet uit het veld slaan
doordat de meeste inwoners
van de stad geen belangstel
ling hebben voor een Afrika
ner thuisland.
Het probleem is, volgens Het-
tie van Heerden, dat sommi
ge mensen denken dat de
Oranjewerkers hun niet-
blanke bedienden en boe
renknechten zouden wegja
gen. In werkelijkheid zijn de
Oranjewerkers absoluut niet
van plan om de zwarte be
volking te terroriseren. Ze
hopen alleen dat de andere
blanken door hun voorbeeld
geïnspireerd worden en zelf
het werk gaan opknappen of
blanke mensen in dienst zul
len nemen. De zwarten zul
len dan vertrekken omdat er
voor hen geen werk meer is.
Op twee Oranjewerker-boer
derijen is al geen zwart per
soneel meer te bekennen en
verscheidene andere boerde
rijen zijn druk bezig te min
deren wat hun zwarte werk
nemers betreft. Het verwe
zenlijken van de blanke
droom kost tenslotte tijd.
En geld, zoals boer Johan Fi
scher ontdekte. Hij heeft
120.000 rand (180.000 gulden)
uitgegeven voor een tractor,
6000 rand voor een oogstma-
chine en betaalt blanke
schoolkinderen tien rand per
dag voor hun hulp. Sommige
zwarte knechten in de buurt
krijgen daarentegen slechts
vijftig rand per maand.
„Geld is niet doorslagge
vend", zegt Fischer echter.
En dat is maar goed ook, om
dat het district Morgenzon in
het belastingjaar 1984 goed
was voor 341.989 rand aan
personele belasting. De
niet blanke Indiase
handelaars in de stad namen
daarvan 57.496 rand voor
hun rekening.
SAN FRANCISCO De
nieuwe Filipijnse regering
van president Corazon
Aquino houdt vast aan
haar eis dat alle functio
narissen van het Marcos-
-regime hun ontslag indie
nen. De eis van de 'rege
ring heeft in verscheidene
steden geleed tot protesten
van Marcos-aanhangers
die menen dat zij het
recht moeten hebben hun
ambtstermijn uit te zitten,
omdat zij volgens de
grondwet zijn gekozen.
Het Nationaal Democratisch
Front, een communistische
partij, als ook het Volksleger
NPA houden twijfels met de
benoemingen van Enrile tot
minister en Ramos tot opper
bevelhebber. Beiden hebben
jarenlang onder Marcos ge
diend en liepen pas één dag
voor de machtswisseling over
naar het kamp van Aquino.
De verdreven Filipijnse presi
dent Ferdinand Marcos moet
met groeiend ongenoegen con
stateren dat de regering in de
VS hem niet kan vrijwaren
van onderzoeken door het
Congres en rechtszaken die te
gen hem worden aangespan
nen. Dertien in de VS woon
achtige Filipijnen hebben hem
gisteren in San Francisco voor
de rechter gedaagd op beschul
diging van schending van
mensenrechten. De dertien in
de VS woonachtige Filipijnen
zeggen dat zij gedurende vele
jaren van illegale gevangen
schap onder het bewind van
Marcos op diens aanwijzing
zijn gemarteld. Zij eisen smar-
tegeld tot een bedrag van ruim
140 miljoen gulden.
Behalve het geding in San
Francisco heeft de rechter in
New York het verbod ver
lengd op de verkoop van on
roerend goed ter waarde van
bijna 750 miljoen gulden in
New York, dat van Marcos zou
zijn. Het verbod op de verkoop
is met twee weken verlengd
tot 19 maart. In Californië ver
scheen een rapport door sena
tor Paul Carpenter met een
lijst van meer dan 100 eigen
dommen uit naam van Marcos
ter waarde van bijna 28 mil
joen gulden, waarvan zich een
deel in handen bevindt van
een vroegere vriendin van
Marcos en haar echtgenoot.
