Manila rustig na „bevrijdingsfeest"
KOHL ONTKENT
AANKLACHTEN
Elzas niet langer geografisch ongeluk
UITGAANSVERBOD NA MUITERIJ
EG gaat
met
PLO
praten
GORBATSJOV WUST NIEUWSTE VOORSTEL REAGAN AF
'Top zinloos zonder kans op wapenakkoord'
BUITENLAND
SeidwQowuml
WOENSDAG 26 FEBRUARI 1986 PAGINA S
(Vervolg van voorpagina)
KAIRO De Egyptische autoriteiten hebben
i commandotroepen gestuurd naar Gizeh, zo'n
twintig kilometer zuidelijk van
van Kairo, om de gisteren begonnen i
van agenten de kop in te drukken. Er werd
vanmorgen nog steeds geschoten.
Aanleiding voor de muiterij was het gerucht
dat de dienstplicht zou worden verlengd van
drie tot vier iaar. De regering heeft dit overi
gens ontkena.
Het is onduidelijk of islamitische fundamenta
listen, die het bewind van Moebarak betwis
ten en een islamitische staatsinrichting eisen,
van de situatie gebruik maken en deelnemen
aan de onlusten.
Getuigen zeiden dat menigten jongeren zich
bij de muiters voegden en auto's van buiten
landers met stenen bekogelden. Buitenlandse
toeristen zijn gisteren uit het gebied geëva
cueerd, aldus ooggetuigen. Een Zwitserse di
plomaat verklaarde dat de muiters het Jolie
ville-hotel en een politiebureau in brand had
den gestoken, nadat zij de bijbehorende bun
galows hadden geplunderd. De ongeveer 100
toeristen konden ontsnappen i
Een aantal tanks en militairen hebben posities
ingenomen bij het kruispunt bij het hotel Me-
na-house, dat gisteren werd beschadigd bij de
brandstichting door de muitende veiligheid-
boven het kamp uit en verhulde praktisch het
zicht op de beroemde piramides. In het hele
gebied werd geweervuur gehoord.
toeristen is geen melding gemaakt.
De ernstige onlusten in de Egyptische hoofd
stad hebben zich later uitgebreid naar het zui
delijke stadsdeel Maadi, dat vooral wordt be
woond door gefortuneerde Egyptenaren en
buitenlanders.
Volgens getuigen zijn gisteravond i
gen tientallen gewonden gevallen. Het is niet
bekend of er doden zijn.
Volgens onofficiële bronnen zouden 8.000 van
de 120.000 manschappen tellende politiemacht
aan de rellen hebben deelgenomen, van wie
er vandaag nog zeker 1.000 voortvluchtig wa-
Duvalier schaadt
goede naam hotel
TALLOIRES De rechtbank in
Parijs heeft vandaag een onderzoek
gedaan naar de klacht van de voor
malige president van Haïti Duva
lier dat hij zijn persoonlijk vrijheid
kwijt zou zijn. Enkele uren eerder
had de eigenaar van het chique ho
tel de L'Abbaye in de Franse plaats
Talloires een beroep gedaan op de
rechtbank om de ex-dictator te ge
lasten zijn hotel te verlaten. Vol
gens de eigenaar schaadt Duvaliers
aanwezigheid de reputatie van zijn
hotel. Op Haïti zelf hebben duizen
den jongeren gedemonstreerd tegen
de banden tussen de nieuwe junta
en Duvalieraanhangers.
Blank ANC-lid
veroordeeld
JOHANNESBURG Een 2 Harige
blanke Zuidafrikaan is gisteren in
Johannesburg veroordeeld tot een
gevangenisstraf van zeven jaar we
gens hoogverraad. De man, Eric Pel
ser is de eerste blanke die wordt be
recht vanwege zijn lidmaatschap van
de militaire vleugel van het ANC.
Terwijl zwarte vakbondsleiders in
Nederland pleiten voor zwaardere
druk op Zuid-Afrika zijn meer dan
12.000 mijnwerkers van een van de
grootste mijnen ter wereld in staking
gegaan. De vakbond NUM heeft ge
waarschuwd dat ook de overige
30.000 kompels van de Vaal Reefs-
mijn zich bij de stakers voegen.
