Moord op Palme verbrijzelt
vreedzame Zweedse traditie
Generaals gaan
in verzet tegen
regering Aquinö
Brazilianen plunderen
winkels na verboden
verhoging van prijzen
Moord op burgemeester Nabloes schokt Peres
21) De winkelier Klungelmanns was al gauw
in de winkel en bij zijn klant terug. Hij keek het
kleine kereltje eens vriendelijk lachend aan en
greep zonder commentaar een grote doos van
een plank. „Jij bent natuurlijk Kareltje Knetter,"
zei hij. „Ja ja, dat dacht ik wel. Ik had ten min
ste zojuist mijn vriend Verholen aan de lijn. Die
zei, dat jij zou komen om een overall. Ik moest
je er een leveren van de beste kwaliteit en de
betaling kwam wel in orde. Welnu..., in deze
doos heb ik de overalls, Kareltje. Prima kwaliteit
en onverslijtbaar, met klinknagels en driedubbel
gestikte naden. Dat zijn de beste naden, weet
je. Driedubbelgestikte naden. Die gaan nooit
los. Maar wat voor kleur had je gehad willen
hebben, Kareltje? Donkerblauw misschien? Of
anders olijfgroen? Of donkerbeige?" „Olijf
groen graag," antwoordde Kareltje. „Een
heel goede keuze, prees de heer Klungel
manns. „Olijfgroen is momenteel een zéér ge
wilde kleur in vakkringen. Het is een dynami
sche kleur, die bij smederijen, auto's en benzi
nepompen past." „Als dat zo is, dan trek ik
mijn nieuwe overall maar dadelijk aan," vond
Kareltje. „Wilt u dan zo goed zijn mijn goed in
een pakje te pakken?" „Dat kan, dat kan,"
zei de nijvere textielhandelaar Klungelmanns.
En zo zien we Kareltje Knetter even later al
weer op straat lopen, trots als een pauw. Hij be
liefde zich zelfs geen spat aan te trekken van
het feit, dat enkele domme en jeugdige dorps
bewonertjes hem lachend najouwden. Hij was
zelfs zó trots op zijn nieuwe overall, dat hij hem
zelfs gedurende de avond aanhield, toen hij na
de gedane arbeid een spelletje schaak speelde
met zijn baas, smidje Verholen...
TWEEDE KAMER WIL TOCH STAATSPRIJS
VOOR BRANDT CORSTIUS
(Van onze parlementaire redactie)
HILVERSUM De schrijver Hugo Brandt Corstius, die onder
het pseudoniem „Stoker" satirische stukjes schrijft in De Volks
krant, krijgt wellicht toch de P.C.Hooft-prijs. Een meerderheid
in de Tweede Kamer meent dat als de jury hem dit jaar weder
om voordraagt, dit advies wel moet worden opgevolgd. De
PvdA'er Kosto en de VVD'er Dijkstal zeiden dit zaterdag voor
de VAR A-radio. Volgens ingewijden is de jury dit inderdaad
van plan. Dan zou opnieuw een rel kunnen ontstaan, omdat het
CDA ook nu niet staat te juichen. Deze partij zal zich ook dit
jaar keren tegen een bekroning door de staat van Brandt Corsti
us, als de jury in haar rapport weer beledigende opmerkingen
maakt aan het adres van bepaalde groepen in de bevolking, al
dus de CDA'er Van der Burg voor de VARA. Voor minister
Brinkman (WVC) was dit vorig jaar reden Brandt Corstius de
prijs te weigeren. Na veel interne ruzies steunde de VVD toen
dit besluit. Nu denken de liberalen er anders over. „Ach, dan
moeten we hem die prijs ook maar geven. Dan komen we mis
schien nog eens van die staatsprijzen af," aldus het Kamerlid
Dijkstal.