- êd
IW YORK Het Ameri-
pnse ministerie van justitie
eeg in 1980 van de de toen-
llige secretaris-generaal van
VN, Kurt Waldheim, geen
iage in het VN-archief over
tti's. Dit hééft het Joodse
ereldcongres (JWC) gisteren
fklaard. Ook onder de hui
secretaris-generaal, Ja-
Ér Perez de Cuellar is het re-
i dit te weigeren. Waldheim
in opspraak gekomen door
beschuldigingen dat hij lid is
geweest van een nazi-studen
tenbeweging en van de SA.
Ook zou hij hebben gediend in
een eenheid van de Wehr-
macht die tijdens haar legering
in Thessaloniki verantwoorde
lijk was voor de deportatie van
42.000 joden.
Overigens wordt verwacht dat
de beschuldigingen tegen
Waldheim, die kandidaat voor
het presidentschap is, hem in
Oostenrijk eerder politiek
voordeel dan nadeel zullen op
leveren omdat het anti-semi-
tisme in dat land zelfs groter is
dan in Duitsland. De voorma
lige Israëlische VN-ambassa-
deur Blum heeft verklaard dat
als Waldheim er anti-Semiti
sche gedachten op nahield, hij
dit op geen enkele manier ge
toond heeft ten tijde van zijn
funktie bij de VN.
LEIDER REKENT RADICAAL AF
MET TUDPERK-BREZJNEV
Is*) Toen de heer Sol Davidson op zijn lijstje
•fvonden had wat hij zocht, zei hij: „Wij erken-
kooplieden in tweedehandsje en ongeregelde
aderen kennen elkaar natuurlijk allemaal,
irom, kleine vriend, kan ik je wel aan het
es helpen van een zéér betrouwbare, vak-
idige en goed gesorteerde autosloper. Als
niet heeft wat je zoekt, dan vind je het ner-
ens. Loop dus maar hier de straat uit, ga de
poorlijn over en wandel vervolgens rechts af
?rhelt grote hek door. Daar vind je dan het welbe-
n mfinde sloop- en afbraakbedrijf annex techni-
t e£he handelsmaatschappij van de firma Forti-
jrinjir." fiHa, ha, Vort-die-kar!" lachte Kareltje
Toefinetter. „Een leuke naam. Hij klopt precies. Ik
aris® er dadelijk heen. Dank u wel, meneer David-
önl" En daar ging Kareltje alweer heen. Met
ezwinde stap volgde hij de aangegeven weg en
lllll£duurde het niet lang of hij kon de spoorlijn al
IIIIINrsteken. Over de spoorlijn rechts bevond
zich inderdaad een groot hek en er reed juist
een afgeleefde vrachtauto door dat hek, zodat
Kareltje terecht dacht, dat-ie nu wel op de juiste
plaats was aangeland. „Die is ook voor de slo
per," dacht Kareltje. „We zijn er dus. Wel, laten
we eens zien, dat we de baas te spreken krij
gen." Dat bleek werkelijk niet zo héél moei
lijk te zijn, want op het volgend prentje zien we
gemelde Kareltje al in het vale kantoortje staan
van Frederik Vetspuyt, de eigenaar van de
sloop- en technische handelsmaatschappij For-
ticar. „Zo, zo...," zei Frederik Vetspuyt. „Twee
dehandse onderdeeltjes In goede staat. Daar
voor ben je juist aan het goede adres, want wat
Forticar niet op de mestvaalt gooit, dat gaat
nog jaren mee. En wat moet het dan wozen?"
En nauwelijks had Kareltje Knetter zijn rijtje
onderdeeltjes opgedreund, of daar stortte Fre
derik zich al met een onbegrijpelijke Ijver op zijn
lijsten van Inventarisatie...
Een miljoen mensen heeft gisteren in West-Duitsland geprotesteerd tegen de nieuwe stakingswet
In Hamburg brachten de vakbonden zo'n 60.000 mensen op de been.
(Vervolg van voorpagina)
BONN In Stuttgart bestem
pelde de voorzitter van de
Duitse vakbond DGB, Ernst
Breit, de wetswijziging als
„een schande". Breit: „Dit is
een verbeten poging van de
regering wraak te nemen voor
onze staking voor de 35-urige
werkweek in 1984".