(Vervolg van voorpagina)
MANILA De Filipijnse
hoofdstad Manila lijkt
zich snel aan de nieuwe
politieke situatie in het
land te hebben aangepast.
Na de uitbundige feest
vreugde die vannacht los
brak toen bekend werd
dat ex-president Marcos
het land had verlaten,
heeft het openbare leven
vandaag grotendeels zijn
normale gang hernomen.
Overigens is de omwente
ling, ondanks de explo
sieve situatie van de afge
lopen dagen, met een ge
ring aantal slachtoffers
verlopen. Bij de gevech
ten zijn in totaal twaalf
mensen om het leven ge
komen.
Kort nadat Marcos en de zij
nen naar de luchtmachtbasis
Clark waren gebracht, werd
het presidentieel paleis be
stormd en geplunderd. De
overgebleven wachtposten
zeiden te behoren tot de her
vormingsbeweging binnen de
strijdkrachten en hielden nie
mand tegen. Binnen gooiden
de plunderaars van alles en
nog wat omver. Meubilair
werd naar buiten gesmeten,
documenten van de ex-presi
dent in brand gestoken, en
kostbare kroonluchters naar
beneden getrokken. Mensen
gingen er vandoor met schoe
nen, handdoeken en radio's.
Sommigen lieten zich voor
het paleis fotograferen. „Het
heeft twintig jaar geduurd
voordat we een kijkje kunnen
nemen in het paleis", zei een
vrouw. Tegen middernacht
waren naar schatting 20.000
mensen in het paleis.
Alles wees er op dat de presi
dent inderhaast de benen
heeft genomen. Een journalist
trof een half afgeruimde eet
tafel aan. Marcos' bureau in
zijn werkkamer was „schoon"
op enkele notitievelletjes na.
Daaronder een kopie van een
verklaring van de Ameri
kaanse regeringswoordvoer
der Speakes van maandag.
Onderstreept was de zinsnede:
„Helaas zijn er berichten van
een poging om de situatie met
geweld op te lossen wat zeker
zal resulteren in bloedvergie-
Een gedeelte van het paleis
complex bleef gespaard, na
melijk het gebouw van de na
tionale inlichtingendienst.
Een regeringsfunctionaris die
het bewaakte, Fred del Castil
lo, zei dat het gebouw de
waarheid verborg over de
moord op oppositieleider Be-
nigno Aquino. Een groep van
200 Filipino's verzamelde zich
ondertussen voor de Ameri
kaanse ambassade, om te
voorkomen dat aanhangers
van de verdreven dictator
daar hun toevlucht zoeken.
opperbevelhebber
van de strijdkrachten, gene
raal Ramos, stuurde later
troepen naar het paleis om
het te bezetten. Hij gaf op
dracht om volksgerichten,
plunderingen en misdaden te
gen de openbare orde tegen te
gaan. Volgens minister van
defensie Juan Ponce Enrile,
die urenlang met Marcos
heeft onderhandeld, zal de
nieuwe regering geen poging
doen de ex-president uitgele
verd te krijgen. „Hij was ruim
twintig jaar onze leider. We
willen op niemand wraak ne
men". Verzoeken van Marcos
om op de Filipijnen te mogen
blijven, op zijn landgoed in
Luzon, waren voor de rege
ring Aquino echter onaan
vaardbaar.
De Verenigde Staten toonden
zich gisteren zeer ingenomen
met de manier waarop de
machtswisseling was verlo
pen. President Reagan, die
eerder weigerde met Marcos
te bellen, heeft mevrouw
Aquincf in een telefoonge
sprek gelukgewenst. Minister
van buitenlandse zaken
Shultz prees het Filipijnse
volk voor de geweldloze wij
ze, waarop het de problemen
heeft opgelost. „De r
gering is door een van de
meest opwindende en moedig
ste voorbeelden van de demo
cratie in de moderne geschie
denis ontstaan". De VS zullen
de hulp aan de Filipijnen
voortzetten en met de nieuwe
regering overleggen over de
manier waarop de economi
sche problemen van de Fili
pijnen kunnen worden opge
lost, aldus Shultz. In Was
hington wordt er rekening
mee gehouden dat Marcos en
zijn familie en enkele naaste
medewerkers zich defenitief
in de VS zullen vestigen, wel
licht op Hawaï. Maar de
komst van generaal Fabian
Ver, de rechterhand van Mar
cos die verantwoordelijk
wordt gehouden voor de
moord op oppositieleider Be-
nigno Aquino, zal op grote be
zwaren stuiten. Overigens
verklaarden congresleden en
diplomaten dat de wijze waar
op de VS de Filipijnse crisis
hebben behandeld „alle lof"
verdient. In navolging van de
Verenigde Staten hebben veel
westerse landen de nieuwe
regering onder president Co-
razon Aquino erkend. Overi
gens is niet bekend hoe de si
tuatie elders in het land is,
maar aangenomen wordt dat
ook daar de toestand normaal
Een jonge Filipino slaat met
kracht een schilderij van de
voormalige president Marcos
kapot.