■BUITENLAND
EeidócGouAant
MAANDAG 3 MAART 1986PAGINAI
Opnieuw lek in
Britse centrale
SEASCALE Bij de op-
werkingscentrale Sella-
field (voorheen Windscale)
heeft zich zaterdag voor de
derde keer binnen een
maand een lekkage voor
gedaan, waardoor enkele
werknemers met radio-ac
tiviteit zijn besmet. Hoe
het lek is onstaan is nog
niet bekend. Tien dagen
geleden gaf de regering
Thatcher opdracht tot een
onderzoek naar de centra
le gezien de lange reeks
van lekkages, de talloze
besmettingsgevallen en de
afvaldumpingen in de Ier
se Zee.
Eerste faillissement
in China sinds '49
PEKING Voor het eerst sind 1949 zal
er in CHina een faillissement worden
uitgesproken, zo meldt het tijdschrift
Peking Review. Het gaat om een niet
nader genoemd bedrijf in de stad She
nyang, dat samen met twee andere on
dernemingen in augustus vorig jaar de
waarschuwing kreeg orde op zaken te
stellen, hetgeen niet is gebeurd. De be
zittingen van de onderneming zullen
worden geveild en de directeur komt op
de lijst te staan van mensen die „op
werk wachten", de officiële term waar
mee in China de werklozen worden
aangeduid. Volgens Peking Review
neemt Shenyang met het faillissement
een stoutmoedig besluit, want pas later
dit jaar zal de eerste faillissementswet in
China worden goedgekeurd.
IRAANSE
GIF AANVAL OP
BURGERS IRAK
NICOSIA Iraakse gevechts
vliegtuigen hebben volgens
het Iraanse persbureau IRNA
gisteren bommen met giftige
chemicaliën geworpen op het
Koerdische dorp Baneh in het
noordwesten van Iran. Daarbij
zou een groot aantal burgers
gewond zijn geraakt. Iran
heeft Irak al eerder beschul
digd van het gebruik van che
mische strijdmiddelen tegen
Iraanse militairen. De aanval
len op Baneh zouden echter de
eerste keer zijn dat zulke wa
pens worden gebruikt tegen
burgers.
Ook aanklachten tegen
Willy Brandt
BONN Tegen de voorzitter van de so
ciaaldemocratische SPD en oud-kanselier
Willy Brandt zijn drie aanklachten inge
diend in verband met de Flick-affaire. Hij
zou, in tegenstelling tot wat hij de Flick-
-commissie uit de Bondsdag gezegd heeft,
wel degelijk hebben geweten dat zijn par
tij geld van Flick ontvangen had. Dat
meldt het blad Welt am Sonntag. De aan
klachten tegen Nobel-prijswinnaar Willy
Brandt zijn een reactie van de regerings
coalitie op de strafklachten tegen bonds
kanselier Helmut Kohl, waarvan een al
heeft geleid tot een officieel onderzoek
van de justitie in Koblenz. Door nu
Brandt te attaqueren wil de regeringscoa
litie kennelijk laten zien dat zij ook zeer
wel in staat is de justitie op het spoor van
een politieke tegenstander te zetten.
Staking legt leven
Noord-Ierland lam
BELFAST In Noord-Ierland
is vandaag een algemene sta
king van 24 uur gehouden. Gis
termiddag begonnen sommige
krachtcentrales al op een lager
pitje te werken; de eerste stap
van Unionistische (protestantse)
leiders om het openbare leven
vandaag totaal te verlammen
door de sluiting van fabrieken,
kantoren, winkels, radio- en te
levisiestations, vliegvelden en
verkeerswegen. De staking
dient als protest tegen het teke
nen van Brits-Iers verdrag, dat
door dè protestanten wordt ge
zien als eerste stap om Noord-
Ierland over te dragen aan Ier
land.
RUSTTERUG
IN KAIRO
KAIRO De rust in de
Egyptische hoofdstad lijkt te
zijn hersteld na zes dagen
muiterij door duizenden
dienstplichtige paramilitaire
politieagenten die aan min
stens 36 mensen het leven
heeft gekost. De stabiliteit is
teruggekeerd en er zijn geen
verzetshaarden meer, ver
klaarde de minister van bin
nenlandse zaken, El-Sherif.