Bij de verandering van de sta
kingswet gaat het om de vraag
wanneer werknemers, die als
gevolg van een staking in een
ander deel van het land niet
meer kunnen produceren, een
uitkering krijgen. De regering
van christen-democraten en li
beralen wil het aantal gevallen
waarin dat gebeurt sterk gaan
beperken.
De wetswijziging vloeit voort
uit de stakingen van 1984 toen
de vakbeweging vrijwel de
hele Duitse automobiel-indus
trie lam wist te leggen, door te
staken bij toeleveranciers als
Bosch die praktisch de hele
branche bestrijken. De werk
gevers riepen toen luidkeels
dat de werknemers in feite de
overheidsfinanciën als sta
kingskas gebruikten.
De wet waar de bonden nu zo
heftig storm tegen lopen regelt
volgens minister Norbert Blöm
van sociale zaken slechts de
neutraliteit van de overheid
bij arbeidsconflicten.
Werknemers die als gevolg
van een staking elders duimen
moeten draaien, dient de bond
in de toekomst ook uit de sta
kingskas te betalen, wanneer
hun fabriek in een gebied ligt
waar de bond dezelfde hoofd
eis stelt.
Als bij voorbeeld een metaal
bedrijf in Hamburg stil komt
te liggèn, omdat er in een toe
leverende metaalfabriek in
Stuttgart gestaakt wordt voor
de 35-urige werkweek, dan
moet de metaalbond ook de
Hamburgse werknemers uit de
stakingskas betalen.
MOSKOU De Russische lei
der Michail Gorbatsjov heeft
gisteren in zijn slotrede voor
het 27e congres van de Com
munistische Partij de indruk'
bevestigd dat hij zijn greep op
de partij flink verstevigd
heeft. Gorbatsjov heeft defini
tief een streep gezet onder het
tijdperk-Brezjnev.
De maatregelen die hij heeft
genomen en de verschuivin
gen in de partijleiding die heb
ben plaatsgevonden maken
duidelijk dat Gorbatsjovs posi
tie in de Russische hiërarchie
en zijn invloed op het Krem-
linbeleid zich in de loop van
het jaar hebben gestabiliseerd.
De meest in het oog springen
de wijziging is wellicht de be
noeming van de Russische am
bassadeur in Washington,
Anatoli Dobrynin, tot het in
vloedrijke secretariaat van het
Centrale Comité, het college
dat verantwoordelijk is voor
het dagelijks bestuur van de
natie.
Lev Zaikov (62), de voormali
ge partijleider uit Leningrad,
kreeg nu het volledige lid-
maatchap van het Politburo,
Zaikov heeft in korte tijd een
grote sprong voorwaarts ge
maakt. Het Politburo telt nu
twaalf leden. Zaikovs benoe
ming betekent dat Gorbatsjov
vijf nieuwe Politburoleden
heeft benoemd sinds hij verle
den jaar maart de leiding van
de partij overnam.
In westerse commentaren is al
een vergelijking getrokken
met het beruchte 20e partij
congres van 1956 toen Nikita
Chroesjtsjov binnenskamers
een spectaculair begin maakte
met de destalinisatie in de
Sovjet-Unie. De nieuwe secre
taris-generaal heeft niet zozeer
afgerekend met de persoon
van Leonid Brezjnev en zijn
alter ego Konstantin Tsjernen-
ko, als wel met de kenmerken
van de laatste jaren van Brezj
nev: stagnatie, bureaucratie,
vriendjespolitiek.
Om een eind te kunnen ma
ken aan de verstarde praktij
ken van de laatste tien jaar
heeft Gorbatsjov zich omringd
met mensen die niet met het
verleden kunnen worden ge
associeerd. Een hoge opleiding,
een relatief lage leeftijd en
doortastendheid zijn de ken
merken van de mensen die het
laatste jaar zijn opgenomen in
partijtop en regering. De jong
ste veranderingen in het Polit
buro en het secretariaat van
het centraal comité vormen
daarop geen uitzondering. En
voor het eerst sinds een kwart
eeuw maakt ook weer een
vrouw deel uit van de partij
top.