Aarzelende kandidate, krachtige winnares
MANILA De moord op de Fili
pijnse oppositieleider Benigno
Aquino op 21 augustus 1983 blijkt
uiteindelijk het begin van het einde
van Marcos te zijn geweest. De
moord leidde tot een verdere ver
slechtering van de crisis op de Fili
pijnen. Hoewel de bewijzen nooit
boven water zijn gekomen, moet de
opdracht voor de moord gegeven
zijn door vertrouwelingen van
Marcos of de president zelf.
Niemand die er toen aan dacht dat
Benigno's weduwe Corazon dè fak
kel van haar man zou overnemen.
Pas na zeer lang aandringen was zij
bereid zich kandidaat te stellen te
genover Marcos. Tot veler verras
sing veranderde de frêle, 53-jarige
weduwe in enkele maanden van
een aarzelende kandidate in een
krachtige, zelfverzekerde winna-
Corazon Aquino (53) i
i de
acht kinderen uit uit de rijke Coju-
ango-familie, die altijd politiek ac
tief is geweest. Ze kreeg haar oplei
ding in de Verenigde Staten, waar
ze studeerde in Philadelphia en
'New York. Ze heeft een graad in
wiskunde en Frans. In 1956 begon
ze in Manila rechten te studeren,
maar dit gaf ze op toen ze met
Aquino trouwde.
Corazon Aquino heeft haar leven
met Aquino altijd omschreven als
haar leerschool in de politiek. Op
het verwijt dat ze geen politieke
scholing heeft gehad, antwoordt ze
steevast dat ze het leven heeft ge
deeld met een van de beste leer
meesters in de politiek. Bij haar
beëdiging tot president zei Cory
Aquino dat ze de macht aanvaard
de „in de naam van het Filippijnse
volk" dat haar, mede vanwege
haar oprechtheid, bijna als een hei
lige vereert.
Marcos koppig tot het bittere einde
MANILA Nauwelijks negen uur
nadat hij voor de vierde maal als
president was beëdigd, heeft Ferdi
nand Marcos (68) gisteren de Fili
pijnen verlaten. Tijdens de beëdi
ging klonk hij geenszins als een
man die het spoedig zou opgeven.
Zelfs toen de VS, die hem sinds
1965 door dik en dun steunden,
openlijk de kant van Aquino ko
zen, wenste Marcos niet te vertrek
ken. Doorslaggevend is waarschijn
lijk het telefoongesprek geweest
met de Amerikaanse senator Paul
Laxalt, die in oktober van het vo
rig jaar op Reagans verzoek de Fili
pijnen bezocht. Na dat bezoek
schreef Marcos de vervroegde pre
sidentsverkiezingen uit die leidden
tot zijn val.
Marcos belde Laxalt gisteren en
vroeg hem wat hij moest doen.
Laxalt raadde Marcos aan om af te
treden. Marcos reageerde na lang
wachten daarop met de woorden:
„Ik ben diep en diep teleurgesteld".
Marcos vroeg Laxalt ook of de VS'
wellicht ermee zouden instemmen,
als hij zou aanblijven tot 1987, het
jaar dat hij oorspronkelijk zou af
treden. Ook opperde hij de vor
ming van een coalitieregering met
Corazon Aquino. Al deze pogingen
waren gedoemd te mislukken. Kor
te tijd later liet Marcos de Ameri
kaanse ambassade weten dat hij,
zijn familie en enkele vertrouwe
lingen wilden vertrekken. Over
zijn toekomst hoeft Marcos zich
overigens geen zorgen te maken.