Militairen houden nog steeds
drie politiekampen in de
omgeving van de pyramiden
omsingeld, maar bij deze
pleisterplaasten waren ook
alweer volop toeristen te
zien.
Duitse president
Von Weiszaeker
vraagt vergeving
DUISBURG De Westduitse presidi
Richard von Weizsacker heeft joden
Turken in de Bonsdrepubliek gistei
om vergeving gevraagd vanwege anti
mitische en ander discriminerende fe'
tingen. Von Weizsacker opende in Dujtn8
burg de Week van de Broederlijkheipoord
een jaarlijkse traditie bedoeld als heriphddd:
nering aan de verzoening tussen joodjenhuii
en niet-joodse Duitsers. De president de
doelde onder meer op de uitlatingen ven.
burgemeester Van Spee van Korschei
broich en de Beierse politicus Fellner.
(ie afge
ijn wo
•t levt
:n ma
aan d;
Premier Palme
weigerde
bescherming
(Vervolg van voorpagina)
STOCKHOLM De Zweed
se politie is begonnen de drei
gementen te analyseren die in
het verleden tegen Palme zijn
geuit. Commissaris Holmer
verklaarde dat hij er steeds bij
Palme op had aangedrongen
zich beter te laten beveiligen.
„Maar hij vond dat er een pri-;
vésector mo^st blijven zonder
bescherming. We konden die'
stellige wens van de premier
slechts respecteren".
Het Holger-Meinscommando,
de terroristische groep die be
weert de moord op haar ge
weten te hebben, is een obscu
re beweging die haar oor
sprong vindt in de Westduitse
RAF. Als dit commando in
derdaad de moord heeft ge
pleegd, zou het wel eens een
wraakactie kunnen zijn. In
april 1975 bezette een terroris
tisch commando met dezelfde
naam de Duitse ambassade in
Zweden. Bij deze actie werd
de vrijlating geëist van 26 ge
vangen kameraden in West
duitse gevangenissen. Bonn
weigerde in te gaan op de ei
sen en de terroristen doodden
twee van de gijzelaars. De
Zweedse politic bestormde
daarop het ambassadegebouw.
Een terrorist werd gedood en
een ander, Siegfried Hausner,
zwaar gewond. Hij wer korte
tijd later door de toenmalige
regering-Palme aan Bonn
overgeleverd en Hausner
stierf kort na zijn aankomst in
de gevangenis in Stuttgart.
Palme werd in Zweden sterk
bekritiseerd omdat hij Haus
ner had uitgeleverd. Het Hol
ger-Meinscommando heeft
daarna nooit meer iets van
zich laten horen tot de moord
aanslag op Palme. Holger
Meins zelf hoorde tot de har
de kern van de Baader-Mein-
hofgroep, de voorloper van de
Rote Armee Fraction. Hij
overleed op 9 november 1974
na een twee maanden duren
de hongerstaking tijdens zijn
voorarrest.
(Vervolg van voorpagina)
STOCKHOLM De
moord op premier Olof
Palme heeft een bloedig
eind gemaakt aan een
eeuwenoude, vreedzame
traditie in de Zweedse
politiek. Sinds 1772, toen
koning Gustaf III tijdens
een gemaskerd bal in de
opera van Stockholm
werd doodgeschoten, was
nooit meer een Zweeds
leider vermoord.
Palme, die dodelijk gewond
raakte toen een kogel hem
trof op slechts enkele straten
afstand van de koningsmoord
in 1772, was een van de laat
ste Westeuropese leiders die
vonden dat zij het soms zon
der lijfwacht konden stellen.
Hij had zijn bewakers naar
huis gestuurd en was na een
filmpremière onbeschermd de
straat op gegaan. Koning Carl
Gustav XV zei zaterdag tegen
zijn rouwende landgenoten:
„Palme had een privéleven
willen leiden ook al was hij
de premier van het land".