Bij zijn vertrek uit het paleis vlo
gen drie helikopters met vracht
mee en Marcos en de zijnen be
schikken, dank zij twintig jaar dief
stal en corruptie, over zeer riante
Zwitserse bankrekeningen.
Laurel jarenlang bondgenoot Marcos
MANILA Salvador Laurel, de
nieuwe vice-president en premier
van de Filipijnen, komt uit een
vooraanstaande familie. Laurel on
derhield aanvankelijk nauwe be
trekkingen met Ferdinand Marcos.
Maar zoals zoveel voormalige bond
genoten van Marcos, brak hij met
de dictatoriaal regerende president.
no Aquino in augustus 1983 gaf hij
zijn zetel in de Assemblee op.
De ironie wil dat de familie Laurel
een belangrijke rol gespeeld heeft
in de politieke loopbaan van Mar
cos. Zo dankte Ferdinand Marcos
zijn verkiezing tot president in 1965
voor een belangrijk deel aan Salva
dor Laurels oudere broer José.
Laurel maakte in 1967 zijn entree
in de landelijke politiek als senator
voor de Nationalista-partij. Ook
Marcos behoorde toen tot deze par
tij. In 1978 kwam Salvador „Doy"
Laurel in de Voorlopige Nationale
Assemblee als bondgenoot van de
door Marcos opgerichte Beweging
voor een Nieuwe Samenleving
(KBL). Laurel brak met de bewe
ging toen de KBL officieel werd
omgezet in een politieke partij. Na
de moord op oppositieleider Benig-
Voor hij met Marcos brak steunde
„Doy" Laurel de afkondiging van
de staat van beleg in 1972. Naar hij
later verklaarde achtte hij de staat
van beleg nodig om de rust en orde
in het land te herstellen, maar
raakte hij steeds meer verontrust
over de misstanden waarmee deze
gepaard ging. „De enige verklaring
is misschien dat ik me vergist heb.
Maar in die tijd hadden we er geen
idee van wat Marcos het land zou
aandoen aldus Laurel.
DEN HAAG De minis
ters van buitenlandse za
ken van de twaalf EG-
landen hebben besloten
dat de Nederlandse voor
zitter contact gaat opne
men met alle betrokken
partijen in het conflict
rond het Midden-Oosten.
Minister van den Broek gaf
toe dat ook contact opgenomen
zal worden met de PLO.
„Onze benadering", zei hij,
„zal er een zijn van de stille
diplomatie, op het niveau van
ambassadeurs, maar ook mi
nisterieel. De belangrijkste
vraag is: hoe kan de EG mee
werken aan een doorbraak in
het Midden-Oosten?" De mi
nister gaat wellicht binnen
kort naar het Midden-Oosten.
De EG-ministers uitten op
nieuw hun bezorgdheid over
de situatie in zuidelijk Afrika
en het gebrek aan voortgang
bij de afbraak van de apart
heid. Zij riepen president Bot
ha op om zijn voorgestelde
hervormingen zo snel mogelijk
ten uitvoer te brengen.
De ministers vinden dat Nel
son Mandela en alle andere
politieke gevangenen direct
vrijgelaten moeten worden.
„Als er niets verandert, zal dat
leiden tot een scherpere op
stelling van de EG", aldus Van
den Broek. Hij bedoelde dat er
andere maatregelen genomen
zullen worden dan de huidige,
een boycot op levering van
wapens en olie aan Zuid-Afri-
ka.
Doodstraf voor
13 militairen
na couppoging
LAGOS Een militair
tribunaal in Nigeria heeft
gisteren dertien officieren
tot de doodstraf veroor
deeld omdat zij plannen
hadden beraamd om het
regime van generaal Ibra
him Babangida omver te
werpen.
Volgens de rechtbank wilden
de de officieren het vliegtuig
van het staatshoofd met hem
zelf aan boord kapen en rege
ringsgebouwen bombarderen,
waaronder de ambtswoning
van Babangida. Een van de
veroordeelden is generaal-ma-
ioor Mamman Vatsa, voorma
lig minister en lid van de mili
taire regeringsraad van Ba
bangida. Hij zou het brein ach
ter de couppoging zijn geweest.