Palme's belangrijkste politie- tj t
ke opponent, de conservatieve Veel Zweden hebben bloemen gelegd op de met bloed bedekte plaats waar premier Olof Palme
leider Ulf Adelsohn, zei „dat werd neergeschoten.
Zweden nooit meer hetzelfde
zal zijn „Het is een tragedie zullen Zweden minder mak
voor de democratische idealen kelljk toegang krijgen tot po-
die alle Zweden huldigen In ütieke instanties en vaker
Zweden werd niet alleen ge- met strenge veiligheidsmaat-
rouwd om de dood van de re- regelen te maken krijgen,
geringsleider, maar ook om de
dood van de open maatschap- Het zinloze geweld zal altijd
pij waarin Zweedse leiders tot een schaduw over ons politie-
nu toe als gewone burgers op ke leven blijven werpen,
straat konden lopen. sprak Adelsohn. Hij en ande-
De kwaliteit van het leven zal re Zweden vergeleken de
er voor het publiek beslist op moord op Palme met de aan-
achteruit gaan, zei Bo Svens- slag op John F. Kennedy in
son van de Raad voor Mis- 1963, waar het de waarschijn-
daadpreventie. Volgens hem lijke gevolgen op 's lands le
ven aangaat.
Ex-premier Thorbjorn Fall-
din, de voormalige leider van
de Middenpartij, en de libera
le leider Bengt Westerberg,
die oppositie voeren tegen
Palme's sociaal-democraten,
zeiden niet te kunnen geloven
dat in Zweden een politieke
moord kon gebeuren. De poli
tie gelooft overigens wel in
een politieke moord.
Zweden heeft echter een lan
ge traditie van politieke stabi
liteit. Politieke meningsver
schillen zijn altijd in der min
ne opgelost. Andere partijlei
ders zeiden zaterdag dat zij
dood. Dit is gewoon niet ge
beurd, en als het is gebeurd,
geloof ik het toch niet, zei een
jonge Zweed, die voor de ra
dio werd geïnterviewd bij de
plek waar door bloedvlekken
nog was te zien waar Palme
was neergeschoten.
Deze plek werd later door
rouwende Zweden bedekt
met bloemen, met name rode
rozen als embleem voor Pal
mes socialistische partij. Dui
zenden Zweden hebben Pal
me zaterdag herdacht met een
ongewoon emotionele fakke
loptocht. „Je leeft, je leeft, je
leeft", stond op vele demon
stratieborden.
De Zweden kunnen nauwe
lijks bevatten dat nu ook hun
land het toneel is geworden
van politiek geweld. „Dat kan
hier niet gebeuren. Niet in
Zweden", was de uitspraak in
talloze publieke reacties die
uiteenliepen van geschokte
ministers tot huilende school
meisjes. „We rouwen wanho
pig en hulpeloos. Wanhoop
heeft de natie in haar greep",
zo zei minister van buiten
landse zaken Sten Andersson.
„Verontwaardiging", „ontstel
tenis", „diepe droefheidDe
wereld komt woorden tekort
voor de schok die de moord
op de Zweedse premier Olof
Palme teweegbracht. Zelden
is het oordeel over een poli
tiek leider in de wereld zo
eensluidend, van Moskou tot
Washington, in Afrika, Zuid-
-Amerika, Azië en Europa.
Paus Johannus Paulus ver
oordeelde de moord als een
net als Palme wel eens een daad van zinloos geweld
dreigbrief hadden ontvangen, De Portugese regering kon
r die schouderophalend in
de prullemand hadden ge
gooid.
Palme werd in Zweden zowel
bewonderd als verafschuwd,
maar zaterdag was iedereen
verenigd in de rouw om zijn onder ons is".
digde drie dagen nationale
rouw af. De Indische premier,
Rajiv Gandhi, wiens moeder
Indira Gandhi in 1984 werd
vermoord, verklaarde zondag
tot dag v§n nationale rouw.