BONN De Westduitse
bondskanselier Helmut
Kohl heeft gisteren voor
de eerste maal in het
openbaar ontkend dat hij
gelogen heeft tegen de
commissie die schenkin
gen van bedrijven aan po
litieke partijen onder
zoekt. Volgens Kohl is de
indiener van de aanklacht
tegen hem, de Groene
n-afgevaardigde Otto
Schily, er uitsluitend op
uit zijn reputatie schade te
berokkenen.
„Er is niets waar van deze be
schuldigingen, aangezien ik
naar beste weten en met onbe
zwaard geweten een verkla
ring heb afgelegd", aldus
Kohl.
Het justitieel onderzoek tegen
de bondskanselier heeft in de
rijen van de christendemocra
tische CDU paniek veroor
zaakt. Hard wordt er ingehakt
op de justitie die zo vermetel is
geweest een onderzoek te be
ginnen naar de uitspraken van
de regeringsleider en het in
dienen van de strafklachten
door Schily is onlangs vergele
ken met de methoden van de
nazi's. Van enige terughou
dendheid die toch gepast is bij
een justitieel onderzoek is
niets te bespeuren.
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
17) „Aanvankelijk wel," zei burgemeester
van Muizenis. „Maar die brave pa van Kareltje
bleek een héél erg verstandige pa te zijn. Hij
legde uit. dat-ie zijn zoontje in gèèn geval wilde
tegenwerken bij de toekomst, die het ventje
voor zichzelf wilde kiezen. Hij informeerde toen
bij mij of jij wel een nette kerel was...." „Ha-
hahalachte de smid. „En toen heb jij na
tuurlijk lekker even over me kunnen roddelen. Ik
was een van de gruwelijkste luiwammesen,
dronkelappen en niksnutten van het dorp!" - „Ik
moest toch de waarheid zeggen," grijnsde de
burgemeester gevat. „Dat ben je toch ook? Dat
weet toch iedereen! Maar nou alle grapjasserij
terzijde. Verholen. Kareltje's pa zei tegen mij,
dat jij het ventje wel in de leer mocht hebben,
als je tenminste plaats voor hem had". „Ik wil
hem best hebben, van Muizenis," verklaarde de
smid toen. „Dan zullen wij de administratieve
zijde van dat zaakje meteen maar even fiksen",
vervolgde de burgemeester. „Ik schrijf een
werkvergunning uit voor Kareltje Knetter en de
zaak is voor de bakker. Laat dat papiertje nu
alleen nog maar even afstempelen bij het loket
van sociale zaken..." Zulks geschiedde en
een ietwat dorre ambtenaar, die al jaren mee
liep en de fijne kneepjes van het stempelwerk
dus tot in de puntjes kende, voorzag het officië
le papiertje van stempel en paraaf. Even later
liep smidje Verholen alweer blij op straat. Hij
stak de werkvergunning in zijn binnenzak en
dacht: „ZiezoKareltje Knetter kan bij mij aan
het werk...."
STRAATSBURG De Elzas, verscheurd door
twee naties tijdens drie oorlogen in tachtig jaar
tijd, heeft zich dank zij een opmerkelijke economi
sche opleving weten te ontdoen van zijn imago als
geografisch ongelukje. De Elzas en het naburige
Lotharingen waren afwisselend in Franse en Duit
se handen, afhankelijk van welk van de twee
voormalige aartsvijanden weer eens een oorlog
had gewonnen. Tijdens één enkele generatie wa
ren sommige van onze vaders gedwongen drie tot
vier keer hun nationaliteit te wisselen, aldus Jean-
-Pierre Foltzer, het hoofd van de Kamer van
Koophandel in Straatsburg.
Maar momenteel heeft de Elzas, met zijn 1,6 miljoen inwo
ners op een gebied van 8.000 vierkante kilometer zijn eigen
identiteit ontwikkeld. Daarbij geldt het gebied economisch
als één van de meest dynamische van Frankrijk. De wer
keloosheid ligt lager dan het landelijk gemiddelde en het
gemiddelde inkomen per hoofd is hoger. De Elzassers zijn
er onmiskenbaar trots op Noordeuropees te zijn een cal
vinistisch trekje onderscheidt de bewoners van hun emo
tionele-romaanse buren in de rest van Frankrijk. En als
oudere mensen naar Parijs gaan, spreken ze nog altijd over
een reis naar het binnenland.