„Het is moeilijk voor te stel
len dat Olof Palme niet meer
Caroline Kennedy verloofd
De dochter van wijlen president John F. Kennedy, Caroline, hee
zich verloofd met de tentoonstellingsontwerper Edwin Schlos
berg. Het huwelijk zal komende zomer worden gesloten. Op
foto het aanstaande paar tijdens een diner, dat zij in 1984 gez
menlijk bijwoonden.
MANILA Generaals en met vijfhonderd gewapend
Marcos-aanhangers verschan:
in een universiteit, aldus h<
president Filipijnse persbureau PN/
Tur» «r»*_ sterk het totale verzet te
kolonels die door de nieu
we Filipijnse
CQrazon Aquino zijn ont
slagen hergroeperen zich gen de nieuwe regering is,
op het zuidelijke eiland niet bekend.
Mindanao om zich te ver-
De regering Aquino schafte di
Griekse oliebrand
na week bedwongen
SALONIKI De reusachtige
brand die de afgelopen week
in een olie-opslagplaats bij Sa-
loniki in het noorden van
Griekenland heeft gewoed is
nagenoeg bedwongen.
Dit hebben functionarissen
van het ministerie voor het
noorden van Griekenland
vandaag meegedeeld. De
brand in een grote tank met
10.000 ton olie is gedoofd. Mo
menteel branden nog slechts
een aantal kleinere plassen
olie op de grond. Verwacht
wordt dat deze snel uit zullen
gaan.
Op het hoogtepunt van de
brand stonden twaalf olietanks
van de Griekse maatschappij
Jetoil in lichterlaaie. Zeven
brandweerlieden liepen ver
wondingen op. Geschat wordt
dat ongeveer acht miljoen dol
lar aan olie verloren is gegaan.
RIO DE JANEIRO
Woedende klanten heb
ben in de Braziliaanse ste
den Rio de Janeiro en S3o
Paulo supermarkten ge
plunderd, toen winkeliers
in weerwil van een door
de regering afgekondigde
prijsstop hun prijzen pro
beerden te verhogen.
Tientallen bedrijfsleiders
die de regeringsmaatrege
len trachtten te omzeilen,
werden door de politie ge
arresteerd.
De bevriezing van de prijzen
werd vrijdag afgekondigd door
president Jose Sarney als een
van de nieuwe ingrijpende
maatregelen tegen de inflatie.
Andere maatregelen waren
een bevriezing van de lonen
en de invoering van een nieu
we munteenheid, de cruzado,
die de oude cruzeiro moet ver
vangen. De dagelijkse devalu
atie van de cruzeiro-cruzado
ten opzichte van de Ameri
kaanse dollar is stilgezet. De
regering zal voortaan uitma
ken wanneer en met hoeveel
de wisselkoers zal veranderen.
President Sarney zei bij de be
kendmaking van zijn plannen,
dat de prijzenbevriezing voor
onbepaalde duur zou gelden
en dat overtreders een gevan
genisstraf riskeren. Hij deed
een beroep op de 138 miljoen
Brazilianen om de politiepet
op te zetten en onwettige prijs
verhogingen te melden. De in
flatie in Brazilië, momenteel
255 procent, werd door de pre
sident omschreven als „vijand
nummer 1". De economische
maatregelen kwamen voor
veel Brazilianen als een volsla
gen verrassing.
zetten zo is meegedeeld
door de onlangs benoem mensen gearresteerd kondef
de regionaal bevelhebber, worden. Voorts werd ontsla,
kolonel Rogelio Villanue- aangezegd aan 22 generaal:
va onder wie de voormalige op
perbevelhebber Fabian Ve
die samen met Marcos naa
De gouverneur van de provin- Hawaii gevlucht inmiddel
cie Lanao del Norte heeft zich z-jn veej ontslagen officierei
onder huisarrest
Demjanjuk
voor rechter
JERUZALEM
De van oorlogsmis
daden verdachte
John Demjanjuk,
die onlangs door de
VS werd uitgewe
zen, is gisteren voor
een Israëlische
rechtbank aange
klaagd op beschul
diging van misda
den tegen de mens
heid bij de vergas
sing van duizenden
joden in het vernie
tigingskamp Tre-
blinka tijdens de
Tweede Wereldoor
log. Op grond van
die aanklacht kan
de 65-jarige voor
malige SS-bewaker
ter dood worden
veroordeeld. Dem
janjuk heeft ont
kend en verklaard
nooit in Treblinka Geboeid en onder strenge bewaking wordt Demjanjuk naar de rechtbank
te zijn geweest. gebracht.
Rechters, burgemeesters
functionarissen van de officië
le verkiezingscommissie Co
melee weigeren gehoor te ge
ven aan Aquino's verzoek on
vrijwillig hun ontslag in t
dienen. De meeste van her
danken hun positie aan
verdreven president Marcos.
Regeringswoordvoerder Rene
Saguisag kondigde zaterdaj
aan dat de amnestie voor bijni
450 politieke gevangenen nie
zal gelden voor vier commu
nistische leiders. De uitzonde
ring geldt voor onder anderei
Jose Maria Sison, voorzittel
van de verboden communisti
sche partij, die sinds 1977 ge
vangen zit en voor Bernabe
Buscayano, die wordt be
schouwd als aanvoerder var
de communistische verzetsbe-
uit de gevangenis in
meegedeeld dat het 15.000 man; m i
sterke NPA de wapens pas ve,
neerlegt, wanneer Aquino ve!
landhervormingen doorvoert. ke
Het moslimverzet, voorname- ter
lijk geconcentreerd op Minda- ve
nao, heeft haar steun betuigd' en
aan het nieuwe bewind, maar tef
tegelijkertijd meer zelfbestuur
geëist. Re
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
NABLOES Israël, Jordanië
en PLO-leider Jasser Arafat
hebben de moord op de 44-ja-
rige burgemeester van Na
bloes, Zafer al-Masri scherp
veroordeeld. Zo noemde de Is
raëlische premier Peres de
moord „een slag in het gezicht
voor de bewoners van de wes
telijke Jordaanoever en voor
al diegenen die hopen op stabi
liteit". De gematigde burge
meester Al-Masri, die de steun
van de meerderheid binnen de
PLO had, werd gistermorgen
drie keer van dichtbij in de
rug geschoten toen hij voor hel
stadhuis in Nabloes uit zijn
auto stapte.
De burgemeester was tien we
ken eerder door Israël aange
steld als opvolger van een Is
raëlische militaire leider. Pre
mier Peres wil via het aanstel
len van gematigde Palestijnen
meer zelfbestuur verlenen op
de bezette westelijke Jordaan
oever. Met name jonge extre
mistische Palestijnen noemden
de aanstelling echter zeer „be
denkelijk". Zij willen niets we
ten van samenwerking met de
Israëlische bezetters en eisen
vrije burgemeesterverkiezin
gen.
De verantwoordelijkheid voor
de aanslag is door verschillen
de groeperingen opgeëist. Het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina ((PFLP), dat
door Syrië wordt gesteund
verklaarde Al-Masri te hebben
geëxecuteerd wegens diens
pro-Jordaanse opvattingen. De
PFLP is de grootste groepe
ring binnen de PLO op de Al-
Fatah van Jasser Arafat na.
Ook de groep Aboe Nidal,
eveneens door Syrië gesteund,
eiste de aanslag op als zijnde
een waarschuwing voor al die
genen die nog willen samen
werken met Israël. Een
woordvoerder van de Jor
daanse regering zei dat de
moord de zoveelste misdadige
terroristische actie tegen de
Palestijnse zaak is en „de Is
raëlische bezetting van het ge
bied alleen maar versterkt".