De Elzas en' een groot deel van Lotharingen werden bij het
Duitse keizerrijk ingelijfd na de Frans-Duitse oorlog van
1870/'71. Frankrijk nam het gebied terug na de Duitse ne
derlaag in de Eerste Wereldoorlog. Duitsland bezette het
gebied wederom in 1939 totdat Frankrijk werd bevrijd in
1945 en de bewoners in de oostelijke streek weer onder de
tricolore moesten dienen.
In Elzas en Lotharingen spreekt bijna iedereen Frans en
Duits en de plaatselijke dialecten zijn veelal van Duitse
oorsprong. Oorspronkelijk waren Elzas en Lotharingen één
gebied maar nu zijn het twee verschillende regio's. Vooral
economisch doet Lotharingen onder voor de Elzas.
De komst van de Europese Gemeenschap naar Straatsburg
deed deze vredige provinciestad veranderen in een geogra
fisch centrum en het wetgevende hart van het machtige
handelsblok. In Straatsburg zetelen de 21 landen tellende
Raad van Europa en het Europeeds Parlemeht.
Hoewel de feitelijke macht van de twee organen slechts
symbolisch is, betekent hun prestige zoveel dat het be
scheiden vliegveld van Straatsburg dagelijkes vluchten
heeft naar alle belangrijke steden van Europa. De trans
portverbindingen inclusief het treinverkeer en de Rijn
hebben er voor gezorgd dat er in de afgelopen dertig jaar
vijfhonderd nieuwe bedrijven bij zij gekomen, waarvan de
helft uit het buitenland.
Paleis van Europa.
MOSKOU „Een nieuwe
top met Reagan heeft
geen zin, als deze niet op
zijn minst leidt tot een
verbod op ondergrondse
kernproeven en een ak
koord over verwijdering
van Amerikaanse en Rus
sische raketten voor de
middellange afstand uit
Europa. Het heeft geen
zin loze besprekingen te
houden. Als er echter be
reidheid is om tot deze
stappen te komen, zal het
bepalen van een tijdstip
voor een top geen pro
bleem zijn en zullen wij
elk voorstel aanvaarden".
Dit heeft partijleider Michail
Gorbatsjov gisteren verklaard
in ziin openingstoespraak tot
de 5.000 afgevaardigden op het
27e congres a
Unie (CPSÜ) in Moskou.
Gorbatsjov verwees het jóng
ste wapenvoorstel van Reagan
naar de prullenmand. Het
voorstel zou teveel koppelin
gen met andere zaken bevat
ten, waaronder Russische aan
vaarding van het Amerikaan
se Strategisch Defensie Initia
tief (SDI).
„Het is moeilijk in de brief die
wij hebben ontvangen een se
rieus voorstel te bespeuren
van de zijde van de Amerika
nen om te komen tot de oplos
sing van het kardinale pro
bleem van de opheffing van
de nucleaire dreiging".
Toch verklaarde Gorbatsjov
dat de brief zorgvuldig bestu
deerd moet worden. De brief
bevatte het antwoord van
Reagan op het voorstel van
Gorbatsjov op 15 januari om
alle kernwapens voor het jaar
2000 af te schaffen.
In zijn rede drong Gorbatsjov
voor het eerst aan op een „ra
dicale hervorming" van de
Sovjet-economie om deze dy
namisch en rendabel te ma
ken. Maar dit betekent geen
stap terug ten aanzien van de
centraal geleide economie,
doch alleen een verandering
in methodes, zo zei hij. „De
Sovjet-Unie mag geen produk-
ten meer maken die niemand
nodig heeft", zei Gorbatsjov
onder daverend applaus.
Hij sprak zich uit voor een be
tere relatie met het Westen, al
blijven de ideologie en politiek
van het Westen volgens hem
gericht op overheersing. „De
VS zijn het wereldcentrum
van het imperialisme en het
imperialisme is het verschrik
kelijkste en gevaarlijkste mon
ster van de 20e eeuw", zo zei
de partijleider.
